نام پژوهشگر: محمد هادی مرادی
سیده معصومه سمایی مجید صالح بک
بعد از جنگ جهانی اول و ایجاد مکاتبی چون دادائیسم و سورئالیسم و دیگر مکاتب خرد گرایی، رمان نویسان بیش از پیش به بعد درونی خود آگاهی یافتند و وجود نظریات علمی و روانشناسانه ی کسانی چون فروید، یونگ و هابرماس، باعث شد که رمان نویسان غربی دیگر به شیوه ی معمول و مرسوم رمان که دارای زمان خطی و آغاز و انجام روشن و معلومی بود علاقه ای نشان ندهند، و اساسا از چیزی بنویسند که نشأت گرفته از درونشان بود و میتوانستد در تنهایی خود به آن پناه برند.و آنچه باعث کشمکش فکریشان می شد را در رمان های خود با زبان ذهنشان بیان می کردند و این پدیده ای بود که تا قبل از آن، در دور های قبل در آثاری دیده نشد. اما در ادبیات عربی که عمر رمان نویسی آ ن به نسبت شعر بسیار کوتاه می باشد، بعد از شکست کشور های عربی، نویسندگان عرب به نوعی عزلت نشین و گوشه نشینی اختیار کردند و با این کار میخواستند آنچه که درونشان بود را فریاد بزنند. رمان «طریق النسر»از ادوار الخراط ، نویسنده ای مدرنیست عرب است که با روش های نوین رمان نویسی و گاه گاهی با وفاداریش در برخی شیوه های سنتی شیوه ای نو را در ادبیات رمان نویسی عربی ابداع کرده است. این پایان نامه نیز با بررسی این رمان سعی، در بیان ویژگی های یک رمان مدرن و تفاوت آن با یک رمان سنتی دارد.
کبری بیگی حمید رضا میرحاجی
الملخص إنّ النّحو العربیّ من العلوم ذات الشأن فی الحقل اللّغویّ و الأدبیّ و قد ترک لنا هذا العلم تراثا ضخما من المعطیات الثمینه، حیث إنّ الباحث فی دراساته بحاجه إِلی الإلمام بها، فعدم الاهتمام بالنحو یساوی إسکات النّص وصمته. و موضوع هذه الرّساله « المقارنه بین ما جاء فی مبادئ العربیّه و شرح ابن عقیل فی قسمی المنصوبات و التوابع دراسه تطبیقیّه فی أمهّات الکتب النحویّه » من المواضیع الهامّه الّتی لا نستغنی عنها فی دراساتنا و بحوثنا العلمیّه. فی هذه الرّساله تکلّمت عن النحو و ما یرتبط به من المواضیع نظریّاً و قد جئت بخلاصه عن حیاه صاحب الکتابین مبادی العربیّه و شرح ابن عقیل و اهتممت بالخلافات الموجوده فی الکتابین و کذلک أشرت إلی بعض المواضیع التی جاءت فی واحد و خلت فی واحدٍ آخر، ثمّ بعد ذلک راجعت عدّه کتب من الکتب النحویّه، فعیّنت ما یشبه أو یقرّب من رأی کلّ واحدٍ منهما، فبینت جذور بعض الخلافات الموجوده عند هذین المولفین و فی نهایه کلّ بحث قد أتیت بما خطر ببالی حول تقییم هذه الآراء و انتخاب واحدٍ منهما و أیضا بعد تقییم الآراء قدأتیت بجدول و رسمت فیه خلاصه الأقوال و النظریات بجعل العلامات داخل کلّ خانه من الخانات المرتبطه بالموضوع حتّی یتبیّن أنّ الآراء الموجوده فی هذین الکتابین موافقه مع أیّ مصدر من المصادر النّحویّه.
ازهار گوینده د.مجید صالح بک
با توجه به مطالعات انجام شده به نظر می رسد که رمان در کشور عراق گاهی روند رکود داشته و آن هم بخاطر اوضاع دگرگون حاکم بر کشورعراق و تسلط حکومتهای ظالم وگاهی تحولاتی در جهت پیشرفت در زمینه ی تکنیک فنی داشته و رمان النخله و الجیران نقطه عطفی بوده در روند تغییر و تحول رمان در این کشور زیرا این رمان به بررسی اوضاع حاکم بر کشور عراق در دوره ی پس از جنگ جهانی دوم است که نمودی از فقر و محرومیت و آرزوهای دست نیافتنی مردم فقیر آن کشور است. و نویسنده به بررسی مسائلی مانند موضوع زن و موقعیت او در جامعه ی آن زمان و مسئله غربت و ارزشهای اجتماعی و به بررسی شخصیتهای فرصت طلب که همواره در این جامعه به فراوانی یافت می شده ، پرداخته که همه ی این گرفتاریها را ناشی از حضور استعمارگران در این کشور دانسته.
نجم الدین ارازی سید محمد حسینی
عنوان این پایان نامه بررسی تطبیقی شاهنامه فردوسی و شاهنامه ثعالبی است. و سوال های مطرح شده در این رساله عبارتند از 1-نویسنده کتاب تاریخی غرر السیر ثعالبی مرغنی است یا ثعالبی نیشابوری؟ 2- آیا ثعالبی در نگارش جلد اول کتاب تاریخی خود که مربوط به تاریخ ایران باستان می شود از شاهنامه فردوسی بهره گرفته است؟ 3-شبهت و اختلاف این دو کتاب در چه مواردی است و علت این شباهت ها و اختلاف ها چه می باشد؟ مقایسه دو کتاب مورد نظر از دید گاه مکتب فرانسه در ادبیات تطبیقی صورت می پذیردکه هدف اصلی این مکتب رسیدن بهحقایق از راه تاریخی و بررسی چگونگی اثر گذاری و اثر پذیری یک زبان از زبان دیگر است. منابع اصلی ما در این پژوهش منظومه بزرگ و حماسی فردوسی و کتاب غرر اخبار ملوک الفرس وسیرهم نوشته ثعالبی مرغنی و کتاب حماسه ملی ایران اثر تئودور نولدکه ترجمه ی بزرگ علوی و کتاب حماسه سرایی در ایران تالیف دکتر ذبیح الله صفا و دیگر کتابهای تاریخی و ادبی مرتبط با موضوع می باشند. یافته های تحقیق عباتند از 1-نویسنده کتاب تاریخی غرر السیر ابو منصور حسین بن محمد ثعالبی مرغنی است. 2- ثعالبی درنگارش تاریخ خود همانند فردوسی از شاهنامه منثور ابو منصوری استفاده کرده است. به عبارت دیگر علی اساسی شباهت دو کتاب یکسان بودن منبع اصلی این دو کتاب است. و اختلاف این دو کتاب نیز ناشی از مراجعه ی فردوسی وثعالبی به منابع دیگر است و نیز این که ثعالبی به عنوان یک مورخ ناگزیر به ایجاز و خلاصه نویسی و حذف بیشتر اسطوره ها گردیده است. در حالی که فردوسی به عنوان یک شاعر با دست باز و فراغ بال به داستان ها شاخ و برگ می دهد و اسطوره های ایران باستان را به صورت نسبتا کامل در کتاب خود جای می دهد.
شیرین ابراهیمی میر جلال الدین کزازی
درمیان شاعران، نویسندگان وادیبان کرد درصدساله اخیر کسانی هستند که همچون خورشید می درخشند، آثار نغز وپرمحتوایشان گستره تاریخ کردراروشنی می بخشد. یکی از این ستارگان ثاقب پهنه فرهنگ وادب کلاسیک کردی استاد عبدالرحمن شرفکندی«هژار» است، می توان گفت وجود او یکی از موهبتهای پروردگارتوانا به این سرزمین سوخته وملت تنها وخسته است. نقش وی وقلم توانایش در به کمال رسیدن زبان کردی وبیان لطیف ترین احساسات، عواطف انسانی ونیز بیان دردهای اجتماع را هرگز نمی توان انکار نمود. او 69 سال زیست، در طول دوران عمر پر بارخویش یک جهان ادب وهنر ، آثار نغز وارزشمند با خود پدید آورد. هدف او راهنمایی وخدمت به انسانها خاصه هم نژادانی بود که درد جهل وبی خبری وفقر، زبان آنان را دوخته بود، اودردهایشان را لمس کرد وبا بیان این دردها، با یک واقع بینی کم نظیر ضمن ارائه آثار نغز در تحول وتکامل جنبش فرهنگی ملت کرد نقش بسزایی ایفا نمود، در این تحقیق تلاش خواهیم کرد به بررسی آن بپردازیم
زهره قربانی مجید صالح بک
همان گونه که از عنوان مشخص است این پایان نامه به بررسی نظریات علمای بلاغت درباره استعاره و مخصوصا نظر ابن رشیق می پردازد و متشکل از یک پیشگفتار و دو فصل می باشد و دربرگیرنده هشت جدول است : 1.جدول آیات قرآن 2. ضرب المثل ها ، بیان داستان ، گوینده و معادل فارسی آنها و...پیشگفتار در دو بخش گرد آمده است: 1. بررسی زندگی فردی ابن رشیق 2. بررسی زندگی ادبی او . در فصل نخست به بیان نظریات علمای بلاغت درباره استعاره تاکید شده است و فصل دوم ابتدا به معرفی کتاب عمده و سپس ترجمه نیمه دوم جزء اول کتاب عمده می پردازد.
فرشاد جبروتی کجل محمد هادی مرادی
این پایان نامه در فصل اول به زندگی شخصی و سیاسی اجتماعی و ادبی شاعر مربوت می شود در فصل دوم به تصوف و جایگاه آن در دین اسلام و مسیحیت پرداخته شده است و در فصل سوم به رمز از لحاظ لغوی و اصطلاحی اشاره شده و رمز هایی که شاعر به آنها پرداخته توضیح داده شده است در فصل چهارم نور را از نظر تاریخی، دینی و فلسفی بیان کرده است و نگاه عرفانی شاعر در مورد نور بیان شده است و در فصل پنجم به طبیعت زنده و ساکت اشاره شده که شاعر به طبیعت اهمیت جدی دارد و نور را مهمترین محور آن می داند و نور همان خداوند است که نورالانوار و سرالاسرار می باشد
پیمان قنبری محمد هادی مرادی
در این پایان نامه به ترجمه بخش اول جلد دوم کتاب العمده، اثر ماندگار ابن رشیق قیروانی پرداخته شده است. آنچه مرا بر این داشت تا این موضوع را انتخاب کنم جایگاه ویژه ای است که این کتاب در میان کتب ادبی به خود اختصاص داده است. کتابی دائره المعارفی که به بررسی موضوعات متنوعی در زمینه ادبیات و مسائل بلاغی می پردازد. پیش از آنکه به خود ترجمه پرداخته شود دو فصل قرار داده شده است. در فصل اول به مسائل سیاسی و اجتماعی عصر شاعر پرداخته شده است. البته هدف از این بخش بررسی کلی مسائل سیاسی و اجتماعی نبوده بلکه آنچه مد نظر قرار گرفته است مسائلی بوده است که در زندگی نویسنده تاثیر بسزایی داشته است. در فصل دوم به مجاز که یکی از قضایای بلاغی می باشد پرداخته شده است که بدین منظور به بیان آراء و نظرات علمای بلاغت پیش از ابن رشیق و همچنین علمای بلاغت معاصر وی پرداخته شده است. در پایان چکیده ای از پایان نامه به زبان فارسی آورده شده است کما اینکه فهارس متنوعی برای پایان نامه قرار داده شده است.
محمد تقی کرمی محمد هادی مرادی
این پایان نامه پژوهشی ادبی ونیز تاریخی است در باب "مقامه" به عنوان ژانر ادبی مسلط که نخست در قرن چهارم هجری در قلمرو ادبیات عرب پدیدار شده و طی فرایند تحولات تاریخی و ادبی خود به عنوان ژانر ادبی شایع و مسلط قرنهای پنجم و ششم شناخته شد و به زودی به محدوده زبان و ادبیات فارسی راه یافت . ادبای فارسی زبان با به کار گیری سبکهای نثری تصاویر و مضامین این نوع ادبی بر عمق و گستره ادبیات نثر و نثر فنی و مصنوع فارسی بیفزایند.این پایان نامه کوشیده از زایش و بالش این نوع ادبی و نیز ورود ادب مقامات به زبان فارسی روایتی علمی - تاریخی فراهم آورد.
مجید قاسمی جلال مرامی
عنوان این پایان نامه بررسی و تحلیل هنجار گریزی در مرفوعات با نمونه هایی از قرآن کریم و شعر عربی معاصر است. هدف این پایان نامه بررسی هنجار شکنی هایی است که در مرفوعات اتفاق می افتد. در جهت رسیدن به این هدف ،مطالب پایان نامه در دو فصل تدوین شده است. فصل اوّل به بخش هایی اختصاص یافته است که مسائل عمومی هنجار گریزی را بیان می دارد. در این فصل انزیاح ( به معنای هنجار گریزی ) در لغت و اصطلاح توضیح داده شده است و پس از آن به ترتیب خلاصه ای از روند تاریخی مفهوم هنجار گریزی ،سبک شناسی نوین ،گفتار هایی در خصوص منحصر بودن سبک در هنجارگریزی ، نقدی بر نظریه ی انحصار سبک در هنجارگریزی بیان شده است و پس از آن سعی شده است از میان اصطلاحات زیادی که دارای مفهوم هنجارگریزی ( الانزیاح ) است سه مورد ( العدول و الانحراف و المفارقه )که بارزتر ازبقیه هستند توضیح داده شوند. و سپس از میان ملاک ها و معیارهای متعدد تعیین هنجارگریزی ،چهار مورد به ترتیب استعمال عادی ،ساخت سطحی و ساخت زیرین ،نثر علمی ،و سیاق توضیح داده شده است. در نهایت انواع هنجارگریزی بر اساس تقسیم بندی های جان کوهن ،لیچ و عدنان بن ذریل بیان شده است. اما فصل دوّم که فصل اصلی پایان نامه می باشد به بررسی هنجار گریزی در مرفوعات نه گانه ی اسم ها که شامل فاعل ،نائب فاعل ،مبتدا ،خبر ،اسم کان و هم نوعانش ،اسم افعال مقاربه ،اسم حروف شبیه به لیس ، خبر حروف مشبّه به فعل و خبر لاء نفی جنس اختصاص دارد.
ناصح ملایی محمد هادی مرادی
چکیده الف: موضوع و طرح مسئله: واضح است که ادبیات تطبیقی و آنچه که از آن ناشی می شود باعث روشن شدن تاثیر و تاثر بین ادبیات فارسی و عربی می شود. این پایان نامه خواستار آن است که داستان شعری دو شاعر ( نظامی گنجوی و احمد شوقی) را مورد بررسی قرار دهد و هر کدام را به ورطه نقد( ادبیات تطبیقی آمریکایی) بکشاند. ب. مبانی نظری شامل مرور مختصری از منابع و پرسشها و فرضیه ها: از جمله منابع تحقیق دیوان لیلی و مجنون نظامی و مجنون لیلی احمد شوقی می باشد. سوالات تحقیق به این ترتیب است: 1. اشتراکات و اختلافات دو داستان شعری در چه زمینه و سحطحی قرار دارند؟ 2. دو شاعر چگونه و از چه روشی داستان شعری را به تصویر می کشند؟ 3. آیا این دو شاعر از منابع اصلی داستان بهره جسته اند یا نه؟ موفق بوده اند یا نه؟ 4. شرایط زمانی و اجتماعی دوره آنها چه تاثیری بر اثر آنها داشته است؟ پ. یافته های تحقیق: هر دو شاعر از منابع اصلی این داستان تاثیر پذیرفته اند. و عشق آنها از نوع عشق پاک است.عاطفه و احساسات احمد شوقی صادق تر از عاطفه نظامی می باشد.نظام پدر سالاری بر داستان نظامی حکم فرما و مشهود است. نظامی به طور ناخودآگاه از طبیعت و فرهنگ خود تاثیر پذیرفته و آنها را دراثرش به کار برده است.شوقی از عصر خود و ادبیات اروپایی بسیار تاثیر پذیرفته و نشانه های آن در دیدگاهش نسبت به زن و جایگاه و آزادی اش قابل توجه می باشد.
وزیر ویسی محمد هادی مرادی
زمانی که بیت الحکمه در سال 148 هجری قمری به دستور مأمون عباسی ساخته شد بسیاری از کتابها از زبانهای سانسکریت،یونانی،و...به عربی ترجمه شد از جمله این کتابها کلیله ودمنه،سیرالملوک که در زمان ساسانیان نوشته شده بود.بسیاری از متون تاریخی عربی از این سیر الملوک تأثیر پذیرفته اند مانند اخبارالطوال،تاریخ طیبری،غررالسیر.زندگی بساری از شاهان ایرانی در این متون آمده است.یکی از این شاهان که در شاهنامه فردوسی وهفت پیکر نظامی آمده است بهرام گور است.
هادی عزیزی محمد هادی مرادی
مبانی نظری شامل چهارچوب، پرسش ها و فرضیه ها: در این پایان نامه بنا بر بررسی دو کتاب «حدیث الأربعاء» و «أبو نواس الحسن بن هانئ»، و بر اساس کتب تاریخی، و دست آورد های دیگر اندیش مندان نهاده شده است. فرضیه این تحقیق بر عدم درک درست و شاید مغرضانه بعضی ناقدان و از آن جمله استاد محمود عقاد گذاشته شده است. و این پرسش ها پیش می آید که آیا أبو نواس درست شناخته شده است؟ اگر نه پس شخصیت واقعی او چیست؟ و چه عواملی بر این برداشت نادرست کمک کرده اند؟ روش تحقیق: این پایان نامه از نوع پژوهش بنیادی است و از روش های استدلالی و تحلیل عقلانی بر پایه مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است. ت. یافته های تحقیق: 1) شخصیت ابو نواس آن طور که باید به جامعه معرفی نشده است.2) طه حسین با به کار گیری دید دکارتی خود توانسته است با از بین بردن نگاه قداستگرایانه به گذشته، تا حد زیادی هم پرده از راز ابو نواس بر دارد، و هم بیش از پیش تاریخ عصر عباسی را برای ما روشن کند.3) عباس محمود العقاد سعی بر آن دارد تا با تحمیل شخصیت خود شیفته بر ابو نواس، او و ادبیاتش را مطرود و دور از واقعیت های جامعه زمان خود نشان دهد؛ که این با دست آوردهای دیگر تاریخ نگاران و اندیش مندان در این باره مطابقت ندارد. نتیجه گیری و پیشنهادها: 1) شایسته است که در مورد شناخت شخصیت ها و رویدادهای تاریخی با دیدی علمی و صحیح و بدور از غرض گرای تحقیق شود. 2) سعی شود که هاله تقدیس را از چهره گذشته برداشت، تا هم واقعیت ها آشکار شود، و هم آینده را بر اساس برداشت غلط از گذشته قرار ندهیم.
محمد هادی مرادی محمد حسین یاس
در این پایان نامه براساس تئوری سه بعدی الاستیسیته و با استفاده از یک روش نیمه تحلیلی، اثر خواص پیزوالکتریکی نانولوله های نیترید بور بر ارتعاشات آزاد ورق حلقوی کامپوزیتی پایه پلیمری تحت شرایط مرزی مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. این روش نیمه تحلیلی ترکیبی از روش فضای حالت و روش تفاضلات مربعی یک بعدی است به طوری که حل تحلیلی در راستای ضخامت ورق با استفاده از روش فضای حالت و حل تقریبی در راستای شعاعی با استفاده از روش تفاضلات مربعی یک بعدی به دست آورده شده است. ماده کامپوزیت مورد مطالعه که در آن پلیمر پلی وینیلیدن فلوراید و نانولوله نیترید بور به ترتیب به عنوان فاز زمینه و تقویت کننده وجود دارند، به عنوان یک ماده کامپوزیتی تقویت شده با فیبر پیزوالکتریکی در نظر گرفته شده و برای به دست آوردن ضرایب خواص این ماده از یک مدل میکروالکترومکانیکی موسوم به مدل مستطیلی استفاده شده است. برای استفاده از روش تفاضلات مربعی، راستای شعاعی ورق به نقاط نمونه تقسیم شده و برای هرنقطه، هشت متغیر حالت در نظر گرفته شده است. با در نظر گرفتن شرایط مرزی و استفاده از روش تفاضلات مربعی، معادلات فضای حالت، گسسته سازی شده و با اعمال شرایط سطحی در بالا و پایین ورق فرکانس های طبیعی ورق به دست آمده است. در بخش نتایج، ابتدا همگرایی جواب ها بررسی شده سپس به منظور اعتبارسنجی، مقادیر بی بعد پارامتر فرکانسی با نتایج به دست آمده از تحقیقات دیگر، مقایسه گردیده است. همچنین اثرات کسر حجمی نانولوله، شرایط مرزی، ضخامت ورق و عدد موج جانبی بر ارتعاشات آزاد ورق مورد بررسی قرار گرفته است.
سیده فاطمه سلیمی محمد هادی مرادی
إن الدلالات -إذا افترضناها فی بنیه دائریه- تتشکل من مجموعه الدوائر المتحده المرکز و المختلفه الحدود؛ فمایتکّون منها أولاً یعتبر دلالات مرکزیه ثابته تنتج فی مقام الوضع و ماتشکل هاله محیطه بالمعنی المرکزی من ظلال معنویه، تسمّی دلالات هامشیه من نتاج القیم التعبیریه و السیاقیه فی مقام التخاطب و أما الدلالات الهامشیه فی النص القرآنی فترتبط بما ینبع من تلقّیات عاطفیه-نفسیه و تعابیر ذاتیه فردیه ضمن السیاقات المقالیه و المقامیه و هذا یبرز للمتلقی جمالیه القرآن و إعجازیته حیث لایمکن التخلّی عنها فی فهم النص. تسعی الطالبه من خلفیه هذا البحث، الترکیز علی عده محاور لإنتاج الدلالات الهامشیه و الأول أن البنی اللغویه فی مستویاتها المختلفه الصـرفیه و النحویه و الدلالیه و الصوتیه توثر علی إشعاعات المعنی داخل الآیه و تأتی الباحثه بملخّصات منها و مایهمنا فی المستوی الصـرفی القرآنی هو الغرابه فی الاستعمال و الانزیاح الاستبدالی فی انتقاء ألفاظ خاصه أو ظهورها بأوزان التصغیر أو الحذف فی اللواحق دون تبریر نحوی و ما ینتج عنه من المعانی الهامشیه یتلاءم مع السیاق المقامی و یبرز المستوی النحوی الاستنتاجات الفردیه من جمالیه التقدیم و التأخیر و حذف أرکان من الجمله أو إسناد الفعل إلی فاعله غیر الحقیقی و یأتی المستوی الدلالی بالانزیاحات الدلالیه باختیار الاستعارات المستطرفه و الکنایات متعدده المعنی و الرموز الخاصه و توحی البنیه الصوتیه بالدلالات الهامشیه عبر تآلف الصوامت و الأصوات و وقعه الصوتی الخاص علی النفس و أما البنی غیراللغویه بمقاماتها الثقافیه و الدینیه و النفسیه و المحظورات المتعلقه بمقاماتها فتجسّد بنیه مقالیه خاصه تحدو المتلقی إلی الدلالات الهامشیه؛ فنبذه القول إن إبداعیه البحث تتبلور فی ذکر الشواهد القرآنیه المودیه إلی الدلالات الهامشیه التی لم یهتم الباحثون بهذه القضیه فی زوایا مختلفه من النص القرآنی حیث لها دور هام فی توظیف النص القرآنی من جهه التأثیر علی المتلقی و ظهور طرافه القرآن و الکشف عن إعجازیته و أما المنهج المتتبع فی هذه الأطروحه فهو المنهج التوصیفی-التحلیلی مستعیناً بالمصادر العلمیه و الآراء الشخصیه.
شرمین حسینی رجاء ابو علی
این پایان نامه به بررسی رمزهای دینی در شعر دو شاعر برجسته عصر معاصر در ادبیات فارسی و ادبیات عرب احمد شاملو و خلیل حاوی میپردازد و همچنین تفاوتها و تشابهات این دو شاعر در بکاربردن این رموز در اشعارشان را بررسی میکند. احمد شاملو و خلیل حاوی هردو در ورای رمزهای دینی به بیان اهداف سیاسی و اجتماعی خود پرداخته اند. این دو شاعر ر اشعارشان از رمزهای مشترک و همچنین برخی رموز غیر مشترک بهره برده اند.
فرید قادری محمد هادی مرادی
پایان نامه ی حاضر تحقیقی است درباره ی سازوکارهایی که امام بیضاوی در راستای درک معانی متون قرآن در تفسیرش به کار گرفته است. در لابلای این تحقیق ثابت شده که بیضاوی در تفسیرش نگاه وسیعی به معنا در راستای فهم متون قرآنی داشته، به گونه ای که از کلیه ی علوم، اعم از علوم لغوی و غیر لغوی، در تبیین معانی گنجانده شده در زوایای متن قرآن بهره گرفته است. در علم آوا شناسی به نقش جانشین سازی واجی در معنای متن پرداخته و از واج زنجیری و زبر زنجیری بهره گرفته است. کما این که در علم صرف نقش تکواژها و ساختارهای صرفی اسم، اعم از ساختارهای مصدر و مشتقات، و نیز تکواژها و ساختارهای فعل مزید را در تولید معانی جدید در متن قرآن مورد ارزیابی قرار داده است. همچنین بیضاوی با بذل تلاش در حوزه ی نحو و ترکیب، کارکرد حروف معانی، پدیده ی تعریف و تنکیر، علامت های اعرابی، از نظر تعدد موقعیت آن ها، انواع جمله و عوارض آن و سبکهای نحوی، اعم از سبک خبر و سبک انشاء طلبی، را در درک معنای متن قرآن مورد مطالعه و تحلیل قرار داده، کما این که از نقش سطح واژگانی با محوریت چند معنایی و تحول معنایی در بارور ساختن بار معنایی متون قرآنی غافل نمانده، و با این سازوکار به معانی ارزنده ای در لابلای این متون پی برده است. همان گونه که بیضاوی به علوم دیگری که به عوامل تأثیر گذار در ابعاد معنایی متن پرداخته اند، توجه و عنایت داشته و در تفسیرش از آن ها استفاده کرده است. این علوم عبارتند از: علم اصول فقه، علوم قرآن، علوم عقلی و علم تصوف و عرفان. بیضاوی در علم اصول از تقسیماتی که اصولیان برای لفظ، از نظر وضع آن برای معنا و از نظر نوع دلالت آن، در نظر گرفته اند، و در حوزه ی علوم قرآن از اسباب نزول، مکی و مدنی بودن آیات، فرایند نسخ، علم قراءات و تفسیر به مأثور و در حوزه ی علوم عقلی از پاره ای از مسائل و اصطلاحات فلسفی و کلامی و در حوزه ی تصوف از تفسیر اشاری و اصطلاحات صوفیان در درک معانی متون قرآن استفاده کرده است. پژوهشگر در این تحقیق دانشگاهی کوشیده تا آرا و نظریات بیضاوی را در این سازوکارها با آرای مهمترین مفسران گذشته مقایسه کند که از این رهگذر این نتیجه به دست آمده که بیضاوی در زمینه ی درک متون قرآن، با مفسران برجسته ی گذشته نقاط مشترک بسیاری داشته، کما این که با آن ها نقاط افتراقی هم به شرح زیر داشته است: _ عنایت خاص او به گسترش دادن دامنه ی بعد معنایی واژه های قرآنی، از خلال اشاره به معانی ای که ناشی از جانشین سازی واجی یا صرفی در این واژه هاست که او نسبت به مفسران برجسته ی گذشته به این فرایند بیشتر توجه نموده است. _ توجه او به افزایش دادن حجم معنا در بافت و عناصر متون قرآنی، با لحاظ کردن وجوه متعدد برای معنا یا ذکر نکته ای معنایی که ذکری از آن در تفاسیر مهمترین مفسرین گذشته نیامده، و گاه ترجیح دیدگاهی که از ظرفیت معنایی بیشتری برخوردار است. همچنین با عنایت پژوهشگر به اصطلاحات و روش معاصرین در انتخاب عناوین اکثر باب ها و فصل ها جلوه گر می افتد که بیضاوی و دیگر مفسران گذشته به کلیه ی اصول و ریشه های معناشناسی آشنایی داشته اند و تفاوتی که در میراث کهن معناشناسی با معناشناسی عصر حاضر دیده می شود، تنها در شکل، قالب و روش است.
ولید قائم مقامی محمد هادی مرادی
این نوشتار به بررسی سوره کریمه یوسف ومعنای بدیع وهمنوایی زیبایی که در آیات این سوره نهفته است بپردازد.
رجاء ابوعلی محمد هادی مرادی
چکیده ندارد.