اقلیم، از مهم ترین فاکتورهای موثّر بر زندگی انسان شناخته شده است. آب و هوا، به نحوی تمام زندگی انسان از جمله: نوع زیستن و معیشت، شکل و رنگ، راحتی و آسایش، بیماری و ... را تحت الشّعاع قرار می دهد. بروز و یا تشدید بیماری، در رابطه با آب و هوا، از دیرباز مورد توجّه انسان ها بوده است. اقلیم پزشکی علمی است که تأثیر آب و هوا بر سلامتی و بیماری انسان را مطالعه می کند و به دنبال پراکندگی و گسترش بیماری ها، در شرایط اقلیمی متفاوت می باشد. در آب و هواهای متفاوت، بیماری های خاصّی بروز و یا تشدید می یابند. یک بیماری واحد، در آب و هوای متفاوت، با عناصر یکسانی در ارتباط نمی باشد. در این تحقیق، با استفاده از داده های هواشناسی( حداقل، حداکثر و میانگین رطوبت، حداقل، حداکثر و میانگین دما، ساعت آفتابی و سرعت باد)، که جزء مهم ترین پارامترهای اقلیمی موثّر بر آسایش انسان می باشند و همچنین بر اساس آمار تعداد بیماران قلبی- عروقی و تنفسی شهرستان مهاباد، با استفاده از ضریب همبستگی اسپیرمن با خطای 05% و معنی داری در سطح 95%، به بررسی رابطه ی عناصر اقلیمی و تشدید بیماری به تفکیک شهر از روستا پرداخته شد. همچنین با استفاده از شاخص های آسایش اقلیمی، منطقه ی آسایش اقلیمی مهاباد شناسایی و با تعداد بیماران هر ماه مقایسه گردید. نتایج به دست آمده نشان داده است که بیشترین تعداد بیماران در ماههای خارج از محدوده ی آسایش( دی و بهمن) و کمترین تعداد بیماران در ماههای آسایش(خرداد، تیر، شهریور و مهر) بوده اند. بر اساس ضریب همبستگی اسپیر من، همبستگی بیماری و عناصر اقلیمی در ماههای مختلف سال متفاوت می باشد. در شهر و روستا نیز همبستگی با عناصر اقلیمی در ماههای مختلف، متفاوت و در صورت رابطه با عناصر اقلیمی یکسان، میزان همبستگی متفاوت می باشد. در ضمن، نوع رابطه ی مستقیم و معکوس در ماههای مختلف سال و در شهر و روستا، یکسان نیست.

چکیده خشکسالی یک پدیده ی طبیعی ناشی از نوسانات اقلیمی می باشد، که به یک دوره ممتد کمبود بارش و غیره طبیعی اطلاق می شود و عدم تعادل اکولوژیکی و هیدرولوژیکی را سبب می شود. همه مناطق دنیا به طورموقت اما نامنظم از تکرار شرایط خشکسالی رنج می برند، اما این وضعیت درمناطقی که از نظر اقلیمی به طور متوالی ولی نامنظم توسط سیستم های هوایی مختلف تحت تاثیر قرار می گیرند حادتر است. در این راستا بررسی علمی پدیده خشکسالی برای برنامه ریزی به منظور مدیریت منابع آب و مشکلات ناشی از آن ضروری می باشد. در این پژوهش از شاخص استاندارد بارشspi))، شاخص درصد از بارش نرمال(pnpi)، شاخص بارش قابل اعتماد(dr) و روش نیچه جهت بررسی و تحلیل مکانی خشکسالی ایستگاه های هواشناسی استان کهگیلویه و بویر احمد استفاده شد. جهت بررسی سالها خشک داده های مربوط به بارش سالانه مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت شاخص spi بهترین شاخص و روش idw بهترین روش جهت پهنه بندی خشکسالی ها انتخاب و نقشه-های مذکور تهیه گردید. نتایج نشان داد که خشکسالی های این ایستگاه بر اساس این شاخص ها از نوع ملایم، متوسط، شدید و بسیار شدید بوده و وقوع آنها بیشتر از یک نوسان تبعیت می-کند تا یک روند. واژگان کلیدی:

افزایش روز افزون مشاهدات اقلیمی، ظهور کامپیوترهای پیشرفته و تغییر نگرش نسبت به پدیده های طبیعی- اقلیمی موجب گردید که روش های طبقه بندی چند متغیره مورد اقبال و استقبال اقلیم شناسان قرار گیرد. کاربرد طبقه بندی در شناسایی نواحی همگن اقلیمی، اهمیت این موضوع را تبیین می کند. در این تحقیق به منظور پهنه بندی بارش شمال غرب کشور از داده های ماهانه ی 8 مشخصه ی بارشی در 260 ایستگاه منطقه طی دوره ی آماری 2005 - 1966 و از تکنیک تحلیل خوشه ای بهره گرفته شد. تحلیل خوشه ای روشی ریاضی است که مجموعه ای از افراد را با استفاده از اندازه های تفاوت یا شباهت، گروه بندی می کند. این روش کاربرد فراوانی در اقلیم شناسی داشته و پهنه بندی دقیق تری را نسبت به روش های سنتی ارائه می دهد. میانگین سالانه ی بارش شمال غرب کشور 9/360 میلی متر است، که دارای دامنه ای برابر با 3/587 و تغییر پذیری مکانی 24 % می باشد. این امر عدم یکنواختی در توزیع مکانی بارش را آشکار می کند، تغییر پذیری فصلی بارندگی نیز این مسئله را مورد تایید قرار می دهد. با اعمال تحلیل خوشه ای بر روی 5374 یاخته، در نهایت چهار پهنه ی بارشی در شمال غرب کشور شناسایی شد. این نواحی با وسعت و پراکنش متفاوت شامل پهنه ی کم بارش متمرکز با برف متوسط - پهنه ی بارش متوسط متمایل به کم بارش پراکنده پر برف - پهنه ی بارش متوسط متمایل به پر بارش پراکنده با برف متوسط- پهنه ی پر بارش متمرکز با برف متوسط می باشد. مجموع بارش فصل تابستان در گروه چهارم با تغییر پذیری بالایی همراه است. اعمال تحلیل خوشه ای بر داده های فصل تابستان این گروه، موجب شناسایی سه زیر گروه گردید که ضریب تغییرات کوچک تری را به خود اختصاص داده اند. روش تحلیل ممیزی نیز بر یاخته های بارشی شمال غرب اعمال گردید. نتایج حاصل از تحلیل ممیزی در 6/97 % با نتایج حاصل از تحلیل خوشه ای مطابقت می کند. برای دستیابی به نتایج تحقیق، نرم افزار های spss/win،surfer/win ، matlab و arcview مورد استفاده قرار گرفت. واژگان کلیدی: طبقه بندی، بارش، شمال غرب، تحلیل خوشه ای

چکیده آب و هواشناسی توریسم گرایشی از علم اقلیم شناسی است که از یک سو ریشه در مباحث آب و هواشناسی کاربردی مانند شاخص های مرتبط با فیزیولوژی انسان که از معادله بیلان انرژی بدن انسان مشتق گردیده اند و در مطالعات زیست اقلیم انسانی جایگاه ویژه ای دارند و از سوی دیگر با مباحث اجتماعی و اقتصادی توریسم پیوند دارند.شاخص های رقومی متعددی برای مطالعه زیست هواشناسی و زیست اقلیم شناسی از طرف دانشمندان پیشنهاد شده است که امروزه در مطالعات آب و هواشناسی توریسم نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از آن میان شاخص های ترکیبی دما- فیزیولوژی که مبتنی بربیلان انرژی بدن انسان می باشند از اعتبار بیشتری برخوردار هستند. دراین مطالعه با استفاده از متوسط نظرسنجی پیش بینی شده (pmv)زمان مناسب گردشگری دراستان کردستان مورد بررسی قرارگرفته است. در این مطالعه ابتدا تمام آمارهای مورد نیاز روزانه مربوط به شش متغیر دمای هوا ( برحسب درجه سانتی گراد)، بارندگی(میلی متر)، سرعت باد(نات)، ساعات آفتابی، فشار بخار آب(میلی بار)، رطوبت نسبی(درصد) از هر ایستگاه برای هر روز از 12 ماه سال و در دوره آماری مشخص یعنی به عنوان مثال برای سنندج 816=68×12 جدول آمار روزانه برای هر ایستگاه تنظیم گردید.6 ایستگاه هر کدام به تناسب دوره آماری جدول اولیه داشته اند. پس از این مرحله داده های دسته بندی شده برای 30 روز از 12 ماه دوره آماری برای هر ماه میلادی وارد نرم افزار excelگردید و میانگین30روزه هر ماه برای دوره آماری سال بدست آمد. بعد از آن تمام داده های روزانه با توجه به محدوده های ارزش گذاری شده به صورت درصد فراوانی وقوع به جدول تبدیل و نمودار آنها رسم گردید. سپس محدوده های آسایش اقلیمی با استفاده از نرم افزار(pmv ) مشخص گردید. نتایج حاصله بیانگر آنست که به طورکلی در: 1- ایستگاه سنندج: در بازه زمانی ماه می(دهه دوم) تا ماه اکتبر(دهه سوم) دارای محدوده آسایشی می باشد. 2- ایستگاه سقز: در بازه زمانی ماه می(دهه سوم) تا آخر سپتامبر دارای محدوده آسایشی می باشد. 3- ایستگاه بیجار: در بازه زمانی ماه می (دهه سوم) تا آخر ماه سپتامبر دارای محدوده آسایشی می باشد. 4- ایستگاه قروه: در بازه زمانی ماه ژوئن تا آخر ماه سپتامبر دارای محدوده آسایشی می باشد. 5- ایستگاه مریوان: در بازه زمانی ماه می تا آخر ماه سپتامبردرشهرمریوان دارای محدوده آسایشی می باشد. 6- ایستگاه زرینه اوباتو: در بازه زمانی ماه ژوئن(دهه دوم) تا ماه سپتامبر(دهه سوم ) دارای محدوده آسایشی می باشد. نتایج حاصل از بررسی میانگین روزانه پارامترهای اقلیمی ایستگاه های استان نشان داد که مناسب ترین ماه ها برای گردشگری دراستان کردستان ماه های ژولای و آگوست می باشد. البته این محدوده زمانی برای ایستگاه های سنندج و سقز افزایش یافته ماه های ژوئن و سپتامبر را نیز در برمی گیرد. ایستگاه زرینه اوباتو و مریوان نیز به غیر از ماه های ژولای و آگوست ماه ژوئن را نیز شامل می شود. چون برای تمام ایستگاه ها محدوده آسایش درفصول گرم سال واقع هستند، می توان گفت در این ماه ها حدودا از ساعت 12تا 16 به علت بالا بودن درجه حرارت خارج از محدوده آسایش قرار می گیرند. کلمات کلیدی: اقلیم توریسم ، آسایش اقلیمی ،شاخص pmv ، استان کردستان

شناخت اقلیم و پارامترهای مورد نیاز محصولات کشاورزی از مهمترین عوامل موثر در تولید است. با بررسی های هواشناسی کشاورزی می توان امکا نات بالقوه را در مناطق مختلف مشخص و حداکثر بهره برداری را نمود. به علت توان های بالقوه دیم زار های استان فارس ، بررسی جامعی بر اساس آمار 20 ساله عناصر اقلیمی و پارامترهای زمینی انجام گرفت. بدین منظور با توجه به شرایط فنولوژیکی گندم و تطبیق آن با شرایط اقلیمی مورد نیاز در استان فارس به بررسی شاخص های موثر در کشت محصول پرداخته شده است و با استفاده از روش فائو- پنمن – مانتیث، نیاز آبی و مقادیر نیاز آبیاری محاسبه و در ادامه درجه حرارت تراکمی محصول محاسبه شد. در نهایت با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) به پهنه بندی عناصر اقلیمی – زمینی و همچنین وزن گذاری آنها اقدام گردید. سپس مناطق مناسب و نامناسب استان جهت کشت گندم دیم مشخص گردید. نتایج حاصل از این تحیقیق بیانگر این واقعیت می باشد که در بین عناصر اقلیمی عنصر بارش سالانه و نحوه توزیع آن در طول فصول رشد، همچنین درجه حرارت تراکمی مهمترین عامل در فرایند کشت گندم دیم است. عا مل محدودکننده اصلی در منطقه مورد مطالعه کمبود بارش و نیاز شدید آبی در اکثر ایستگاهها در فصل بهار (مرحله پرشدن دانه) می باشد که نیازمند حداقل 1 الی 2 آبیاری تکمیلی می باشند. ولی بارش در فصل پاییز و زمستان محدودیتی را برای بیشتر مناطق استان ایجاد نمی کند.بر اساس نقشه های استخراج شده از سیستم اطلاعات جغرافیایی حدود 41/24 درصد از مساحت استان که در قسمتهای غرب،شمال غرب، محدوده های از مرکز و جنوب غرب که شامل شهرهای کازرون،شیراز، زرقان و فیروزآباد می باشد،دارای استعداد بسیار مناسب،74/24 درصد متوسط ، 73/29 درصد با استعداد مناسب و 10/21 درصد فاقد استعداد لازم هستند که شامل مناطق شمال شرق، شرق و محدوده هایی از جنوب استان فارس است و شهرهای اقلید،آباده، نی ریز، لار و لامرد را در بر می گیرد.

چکیده یکی از مسایلی که تولیدات کشاورزی را در نقاط مختلف دنیا تهدید می کند، و سالانه منجر به میلیاردها ریال خسارت می شود سرمازدگی و یخبندان است. به همین دلیل محافظت گیاهان در مقابل تنش سرمایی یکی از موضوعات مهم و قابل بحث در تولیدات زراعی وباغی است دراین پایان نامه به بررسی وضعیت یخبندانهای بهاره در منطقه مورد مطالعه (استان کرمانشاه) و تأثیر یخبندان بر محصولات باغی پرداخته شده است. برای مطالعه یخبندان، آمار و اطلاعات دمای حداقل روزانه این ایستگاهها جمع-آوری شد ویژگیهای یخبندان و شاخصهای آن مطالعه و پیش بینی آماری برای هر 3 آستانه دمای ارائه گردید و این نتایج بدست آمد وجود همبستگی های خطی معتبر ضعیف تا قوی مستقیم بین سریهای آغاز و خاتمه. سریهای خاتمه یخبندان در حدود اطمینان 95? از توزیع نرمال تبعیت می کند. با توجه به مناسب ترین توزیع آماری، احتمال وقوع سرما و یخبندان برای نقاط مختلف استان مشخص و ارائه گردید. با استفاده از توزیع نرمال آخرین وقوع یخبندان در بهار در 3 آستانه بحرانی محاسبه و تاریخ عبور از دمای فوق احتمال این 3 آستانه وقوع برای ایستگاههای منتخب تعیین گردید. در نهایت با استفاده از نرم افزارهای arc/view و surfer به پهنه بندی یخبندان بهاره در 3 آستانه دمایی در منطقه مورد مطالعه اقدام و مناطق پرخطر، خطر، و کم خطر در مناطق مختلف استان شناسایی گشت. واژگان کلیدی: یخبندان بهاره، محصولات باغی، ویژگیهای یخبندان، توزیع آماری احتمال وقوع، آستانه بحرانی

تاثیر عناصر اقلیمی بر محیط های مسکونی یکی از موضوعات کاربردی آب و هواشناسی است که در سال های اخیر به منظور هماهنگ سازی ساختمان ها و محیط های مسکونی با شرایط اقلیمی حاکم بر آن و به دلیل گرانی انرژی در جهان از اهمیت چشم گیری برخوردار بوده است. برنامه ریزان و طراحان ساختمانی سعی در استفاده از حداکثر امکانات اقلیمی هر منطقه جهت ارتقاء سطح کیفی زندگی و آسایش و راحتی در فضاهای مسکونی و فراهم نمودن فضاهای مطلوب و بهینه از نظر مصرف انرژی های مصنوعی دارند. هدف این مطالعه که با استفاده از آمار و اطلاعات هواشناسی ایستگاه سینوپتیک شهر کرمانشاه انجام گرفته است در مرتبه اول شناخت عوامل آب و هوایی حاکم بر منطقه و آشنایی با پتانسیل های اقلیمی و در مرحله دوم بکارگیری این عوامل جهت طراحی و برنامه ریزی ساختمان در منطقه می باشد. در منطقه مورد مطالعه در تمام ساعات شبانه روز ماه های دسامبر، ژانویه، فوریه و مارس و شب های نوامبر، اکتبر، آوریل و می به علت پایین بودن درجه حرارت استفاده از سیستم های مصنوعی گرمایش الزامی است و فقط در روزهای ماه های می و اکتبر بطور طبیعی در محیط های بسته درون ساختمان، آسایش دمایی وجود دارد. این مطالب بطور کلی در نوموگرام های اولگی وگیونی رسم شده است. بررسی نمودار دمای موثر کرمانشاه نیز نشان می دهد که 20 درصد از کل سال در منطقه، آسایش حرارتی برقرار است، حدود 3 درصد از کل سال در منطقه گرم و 77 درصد سال در منطقه سرد واقع است. همچنین بر اساس روش ماهانی مشخص گردید که معماری سنتی در کرمانشاه نسبت به معماری جدید سازگاری بیشتری با اقلیم منطقه داشته است.

امروزه صنعت توریسم به عنوان یکی از مهمترین صنایع جهان، رشد سریعی در توسعه اقتصادی جهان داشته که نتیجه آن، افزایش نرخ رشد سالانه در تولید ناخالص ملی، صادرات، تجارت جهانی و خدمات بوده است. هدف کلی این پژوهش بررسی قابلیت های توسعه اکوتوریسم در شهرستان بوکان و ارائه راهبردهای مناسب در جهت رسیدن به توسعه پایدار می باشد. برای رسیدن به این اهداف از دو روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است. پس از تعیین چارچوب نظری تحقیق و بررسی جاذبه های اکوتوریستی شهرستان، اقدام به عملیات میدانی شده و سه نوع پرسش نامه برای مردم، مسئولین وگردشگران طرح گردید که برای تجزیه و تحلیل پرسش نامه ها از نرم افزارهای excel و spss استفاده شد. برای آزمون فرضیات، دو روش ماتریس swot و نیز آزمون های آماری کندال و اسپیرمن به کار رفت. نتایج حاصل از تحلیل swot نشان می دهد در شهرستان بوکان 16 نقطه قوت و فرصت به عنوان مزیتها و 13ضعف و تهدید به عنوان محدودیت ها وجود دارد. که این امر نشان دهنده توان ها و قابلیت های اکوتوریسم شهرستان است و همچنین نیازمند بازنگری و ارائه سیاست های مناسب در جهت رفع ضعف ها و تهدیدها با استفاده از نقاط قوت و فرصت ها می باشد. برای تجزیه و تحلیل همبستگی ها از آزمون های آماری کندال و اسپیرمن استفاده شد. برای این منظور از یک متغیر مستقل(تعداد اکوتوریست ها) و چهار متغیر وابسته (خدمات بهداشتی و درمانی، مکان های اقامتی، وضعیت جاده ها و آسان بودن دسترسی به این نواحی) استفاده گردید. نتایج حاصله نشان می دهد که بین امکانات و تسهیلات زیربنایی شهرستان با تعداد اکوتوریست ها و گردشگران رابطه مستقیمی وجود دارد.

چکیده مخاطرات طبیعی هر ساله و در مناطق مختلف باعث ایجاد خسارات فراوانی می شوند، تگرگ نیز از جمله پدیده های طبیعی است که آسیب های زیادی بر محیط زیست وارد می کند، شناخت توزیع زمانی و مکانی این پدیده تا حد زیادی به برنامه ریزی و پیشگیری از ایجاد خسارت کمک می کند، در این مطالعه داده های مربوط به توفان تگرگ و توفان تندری در یک دوره آماری 21 ساله از 1987 تا 2007 برای 5 ایستگاه سینوپتیک استان کرمانشاه از میان داده های روزانه استخراج شده که برای داده های مربوط به توفان تندری در گروه هوای حاضر از کد های شماره (13 ،17 ،29 ، 91-99 ) و برای داده های مربوط به توفان تگرگ نیز در گروه هوای حاضر کدهای شماره (13 ، 87-90 ، 93 ، 94 ،96 ، 99 ) انتخاب شده است. سپس با استفاده از روش های آماری و ترسیم نقشه با استفاده از نرم افزارهای arc/ viewو arc/ gis به بررسی توزیع زمانی مکانی بارش تگرگ در استان کرمانشاه پرداخته شده و سعی شده است مناطق مستعد بارش تگرگ در منطقه شناسایی گردد، همچنین به شناسایی زمان وقوع تگرگ پرداخته شده است، سپس ارتباط این پدیده با دما مورد بررسی قرار گرفته و احتمال وقوع پدیده ی تگرگ در مقیاس سالانه، ماهانه و ساعتی محاسبه شده است و در پایان به شاخص های ناپایداری تشکیل تگرگ پرداخته شده و نقشه اسکیوتی مربوط به روزهای همراه با تگرگ ارائه گردیده است. نتایج این بررسی نشان داد که بیشترین فراوانی وقوع تگرگ مربوط به مناطق غرب و شمال غرب استان بویژه ایستگاه سرپل ذهاب می باشد و حداکثر فراوانی بارش تگرگ در اوایل فصل بهار بویژه ماه آوریل رخ می دهد. همچنین بیشترین فراوانی بارش تگرگ در بین ساعت های دید بانی مربوط به ساعت 18 است، بررسی روند بارش تگرگ در منطقه مورد مطالعه روند کاهشی را برای این پدیده نشان می دهند، فراوانی وقوع تگرگ در اغلب سال ها با دما رابطه ای معکوس داشته است، حداکثر فراوانی سالانه بارش تگرگ در منطقه مربوط به سال هایی است که میانگین دما به حداقل میزان خود در کل دوره رسیده است.

چکیده یخبندان یکی از پدیده های مهم و زیان آور مورد مطالعه در اقلیم شناسی است که از دیدگاه کاربردی به بسیاری از فعالیت های انسانی به ویژه فعالیت های کشاورزی ارتباط پیدا می کند. لزوم برنامه ریزی در برابر خطرات این پدیده ایجاب می کند تا مطالعاتی بر روی ویژگی ها، شاخص ها و تاریخ های آغاز و خاتمه یخبندان به تفکیک شاخص های مختلف صورت گیرد. در این پژوهش در راستای اهداف فوق الذکر، چهارچوب مطالعاتی یخبندان ها و اصول و روش های تحلیل یخبندان در منطقه همدان مورد مطالعه قرار گرفته است. آمار و اطلاعات دمای حداقل روزانه ایستگاه های مورد مطالعه جمع آوری شده و مورد تجزیه تحلیل قرار گرفته است. و از نرم افزارهای arc/gis ,arc/view جهت ترسیم نقشه های پهنه بندی یخبندان استفاده شده است. و بر مبنای نتایج آزمون کای اسکور مشخص شد که سری های زمانی شاخص های یخبندان از توزیع پواسن تبعیت می کند. بر مبنای همین توزیع، احتمال وقوع یخبندان های زودرس پاییزه و دیررس بهاره هم به به صورت روزانه و هم به صورت هفته ای محاسبه شده است. جهت گیری شمالی- جنوبی وضعیت نقشه های پهنه بندی یخبندان نشان می دهد که وقوع یخبندان در منطقه، در بخش های شمالی استان بیشتر می باشد که عوامل ارتفاعی و اقلیمی در این امر دخیل می-باشند. آغاز یخبندان های پاییزه در منطقه مورد مطالعه در ایستگاه های شمالی و مرکزی زودتر از ایستگاه های جنوبی بوده است همچنین یخبندان های فصل بهار در بخش های شمالی نسبت به بخش های جنوبی دیرتر خاتمه می یابند واژگان کلیدی: یخبندان های بهاره، یخبندان های پاییزه، همدان، پواسن، شاخص ها

از آنجا که جنگل ابر در شهرستان شاهرود موقعیت و شرایط ویژه ای دارد، در سالهای اخیر مورد توجه قرار گرفته است. وجود اکوتن کمیاب به جهت قرارگیری در مرز میانبند دو اکوسیستم متفاوت، پدیده کم نظیر ایجاد اقیانوس ابر توسط ابرهای اوج نگرفته ای که از سوی دریای خزر به منطقه وارد می شوند، ترکیب سه موقعیت جغرافیایی متفاوت و متضاد در یک منطقه کوچک جغرافیایی به جهت تلاقی سه جریان اقلیمی اصلی غرب و جنوب آسیا، بر تنوع فون و فلور منطقه تأثیر شگرفی داشته است از ویژگیهای جنگل ابر است. همچنین گیاهان دارویی بسیار و وجود توریسم روستایی و توریسم تاریخی علاوه بر اکوتوریسم، بر سایر ویژگیهای گردشگری آن افزوده است. فاصله کوتاه آن با بسیاری از منابع گردشگری شهرستان شاهرود، بستر مناسبی برای هم افزایی منابع گردشگری شهرستان و استان نیز ایجاد کرده است. اما با وجود استقبال بسیار، آنچنان که باید از پتانسیل های سرشار آن استفاده نمی شود و همین امر باعث انتخاب آن و به چالش کشیدن موقعیت ویژه آن بود. بر این اساس، پژوهش حاضر با هدف معرفی جنگل ابر به عنوان بخشی از جنگلهای مهم هیرکانی در شمال شرق کشور، ارزیابی توان بالقوه اکوتوریسم آن و بررسی راهکارهای توسعه منطقه و همچنین بررسی مراحل تبدیل شدن آن به بازار هدف چندبعدی انجام گرفته است. نوع این پژوهش کیفی و روش آن ترکیبی از روش های تاریخی، توصیفی، اسنادی و میدانی است. اساس کار روش تحقیق را، مدل سوآت تشکیل داده است. برای تکمیل داده ها و اطلاعات، از مطالعات میدانی و پرسشنامه در قالب سه گروه مردم بومی، مسولین و گردشگران استفاده شده است. یافته های پژوهش، نشانگر وجود 5 نقطه قوت و 4 نقطه ضعف اصلی به عنوان مسائل درونی و 5 مورد فرصت و 5 تهدید اساسی به عنوان عوامل بیرونی می باشد. پس از وزن دهی به این عوامل و الویت بندی آن، ماتریس سوآت بر اساس تبیین راهکارهای تهاجمی، بازنگری، تنوع و تدافعی تنظیم، سپس مجموع میانگین های عوامل داخلی و همچنین مجموع میانگین های عوامل خارجی محاسبه شده و در نهایت مشخص شد که اکوتوریسم جنگل ابر، در مرز شرایط رشد و توسعه قرار گرفته است.

تغییرات زمانی و مکانی بارش از ویژگی های اصلی اقلیم ایران می باشد. بارش به عنوان یکی از عناصر اقلیمی مهم از پیچیدگی های خاصی برخوردار است. تغییرپذیری در بارش می تواند سبب آسیب پذیری به حیات بشر و همچنین بخش های آب و کشاورزی باشد. در تحقیق حاضر تغییرات زمانی و مکانی بارش های روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه ایستگاه های سینوپتیک، کلیماتولوژی، و باران سنجی استان کرمانشاه با حداقل طول دوره آماری 19 ساله مورد بررسی قرار گرفته است. برای انجام این پژوهش از روش های آماری (تحلیل روند، زنجیره مارکوف، مدل سازی arima و تحلیل طیفی) و آماری – ترسیمی بهره گرفته شده است. در این راستا از نرم افزارهای excel، minitab، spss و matlab بهره گرفته شده؛ و همچنین برای تهیه نقشه های پهنه بندی بارش نیز از نرم افزار surfer 10 استفاده شده است. نتایج حاصل از زنجیره مارکوف بر روی داده های روزانه بارش نشان داد که دوره های تر و خشک کوتاه تر در شمال غرب و شمال شرق استان بیشتر است که نشان از وضعیت بهتر بارش ها در این مناطق می باشد و بدترین شرایط بارشی در جنوب غربی استان وجود دارد؛ و دوره های خشکی در این بخش از استان طولانی تر است. روند بارش های ماهانه و فصلی در سطح استان کاهشی بود؛ و در بین عوامل مکانی ناهمواری ها بیشترین تأثیر را بر روی بارش ها داشتند. نتایج مدل سازی arima نیز کاهش بارش های سالانه را برای 10 سال آینده پیش بینی کرد. تحلیل طیفی بارش های سالانه حاکی از وجود چرخه های طولانی و کوتاه مدتی در بارش سالانه استان بود. دامنه همساز اول در شمال شرق استان حداکثر مقدار را دارا بود. بنابراین بخش مذکور ضمن داشتن سهم بیشتر از چرخه های سالانه، بیشینه بارش حاصل از سامانه های همدید را نیز دارا می باشد.

چکیده : توریسم فعالیتی آزادانه و اختیاری است که اغلب به شرایط مطلوب اقلیمی وابسته است و گردشگران همواره برای تعیین مقصد گردشگری خود ملاحظات اقلیمی را در نظر می گیرند . از طرفی اطلاعات گمراه کننده ممکن است به گردشگران تفکرات اشتباهی راجع به مقصدشان بدهد .در این پژوهش با استفاده از شاخص اقلیم گردشگری (tci) میکز کوفسکی (1985) به ارزیابی اقلیم گردشگری استان لرستان پرداخته شده است . این شاخص به شکلی سیستماتیک شرایط اقلیمی را برای فعالیت گردشگری با استفاده از فرا سنج های میانگین ماهانه دمای روزانه ، میانگین دمای روزانه ، حداقل رطوبت نسبی روزانه ، بارش (mm) کل ساعات آفتابی ؛ سرعت باد ، مورد ارزیابی قرار می دهد .در این پژوهش شاخص مورد نظر برای 9ایستگاه سینوپتیک استان لرستان محاسبه و سپس نتایج حاصله به محیط gisوارد شد وبا استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی ، پهنه بندی اقلیم گردشگری استان لرستان در ماه های مختلف انجام شد . جهت مقایسه نتایج با سایر روش ها برای ایستگاه خرم آباد شاخص های اقلیم آسایش نظیر (et-thi-cp-pphs-) و شاخص سوزباد نیز محاسبه گردید. نتایج حاصله از این تحقیق نشان می دهد که در استان لرستان از نظر بازه های زمانی مطلوب اقلیم گردشگری دو نقطه ی اوج وجود دارد : ابتدا در ماه های اردیبهشت و خرداد و بعد در ماه های شهریور و مهر . بدترین ماه ها نیز برای پذیرش توریسم ماه های ژانویه ،فوریه و دسامبر می باشند. کلید واژه ها: توریسم ، اقلیم گردشگری (tci) ، سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص های آسایش ؛ استان لرستان.

چکیده شناخت اقلیم و پارامترهای مورد نیاز محصولات کشاورزی از مهمترین عوامل موثر در تولید محصول در هر اقلیم می باشد. با بررسی شاخص های هواشناسی کشاورزی میتوان امکانات بالقوه را در مناطق مختلف مشخص و حداکثر بهره برداری را نمود. این پایان نامه باهدف بررسی تاثیر شرایط اقلیمی بر روی کشت کلزا در ایستگاههای مورد مطالعه در منطقه قزوین(قزوین،آوج، تاکستان، باغ کوثر و نیروگاه شهیدرجایی)با دوره آماری حداقل 9 سال با در نظر گرفتن مراحل فنولوژیکی و نیازهای بیوکلیماتیک محصول کلزا انجام شده است. سپس با توجه به مراحل فنولوژیکی کلزا و تطبیق آن با شرایط آب و هوایی مورد نیاز ، به بررسی شاخص های موثر در کشت کلزا پرداخته شده است. ضریب بارندگی موثر در ایستگاهها و نیز درجه حرارت تجمعی محصول محاسبه گردید و احتمال وقوع سرما زدگی در اثر یخبندان در محصول کلزا مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش فائو و پنمن- مانتیث نیاز آبی و مقادیر نیازآبیاری محاسبه شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که در بین عناصر اقلیمی بارش سالانه و توزیع آن در طول رشد محصول،و همچنین دما مهمترین عوامل در کشت کلزا می باشند.عامل محدودکننده اصلی در منطقه مورد مطالعه کمبود بارش ونیازآبی درمحدوده ایستگاهها در فصل پاییز و بهار است که نیازمند حداقل 5 الی 6 نوبت آبیاری تکمیلی می باشد ، ولی میزان بارش زمستان محدودیتی راایجاد نمی کند. همچنین دما، یک عامل محدود کننده جهت کشت کلزا محسوب می شود وبابررسی دادههای ایستگاههای منتخب از نظر دما درصورت رعایت تاریخ کاشت و با توجه به مقاومت زیاد کلزا در برابر سرما و یخبندان در مرحله اتمام روزت 8برگی) بر کشت این محصول محدودیتی ایجاد نکرده و براساس نتایج حاصل ازعناصراقلیمی،کشت محصول استراتژیک کلزامی تواند در استان قزوین نتایج مطلوبی راداشته باشد کلید واژگان: اقلیم – قزوین -کلزا

در مناطق کوهستانی ایران، بویژه در فصول سرد سال، نوع بارش غالب به صورت برف می باشد. در این پژوهش اطلاعات بارش برف 24 ایستگاه شمال غرب کشور از سازمان هواشناسی تهیه و با استفاده از نرم افزارهای excel و spss پس از استخراج و مرتب کردن داده های 8 ماه (ژانویه، فوریه، مارس،آوریل،می، اکتبر، نوامبر،دسامبر) برف و آب معادل برف از داده های 17 ایستگاه که دارای طولانی ترین دوره آماری (2008-1992)مشترک می باشند بهره گرفته شد. با استفاده از نرم افزارmatlab تحلیل خوشه ای به روش وارد سه گروه مشخص گردید،که برای یافتن روز نماینده در هر گروه روزی که دارای بارش برف در اکثر ایستگاه ها می باشد به عنوان روز نماینده انتخاب گردید. برای تحلیل سامانه های جوی که سبب بارش برف به صورت گسترده در منطقه شده اند، از داده های سایت نووآ و نرم افزارgrads برای ترسیم و تفسیر نقشه های فشار تراز دریا، نقشه تابع جبهه زایی تراز 1000 و 500 هکتوپاسکال، نقشه های ارتفاع ژئوپتانسیل، وزش دمایی و وزش رطوبتی تراز 500 هکتوپاسکال و نقشه های امگا تراز 850 هکتوپاسکال استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل سینوپتیکی،که بطور کلی عامل اصلی و مهم در بارش برف در منطقه شمال غرب کشور را می توان سیستم های فشاری دانست که در مرکز پرفشار سیبری ابتدا بر روی سرزمین های پوشیده از برف و یخ سیبری شکل می گیرد، با ویژگی های یک توده هوای سرد و سنگین در فصل های سرد سال به عرض های پایین تر جغرافیایی کشیده شده و منطقه مورد مطالعه را تحت تأثیر قرار می دهد. زبانه پرفشار با رطوبت دریای سیاه و مدیترانه تغذیه شده و باعث کاهش دما و افزایش بارندگی به صورت برف در منطقه مورد مطالعه می گردد. برای تحلیل سری‎زمانی، روند از روش رگرسیون خطی با بهره‎گیری از روش کمترین مربعات خطا (lse) استفاده گردید،سه ایستگاهاردبیل، خلخال، پیرانشهر دارای روند معنی دارکاهشی بودند.

استان کردستان به دلیل برخورداری از کوهستان های مرتفع و برف گیر و جاذبه های طبیعی زمستانه جهت انجام فعالیت های ورزشی زمستانه مناسب می باشد و می تواند با بهره گیری از این پتانسیل طبیعی و جذب گردشگر زمینه های تحول و توسعه ی اقتصادی خود را فراهم نماید. اما اغلب پژوهشی در خصوص انتخاب محل های مناسب ورزش های زمستانه در کشور بر اساس مبانی علمی و پژوهشی صورت نگرفته است. لذا در این پژوهش سعی می گردد محل های مناسب جهت انجام ورزش های زمستانه بر اساس معیارها و فاکتورهای استاندارد تعیین گردد. برای مکان یابی سایت برفی معیارهای طبیعی از جمله شیب، جهت شیب، ارتفاع از دریا، پوشش برفی و مدت ماندگاری آن، پوشش سطح زمین، دما، باد، تعداد روزهای بارش برف و معیارهای انسانی شامل امکانات زیربنایی و خدماتی، راه های دسترسی و فاصله از نقاط روستایی مورد بررسی قرار گرفت.به دلیل نبود ایستگاه های برف سنجی و آمار دقیق از میزان بارش برف و ماندگاری آن از تصاویر سنجنده مودیس در یک دوره 10 ساله(12-2002) تصاویر مربوط به فصول سرد(5 نوامبر الی 3 آوریل) استفاده گردید و پس از پردازش، شاخصndsi(normalized difference snow index) استخراج شد و بیشترین فراوانی برف در منطقه مورد مطالعه شناسایی گردید. سایر عوامل تأثیرگذار نیز برحسب اهمیت وزن دهی، کلاس بندی و مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. به دلیل همسان نبودن اهمیت معیارها از مدل های ahp وfuzzy در تحقیق استفاده شد. نتایج تحقیق در منطقه مورد مطالعه گویای وجود شش منطقه مناسب برای احداث سایت برفی و بالأخص پیست اسکی می باشد. این مناطق شامل شمال شهر بیجار، کوه های اطراف زرینه اوباتو، گردنه خان شهرستان بانه، ارتفاعات چهل چشمه، اورامانات و کوه های بدر و پریشان قروه است. واژگان کلیدی: مکان یابی، سایت برفی، گردشگری ورزشی زمستانه، استان کردستان

وضعیت پوشش سطح زمین نقش بسیار مهمی در دمای هوا و لایه خرد و محلی دارد. بطوری که هرگونه تغییر در سطح زمین پیامدهای آب و هوایی شدیدی در این مقیاس ها خواهد داشت . خشک شدن دریاچه های داخلی از مسائل نوظهور آب و هواشناسی میباشد که خشک شدن احتمالی دریاچه ارومیه در شمال غربی ایران یکی از همین نمونه ها می باشد. در این پژوهش با مدلسازی تاثیر دریاچه بر اقلیم خشکی مجاور و بهره گیری از نرم افزار tapm ،با حذف مجازی دریاچه ارومیه ، به تغییرات منطقه ایی شامل تغییر دما ،سرعت باد و رطوبت نسبی منطقه در روزهای منتخب با حاکمیت محلی به نمایندگی فصلهای سرد و گرم پرداخته شده است.مدل شبیه ساز آلودگی (tapm) که یکی از مدل های پیشرفته آب و هوایی است و از معادلات جریان های جوی و ترمو دینامیک استفاده میکند و قابلیت تغییر در پوشش سطح زمین را دارا میباشد. خروجی مدل از ایستگاههای حوضه دریاچه شامل ارومیه،تبریز،مراغه ،مهاباد،خوی و ایستگاههای فرضی بر روی دریاچه ارومیه میباشد. نتایج این پژوهش نشان میدهد دریاچه ارومیه اثر مشخصی در پیرایش آب و هوای پیرامونی منطقه مورد مطالعه دارد که این ویژگی برای مناطق همجوار آن کاملا دیده میشود.در صورت خشک شدن احتمالی دریاچه ساعات گرم روز بویژه در ماههای گرم افزایش مشخص دما را تجربه خواهند کرد و در مقابل کاهش محسوس دما در ساعات شب دیده خواهد شد. همچنین کاهش متوسط رطوبت نسبی در ماههای سرد حدود 4 درصد و در ماههای گرم 8 درصد کاهش نشان میدهد. و بری تر شدن اقلیم مناطق همجوار دریاچه ارومیه خواهد بود.خروجی مدل نرم افزار tapm در شبیه سازی پارامترهای اقلیمی دما، رطوبت نسبی منطقه با ضریب همبستگی به ترتیب 0.89 ، 0.57 ، 0.38 درصد در حد قابل قبول ارزیابی گردید.

بدلیل روابط مهمی که بین میزان تولید محصولات کشاورزی و شرایط آب و هوایی وجود دارد، می¬توان این نکته را بیان نمود که امکان کشت بهینه محصولات کشاورزی بدون توجه به شرایط اقلیمی و محیطی هرگز امکانپذیر نخواهد بود. در واقع محدودیت¬های تولید محصولات کشاورزی به شرایط اقلیمی وابسته می باشد. البته باید به این مطلب نیز توجه نمود که تولید محصولات کشاورزی تحت تاثیر سایر عوامل محیطی هم می باشد. در این مطالعه نیز به پهنه¬بندی اقلیمی مناطق مستعد کشت مرکبات در استان فارس پرداخته شده است. از عناصر اقلیمی حداقل مطلق دما، حداکثر مطلق دما، میانگین دما، بارش، درجه – روزهای رشد، رطوبت نسبی و ساعات آفتابی در طول دوره آماری 17 ساله (1374 – 1390) و از عوامل زمینی ارتفاع، شیب و نوع خاک به عنوان فاکتورهای مهم جهت پهنه-بندی مورد استفاده قرار گرفته است. جهت پهنه¬بندی نقشه¬های مربوط به پارامترهای اقلیمی مربوطه از روش¬ میانیابی در محیط نرم افزار arc/gis بهره گرفته شد. بعد از تهیه¬ی نقشه-های میان¬یابی شده مربوط به هر یک از پارامترهای مورد بررسی، بر اساس نظرات کارشناسان و منابع تئوری مطالعه شده، اقدام به وزن¬گذاری لایه¬ها و سپس reclass نمودن آنها توسط نرم افزار arc/gis گردید. در نهایت با محاسبه وزن هر یک از معیارها توسط روش تحلیل سلسله مراتبیahp و اختصاص نمودن وزن محاسبه شده (اهمیت) مربوط به هریک از معیارها، از طریق الگوریتم weighted overlay تمامی نقشه¬های تهیه شده در محیط نرم افزار arc/gis با همدیگر ترکیب گردید. نقشه¬ی تولید شده، مناطق مختلف استان فارس را از لحاظ مستعد یا غیر مستعد بودن جهت کشت مرکبات نشان می¬دهد. بدین ترتیب در نقشه نهایی به روش ahp، مناطق چهارگانه با استعداد زیاد به مساحت 20/3604229 هکتار، با استعداد متوسط به مساحت 56/2396475 هکتار، با استعداد ضعیف به مساحت 29/5396280 هکتار و فاقد استعداد به مساحت 95/863814 هکتار از لحاظ کشت مرکبات در استان فارس بدست آمد.

سیکلون ها از مهم ترین اغتشاشات جوی هستند.این سامانه های کم فشار در ایجاد بارش نقش بسزایی ایفا می کنند. به همین دلیل علم آب وهوا شناسی سینوپتیک به بررسی ساختار، نحوه عمل و ردیابی آن ها می پردازد تا بتواند الگوی مشخصی را از مسیر چرخندها ارائه دهد. به منظور ردیابی سیکلون ها در بارش-های ایران مرکزی از دو پایگاه داده ای استفاده گردید. ابتدا داده های بارش روزانه 15 ایستگاه سینوپتیک از استان های اصفهان ویزد طی سال های 1994-2009 برای شش ماه سردسال(ژانویه، فوریه، مارس، اکتبر، نوامبر و دسامبر)از سازمان هواشناسی ایران استخراج گردید. و داده های جو بالا (ncep/ncar) شامل متغیرهای فشار تراز دریا(هکتوپاسکال)، ارتفاع ژئوپتانسیل(متر)، مولفه بادمداری، مولفه باد نصف النهاری، رطوبت ویژه و دما برای تهیه نقشه در محدوده 0 تا 100 درجه شرقی و 15 تا 75 درجه شمالی به کار گرفته شد. برای نمونه گیری مطالعاتی در قدم اول رویدادهای بارشی(یک یا چند روز متوالی بارشی که میزان بارش از 0/1 میلیمتر کمتر نباشد) انتخاب و آستانه میانگین و بیشتر از میانگین بارش هر ایستگاه برای سامانه هایی که حداقل 50 درصد ایستگاه ها را در روز بارشی پوشش دهد در نظر گرفته شد. در کل 77 سامانه بارشی به دست آمد و نقشه های این روزها از 48 ساعت قبل از شروع بارندگی تا خاتمه بارش برای سطح زمین و سطح 750 هکتوپاسکال در نرم افزار grads و مسیر سیکلون ها طبق نقاط به دست آمده در نرم افزار arc gis ترسیم گردید. مسیرهای به دست آمده برای دو استان مذکور شامل: مسیر 1، ادغام سامانه مدیترانه وسودانی در عراق. مسیر2 ، ادغام سامانه مدیترانه وسودانی در شرق مدیترانه. مسیر3، ادغام سامانه مدیترانه وسودانی درشمال شرق مدیترانه(جنوب ترکیه). مسیر4، سودانی از روی خلیج فارس و بوشهر. مسیر5، سودانی از روی تنگه هرمز. بررسی های آماری در زمینه پراکندگی زمانی-مکانی بارش و تغییرات آن با روندهای بارشی به روش من-کندال محاسبه شد و طبق نتایج به دست آمده به جز در دو ایستگاه اردستان وکاشان که روند معنا دار بارش از نوع افزایشی و ایستگاه های کبوتر آباد و بافق روند کاهشی مشاهده می شود در سایر ایستگاه ها روند معنا دار رخ نداده است. همچنین با وجود رابطه تنگاتنگ بین سیکلون ها با بارش، روش همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی به شیوه کمینه مربعات خطا بر عدم رابطه خطی بین سیکلون های سطح زمین و سیکلون های جو hp750 در ایجاد بارش دلالت دارد. کلیه روش های آماری فوق به کمک نرم افزارهای excel و spss انجام گردیده است.

استان کردستان و همدان جز مناطق برفگیر کشور ایران می باشند، در فصول سرد سال بارش ها غالباً به صورت برف می بارد، در این پژوهش اطلاعات بارش برف 9 ایستگاه سینوپتیک استان کردستان و همدان از سازمان هواشناسی تهیه شد، وسپس با استفاده از نرم افزارmatlab به جدا سازی کدهای 70 تا 75 که مربوط به بارش برف در دیتا سازمان هواشناسی است، اقدام گردید، و بعد بوسیله نرم افزار exel دیتای بارش برف 8ماه(ژانویه، فوریه، مارس، آوریل، می، اکتبر، نوامبر، دسامبر)طی دوره آماری(2009-1992)میلادی مرتب شد، و با استفاده از نرم افزارminitab روی داده های 140 روز بارش برف که در6ایستگاه وبیشتر که بطور همزمان بارش برف در آنجا گزارش شده بود تحلیل خوشه ای انجام شد،وبدین ترتیب سه گروه بدست آمد وبرای پی بردن به روز نماینده هر یک از این گروه ها همبستگی روی هریک از روزهای این گروه ها انجام داده شد، و روزی را که بیشترین همبستگی را با میانگین کل این روزها را داشته را به عنوان روز نماینده تعیین شد، برای تحلیل سامانه های جوی که سبب بارش برف به صورت گسترده در منطقه شده اند، از سایت noaaونرم افزار gradsاستفاده شد، وبعد از نقشه های فشار تراز دریا، نقشه تابع جبهه زایی تراز1000و500هکتوپاسکال، نقشه ارتفاع ژئوپتانسیل، وزش دمایی و رطوبتی سطوح500، 700،850، 925و1000 هکتوپاسکال و نقشه های امگا تراز850 هکتوپاسکال استفاده گردید، نتایج حاصل از تحلیل سینوپتیکی عامل اصلی در بارش برف در منطقه غرب کشور را می توان سیستم های ادغامی کم فشار مدیترانه ای و سودانی وعربستان دانست، که از جانب غرب و جنوب غرب به سمت منطقه حرکت کرده و باوجود پرفشار سیبری در منطقه و برخورد با آن و ایجاد جبهه باعث بارش برف در منطقه می شود. برای تحلیل سری زمانی، از روش روند خطی ساده و پلی نومیال و آزمون معنی داری اسپیرمن استفاده شد، وبدین ترتیب فقط در ایستگاه نوژه بارش دارای روند کاهشی معنی داری است و سایر ایستگاه ها روند فاقد معنی آماری می باشد.

کشاورزی نشان دهنده ی تمدّن و جزء نخستین فعالّیت های اقتصادی بشر به شمار می رود. یکی از راهکارهای اساسی برای توسعه کشاورزی استفاده بهینه از اراضی، متناسب با شرایط اقلیمی است و لازمه ی آن شناخت عوامل محیطی است. تولید روغن های گیاهی، نظیر زیتون، علاوه بر دارا بودن ارزش اقتصادی از نظر تأمین نیاز غذایی جوامع نیز حائز اهمیت می باشد و از سوی دیگر با توجه به موقعیت استان کردستان و برخوداری از تنوع اقلیمی، برنامه ریزی درست جهت اجرای طرح های کشاورزی و اکولوژیکی ضروری است. در این پژوهش با توجه به پارامترهای اقلیمی و زمینی به امکان سنجی کشت زیتون در استان کردستان پرداخته شد. بدین منظور به بررسی و تحلیل داده های هواشناسی روزانه و ماهانه ی مربوط به ایستگاه های سینوپتیک داخل استان و برخی از ایستگاه های همجوار، با طول دوره آماری حداقل 20 سال مشترک، در محیط نرم افزارهای excel، minitab و spssپرداخته شد. در مرحله بعد پس از مطالعه شرایط اقلیمی استان و تشکیل پایگاه اطلاعات اقلیمی و محیطی، با استفاده از عناصر و عوامل اقلیمی کارساز در محیط نرم افزار (gis) نقشه های میانیابی ترسیم گردید. همچنین با استفاده از روش فائو-پنمن- مانتیث نیاز آبی و مقادیر نیاز آبیاری برای ایستگاه های استان محاسبه و در ادامه درجه حرارت تراکمی و نیاز سرمایی محصول محاسبه شد. سپس بر اساس رابطه بین هر یک از پارامترهای اقلیمی و محیطی موثر بر کشت زیتون و عملکرد محصول زیتون به طبقه بندی نقشه های حاصله بر اساس قابلیت کشت زیتون پرداخته شد. آنگاه بر اساس مدل سلسله مراتبی (ahp)، مدل بولین(boolean) و روش رتبه ای (ranking) به تخصیص ارزش و تلفیق نقشه های حاصله در محیط (gis) پرداخته شد. در نهایت با استفاده از مدل های مذکور نقشه های پهنه بندی برای هر مدل جداگانه تهیه و مناطق مستعد و غیر مستعد جهت کشت زیتون مشخص گردید و در هر مدل منطقه مورد مطالعه با کلاس های مجزا مشخص و از همدیگر تفکیک شد. نتایج پژوهش بر اساس نقشه های استخراج شده، حاکی از پتانسیل بسیار خوب استان جهت کشت این محصول ارزشمند است و در حدود 28 کیلومتر مربع از مساحت استان(0/09درصد) اهمیت بسیار قوی جهت کشت زیتون دارد(نواحی غربی بانه). همچنین در حدود 8819 کیلومتر مربع (30 درصد) اهمیت قوی تا بسیار قوی دارد که شامل نواحی غربی و جنوب غربی استان می شود. در حدود 70 درصد استان (20363 کیلومتر مربع) اهمیت قوی و 0/11 درصد از مساحت منطقه مورد مطالعه (33 کیلومتر مربع) جهت کشت زیتون اهمیت متوسط تا قوی دارد.

توفان های تندری از پدیده های اقلیمی هستند که در مواقع مختلف سال درمناطق مختلف جغرافیایی در اثر شرایط محلی و ورود سیستم های جوی به وقوع می پیوندد، مطالعه و پیش آگاهی از وقوع توفان تندری از مباحث مهم در واکاوی مخاطرات آب و هوایی می باشد. استان زنجان از مناطق مهم وقوع توان تندری در کشور بوده و این پدیده هر سال خسارات زیادی به محصولات و تأسیسات انسانی وارد می آورد. جهت مرتب کردن ، تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای نظیر matlab، surfer/ ، spss/grads و... بهره گرفته شد

توسعه صنعت گردشگری برای کشورهای در حال توسعه که با مشکلاتی چون نرخ بیکاری بالا، محدودیت منابع ارزی و اقتصاد تک محصولی مواجه هستند می تواند اهمیت فراوانی داشته باشد. به عقیده بسیاری از صاحب نظران یکی از مهم ترین عواملی که می تواند کشورها و استان هایی را که با نابرابری در توسعه مواجه هستند از این وضعیت نجات دهد، گسترش گردشگری است. کشور ما گرفتار نابرابری هایی منطقه ای در توسعه، است. استان کهگیلویه و بویراحمد یکی از مناطق کشور است که دچار این نابرابری ها است. در این تحقیق به بررسی چالش های توسعه صنعت گردشگری در این استان و ارائه راهکارهای مناسب، جهت رفع این چالش ها پرداخته شده است. این تحقیق از نوع کاربردی و به لحاظ روش توصیفی تحلیلی می باشد. روش گردآوری اطلاعات در این پژوهش کتابخانه ای (فیش برداری) و میدانی (مشاهده و پرسشنامه) تکمیل پرسشنامه توسط سه گروه (گردشگران، مردم محلی استان و مسئولین استان) می باشد. جامعه آماری تحقیق با استفاده از جدول مورگان 419 انتخاب شده است 170 نفر گردشگران، 148 نفر مردم محلی و مسئولین استانی 101 نفر را شامل می شود. روش تجزیه وتحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزار تحلیلی spss است که با آزمون هایt تک نمونه ای، فریدمن، کای دو و همبستگی انجام شده است. همچنین برای ارائه راهبردها از مدل swot استفاده شده است.

شناخت پارامترهای آب و هوایی و اثر آنها بر روی گیاهان زراعی یکی از مهم ترین عوامل موثر در افزایش عملکرد و به تبع آن بالا بردن تولید می باشد . نوسانات عناصر اقلیمی از همه مهمتر بارش تاثیر زیادی بر روی محصولات دیم می گذارد . این تحقیق با هدف بررسی نوسانات بارش در استان زنجان و شرایط آب و هوایی ایستگاه های منتخب و اثرات آن بر روی عملکرد گندم دیم صورت گرفته است . به این منظور از شاخص بارش استاندارد ( spi) به عنوان شاخص منتخب جهت بررسی خشکسالی ها در 41 ایستگاه (5 ایستگاه سینوپتیک و37 ایستگاه باران سنجی) واقع در استان زنجان با طول دوره آماری مشترک 11 ساله (1382-1392) در مقیاس زمانی فصلی (سرد و گرم) و سالیانه استفاده گردید و با استفاده از مدل رگرسیونی خطی به تعیین رابطه بین شاخص spi و عملکرد گندم دیم و همچنین با استفاده از مدل crop wat به تعیین نیاز آبی محصول گندم دیم در استان زنجان پرداخته شده است . نتایج بررسی نشان داد که خشکسالی های اتفاق افتاده در طول دوره مورد مطالعه باعث کاهش عملکرد گندم دیم شده است . نتایج حاصل از رابطه بین spi و عملکرد گندم دیم نشان داد که رابطه مستقیم و معناداری بین عملکرد گندم دیم و شاخص spi وجود دارد . همچنین با توجه به شاخص r-squard در معادله رگرسیونی مذکور ، مشخص شد که تنها 40 درصد تغییرات در فصل گرم و 30 درصد تغییرات در فصل سرد متغیر وابسته یعنی عملکرد گندم دیم توسط متغیر مستقل مورد استفاده در مدل رگرسیونی توجیه می شود و بقیه تغییرات عملکرد گندم دیم به پارامترهای دیگر وابسته می باشد . نتایج حاصل از مدلcrop wat ، بیان می دارد که مقدار نیاز آبی گندم دیم در طول دوره رشد در فصل گرم به میزان 354 میلی متر و در فصل سرد به میزان 47/73 میلی متر می باشد .

چکیده ندارد.