رادیو به عنوان یک رسانه دارای ویژگی هایی چون، سرعت، وسعت حوزه انتشار، دسترسی آسان، تخیل زایی وگوناگونی محتوا است. این ویژگی ها باعث شده است که رادیو یکی از برترین وسایل ارتباط جمعی محسوب شود. این رسانه مانند سایر رسانه ها دارای 3 کارکرد تفریحی، آموزشی و اطلاع رسانی است. رادیو اکنون در کنار انواع رسانه های دیداری، شنیداری و نرم افزارهای چندرسانه ای قرار دارد (شرایط ict) که دارای جذابیت نمایش رنگ و تصویر هستند و مورد علاقه کودکان نیز می باشند. با افزایش تعداد رسانه ها، بر میزان تولید پیام هم افزوده شده، اما به همان میزان بر تعداد مصرف کنندگان پیام افزوده نشده است. با توجه به این امر که کودکان از مهمترین مصرف کنندگان پیام رسانه ها هستند. این سوال پیش می آید که آیا در شرایطict ، رادیو کارکردی برای جذب مخاطب کودک دارد؟ این تحقیق با هدف بررسی موقعیت و کارکرد رادیو برای جذب مخاطب کودک در شرایطict در ایران و هم چنین بررسی نیاز های رسانه ای کودک و عوامل جذب مخاطب با دو روش اسنادی- کتابخانه ای و میدانی- پیمایشی انجام شده است. در ابتدای تحقیق ویژگی های رادیو و سپس ویژگی های کودک بررسی شد. مرحله بعد مقایسه و تطبیق ویژگی های رادیو با ساختار روانشناختی کودک بود. هم چنین با تهیه پرسشنامه، نظر سنجی و نیازسنجی از کودکان در خصوص رادیو، کارکرد مناسب این رسانه برای جذب مخاطب کودک در شرایط ict بررسی شد. مهمترین نتیجه بدست آمده از این پژوهش به این قرار است: کارکرد آموزشی رادیو می تواند برای کودک مناسب و یکی از عوامل جذب مخاطب کودک در شرایط ict باشد. به شرط آنکه این کارکرد، در تولید برنامه های رادیویی به درستی به کار گرفته شود.

موسیقی از مهمترین عناصر و اساسی ترین عوامل در ساخت و پرداخت برنامه های رادیویی است.شناخت موسیقی و شیوه بکارگیری آن از مهمترین مسایلی است که موفقیت تهیه کننده را تضمین می کند. موسیقی در رادیو، عاملی است که به یاری کلمات و مفاهیم و به مدد افکت و سکوت توان انتقال موفقیت آمیز پیام را فراهم می سازد.دقت در انتخاب موسیقی مناسب برای گروههای پیامگیر و تناسب سنخیت موسیقی با وجهه نظرهای شنوندگان و رعایت ارزشهای مورد نظر از ضروریات است. رادیو سلامت به مثابه یک رسانه شنیداری معتبر، جذاب و پیشگام در حوزه بهداشت و سلامت فرد و جامعه و با موضوع سلامت و بهداشت، جزو رادیو های تخصصی مطرح در کشور است. در این شبکه مباحث علمی در حوزه پزشکی برای مخاطبان مختلف مطرح می شود.ارتقای سلامت فرد و جامعه از اهداف تاسیس شبکه رادیویی سلامت بوده است. موسیقی در این شبکه نیز از عناصر اصلی برنامه سازی تلقی می شود به گونه ای که می توان با استفاده صحیح و مطابق با اصول علمی در انتقال پیام های سلامتی به مخاطبان، بهتر عمل کرد. در این کار تحقیقی بر آن شدیم تا نقش این عنصر موسیقی را در اثربخشی پیام های سلامت در شبکه رادیویی سلامت از دید کارشناسان و مخاطبان بررسی کنیم. روش تحقیق ما در این کار، روش پیمایشی(تلفنی)،مصاحبه وکتابخانه ای بود. نتایج حاصله از پاسخ مخاطبان و کارشناسان نشان داد که به موسیقی توجه کافی دارند و اهمیت آن را کمتر از کلام نمی دانند.همچنین از موسیقی می توان به تنهایی و در زمان های تعریف شده با نظر کارشناسان امر به منظور التیام بخشی به مخاطبان استفاده کرد. از بین انواع موسیقی؛به ترتیب موسیقی سنتی،موسیقی پاپ وموسیقی کلاسیک در مقایسه با انواع دیگر موسیقی برای پخش در فواصل برنامه های رادیو سلامت از سوی مخاطبان این شبکه پیشنهاد شد. کارشناسان حوزه موسیقی و رسانه (جامعه آماری دوم این تحقیق) نیز به مساله همخوانی و تناسب موسیقی با متن در شبکه سلامت تاکید داشتند. همچنین از نظر کارشناسان، اکثر انواع موسیقی با توجه به محتوای برنامه های سلامت قابل استفاده است با تاکید به این نکته حائز اهمیت که متن و محتوا، نوع موسیقی مورد نیاز برای پخش را تعیین می کند و زمان، اولویت دوم است.

با گذشت روزها و شب ها و فصل ها بدن انسان تحت تاثیر تغییرات روشنایی و تاریکی قرار می گیرد که مجموعه ی این تغییرات که هر 24 ساعت تکرار می شود سیرکادین ریتم نامیده می شود . ریتمی که از مهمترین ریتم های بدن انسان است و تاثیر پذیری ،آمادگی ذهنی ، دوره های خواب و بیداری ،و بسیاری از تنظیمات بدن تحت تاثیر این ریتم انجام می گیرد.اگر چه شتاب زندگی به کار های آدمی سرعت بخشیده اما این آهنگ زیستی 24 ساعته ی بدن است که توقف گاه هایی برای تمدید قوا ، یادگیری ،هوشیاری، افزایش قدرت های انسانی ،و بسیاری از حالات و روحیات بوجود می آورد که اثرات این امر نه تنها در پزشکی و بهره گیری از آن برای مراقبت از بیماریها و درمان های اثر گذار که در مدیریت و برقرای ارتباط نیز مورد توجه است .در این باره که توجه به این ریتم تا چه اندازه می تواند در رادیو مهم وموثر باشد دیدگاه هایی وجود دارد امایافتن الگو های برنامه سازی منطبق بر ریتم و تطبیق این دو کاری بدیع است که برای اولین بار مورد نظر این تحقیق است. این تحقیق ضمن بررسی میزان ارتباط درک دانش سیرکادین ریتم با برنامه سازی در رادیو به این مساله می پردازد که چگونه می توان بر این اساس در رادیو برنامه سازی کرد و در رادیوی ایران به این امر تا چه اندازه توجه می شود . در این تحقیق از سه روش کتابخانه ای ، توصیفی ، و تطبیقی استفاده شده است . در روش کتابخانه ای ضمن در یافت دیدگاه های موجود، تغییرات بدن در 24 ساعت بدست آمده که منجر به ارائه ی الگویی نظری شده است . سپس با تحلیل مصاحبه های عمیق انجام شده در باره ی موضوع، ضمن به دست آوردن الگوی عرفی رادیو در حفظ ریتم برنامه ها در 24 ساعت، عوامل موثر در ایجاد ریتم بدست آمده است و در نهایت با بازشنوایی 12 شبانه روز از برنامه های رادیو ایران در طول یک سال زمینه ی تطبیق ریتم بدن مخاطب عادی با بر نامه سازی در رادیو فراهم آمده است و در مجموع الگو هایی کاربردی برای برنامه سازی و برنامه ریزی در ایستگاه های رادیویی بر اساس نیاز فیزیولوژیک مخاطب بدست آمده است و به این پرسش ها پاسخ داده شده است که بر اساس تغییرات شبانه روزی بدن شنونده ی معمولی رادیو ،متن ،لحن ،موضوع ،ساختار ،و موسیقی برنامه های رادیویی چگونه باید باشد. . کلمات کلیدی: سیرکادین ریتم ، بر نامه سازی رادیویی ، ساعت بدن ، کرونوبیولوژی

چکیده استفاده از نـرم افـزارهای صـوتی به عنوان یکی از عوامل تاثیر گذار بر کیفیت برنامه سازی ، توانسته است با ایجاد بهبود در کیفیت برنامه ها ، تاثیر برنامه ها را بر مخاطبین دو چندان کرده و با ایجاد صحنه های صوتی ، تاثیر شگرفی در آنها داشته و موجب افزایش بهره وری برنامه سازان در نتیجه حضور نرم افزارهای nuendo و adobe audition شود. هدف کلی در این پژوهش ، بررسی تاثیرات استفاده از نرم افزارهای صوتی در محیط سازمانی رادیو است که با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسشنامه در بین 135 نفر از برنامه سازان مراکز صداوسیمای منطقه شمالغرب شامل مراکز اردبیل ، آذربایجان شرقی ، آذربایجان غربی و زنجان انجام گرفته است. نتایج به دست آمده از تحقیق، رابطه معنی داری را بین تاثیرات استفاده از نرم افزارهای صوتی و شکل و محتوای برنامه های رادیویی برنامه سازان نشان می دهد . کلمات کلیدی نرم افزارهای صوتی ، رادیو ، شکل و محتوای برنامه ها ، برنامه سازان .

متن رادیویی شامل لایه های مختلفی است که هرکدام نقش خاصی در تولید معنا دارند، این لایه-ها (کلام ، موسیقی، افکت و عوامل زبرزنجیری) ، به دو دسته زبانی و غیرزبانی تقسیم می شوند و در تاثیر متقابلی که برهم می گذارند معناسازی می کنند. هدف این تحقیق شناخت هرچه بیشتر ساز و کار عملکرد معناسازی در متن رادیو و تأمل و تأثیر متقابل لایه های مختلف آن است. این تحقیق از نوع کیفی است و به دو روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است و برای گردآوری اطلاعات از مطالعات کتابخانه ای بهره گرفته ایم و در این راستا، برنامه «جوانی دربست» از شبکه رادیویی جوان که با روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شده است، مورد تجزیه و تحلیل نشانه شناسانه قرار گرفته است. آن چه از انجام این تحقیق حاصل شد به این شرح است: لایه های متن رادیویی، در تعامل با یکدیگر معناسازی می کنند، گاه ترکیب همه لایه ها وگاه ترکیب بعضی ازآنها معناراشکل می دهد . لایه کلامی با به کارگیری واژه های خاص تولید معنا می کند، ایجاد گسست می کند، پیوندهای بینا متنی را شکل می دهد و موقعیت اجتماعی افراد رامشخص می کند. لایه موسیقی ایجاد گسست بین خرده متن ها را به عهده دارد، پایان خرده متن را اعلام می کند وموقعیت مکانی وزمانی رامشخص می کند. لایه زبرزنجیری شروع وپایان خرده متن را مشخص می کند، آغاز و پایان پاره گفتارها رامشخص می کند، یک پاره گفتار رابه واحدهای اطلاعاتی مناسب تقسیم می کند و برای تاکید بر نکته های خاص بکار می رود, همچنین درمیان لایه های متنی معناساز، لایه معناساز غالب کلام است ومعنا درلایه های زبانی بامعنا در لایه غیرزبانی متفاوت است. به غیر از لایه های اصلی متن، لایه های فرعی همچون زمان پخش برنامه، عنوان برنامه، گونه و یا قالب برنامه رادیویی، عوامل برنامه ساز، بیانگر رادیویی و مخاطب برنامه نیز در شکل گیری معنای متن نقش دارند.

در یک تصویر کلی میتوان دو نوع ادبیات، یکی تالیفی یا مکتوب و دیگری ادبیات شفاهی را از یکدیگر تمیز داد. منظور از ادبیات تالیفی یا مکتوب آن نوع ادبیاتی است که پدید آورنده ی معینی، فکر و ذوق خود را مکتوب کرده باشد اما ادبیات شفاهی، که از آن با نام ادبیات عامیانه یا عامه یاد میشود، آفرینش گر معینی ندارد و شکل اصلی حفظ و انتقال آن از نسلی به نسل دیگر به صورت شفاهی و به اصطلاح سینه به سینه بوده است.در این میان بیت و بیت خوانی در ادبیات کرد به عنوان ادبیات شفاهی جایگاه ویژه ای دارد و به این لحاظ که بیت هنری شاعرانه است که بیشتر از طریق خواندن به صورت آواز پایدار مانده است میتواند قابلیت های به خصوصی در رادیو داشته باشد. این پایان نامه بر آن است تا ضمن معرفی بیت و هنر مردمی بیت خوانی در میان قوم کرد قابلیت های این نوع شعر و موسیقی را در رادیو بیان دارد. اهمیت بیت هاریا، انواع آن ها، روش و سبک بیت خوانی از مبانی نظری این تحقیق است. روش تحقیق مورد استفاده ما مصاحبه ی عمیق است که با تهیه کنندگان رادیویی، کارشناسان و بیت خوانان تهیه گردیده است. از مهمترین نتایج حاصل از تحقیق این است که میتوان از بیت هم به صورت کامل و یا برداشت قسمتی از آن در برنامه های مختلف اجتمائی، مذهبی، تاریخی، سیاسی، فرهنگی، فولکلور، زبان و پوشش استفاده کرد. از آن جا که بیت تشکیل شده از شعر و کلامی ساده است و آهنگی منحصر به فرد دارد که خود بیت خوان ها آن را میخوانند. بنابراین از این لحاظ با ویژگی های رادیو که شامل صدا و سکوت است همخوانی دارد و میتواند در رادیو کاربرد زیادی داشته باشد.

تداوم حضور رادیو در عرصه ی رقابت رسانه ای ، نیازمند شناخت هر چه بیشتر عناصر ، ویژگی ها و امکانات آن است.در این زمینه بی شک ، افزودن بر غنا و توانمندی زبان رادیو همپای دیگر اهداف ، اهمیتی بنیادین دارد . هدف از این تحقیق ، بررسی سبک شناسی نویسندگان متون ادبی رادیو و استخراج سبکی کاربردی به منظور نگارش متون ادبی در رادیو ست با این هدف ، سبک نویسندگی رادیو در یک دوره خاص ( دهه های 60 و 70 شمسی)مورد بررسی قرار گرفته است تا دریابیم آیا سبک فردی نویسندگان متون ادبی رادیو بر نگارش متون انها تاثیر داشته و یا کیفیت و توجه به محتوای متن برای رادیو در دهه های مورد نظر بیش از سالهای بعد ( به طور خاص دهه 80 ) بوده است. در این تحقیق از روش کیفی و اسناد کتابخانه ای همراه با مصاحبه عمیق با برخی نویسندگان برنامه های رادیویی و فعالان حوزه برنامه سازی در دوران مورد نظر استفاده شده است. در پایان این تحقیق میتوان به طور کلی گفت که سبک فردی و سبک دوره ، متأثر از سبک افراد صاحب سبک است .( معاصر و گذشتگان ) / در دهه ی شصت ، رادیو از ادبیات مطبوعاتی تأثیر می گرفت و نویسندگان از بیرون رادیو بر ادبیات آن اثر گذاشتند. در دهه ی هفتاد موضوع سخن و متن نویسنده به وقایع جاری زندگی نزدیک می شود و مخاطب همزاد پنداری می کند اما وزن و آهنگ متون (سجع و ضربآهنگ) افول می کند.. در حوزه نظم ، سبک نویسندگان رادیو به سبک های عراقی ، خراسانی و هندی نزدیک می شود . غزل از نظر ظرافت و باریک بینی به سبک هندی نزدیک شده و قالب و بیان های سهل و ممتنع ، سبک نویسندگان را به سبک عراقی نزدیک می کند

یکی از ویژگیهای جامعه ی امروز، رشد و گسترش روزافزون رسانه ها و تنوع سلیقه ی مخاطبان آنهاست. طبیعی است که جذب «مخاطب» اصلی ترین دغدغه ی دست اندرکاران همه ی رسانه ها به شمار می رود. در این میان، رسانه ی گرم رادیو به دلیل ویژگیهای منحصربه فرد خود همچنان گستره ی وسیعی از مخاطبان در گروههای سنی و جنسی مختلف را دربرمی گیرد. یکی از رسانه های مطرح عصر حاضر، نشریات و مطبوعات عامه پسندند که از شگردهای گوناگونی برای جلب و جذب مخاطب بهره می گیرند. بکارگیری جاذبه های کلامی، استفاده از عناوین چشمگیر و چشمنواز، توجه به موضوعهای جنجالی و حاشیه ای و اتفاقات روزمره، و ورود به حریم خصوصی انسانهای مشهور جامعه به منظور دستیابی به فروش بیشتر، بوجود آورنده ی فضایی است که در این پژوهش با عنوان ژورنالیسم زرد از آن یاد می کنیم. این نوع روزنامه نگاری به رغم معایب خود توانسته مخاطبان زیادی را در جامعه ی امروز ایران پیرامون خود گردآورد. اما رادیو به عنوان یکی از رسانه های فعال در جامعه ی ایرانی، به دلیل بحران افت مخاطب در دهه های اخیر با مشکلاتی روبه روست. به رغم گسترش امکانات فنی، شکل سنتی تولید همچنان بر تفکر برخی از برنامه سازان سایه افکنده و این نقطه ی تقابلی با نیازهای رو به رشد مخاطبان امروزیست. از این رو، برخی از برنامه سازان به دلایلی که بررسی آنها هدف غایی این پژوهش است، از الگوهای ژورنالیسم زرد در برنامه سازی رادیو استفاده می کنند. بررسی چرایی این پدیده، افق جدید را در آسیب شناسی نفوذ الگوهای رسانه ای زرد به رادیو فراروی دست اندرکاران رسانه خواهد گشود. در این نوشتار، از دو روش کتابخانه ای (اسنادی) و مصاحبه ی عمیق استفاده شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که الگوهای ژورنالیسم زرد به علل گوناگونی وارد برنامه های رادیویی شده اند و بسیاری از برنامه سازان به جای ذائقه سازی و جهت دهی به نیازهای مخاطبان، تن به سلیقه ی بخشی از مخاطبان سطحی پسند داده اند و به بهانه ی جذب مخاطب، به برنامه سازی زرد گرایش یافته اند. همچنین، این پژوهش نشان می دهد که استفاده از مطالب سطحی و فاقد عمق و محتوا در برنامه های زرد، سبب افت کیفیت برنامه های رادیویی می شود. افزون بر این، برنامه سازی زرد به نوعی تقابل با اصول اخلاقی و حرفه ای رسانه را در بطن خود داراست. پیشنهاد آنکه برنامه سازان رادیو ضمن توجه به خواست و نیاز مخاطبان، باید از فرصت برنامه سازی برای اهداف والاتر، آموزش مفاهیم برتر انسانی – الهی، و انتقال ارزشهای معنوی و اخلاقی استفاده کنند.

چکیده رادیو به عنوان یک رسانه دارای ویژگی هایی چون، سرعت، وسعت حوزه انتشار، دسترسی آسان، تخیل زایی وگوناگونی محتوا است. این ویژگی ها باعث شده است که رادیو یکی از برترین وسایل ارتباط جمعی محسوب شود این وسیله ارتباطی در عصر جدید که عصر رقابت رسانه ها برای جلب و جذب مخاطبان بیشتر است، باید به برنامه سازی تخصصی برای مخاطبان خود بپردازد. برنامه سازی بر اساس شناخت و نیاز سنجی مخاطب هم در حوزه محتوا هم در مقوله شکل صورت می گیرد. از نظر شکلی به دلیل اینکه مهمترین ابزار ارسال پیام رادیو کلام یا همان زبان رادیوست، توجه به گونه زبان مخاطب امری بدیهی به شمار می آید. این تحقیق با هدف بررسی گونه های زبانی مناسب برای مخاطبان کودک، جوان و بزرگسال رادیو با دو روش اسنادی- کتابخانه ای و مصاحبه ی نیمه ساختار یافته با استفاده ازپرسشنامه باز انجام شده است. در ابتدای تحقیق ویژگی های رادیو و سپس ویژگی های زبانی مخاطبان کودک، جوان و بزرگسال بر اساس تعاریف ارایه شده، بررسی شد. در مرحله بعد بر اساس کتب و مقالات موجود و نیز مصاحبه های صورت گرفته با صاحب نظران حوزه زبان شناسی و رادیو به ارایه ویژگی های گونه زبان مناسب برای مخاطبان کودک، جوان و بزرگسال پرداخته شده است.

ما در میان انبوه نشانه ها زندگی می کنیم. از زبان به عنوان مرسوم ترین نظام نشانه ایِ ارتباطی گرفته تا خوراک، پوشاک و کلیه آداب زندگی انسانی نشانه هایی هستند برای انسان های دیگر. انسان هایی که به نظر می رسد مهمتر از هر چیز موجوداتی معنا ساز باشند و نشانه های یاد شده پیوسته در حال فراخوانی معنا از آنها. موسیقی نیز یکی دیگر از این نشانه هاست. موسیقی در اعلان رادیویی به مثابه یک متن، که از لایه های مختلف شکل گرفته، بر اساس علم نشانه شناسی قابل بررسی است. بر این اساس محقق در این تحقیق ضمن جستجوی معنای موسیقی و به کارگیری ابزارهای تحلیلی و نظریه بنیاد در تحلیل یک نشانه به مثابه متن، اعلان رادیویی را به عنوان یک بافت نشانه ای چونان متنی قابل تحلیل مد نظر قرار داده و موسیقی را به عنوان لایه ای نشانه ای در تعامل با دیگر لایه های اعلان رادیویی بررسی کرده است. در ضمن معرفی و تبیین ساختار اعلان های متنوع رادیویی (p.s.a, jingle, promo) و بررسی کارکرد نشانه شناختی موسیقی در آنها با مطالعه بر روی نمونه های موجود مورد نظر محقق بوده است. روش مورد استفاده در این تحقیق، کتابخانه ای همراه با تحلیل نشانه شناختی اعلان های موجود بوده است و در این راه از نظریه نشانه شناسی سوسور و نشانه شناسی لایه ای استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که موسیقی در شکل مطلق آن نه بیانگر است، نه بازنمایی کننده و نه گزاره ای. اما معنایی در بر دارد. معنایی که کارکردی ارتباطی دارد و بیش از هر چیز وابسته به عرف رایج فرهنگی و سابقه شنیداری است. با علم به این نتایج و با اشراف به نشانه های موسیقایی و توجه به ارجاعات و تداعی های مختلف آن می توان اعلان های رادیویی ای ساخت که در جهت نیل به بالاترین هدف رسانه ای یعنی تأثیر گذاری تا آستانه تغییر رفتار مخاطب گام بردارند.

استفاده از رادیو برای آموزش گروههای مختلف اجتماعی، در بسیاری از کشورهای جهان، سابقه ای طولانی دارد اما نتایج تحقیقات انجام شده نشان می دهد در ایران به طور جدی از ظرفیتهای آموزشی رادیو در دو حوزه ی آموزش رسمی و غیررسمی بهره برداری نشده است. این تحقیق با هدف طرح ضرورت تاسیس رادیوی آموزشی در ایران با توجه به شرایط اجتماعی و اقتصادی و فرهنگی کشور و نیز ارایه ی الگوی مطلوب برنامه سازی در چنین رادیویی انجام شده است و چارچوب نظری آن را ، نظریه های لاسول و دانیل لرنر تشکیل می دهند. این تحقیق، با استفاده از روش کیفی انجام شده و برای جمع آوری اطلاعات از مطالعه اسنادی و مصاحبه نیمه ساختار یافته با 8 نفر کارشناس انجام شده است. با تحلیل یافته های تحقیق می توان گفت: در کشوری مانند ایران، با گستره ی جغرافیایی وسیع، فراوانی جامعه ی روستایی، تعدد فرهنگ ها و مشکلاتی مانند عدم دسترسی به خدمات و امکانات آموزشی، نیاز به راه اندازی ایستگاه رادیویی آموزشی به صورت مبرم احساس می شود. رادیو به دلیل سهولت دسترسی و برخورداری از پوشش وسیع و گسترده می تواند با بهره گرفتن از الگوی برنامه ای مناسب، هم به عنوان وسیله ی کمک آموزشی در اثربخشی آموزش های رسمی، نقش موثر ایفا کند و هم با آموزشهای غیر رسمی، گام موثری در بالا بردن سطح آگاهی های مردم، تسهیل و تسریع فرایند توسعه و برقراری عدالت آموزشی برداشته، پاسخگوی مناسبی به نیازهای آموزشی لایه های مختلف اجتماعی باشد. درانتخاب موضوع برنامه های رادیوی اموزشی، باید به ویژگیهای رادیو و نیازهای آموزشی کشور توجه شود و متناسب با مخاطب، موضوع و طراحی آموزشی از قالب برنامه سازی مناسبی استفاده شود.

این پایان نامه به بررسی شیوه های مطلوب اجرا و گویندگی در پیامهای بازرگانی رادیویی ایران پرداخته و از تجمیع آرای صاحب نظران و کارشناسان حوزه تبلیغات، تهیه کنندگان وگویندگان پیامهای بازرگانی رادیویی، سعی کرده است به جمع بندی قابل قبولی در نحوه اجرای این پیامها برای تاثیر گذاری حداکثری بر روی مخاطبان نائل شود. استفاده از روش مصاحبه عمیق با کارشناسان و تبیین هرآنچه از دیدگاه آنها برای اثر بخشی یک تبلیغ بازرگانی رادیویی موثر است، شالوده و اساس این تحقیق را تشکیل داده تا در نهایت از روش مثلث سازی و تطبیق گفته های آنها با هم، به جمع بندی قابل قبولی به شیوه های مطلوب و اثر گذار تبلیغ رادیویی بر روی مخاطب دسترسی یابد. چارچوب نظری این پایان نامه مبتنی بر نظریه اقناع بوده و سعی شده است مشخص شود عناصر و شیوه های بیانی در متقاعد سازی مخاطب رادیویی در پذیرش پیام تبلیغی کدامند. در این رهگذر عواملی همچون لحن گوینده، آکسان گذاری بر روی برخی کلمات به منظور انتقال معنایی خاص به مخاطب ، شناسه های صوتی مانند ارتفاع، زیر وبمی صدا، آهنگ کلام ، طنین، طرزبیان، شتاب و ریتم یا ضرب آهنگ از نگاه کارشناسان به طور مجزا مورد تحلیل قرار گرفته است. ماحصل این پایان نامه که برگرفته از نظرات کارشناسان است، در حوزه هایی همچون نحوه اجرا، تکنیکهای بیانی و عوامل موثر بر پذیرش پیام تبلیغی بر مخاطب استوار بوده است. ایجاد حس نوستالوژیک در شنونده از طریق تکنیکهای بیانی، بکار گرفتن موسیقی مناسب و افکتهای درست، بکارگیری مناسب عنصرهیجان و طنز بعنوان دو عامل جذاب در تبلیغ رادیویی، قابل فهم بودن کلمات و درست ادا کردن جملات، همسویی تبلیغ با باورهای عمومی جامعه ، مقبولیت شخصیت پیام رسان نزد افکار عمومی، وجود یک سناریوی خوب رادیویی، باور درونی مبلغ رادیویی نسبت به پیامی که قرار است تبلیغ نماید، پرهیز از دروغ پردازی و جلوه گری غیر واقعی کالا و نیز روراستی با مخاطب و وجود صمیمیت در صدای تبلیغ گر رادیویی از نتایج مهم این تحقیق بود که همه کارشناسان بر روی آنها اتفاق نظر داشتند.

هدف از این پژوهش به طور خاص سبک شناسی فردی و شخصی نویسندگی متون نمایشی رادیو در دهه های شصت و هفتاد شمسی، با توجه به بررسی آثار نمایشنامه نویسان مطرح رادیویی در دو دهۀ مذکور می باشد.به ویژه که رادیو در بعد از انقلاب به عنوان یک رسانه همه جانبه فرهنگ ساز مطرح بوده و جدا از اهمیت نقش این رسانه در اطلاع رسانی به موقع و مناسب، برنامه های نمایشی رادیو نقش تاًثیر گذاری در فرهنگ سازی طبقات مختلف مردم داشتند و متون ارائه شده برای این برنامه های نمایشی نیز از کیفیت قابل توجه ای از حیث درام و زبان نمایشی برخوردار بودند. در این پژوهش سعی بر آن است تا به طور خاص سبک شناسی فردی نویسندگان متون نمایشی مطرح رادیو در دهه شصت و هفتاد شمسی مورد تجزیه و تحلیل و ارزیابی قرار بگیرد تا جدا از روابط متقابل رادیو ، جامعه و ادبیات نمایشی ، شاخصه های سبک نمایشنامه نویسی آن دوران به عنوان یک الگوی مناسب برای نوشتن متون نمایشی ارائه داده شود.بر این اساس و از میان خیل عظیم نمایشنامه نویسان رادیویی،هشت نفر از شناخته شده ترین و با تجربه ترین نمایشنامه نویسان انتخاب شدند. این هشت نمایشنامه نویس عبارتند از : اکبر رادی،خسرو حکیم رابط،جهانشاه آل محمود، محمد امیر یاراحمدی، مجید نظری نسب،شهلا دباغی،بابک صفی خانی و مرضیه رشید بیگی که متون این افراد با توجه به سابقۀ آنها در آن دوران و همینطور در دسترس بودن متون نمایشی مربوط به آن دو دهه،انتخاب شدند.دو نفر از آنها از نویسندگان پیش از انقلاب، و شش نفر دیگر از نویسندگان بعد از انقلاب هستند که به صورت حرفه ای نمایشنامه های متعددی را برای رادیو نوشته اند.در نهایت پس از مراحل تحلیل محتوا، شاخصۀ سبک فردی و شخصی هر کدام از آنها واکاوی و استخراج شد و مختصات سبک دوره نیز تحت سه عنوان : سبک صورت گرا، سبک نقش گرا و سبک تکوینی و ساخت گرا، معرفی شده است.هدف و مزیت سبک شناسی در این پژوهش شناخت سبک شخصی نویسندگان و ارائۀ یک سبک مشخص و مدون برای نمایشنامه نویسی رادیویی در آینده بوده است. واژگان کلیدی : سبک شناسی – متون نمایشی رادیو – نمایشنامه نویسان مطرح – سبک فردی.

نابینایان و کم بینایان درصدی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند و علی رغم محدودیتی که دارند، مانند سایر مردم نیاز به ارتباط گیری با دیگران، شرکت در فعالیت های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و غیره می باشند؛ چرا که مشکل نابینایی نمی تواند مانع از فعالیت اجتماعی این افراد و مسوولیت آنان در شکل گیری جامعه مدنی گردد. نابینایان در میان رسانه های جمعی که وظیفه اطلاع رسانی، آگاهی بخشی، آموزش و تفریح را بدنبال دارند، از رادیو بیشتر استفاده می کنند و بسیاری از مطالب مورد نیاز خود را از طریق این رسانه فرا می گیرند و حتی ساعات تنهایی و اوقات فراغت خود را با استماع برنامه های رادیویی پر می کنند؛ بنابراین، رسانه رادیو، وسیله- ای چند منظوره برای نابینایان محسوب می گردد. هدف اصلی این تحقیق، کسب شناخت عمیق از تجربه های نابینایان در استفاده از رادیو است. مفاهیم تحقیق: تجربه نابینایی، تجربه زیسته و رادیو است. سوال اصلی تحقیق عبارت است از: تجربه شخصی فرد نابینا در استفاده از برنامه های رادیویی چیست؟ این پژوهش، کیفی، بنیادی و توصیفی است. ابزار گردآوری اطلاعات آن مصاحبه نیم ساخت یافته وروش گردآوری اطلاعات، مصاحبه عمیق است. واحد تحلیل،اظهارات فرد نابینا است. نمونه گیری به صورت هدفمند و با شیوه گلوله برفی از14 نابینای تهرانی شنونده رادیو انجام شده و تا مرحله اشباع ادامه یافته است. قابلیت اعتماد تحقیق، با بازبینی داده ها سنجیده شده است. مبنای نظری پایان نامه و تفسیر یافته های تحقیق، با توجه به ویژگی های عمومی شبکه های رادیویی صدای جمهوری اسلامی ایران و با عنایت به مصرف رسانه رادیو نزد مخاطب نابینا، با رویکرد «مخاطب فعالِ» مک کوئیل و بائر از نظریه «استفاده خوشنودی» تبیین شده است. مضمون های استخراجی تحقیق عبارتند از:1-رادیو در نقش معاشر و معلم در زندگی نابینا 2-رادیو وسیله اصلی تعامل نابینا با جهان بیرون.3- رادیو برای نابینا، رسانه اصلی و برای فرد بینا، رسانه جایگزین.4-افزایش«درک رسانه ای» از رادیو بواسطه تجربه و شناخت زیسته نابینا از حس شنوایی یافته های تحقیق: ناخوشنودی غالب مصاحبه شوندگان در استفاده از برنامه های رادیویی شبکه های داخلی عبارتند از1)نیازهای شناختی2)نیاز های عاطفی3) نیاز های انسجام بخش شخصی 4)نیازهای انسجام بخش اجتماعی

تولید برنامه های روایت محور همچون «قصه گویی رادیویی برای کودکان» پژوهش های نظری و بهره از الگوهای ساختارمند را می طلبد.الگوهایی که بتوانند در شکل های متعدد برنامه سازی ، محتوا و مفاهیم متناسب را به بهترین شکل به مخاطبان کودک منتقل نموده و بیشترین اثرگذاری را داشته باشند .جهت دسته بندی انواع برنامه های روایت محور کودک و ارائه ی الگوی مناسب، ابتدا شناخت صحیح پیرامون سه حوزه ضروری است : 1- شناخت کودک و ویژگی های آن 2- تعریف عنصر « روایت » و شاخصه های آن 3- نحوه ی بهره برداری از متون روایی در راستای برنامه سازی رادیویی. روش انجام این رساله روش اسنادی و کتابخانه ای است . پژوهشگر بر اساس منابع نظری و همچنین نمونه برنامه های پخش شده از صدای جمهوری اسلامی ایران در زمینه برنامه های روایت محورکودک ، در گام نخست اقدام به دسته بندی انواع گونه های روایتی نموده و بر اساس الگوهای ارائه شده پیشنهادی ، شاخصه ها ، ویژگی ها و موارد استفاده ی هر الگو را نیز مشخص نموده است.در مرحله ی بعد با توجه به ظرفیت های متون روایی و رسانه ی رادیو الگوهای جدید که فقدان آنها در میان برنامه های تولیدی حس می شده ، پیشنهاد شده است .الگوهای پیشنهادی در سه شاخه ی روایت های داستانی ، روایت های مستند و روایت های نمایشی ارائه شده.این تقسیم بندی به گونه ای است که بتواند تمامی گونه های روایتی را جهت طراحی دربر بگیرد . با توجه به اینکه عمده ی برنامه های تولید شده در صدای جمهوری اسلامی ایران در زمینه برنامه های روایت محور کودک در قالب «قصه گویی » است پژ وهشگر به بررسی شاخص ترین نمونه برنامه های رادیویی پخش شده و تحلیل آنها با رویکرد «ساختگرایی» پرداخته و الگوی مورد بهره برداری توسط آن برنامه را نیز مشخص نموده است .در حوزه ی روایت های مستند و نمایشی (نمایش خلاق) با توجه به یافت نشدن برنامه های پخش شده ی مرتبط برای کودکان که از رادیوی کشورمان پخش شده باشند ، متناسب با هر الگو نمونه برنامه ای طراحی و ارائه شده است .

"سواد رسانه ای" در لغت به معنای کسب دانش رسانه ای می باشد و عبارت است از درک متکی بر مهارتی که بر اساس آن می توان تولیدات رسانه ای را شناخت و از یکدیگر تفکیک کرد. سواد رسانه ای مخاطب را به ابزار تحلیل و گزینش گری پیام ها مجهز می کند تا با آگاهی به باز تولید و تفسیر پیام ها بپردازد. در این پژوهش به دلیل اهمیت دریافت مخاطب خردسال از پیام های رسانه ای به طور خاص بر نقش ابعاد سواد رسانه ای بر تاثیر از پیام های رادیویی ویژه آن ها توجه شده است. گروه سنی 6 3 سال - از لحاظ ذهنی بالاترین قدرت در آموزش پذیری و تجربه را از محیط اطرافشان دارند و خردسالان به دلیل عدم رشد کامل فیزیکی و ذهنی خواسته یا ناخواسته کمتر در انتخاب پیام دخالت دارند و در معرض انواع پیام های مفید و مخرب قرار می گیرند. لذا در تولید برنامه های رادیویی برای آنها باید به ارتقا سواد رسانه ای با توجه به ابعاد این مفهوم توجه وِیژه انجام شود لذا با توجه به تعداد کم برنامه های رادیویی خردسال در رادیوهای ایران به نظر می رسد مدیران و برنامه سازان رادیو به تاثیر خاص این رسانه در بارور کردن ذهن مخاطب خردسال باور ندارند. با استفاده از روش مطالعه کتابخانه ای به تبیین ضرورت سواد رسانه ای پرداختیم و سپس با استفاده از روش مصاحبه عمیق با متخصصان و تحلیل محتوا کیفی دو برنامه سلام کوچولو و شب به خیر کوچولو ابتدا الگوهای ساختاری برنامه های فعلی مورد بررسی قرار گرفت و عوامل مفید و موثر در هم سو نمودن آن ها با ابعاد چهارگانه سواد رسانه ای تشریح گردید. الگوی پیشنهادی بر اساس یافته های پژوهش، برای ساخت برنامه های رادیویی خردسالان الگویی است که برای انتقال مفاهیم شناختی و ارزشی به خردسال و ارائه اطلاعات متناسب با سطح درک ذهنی او، ابتدا باید به ساختاری زیبا و جذاب و قالبی ارزنده دست پیدا کرد و با استفاده از این جذابیت ها به لحاظ عاطفی او را همراه نموده و سپس می توان انتظار داشت که محتوای ارزشی یا شناختی پیام به صورت ماندگار در ذهن کودک باقی مانده و تاثیر خواهد داشت. تولید برنامه های رادیویی خردسال، متناسب با ظرفیت های سواد رسانه ای این گروه سنی و هم چنین هدایت برنامه سازان در این راستا، می تواند خردسالان را به یکی از اصلی ترین مخاطبان رادیو تبدیل نموده و آنها را به سمت کسب تجربه هایی کاربردی و متفکّرانه از طریق این رسانه رهنمون سازد.

نمایش رادیویی، بیان واقعه یا داستان با کمک عناصر صوتی (کلام، موسیقی و افکت) است؛ آن گونه که کلام عنصر (لایه معنایی) اصلی را تشکیل می دهد و پس از آن شکل گیری داستان روایت شده به کمک این عناصر به تخیل مخاطب سپرده می شود. از آن جا که در نهایت امر تجارب صوتی مخاطب و آشنایی او با معنا ومفهوم صداست که شکل دهنده داستان در مقابل چشم ذهن اوست؛ این رساله در پی پاسخ گویی به این پرسش است که حذف عنصر کلام از نمایش رادیویی تا چه حد ممکن است به نحوی که درک معنای عناصر صوتی به قوه تخیل مخاطب سپرده شده و دامنه خیال پردازی او تا حد والایی گسترده شود.نتایج حاصل از این پژوهش امکان ساخت نمایش های رادیویی را تایید می کند – همان گونه که تلاش هایی کوچک نیز تاکنون در این زمینه صورت گرفته است – اما آن چه مسلم است مسیری دشوار در پیش روی سازندگان این نمایش ها برای عمومیت بخشیدن به این گونه نوین نمایشی قرار دارد.

تهیه کنندگی مهم ترین شغل در رادیو است. انتخاب، پذیرش و برنامه سازی تهیه کننده در رادیو برپایه آیین ها و قوانین نانوشته ای صورت می گیرد که در طول زمان شکل گرفته است. این قوانین به صورت رسمی آموزش داده نمی شوند اما در عمل به شکلی غیرقابل تخطی و لازم الاجرا، رعایت می‏شوند. این قوانین که در قالب "آیین های تهیه" ظاهر می‏شوند؛ قدرت زیادی دارند و مرز بین تهیه‏کننده و غیر تهیه‏کننده را مشخص می‏کنند. کسانی که از این آیین‏ها تخطی کنند از گروه تهیه کننده ها طرد می شوند و پذیرفته‏شدن در گروه تهیه کننده ها در گرو یادگیری، پایبندی، و وفاداری به این آیین ها است. ارزش ها، ویژگی ها، قوانین نانوشته، روابط با عوامل برنامه ساز و برنامه سازی به معنای خاص منظور تهیه کننده ها وجوه مختلف آیین های تهیه کنندگی به شمار می‏آیند. مسئله اصلی این تحقیق، شناسایی آیین های تهیه کننده های رادیو و فرآیندهای تهیه کنندگی در رادیو است. در این راستا در این تحقیق آیین‏های تهیه‏کنندگی در رادیو تهران، با استفاده از روش تحقیق کیفی مطالعه شده‏است. اطلاعات مورد نیاز این تحقیق برای شناسایی و تفسیر معانی در آیین‏های تهیه‏کنندگی با روش مردم‏نگاری گردآوری شده ‏است. ابزار های گرد آوری یافته‏ها "مشاهده"، "مشاهده‏مشارکتی" و "مصاحبه" بوده است و جابه‏جا تجارب محقق از هشت سال فعالیت حرفه‏ای به عنوان یک تهیه‏کننده مورد استفاده قرار گرفته ‏است. ویژگی ها و انواع تهیه کننده ها، انواع برنامه سازی، روابط میان تهیه کننده و عوامل برنامه ساز، اصطلاحات، قوانین و ارزش های جاری در میان تهیه کننده ها، نحوه ورود تهیه کننده های رادیو تهران به رادیو، مهارت های مورد نیاز در تهیه کنندگی و پذیرش یا طرد تهیه کننده ها، از جمله آیین ها و فعالیتها، و نمادهای آیینی تهیه کننده های رادیو تهران است. آیین های تهیه به چهار دسته "آیین های عمومی"، "پیش از تولید"، "در زمان تولید" و "پس از تولید" تقسیم می شوند. در این تحقیق تلاش شده‏است تا برای فهم معنای این آیین ها، ارتباطی میان آن‏ها و کنش های نمادین در بستر فرهنگی ایران برقرار شود. "رند" نمادی فشرده در فرهنگ ایران است که در قرون متمادی الگوی فرهنگی ماندگاری را برای تعامل هوشمندانه با قدرت ارائه کرده است. با کمک از این مفهوم تلاش شده‏است تا تفسیری از معنای تهیه‏کننده و تهیه کنندگی ارائه شود.

تبدیل ادبیات داستانی به ادبیات دراماتیک یکی از مهم ترین اشکال نگارش در رسانه های مختلف است. رادیو به عنوان یک رسانه قدرتمند در جهان امروز جایگاه ویژه ای در اذهان مخاطبان دارد و نمایش رادیویی یکی از انواع برنامه های رادیویی است که می تواند اهداف کوتاه مدت و طولانی مدت برنامه سازان را محقق سازد. آنچه ذهن مؤلف را به خود مشغول کرده چگونگی کاربرد داستان های کوتاه ایرانی و خارجی جهت اقتباس برای نمایش رادیویی است. تلاش این نوشتار به کمک روش توصیفی در یافتن نقاط اشتراک و افتراق ساختاری در نمایش رادیویی و داستان کوتاه و آشنایی با هنر ارزشمند اقتباس است تا با در کنار هم قرار دادن این نتایج، نمایشنامه نویسان را در نگارش نمایش اقتباسی برای رسانه ای فراگیر چون رادیو یاری رساند. آنچه از این تحقیق نتیجه می شود اهمیت ظرفیت ها و ابزارهای رادیو، جایگاه خلاقیت نمایشنامه نویس در تفسیر و تطبیق داستان کوتاه برای نمایش رادیویی و یافتن معیارهایی جهت انتخاب داستان کوتاه مناسب برای انجام اقتباس رادیویی است.