تریپس پیازlindeman thrips tabaci (thysanoptera: thripidae) یکی از آفات مهم گلخانه های فلفل دلمه ای در ایران می باشد. یکی از روش های متداول در برنامه مدیریت تلفیقی گلخانه ها، استفاده از دشمنان طبیعی است. orius albidipennis reuter شکارگر مهم تریپس پیاز در گلخانه ها می باشد. اثرات کشنده و زیر کشنده حشره کش های رایج در گلخانه ها، آورمکتین، اسپینوزاد و کلرپیریفوس، بر t. tabaci و o. albidipennis در طی سال های 1386-1388 مورد بررسی قرار گرفت. اثرات کشنده آورمکتین، اسپینوزاد و کلرپیریفوس روی سه مرحله رشدی تریپس پیاز (لارو سن 1، لارو سن 2 و حشره کامل) با استفاده از دو روش زیست سنجی غوطه وری برگ و tibs (thrips insecticide bioassay system)، مورد ارزیابی قرار گرفت. مقادیر lc50 و lc90 به کمک نرم افزار sas تعیین گردیده و نسبت مقادیر lc50 و 95% حدود اطمینان آن ها مقایسه شد. تمامی حشره کش های مورد آزمایش سمیت بیشتری را برای لارو سن 1 نسبت به لارو سن 2 و حشره کامل دارا بودند ولی تفاوت معنی داری بین لارو سن 2 و حشره کامل مشاهده نشد. مقایسه بین دو روش مورد استفاده نشان داد که آورمکتین در روش tibs بیشترین سمیت را داشت و به صورت معنی داری بیشتر از روش غوطه وری برگ بود. کلرپیریفوس کمترین میزان کشندگی را دارا بوده و این میزان در روش tibs بیشتر از روش غوطه وری برگ بود. اسپینوزاد در روش غوطه وری برگ بیشترین سمیت را نشان داده ولی تفاوت معنی داری بین دو روش مشاهده نشد. نتایج نشان داد که tibs روش مناسبی برای تخمین سمیت اسپینوزاد می باشد در حالیکه این روش را نمی توان برای ارزیابی سمیت آورمکتین و کلرپیریفوس به کاربرد. مطالعات روی میزان کشندگی آورمکتین، اسپینوزاد و کلرپیرفوس بر o. albidipennis در شرایط آزمایشگاهی (پتری دیش) و گلخانه ای (قفس برگی) صورت گرفت. در دو سطح آزمایشگاهی و گلخانه ای، میزان سمیت حشره کش های به کار برده شده در نرها بیشتر از ماده ها بود. میان میزان سمیت سه حشره کش، اختلاف معنی داری وجود داشت. کلرپیرفوس دارای بیشترین میزان کشندگی و اسپینوزاد کمترین میزان را دارا بود. نتایج مقایسه آزمایش های گلخانه ای و آزمایشگاهی نشان داد که میزان سمیت هر سه حشره کش در زیست سنجی گلخانه پایین تر از زیست سنجی آزمایشگاهی بود ولی میزان این اختلاف برای اسپینوزاد بسیار قابل توجه بود. نتیجه گرفته می شود که در ارزیابی اثرات آفت کش ها روی بندپایان مفید باید از چندین روش آزمایشی استفاده شود. پارامترهای زیستی t. tabaci و o. albidipennis که تحت تأثیر غلظت های زیر کشنده آورمکتین، اسپینوزاد و کلرپیریفوس قرارگرفته بودند، براساس روش جک نایف محاسبه شدند. نتایج اثرات زیر کشنده روی t. tabaci نشان داد که سه حشره کش مزبور روی میزان تخم ریزی t. tabaci موثر بودند. در تیمارهای شاهد، آورمکتین، اسپینوزاد و کلرپیریفوس مقادیر rm ، به ترتیب برابر با 16/0، 12/0، 11/0 و 14/0، مقادیر r0 برابر با 2/22، 5/13، 1/10 و 8/17، مقادیر dt برابر با 4/4، 6/5، 3/6 و 5 روز و همچنین مقادیر برابر با 17/1، 13/1، 12/1 و 5/1 بود. بنابراین آورمکتین و اسپینوزاد با کاهش معنی دار میزان تخم گذاری، ?، rm و همچنین افزایش dt سبب کاهش تراکم تریپس پیاز در نسل بعد می شوند. نتایج اثرات زیر کشنده آورمکتین، اسپینوزاد و کلرپیریفوس بر پارامترهای زیستی o. albidipennis نشان دهنده کاهش معنی دار میزان تخم گذاری حشرات تحت تیمارهای آورمکتین و کلرپیریفوس نسبت به تیمارهای شاهد و اسپینوزاد بود. در تیمارهای شاهد، آورمکتین، اسپینوزاد و کلرپیریفوس مقادیر rm ، به ترتیب برابر با 15/0، 1/0، 15/0 و 097/0، مقادیر r0 برابر با 1/24، 2/11، 4/22 و 6/10، مقادیر dt برابر با 7/4، 4/6، 7/4 و 1/7 و همچنین مقادیر برابر با 16/1، 11/1، 16/1 و 1/1 بود. بنابراین آورمکتین و کلرپیریفوس با کاهش معنی دار میزان تخم گذاری، r0، rm و و نیز افزایش معنی دار dt موجب کاهش تراکم نسل بعد می گردند. اثرات غلظت زیر کشنده آورمکتین، اسپینوزاد و کلرپیریفوس بر قدرت شکارگری o. albidipennis با محاسبه نرخ شکارگری km بررسی شد. مقادیر km برای تیمارهای شاهد، آورمکتین، اسپینوزاد و کلرپیریفوس به ترتیب برابر با 19/0، 18/0، 19/0 و 15/0 بود. بنابراین کاربرد حشره کش اسپینوزاد به دلیل اثرات منفی روی جمعیت تریپس پیاز و کم خطر بودن بر o. albidipennis، در برنامه مدیریت تلفیقی آفات گلخانه ها مناسب تر می باشد.

مگس مینوز مارپیچی جالیز و سبزی liriomyza trifolii (burgess) یکی از آفات مهم تعدادی از گیاهان زینتی و جالیز و سبزی در بسیاری از نقاط جهان است. این حشره در دهه ی اخیر به یکی از آفات مهم کشت های گلخانه ای خیار و گوجه فرنگی در ایران تبدیل شده است. مهم ترین روش کنترل این آفت در ایران استفاده از حشره کش های شیمیایی است. هرچند هنوز گزارش های رسمی مبنی بر بروز مقاومت این آفت به حشره کش های رایج در ایران وجود ندارد، اما با توجه به ویژگی های زیست شناختی و همچنین استفاده ی بی رویه از ترکیبات شیمیایی، بروز و گسترش مقاومت به حشره کش ها در این حشره دور از انتظار نیست. در مطالعه ی حاضر اثر چهار حشره کش نسبتاً جدید به نام های ابامکتین، سایرومازین، ایندوکساکارب و اسپینوسد روی لاروهای سنین 1 و 2 l. trifolii بررسی شد. این بررسی در شرایط آزمایشگاهی (در دمای c° 2 ± 26، رطوبت نسبی 10 ± 60 % و دوره ی روشنایی 8: 16 ساعت) انجام شد. کلرپایریفوس نیز به عنوان یکی از رایج ترین حشره کش های مورد استفاده در ایران علیه این آفت، برای مقایسه مورد آزمایش قرار گرفت. بر اساس آزمایش های مقدماتی، دامنه ی غلظت های مورد استفاده در زیست سنجی لاروهای سن 1 برای حشره کش های ابامکتین، سایرومازین، ایندوکساکارب، اسپینوسد و کلرپایریفوس به ترتیب برابر 0/047- 0/009، 0/975- 0/225، 70/5- 25/5، 0/408- 0/072 و mg ai/l 89/76 - 20/4 بودند. دامنه ی غلظت ها برای لاروهای سن 2 برای حشره کش های ذکر شده به ترتیب 0/5- 0/009، 1/35- 0/45، 75- 37/5، 0/312 - 0/072 و mg ai/l 81/6- 20/4 بودند. زیست سنجی ها به روش فرو بردن برگ های لپه ای گیاه لوبیا چیتی (phasaeolous vulgaris l) درون محلول سمی با غلظت های مختلف انجام شدند. رشد و نمو کامل لاروی و رسیدن به مرحله ی شفیرگی ملاک زنده مانی در نظر گرفته شد. در زیست سنجی لاروهای سن 1، مقادیر 50 lcبرای ابامکتین، سایرومازین، اسپینوسد، ایندوکساکارب و کلرپایریفوس، به ترتیب برابر 0/018، 0/51، 0/14، 43/47 و mg ai/l 42/21 برآورد شدند. مقادیر 50 lcبرای حشره کش های مورد اشاره، برای لاروهای سن 2 به ترتیب برابر 0/02، 0/15، 0/12، 51/55 وmg ai/l 41/37محاسبه گردیدند. نتایج نشان دادند که در بین حشره کش های آزمایش شده، ابامکتین، اسپینوسد و سایرومازین در دوزهای بسیار پایین روی l. trifolii بسیار موثر بودند. با توجه به احتمال پایین آلودگی های زیست محیطی و دامنه ی امنیت وسیع این ترکیبات برای موجودات غیرهدف، این حشره کش ها می توانند نامزدهای مناسبی جهت استفاده در برنامه های مدیریت تلفیقی برای کنترل مگس های مینوز agromyzaidae باشند.

باتوجه به مشکلات عدیده ی استفاده از سموم شیمیایی درکنترل جمعیت آفات گیاهی، استفاده ازعوامل بیوکنترل درکنار سایرروش های کنترلی (کنترل تلفیقی آفات)یکی از شیوه های مناسب جهت کنترل آفات بوده وبدین منظور شناسایی عوامل بیوکنترل درگروه حشرات وکنه ها درهرمنطقه یکی ازگام های اصلی درنیل به این هدف می باشد. به همین منظور بررسی فونوستیک کنه های بالاخانواده ی raphignathoidea که دارای خانواده های متعدد شکارگر می باشد، طراحی وبرنامه ریزی شده است که از ابتدای سال بعد نمونه برداری از اکوسیستم های مزرعه ای یا باغی مورد نظر صورت گرفته ونمونه های حامل کنه ها به آزمایشگاه منتقل خواهد شد. در طول این مرحله وهمزمان با آن اقدامات مربوط به تهیه ی اسلاید ها ی میکروسکوپی صورت می گیرد. پس از اتمام نمونه برداری اقدام به شناسایی گونه های موجود در منطقه ومعرفی آن ها خواهد شد.

برای بررسی تنوع زیستی کنه های بالاخانواده ی raphignathoidea باغات شهرستان مراغه، نمونه برداری هایی در فصل زراعی سالهای 1388 و 1389 از خاک و اندام های هوایی صورت گرفت. در این مطالعه تعداد 2000 اسلاید میکروسکوپی از مجموع نمونه های جمع آوری شد و در مجموع 21 گونه از 11 جنس متعلق به 5 خانواده شناسایی گردید که از بین این تعداد 4 گونه برای فون کل دنیا، 1 جنس و 2 گونه برای فون کنه های ایران و 4 گونه برای فون کنه های استان آذربایجان شرقی جدید بودند. از خانواده های raphignathidae (6 گونه)، stigmaeidae (12 گونه)، camerobiidae (یک گونه)، cryptognathidae (یک گونه) وcaligonellidae (یک گونه) شناسایی شدند. جنس ها و گونه هایی که با ***، ** و * مشخص شده اند به ترتیب برای اولین بار از جهان، ایران و آذربایجان شرقی گزارش می شوند. raphignathidae: raphignathus aciculatus** fan, 2000; r. giselae meyer & ueckermann, 1989; r. gracilis* (rack, 1962); r. hecmatanaensis* khanjani & ueckermann, 2002; raphignathus saboorii sp***; r. zhaoi* hu, jing & liang, 1995. stigmaeidae: eustigmaeus nasrinae khanjani & ueckermann, 2002; e. segnis (koch), wood, 1973; e. setiferus bagheri et al. ; ledermuelleriopsis plumosa willmann, 1951; l. zahiri khanjani & ueckermann, 2002; prostigmaeus**: prostigmaeus khanjani*** bagheri & ghorbani, 2010; stigmaeus elongatus berlese, 1886; s. maraghehiensis***; s. shabestariensis haddad, lotfollahi & akbari, 2010; storchia robusta (berlese), oudemans, 1923; zetzellia mali (ewing), summers, 1960; cheylostigmaeus sp***. camerobiidae: neophyllobius persiaensis* khanjani & ueckermann, 2002. cryptognathidae: favognathus luxtoni** koc & ayyildiz, 1999. caligonellidae: neognathus terrestris (summers & schlinger, 1955).

زنبورhabrobracon hebetor say (hym.: braconidae) یکی از مهمترین پارازیتوئید خارجی مرحله ی لاروی بسیاری از آفات بالپولکی می باشد. برای کنترل این آفات به طور معمول از روش کنترل شیمیایی استفاده می شود که علاوه بر خطرات جانبی زیستمحیطی، بر دشمنان طبیعی این آفات اثرات منفی نیز دارند. به همین دلیل در این مطالعه، اثرات کشندگی و زیرکشندگی حشرهکشهای متداول کلرپایریفوس و کارباریل و حشرهکشهای زیستی آبامکتین و اسپاینوسد و همچنین اثرات کشندگی قارچهای بیمارگر beauveria bassiana و metarhizium anisopliae بر روی زنبور پارازیتوئید h. hebetor مورد ارزیابی قرار گرفت. این زنبور روی لاروهای سن آخر شب پره ی مدیترانه ای (anagasta kuehniella zeller (lep.:pyralidae) در دمای 1±26 درجه سانتیگراد، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و هشت ساعت تاریکی پرورش داده شد. آزمایشات زیست سنجی روی مراحل نابالغ به روش غوطه وری و روی حشرات کامل به روش باقیمانده ی سمی انجام گرفت. نتایج زیست سنجی نشان داد که کلرپایریفوس دارای بیشترین سمیت و آبامکتین دارای کمترین سمیت بر روی مراحل لاروی و حشرات کامل زنبور پارازیتوئید می باشد. تاثیر غلظت توصیه شده مزرعهای حشره کشها بر روی مراحل لاروی وشفیرگی زنبور h. hebetor بررسی شد. طبق گروه بندی سازمان بین المللی کنترل بیولوژیک، کلرپایریفوس در گروه حشرهکشهای مضر، کارباریل در گروه حشره کشهای با ضرر متوسط و اسپاینوسد و آبامکتین در گروه حشره کشهای کم ضرر قرار گرفتند. در بررسی اثرات زیرکشندگی، حشرات کامل زنبور در معرض غلظت30 lc حشره کش ها قرار گرفتند. پارامترهای زیستی ، تولیدمثلی و جمعیت پایدار تحت تاثیر حشره کشها قرار گرفتند. مقادیر rm برای شاهد و حشره کشهای کلرپایریفوس، کارباریل، اسپاینوسد و آبامکتین به ترتیب 0.23، 0.1، 0.17، 0.21 و 0.22 بر روز به دست آمد. حشره کشها بر روی نسبت جنسی نتاج اثر معنی داری نداشتند. اثرات30 lc حشره کشها بر روی واکنش تابعی h. hebetor بررسی شد. واکنش تابعی در شاهد و تیمارهای حشره کشی از نوع ??? تعیین شد. نتایج تاثیر قارچهای بیمارگر بر روی پارازیتوئید نیز نشان داد که جدایه های مورد آزمایش قارچهای بیمارگر تقریباً بر روی پارازیتوئید تاثیر سوء کمتری دارند. در نهایت، بعد از انجام آزمایشات تکمیلی می توان از آبامکتین همراه با زنبور پارازیتوئید در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات بالپولکدار استفاده نمود.

کرم قوزه ی پنبه،helicoverpa armigera (hubner) یکی از آفات بسیار مهم پنبه، گوجه فرنگی و نخود در ایران می باشد. مقاومت کرم قوزه ی پنبه به اکثر گروههای حشره کشی رایج )پایریتروئیدها، آلی فسفره و کاربامات ها) منجر به کاهش اثر حشره کش ها در پاکستان، استرالیا، اسپانیا و ... گردیده است. برای حل چنین مشکلی، استفاده ازآفت کش های جدید با نحوه اثر مختلف، ممکن است منجر به کنترل مناسب آفت گردد و بروز مقاومت را به تاخیر بیندازد. در این مطالعه اثر حشره کش های زیست سازگار و رایج ابامکتین و کلرپایریفوس و قارچ بیمارگر حشرات beauveria bassiana روی لارو سن 3 کرم قوزه ی پنبه و اثر حشره کش تیاکلوپراید روی لاروسن یک کرم قوزه ی پنبه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات زیست سنجی تیاکلوپرید به روش گوارشی وکلرپایریفوس و ابامکتین به روش تماسی وb. bassiana به روش غوطه ورسازی در دمای1±26 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5± 70 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام گرفت. مقادیر lc50برای حشره کش های کلرپایریفوس، تیاکلوپرید و ابامکتین به ترتیب 4/6، 685/8 و 460/5 پی پی ام یا 2/21، 329/2 و 8/29 میلی گرم ماده موثره در لیتر محاسبه شد. همچنین مقادیر lc50 و lt50 برای قارچ b. bassiana به ترتیب 108×3/7 کنیدی در میلی لیتر و 6/8 روز تعیین گردید. نتایج بدست آمده نشان دادند که قارچ b. bassiana توان بالقوه برای کنترل کرم قوزه ی پنبه را در شرایط آزمایشگاهی دارد. نتایج زیست سنجی حشره کش ها نشان دادند که کلر پایریفوس و ابامکتین بیشترین خاصیت حشره کشی را در مقایسه با سایر حشره کش ها بر روی لارو سن 3 کرم قوزه پنبه داشتند. همچنین نتایج نشان داد که دوز های زیر کشنده ابامکتین و کلرپایریفوس، اثرات منفی روی طول عمر و باروری حشرات کامل آفت داشتند.

زنبور habrobracon hebetor say (hymenoptera: braconidae) یکی از پارازیتوئیدهای مهم لارو بسیاری از آفات به ویژه بالپولکداران خانواده ی noctuidae و pyralidae می باشد. در این بررسی، اثرات کشندگی و زیرکشندگی حشره کش رایج سایپرمترین و حشره کش های زیست سازگار آزادیراکتین (بیونیم® و نیم گارد®)، پایریدالیل و متوکسی فنوزاید روی پارامترهای زیستی (دموگرافی) و رفتاری (واکنش تابعی) زنبور پارازیتوئیدh. hebetor مورد بررسی قرار گرفت. پرورش زنبور پارازیتوئید روی لاروهای سن آخر شب پره ی مدیترانه ای آرد (lep., pyralidae) zeller ephestia kuehniella در اتاقک رشدی با شرایط دمایی 1 26، رطوبت نسبی 5 70% و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی صورت گرفت. آزمایشات زیست سنجی روی حشرات کامل زنبور به روش تماس با باقیمانده ی سموم صورت گرفت. نتایج lc50 حشره کش ها نشان داد که سایپرمترین به عنوان سمی ترین ترکیب روی حشرات کامل زنبور ماده شناخته شد. براساس طبقه بندی سازمان بین المللی کنترل بیولوژیک سایپرمترین در گروه حشره کش های باضرر متوسط و بقیه ی حشره کش ها در گروه کم ضرر و بی ضرر قرار گرفتند. از نظر زادآوری و باروری، بین شاهد و تیمارهای حشره کشی اختلاف معنی داری مشاهده گردید. مقادیر نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm) برای شاهد و حشره کش های بیونیم®، نیم گارد®، متوکسی فنوزاید، پایریدالیل و سایپرمترین به ترتیب 179/0، 149/0، 143/0، 154/0، 145/0و 16/0 بر روز به دست آمد. واکنش تابعی در شاهد و تیمارهای حشره کشی از نوعii تعیین شد و بیشترین و کمترین نرخ حمله به ترتیب در تیمارهای پایریدالیل (0035/0 بر ساعت) و سایپرمترین (0025/0 بر ساعت) مشاهده گردید، هم چنین بیشترین و کمترین زمان دستیابی هم به ترتیب در تیمارهای سایپرمترین (624/0 ساعت) و شاهد (4143/0 ساعت) مشاهده شد. براساس نتایج به دست آمده، به غیر از سایپرمترین بقیه حشره کش ها کمترین تاثیر سوء روی زنبور پارازیتوئیدh. hebetor داشتند، بنابراین می توان از حشره کش های آزادیراکتین (بیونیم® و نیم گارد®)، پایریدالیل و متوکسی فنوزاید همراه با این عامل کنترل بیولوژیک در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات (ipm) استفاده نمود، هم چنین علاوه بر مطالعات آزمایشگاهی، بایستی شرایط نیمه مزرعه ای و مزرعه ای فراهم شود تا نتایج آزمایشگاهی تکمیل و عملی گردد.

سوسک چهار نقطه ای حبوباتcallosobruchus maculatus f. یکی از آفت های مهمی است که لارو آن از ارقام مختلف لوبیا، نخود، ماش، عدس، باقلا و غیره تغذیه می کند و در تمام دنیا به خصوص مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری خسارت قابل توجهی به محصولات انباری وارد می کند. این حشره دانه های تیره ی حبوبات را به عنوان میزبان اولیه ی خود مورد استفاده قرار می دهد. در این بررسی، اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس های گیاهی استخراج شده از 4 گونه ی گیاهی روی پارامترهای زیستی سوسک چهار نقطه ای حبوبات مورد بررسی قرار گرفت. همچنین به بررسی اثرات بازدارندگی تخمریزی این اسانس ها و تأثیرات دما و رطوبت بر میزان کشندگی آنها نیز پرداخته شد. پرورش این حشره روی دانه های لوبیا چشم بلبلی در اتاقک رشدی با شرایط دمایی 1 26، رطوبت نسبی 5 70% و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی صورت گرفت. آزمایشات زیست سنجی روی حشرات کامل به روش تدخینی انجام گرفت. نتایج lc50 اسانس ها نشان داد که اسانس نعناع فلفلی دارای بیشترین تأثیر روی حشرات کامل سوسک چهار نقطه ای بود. درصد مرگ ومیر تجمعی حشرات کامل سوسک چهارنقطه ای با غلظت های مختلف اسانس های اکالیپتوس، گلپرایرانی و ترخون نشان داد که با افزایش زمان در معرض قراردهی با اسانس ها مرگ-و میر بیشتری حاصل شد. این نتایج نشان می دهد که در همه ی تیمارها میانگین مرگ و میر در زمان های بین 6 ساعت تا 24 ساعت در همه ی غلظت ها با یکدیگر اختلاف معنی دار داشتند، ولی میانگین مرگ و میر در اسانس اکالیپتوس در غلظت 06/6 میکرولیتر بر لیتر هوا در زمان های بین 12 ساعت تا 18 ساعت با یکدیگر اختلاف ندارند، در اسانس ترخون هم در غلظت 12/12 میکرولیتر بر لیتر هوا بین زمان های 12 ساعت و 18 ساعت میانگین مرگ و میر با یکدیگر اختلاف ندارند. اسانس های استخراج شده از بعضی از گیاهان، دارای خاصیت نفوذ و تدخینی مناسب بوده و می توانند جایگزین بالقوه ای برای سموم شیمیایی باشند. اثرات زیرکشندگی حشره کش ها (مقدار lc20) روی پارامترهای تولیدمثلی و زیستی مورد بررسی قرار گرفت. از نظر زادآوری و میانگین طول عمر حشرات کامل بین تیمارهای اسانس ها و شاهد اختلاف معنی داری مشاهده شد ولی نسبت جنسی(نسبت نتاج نر به کل نتاج) در بین تیمارهای آزمایشی هیچ گونه اختلاف معنی داری را نشان ندادند. نتایج بازدارندگی تخمریزی اسانس های گیاهی نشان داد بیشترین بازدارندگی تخمریزی در تیمار نعناع (100%مرگ و میر) با غلظت (1/0 میکرولیتر در هر گرم بذر) و کمترین بازدارندگی در تیمار گلپرایرانی (37/9%مرگ و میر) با غلظت (02/0 میکرولیتر در هر گرم بذر) مشاهده شد. براساس نتایج حاصل از gc/ms تعداد 47 ترکیب شیمیایی در اسانس گیاه اکالیپتوس، 21 ترکیب شیمیایی در اسانس گلپر ایرانی، 28 ترکیب شیمیایی در اسانس ترخون و 46 ترکیب در اسانس نعناع فلفلی شناسایی شد. بسیاری از این مونوترپنوئید ها دارای خاصیت حشره کشی بوده و سمیت آنها روی برخی از آفات انباری به اثبات رسیده است. حشره کش های گیاهی از جمله اسانس ها جانشین مناسبی برای آفت-کش هایی می باشند که حشرات به آنها مقاوم شده اند . اسانس ها دارای طیف اثر وسیع هستند و علیه آفات مختلفی به کار می-روند و می توانند به عنوان عامل کنترل بیولوژیک در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات (ipm) مورد استفاده قرار بگیرند.

به منظور شناسایی فون کنه های بالا خانواده های raphignatoidea و bdelloidea در میاندوآب، نمونه برداری های مختلفی از خاک و اندام های گیاهان زراعی، باغات و علف های هرز مناطق مختلف طی سال های 1390 – 1389 به عمل آمد. در مجموع تعداد 2500 اسلاید میکروسکوپی تهیه گردید که از این مجموعه تعداد 900 اسلاید مربوط به اندام های هوایی و1600 اسلاید مربوط به فون خاک بود در این مطالعه از خانواده های stigmaeidae (17 گونه)، raphignathidae(5 گونه)، camerobiidae (2 گونه)،caligonellidae (6 گونه)، eupalopsellidae (1گونه)، cryptognathidae (1 گونه)، bdellidae (2 گونه) و cunaxidae (1گونه) جمع-آوری و شناسایی شدند. و گونه هایی که با علامت *** ،**و * مشخص شده اند به ترتیب برای اولین بار از دنیا و ایران و استان گزارش می شوند. stigmaeidae oudemans, 1931 stigmaeus elongatus* berles, 1886; stigmaeus haddadi zarei and bagheri n. sp.***; stigmaeus miandoabiensis bagheri and zarei n. sp.***; stigmaeus pulchellus** kuznetzov, 1978, stigmaeus siculus** berlese, 1883; stigmaeus sinai **swift, 1987 ; stigmaeus shabestariensis *haddad, lotfollahi and akbari, 2010; stigmaeus boshroyehensis*khanjani and izadi, 2010; mediolata belfieldi**momen, 1987; eustigmaeus segnis *(koch), 1836; eustigmaeus nasrinae* kanjani and ueckermann, 2002; eustigmaeus setiferus* bagheri and ueckermann, 2011; storchia mehrvari bagheri n. sp***; storchia robusta *(berlese) oudemans, 1923; cheylostigmaeus gharekhanii *navaei-bonab and bagheri, 2011; ledermuelleriopsis zahiri* khanjani and ueckermann, 2002; ledermulleriopsis plumosa *willmann, 1951. caligonellidae grandjean, 1944 neognathus eupalopus** meyerand ueckermann, 1989; neognathus spectabilis** summers and schlinger, 1957; neognathus terrestris * (summers and schlinger), 1955; molothrognathus azizi* ueckermann and khanjani, 2002; molothrognathus mehrnejadi *laing and zhang, 1997; caligonella humilis ( koch) berlese, 1910. raphignathidae kramer, 1877 raphignathus colligiatus* atyeo,baker and corossley, 1961; raphignathus zhaoi *hu, jing and liang, 1995; raphignathus giselae* meyer and ueckermann, 1989; raphignathus hecmatanaensis *khanjani and ueckermann, 2003; raphignathus gracilis rack, 1962. camerobiidae southcott, 1957 neophyllobius persiaensis*khanjani and ueckermann, 2002; neophyllobius asalii* khanjani and ueckermann, 2002. eupalopsellidae willmann, 1952 eupalopsellus prasadi* bagheri and khanjani, 2009. cryptognathidae oudemans, 1944 favognathus distortus* kuznetsov, 1974. bdellidae duges,1834 cyta latirostris hermann, 1804; spinibdella cronini baker and balock, 1962; cunaxidae thor, 1902 cunaxa setirostris hermann, 1804.

پروانه سفیده ی بزرگ کلم (pieris brassicae l.) یکی از مهمترین آفات کلم محسوب می شود که می-تواند خسارت جبران ناپذیری را به آن وارد کند. لاروهای این آفت با تغذیه از برگ های این گیاه باعث کاهش بازارپسندی و کاهش راندمان آن می شوند. با توجه به خطر حشره کش ها از نقطه نظر باقی مانده ی سموم و آسیب های زیست محیطی امروزه به استفاده از عوامل کنترل بیولوژیکی تأکید می شود. در برنامه های مدیریت تلفیقی آفات که هدف دسترسی به یک کنترل موثر انتخابی با حداقل ایجاد اختلال در محیط زیست و تأمین سلامت انسان است، حشره کش های میکروبی از عوامل ایده آل کنترل آفات به شمار می روند که از مهم ترین آنهامی توان به آفت کش های بر پایه ی استرین های مختلف باکتریbacillus thuringiensis اشاره کرد. این باکتری از آفت کش های میکروبیموفق در امر مبارزه با برخی از آفات از جمله بالپولکداران محسوب می شود که در مبارزه با تعداد زیادی از حشرات آفت کاربرد زیادی پیدا کرده است ولی به دلیل گران قیمت بودن فرم تجاری آن جهت استفاده در سطوح وسیع محققین سعی دارند با استفاده از برخی ترکیبات با منشأ طبیعی تشدید کننده ی اثر از میزان مصرف b. thuringiensisبکاهند. در تحقیق حاضر با آزمایشات زیست سنجی اثر باکتری b. thuringiemsis var. kurstaki و مواد روغن چریش، پودر حنا، خاک دیاتومه و اسید تانیک به تنهایی و در اختلاط با باکتری بر روی لاروهای سن سه سفیده ی بزرگ کلم بررسی شد. مقادیر lc50باکتری (7 روز بعد از تیمار)، پودر حنا، روغن چریش، خاک دیاتومه و اسید تانیک روی لاروهای سن سوم(10روز بعد از تیمار) به ترتیب 52/444، 4019، 10671، 76/905 و12050 پی پی ام برآورد گردید. مقادیر lt50برای مواد فوق روی لاروهای سن سه 24/4، 9/4، 13/5، 98/3 و 98/4 روز محاسبه گردید. نتایج نشان داد که این مواد دارای اثر تشدیدکنندگی بسیار خوب بر روی باکتری b. thuringiensis می باشند.

کرم غوزه ی پنبه،helicoverpa armigera (hubner) یکی از آفات بسیار مهم پنبه، گوجه فرنگی و نخود در ایران می باشد. مقاومت کرم غوزه ی پنبه به اکثر گروههای حشره کشی رایج )پایریتروئیدها، ترکیبات آلی فسفره و کاربامات ها) منجر به کاهش اثر حشره کش ها در خیلی از کشورها شده است. برای حل چنین مشکلی، استفاده ازآفت کش های جدید با نحوه اثر مختلف، ممکن است منجر به کنترل مناسب آفت شده و بروز مقاومت را به تاخیر بیندازد. در این مطالعه اثر حشره کش رایج سایپرمترین و حشره کش های زیست سازگار امامکتین بنزوآت، متوکسی فنوزاید و پایریدالیل روی لارو سن 3 کرم غوزه ی پنبه مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات زیست سنجی متوکسی فنوزاید و پایریدالیل به روش گوارشی و سایپرمترین و امامکتین بنزوآت به روش تماسی در دمای1±26 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5± 70 درصد و دوره ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام گرفت. مقادیر lc50برای حشره کش های سایپرمترین و امامکتین بنزوآت به ترتیب 319/4 و35 پی پی ام بر مبنای ماده فرموله شده یا 127/7 و 1/7 میکروگرم ماده موثره در میلی لیتر و برای حشره کش های متوکسی فنوزاید و پایریدالیل به ترتیب 153/6 و 210/8 پی پی ام بر مبنای ماده فرموله شده یا34/6 و 105/4 میکروگرم ماده موثره در میلی لیتر محاسبه شد. نتایج بدست آمده نشان دادند که که امامکتین بنزوآت و متوکسی فنوزاید بیشترین خاصیت حشره کشی را در مقایسه با سایر حشره کش ها بر روی لارو سن 3 کرم غوزه پنبه داشتند. همچنین نتایج نشان داد که دوز های زیر کشنده امامکتین بنزوآت، متوکسی فنوزاید و پایریدالیل اثرات منفی روی طول عمر، طول دوره شفیرگی، طول دوره لاروی، باروری و درصد تفریخ تخم حشرات کامل آفت داشتند. به طوری که طول دوره لاروی و شفیرگی را افزایش دادند و باعث کاهش طول عمر حشرات کامل، باروری و درصد تفریخ تخم گردیدند.

برای کنترل بهینه کنه های گیاه خوار،استفاده از سموم شیمیایی با توجه به باقی مانده سموم در مواد غذایی دیگر مقبولیت لازم را ندارد پس کنه های شکارگر یکی از محتما ترین راهها برای افزایش تولید است وبنابراین شناسایی فون منطقه برای پیدا کردن این عوامل بیوکنترل قدم اول واساسی خواهد.مادر ابتدای این سال با نمونه برداری وشناسایی کنه های این بالا خانواده که شکارگر می باشندونقش به سزایی در کنترل آفات دارد اقدام به شناسایی این بالاخانواده می کنیم

شته جالیز aphis gossypii glover (hemiptera: aphididae) یکی از مهم ترین شته های خسارت زا در گلخانه ها و مزارع است. زنبور پارازیتوئید aphidius matricariae haliday (hymenoptera: braconidae) از جمله پارازیتوئیدهای مهم این شته محسوب می شود. در این مطالعه اثرات کشندگی و زیرکشندگی حشره کش های ایمیداکلوپرید، پیریمیکارب و صابون حشره کش پالیزین® روی شته a. gossypii و پارازیتوئید آن a. matricariae در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. اثرات کشندگی حشره کش های ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب روی مراحل مختلف پورگی و بالغ شته جالیز a. gossypii با استفاده از روش غوطه ور سازی برگ و اثرات صابون حشره کش با سم پاشی شته ها مورد ارزیابی قرار گرفت. برای برآورد غلظت های کشنده و حدود اطمینان آنها در سطح 95 % از روش پروبیت استفاده شد. پوره های سن اول آفت نسبت به هر سه حشره کش حساس بودند، به طوری که مقدار lc50 برای ایمیداکلوپرید، پیریمیکارب و صابون به ترتیب 17، 2/220 و 9/483 پی پی ام بود. با پیشرفت مراحل پورگی سمیت حشره کش ها کاهش یافت. مقادیر lc50 ایمیداکلوپرید، پیریمیکارب و صابون برای بالغین شته به ترتیب 1/90، 1/983 و 1/1237 پی پی ام بود. همچنین اثرات زیرکشندگی حشره کش های مذکور روی بالغین شته a. gossypii که در مدت 24 ساعت اول زندگی خود در معرض غلظت lc25 حشره کش ها قرار گرفته بودند، مورد ارزیابی قرار گرفت. در مطالعات اثرات زیرکشندگی، ایمیداکلوپرید، پیریمیکارب و صابون اثر معنی داری روی پارامترهای زیستی و جمعیتی شته داشت، چنانچه در تیمارهای شاهد، ایمیداکلوپرید، پیریمیکارب و صابون مقادیر rm به ترتیب برابر با 438/0، 150/0، 335/0 و 375/0 نتاج ماده به ازای هر ماده در روز به دست آمد. برای ارزیابی اثرات کشندگی آفت کش ها روی حشرات کامل زنبور پارازیتوئید a. matricariae از روش اثر باقیمانده استفاده شد. صابون حشره کش روی حشرات کامل زنبور پارازیتوئید اثر کشندگی نداشت، در حالی که مقدار lc50 ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب روی حشرات کامل زنبور به ترتیب 7/1 و 8/10 پی پی ام بود و ایمیداکلوپرید سمیت بیشتری نسبت به پیریمیکارب روی پارازیتوئید داشت. اثرات زیرکشندگی ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب روی حشرات کامل زنبور پارازیتوئید که در 24 ساعت اول زندگی در معرض غلظت lc25 حشره کش ها قرار گرفته بودند، بررسی شد. میانگین طول عمر و تعداد شته-های مومیایی شده در کل دوره زندگی حشرات کامل زنبور پارازیتوئید a. matricariae تیمار شده با ایمیداکلوپرید به طور معنی داری نسبت به تیمارهای شاهد و پیریمیکارب کمتر بود. میانگین نسبت جنسی نتاج حشراتی که در معرض ایمیداکلوپرید قرار گرفته بودند، تحت تاثیر قرار گرفت و به سمت تولید نر بیشتر تمایل یافت. ایمیداکلوپرید همه پارامترهای جمعیتی زنبور پارازیتوئید را نسبت به تیمارهای شاهد و پیریمیکارب تحت تاثیر قرار داد. میزان rm در تیمارهای شاهد، ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب به ترتیب 313/0، 251/0 و 302/0 نتاج ماده به ازای هر ماده در روز بود. بررسی اثر غلظت lc25ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب روی واکنش تابعی زنبور پارازیتوئید a. matricariae نشان داد که واکنش تابعی در همه تیمارها از نوع دوم بود. مقادیر زمان دستیابی زنبور پارازیتوئید در تیمارهای شاهد، ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب به ترتیب 4607/0، 8873/0 و 6292/0 ساعت و قدرت جستجوگری در این سه تیمار به ترتیب 0645/0، 0373/0 و 0452/0 بار در ساعت برآورد شد. پیریمیکارب در مقایسه با ایمیداکلوپرید اثر سوء کمتری روی زمان دستیابی زنبور پارازیتوئید داشت. اثر lc25 ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب روی واکنش عددی زنبور پارازیتوئید a. matricariae نیز مورد بررسی قرار گرفت. میانگین طول عمر و تعداد شته های مومیایی شده در کل دوره زندگی زنبورهای پارازیتوئیدی که در معرض lc25 ایمیداکلوپرید قرار گرفته بودند، به طور معنی داری به ترتیب در تراکم های 2، 16 و 64 و در تراکم-های 2، 4، 16، 32 و 64 شته میزبان کاهش یافت. بررسی اثر زیرکشندگی ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب روی رفتار جهت یابی زنبورهای پارازیتوئید با استفاده از دستگاه الفکتومتر نشان داد که هیچ یک از حشره کش ها تاثیری روی جهت یابی زنبور به سمت برگ خیار آلوده به شته و همینطور برگ سالم نداشتند، در حالی که روی عکس العمل آنها به سمت برگ های بدون شته ی آلوده به عسلک اثر داشتند. در اکثر آزمایش های الفکتومتری، زمان دسترسی به تیمارها نیز در زنبورهای پارازیتوئیدی که در معرض باقیمانده ایمیداکلوپرید قرار گرفته بودند، به طور معنی داری بیشتر از حشرات تیمار نشده با حشره کش ها بود. در این پژوهش همچنین اثر زیرکشندگی ایمیداکلوپرید و پیریمیکارب روی رفتار کاوشگری زنبور پارازیتوئید a. matricariae مورد بررسی قرار گرفت. حشره کش ها اثری روی مدت زمان حضور زنبورها در لکه های میزبان نداشتند، ولی مدت زمان پذیرش اولین شته در لکه در حشرات تیمار شده با حشره کش ها افزایش یافت. میانگین تعداد وقایع رفتاری و شته های مومیایی شده توسط زنبورهای پارازیتوئید تیمار شده با ایمیداکلوپرید به طور معنی داری کمتر از حشرات تیمار نشده بود. این در حالی است که تفاوت معنی داری در تعداد شته های مومیایی شده توسط زنبورهای تیمار شده با پیریمیکارب نسبت به حشرات تیمار نشده با آفت کش ها دیده نشد. بر اساس نتایج این پژوهش، ایمیداکلوپرید اثرات منفی بیشتری روی حشرات کامل زنبور پارازیتوئید a. matricariae در مقایسه با صابون حشره کش و پیریمیکارب داشت، لذا کاربرد صابون حشره کش و پیریمیکارب در قالب کنترل تلفیقی برای کنترل شته جالیز a. gossypii پیشنهاد می شود.

کلید واژه ها: lobesia botrana ، gis، gps، توزیع فضایی، پراکنش چکیده: کرم خوشه خوار انگور (lep., tortricidae)lobesia botrana den. & schiff. یکی از مهم-ترین عوامل خسارت¬زای انگور در ایران و در جهان محسوب می¬شود که علاوه بر خسارت مستقیم، انگور¬ها را نسبت به ابتلا به بیماری پوسیدگی خاکستری مساعد می¬کند. استفاده از آفتکش¬ها برای کنترل این آفت در دراز مدت، علاوه برهزینه های بسیار زیاد ناشی از سمپاشی باعث ایجاد نژاد¬های مقاوم به سموم، نابودی دشمنان طبیعی و اثرات مخرب زیست محیطی شده است. جهت بررسی نحوه توزیع و پراکنش تخم¬ها و لاروهای کرم خوشه¬خوار درشهرستان هوراند، در سال 1391 اقدام به نمونه¬برداری از مراحل تخم و لارو این آفت در سه تاکستان با استفاده از gps و سپس تهیه نقشه پراکنش و مناطق پرخطر این مراحل با استفاده از فناوری gis گردید. همچنین در این پژوهش ترجیح تخمگذاری افراد ماده کرم خوشه¬خوار انگور روی سه واریته محلی نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل نقشه¬های پراکنش و مناطق پرخطر تهیه شده برای مراحل تخم و لاروی l. botrana نشان دهنده معنی داری پراکنش زمانی و مکانی جمعیت، تاثیر پوشش گیاهی مناطق مجاور تاکستان¬ها بر تراکم جمعیت و همچنین حضور درصد بالای آلودگی در حواشی تاکستان¬ها و مخصوصا در حاشیه مجاور مراتع بود. در بررسی ترجیح تخمگذاری افراد ماده l. botrana روی سه واریته محلی نیز مشخص شد که رقم عسگری دارای بیشترین ترجیح پذیری جهت تخم¬ریزی بوده و پس از آن رقم مسکات و انگورسیاه به ترتیب در درجه دوم و سوم قرار دارند. همچنین بالاترین میزان تخمریزی در اوایل شهریور، مقارن با زمان رسیدگی ارقام مورد مطالعه صورت گرفت. بنابراین آگاهی از نحوه پراکنش وتوزیع فضایی تخم ولاروهای کرم خوشه¬خوار انگور باعث بهبود استراتژی¬های کنترلی و فراهم کردن بستر لازم برای هدفمند نمودن سمپاشی¬ها می¬گردد و همچنین تصمیم گیری در خصوص راهکارهای اقتصادی، مناسب و کم ضرر را جهت کنترل آفت امکانپذیر می¬سازد.

به منظور جمع آوری و شناسایی کنه های بالا خانواده raphignathoidea مزارع وباغات شهرستان هشترود نمونه برداری هایی در فصل زراعی درسال 1391 ازخاک وگیاهان منطقه انجام پذیرفت. در مجموع تعداد 1300 اسلاید میکروسکوپی تهیه گردید که از این مجموعه تعداد 300 اسلاید مربوط به اندام های هوایی و1000 اسلاید مربوط به فون خاک بود. طی این بررسی در مجموع 16 گونه از 7 جنس متعلق به 5 خانواده شناسایی شد که از بین آن ها تعداد 1 گونه برای فون دنیا جدید و1گونه گزارش جدید برای ایران می باشد. از نظر تعداد گونه ها، خانواده ی stigmaeidae با داشتن 13 گونه و خانواده camerobiidae با داشتن یک گونه به ترتیب بیشترین و کمترین تعداد گونه ها را به خود اختصاص دادند.

پیاز یکی از محصولات اصلی سبزی صیفی استان آذربایجان شرقی می باشد و تریپس پیاز مهمترین آفت این محصول می باشد. این تحقیق در سال 1390 در روی سه محصول مختلف سیر، پیاز و گوجه فرنگی در حومه ی شهر ممقان انجام گرفت. در این تحقیق سه هدف زیر پیگیری شد: 1- بررسی تاثیر ارتفاع نصب کارت های زرد در جذب تریپس ها در روی سیر، پیاز و گوجه فرنگی 2- بررسی تاثیر رنگ های مختلف کارت های چسبنده در ارتفاعات مختلف در جذب تریپس ها در روی سیر، پیاز و گوجه فرنگی 3- دیدبانی تغییرات جمعیت حشرات کامل تریپس پیاز و لارو تریپس پیاز و تریپس های شکارگر در طول فصل زراعی هرمحصول با تله های زرد. برای مورد اول مزارع با کارت های زرد در ارتفاعات متفاوت تله گذاری شدند، برای مورد دوم کارت های زرد، آبی و سفید در ارتفاعات مختلف در مزارع نصب شدند و برای مورد سوم کارت های زرد در ارتفاع 35 سانتی متری از سطح خاک در طول فصل زراعی محصولات در مزارع نصب شدند. در هر سه مورد تعویض تله ها با فاصله ی زمانی یک هفته انجام گردید و کارت ها برای شمارش تریپس ها به آزمایشگاه منتقل شدند. داده ها با استفاده ازنرم افزار sas آنالیز شد. در مورد تاثیر ارتفاع نصب کارت های زرد آنالیز ها نشان داد که f کلی برای هر سه گروه از تریپس های مورد مطالعه در روی سه محصول (سیر، پیاز و گوجه فرنگی) در سطح احتمال 1% معنی دار بود و مقدار آن برای حشرات کامل تریپس پیاز 9/47، لاروهای تریپس پیاز 3/13و تریپس های شکارگر4/33 بود. تریپس ها در محصولات مختلف به ارتفاعات متفاوت نصب واکنش نشان دادند. در مورد تاثیر رنگ های مختلف تله ها در ارتفاعات مختلف برای هر سه گروه از تریپس ها در روی سه محصول (سیر، پیاز و گوجه فرنگی) f کلی در سطح احتمال 1% معنی دار بود و مقدار آن برای حشرات کامل تریپس پیاز 10/86، لاروهای ترپس پیاز 3/60 و برای تریپس های شکارگر 4/26 بود. نتایج نشان داد که رنگ زرد در ارتفاع 100 سانتی متر بالاترین جذب را برای حشرات کامل تریپس پیاز و لارو تریپس پیاز در روی سیر و پیاز و گوجه فرنگی دارد. در بین سه محصول سیر، پیاز و گوجه فرنگی بالاترین سطح جمعیت برای هر سه گروه از تریپس ها در روی محصول پیاز مشاهده شد و دیدبانی تغییرات جمعیت مشخص کرد که با افزایش دما جمعیت هر سه گروه از تریپس ها افزایش می یابد.

زنبور پارازیتوئید trichogramma brassicae (hym.,trichogrammatidae) گونه غالب تریکوگرامای رهاسازی شده در بیشتر مزارع کشور و یکی از مهمترین گونه¬های تریکوگراما در ایران می¬باشد. در این بررسی، اثرات کشندگی و زیرکشندگی حشره¬کش¬های زیست سازگار متوکسی¬فنوزاید و امامکتین بنزوات روی پارامترهای زیستی (دموگرافی) و رفتاری (واکنش تابعی) زنبور پارازیتوئیدt. brassicae مورد بررسی قرار گرفت. پرورش زنبور پارازیتوئید روی تخم¬های بید غلات sitotroga cerealella oliv. (lep.:gelechidae) در اتاقک رشدی با شرایط دمایی 1 26، رطوبت نسبی 5 70% و دوره¬ی نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی صورت گرفت. آزمایش¬های زیست سنجی روی حشرات کامل زنبور به روش تماس با باقیمانده¬ی سموم و مرحله نابالغ به روش غوطه¬ور سازی انجام گرفت. نتایج lc50 حشره کش¬ها روی مرحله بالغ نشان داد متوکسی¬فنوزاید و امامکتین بنزوات روی حشرات کامل t. brassicaeسمی بودند. زیست سنجی روی مرحله نابالغ، نشان داد که هر دو سم برای مرحله شفیرگی سمی و برای مراحل لارو و پیش¬شفیره کم سمی بود.کمترین درصد خروج مربوط به مرحله شفیرگی می¬باشد، براساس طبقه بندی سازمان بین المللی کنترل بیولوژیک هر دو سم متوکسی¬فنوزاید و امامکتین بنزوآت برای مرحله نابالغ در گروه حشره کش های کم¬ضرر قرار گرفتند. در بررسی اثرات زیرکشندگی، حشرات کامل زنبور در معرض غلظت lc30 حشره¬کش¬ها قرار گرفته و پارامترهای زیستی و تولید مثلی مورد مطالعه قرار گرفتند. امامکتین بیشترین تاثیر سوء روی زادآوری زنبور داشت. (rm) برای شاهد و حشره¬کش¬های امامکتین بنزوات و متوکسی¬فنوزاید به ترتیب 252/0، 231/0 و 228/0 بر روز به دست آمد. حشره¬کش¬ها بر روی نسبت جنسی نتاج اثر معنی¬داری نداشتند. تاثیر غلظت توصیه شده مزرعه¬ای حشره¬کش¬های بکار رفته بر روی مرحله شفیرگی روی پارامترهای زیستی زنبور بررسی شد. (rm) برای شاهد و حشره¬کش¬های امامکتین بنزوات و متوکسی¬فنوزاید به ترتیب 224/0، 164/0 و 210/0 بر روز به دست آمد. طول عمر حشرات ماده تحت تاثیر حشره¬کش¬ها قرار گرفتند. اثرات lc30 حشره¬کش¬ها بر روی واکنش تابعی حشرات کامل t. brassicae بررسی شد. واکنش تابعی در شاهد و متوکسی¬فنوزاید از نوع ii و امامکتین از نوع iii تعیین شد، مقدار نرخ حمله (a) در تیمار شاهد (00183/0 بر ساعت) بیشتر از تیمار متوکسی فنوزاید (001290/0 بر ساعت) مشاهده گردید، هم چنین بیشترین و کمترین زمان دستیابی هم به ترتیب در تیمارهای امامکتین(6247/0 ساعت) و شاهد (4987/0 ساعت) مشاهده شد. در نهایت بعد از انجام آزمایش¬های تکمیلی می¬توان از متوکسی¬فنوزاید وامامکتین در مراحل لارو و پیش¬شفیره زنبور پارازیتوئید در برنامه¬های مدیریت تلفیقی آفات (ipm) استفاده نمود

چکیده: پروانه مینوزگوجه فرنگی)tuta absoluta meyrick (lep: gelechiidae،یکی ازآفات مهم ومخرب گوجه فرنگی است که اولین باردرایران درسال 1389 وازاستان آذربایجان غربی گزارش شد. این آفت ازتمام بخش های هوایی گیاه میزبان تغذیه نموده وباعث ایجادخسارت روی گیاه میزبان ازطریق کاهش رشدمیزبان،ایجادمینوزبرگ،خسارت به میوه وکاهش بازارپسندی محصول می-شودوموجب ازبین رفتن 50 الی 100 درصدمحصول گوجه فرنگی می گردد. کنترل این آفت در اکثرنقاط دنیابااستفاده ازحشره کش هاصورت می گیرد. دراین تحقیق اثرآفت کش های ایندوکساکارب وامامکتین بنزوآت برروی لارو های سن دو مپروانه مینوز برگ گوجه فرنگی موردبررسی قرارگرفت. آزمایش های زیست سنجی به روش غوطه ور سازی برگ تحت شرایط دمای° c 1±26 ،رطوبت نسبی 5 ±70 درصد ودوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی درآزمایشگاه انجام ومرگ و میرآن ها بعد از 24 ساعت ثبت شد. مقادیرlc50برای امامکتین بنزوآت و ایندوکساکارب به ترتیب13/2 و87/25میلی گرم برلیتریاپی پی ام بود.نتایج زیست سنجی حشره کش ها نشان داد که امامکتین بنزوآت کشندگی بیشتری را در مقایسه با ایندوکساکارب بر روی لارو سن 2مینوز برگ گوجه فرنگی ایجاد می کند. همچنین دوز های زیر کشنده ایندوکساکارب و امامکتین بنزوآت ، اثر منفی روی طول عمر و باروری حشرات کامل آفت داشتند.

به منظور بررسی فون کنه های شکارگر زیرراسته ی prostigmata در باغ های شهر شاهیندژ، نمونه برداری های متعددی از خاک و اندام های هوایی گیاهان زراعی و باغی طی فصل زراعی 1392 صورت پذیرفت. در این مطالعه تعداد 1100 اسلاید میکروسکوپی تهیه گردید و در مجموع 28 گونه از 11 جنس متعلق به 7 خانواده شناسایی گردید که از بین آنها تعداد 3 گونه برای فون کنه های ایران، جدید بودند که با علامت * نمایش داده شده اند. طی این مطالعه از خانواده های stigmaeidae (12 گونه)، raphignathidae (4 گونه)، cryptognathidae (3 گونه)،cheyletidae (1 گونه)، pseudocheylidae (2 گونه)، bdellidae (1 گونه) و caligonellidae (5 گونه) جمع آوری و شناسایی شدند. caligonellidae grandjean, 1944 neognathus terrestris (summers & schlinger), 1955; molothrognathus azizi ueckermann & khanjani, 2002; m. mehrnejadi laing & zhang, 1997; m. mikaeeli ahaniazad & bagheri, 2012; m. bahariensis ueckermann & khanjani, 2003. stigmaeidae oudemans, 1931 stigmaeus elongatus berlese, 1886; s. marandiensis bagheri & ueckermann, 2011; s. miandoabiensis bagheri & zarei, 2012; s. pilatus kuznetzov, 1978; s. pulchellus kuznetzov, 1978; s. shabestariensis haddad, lotfollahi & akbari, 2010; s. malekii haddad, bagheri & khanjani, 2006; s. cariae khanjani, 2012; eustigmaeus nasrinae khanjani & ueckermann, 2002; storchia robustus (baralse), oudemans, 1923; s. ardabiliensis akyol, 2011; ledermuelleriopsis zahiri khanjani & ueckermann, 2002; cheylostigmaeus gharekhanii navaei- bonab & bagheri, 2011. raphignathidae kramer, 1877 raphignathus zhaoi hu, jing & liang, 1995; r. azarshahriensis ahaniazad & bagheri, 2012; r. giselae meyer & ueckermann, 1989; r. gracilis rack, 1962. pseudocheylidae oudemans, 1909 anoplocheylus sinai bagheri, 2012; a. tauricus livshitz & mitrofanov. cryptognathidae oudemans, 1902 favognathus acacia* do?an & ayyildiz, 2004; f. orbiculatus* livshitz, 1974; f. gersoni* luxton, 1993. cheyletidae leach, 1815 acaropsellina sollers kuzin, 1940 bdellidae du?es, 1834 spinibdella cronini (baker and balock, 1944).

این تحقیق در شرایط آزمایشگاهی، به منظور بررسی کارایی حشره کش اسپینوسد در کنترل سوسک چهار نقطه ای حبوبات و شپشه ی قرمز آرد صورت گرفت. همچنین کارایی خاک دیاتومه (diatomaceous earth) به عنوان یک حشرهذکش کم خطر و با نحوه ی اثر فیزیکی در کنترل سوسک چهار نقطه ای حبوبات و شپشه ی آرد به صورت تنها و نیز در اختلاط با حشره کش اسپینوسد جهت بررسی اثرات متقابل آن ها مورد بررسی قرار گرفت

چکیده: شب پره ی مینوز گوجه فرنگی tuta absoluta (meyrick) (lep.: gelechiidae) یکی از آفات کلیدی مزارع گوجه فرنگی می باشد. در صورت عدم کنترل این آفت در مزارع گوجه فرنگی می تواند 30 تا 100 درصد خسارت وارد سازد. شب پره مینوز گوجه فرنگی علاوه برگوجه فرنگی از سایر گیاهان خانواده بادمجانیان نیز تغذیه می نماید. در بررسی حاضر تاثیر تغذیه حشره از پنج گیاه خانواده ی بادمجانیان شامل گوجه فرنگی ارقام (han ran) و (super chief) ، سیب زمینی ارقام ((agria و (fontana) و تاجریزی solanum nigrum بر روی پارامترهای جدول زندگی شب پره ی مینوز گوجه فرنگی t. absoluta در شرایط آزمایشگاهی با شرایط دوره روشنایی:تاریکی 8:16، دمای 1±25 درجه سیلسیوس و رطوبت 5±65 درصد با استفاده از برگ بریده مورد مطالعه قرار گرفت. حشرات از کلنی موجود در دانشگاه مراغه جدا گردید و بطور جداگانه دو نسل متوالی روی هر میزبان پرورش داده شد. داده های بدست آمده به کمک برنامه ی دو جنسی سنی- مرحله ای چی (2014) تجزیه گردید. بررسی ها نشان داد که هرچند گوجه فرنگی به عنوان میزبان ترجیحی این حشره شناخته می شود ولی این حشره در صورت ایجاد شرایط مساعد زمانی و مکانی می تواند به صورت آفت جدی روی سیب زمینی ایجاد خسارت نماید. همچنین تاجریزی به عنوان علف هرز مزارع و باغات می تواند بعنوان میزبان ثانوی بخشی از جمعیت آفت را روی خود حفظ نماید و منبعی برای آلودگی های مزارع باشد. باتوجه به اینکه درصد زنده مانی تخم، لاروها و شفیره ی شب پره ی مینوز گوجه فرنگی روی تاجریزی بالا می باشد و همچنین لاروهای حشره رفتار پراکنشی دارند، در صورت حضور این علف هرز در مزارع گوجه فرنگی و سیب زمینی لاروها می توانند بعد از تفریخ بر روی آن منتقل شده و سبب افزایش جمعیت و منشاء آلودگی-های بیشتر در نسل های بعدی باشد.

: پروانه ی مینوز گوجه فرنگیtuta absoluta (meyrick) یکی ازآفات مهم گوجه فرنگی محسوب می شود. این آفت بومی امریکای جنوبی می باشد. پروانه ی مینوز گوجه فرنگی در ایران تا سال 2010 جز آفات قرنطینه ای بوده و برای اولین بار نمونه هایی از این آفت از روی گوجه فرنگی در نوامبر 2010 از ارومیه در استان آذربایجان غربی جمع آوری گردید. در بررسی حاضر برخی از پارامترهای زیستی این آفت روی 4 غذایی مصنوعی به همراه یک غذای شاهد(برگ گوجه فرنگی) مورد بررسی قرارگرفت. داده های بدست آمده براساس جدول زندگی دو جنسی سنی- مرحله ای تجزیه گردید.

trichogramma brassicae bezdenko از مهمترین گونه های trichogramma در ایران می باشد ودر سرتاسر جهان پارازیتوئید جنس trichogramma نقش اساسی به عنوان دشمنان طبیعی آفات بالپولکداران روی سطح وسیعی از محصولات کشاورزی ایفا می کند. از آنجائیکه trichogramma تخم بالپولکداران را پارازیت می کند و از آسیبی که توسط لاروها ایجاد می شود جلوگیری می کند بطور موفقیت آمیزی در کنترل بیولوژیک استفاده می شود.استفاده از حشره کش های انتخابی یک روش مناسب در کنترل آفات است چراکه باعث حفاظت دشمنان طبیعی در آگرواکوسیستم می شود. . اهداف این تحقیق شناخت اثر آفتکش ها روی دشمنان طبیعی به منظور استفاده در برنامه های ipm ، مطالعه ی اثرات حاد سموم مورد آزمایش روی حشرات کامل زنبور trichogramma brassicaeو مطالعه ی اثرات زیرکشندگی حشره کش های مورد نظر روی پارامترهای زیستی زنبور می باشد.

پروانه ی مینوز گوجه فرنگی lep: gelechiidae))meyrick) )tuta absoluta ، در حال حاضر به-عنوان یکی از خطرناکترین آفت های گوجه فرنگی در ایران و بسیاری از کشورهای دنیا محسوب می گردداسانس های گیاهی به دلیل محدودیت هایی ازجمله حلالیت پایین درآب، فراربودن و دوام کم، لازم است به صورت فرموله شده مورد استفاده قرار گیرند. نانوفرمولاسیون، اسانس های گیاهی را از دماهای بالا، اکسیداسیون و نور uv محافظت خواهد کرد و موجب به حداقل رساندن تبخیر، افزایش طول دوره ماندگاری آنها شده و با آزادسازی کنترل شده آنها کارایی را افزایش دهد

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

تاثیر حشره کشهای رایج در کنترل سن گندم ‏‎eurygaster integriceps‎‏ ، فنیتروتیون و دلتامترین ، بر روی زنبورهای پارازیتوئید ‏‎trissolcus grandis‎‏ و ‏‎t.semistriatus‎‏ مطالعه شد.