نام پژوهشگر: سید حسن بطحایی

بررسی حق اشتغال زنان در خارج از منزل و تزاحم آن با حق شوهر از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی 1388
  شکراله لطیف پور   محمد حسین شعبانی

چکیده : در این تحقیق که به بررسی موضوع حق اشتغال زنان در بیرون از منزل و تزاحم آن با حق شوهر از دیدگاه فقه مذاهب اسلامی پرداخته ،ابتدا جهت تبیین موضوع ، مطالب مهمی از جمله : حقوق متقابل زن و شوهر ، قوامیت و ریاست شوهر بر خانواده و همسر ، تأثیر اشتغال زن بر فرزند و ... مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه به بررسی دیدگاه فقه مذاهب اسلامی در این خصوص پرداخته ایم. در نهایت به این نتیجه رسیدیم که : کار و اشتغال زن در اسلام فی نفسه حرام نیست ، بلکه مباح می باشد. ولی این عمل مستلزم خروج زن از منزل شوهر است. فقه امامیه ، خروج بی قید و شرط زن از منزل شوهر را جایز نمی داند و کار و فعالیت شغلی او را در بیرون از منزل منوط به اجازه ی شوهر دانسته است. ولی زمانی اشتغال زن را جایز می داند که با شرط اشتغال ازدواج نموده باشد. عده ای از فقهای امامیه خروج زن از منزل شوهر را در مواردی که منافی حق استمتاع شوهر باشد جایز نمی دانند و عده ای دیگر خروج بدون اذن شوهر را در هر شرایطی و برای هر کاری مطلقاً جایز نمی دانند. فقه مذاهب اهل سنت ، اشتغال و خروج زن از منزل شوهر را بدون اذن او جایز نمی داند. آن ها کار و اشتغال زن را مباح می دانند ، اما معتقدند که این مباح نباید با واجبات که همان انجام تکالیف در مقابل حقوق شوهر و فرزندان است در تزاحم باشد. تنها در دو مورد استثناء قائل شده اند : 1- زمانی که زن حرفه ای داشته باشد که از وجوب کفایی زنان است مثل : مامایی 2- زن ناچار باشد و ضرورت اقتضاء کند که در بیرون از منزل کار کند.

نقد و بررسی دیدگاه ملاصدرا در مسئله خیر و شر و تطبیق آن با قرآن
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور مرکز - دانشکده الهیات 1394
  محمد جواد طالبی چاری   سید حسن بطحایی

موضوع این پژوهش، «نقد و بررسی دیدگاه ملاصدرا در مسئله خیر و شر و تطبیق آن با قرآن کریم»، است. از آن جا که مسئله خیر و شر و شبهات مربوط به آن، اختصاص به زمان، مکان و پیروان ادیان خاصی ندارد، و در هر عصر و زمانی، به جهت ارتباط و نقش این موضوع با اعتقادات متدینان، شبهات و مباحث جدیدی مطرح می شود، لازم و ضروری است که محققان در همه ادوار به آن بپردازند. اهداف این تحقیق، تبیین خیر و شر، بر اساس نگرش حکمت متعالیه و عرضه آن به ساحت قرآن کریم، برای شناخت میزان انطباق دیدگاه حکمت متعالیه در این مسئله، با قرآن کریم بوده است. پاسخ به شبهات مربوط به خیر و شر، عمدتا در بعد هستی شناختی، مانند ثنویت و کیفیت ایجاد خیر و شر، بر اساس مبانی حکمت صدرایی و قرآن کریم، از دیگر اهداف مهم پژوهش بوده است. روش این تحقیق در یک نگاه کلی ، تحلیلی و انتقادی بوده، که مواد اولیه آن به روش کتابخانه ای فراهم شده است. از نتایج و نوآوری های این تحقیق، نقد تعریف اصطلاحی فلاسفه اسلامی از شر، بوده که بر اساس ملاک و معیار واحد نبودنِ تعریف شر با خیر، و جامع نبودن تعریف شر نسبت به مصادیق خود، و ناسازگار بودن با کاربرد این دو واژه در قرآن کریم، به آن پرداخته شده است. مهم ترین دلیل هستی شناختی صدرالمتألهین، بر عدمی بودن شر، برهان عقلی است، که در تحلیل و بررسی آن، با اشکالاتی نظیر دوری بودن، مصادره به مطلوب بودن، عدم توانایی کامل در پاسخ به شبهات، و از نظرنقلی، تلقی قرآنی از وجودی بودن برخی از شرور مانند ظلمات، مرگ و مانند آن، و عدمی بودن برخی از مصادیق خیر، مانند روزه، شهادت در راه خدا و کم نکردن میزان و مانند آن ها، روبرو شده که تا کنون پاسخ متقنی درباره آن ها از آثار ملاصدرا ارائه نشده است. تبیین سازگاری نظریه ملاصدرا در بحث نظام أحسن، با دیدگاه قرآن کریم، و استخراج برهان سنخیت برای اولین بار از آثار ملاصدرا در بحث نظام أحسن، از نوآوری های این پژوهش بوده است. تحلیل روی گردانی ملاصدرا از تبیین هستی شناختی فلسفی خیر و شر، و اقبال به نگرش عرفانی و بهترین نظریه دانستن آن، و تبیین محوریت انسان در خیر و شر بر اساس تحلیل قرآنی، و در نهایت ارائه رهیافتی قرآنی، با عنوان کرانه مندی صفات الهی در مرحله ایجاد خارجی اشیا، برای پاسخ به شبهه ناسازگاری وجود شرور با صفات الهی، را می توان از دیگر نتایج این پژوهش دانست. کلید واژه ها: خیر، شر، ملاصدرا، عدمی بودن شر، کرانه مندی صفات، قرآن، نظام أحسن.

تمدن جهانی از منظر ادیان آسمانی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور مرکز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1394
  مهدی آقاپور بیشک   سید حسن بطحایی

جهان پیش رو و آینده جهان، یکی از دل نگرانی ها و دغدغه های جوامع بشری بوده و هست. ریشه این نگرانی را باید در فطرت جستجوگران یافت که هماره و همه گاه، می خواهد پرده ها و حجاب ها را بر دارد و ابهام را زدوده و بازدارنده ها را از پیش راه کنار بزند و روشن، در جام جم، فردا و فرداهای ویش را بنگرد، تا بر اساس آن نگرش، زندگی فردی و اجتماعی خویش را سازمان دهد. رساله حاضر بر آن است تا آینده بشریت را در راستای تمدن جهانی از منظر ادیان آسمانی که همه ادیان توحیدی وفطرت پاک انسانی فرجام روشنی مملو از معنویت، بندگی، اخلاق، عدالت و آزادی را در واپسین حیات بشری نوید داده اند، مورد بررسی و مقایسه نموده و نگاه اندیشمندان در مورد جهانی سازی، جهانی شدن و تمدن جهانی با شاخصه ها و ساختارهای حکومت و مشروعیت ، و تعاملات آن را با تکنولوژی، صنعت، اقتصاد، سیاست و دین آن روز مورد تحقیق و مداقه قرار دهد.

معاد از نظر صحیفه سجادیه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور مرکز - دانشکده الهیات و معارف اسلامی 1394
  احمد طیبی   احمد حسین فلاحی

معاد-که همان زنده شدن موجودات پس از مرگ برای مشاهده اصل و نتایج اعمال نیک وبددر سرای آخرت می باشد-موضوع اصلی این نوشتاراست که ازمنظرصحیفه سجادیه موردبررسی قرارمی گیرد،بدون تردیدمبحث معادازتاثیرگذارترین مباحث عقیدتی است که هرچقدردرباره آن تحقیق وبحث شودبازناچیزاست چرا که ازاصول دین مقدس اسلام شمرده شده وتاثیرفراوانی درنحوه زندگی، موضع گیری هاوچگونگی رابطه انسان باخدای متعال،جهان خلقت ودیگرانسانهادارد،کمااینکه صحیفه سجادیه کتابی است که بحق زبورآل محمد صلی الله علیه وآله لقب گرفته،این کتاب ارزشمندکه درقالب نیایش و مناجات،معارف بسیاری رابیان کرده،آنگونه که بایدوشاید،موردتوجه مجامع علمی قرارنگرفته،چراکه معارف نهفته درآن بصورت مستقل مورد تحقیق وتحلیل اندیشمندان ومحققین واقع نشده است.