نام پژوهشگر: محمد حسین محمودی قرایی

پتروگرافی و تفسیر تاریخچه ی رسوبگذاری سازند ایلام در چاه های شماره 3 و 4 میدان نفتی ماله کوه، شمال باختری اندیمشک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم 1389
  حشمت اله سپیانی   اسدالله محبوبی

سازند ایلام با سن سانتونین پسین ـ کامپانین میانی، در چاه های شماره 3 و 4 میدان نفتی ماله کوه، جهت شناخت ریزرخساره ها، محیط رسوبی، فرآیندهای دیاژنتیکی و تأثیر آنها بر کیفیت مخزنی و همچنین چینه نگاری سکانسی مورد مطالعه قرار گرفته است. میدان نفتی ماله کوه یک تاقدیس سطح الارضی نامتقارن با امتداد شمال باختری ـ جنوب خاوری است و از لحاظ جغرافیایی در 130 کیلومتری شمال باختری اندیمشک، و از نظر تقسیم بندی ساختاری ناحیه ای در پهنه چین خورده ـ رورانده زاگرس و در زیرحوضه لرستان واقع است. این سازند در چاه شماره چهار از 300 متر و در چاه شماره سه از 270 متر سنگ آهک رسی با میان لایه های نازک مارنی و شیلی تشکیل شده است. مرز پایینی با سازند سورگاه و مرز بالایی با گورپی به فرم ناپیوستگی رسوبی است. براساس مطالعات پتروگرافی سه ریزرخساره ی کربناته مادستون، وکستون و پکستون حاوی روزنداران پلانکتونی در توالی سازند ایلام در چاه های شماره 3 و 4 میدان نفتی ماله کوه شناسایی شده است. بررسی شواهد فسیل شناسی و رسوب شناسی و همچنین مقایسه ی ریزرخساره های ذکر شده با رخساره های استاندارد، نشان می دهد که سازند ایلام در منطقه لرستان در شرایط رسوبگذاری آرام و یکنواخت، احیایی، در زیر قاعده تأثیر امواج طوفانی و در بخش های عمیق یک پلتفرم کربناته از نوع رمپ هموکلینال، نهشته شده است. فشردگی مکانیکی و شیمیایی، نئومورفیسم افزایشی، انواع جانشینی ها (پیریتی شدن، دولومیتی شدن، سیلیسی شدن، گلوکونیتی شدن و هماتیتی شدن)، سیمانی شدن، چند نسل از شکستگی ها و انحلال تدفینی، از مهمترین فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده است که رخساره های سازند ایلام را تحت تأثیر قرار داده است. توالی پاراژنتیکی سازند ایلام نشان دهنده تأثیر مجموعه ای از فرآیندهای دیاژنزی همزمان با رسوبگذاری در کف دریا، و پس از رسوبگذاری در طی تدفین کم عمق تا عمیق و در نهایت بالاآمدگی است. انواع تخلخل های شناسایی شده در مخزن مورد مطالعه از نوع قالبی، حفره ای، استیلولیتی، بین بلوری و درون دانه ای است. فرآیندهای انحلال تدفینی و شکستگی از عوامل اصلی در افزایش تخلخل و تراوایی در رخساره ها بوده و سایر فرآیندها یا منجر به کاهش کیفیت مخزنی شده و یا تأثیری در آن نداشته اند. ترسیم نمودار داده های تخلخل و تراوایی مغزه برای انواع رخساره ها در این میدان نشان می دهد که فرآیندهای دیاژنزی موجب افزایش تراوایی شده که این امر مرتبط با تشکیل تخلخل استیلولیتی در رخساره ها بوده که به عنوان مجرایی برای عبور سیالات عمل کرده است. مطالعات چینه نگاری سکانسی سازند ایلام نشان می دهد که این سازند از یک سکانس رسوبی درجه سوم با مرزهای سکانسی نوع اول (sb1) تشکیل شده است. بر مبنای شواهد موجود (رسوب شناسی، فسیل شناسی و لاگ های چاه پیمایی) این سکانس از سیستم تراکت های پیشرونده و تراز بالا تشکیل شده است. انطباق نسبتاً خوب منحنی رده ی سوم تغییرات نسبی سطح آب دریا در این مطالعه با منحنی های تغییرات جهانی سطح آب دریا، نشان دهنده تأثیرپذیری بالای سازند ایلام از تغییرات ائوستازی و عملکرد نسبتاً ضعیف دیگر عوامل از قبیل فعالیت های تکتونیکی و نرخ رسوبگذاری در منطقه ی مورد مطالعه است.

مطالعه تاریخچه رسوب گذاری و پس از رسوب گذاری سازند مزدوران در جنوب روستای آبگرم واقع در شمال شرق مشهد
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده علوم 1391
  مصطفی رضایی   محمد حسین محمودی قرایی

سازند مزدوران به سن ژوراسیک بالایی واقع در زون کپه داغ در برش آبگرم، شامل نهشته های سیلیسی آواری-کربناتی است. ضخامت این سازند در برش مورد مطالعه 290 متر است. بررسی های صحرایی و پتروگرافی سازند مزدوران، منجر به تشخیص 15 مجموعه رخساره میکروسکوپی کربناته و 2 رخساره سنگی سیلیسی آواری گردید. این رخساره ها، نشان می دهد که محیط رسوبی نهشته های مورد نظر یک رمپ هموکلاین بوده است. فرآیندهای دیاژنتیکی موثر در سازند مزدوران شامل، سیمانی شدن، فشردگی، نئومورفیسم، جانشینی، دولومیتی شدن، پیریتی شدن، انحلال، میکریتی شدن، سیلیسی شدن هستند. در منطقه مورد مطالعه پس از مشاهدات، بررسی ها و مطالعات انجام شده، انواع مختلفی از سنگ های توفا از حیث ریخت شناسی در این منطقه شناسایی شدند که از آن جمله می توان به اشکالی چون گل کلمی، استالاکتیتی، روده ای، رشته ای، لوله ای، قلوه ای، جریانی، کروی، رو رشدی و طنابی اشاره کرد. همچنین در منطقه آبگرم به عنوان پدیده ای با جاذبه های بی نظیر طبیعی و باستانی همچون چشمه های آب گرم و سرد همجوار، بقایای چشمه های جوشان قدیمه، غارهای عمودی عمیق، حوضچه های طبیعی با سدهای طبیعی از جنس توفا، معدن های عمودی حفاری شده باستانی، آبشار آب گرم مرتفع، قلعه و برج های دیدبانی شاه عباسی، برش هایی زیبا و پیوسته از چندین سازند متوالی، رودخانه های آب گرم و سرد و تداخل آن ها، آسیاب آبی-سنگی چند صد ساله، اشکال فرسایشی زیبای رودخانه ای، رخنمون رگه های دست نخورده مالاکیت و سنگ های نادر توفا با اشکالی بی نظیر می باشد که آمیختگی این پدیده ها با پوشش گیاهی متنوع و چشم -نواز، نمادی از اعجاز طبیعت را در این ناحیه به نمایش گذاشته است. از طرفی همجواری این ناحیه با جاده ارتباطی مشهد-کلات و فاصله اندکش با شهر مشهد زمینه مساعدی را جهت معرفی آن به عنوان ژئوپارک فراهم نموده است.