نام پژوهشگر: هوشنگ زنگنه
ندا سخاوتی مسلم اکبری نیا
چکیده به منظور مطالعه اوت اکولوژی گونه محلب در استان کرمانشاه، ابتدا رویشگاه های گونه مورد نظر در سطح استان شناسایی شد سپس با توجه به محدود بودن سطح رویشگاه ها اقدام به آمار برداری صد در صد در سطح سه رویشگاه دالاهو، گلال و دشه به ترتیب با مساحت های 6/3، 1/2 و 1/5 هکتار گردید و فاکتور های کمی و کیفی گونه محلب نظیر ارتفاع درخت، قطر برابر سینه، درصد تاج پوشش، شادابی، اثرات تخریب طبیعی و مصنوعی روی درختان، سلامت آنها، تنه واحد و چند تنه بودن، تقارن تاج پوشش، شادابی و دیگر فاکتور های کیفی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی عناصر خاکی، پروفیل خاک حفر شد و پارامتر هایk, ca,mg, p, om, p, c, n, c/n مورد آنالیز قرار گرفت. جهت بررسی زاد آوری و تنوع زیستی نیز از پلات های دایره-ای 100 متر مربعی استفاده شد و تنوع زیستی با استفاده از شاخص های شانون- وینر و سیمپسون تعیین شد. نتایج آزمون تجزیه واریانس نشان داد از نظر ارتفاع کل، قطر برابر سینه، درصد تاج پوشش، غنای گونه ای و تنوع، بین سه رویشگاه اختلاف معنی داری وجود دارد. همچنین در شیب های مختلف، قطر برابر سینه و ارتفاع درختان با یکدیگر تفاوت معنی داری داشتند. در طبقات مختلف ارتفاع از سطح دریا نیز پارامتر های قطر برابر سینه و درصد تاج پوشش درختان، دارای تفاوت معنی داری بودند. قطور ترین و مرتفع ترین درختان در شیب های بالا و در مناطقی با زهکشی بالا و درصد بالای سنگلاخی قرار داشتند. نتایج بررسی تنوع نیز نشان داد بین رویشگاه ها تفاوت معنی داری وجود دارد و رویشگاه های دالاهو و گلال، بیشترین میزان تنوع شانون- وینر و سیمپسون را دارا بودند. بیشترین میزان زاد آوری دانه زاد در مناطقی با خاک مرطوب صورت گرفته بود. محلب نسبت به آهک موجود در خاک تمایل نشان می دهد. تحت تاثیر تیمار های مختلف جوانه زنی، بیشترین درصد جوانه زنی، در تیمار 5 ماه استراتیفه سرد و مرطوب (با میانگین جوانه زنی 5/61 درصد) صورت گرفت و در مورد تیمار اسید جیبرلیک، بیشترین درصد جوانه زنی در اسید جیبرلیک با غلظت 1000 ppm (با میانگین جوانه زنی 27 درصد) صورت گرفت.
مریم افشین فرزاد اسکندری
آگاهی از عملکرد طرح جنگلداری صیانت و توسعه جنگل های حوزه رویشی زاگرس که از سال 1382 به عنوان طرح ملی در 11 استان کشور (آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، همدان، چهارمحال و بختیاری، اصفهان، خوزستان، کهکیلویه و بویراحمد و فارس) به اجرا درآمد عامل بسیار مهمی است تا با استفاده از نتایج نقاط ضعف طرح را رفع و نقاط قوت آن را تقویت نمود. همین امر لزوم ارزیابی طرح صیانت را مشخص می کند. هدف تحقیق حاضر ارزیابی مشارکتی طرح صیانت در حوزه آبخیز زیمکان استان کرمانشاه از بعد اجتماعی و اقتصادی بود تا براین اساس راهکارهایی جهت بهبود عملکرد طرح ارائه گردد. مطالعه حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی از طریق انجام مصاحبه عمیق و نیمه ساختمند صورت گرفت. مشارکت کنندگان در تحقیق شامل مردم محلی روستاهایی از سه شهرستان ثلاث باباجانی، دالاهو و اسلام آبادغرب بودند که طرح صیانت در فاصله سال های 1384-1382 در روستای آن ها به اجرا درآمده بود که به روش نمونه گیری هدفمند برای شرکت در جلسات بحث هر روستا انتخاب شدند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل فاز کیفی نشان دهنده این است که مهم ترین نارسایی های طرح عبارتند از: عدم توجه به مشارکت مردم محلی در مراحل هدف گذاری، ارزیابی و در برخی مواردبرنامه ریزی پروژه های طرح صیانت، عدم تخصیص تسهیلات به روستاییان برای تعدیل و تبدیل دام و ایجاد مشاغل جانبی، تخطی بعضی از مجریان از تعهداتشان در اجرای پروژه ها، نظارت ناکافی دولت بر روند اجرای پروژه ها، عدم برگزاری کلاس های آموزش شناخت گیاهان دارویی و محصولات فرعی جنگل و مشاغل جانبی. مهم ترین استراتژی های لازم برای رفع نارسایی های فوق عبارتند از: توجه به مشارکت مردم از سوی مسئولین در همه مراحل اجرای طرح، اختصاص تسهیلات کافی و آسان از سوی مسئولین برای حمایت از دامداران و ایجاد مشاغل جانبی در روستاها، مدیریت و نظارت قوی تر مسئولین بر روند اجرای پروژه ها و تغییر فرایند انتخاب مجری طرح، برگزاری کلاس های آموزشی توسط مسئولین در رابطه با فعالیت های مورد علاقه ی جنگل نشینان.