چکیده ندارد.

موشحات اندلس، از لحاظ ساختار، پدیده ی نوظهوری بود که نیازهای موسیقی، پیشرفت عقلانی مردم عرب، آمیزش آنها با مردم اسپانیا، زمینه های پیدایش آن را فراهم کردند. موشح سرایی در اواخر قرن سوم هجری آغاز و با وقفه صدساله، دوباره از سر گرفته شد. از این زمان تا اواخر قرن نهم، شاعرانی چند، به طور جدّی، به سرودن این نوع شعر پرداختند؛ در این میان موشح سرایانی چون عباده بن ماء السماء، عباده القزاز، ابن بقی، اعمی تطیلی، ابن رافع رأسه، ابن لبانه، ابن لبون، یحیی سرقسطی، ابن زهر، ابن مالک سرقسطی، ابن حزمون، ششتری، ابن فضل، ابن خطیب و ابن زمرک، موشحات زیبایی را خلق کرده اند. در بررسی موسیقی شعر موشحات، موسیقی بیرونی و موسیقی کناری، جلوه ای نو به شمار می روند؛ موسیقی بیرونی این نوع شعر در پرتو غنا و موسیقی به پنج نوع تقسیم می شود : 1- موشحاتی که بر اوزان خلیلی بنا شده اند 2- موشحاتی که به علت زیادی کلمه ای یا رعایت حرکتی در شمار اوزان خلیلی محسوب نمی گردند 3- موشحاتی که در آنها وحدت وزن وجود ندارد 4- موشحاتی که بر اوزان خلیلی سروده نشده اند ولی دارای وزن خاصی هستند 5- موشحاتی که وزن خاصی ندارند و به هنگام آواز، موزون می گردند. موسیقی کناری موشحات نیز بر پایه ی عدم التزام به قافیه ی واحد استوار است؛ قافیه ی در این نوع شعر، به سه نوعِ قافیه ی واحد، قافیه ی داخلی لازمه و تعدد قافیه ی داخلی، تقسیم می شود که چنین تعدد قافیه که خود بر گرفته از غنا و موسیقی است، بار موسیقایی و ضرب آهنگ گوشنوازی را ایجاد کرده است. موشح سرایان، اشعار خود را سرشار از انواع موسیقی داخلی نموده اند که در این میان، تکرار، جناس، تصدیر و لزوم ما لا یلزم به شکل زیبا و چشم نوازی جلوه گری می کنند؛ این محسنات، چنان متناسب به کار رفته اند که هر مخاطبی را به اعجاب وا می دارد. در مورد موسیقی معنوی موشحات باید گفت که هر چند هنر موشح سرایان در این زمینه، به پای دیگر انواع موسیقی شعر نمی رسد امّا نباید از ارزش و اهمیت محسناتی چون طباق، تقسیم، مراعات نظیر و تنسیق صفات، غافل بود؛ محسنات مذکور بر معنای شعر، لطفی خاص بخشیده و انسجام و هماهنگی ابیات را موجب شده است.

امام علی(ع) در فصاحت و بلاغت بی مانند و در خطابه و سخنوری سرآمد است. سخنان زیبا و پر محتوا و آموزنده او از روزگار زندگی پربارش، مورد توجه ادیبان و سخن شناسان و بزرگان علم و ادب بوده است. نهج البلاغه که بعد از قرآن کریم، از گرانبهاترین و ارزشمندترین میراث فرهنگی اسلام و یکی از منابع معتبر و مستند دینی است با محتوای غنی و تصاویر زیبا و نغمه دلنشین، از همان آغاز توجه بسیاری از بزرگان دانش زیباشناسی و هنر سخنوری را به خود جلب نموده است. دنیا و آخرت از موضوعات اصلی و محوری نهج البلاغه است، که امام علی(ع) در معرفی این دو مقوله از تصاویر ادبی زیبایی بهره می گیرد و خلاقیت، ابتکار و فصاحت بی بدیل خویش را به نمایش می گذارد. تصاویر ادبی به کار گرفته شده در این دو موضوع، از خیال و ابتکاری بی نظیر برخوردار است. دقت در انتخاب الفاظ و تعابیر، تازگی و طراوتی خاص به توصیفات آن حضرت بخشیده و خطبه ها را از حالت رکود و ایستایی خارج کرده است، به طوری که خواننده با خواندن این خطبه ها، با احساس نشاط پیام امام(ع) را دریافت می نماید. ایشان به شکل هنرمندانه از خیال استمداد گرفته و اندیشه ها و مفاهیم عقلی والا و پیچیده حکمی را در قالب الفاظی اندک و به صورت موثر و گیرا به مخاطب القا می کند. امام(ع) با استفاده از عناصر طبیعی، زمان، مکان، تشخیص، استفاده از تجارب شخصی در به تصویر کشیدن این موضوعات و... پویایی و حرکت خاصی در تصاویر ادبی خویش ایجاد کرده است که نشان از معرفی دقیق چهره دنیا و آخرت و شناخت آن دارد. واژه های کلیدی: امام علی(ع)، نهج البلاغه، دنیا، آخرت، تصاویر ادبی.

چکیده: تمثیل یکی از شیوه های فن بیان است :داستان یا توصیفی از یک پدیده ی طبیعی که برای مجسم کردن مفاهیم عقلی و توجیه و استدلال عقاید تمثیل پرداز، برای اقناع ذهن مخاطب مورد استفاده قرار می گیرد.در قرآن کریم خداوند متعال برای نزدیک کردن مفاهیم انتزاعی که ذهن بشر قادر به درک صحیح از آن نیست ،تمثیلات گوناگون به کار می بردکه همه این تمثیلات واقعی و حقیقی هستند .همینطور مثنوی که تمثیل در آن ظرف بیان مولوی می شود تا عقاید و آموزه های عرفانی خود را با استدلال شاعرانه در ذهن مخاطب بگنجاند. از آنجایی که مولوی با قرآن انس وافری داشته این توغل و آشنایی با قرآن کریم باعث شده که آثار او نیز تحت تاثیر عمیقی از قرآن قرار بگیرد.به خصوص در حکایات تمثیلی مثنوی که تحت تاثیر سبک و سیاق قصص قرآنی است .اما در تمثیل دارای سبک شخصی است.بررسی نکات افتراق و اشتراک و ویژگیهای خاص هر یک از این تمثیلات هدف مورد نظر نگارنده است. کلیدواژه :تمثیل – قرآن- مثنوی-پارابل –فابل.

در تجزیه سطوح سبکی هر شاعر، رنگ، یکی از عناصر مهم مربوط به صورخیال است که افکار و عواطف وی را از سویی و موضوع و درونمایه اثر را از سوی دیگر به هم مربوط می سازد. شاعر همچون نقاش، پیکرتراش و آهنگسازی است که با هنر شعر تصاویر ذهنی خود را به نمایش می گذارد. دیوان متنبی به مثابه یک اثری ادبی معروف، مشحون از انواع صورت پردازی ها است؛ تصویرهایی که از صور شنیدنی، دیدنی، بوییدنی، لمس کردنی، چشیدنی و متحرک نشات می گیرند. در این میان، رنگ در بیشتر موضوعات شعری متنبی دیده می شود و کاربرد آن دلالت بر حالت نفسانی و درونی شاعر دارد. وی به نقش و جایگاه رنگ در ایجاد حرکت و حیات تصاویر خود توجه فراوان داشته است. او در اشعارش توجه وافری به دو رنگ سیاه و سفید دارد و هرکدام از این رنگها را گاه برای عشق، پاکی و آرامش گاه برای حزن و اندوه و خوف بکار می برد و در بیشتر این حالات بین این دو رنگ برای ایجاد ترکیبات هنری زیبا تقارن ایجاد کرده است. وی در تصاویر شاعرانه خود از رنگ های سبز و قرمز و زرد نیز غافل نمانده است و این رنگ ها را بیشتر در قلمرو عادی و مادی به کار برده است. متنبی برای مجسم ساختن بهتر محسوسات و ایجاد حرکت و حیات در تصاویر خود، تنها به کاربرد رنگ ها بسنده نکرده است بلکه به آفرینش تصویرهایی که از رهگذر شنیدن احساس می شوند نیز پرداخته است؛ یعنی در پی صداهای پیرامون رفته و گفتگوی خویش با دیگران ، شیهه اسب و همهمه ی سپاهیان، صدای پرش تیرها و چکاچک شمشیرها، صدای باد و رعد، صدای آب را به تصویر کشیده و از این رهگذر شعر خود را کامل نموده است تا مخاطب نیز واقعیتهای دنیای ذهن و تجارب شعری وی را بهتر درک کند.

بینامتنیت به بررسی نحوه ی حضور یک متن در متن دیگر می پردازد و با حذف مفاهیمی چون مولف، تاریخ و جامعه، متن را مستقل ولی وابسته به متون دیگر در نظر می گیرد. با اندک تأمّلی در آثار پیشینیان درمی یابیم که تشابهات بسیاری بین موضوعات نقدی معاصر در غرب و علم نقد قدیم عرب می توان یافت. بینامتنی نیز از این قاعده مستثنی نیست. ارتباط بین متون را می توان با عناوینی دیگر در آثار امثال عبد القاهر جرجانی(471 ق) جستجو کرد. عناوینی همچون اقتباس، سرقت ، احتذا، تضمین و... . بینامتنی نه تنها در ادبیات، بلکه در زمینه های مختلفی چون: تاریخ، هنر، دین، اجتماع و... نیز قابل بررسی است. این مجموعه شامل شش فصل است. فصل اول به دیباچه و کلیات مربوط به تحقیق اختصاص دارد. فصل دوم مباحث بینامتنی و نظریات مختلف در این باب و جایگاه آن در نزد منتقدین غربی وعربی و نیز بینامتنی دینی و محورهای بینامتنی در مجمع البحرین را بررسی می کند. فصل سوم به مسائل مربوط به عصر ناصیف و زندگی او و آثاری که از خود بر جای گذاشته، می پردازد. به علاوه مطالبی راجع به مقامات و ویژگی های مجمع البحرین در این فصل بیان شده است. در فصل چهارم نمونه های بینامتنی ترکیبی و واژگانی موجود در مقامات ناصیف مورد بررسی قرار می گیرد، در بینامتنی ساختاری با آیات، گونه های روابط این نوع از بینامتنی، یعنی: استعاره، تشبیه، کنایه و مثل هریک به طور مجزّا مورد بررسی قرار گرفته اند. در بینامتنی واژگانی نیز نمونه هایی از ترکیب های واژگانی موجود در قرآن، مثل ترکیب های وصفی و اضافی و ترکیب با واسطه ی حروف، که در مقامات دیده می شوند، آورده شده است. در فصل پنجم محتوا که حوادث، داستان ها و شخصیت های مثبت و منفی قرآنی موجود در مقامات را در بر می گیرد، مورد تحلیل قرار گرفته است. فصل ششم انواع موسیقی قرآنی داخل در مقامات که شامل موسیقی معنوی(طباق، مراعات النظیر) و موسیقی لفظی(جناس و سجع) است، با ذکر مثال هایی بیان می گردد. البته باید به این نکته توجّه نمود که بسیاری از نمونه های ذکر شده در مقامات در اشکال مختلف بینامتنی، همپوشانی دارند. یعنی می توان مثلاً برخی از آنها را هم جزء بینامتنی ترکیبی فرض کرد و هم در زیر مجموعه ی بینامتنی موسیقایی به شمار آورد. اما سعی بر این بوده که مشخصه ی اصلی هر یک به عنوان نمونه ذکر شود.

ابوالعلاء معری از نام آورترین شاعران ادب عربی در سده ی چهارم و پنجم هجری است. او همواره اذهان بسیاری از ناقدان و بزرگان علم و ادب را به خود مشغول ساخته است. معری با گوشه گیری و عزلت گزینی از مردم عصر خویش، زندگی پر ماجرایی نداشته است. او با وجود این تنهایی در زمان حیات، تکیه گاهی استوار برای دانش دوستان و جویندگان علم و ادب بوده است. دیوان لزومیات که دستاورد نزدیک به نیم قرن عزلت شاعر است، از پر آوازه ترین آثار وی می باشد. این دیوان، مضامینی والا را در قالب الفاظی زیبا به مخاطب عرضه می نماید. علاقه و دلبستگی معری به آرایه های بدیعی، سبب گشته تا این آرایه ها در دیوان لزومیات نمود و تجلّی ویژه ای داشته باشند.نخستین چیزی که توجه خواننده ی دیوان لزومیات را به خود معطوف می نماید کاربرد گسترده صنایع بدیعی است. هرگاه شاعر به منظور بیان اندیشه های خود، از صنایع بدیعی چون جناس، تصدیر، مماثله و... بهره می جوید، کلامش دلنشین تر و آهنگ و طنین آن، گوش نوازتر جلوه می کند. اما هر زمان که وی به جنگ الفاظ رفته و سعی دارد با اصرار فراوان، واژه ها را تسخیر نموده و صنعتی هر چند متکلفانه پدید آورد و تکلّف و تصنّع را در مقابل خلاقیّت و ابتکار قرار دهد،از زیبایی کلامش کاسته شده و خواننده را ملول می سازد. ابوالعلاء از آرایه های معنوی در مقایسه با آرایه های لفظی کمتر بهره گرفته است. این آرایه ها در دیوان لزومیات، خود را در قالب طباق، مقابله، مراعات نظیر، ایهام، تقسیم و... نشان می دهند.از مهمترین آرایه های لفظی این دیوان سترگ می توان به انواع مختلف جناس، تصدیر، مماثله، موازنه و التزام اشاره نمود.

جامعه به عنوان بستر روابط اجتماعی، حوزه ای را فراهم می کند که در آن اعضاء جامعه می توانند با هم تشکیل پیوندهای اجتماعی دهند. در حوزه ی اجتماع جامعه، از تعاملات اجتماعی ما بین کنشگران اجتماعی، روابط اجتماعی شکل می گیرد. این روابط اجتماعی بر حسب هدف یا وسیله ای بودن روابط و متقارن یا غیر متقارن بودن و صمیمیت نهفته در آن به دو رابطه ی ابزاری و اظهاری تقسیم می شود؛ که در پیوندهای ضعیف ( ابزاری) میزان صمیمیت کم ،احساس مسئولیت، تعهد و علاقه به رابطه پائین است وافراد به شکل دو جانبه و عموما بر اساس اصل انصاف، منابع را بین خود مبادله می کنند و در مقابل آن رابطه ی اظهاری قرار می گیرد که پیوندی است قوی و افراد درون رابطه برای یکدیگر عین هدف و خاستگاه رابطه اند. نمونه ای غنی از روابط اجتماعی را می توان در نهج البلاغه یافت که در آن، امام علی (علیه السلام) به عنوان یک دستور العمل زندگی و مدیریتی در کسوت حاکم و رهبر جامعه اسلامی در حوزه ی اداره ی جامعه با کارگزاران خود رابطه ی آشنایی دارد. معیارهای رابطه ابزاری در کلام امیر مومنان علی (علیه السلام)در زیباییهای ادبی آن جلوه می کند، چنانچه امام (علیه السلام) در این رابطه از تشبیهات و کنایات و استعاره هایی استفاده می نمایند که هیچگونه صمیمیتی در آن مشاهده نمی شود و نشان دهنده ی رابطه ایست که در جهت هدف و مقصدی خاص شکل گرفته است، بدین صورت که اگر هدف و نتیجه حاصل نشود از مکانیزمهای بازدارنده مثل خشم و سرزنش و تحقیر استفاده می کنند که در کلام امیر المومنین(علیه السلام) به صورت عاطفه ی خشم و غضب متجلی می شود، اما این روابط نه بر اصل انصاف، بلکه بر اساس دین اسلام و آموزه های قرآن تشکیل شده است و هدف کسب رضایت حق تعالی و ادای تکلیف است.اما خارج از محدوده ی حکومتی امام(علیه السلام)، در سطح جامعه با همگان دارای رابطه ی دوستی است.

هوش هیجانی (emotional intelligence) که به اختصار ei گفته می شود و معیار ارزیابی آن را «ضریب هوش هیجانی» یا eq می نامند، به توانایی، ظرفیت یا مهارت ادراک، سنجش و مدیریت هیجانات خود و دیگران، دلالت دارد. هوش هیجانی مقوله ای روان شناسی است که تقریباً جدید بوده، امّا به دنبال آشنایی با اثرات آن در زندگی و روابط شخصی و اجتماعی انسان، رفته رفته به مقوله ای کاملاً جدی برای برنامه ریزان کشورهای مختلف در سرار جهان تبدیل شده است. دانش مندان زیادی به مبحث هوش هیجانی پرداخته و یا از آن سخن گفته اند. کسانی چون ثروندایک، گاردنر، بار-آن، جان مایر و پیتر سالووی و غیره... که هر کدام پژوهش های گسترده ای در این زمینه انجام داده اند. امّا دانیل گلمن نخستین کسی بود که در سال 1995 از گذر تحقیقات این دانش مندان، شکل جامعی به این مبحث داده و آن را به عنوان «هوش هیجانی» به جامعه ی بشری معرفی نموده است. وی در پرفروش ترین کتاب خود با نام "هوش هیجانی" مشخص می کند که هوش هیجانی چیست و چرا از بهره هوشی مهم تر است. هوش هیجانی متشکّل از مولفه های درون فردی و بین فردی است و تقریباً همه ی جنبه های هیجانی زندگی انسان را در بر می گیرد. لذا؛ از آن جایی که بیش تر با نگرش ها و عواطف مرتبط است، می توان آن را یک جنبه ی وجودی برای انسان دانست. با در نظر گرفتن عاطفه به عنوان نقطه اشتراک میان هوش هیجانی و ادبیات که برای اولی سنگ بنا و برای دومی یکی از عناصر مهم آن تلقی می شود، این نظریه به وجود آمد که با مطالعه و بررسی روان شناسانه ی یک اثر ادبی می توان هوش هیجانی صاحب اثر را مورد ارزیابی قرار داد. آشنایی با نهج البلاغه به عنوان یک اثری ادبی بسیار ارزش مند که خواننده در عین این که از آن بلاغت، حکمت، موعظه، توحید، شجاعت، زهد و... می آموزد، خود را در امواجی از احساس و هیجان می یابد، این فرصت را در اختیار محقق گذاشت تا با مبنا قرار دادن رفتار، اندیشه، و عملکرد انعکاس یافته ی علی (ع) در خطبه های نهج البلاغه، هوش هیجانی حضرت (ع) را مورد ارزیابی قرار داده و از گذر این تلاش بخشی از جنبه ی وجودی امام(ع) را برا اساس مدل گلمن تبیین کرده و به بعد ملکوتی ایشان منتقل شد. لذا؛ مسلم است که شخصیت علی(ع) فراتر از آن است که بتوان شناخت ایشان را محدود به معیارهای بشری کرد. بر این اساس؛ تلاش شده تا قابلیت های فردی و اجتماعی علی (ع) در دو فصل مجزا و در ذیل مولفه ها و خرده معیارهای هر یک از این مولفه ها مورد بررسی و اثبات قرار گیرد. در فصل اول کلیات پژوهش و چرایی و چه-گونگی آن مطرح شده است. در فصل دوّم به تعریفی مختصر از علی (ع)، نهج البلاغه، و توضیح تفصیلی عناصر و مولفه های هوش هیجانی پرداخته شده است. در فصل سوّم قابلیت های فردی و در فصل چهارم قابلیت های اجتماعی امام (ع) مورد مطالعه واقع گردیده و در فصل پنجم، نتیجه حاصل از پژوهش مشخص و اعلام گردیده است.

تصاویر هنری به عنوان یکی از ابزارهای بیان که شامل تشبیه، استعاره، کنایه و.. می باشد، همواره مورد استفاده هر نویسنده و شاعر صاحب ذوقی بوده است و برای آراسته کردن و تأثیرگذاری کلام، از این تصاویر استمداد جسته و گاه در حد افراط مورد توجه قرار گرفته است. اما امام علی(ع) با اعتدال و بدون هیچ گونه تکلفی در کلام از این تصاویر استفاده نموده و برای تأثیرگذاری کلام و شیوایی سخن از آن بهره برده است. ایشان در اثر ارزشمند خود نهج البلاغه موضوعات و مسائل مختلفی را در زیباترین الفاظ و عالی ترین معانی مطرح نموده است؛ یکی از موضوعاتی که امام(ع) در ابعاد گسترده در خطبه-های خویش بدان توجه داشته، مسائل اخلاقی است و از آن جمله فضایل و رذایل اخلاقی می باشد. ایشان در خطبه های خویش به فضایلی چون: تقوا، زهد، اطاعت و بندگی، صبر و...پرداخته و از جمله رذایل به کار رفته می توان به مواردی چون: جهل، غفلت، گمراهی، فتنه، تکبر، دنیاپرستی، فسق و فجور و ... اشاره نمود. وی برای ملموس جلوه دادن این عناصر اخلاقی که از امور عقلی به شمار می روند و نیز برای تجسم بهتر آن در ذهن مخاطب از تصاویری محسوس استفاده می کند و آن را با بیانی شیوا و ماهرانه ترسیم می نماید. از مهمترین خصوصیات تصاویر به کار رفته، حیات و حرکت، استفاده از طبیعت زنده و به ویژه جاندار، استفاده از تصاویر قرآنی و محتوای غنی ارشادی و هدایت گری است که در قالب تصاویر بلاغی بیان شده و با کلامی زیبا هر خواننده صاحب ذوقی را به وجد می آورد.

تاریخ مویّد این حقیقت است که بشر بر اساس جهان بینی خود، رویدادهای پیرامون خود را به حق و باطل تقسیم کرده است . انسان به اقتضای حکمت خداوند، موجودی بالفطره حق گراست و باید با گرایش ذاتی به عدالت، راه خویش را به سوی حق از میان راه های باطل بیابد . لذا خداوند او را به قدرت تعقّل مجهّز نموده تا بتواند راه بندگی معبود را تا سرمنزل مقصود بپیماید وگام نخست، شناخت حق و باطل است . انسان در مسیر تکاملی خود، همواره باید بر سر دوراهی حق و باطل بایستد و هر لحظه دست به انتخاب بزند به همین منظور، شناخت حق و باطل از ضروری ترین معارف بشری است. و از آنجا که نهج البلاغه، بزرگترین دستور زندگی مادی و معنوی و بالاترین کتاب رهایی بخش بشر بعد از قرآن کریم است به بررسی مصداقهای حق و باطل در 9 خطبه ی آن پرداخته ایم ( خطبه ی 1، 3، 27، 83، 91، 109، 125، 160، 192 ) و این امر را با توجّه به الگوی یکی از نشانه شناسان فرانسوی به نام آلژریداس ژولین گریماس در قالب مربّع نشانه شناسی او مورد بررسی قرار داده ایم . شش نقش اصلی یا به تعبیر گریماس، کنشگر در این مهمّ، بازنمائی شده اند که عبارتند از : فرستنده، پذیرنده، فاعل، هدف، یاری گر و بازدارنده . بر اساس الگوی گریماس، در خطبه های مورد نظر این نکات به چشم می خورد : 1 – فاعل دراکثرموارد،امیرالمومنین (ع) است. 2– پذیرنده « ذی نفع » در اکثر موارد مردم کوفه می باشد و به بیانی دیگر می توان بشریّت را به عنوان ذی نفع در نظر گرفت و شخص خاصّی مورد نظر نیست 3 – دراکثرخطابه ها، کنشگر بازدارنده یا یاری دهنده ای وجود ندارد .

حماسه آثار وصفی است که مبتنی بر اعمال پهلوانی،مردانگی، افتخارات وبزرگی های یک قومیا یک فرد. ادبیات قدیم عرب تقریباً از این نوع ادبی تهی می باشد و این نوع حدوداً از اوایل قرن بیستم به صورت رسمی شکل گرفت و رشد نمود. یکی از علل پیدایش این گونه آثار، این است که آن ها،بیانگر تاریخ،آرمان ها و آرزو های پر غرور و افتخار آمیز یک ملت است و شاعر با سرودن آن به مجد و سرفرازی گذشته ی خویش بازمی گردد.در این میان چند تن از شاعران زندگی و شخصیت عظیم امام علی(ع) را برای سرودن حماسه خویش انتخاب نمودند تا ایشان را به عنوان الگوی برتر به جهان معاصر معرفی نمایند و جالب آن که تعدادی از این شاعران مسیحی هستند از جمله آن ها عبد المسیح انطاکی می باشد.وی در 16 شباط 1874 در شهر حلب به دنیا آمد و بعد از انجام فعالیت های ادبی، به سرودن اثر ارزشمند « ملحمه امام علی (ع) » ( مشتمل بر 5595 بیت ) پرداخت که با استادی و هنرمندی تمام جریانات زندگی امام علی (ع) و فضائل و مناقب و دلاوریها و شجاعتهای ایشان و فصاحت و بلاغت و برخی از خطبه ها و حکمت های آن حضرت و حوادث تاریخی زمان امام علی (ع) را در قالب شعر به تصویر کشیده است.زبان شعر انطاکی، زبانی ساده و بی تکلف است و صبغه تعلیمی و بیان گزارش گونه بر شعر او غلبه دارد. کاربرد صور خیال در شعر وی متعادل است و علت اصلی آن، این است که شعر دینی و تعلیمی ظرفیت کمتری برای به کار گیری آزاد صور خیال دارد. تصویر سازی های انطاکی در حکم ابزاری است برای وصول به معانی مورد نظر وی که همان ذکر ساده و همه فهم جریانات زندگی امام علی (ع) است. بیشترین حجم از صور خیال در شعر او مربوط به تصاویر استعاری است که این امر به تصاویر شعریش تحرک و پویایی بخشیده .

وصف به عنوان یک عامل مکمّل شعر، همواره توجه شاعران را به خود جلب نموده است و شاعر بدین وسیله محسوسات طبیعی و غیر طبیعی و یا عواطف و احساسات خود را در قالب تصویری ادبی، همچون نقاشی توانا در برابر دید مخاطب به نمایش می گذارد، با این تفاوت که مواد و لوازم این تابلوی هنری را، واژه ها و عبارات تشکیل می دهند. تصویر در شعر به یاری عناصر گوناگونی پدید می آید که بیشتر آنها تقلیدی از محیط زندگی شاعر و بازتابی از عواطف و احساسات اوست، اما در این میان قدرت تخیل شاعر نقش مهمی در شکل گیری این تصاویر ایفا می کند. چنانچه شاعر از احساسات و عواطف خیال انگیزی برخوردار باشد، این تصویرآفرینی در شعرش به اوج می-رسد و احساسات مخاطب را بر می انگیزد چون تصویر در شعر سبب می شود آنچه مخاطب می خواند به گونه ای متفاوت در برابر چشمانش دیده و لمس شود. از اینروست که ابن زیدون شاعر نامدار اندلسی، با استمداد از طبیعت زیبا و شرایط زندگی مناسب در اندلس، موجبات تقویت خیال را در خود به وجود آورده و توانسته با باریک بینی و ظرافت خود دست به خلق تصاویری بزندکه در نوع خود قابل تأمّل است. شاعر در این تصاویر با بهره گیری ازآرایه های بلاغی چون تشبیه، استعاره، اغراق و.... تصویرگر معانی و مفاهیمی است که در ذهن او و اطرافش وجود دارد، اما نقش تشبیه، به ویژه تشبیه حسّی به حسّی در تصویرگری او نمود بیشتری دارد. هم چنین عناصر طبیعت، ابزار مهم تصویرگری او محسوب می شوند و صور خیال او را غنای بیشتری بخشیده اند. وی با به کارگیری تمام حواس خود، خواسته ها و آرزوهایش را در لباس نظم می پوشاند و تصاویر متنوّعی از صور دیداری، شنیداری،چشایی، حرکتی، و بویایی را در اشعار خود به نمایش گذاشته است که در این میان، نقش تصویر دیداری به دلیل نگاه سطحی و برون گرای شاعر برجسته تر از دیگر تصاویر است ودر به کارگیری این تصویرهای ساده و در عین حال زیبا نیز، عناصر ثابت و متحرک طبیعت است که بیشترین نقش را ایفا می کنند. در بیشتر این تصاویر، تزاحم صورت های ادبی نیز به چشم می خورد. در مجموع میان تصاویر خلق شده و موصوفات مورد نظر او هماهنگی و تناسب وجود دارد اما شاعر در بیشتر این صور خیالی ایجاد شده، نگاهی برون گرا داشته است که باعث شده، جنبه ی ابتذال و عادت بر تصاویرش غلبه کند. اما علی رغم این ها باید گفت، بیشتر تصاویر ادبی او بهره مند از شیرینی و سادگی بیان و سرزندگی و شادابی احساسات است.

نهج البلاغه که بیانگر زندگی برترین مردمان و پاک ترین آنان می باشد، چراغی فروزان است که مسیر را برای ساختن آینده روشن می سازد؛ تا انسان ها در مسیر استوار آن حرکت کنند و خودشان را از گمراهی نابود کننده نجات دهند. اگر اندکی درباره سخنان امام تأمل کنیم، تلاش امام را در هدایت مخاطبین به راه حق و دور کردن آنها از گمراهی را در می یابیم. قصد او گسترش مفاهیم انسانی و اسلامی است و در این زمینه مفاهیم قرآنی و تصاویر متنوع را به کار برده تا به وسیله آنها مسائل مختلفی را برای مخاطبینش بیان نماید. امام موضوع هدایت و ضلالت را به شکل گسترده ای در بسیاری از خطبه هایش در نهج البلاغه که برادر قرآن نامیده شده است، بررسی نموده است؛ زیرا این مفاهیم نقش سرنوشت سازی در سعادت انسان یا شقاوت او دارند. افکار امام در نهج البلاغه، متاثر از نگرش اسلامی اوست. که آنها را در قالب الفاظ ریخته و در اختیار مخاطب عام و خاص قرار داده است. سبک و روش امام برای هدایت نمودن یکسان نیست؛ گاهی زبان موعظه را به کار می برد.گاهی از سرزنش و نکوهش استفاده می کند، گاه افراد و اشخاص را هدایت می کند و گاه جامعه را مورد خطاب قرار می دهد. امام انواع مختلف هدایت و ضلالت را با زیباترین الفاظ و عالی ترین مفاهیم بیان نموده است. مهمترین عوامل و زمینه های هدایت و ضلالت را بر می شمارد. امام برای رهایی از ضلالت راه هایی را معرفی می کند که از جمله آنها: ایمان به خداوند، تمسک به قرآن، پیروی از پیامبر و اهل بیت (علیهم السلام) را می توان نام برد. امام به دنبال بیان نمودن امور گمراه کننده، پیامدها و اثرات و عواقب سوء آنها را برمی شمارد تا مردم را از ارتکاب آن اعمال برحذر دارد.

ترسل یا (نامه نگاری) ، نوعی از انواع نثر ادبی است که انسان از دیرباز جهت ارتباط با همنوعانش از آن بهره جسته است. بررسی و شناخت ویژگی های ترسل در قبل از اسلام و صدر اسلام این امکان را فراهم می سازد که خصوصیات فنی نامه های علی (ع) به عنوان نماد و نمونه ی بارز و عالی، که تا حدودی بیانگر کیفیت ترسل در صدر اسلام است، نیز شناخته شود. از جمله نامه های طولانی امام در نهج البلاغه ، نامه ی سی و یکم به امام حسن (ع) است که از جنبه های ادبی، اخلاقی، تربیتی، اجتماعی و ... مورد توجه فراوان قرار گرفته است. در کنار جنبه های مذکور، جنبه ی زیبایی و بلاغی نامه، ویژگی مهمی است که علاوه بر قراردادن نامه در جایگاه منحصر به فرد، بیانگر بلاغت و فصاحت علی (ع) است. بررسی و تحلیل ویژگی مذکور که شامل زیبایی صور خیال می شود . مبین ابتکار و نوآوری علی (ع) در بسیاری از تصاویر نامه و استفاده ی به غایت مطلوب و به جا از شگردهایی مانند "بیان پارادوکسی " ، "تناقص" و ... در نامه می باشد و نیز نشان دهنده ی دقت و ظرافت خاصی است که بر تمام تصاویر نامه حاکم است و از طرفی دیگر مبین پویایی و حیات در تصاویر است، به طوری که به خوبی ملموس و مشهود است و نیز نشانگر وجود تراکم تصاویری است که نه تنها هیچ گونه تکلفی در آن ها احساس نمی شود، بلکه تجربه ی ادبی و علمی امام علی (ع) را به زیبایی هر چه تمامتر به خواننده منتقل می سازد و از جهت دیگر روشن کننده ی شگردهای ایشان در ارایه ی مضامین عقلی و ارزشی ناب در قالب تصویرپردازی زیبا و ارایه ی این مضامین در قالبی حسی و القای آن به مخاطبان جهت نفوذ و تأثیر بیش از پیش در آنها و نیل به اهداف والای نامه از قبیل : پندها، حکمت ها ، نویدها، هشدارها و ... می باشد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.