نام پژوهشگر: سید ناصر رییس السادات
مجید صمدی افخم سید ناصر رییس السادات
برش چینه شناسی مورد مطالعه در شمال روستای دهن رود و در فاصله 80 کیلومتری شمال غرب بیرجند واقع شده و 560 متر ضخامت دارد. این برش از لیتولوژی آهک، شیل، مارن، ماسه سنگ و کنگلومرا تشکیل شده است. با توجه به مطالعات فسیل شناسی 16 جنس و 27 گونه از فرامینیفر های بنتیک شامل: coskinolina sp., coskinolina cf. liburnica, coskinolina perpera, litunella aff. roberti, quinqueloculina spp., idalina singerica, triloculina sp., austrotrillina cf eocaenica, alveolina sp., alveolina solida, alveolina cf aragonenensis, alveolina ellipsoidalis, alveolina munieri, alveolina cf. elongate, alveolina aff .pisella, alveolina cf. boscii, glomalveolina sp., glomalveolina primaeva, orbitolites complanatus, nummulites sp., nummulites globules, nummulites mamillatus, nummulites atacicus, nummulites aturicus, nummulites cf. junbarensis, assilina aff. spira, assilina cf. formosensis, assilina laminose, discocyclina sp., discocyclina cf. sowerbyi, lockhartia sp., miscellanea globularis, cuvillerina cf yarzai, rhapydionina sp., rotalia sp., cibicidoides sp., gaudryina concinna, gyroidinoides cf. goudkoffi, marssonella sp., anomalinoides sp., dorothia sp., valvulineria sp., oridorsalis sp. شناسایی گردید. بر اساس این مجموعه فسیلی 4 بیوزون به شرح زیر معرفی گردید: بیوزون شماره 1: (interval zone) primaeva glomalveolina بیوزون شماره 2: alveolina ellipsoidalis (interval zone) بیوزون شماره 3: alveolina muneri (interval zone) بیوزون شماره 4: nummulites aturicus interval zone)) با توجه به این بیوزون های ارائه شده سن پالئوسن بالایی ائوسن میانی برای برش دهن رود در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از مطالعات صحرایی و میکروسکوپی منجر به شناسایی 9ریز رخساره کربناته، 2 رخساره آواری و 5 پتروفاسیس ماسه سنگی گردید ریز رخساره های کربناته شامل: مادستون ماسه دار (f1) مادستون دولومیتی شده (f2)، پکستون - وکستون پلوئیدی (l1)، وکستون میلیولید دار (l2)، پکستون آلوئولین و میلیولیددار (l3)، باندستون مرجانی (p)، پکستون نومولیت دار و آسیلینادار (m1)، پکستون نومولیت دار (m2) و مارن نومولیت دار (m3) می باشد. رخساره های آواری شامل: لیتوفاسیس کنگلومرا ها و ماسه سنگ های رود خانه ای- دلتایی (t1) و لیتوفاسیس ماسه سنگ های کانال های شاخه ای (عمیق تر) (t2) و پتروفاسیس ماسه سنگی شامل: فلدسپاتیک لیت آرنایت، لیت آرنایت، ساب لیت آرنایت، ساب آرکوز-آرکوز، لیتیک آرکوز می باشد. با توجه به ویژگی های رخساره های کربناته فوق و نیز درصد فراوانی اجزای تشکیل دهنده هر رخساره، یک رمپ هموکلینال با شیب آرام حاوی کانال رودخانه ای کم عمق و عمیق به عنوان محیط رسوب گذاری این توالی پیشنهاد می شود. ترسیم نوسانات سطح آب دریا نیز نشان داده است نهشته های برش مورد مطالعه طی سه سیکل پیشروی کلی و سیکل های ناقص پسروی پیشروی بر جای گذاشته شده است.
هیمن مرادی سلیمی سید ناصر رییس السادات
سازند آیتامیر در حوضه رسوبی کپه داغ گسترش دارد. این سازند از ناودیس شیخ در شمال شرق بجنورد تا ناودیس بی بهره در شمال شرق شیروان از واحدهای سیلیسی آواری گلاکونیتی تشکیل شده است که در بعضی نقاط چند افق پرفسیل نیز دارد. در این پژوهش بایواستراتیگرافی و تغییرات سطح تراز آب دریا در سازند آیتامیر بر مبنای آمونیت ها و ارتباط گسترش این فسیل با سکانس های رسوبی، در مرکز حوضه رسوبی کپه داغ مورد بررسی قرار گرفته است. به این منظور دو برش پسکوه در یال شمالی ناودیس بی بهره به ضخامت 6/537 متر و برش سرخزو در یال شمالی ناودیس شیخ به ضخامت 5/248 متر اندازه گیری شده است. 11 جنس و 22 گونه آمونیت در این دو برش شناسایی شده است که عبارتند از anahoplites، metaclavites، anisoceras، mortoniceras، hysteroceras، arrhaphoceras، stoliczkaia، hyphoplites، shloenbachia، placenticeras، mantelliceras که براساس جنس ها و گونه های شناسـایی شده بایوزون های euhoplites lautus، diploceras cristatum، hysteroceras varcosum، stoliczkaia dispar، mantelliceras mantelli، mantelliceras dixoni و سن بخش بالایی آلبین میانی تا انتهای سنومانین پیشین برای سازند آیتامیر پیشنهاد شده است. مرز زیرین این سازند با سازند سنگانه به صورت تدریجی و مرز بالایی آن با سازند آبدراز به صورت ناپیوستگی موازی است. براساس مطالعات چینه نگاری سکانسی در برش سرخزو چهار و در برش پسکوه هفت سکانس پیشنهاد شد که الگوی توزیع آمونیت در آنها مطالعه شد. گسترش دسته رخساره پیشرونده tst موجب ظهور و افزایش تنوع در جنس های آمونیتی شده است. درصورتی که در مراحل fsst و hst اثری از آمونیت دیده نمی شود. این جنس ها تنها در مرحله آغازین افزایش سطح تراز آب دریاها دیده شده و در زمان به حداکثر رسیدن و افت سطح تراز آب دریا ناپدید می شوند. منحنی تغییرات سطح تراز آب دریا در برش های مورد مطالعه نشان می-دهد که از انتهای آلبین میانی تا ابتدای آلبین پسین بیشتر عملکرد فعالیت های گسلی محلی و از ابتدای آلبین پسین تا انتهای سنومانین پیشین ائوستازی جهانی در کنترل تغییرات سطح تراز آب دریا در این ناحیه نقش داشته است. در برش های مورد مطالعه آمونیت ها در آغاز افزایش جهانی سطح تراز آب دریاها ظاهر شده و در انتهای آلبین بالایی و اواخر سنومانین میانی به حداکثر تنوع در جنس رسیده اند. مطالعات پالئوبیوژئوگرافی نشان می دهد که ناحیه ی مورد مطالعه در زمان آلبین- سنومانین بخشی از حاشیه شمالی تتیس و به صورت محیطی حدواسط بین ایران مرکزی و پلاتفرم روسیه بوده است.
هادی محمدی نصر الله عباسی
با مطالعه اثر شناسی نهشته های پالئوسن–ائوسن شمال بیرجند 22 اثر جنس و 60 اثر گونه زیر در لایه های آواری آن شناسایی شدند : acanthorhaphe isp., cosmorhaphe lobata, cosmorhaphe fuchsi, cosmorhaphe helminthopsoidea, cosmorhaphe cf. sinuosa, cosmorhaphe isp., fustiglyphus cf. annulatus, cf. gordia isp., halopoa annulata, halopoa imbricata, halopoa isp., helminthoida aculeata, helminthoida crassa, helminthoida cf. crassa, helminthoida isp., helminthopsis regularis, helminthopsis isp., helminthorhaphe flexuosa, helminthorhaphe cf. japonica, laevicyclus rotaeformis, megagrpton irregulare, megagrpton submontanum, megagrapton tenue, multina isp. ophiomorpha cf. nodosa, ophiomorpha rudis, ophiomorpha isp., palaeophycus cf. alternatus, palaeophycus heberti, palaeophycus striatus, palaeophycus sulcatus, palaeophycus tubularis, palaeophycus isp., paleodictyon arvense, paleodictyon latum, paleodictyon minimum, paleodictyon miocenicum, paleodictyon ponticum, paleodictyon strozzii, paleodictyon tellini, paleodictyon isp., cf. paleodictyon isp., phycodes cf. ungulatus, phycodes palmatus, phycodes templus, phycodes isp., planolites annulatus, planolites beverleyensis, planolites monatus, planolites isp., scolicia perisca, scolicia strozzii, scolicia isp., spirophycus bicornis, spirorhaphe involuta, spirorhaphe isp., squamodictyon squamosom, thalassinoides suevicus اثر فسیل های توالی مورد مطالعه مربوط به اثر رخساره (ichnofacies) نرئیتس هستند. در بین این اثر فسیل ها بیشترین فراوانی متعلق به گرافوگلیپتیدها است که شاخص محیطهای عمیق دریایی و مربوط به رسوبات فلیش هستند. با تلفیق مشاهدات رسوب شناسی و اثر شناسی مشخص شد که محیط رسوبی توالی مورد مطالعه مربوط به مخروط بیرونی از یک مخروط زیر دریایی و بستر حوضه (basin plain) است. همچنین بیشترین فراوانی اثر فسیل های توالی مورد مطالعه مربوط به بخش انتهایی مخروط بیرونی و منتهی به بستر حوضه است
امین اسدی سید ناصر رییس السادات
برش چینه شناسی مورد مطالعه در 30 کیلومتری شمال غرب قاین (منطقه نیمبلوک) قرار دارد. این برش 5/341 متر ضخامت داشته و از لیتولوژی کنگلومرا، ماسه سنگ، مارن، آهک و شیل تشکیل شده است. تعداد110 مقطع نازک از کل مقاطع تهیه گردید. در نتیجه مطالعات سیستماتیک بر روی فسیل های شناسایی شده، 15 جنس و 20 گونه، فرامینیفرا و تعداد 6 جنس و 6 گونه جلبک و دو گونه رودیست تشخیص داده شد. این مجموعه شامل: mesorbitolina subconcava, mesorbitolina sp., neorbitolinopsis conulus, neorbitolinopsis sp., conicorbitolina cuvillieri, conicorbitolina sp., dictyoconus sp., neoiraqia convexa, neoiraqia sp., charentia cuvillieri, haplophragmoides sp., lenticulina sp., trocholina altispira, trocholina sp., cuneolina sp., marsonella sp., hensonina lenticularis, bolivinopsis sp., reophax sp., quinqueloculina sp., calcisphaerulla innominita, cylindroporella sp., dissocladella bonardii, neomeris cretacea, polystrata alba, permocalculus sp., durania sp., euradiolites sp. بر اساس فسیل های موجود تعداد 1 بایوزون و دو زیر زون معرفی گردید که عبارتند از: a: hensonina lenticularis, conicorbitolina cuvillieri (interval zone) a1: neorbitolinopsis conulus (taxon range zone) a2: mesorbitolinasubconcava, neorbitolinopsis conulus (interval zone) بر مبنای محدوده چینه شناسی فسیل های شاخص این بایوزون ها سن آلبین پسین تا سنومانین پیشین؟ برای این برش پیشنهاد می گردد. مطالعات صحرایی و بررسی رخساره های سنگی در مقاطع نازک بدست آمده از برش مورد مطالعه منجر به شناسایی 11 رخساره کربناته (l2, l1, i3, i2, i1, s, m2, m1, o3, o2, o1) و یک رخساره آواری (t1) گردید. ریز رخساره های کربناته شناسایی شده در یک رمپ کربناته نهشته شده و در 3 کمربند رخساره ای در ارتباط و پیوستگی به هم قرار دارند که به ترتیب از کم عمق به عمیق شامل محیط رمپ داخلی، رمپ درونی و رمپ خارجی هستند.
زینب زلقی زاده سید ناصر رییس السادات
برش چینه شناسی فریزنوک در 40 کیلومتری شمال بیرجند واقع است. ضخامت این برش 800 متر می باشد و لیتولوژی آن شامل کنگلومرا، ماسه سنگ، شیل، مارن و آهک می باشد. در این مطالعه از سنگ های آهکی و بعضی نمونه های کنگلومرایی و ماسه سنگی مقطع نازک تهیه گردید که تعداد 17 جنس و 30 گونه فرامینیفر شناسایی گردید که عبارتند از: alveolina elliptica, glomalveolina primaeva, glomalveolina sp., alveolina solida, quinqueloculina sp., nummulites globulus, nummulites mamillatus, nummulites atacicus, nummulites striatus, nummulites deserti, nummulites sp., discocyclina dispansa, discocyclina sella, discocyclina sp., assilina laminosa, lokhartia diversa, ranikothalia sahnii, miscellanea minuta, miscellanea yvettae, miscellanea juliettae, operculina sp., rotalia sp., smoutina sp., subbotina (globigerina) triloculinoides, globigerina yeguaensis, globigerinelloides sp., globigerina sp., parasubbotina sp., globigerina daubjergensis, praemurica inconstans. 3 جنس و 3 گونه جلبک نیز شناسایی گردید که عبارتند از: metagoniolithon sp., jania sp., distichoplax biserialis. با توجه به فرامینیفرا های شناسایی شده تعداد 3 بایوزون معرفی می شود که عبارتند از: 1- globigerina daubjergensis (interval zone) 2- miscellanea yvettae (interval zone) 3- alveolina solida - nummulites atacicus (interval zone) براساس این بایوزون ها سن پالئوسن زیرین تا ائوسن میانی برای این مجموعه در نظر گرفته می شود. با توجه به مطالعات صحرایی و مطالعه مقاطع نازک، تعداد 13رخساره کربناته و آواری (g, s, t1, t2, o1, o2, o3, o4, s1, s2, l1, l2, l3) تشخیص داده شد. میکروفاسیس های o1, o2, o3 o4 مشخصه رمپ بیرونی، میکروفاسیس های s1 و s2 مشخصه رمپ میانی و l1, l2, l3 و t1, t2 مشخصه رمپ درونی و g, s رخساره های قاره ای هستند. میکروفاسیس های کربناته در یک رمپ کربناته با شیب آرام (هموکلینال) نهشته شده اند و شامل دریای باز، پشته، لاگون و پهنه جزر و مدی می باشد که در یک محیط کم عمق تا نیمه عمیق نهشته شده اند.
آریوبررزن مافی عبدالمجید موسوی نیا
مرز زیرین این سازند با سازند سنگانه به صورت تدریجی و مرز بالایی آن با سازند آبدراز به صورت ناپیوستگی موازی است. بر اساس مطالعات چینه نگاری سکانسی در برش بابا فرجی 11و برش طاهر آباد کهنه 7 سکانس پیشنهاد شد. الگوی توزیع آمونیتها در آنها به نحوی است که گسترش دسته رخساره ی پیشروندهtst موجب ظهور و افزایش تنوع در جنس های آمونیتی شده است در صورتی که در مراحل fsst و hst اثری از آمونیت دیده نشده است. تغییرات سطح تراز آب دریا در برش های مورد مطالعه مورد بررسی قرار گرفت که این منحنی با منحنی استاندارد تغییرات سطح تراز آب دریاها تقریبا همخوانی داشته که نشان دهنده نقش اصلی ائوستازی جهانی در این تغییرات است. آمونیت ها در دو برش بابافرجی و طاهر آباد کهنه، در آغاز بالا آمدن جهانی سطح تراز آب دریاها ظاهر شده اند و در انتهای آلبین بالایی و انتهای سنومانین پیشین دیده شده اند. تفسیر پالئوژئوگرافی نشان داد که مناطق مورد مطالعه در طول زمان آلبین– سنومانین بخشی از حاشیه شمالی تتیس بوده که به صورت محیطی حد واسط بین ایران مرکزی و پلاتفرم روسیه بوده است
حوریه زارعی سید ناصر رییس السادات
نهشته های کرتاسه ی تحتانی در حاشیه ی شرقی بلوک لوت مانند سایر نقاط ایران مرکزی از رسوبات آواری- کربناته تشکیل شده است. در این تحقیق برش چینه شناسی قومنجان در جنوب غرب قائن انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفته است. این برش در نزدیکی روستای قومنجان و دارای 163 متر ستبرا می باشد. توالی رسوبی برش قومنجان را بر اساس شواهد صحرایی می توان به 18 واحد تقسیم نمود که در محیط های قاره ای و دریایی نهشته شده اند. رخساره های قاره ای شامل 3 مجموعه رخساره ی گراولی (gcm, gh, gmm) و 5 رخساره ی سنگی ماسه ای (st, sr, sm, sh, sp) می باشد. رخساره های کربناته ی دریایی 5 کمربند رخساره ای پهنه های جزر و مدی (t)، لاگون (l)، پشته (s)، دریای محصور (r) و دریای باز (o) را در می گیرد که کمربند رخساره ای t و l در رمپ داخلی و s، r و o در رمپ خارجی برجای گذاشته می شوند. مطالعات انجام شده بر روی فرامینیفرها در این برش منجر به شناسایی 12 جنس و 7 گونه از فرامینیفرهای بنتیک و همچنین 2 جنس و یک گونه از جلبک های سبز شده است. بر اساس گسترش فرامینیفر های بنتیک خانواده ی orbitolinidae نهشته های کرتاسه ی تحتانی در برش قومنجان قابل تقسیم به یک بایوزون (palorbitolinoides orbiculata taxon-range zone) می باشد. بر مبنای این فرامینیفرها، این توالی فاصله ی زمانی انتهای آپتین را دربرمی گیرد. به منظور بررسی دیرینه بوم شناسی دیرینه فرامینیفرهای بنتیک بر اساس نحوه ی زیست به سه گروه درون زی، نیمه درون زی و سطح زی طبقه بندی و نسبت این دو گروه به یکدیگر تعیین شده است.در انتها نیز با تلفیق این داده با پارامتر های اکولوژیکی گسترش فونای فسیلی وضعیت پالئواکولوژیکی منطقه به تصویر کشیده شده است. در این پژوهش مطالعات چینه نگاری سکانسی با تأکید بر تغییرات رخساره ای منجر به شناسایی یک سکانس رده ی سوم و دو سکانس رده ی چهارم شده است. بررسی تطابق منحنی تغییرات نسبی سطح آب به دست آمده در این مطالعه با منحنی های یوستازی جهانی کاملا منطبق نمی باشد و تغییرات سطح آب در این برش بیشتر تحت تاثیر فعالیت های تکتونیکی منطقه رخ داده اند.