ژن کیتیناز chis جداشده از bacillus pumilus sg2 دارای سه ناحیه ژنی شامل دامنه کاتالیتیک گلیکوزیل هیدرولاز18، دامنه فیبرونکتین3 و دامنه اتصال به کیتین، به گیاه آرابیدوپسیس منتقل و قابلیت آن در ایجاد مقاومت در برابر بیماری های قارچی مورد ارزیابی قرارگرفت. دو ساختار ژنی شامل توالی کامل ناحیه کدکننده ژن chisو همچنین توالی دامنه کاتالیتیک گلیکوزیل هیدرولاز18(gh18) که با حذف دو دامنه دیگر از ژن chis ایجاد شده بود، بطور جداگانه به گیاهان منتقل شدند. صحت انتقال و ادغام ژن ها توسط آزمون های pcr و سادرن بلات تأیید و نسخه برداری از ژن های انتقالی نیز با روش rt-pcr اثبات شد. بررسی هایelisa و وسترن بلات نشان دادند اکثر لاین های تراریخت که ژن مربوطه را رونویسی کرده بودند پروتئین آن را نیز تولید کرده اند. بررسی آنزیمی نشان داد که با حذف ناحیه اتصال به کیتین، فعالیت کیتینازی پروتئینgh18 در مقایسه باchis تغییری نکرده است. همچنین بررسی های ضد قارچی در شرایط آزمایشگاهی نشان داد با حذف ناحیه اتصال به کیتین فعالیت ضدقارچیgh18 در مقایسه با chis شدیداَ کاهش یافته است. عصاره پروتئینی گیاهان دارای ژنchis توانست رشد قارچ های بیماریزای گیاهی, rhizoctonia solani, sclerotinia sclerotiorum, botrytis cinerea, bipolaris sp., alternaria raphani, alternaria brassicicola, trichoderma reesei, و fusarium graminearum را کنترل کند، در حالی که عصاره پروتئینی گیاهان واجد gh18 تنها رشد هیف های a. brassicicola را به صورت محدود کنترل کرد. همبستگی مثبتی بین میزان بیان پروتئین نوترکیب لاین های تراریخت و اثر بازدارندگی آنها روی رشد قارچ ها مشاهده شد. ارزیابی مقاومت گیاهان کامل نیز نشان داد گیاهان لاین تراریخت achis11 که بیشترین بیان chis را دارا بودند در مقایسه با گیاهان شاهد غیر تراریخت، مقاومت بالاتری در برابر r. solani و a. brassicicola نشان داده و توانستند خسارت بیماری را کاهش دهند. بررسی های مرفولوژیک لاین های تراریخت شده با chis نشان داد در مقایسه با گیاهان شاهد و گیاهان واجد gh18، سرعت رشد، ارتفاع گیاه و طول ریشه در آنها افزایش یافته و سریع تر وارد فاز زایشی شده اند. این تحقیق اولین گزارش از انتقال یک ژن کیتیناز از bacillus pumilus به گیاه می باشد.

به منظور شناسایی لاین های حاوی ژن های مقاوم به بلاست pi-1، pi-2 و درجه مقاومت نسبی ارقام برنج نسبت به قارچ pyricularia griseasacc، جمعیت تلاقی برگشتی سوم ارقام طارم محلی و طارم دیلمانی مورد ارزیابی مولکولی و فنوتیپی قرار گرفتند. طرح تلاقی برگشتی به منظور انتقال ژن های غالب مقاوم به بلاست به ترتیب از لاین های ایزوژنc101lac و c101a51 به ارقام کیفی طارم دیلمانی و طارم محلی که حساس به بلاست هستند، انجام گرفت. در بخش مولکولی، ژنوتیپ ها توسط 2 نشانگر ریزماهواره ای rm224پیوسته با ژن pi-1 و rm527 پیوسته با ژن pi-2 که به ترتیب روی کروموزوم 11 و 6برنج می باشند مورد بررسی قرار گرفتند. در بررسی فنوتیپی که در شرایط گلخانه ای صورت گرفت، ژنوتیپ ها در برابر نژاد ia-82در قالب طرح کاملا تصادفی با دو تکرار کشت گردیدند و برای صفات تیپ آلودگی و اندازه لکه مورد ارزیابی قرار گرفتند. در ارزیابی مولکولی با استفاده از نشانگر rm224 مشاهده شد که ارقام طارم محلی و طارم دیلمانی ژن pi-1 را دارا می باشند. این نتایج، وجود ژن مقاومت اختصاصی pi-1را در ژرم پلاسم ایرانی اثبات می کند. در بررسی با rm527 ژنوتیپ ها به سه دسته کلی تقسیم شدند. نتایج حاصل از ارزیابی گلخانه ای نشان داد که واکنش ژنوتیپ ها در مقابل نژاد ia-82 متفاوت بوده است. در بررسی فنوتیپی که در شرایط گلخانه ای و در مقابل نژاد ia-82 صورت گرفت، ارقام از نظر تیپ آلودگی به دو گروه مقاوم و متحمل تقسیم شدند. ارقام دارای تک ژن pi-1 دارای واکنش متحمل و ارقام دارای تک ژن pi-2 و هر دو ژن (pi-1، pi-2) دارای واکنش مقاوم بودند. بر اساس این نتایج ژن ها مسئول بخشی از مقاومت مشاهده شده در آزمایش فنوتیپی می باشند.

گیاه صبر زرد (aloe vera l.)، گیاهی پایا از خانواده liliaceae با خواص حیرت انگیز می باشد که امروزه در صنایع مختلف دارویی، آرایشی و بهداشتی و همین طور غذایی کاربردهای فراوان دارد. تکثیر بذری این گیاه به دلیل وجود نر عقیمی بالا از کارایی اندکی برخوردار است. از اینرو، توجه محققان به تکثیر غیر جنسی این گیاه برای پاسخ به نیاز صنایع وابسته به آلوئه معطوف گردیده است. در این راستا روش کشت بافت گیاهی برای ریزازدیادی گیاه آلوئه از جایگاه بسیار مهمی در تأمین مواد اولیه برای صنایع تبدیلی آلوئه برخوردار می باشد. به این منظور در این پژوهش از سه نوع محیط کشت (ms،1/2ms وb5) و از غلظت های مختلف هورمونی bap (1/0، 2/0، 3/0 و 4/0 میلی گرم در لیتر) با naa (5/0 و 1 میلی گرم در لیتر) جهت القاء ریشه های نابجا در آلوئه ورا استفاده شد. همچنین برای کالوس-زایی نیز از 2 هورمون (2,4-d و naa) در 4 سطح (1/0، 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) استفاده شد. در این مطالعه نیز آزمایشی به منظور کاهش ترکیبات فنولی ریزنمونه های آلوئه ورا به دو روش در 5 تکرار اجرا شد. در روش اول ریزنمونه های آلوئه ورا در محلول های pvp25 ,pvp10 و pvp40 در 5 غلظت (4، 6، 8، 10 و 12 گرم در لیتر) و در 4 زمان (10، 20، 40 و 60 دقیقه ای) شستشو داده شدند و در روش دوم pvp25 ,pvp10 و pvp40 در 5 غلظت (4، 6، 8، 10 و 12 گرم در لیتر) به محیط کشت اضافه گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که غلظت هورمونی 2/0 میلی گرم در لیتر bap با 5/0 میلی گرم در لیتر naa بیشترین درصد ریشه زایی، تعداد ریشه و اندازه ریشه های نابجا را در ریزنمونه برگی گیاه آلوئه ورا در هر سه نوع محیط کشت (ms،1/2ms وb5) داشت. همچنین بیشترین درصد کالوس زایی، وزن تر کالوس و وزن خشک کالوس در غلظت 1 میلی گرم در لیتر 2,4-d و naa مشاهده شد. همچنین نتایج تجزیه واریانس ترکیبات فنولی نشان داد که pvp40در روش اول، با زمان شستشوی 40 دقیقه و به غلظت 8 گرم در لیتر و در روش دوم pvp40 با غلظت 8 گرم در لیتر بهترین نوع و غلظت pvp در کاهش ترکیبات فنولی بودند. بررسی میزان آلوئه امودین در ریزنمونه های مختلف نشان داد که ریشه های نابجا به دست آمده در ریزنمونه های برگی گیاه آلوئه ورا در محیط ms و b5 بیشترین میزان را داشتند.

بهبود کیفیت دانه برنج، همواره بعد از عملکرد یکی از مهم ترین اهداف اصلاحی این محصول می باشد. همچنین اصلاح به منظور بالا بردن کیفیت غذایی برنج، کاهش عملکرد این محصول را در پی داشته است، بنابراین جهت اصلاح کیفیت مطلوب همراه با حفظ عملکرد، ابتدا باید اطلاعات اولیه از ساختار ژنتیکی صفات مختلف مورد اصلاح از جمله توارث پذیری و تعداد ژن های کنترل کننده صفت داشت. صفات کیفی دانه برنج، صفاتی پلی ژنیک بوده و وراثت آن ها تحت تاثیر اثرات اپیستازی، افزایشی و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط می باشد. از طرفی روش های اصلاحی کلاسیک برای ارزیابی صفات چند ژنی و انتخاب بهترین تیپ گیاه، به شرایط محیطی و سن گیاه بستگی دارد و این باعث کند شدن روند پیشرفت روش های اصلاح کلاسیک می شود. بنابراین استفاده از بیوتکنولوژی به عنوان یک ابزار و انتخاب بهترین گیاهان با استفاده از اطلاعات مولکولی، سبب افزایش بهره وری و دقت در روش های اصلاحی می شود. در این مطالعه از نشانگر های ریز ماهواره به روش انتخاب به کمک نشانگر برای انتخاب لاین های (f8) حاصل از تلاقی سنگ طارم و دیلمانی استفاده شد. نشانگرهای rm587، rm510، rm253، rm225، rm276، rm339، rm506، rm152 و rm223 بین شاهدهای مربوط به صفات میزان آمیلوز، قوام ژل، درجه حرارت ژلاتینه شدن، میزان افزایش طول دانه بعد از پخت و عطری بودن چند شکلی نشان دادند و با استفاده از نرم افزار spss16 تجزیه و تحلیل شدند. با توجه به نتایج بدست آمده لاین های l13 و l69 از لحاظ تمامی صفات کیفی بجز میزان آمیلوز در حد مطلوب بودند، لاین l9 نیز از لحاظ قوام ژل، درجه حرارت ژلاتینه شدن و میزان طویل شدن دانه بعد از پخت و لاین l112-2 از لحاظ میزان آمیلوز، قوام ژل و عطری بودن و لاینl29 از لحاظ میزان آمیلوز و قوام ژل در حد مطلوب ارزیابی شدند در نهایت لاین های l134، l14، l57 و l25 را می توان به عنوان لاین های امیدبخش حاوی صفات کیفی مطلوب معرفی کرد. لذا این لاین ها را میتوان پس از بررسی سایر صفات مرتبط با عملکرد، معرفی نمود. کلمات کلیدی : برنج، کیفیت پخت، انتخاب به کمک نشانگر، نشانگرهای ریزماهواره

ویروس کوتولگی زرد جو یکی از مهمترین ویــروس های غلات در دنیا می باشد . بـررسی های انجام شده بیانگر پراکنش ویروس کوتولگی زرد جو (bydvs) در کشور و غالب بـــودن bydv-pav می بـــاشد. شته r. padi قادر است ویروس pav را با راندمان بالاتری نــــسبت به s.avenae منتقل کند . اطلاعات کاملی از تنوع ژنتیکی این ویروس در دست نمی باشد . کنترل شیمیایی برای ویروس کوتولگی زرد جو موثر نیست . استفاده از کالتیوارهای مقاوم یک استراتژی موثـــرو اقتصادی برای کنترلbydvs می بـــاشد. در این آزمایش ازیک لاین مقاوم برای تعیین وراثت پذیری استفاده شد. این لاین مقاوم با رقم حساس الونــد تلاقی داده شدند. مرحله گیاهچه ای والدین، f1 ، f2 ، bcs و bcr آلوده شدند و ارزیابی بــرای واکنش بهbydv و در شرایط گلخانه ای انـــجام شد واز مقیاس 2-0 استفاده شد. جهت رد یـــابی ویــروس در نمونه های گندم از آزمون (elisa) enzyme-link immunosorbent assay استفاده شد. تـــوارث پذیری مقاومت بـه ویروس bydv از لحاظ کمی و کیفی بررسی شد ونسبت های مندلی نشان داد که یک ژن اصلی در کنترل ایـن مقاومت موثر است . تجزیه میانگین نـــسل ها نشان داد که یک ژن اصلی و تـــعدادی ژن فرعی در کنترل مقاومت نقش دارد. تجزیه میانگین نسل ها نـــشان داد که اثرات اپیستازی در کنترل ژن موثر نیست و وراثت پذیری این ژن در این لاین بالا است. واژه های کلیدی: گندم، اثرات اپیستازی، تجزیه میانگین نسل ها و bydv

ویروس کوتولگی زرد جو یکی از مهمترین ویروس های غلات در دنیا می باشد . بررسی های انجام شده بیانگر پراکنش ویروس کوتولگی زرد جو (bydvs) در کشور و غالب بودن bydv-pav می باشد شته. r. padiقادراست ویروس pav را باراندمان بالاتری نسبت بهs.avenaeمنتقل کند. اطلاعات کاملی از تنوع ژنتیکی این ویروس در دست نمی باشد.کنترل شیمیایی برای ویروس کوتولگی زرد جو موثر نیست. استفاده از کالتیوارهای مقاوم یک استراتژی موثرو اقتصادی برای کنترلbydvs می باشد. در این آزمایش ازیک لاین مقاوم برای تعیین وراثت پذیری استفاده شد. این لاین مقاوم با رقم حساس الوند تلاقی داده شدند. مرحله گیاهچه ای والدین، f1 ، f2 ، bcs و bcr آلوده شدند و ارزیابی برای واکنش بهbydv و در شرایط گلخانه ای انجام شد واز مقیاس 2-0 استفاده شد. جهت رد یابی ویروس در نمونه های گندم از آزمون (elisa) enzyme-link immunosorbent assay استفاده شد. توارث پذیری مقاومت به ویروس bydv از لحاظ کمی و کیفی بررسی شد ونسبت های مندلی نشان داد که یک ژن اصلی در کنترل این مقاومت موثر است . تجزیه میانگین نسل ها نشان داد که یک ژن اصلی و تعدادی ژن فرعی در کنترل مقاومت نقش دارد. تجزیه میانگین نسل ها نشان داد که اثرات اپیستازی در کنترل ژن موثر نیست و وراثت پذیری این ژن در این لاین بالا است. واژه های کلیدی: گندم، اثرات اپیستازی، تجزیه میانگین نسل ها و bydv

چکیده ندارد.

اصلاح و تولید ارقام و واریته های برتر در کلزا همواره مدنظر بهنژادگران بوده است. اصلاح نباتات مدرن بر مبنای ایجاد تنوع، انتخاب، ارزیابی و تکثیر ژنوتیپ های مطلوب شکل گرفته است. اصلاح موتاسیونی با ایجاد ژرم پلاسم غنی از تنوع ژنتیکی در دست یابی به این اهداف نقش مهمی را ایفا نموده است. در این راستا به منظور ایجاد تنوع در صفات زراعی مختلف در دو رقم کلزا pf و زرفام از اشعه گاما (500، 700، 900، 1100 و 1300 گری) استفاده گردید. صفات مورد ارزیابی شامل سرعت و درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه در شرایط آزمایشگاهی، ارتفاع ساقه اصلی، تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در شاخه اصلی و فرعی، طول غلاف و وزن هزار دانه در نسلهای m1 و m2 بوده است. از نشانگرهای مولکولی scar و rapd نیز جهت ردیابی ژن کنترل کننده اولئیک اسید استفاده گردید. نتایج نشان داد که در نسل m1 در رقم pf تمامی صفات به جز تعداد غلاف در شاخه اصلی تحت تیمارهای مختلف اشعه کاهش معنی داری نسبت به شاهد داشته اند. در رقم زرفام نیز تأثیر کاهشی دزهای مختلف اشعه گاما برای صفات درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، ارتفاع ساقه، تعداد غلاف در شاخه اصلی و طول غلاف مشاهده گردید. در نسل m2 در رقم pf تمامی صفات به جز تعداد غلاف در شاخه اصلی کاهش معنی داری در همه تیمارها (دزهای مختلف اشعه گاما) نسبت به شاهد داشته اند. تعداد غلاف در شاخه اصلی برخلاف سایر صفات در رقم pf، در تمامی دزهای اشعه نسبت به شاهد افزایش داشته است. در رقم زرفام با وجود کاهش در میزان صفات مورد ارزیابی در تیمارهای مختلف، اثر دز تنها برای وزن هزار دانه معنی دار شد. بیشترین ضریب تنوع نسبی در ارقام مذکور نیز مربوط به تعداد غلاف در شاخه فرعی بوده است. در بررسی تک بوته های هر دز در نسل m2 نیز لاین هایی با صفات مطلوب و برتر نسبت به شاهد به دست آمدند. این صفات شامل کاهش ارتفاع ساقه، افزایش تعداد غلاف در شاخه اصلی و فرعی ، طول غلاف و وزن هزار دانه بوده است که باعث افزایش عملکرد دانه می گردند. بنابراین انتخاب و بررسی این صفات در نسل های بعدی جهت تثبیت این لاین ها راه را برای ایجاد ارقام برتردر کلزا هموار می سازد. نتایج مربوط به بررسی مولکولی با نشانگر scar در مکان bp399 و نشانگر rapd در مکان bp830 نشان داد که شاهد آزمایش و تمامی نمونه های تحت تیمار اشعه گاما در ارقام pf و زرفام دارای باند مورد نظر بوده اند. برای دست یابی به لاین هایی که دارای تغییر در مکان اولئیک اسید باشند از طریق موتاسیون اولاً باید نشانگرهای مولکولی اختصاصی را توسعه داد ثانیاً باید لاین های زیادی را مورد بررسی قرار داد.