اخلاق نویسی در گستر? ادب فارسی سابقه ای هزار ساله دارد. پس از آنکه ایرانیان با تعالیم قرآن آشنایی یافتند، در این زمینه فعالیت بیشتری به خرج دادند. از نخستین آثار تعلیمی در این موضوع تهذیب الاخلاق نوشت? ابوعلی مسکویه است. در این جریان تا عصر حاضر صدها کتاب و رساله به رشت? تحریر درآمده است. در عصر صفوی نظر به بالا گرفتن آثار مکتوب در این باب نیز تألیفات متعددی به منص? ظهور رسید که نقد و ارزیابی هر یک از این آثار موضوع جدایی است. « اخلاق شاهی » نوشت? مظفّر حسنی ( حسینی ) طبیب کاشانی متخلّص به شفایی یکی از آثار مکتوب قرن دهم است که نویسنده در آن به اخلاق و آداب و فضایل صفات، با شواهدی از آیات و روایات ناب و حکایات نادری پرداخته است. آنچنانکه از فهرست وار? کتابهای فارسی احمد منزوی بر می آید در کشور ایران از این اثر پنج نسخه موجود است که در مقدمه به طور جداگانه معرفی شده اند. رسال? اخلاق شاهی شامل دو مقاله است. مقال? اوّل شامل 21 باب در اخلاق حسنه و مقال? دوّم شامل 17 باب در اخلاق ذمیمه بوده، که مقال? اوّل موضوع تصحیح این پایان نامه است. در این پایان نامه علاوه بر تصحیح متن ( به روش تحلیل محتوا )، افکار و عقاید نویسنده، نکات بلاغی و دستوری متن و مضمون و محتوای آن مورد بررسی قرار گرفته، در تعلیقات آخر نیز فهرست آیات، احادیث، فهرست سخنان حکما و... آمده است. در پایان یاد آور می شویم که اخلاق شاهی از متون روایی محسوب شده که حکایات آن شامل درون مای? اخلاقی تهذیب و تزکیه نفس است ، این کتاب در نهایت به شاه طهماسب صفوی حسینی تقدیم شده و بیشتر روی سخن او با حاکمان و صاحبان دولت است.

در طول تاریخ پیدایش شعر فارسی،از رودکی تا عصر حاضر برای هر شاعر اتّفاقات خاصّی روی داده است و همچنین این شاعران به حالات و مقاماتی دست یافته اند که مطالعه و پژوهش درباره این حوادث و حالات و مقامات حتی افسانه های زندگی آنان تا حدّ زیادی در میان کُتُب ادبی ما مهجور مانده است.باید دانست که افسانه ها نیز در جای خود از اهمیّت به سزایی برخوردارند و گاه مارا در رسیدن به حقیقت کمک خواهند نمود.پس پرداختن به این حکایات و افسانه ها خالی از فایده نیست و کمترین فایده زنده کردن این افسانه ها این است که را در جهت شناختِ نحوه تفکّرِ جامعه و مردمِ پس از این شاعران و جایگاه اجتماعیِ این شاعران در طول تاریخ یاری خواهند کرد.می دانیم که مطالعه و بررسیِ این حکایات و افسانه ها با وجود اهمیّت زیادی که دارند،متأسّفانه چندان در جامعه علمی ما مورد توجّه قرار نگرفته،و باید دانست که نقد و بررسی این حوادث و حکایات جزءِ وظایف هر پژوهشگر و منتقد تواند بود. ما دراین پایان نامه،به این حوادث و حالات و مقامات و حتی افسانه ها جانی تازه بخشیده ایم و به جمع آوری این قسمت از زندگی این پنج شاعر،از کتب و منابع مختلف مبادرت کرده و سپس در پایان هر حکایت به تحلیل و بررسیِ جامعه شناختی و مردم شناختی آنها پرداخته ایم و تا آنجا که ممکن بوده،نظر اساتید این حوزه را هم درباره آن حکایات ذکر کرده ایم و در پایان هم به نتیجه گیری درباره حقیقت یا افسانه بودن آن حالات و مقامات و حکایات پرداخته ایم. در نظر است با جمع آوری و تحلیل و بررسی این حکایات و افسانه ها در درجه اوّل:حقیقت یا افسانه بودن این حکایات بر ما معلوم شود،دوم آنکه:روحیّات و شیوه تفکّرِ مردم و جامعه،در طول تاریخ درباره این شاعران شناخته شود.سوم آنکه:مجموعه نسبتاً کاملی از این حکایات در اختیار پژوهشگرانِ این حوزه قرار گیرد تا دسترسی به این حکایات تسهیل شده و بهتر بتوانند به پژوهش در مورد این شاعران بپردازند.و چهارم آنکه امید است که مطالعه این حکایات،روح تازه ای در کالبد فسرده جامعه امروزی ما که از ادبیّات این سرزمین- که به راستی نجات بخش فرهنگ وتمدّن ایرانی در طول تاریخ بوده است- دمیده شود