رساله ی حاضر شامل یک پیشگفتار و یازده گفتار است که در هر گفتار آن ، موارد مختلفی از کتاب « اخلاق ناصری » مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است که عبارتند از : در قسمت پیشگفتار به « تاریخچه ی دستور نویسی » پرداخته شده است ؛ در گفتار اول ، « واحد های دستوری زبان » به اختصار تعریف شده اند ؛ در گفتار دوم ، به بررّسی « جمله » و انواع آن ، از جهت ساختار و معنا پرداخته شده است ؛ در گفتار سوم ، مبحث « فعل » به طور مفصّل از جهات گوناگون مورد تحقیق قرار گرفته است ؛ در گفتار چهارم « اسم » از نظر معنا و ساختمان و نقش نحوی آن مورد پژوهش قرار گرفته است . در گفتارهای پنجم و ششم ، مباحث « صفت » و « ضمیر » به طور مفصّل از جهات مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است . در گفتار هفتم، « قید » از جهات مختلف؛ ساختمان، مقوله ی دستوری، معنا و وابستگی مورد برّرسی و باز بینی قرار گرفته است . در گفتار هشتم، به برّرسی « شبه جمله یا صوت » پرداخته شده است ؛ با وجود اینکه موارد «شبه جمله» در کتاب « اخلاق ناصری » بسیار کم بود . در گفتار نهم و دهم، « حروف اضافه یا نقش نماها » و « حروف ربط یا پیوند واژه ها » از نظر معنا و ساختمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و گفتار یازدهم نیز شامل «وندها» می شود، که در کتاب « اخلاق ناصری » به طور کامل بررّسی و طبقه بندی قرار گرفته است .

چکیده ادبیات فارسی محور تلاقی دین و ادب است و هماره شعرای شیرین سخن و پارسی گوی ایران زمین از آیات قرآن برای جاودانگی کلام ، نشر فرهنگ و عقاید معنوی و از همه مهم تر متخلق شدن به خلق و خوی حضرت باری تعالی بهره جسته و اشعار خود را غنای ادبی بخشیده اند . موضوع و طرح مسأله ی این تحقیق ، بررسی مقایسه ی بهره های قرآنی دیوان عراقی و دیوان جامی است. این بررسی با هدف پاسخگویی به این مسأله صورت می پذیرد که آیا دیوان های اشعار فخرالدین عراقی و عبدالرحمن جامی ، تا به چه حد و اندازه متأثر از واژگان پاک قرآن عظیم بوده و تا به چه مرتبه و درجه از محتوا و معانی مکتب وحی الهی بهره برده است ؟ و میزان تاثیر مضامین و بهره های قرآنی در هر یک از آثار منظوم این دو شاعر چگونه می باشد ؟ اهمیت این موضوع ، آن گاه مشخص می شود که این حقیقت را یادآوری کنیم که عرفان اسلامی یکی از پربارترین شاخه های فرهنگ اسلامی است که از قرآن کریم سرچشمه می گیرد . و عراقی و جامی دو شخصیت معتبر و برجسته ی عرفان اسلامی به شمار می روند . مبانی نظری این تحقیق را قرآن ، تفاسیر کهن پارسی ، دیوان اشعار عراقی و جامی و آثار ی که در زمینه ی معیارها و زیبایی شناسی ادبی اند ، تشکیل می دهد . روش تحقیق در تدوین این رساله ، اسنادی و کتابخانه ای ، شیوه گردآوری اطلاعات فیش برداری و تحلیل و بررسی مباحث این رساله ، بر اساس شیوه خاص و لازم هر مبحث صورت گرفته است . یافته های تحقیق : قرآن کریم ینبوع معنوی الطاف حضرت حق جل و علاست که اشجار اشعار عرفانی عراقی و جامی را خلعتی بس زیبا و مبارک از ماورای ادراک عقل بشری پوشانده است . اشعار دیوان ها ، مشحون و آکنده از الفاظ کلیدی و مضامین عالی قرآن است که در قالب صنایع ادبی ،چه در لفظ به صورت موسیقی ،قافیه،ردیف و جناس و چه در معنا به صورت تلمیح ، اقتباس ، تضمین و ... گنجانده شده است . واژگان کلیدی : قرآن ، عرفان ، عراقی ، جامی

چکیده: پژوهش حاضر به بررسی عشق حقیقی، عشق مجازی، رابطه ی این دو در سه اثر نظامی یعنی خسرو و شیرین، لیلی و مجنون، و هفت پیکر پرداخته است. عرفا بر این بوده اند که عشق مجازی پلی برای رسیدن به حقیقت بوده است و ما در این سه اثر این مسئله را بررسی کرده ایم و نظر عرفا و فلاسفه را پیرامون عشق ذکر کرده ایم. در گذشته مقالات و کتب مختلفی پیرامون عشق نوشته شده است ولی تا کنون کسی رابطه ی عشق حقیقی و مجازی را جداگانه در آثار عرفا و شعرای فارسی بررسی نکرده است و این پایان نامه شروعی است برای بررسی عشق و سایر بنیان های ادبیات فارسی به طور جداگانه در آثار شعرای ادبیات فارسی. این پایان نامه از طریق گردآوری اطلاعات و تحلیل محتوا انجام شده است. و هر یک از سه اثر نظامی به طور جداگانه بررسی و تحلیل شده اند و از منابع مختلف در مورد هر یک از آثار نظامی اطلاعاتی جمع آوری شده است و در هر کدام رابطه ی عشق حقیقی و مجازی با یکدیگر و اینکه آیا در این آثار عشق حقیقی غلبه دارد یا عشق مجازی بررسی می شود. در اینجا ابتدا آثار نظامی خلاصه می شوند و سپس رابطه ی عشق حقیقی و مجازی در هر یک از این سه اثر به طور جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد.