این رساله با عنوان«بررسی انواع تشبیه واستعاره در دیوان عرفی شیرازی» درچهار فصل ویک مقدّمه فراهم شده است . در فصل اوّل به زندگی نامه، آثار، درون مایه های شعری و سبک و قالب های شعری عرفی پرداخته شده ، در فصل دوم درباره ی علم بلاغت و چگونگی تکامل این علوم درنزد مسلمانان و درباره ی علم بیان و صور خیال و تأثیر آن در کلام مطالبی آورده شده است. در فصل سوم، مبحث تشبیه1- برمبنای طرفین تشبیه از نظر(حسی و عقلی بودن)و(مفرد و مقید و مرکب بودن)،2- از نظر ساختار،3- به لحاظ ذکر و حذف ارکان، 4- برمبنای وجه شبه، بررسی شده است . برای هر یک، تقسیم بندی خاص وسپس نمونه ها و شواهدی ازشعر عرفی شیرازی آورده شده و در پایان هر عنوان بعد از آوردن شواهد مثال، یک نتیجه گیری آماری ارائه شده است. در فصل چهارم تعریف و تقسیم بندی های خاص استعاره درچهار بخش: مصرّحه، مکنیّه، تبعیّه و مرکب آمده است وجزئیّات عنوانهای هرمورد ذکر شده. و سپس نمونه هایی ازشعر عرفی آمده است .

غم و شادی یکی از مباحث روان شناسی شاهنامه می باشد که تاکنون هیچ اثری به طور مستقل به آن نپرداخته است. در این تحقیق غم و شادی در شاهنامه فردوسی از دیدگاه روان شناسانه مورد بررسی قرار گرفته است. مباحث ارائه شده در 5 فصل تنظیم گردیده که سرفصل آن ها به قرار زیر است: فصل اوّل: آشنایی مختصری با فردوسی، شاهنامه، شعر حماسی و تعریف ها و عوامل غم و شادی از نظر روان شناسان و بررسی زیبایی هنری شاهنامه و چرایی نپرداختن به موضوع غم و شادی در شاهنامه و .... فصل دوم: عوامل ایجاد شادمانی مثل موسیقی، جشن، هدیه، دوستی، ازدواج، مال و ثروت، جوانی، پهلوانی، شراب، خرد، دین، اعتقاد به سرای دیگر، عدالت و دادگری، مردمی، نیک نامی، سخنوری و .... فصل سوم: انعکاس شادی در وجود انسان از نظر شاهنامه و فردوسی، مثل خنده، سرخی چهره، گریه ی شوق، شکار، رقص و پایکوبی، دست افشانی و آراستگی و نوکردن لباس. فصل چهارم: عوامل غم در شاهنامه مثل مرگ، دنیاطلبی، فقر، پیری، کاهلی، رشک، بیداد، جنگ، خفت و خیز با زنان، دروغ، بخیلی، غرور، تندی و خشم. فصل پنجم: انعکاس غم در انسان مثل سوگواری، مویه کردن، پوشیدن لباس سیاه، خاک بر سر ریختن، موی بر میان بستن و زنّار خونین بر میان بستن و .... . در هر مورد نظر اندیشمندان و فردوسی شناسان و آثار موجود درباره ی شاهنامه ارائه گردیده و شواهدی از ابیات شاهنامه بیان شده است.

در پاسخ به میزان و چگونگی کاربرد صنایع بیان و بدیع در دیوان بابافغانی به طور چکیده و مختصر می توان گفت به ترتیب صنایع بیان،بدیع معنوی و سپس بدیع لفظی بیشترین نقش را در دیوان ایفا کرده اند.در مجموع همه ویزگی های سبکی و محتوایی شعر بابافغانی دست به دست هم داده اند تا ایشان را به عنوان یکی از پیشروان مکتب وقوع معرفی کنند.روش استفاده شاعر از صنایع نیز به شکل ساده و متعادل است که شعر را دچار ابهام و دیریابی نکرده است. این پژوهش در چهار فصل و پانزده بخش تنظیم شده است .فصل اول شامل دو بخش ، که بخش اول حاوی زندگی نامه ، ویژگی و سبک شعری و مضامین اشعار بابا فغانی و همچنین مطالبی راجع به مکتب وقوع و سبک هندی و بخش دوم مربوط به علم بلاغت ،تاریخچه و تطور علوم بلاغی و کتبی در این زمینه است.فصل دوم مختص به علم بیان است که هر یک از بخش ها مربوط به یکی از علوم چهارگانه علم بلاغت است.فصل سوم را به علم بدیع اختصاص داده و سه بخش برای آن تنظیم شده است..فصل چهارم که درباره ی بدیع معنوی است شش بخش دارد .روش کار بدین صورت است که،پس از مقدمه،زندگی نامه و مطالبی درباره ی بلاغت، به تعاریف مباحث علم بیان و بدیع پرداخته و برای هر یک شواهدی از دیوان ذکر شده است.پس از آن نتیجه گیری کلی و مختصری از میزان و چگونگی کاربرد و تاثیر هر یک از صنایع در دیوان بابافغانی انجام شده و آمار استفاده از هر یک از فنون در انتهای بخش ها به صورت جدول و نمودار نشان داده شده است.برای ذکر تعاریف از چندین منبع استفاده کرده و همه اختلاف نظرها و تفاوت ها بیان شده است.مبنای کار کتاب "فنون بلاغت و صناعات ادبی" استاد همایی است و برای تکمیل نظر ایشان از کتب متقدمین و متاخرین دیگر استفاده شده است.راجع به شواهد لازم به ذکر است که تعدادشان متغیر است و با توجه به میزان کاربرد هریک تعداد کم و بیش می شود و صنعت مورد نظر در هر بیت با خطوط مشخص شده است.

. دراین پایان نامه به جایگاه و خاستگاه ادبیات تعلیمی و آیینی پرداخته شده و درمیان شاعران و نویسندگان زبان و ادبیات فارسی، اشعارسیدحسن حسینی مورد تحلیل قرارگرفته است. سیدحسن حسینی یکی ازشاعران معاصراست که توانسته بابهره گیری از آموزه های دینی و درس های ناب عاشورایی در بین معاصران خود به عنوان مبدع اشعارآیینی در قالب شعر نو، مطرح شود. او با به کارگیری شعر نو و استخدام قابلیت های زبان فارسی به دور از هرگونه تصنّع و تکلّف، اعتقادات و دریافت های خود از مکتب انسان سازعاشورا را از منظری دیگر به رشته ی نظم و نثر درآورده است. با خلق آثاری چون گنجشک وجبرئیل ،هم صدا با حلق اسماعیل،طلسم سنگ و... در حد توان خود، زوایایی از زیبایی ها و جلوه های عاشقانه ی کربلا و عاشورا و سید و سالارشهیدان و یاران نابش را با زبانی هنری آشکارساخته و به ادبیات عرضه نماید. او با استفاده ازصور خیال وآرایه های ادبی به آثار و آفریده های ادبی اش تحرّک و پویایی بخشیده است.