چکیده برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی خاک با استفاده از توابع انتقالی در خاک های با مواد مادری گرانیتی و بازالتی در منطقه لاهیجان ابوذر بذرافشان توابع انتقالیptfs) ) رگرسیونی مدل هایی هستند که روابط بین ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک را تخمین می زنند. به عنوان مثال، ظرفیت تبادل کاتیونی اغلب با استفاده از روش های آزمایشگاهی مشکل و وقت گیر تخمین زده می شود. بنابراین بسیار مناسب و اقتصادی است تا این روش که از برخی از ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک استفاده می کند را توسعه دهیم. در این پژوهش 60 نمونه خاک از خاک های جنگلی منطقه لاهیجان که بر روی مواد مادری گرانیت (30 نمونه خاک) و بازالت (30 نمونه خاک) تشکیل شده بود جمع آوری شد. کربن آلی، رس، سیلت، شن و ph به عنوان متغیر های مستقل و cec به عنوان متغیر وابسته بر روی نمونه های خاک اندازه گیری شدند. بررسی همبستگی بین متغیر ها روی کل داده ها، داده های گرانیت و داده های بازالت با استفاده از نرم افزار spss انجام شد. سه گروه داده ها به گروه های داده های آموزش و آزمون به ترتیب برای توسعه و اعتبارسنجی مدل ها تقسیم شدند. بر طبق نتایج ماتریس همبستگی بین cec به عنوان متغیر وابسته و متغیر های مستقل و رگرسیون گام به گام تعداد پنج، سه و دو گروه از متغیر های مستقل به ترتیب برای داده های گرانیت، داده های بازالت و کل داده ها انتخاب شد. این متغیر ها به عنوان متغیر های ورودی توابع انتقالی رگرسیون خطی چندگانه استفاده شدند. بر طبق آماره های ضریب تبیین اصلاح شده، ریشه میانگین مربعات خطا (rmse) و برتری نسبی (ri) برای تخمین بهترین مدل، مدل با ورودی متغیر های مستقل ph، رس، کربن آلی و شن برای خاک های توسعه یافته روی ماده مادری گرانیت با 82/0r2= و003/2 rmse=، مدل با ورودی متغیر های مستقل کربن آلی و رس برای خاک های توسعه یافته روی ماده مادری بازالت با 83/0r2= و 16/2rmse= و مدل با ورودی متغیر های مستقل کربن آلی و رس برای کل خاک ها با 93/0r2= و 351/3 rmse= بهترین مدل بودند. در مجموع مدل های پیش بینی کننده cec خاک های توسعه یافته بر روی مواد مادری گرانیت و بازالت دقت بالاتری در مقایسه با کل خاک ها داشتند. کلید واژه ها: ظرفیت تبادل کاتیونی، توابع انتقالی، گرانیت، بازالت، منطقه لاهیجان

پستی و بلندی و مواد مادری از فاکتورهای مهم و اصلی در نحوه توزیع و پراکنش خاکها میب اشد. این مطالعه به بررسی خصوصیات فیزیکوشیمیایی و مینرالوژی برخی خاکهای جنگلی منطقه ماسوله در دو موقعیت شیب و مواد مادری متفاوت می پردازد. پس از تهیه نقشه های زمین شناسی و توپوگرافی و مطالعات صحرایی، تعداد شش پروفیل در پوشش گیاهی جنگل، در دو موقعیت شیب (شیب پشتی یا برگردان شیب و پای شیب) و در سه نوع مواد مادری (گابرو، فیلیت و شیل) حفر گردید و پس از تشریح پروفیل و جدا کردن لایه های خاک، از تمام افقهای خاک نمونه برداری صورت گرفت. نمونه ها پس از خشک کردن، کوبیدن و الک کردن مورد آزمایش فیزیکی، شیمیایی و مینرالوژیکی قرار گرفتند. نتایج آزمایشات فیزیکوشیمیایی نشان داد که پارامترهایی مانند میزان رس، پایداری خاکدانه، ph، هدایت الکتریکی، ظرفیت تبادل کاتیونی، درصد اشباع بازی، کربن آلی، کاتیون های تبادلی از جمله کلسیم، منیزیم و سدیم، آهن بلوری و آهن بی شکل در موقعیت پای شیب بیشتر از موقعیت شیب پشتی (برگردان شیب) و پارامترهایی مانند میزان شن، جرم مخصوص ظاهری و میزان پتاسیم در موقعیت شیب پشتی (برگردان شیب) بیشتر از موقعیت پای شیب بود. همچنین بر اساس نتایج حاصل از آزمایشات کانی شناسی افقهای سطحی با پراش پرتو ایکس، کانی هایی مانند کائولینیت، ایلیت، اسمکتیت، ورمیکولیت، ورمیکولیت دارای هیدروکسید بین لایه ای یا اسمکتیت دارای هیدروکسید بین لایه ای، کانیهای مختلط نامنظم ایلیت- اسمکتیت، ایلیت- ورمیکولیت، ورمیکولیت- اسمکتیت و کلریت- ورمیکولیت مشاهده شد. خاک های منطقه بر اساس کلید تاکسونومی (2010) تا حد فامیلی و نیز سیستم wrb (2006) طبقه بندی شدند و پروفیل های مورد مطالعه مطابق سیستم تاکسونومی در مواد مادری گابرو در موقعیت شیب پشتی (برگردان شیب) به نامtypic dystrudept و در پای شیب به نام typic eutrudept، در مواد مادری فیلیت در شیب پشتی (برگردان شیب) به نام typic dystrudept و در پای شیب typic eutrudept و در مواد مادری شیل در شیب پشتی (برگردان شیب) به نام hapludalf mollic و در پای شیب به نام typic dystrudept رده بندی شدند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.