الگوریتم های بهینه سازی الهام گرفته از طبیعت به عنوان روشهای هوشمند بهینه سازی در کنار روش های کلاسیک موفقیت خوبی از خود نشان داده اند. از جمله این روش ها می توان به الگوریتم های ژنتیک ، بهینه سازی کلونی مورچه ها و روش بازپخت شبیه سازی شده اشاره نمود. الگوریتم رقابت استعماری یکی از الگوریتمهای فراابتکاری جدید می باشد که بر خلاف الگوریتم های تکاملی دیگر از یک پدیده اجتماعی - انسانی الهام گرفته است. در مدت کوتاهی که از معرفی این الگوریتم می گذرد، از آن برای حل مسائل بسیاری در حوزه بهینه سازی استفاده شده است. طراحی چیدمان بهینه برای واحد های صنعتی، آنتن های مخابراتی هوشمند، سیستم های پیشنهاد دهنده هوشمند و نیز طراحی کنترل کننده بهینه برای سیستم های صنعتی شیمیایی تعدادی معدود از کاربرد های گسترده این الگوریتم در حل مسائل بهینه سازی می باشد. بطور ویژه این الگوریتم به فرایند استعمار، به عنوان مرحله ای از تکامل اجتماعی - سیاسی بشر نگریسته و با مدلسازی ریاضی این پدیده تاریخی، از آن به عنوان منشأ الهام یک الگوریتم قدرتمند در زمینه بهینه سازی بهره می گیرد. مشابه الگوریتم های تکاملی دیگر که با یک جمعیت اولیه شروع می شوند، الگوریتم رقابت استعماری با امپراطوری های اولیه آغاز می شود که هر یک از اعضای امپراطوری کشور نامیده می شود. کشورها به دو دسته ی استعمارگر و مستعمره تقسیم می شوند که از اجتماع آن ها یک امپراطوری تشکیل می شود. رقابت استعماری بین امپراطوری ها اساس الگوریتم رقابت استعماری می باشد. در حین رقابت، امپراطوری های ضعیف تر حذف می شوند و در نهایت تنها یک امپراطوری شامل کلیه کشورها باقی می ماند. در این تحقیق ، سعی می شود عملکرد الگوریتم رقابت استعماری از لحاظ همگرایی، دقت و سرعت، بر مبنای مفهوم تقابل ارتقاء داده شود. مفهوم بهینه سازی بر مبنای تقابل برای اولین بار توسط دکتر تیزهوش مطرح گردید. ایده ی اصلی تقابل، در نظر گرفتن همزمان یک تخمین و تخمین متقابل مربوطه به منظور دستیابی به تقریبی بهتر برای راه حل موجود می باشد.از مزایای ارزیابی نقطه متقابل نسبت به نقطه تصادفی، افزایش شانس مشاهده بخش های بیشتر از فضای حل است. همانطور که می دانید یافتن جواب هایی با دقت بیشتر در مدت زمان کوتاه تر برای مسائل پیچیده هدف اصلی تمامی الگوریتم های تکاملی می باشد. همین امر موجب شد تا ما از مفهوم تقابل برای تسریع تکنیک های بهینه سازی استفاده کنیم.در این تحقیق به کمک حرکت به سمت جواب بهینه بر مبنای تقابل، شانس رسیدن به جواب بهتر را ارتقا یافته و مسیر کارا تری در اختیار الگوریتم رقابت استعماری قرار داده شده است.

مساله فروشنده دوره گرد تعمیم یافته (gtsp) the generalized traveling salesman problem ، یکی از گونه های مساله شناخته شده فروشنده دوره گرد (tsp) می باشد. اگر گراف g موجود باشد و هر کدام از n راس آن به حداقل یکی از m خوشه موجود متعلق باشند، در مساله فروشنده دوره گرد تعمیم یافته، به دنبال یافتن کوتاه ترین دور ساده ای هستیم که حداقل یک راس از هر خوشه را ملاقات کند. در این تحقیق، ابتدا شکل جدیدی از این مساله بنام gtsp with cluster demand (gtsp-cd) ارائه می شود. در gtsp-cd، هر خوشه یک تقاضای مشخص دارد و به هر راس نیز یک مقدار عرضه مشخص نسبت داده می شود؛ حال آنکه در gtsp تمام رئوس یکسان در نظر گرفته میشوند و با پیموده شدن فقط یک راس از یک خوشه، تقاضای آن خوشه برآورده میشود. با مثال هایی نشان خواهیم داد که در بعضی از کاربردهای دنیای واقعی، این فرض، فرضی محدود کننده میباشد. در gtsp-cd، هدف پیدا کردن کوتاهترین مسیر ساده ای است که از یک راس شروع شده، تقاضای همه خوشه ها را برآورده کند و به راس اولیه بازگردد. در این تحقیق یک روش حل دقیق بر مبنای الگوریتم شاخه و کران، دو الگوریتم ابتکاری و یک الگوریتم سیستم اجتماع مورچگان برای حل مساله gtsp-cd ارائه شده است. ارائه یک الگوریتم مورچگان جدید برای مساله gtsp متقارن، کار دیگری است که در این تحقیق ارائه شده است. جهت بررسی کارایی الگوریتم مورچگان ارائه شده، این الگوریتم با بهترین الگوریتم های فراابتکاری و تنها الگوریتم چاپ شده مورچگان مخصوص مساله فروشنده دوره گرد تعمیم یافته مقایسه شده است. نتایج محاسبات نشان از کارایی الگوریتم مورچگان ارائه شده، چه از نظر کیفیت جواب و چه از نظر زمان حل دارد. آخرین کاری که در این تحقیق در زمینه مساله فروشنده دوره گرد تعمیم یافته صورت پذیرفته است، ارائه یک الگوریتم شاخه و کران جدید برای مساله فروشنده دوره گرد تعمیم یافته نامتقارن می باشد. نتایج مقایسه این الگوریتم با بهترین الگوریتم دقیق موجود در ادبیات موضوع نشان از عملکرد بسیار خوب الگوریتم شاخه و کران ارائه شده دارد.

از همان آغاز زندگی انسان در پهنه این کره خاکی, حمل و نقل همواره قسمت عمده ای از امکانات و منابع را به طور مستقیم و غیر مستقیم به خود اختصاص داده است. کیفیت سیستم حمل و نقل و ظرفیت آن تاثیر فراوانی برروی اقتصاد یک منطقه یا یک کشور دارد. بررسی اجمالی در مورد اکثر کشورهای پیشرفته صنعتی نشان می دهد که این کشورها دارای سرویس های حمل و نقلی با کیفیت بالا می باشند و همین مساله حاکی از این واقعیت است که حمل و نقل یک عامل اساسی در پیشرفت اقتصادی بوده است. از سوی دیگر رشد و توسعه جوامع شهری، سبب افزایش نیاز به خدمات همگانی و اجتماعی شده است. انجام بسیاری از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی نیازمند تسهیلات حمل ونقلی می باشد. این موضوع، لزوم توجه به برنامه ریزی صحیح در حیطه حمل ونقل را مورد تاکید قرار می دهد. از طرف دیگر کاربری زمین عامل مهمی در برنامه ریزی حمل و نقل می باشد و به عبارت دیگر کاربری زمین عامل اصلی جابجایی و تولید سفر در یک منطقه است. در این پایان نامه با جمع آوری اطلاعات از منابع معتبر, ساخت مدلی ابداعی جهت برآورد متغیرهای کاربری زمین در سال های آینده، بر اساس ظرفیت آن ها در سال افق برنامه و پیش بینی ماتریسهای مبدا-مقصد روزانه اصفهان به کمک این متغیرها انجام گرفته است.

هدف اصلی این پایان نامه بررسی تاثیر زیرساخت ها بر رشد اقتصادی ایران است. در این تحقیق از تابع تولید کاب- داگلاس استفاده شده که در کنار نیرویکار و سرمایه به نمایندگی از اثر زیرساخت ها بر رشد از شاخصهای چهارگانه مربوط به نیرو و انرژی، حملونقل، ارتباطات و بهداشت و سلامت جهت تاثیر بر رشد اقتصادی استفاده شده است. با استفاده از دادههای سریزمانی به برآورد تابع بهرهوری نیرویکار در طی سال های 1380-1353 پرداخته شده و رابطه بلندمدت و رابطه کوتاهمدت برآورد گردیده است. نتایج برآورد نشان میدهد که تمامی زیرساخت های مورد مطالعه در بلندمدت و کوتاهمدت تاثیر مثبت و معنیداری بر رشد اقتصادی دارند. در مورد میزان تاثیر زیرساخت ها بر رشد نیز می توان گفت که هم در کوتاهمدت و هم در بلندمدت بیشترین تاثیر به ترتیب متعلق به زیرساخت های حوزه نیرو و انرژی، حوزه حمل ونقل، حوزه بهداشت و سلامت و حوزه ارتباطات می باشد.

در سال 1978 علینقی مشایخی یک مدل دینامیک سیستم برای اقتصاد ایران ساخت که توانایی شبیه سازی رفتار سیستم اقتصادی- اجتماعی کشور را داشت. این مدل که بر مبنای رفتار اقتصاد خرد ایجاد شده از ساختار قدرتمندی برخوردار است. این پایان نامه یک مدل دینامیک سیستم اقتصاد- انرژی، مبتنی بر مدل دینامیکی مشایخی ایجاد کرده است. مدل یاد شده، حلقه های بازخور موجود میان بخش انرژی و بخش های دیگر اقتصاد را در نظر می گیرد. ساختار مدل به گونه ای طراحی شده که بتواند سیاست های متنوعی در زمینه ی مسایل مهم اقتصاد- انرژی، که دغدغه های اصلی این بخش را تشکیل می دهند، آزمون نماید. بخش انرژی در این مدل از هشت زیر بخش تشکیل شده است: اکتشاف نفت، تولید نفت، اکتشاف گاز، تولید گاز، تقاضای انرژی، سرمایه گذاری، فن آوری انرژی، و تجارت انرژی. تعامل این زیر بخش ها با مدل مشایخی که ساختار اقتصادی- اجتماعی ایران را به خوبی شبیه سازی می کند، مدلی قدرتمند و مستحکم را ارایه می نماید که می توان از آن به منظور تحلیل سیستم بازخور بسیار پیچیده ی اقتصاد- انرژی ایران استفاده نمود. نتایج این پایان نامه نشان می دهد که به کار گرفتن چند سیاست مختلف به طور همزمان می تواند رفتار سیستم را به گونه ای مطلوب تغییر دهد. این سیاست ها عبارت اند از: 1) تخصیص نسبت بیش تری از گاز تولیدی کشور برای تزریق به ذخایر نفت، 2) انجام سیاست هایی در جهت صرفه جویی انرژی در داخل کشور و محدود کردن واردات انرژی، 3) سرمایه گذاری در جهت افزایش سهم گاز طبیعی از بازار مصرف داخلی انرژی، 4) تلاش در راستای بهبود روابط سیاسی خارجی. بهتر است که این سیاست ها به طور تدریجی و نرم اعمال شوند تا آثار روانی و اجتماعی که در نتیجه ی شوک حاصل از اجرای آن ها ممکن است به وجود آید، خنثی گردند.

نیاز انسان به جابه جایی باعث پیدایش سیستم های حمل ونقلی مختلف شده است. زیرساخت های حمل ونقل اثرات زیادی بر توسعه ی اقتصادی و اجتماعی و افزایش سطح رفاه عمومی دارند. به دلیل محدودیت بودجه و هزینه های احداث این زیرساخت ها، محققان روش های مختلف ارزیابی پروژه را برای انتخاب پروژه های حمل ونقل به کار برده اند. امروزه با افزایش روزافزون جمعیت، مشکلاتی همچون افزایش ازدحام، زمان سفر، تصادفات ترافیکی، کاهش دسترسی، آلودگی های زیست محیطی و ... به وجود آمده و شرایط و نیازها تغییر نموده است. از این رو بایستی معیارهای مناسبی برای ارزیابی و انتخاب پروژه های حمل ونقل با هدف دستیابی به یک سیستم حمل ونقل پایدار، عدالت محور، راحت، ایمن و سازگار با محیط زیست اندیشیده شود. از دیدگاه سیاست گذاران حمل ونقل ، یکی از راهبردهای دستیابی به توسعه ی پایدار و ارتقای کیفی در نظر گرفتن عدالت از ابعاد مختلف است. یکی از انواع عدالت که در بحث انتخاب پروژه های زیرساخت های حمل ونقل از اهمیت ویژه ای برخوردار است، عدالت فضایی است. عدالت فضایی همان عدالت در میان نواحی مختلف محدوده ی مورد مطالعه است. در این پژوهش با رویکرد عدالت فضایی به انتخاب پروژه های توسعه ی خیابان های شهری پرداخته شده است. بدین منظور با توجه به اطلاعات موجود در اکثر مطالعات حمل ونقلی دو شاخص دسترسی و ازدحام با رویکرد عدالت فضایی معرفی شده است. این شاخص ها نشان می دهد انتخاب یک سبد پروژه تا چه اندازه ای می تواند بر روی دسترسی و ازدحام نواحی مختلف اثر بگذارد. در این شاخص ها نواحی با وضعیت بد دسترسی و ازدحام وزن بیشتری می گیرند. جهت یک مطالعه ی موردی شهر اصفهان به عنوان محدوده ی مورد مطالعه معرفی و شش خیابان پیشنهادی طرح تفصیلی شهر اصفهان از دیدگاه شاخص های یاد شده در بالا مورد ارزیابی قرار گرفت. با استفاده از نرم افزارهای گاوس و emme/2 اطلاعات مورد نیاز برای محاسبه ی شاخص های دسترسی و ازدحام عدالت محور و شاخص مجموع زمان سفر کل شبکه استخراج گردید. وزن این شاخص ها بر اساس نظر سه گروه از افراد شامل: تصمیم گیران، خبرگان و کاربران سیستم حمل ونقل با استفاده از یک روش ترکیبی از دو روش تحلیل سلسله مراتبی(ahp ) و smart تعیین و به این ترتیب سبد پروژه ی برتر انتخاب شده است. تحلیل های ضمنی نشان می دهد که نتایج به دست آمده از شاخص های سنتی و شاخص های ترکیبی متفاوت است و این نتایج از دیدگاه عدالت فضایی مورد قبول هستند.

برنامه ریزی در حوزه ی حمل ونقل عبارت است از تعیین فرایندی که طی آن، اقدامات لازم برای رسیدن یک سیستم حمل ونقل به وضعیتی مطلوب که توسط کارشناسان این حوزه تعیین می شود، مورد بررسی قرار گیرد. یکی از مهمترین مسائل مطرح در این حوزه، مسئله ی انتخاب و زمان بندی پروژه های سرمایه گذاری حمل ونقل است. این مسئله دارای ویژگی هایی از جمله تعدد ذی نفعان و تصمیم گیران، تنوع معیارهای ارزیابی، فراوانی گزینه های مورد بررسی، وابستگی متقابل پروژه ها و عدم قطعیت اطلاعات است که در بررسی مسئله باید مورد توجه قرار بگیرد. عامل اصلی و موثر بر یک انتخاب صحیح، محدودیت منابع مخصوصاً محدودیت مالی است. بنابراین از میان پروژه های پیشنهاد شده باید سبدی از پروژه ها به گونه ای انتخاب شود که هم با منابع در دسترس سازگار بوده و هم منافع مورد نظر را به دست آورد. از این رو، اگر انتخاب و زمان بندی پروژه های سرمایه گذاری حمل ونقل با یک نگاه سیستماتیک صورت نگیرد، نه تنها وضعیت سیستم بهبود نمی یابد بلکه امکان بدتر شدن آن نیز وجود دارد. در این حوزه، پژوهشگران اغلب به انتخاب پروژه ها پرداخته اند و به ندرت انتخاب و زمان بندی پروژه های سرمایه گذاری را به صورت یکپارچه مورد بررسی قرار داده اند. در این پژوهش به منظور بررسی این مسئله، مدلی برای انتخاب و زمان بندی پروژه های سرمایه گذاری حمل ونقل، به صورت یکپارچه ارائه گردیده است و در تابع هدف مدل ارائه شده، دو معیار مهم "زمان سفر طی شده در شبکه" و "رضایتمندی استفاده کنندگان شبکه ی حمل ونقل" را مورد مطالعه قرار می دهد. با توجه به پیچیدگی موجود در محاسبه ی تابع هدف و وجود پدیده ی بریز، ارائه ی روش های دقیق رایج برای حل مسئله، بسیار پیچیده و دشوار است. از این رو، الگوریتم ژنتیک به عنوان یک الگوریتم فراابتکاری برای حل این مسئله مورد استفاده قرار گرفته و تنظیم پارامتر آن با استفاده از روش تاگوچی انجام گردید. برای اجرای این الگوریتم از نرم افزار متلب استفاده شده و محاسبه ی تابع هدف برای جواب های تولید شده در نرم افزار گاوس انجام شده است. پس از حل مدل برای مسائل تولید شده در ابعاد مختلف، نتایج به دست آمده بررسی گردید و کارایی روش ارائه شده با اجرای آن بر روی یک شبکه ی حمل ونقلی با اندازه ی متوسط(شبکه ی شهری سایکس فالز) مورد ارزیابی قرار گرفت.

وابستگی بهبود شرایط زندگی به حمل و نقل، زمینه ساز سرمایه گذاری های کلان در بخش حمل و نقل در بسیاری از نقاط جهان درپنجاه سال گذشته بوده است. در این رابطه، مطالعات برنامه ریزی جامع حمل ونقل بستر مناسبی را در دستیابی به سیستم دلخواه فراهم ساخته است. کسب آگاهی از میزان تقاضا و عوامل موثر بر تقاضا در سطوح همفزود و ناهمفزود از محورهای عمده این مطالعات به شمار می رود. بدون دسترسی به این اطلاعات، برنامه ریزی های یاد شده به احتمال زیاد موجب زیربرآورد یا روبرآورد سطح سرمایه-گذاری مورد نیاز در سیستم حمل و نقل شده، و انتخاب نوع پروژه و مکان آن را با دشواری روبه رو می کند. به عبارت دیگر بدون آگاهی از تقاضای حمل و نقل و عوامل موثر برآن، پاسخگویی به پرسش های کلیدی در زمینه های انتخاب تکنولوژِی حمل و نقل، طراحی شبکه اتوبوسرانی وسطح خدمات آن و آزمایش سیستم های مختلف مدیریت ترافیک در سطح شهر، اگر ناممکن نباشد با دشواری روبه روست. در این پایان نامه سعی بر آن است تا رفتار حمل و نقلی ساکنین کلان شهر اصفهان تا حد امکان مورد ارزیابی دقیق قرارگیرد. برای انجام این خواسته از مدل های ناهمفزود استفاده می شود. از آنجا که بانک اطلاعاتی مطالعات جامع حمل و نقل محدوده کلان شهر اصفهان، اطلاعات اقتصادی – اجتماعی- حمل و نقلی فراوانی را در ارتباط با بیش از 110000 نفر از ساکنین این محدوده ارائه می دهد، مدل های ارائه شده در سطح رفتار فردی (خانوار) ساخت و پرداخت می گردد. نظر به اینکه تعداد سفری که فرد در یک روز تولید می کند، مقصدی که در طی سفر خود به آن پا می گذارد، و گونه سفری که در فرآیند سفرش برمی گزیند، همگی محصول انتخاب های اوست و از آنجا که هدف این پژوهش تحلیل رفتار فردی است و رفتار فرد نیز از ویژگی تصادفی برخوردار است، لیکن مدل های انتخاب به علت داشتن زیرساخت تئوریک و ویژگی تصادفی شان، در این سطح از مدل سازی مناسب ترند لذا کوشش شد از مدل های آماری انتخاب در ساخت مدل های ناهمفزود استفاده شود. در این مدل ها احتمال انتخاب گزینه های حمل و نقلی بر اساس میزان مطلوبیت تصادفی ارائه شده توسط انتخابگر به آن گزینه میسر می گردد. به همین دلیل در ساخت مدل های تولید سفر از لوجیت رتبه ای، در ساخت مدل های توزیع سفر از لوجیت چند جمله ای، و در ساخت مدل های انتخاب وسیله نقلیه از لوجیت آشیانه ای استفاده می شود. نتایج پرداخت مدل های یاد شده، برآورد پارامترهای مجهولی است که جهت و میزان تأثیر متغیرهای اقتصادی- اجتماعی-ترافیکی را در رفتار حمل و نقلی ساکنین محدوده کلان شهر اصفهان مشخص می کند. توجه به جهت و میزان تاثیر پارامترهای یاد شده می تواند در سیاست گذاری های حمل و نقلی محدوده یاد شده موثر واقع گردد.

در برنامه¬ریزی حمل¬ونقل شهری، شناخت عوامل تاثیرگذار بر انتخاب گونه سفر مسافران و میزان تاثیر آن عوامل از اهمیت فراوانی برخوردار است. این شناخت باعث تحلیل دقیق ترافیک در شبکه حمل¬ونقل شهری توسط برنامه¬ریزان حمل¬ونقل و ارایه سیاست¬های ترافیکی صحیح در کوتاه مدت و برنامه¬ریزی تسهیلات حمل¬ونقلی مورد نیاز شهر در بلندمدت می¬شود. با این توصیف انتخاب وسیله سفر بخش مهمی از روند تحلیل ترافیک شهری است که تعیین¬کننده سهم وسایل نقلیه مختلف در شرایط مختلف بهره¬برداری از شبکه¬ی حمل¬ونقل شهری است. در فاز دوم مطالعات جامع حمل¬ونقل اصفهان یک مدل انتخاب وسیله نقلیه برای شهر اصفهان ساخته شد. مدل یاد شده با استفاده از اطلاعات جمع¬آوری شده در فاز اول این مطالعات پرداخت گردید. در این مدل تنها از دو عامل "زمان سفر با وسیله نقلیه" و "مالکیت وسیله نقلیه" به عنوان عوامل تاثیرگذار استفاده شده بود. افزایش چشمگیر قیمت سوخت در سال¬های اخیر عاملی است که ممکن است بر رفتار استفاده¬کنندگان از شبکه حمل¬ونقل شهری اثر گذاشته و انتخاب وسیله سفر توسط آن¬ها را تحت تاثیر قرار داده باشد. همچنین شلوغی ترافیکی در ناحیه مرکزی شهر اصفهان باعث شده که طرح زوج و فرد وسایل نقلیه شخصی در این ناحیه به اجرا درآمده و رفتار مسافرین جذب شده به این ناحیه را در انتخاب وسیله سفر متاثر از خود ساخته باشد. با توجه به مطالب یاد شده در بالا به نظر می¬رسد مدل انتخاب وسیله نقلیه شهر اصفهان باید مورد بازنگری قرار گیرد. هدف از این پژوهش، ساخت مدل انتخاب وسیله نقلیه¬ای برای شهر اصفهان است که در آن علاوه بر استفاده از دو عامل " زمان سفر با وسیله نقلیه" و "مالکیت وسیله نقلیه" به عنوان عوامل تاثیرگذار، از عامل "هزینه سفر با وسیله نقلیه" هم تاثیر پذیرد. هم¬چنین ساختار مدل انتخاب وسیله به گونه¬ای تصحیح می¬گردد که اثرات طرح زوج و فرد وسایل نقلیه شخصی در ناحیه مرکزی شهر اصفهان در آن ملحوظ شود. مدل یاد شده به کمک اطلاعات حمل¬ونقلی که مستخرج از یک نمونه¬جمع¬آوری شده از شهروندان شهر اصفهان در سال 1391 می¬باشد، پرداخت گردید.

حمل¬ونقل یکی از عناصر کلیدی در توسعه اقتصادی است. برنامه¬ریزی صحیح در زمینه¬های مربوط به حمل¬ونقل می¬تواند ارتباطات بین بخش¬های فعال مختلف در جامعه را به بهترین نحو برقرار نماید. به عبارت دیگر حمل¬ونقل، پایه¬های پل رابطی است که بخش¬های مختلف جوامع با عبور از آن به سمت توسعه پایدار حرکت می¬کنند. مشهورترین روش حل تخصیص ترافیک بر پایه¬ی کمان، الگوریتم فرانک- ولف، و از نمونه¬ی روش¬های حل تخصیص ترافیک بر پایه¬ی مسیر، روش نیوتن است. در این پایان¬نامه در اول ضمن کد کردن این دو الگوریتم در کامپیوتر، ساختاری برای ذخیره¬سازی مسیرها در الگوریتم نیوتن پیشنهاد شده است، سپس عملکرد این دو روش از جهت دقت و سرعت با یکدیگر مقایسه شده و بعد از آن عملکرد الگوریتم¬های یاد شده در بالا با استفاده از جواب تعادلی شبکه مبنا به عنوان جواب اولیه، بر روی شبکه-هایی که تفاوت¬های جزئی با شبکه¬ای فرضی(مبنا) دارند، مورد ارزیابی قرار داده شده است. نتایج حاصل نشان می¬دهد، الگوریتم فرانک¬- ولف برای تخصیص با دقت اندک مناسب است لیکن با توجه به سرعت همگرایی بسیار کم الگوریتم فرانک¬- ولف در نزدیکی جواب بهینه، زمانی که نیاز به تخصیص با دقت بالا احساس می¬شود، الگوریتم نیوتن مناسب خواهد بود. البته سرعت اجرای هر تکرار از الگوریتم فرانک¬- ولف نسبت به هر تکرار الگوریتم نیوتن بیش¬تر است. برای شبکه¬های همسایه استفاده از جواب بهینه شبکه مبنا، به عنوان جواب اولیه در الگوریتم¬های یاد شده، سبب کاهش تعداد تکرارها و در نتیجه افزایش سرعت همگرایی آن¬ها می¬گردد. با توجه به سرعت اندک الگوریتم فرانک¬- ولف در نزدیکی جواب بهینه و پیچیدگی محاسباتی بالای الگوریتم نیوتن، الگوریتم ترکیبی برای رسیدن به جواب دقیق مسئله تخصیص ترافیک پیشنهاد شد. الگوریتم ترکیبی عملکرد مطلوبی برای تخصیص ترافیک برروی شبکه سایوکس فالز از خود نشان می¬دهد. نتایج حاصل از این پایان¬نامه می¬تواند در جهت سرعت بخشیدن در حل مسئله ارزیابی و انتخاب پروژه¬های خیابان¬های شهری مورد استفاده قرار گیرد.

وسانات قیمت نفت اصلی¬ترین منبع نوسانات اقتصادی کشورهای تولیدکننده نفت می¬باشند. در ایران، نفت به عنوان یک ماده حیاتی عمده¬ترین منبع درآمد کشور را تشکیل می¬دهد. جهت جلوگیری از بروز بحران-های اقتصادی و طراحی سیاست¬های مناسب به منظور حفظ تعادل و ثبات اقتصادی، بررسی اثرات تغییر در قیمت¬های نفت بر روی متغیرهای کلان اقتصادی بسیار ضروری می¬باشد. همچنین تکیه ¬برنامه¬ریزی اقتصادی بر تعیین رشد مشخصی از تولید ناخالص داخلی، لزوم شناخت ارتباط کمی میان نوسانات قیمت نفت و رشد اقتصادی را بیشتر می¬کند. در این تحقیق با کمک داده¬های سالانه طی دوره 1386-1338 به بررسی اثرات نوسانات قیمت نفت بر رشد اقتصادی، در کنار دیگر متغیرها نظیر سرمایه¬گذاری¬کل، مخارج جاری دولت، مخارج عمرانی دولت، صادرات نفت، صادرات غیرنفتی، واردات کل و مصرف بخش خصوصی در ایران به صورت مدلی پویا و سیستمی با استفاده از مدل خود توضیح برداری ساختاری (svar) و توابع عکس¬العمل آنی (irfs) و پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می¬دهد که در بلندمدت نوسانات قیمت نفت تأثیر منفی بر تولید ناخالص داخلی و صادرات نفت داشته است در حالی¬که این اثر بر واردات کالاها و خدمات، مصرف بخش خصوصی و سرمایه-گذاری مثبت بوده است. در کوتاه¬مدت تأثیر نوسانات قیمت نفت بر تولید ناخالص داخلی، مصرف بخش خصوصی، سرمایه¬گذاری، صادرات نفت، واردات کالاها و خدمات، مخارج جاری دولت و مخارج عمرانی دولت مثبت است ولی صادرات غیرنفتی تأثیرپذیری منفی را نشان می¬دهد. در مقایسه، در بلندمدت شدت اثرگذاری نوسانات قیمت نفت به ترتیب بر تولید ناخالص داخلی، واردات کالاها و خدمات، مصرف بخش خصوصی، سرمایه¬گذاری و صادرات نفت است، در صورتی¬که در کوتاه¬مدت نیز شدت اثرگذاری نوسانات قیمت نفت به ترتیب بر مصرف بخش خصوصی، مخارج جاری دولت، سرمایه¬گذاری، مخارج عمرانی دولت، تولید ناخالص داخلی، صادرات نفت، واردات کالاها و خدمات و صادرات غیرنفتی است.

امروزه توزیع کالا و خدمات از اهمیت زیادی برخوردار است. ارائه کالا و خدمات مورد نیاز هر جامعه بر عهده دو بخش دولتی و خصوصی است. برای تامین رفاه و آسایش شهروندان یک شهر نیاز است تا هم بخش دولتی و هم بخش خصوصی مکان های مناسبی را برای توزیع کالا و خدمات خود در آن شهر در نظر بگیرند. یکی از خدماتی که نقش بسزایی در تامین سلامت افراد یک شهر دارد، خدمات درمانی و تجهیزات پزشکی موجود در آن شهر می باشد. انتخاب مکان مناسب جهت استقرار مراکز درمانی و پزشکی در سطح یک شهر هم می تواند کمک زیادی به شهروندان جهت دسترسی راحت و سریع به این خدمات را همراه داشته باشد و هم بار ترافیکی ناشی از سفرهای پزشکی در سطح شهر را کاهش دهد. در این پایان نامه، انتخاب مکان(مکان های) بهینه جهت احداث مراکز سلامت در سطح شهر اصفهان مورد بررسی قرار می گیرد. برای این منظور ابتدا چگونگی بدست آوردن اطلاعات مورد نیاز تشریح می شود، سپس اطلاعات گردآوری شده را برای سال های آینده برآورد می کنیم، و در ادامه با استفاده از اطلاعات به دست آمده مدلی را طراحی کرده و به وسیله آن، مراکز سلامت را در سطح شهر اصفهان مکان یابی می کنیم. برای انتخاب مکان های مناسب در حالات مختلف (هدف های مختلف و رفتارهای مختلف) از روش شمارشی ساده و ابداعی استفاده می شود و درنهایت جواب های به دست آمده از هر دو روش مقایسه گردیده، و در آخر با توجه به نتایج به دست آمده، پیشنهاداتی ارائه می گردد.

امروزه در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، مسئله حمل و نقل درون شهری به یکی از بزرگترین معضلات شهرها تبدیل شده است، به گونه ای که بخش عظیمی از بودجه شهرداری ها به منظور ساماندهی حمل و نقل درون شهری هزینه می گردد. در جهت ساماندهی به وضعیت ترافیک، مسئولان شهری پویا گشته و سعی بر آن دارند که معضل یاد شده را به کمک برنامه ریزی حمل و نقل حل نمایند. برنامه¬ریزی حمل¬ونقل از گرایش¬های اصلی رشته مهندسی حمل¬ونقل است که یکی از هدف های آن مرتبط ساختن جریان¬های ترافیکی درون شهری و فعالیت¬های اقتصادی- اجتماعی شهرها، به کمک روش های مدل سازی است. از جمله روش های برنامه ریزی حمل و نقل شهری، روشی سنتی است که شامل چهار مرحله مدل سازی با عناوین تولید سفر، توزیع سفر، انتخاب وسیله سفر و تخصیص ترافیک می¬باشد. در این پایان¬نامه به ساخت و پرداخت مدل های تولید و توزیع سفر برای شهر اصفهان پرداخته می شود. در ساخت مدل های تولید سفر، از دو روش رگرسیون چندگانه خطی و شبکه¬های عصبی، استفاده شده است. همچنین مدل های توزیع سفر با استفاده از دو روش رگراسیون غیر خطی و شبکه های عصبی ساخته شده اند. مدلی که در شبیه سازی رفتار مسافران در روش رگراسیون غیر خطی بکار گرفته شده است، مدل لوجیت چندگانه می باشد.اطلاعات بکارگرفته شده در پرداخت مدل های تولید و توزیع سفر، عموما از بانک اطلاعاتی ساخته شده در فاز اول مطالعات جامع حمل¬ونقل که در سال 1379 در کلان شهر اصفهان به اجرا درآمده، استخراج گردیده است.

به وسیله برنامه ریزی خطی می توان بهترین نتیجه را در شرایط خاص و با محدودیت های خاص به دست آورد. یکی از کاراترین ابزارهای حل مسائل خطی روش سیمپلکس می باشد. روش سیمپلکس اگرچه در اکثر مسائل رسیدن به جواب بهینه را تسهیل می کند، اما در مسائل با ابعاد بزرگ عملکرد مطلوبی ندارد و نیاز به الگوریتمی جایگزین برای آن می باشد. الگوریتمی که در حل مسائل غیرخطی پر کاربرد است روش نیوتن می باشد و می توان مسئله برنامه ریزی خطی را با تبدیل به مسئله غیرخطی با روش نیوتن حل نمود. در این پژوهش سعی می شود روشی که در یکی از تحقیقات اخیر جهت حل مسائل خطی با روش نیوتن و برای ساختاری خاص از مسئله ارائه شده است، برای ساختارهای دیگر نیز توسعه داده شود. به این منظور ابتدا اثبات ریاضی برای هر یک از ساختارهای ممکن ارائه شده و سپس با استفاده از مسائل عددی تصادفی، کارایی روش پیشنهادی مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج نشان می دهند که روش پیشنهادی برای این ساختارها از دقت و سرعت همگرایی لازم برخوردار است.

ازدحام ترافیکی یکی از مشکلات اصلی شهرهای بزرگ می باشد که این مشکل از عوامل متعددی نظیر کمبود فضای پارکینگ، عدم استفاده مردم از وسایل نقلیه عمومی و انجام سفر با خودروهای شخصی ناشی می شود. تاکنون راهکارهای متفاوتی برای کاهش ترافیک ارائه شده است که استفاده از پارک - سوار یکی از راهکارهای مناسب و کارا می باشد. کارایی پارک - سوار در گرو استقرار صحیح این تسهیلات بر روی شبکه حمل و نقل می باشد و در صورتی که این تسهیلات به خوبی مکان یابی شوند مزایای زیادی بدنبال دارند، بعضی از این مزایا شامل موارد زیر است: کاهش مصرف سوخت، کاهش آلودگی هوا، کاهش زمان سفر و کاهش ازدحام در نواحی مرکزی شهر. در این تحقیق سعی بر این است تا با ارائه مدلی مناسب، پارک - سوارها بنحوی بر روی شبکه حمل و نقل شهری استقرار یابند که میزان ترافیک کاسته شده از شبکه بیشینه گردد. مدل ارائه شده بر اساس نقاط جمعیتی، مکان های بالقوه برای استقرار پارک - سوار و مراکز متعدد تجاری فرمول بندی شده است. همچنین ضریب رضایت از سفر در این تحقیق لحاظ شده است و از فاکتور زمان برای محاسبه ترافیک شبکه استفاده شده است، بعبارت دیگر ترافیک شبکه برابر است با کل زمان سپری شده توسط تمام خودروهای موجود در شبکه. در ادامه اثبات شده است که زمان حل مدل با استفاده از روش شمارش کامل از تابع نمایی پیروی می کند بنابراین از الگوریتم فراابتکاری برای حل مسائل با ابعاد بزرگ استفاده شده که کارایی و زمان حل مسائل با استفاده از این الگوریتم ارائه شده است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که الگوریتم فراابتکاری در زمانی مناسب به جوابی مطلوب می رسد. در نهایت، مدل ارائه شده برای مکان یابی پارک - سوار در شهر اصفهان مورد استفاده قرار گرفته و تعیین شده است که چه مکان هایی برای استقرار پارک - سوار مناسب می باشند. همچنین حد بالای تعداد پارک - سوارها نیز مشخص گردیده است.

دراین تحقیق مساله زمان بندی پروژه با هدف ماکزیمم کردن خالص ارزش فعلی مورد بررسی قرار گرفته است. جریانهای نقدی می توانند براساس زمان وقوع رویدادها و یا شروع و پایان هر فعالیت باشد. یک روش ابتکاری به نام روش تفاضلی برای مساله ارائه شده است. نشان داده شده است که این الگوریتم از جهات مختلف دارای کارایی خوب می باشد، به طوریکه الگوریتم تفاضلی مسائلی با ابعاد 10 تا 1000 گره با 1/3 تا 6/6 ضریب پیچیدگی به صورت تصادفی تولید و حل شده است. همچنین مسائلی که توسط سایر محققین حل شده است توسط روش ارائه شده حل شده است . نتایج محاسباتی نشان می دهد که عملکرد الگوریتم با توجه به پارامترهای تعداد گره، تعداد فعالیت و سررسید پروژه مناسب است.