نام پژوهشگر: محمد رضا وظیفه شناس
مریم پرورش مجید طالبی
انار یکی از قدیمیترین میوههای شناخته شده و از جمله درختانی است که از دیرباز در ناحیه غرب آسیا و خاورمیانه کشت میشده است. بر اساس شواهد تاریخی به نظر میرسد که احتمالاً مبدأ پیدایش انار ایران بوده و از این منطقه به سایر نقاط دنیا پراکنده شده است. با توجه به سطح زیرکشت قابل توجه و موقعیت ممتاز ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انار در جهان، تعیین خویشاوندی ژنتیکی ارقام و ژنوتیپهای انار برای حفظ تنوع ژنتیکی، شناسایی و انتخاب ژنوتیپهای مطلوب در جهت اصلاح انار بسیار حائز اهمیت میباشد. از آنجا که از بین نشانگرهای مولکولی مورد استفاده در انار نشانگرهای ریزماهوارهای به دلیل ماهیت وراثت همبارز، تکرارپذیری بالا و داشتن سطوح بالای چندشکلی کارایی بیشتری را در تفکیک ژنوتیپهای انار نشان دادهاند، بدین منظور در پژوهش حاضر بررسی تنوع ژنتیکی انار بر اساس نشانگرهای ریزماهوارهای روی 77 ژنوتیپ ایرانی و خارجی انار صورت گرفت. تجزیه و تحلیل دادهها نشان داد که از مجموع 25 جفت آغازگر ریزماهوارهای انار، 10 جفت آغازگر توانستند چندشکلی و تکثیر مناسبی را در ژنوتیپهای انار نشان دهند که در مجموع 38 آلل، با میانگین 1/3 به ازای هر مکان ژنی تکثیر شد و میانگین محتوی اطلاعات چند شکل در حدود 35/0 محاسبه گردید. بر اساس دندروگرام بدست آمده، ژنوتیپهای ایرانی تقریباً با توجه به موقعیت جغرافیاییشان از یکدیگر جدا وگروهبندی شدند. بر اساس نتایج حاصل، کمترین میزان تنوع ژنی در بین ارقام اهلی و تجاری و بیشترین آن در بین ارقام وحشی است. مقایسه جمعیتهای انار ایران با کشورهای دیگر مورد مطالعه نشان میدهد که میانگین تنوع ژنی محاسبه شده در هر مکان ژنی در جمعیت ایران بیشتر از سایر جمعیتها است و ژنوتیپهای ناشناخته ارتباط نزدیکی را با نمونههای ترکمنستانی و ایرانی نشان میدهند. قرارگرفتن بیشتر ژنوتیپهای روسیهای در کنار ارقام اهلی و تجاری ایرانی و برخی ژنوتیپهای امریکایی در کنار نمونههای وحشی ایران و حتی نزدیکی دو نمونه ژاپنی به ارقام وحشی و زینتی ایران ارتباط نزدیک ژنوتیپهای خارجی با ارقام ایرانی و احتمالاً فرضیه گسترش یافتن انار از ایران به سایر مناطق دنیا را تأیید میکند. به منظور مطالعات تکاملی بیشتر روی انار برش محصول pcr ناحیه igs بین ژنهای حفاظت شده rna ریبوزومی با شش آنزیم محدود کننده روی برخی ژنوتیپهای انار انجام گرفت. نتایج نشان داد آنزیمهای برشی مورد استفاده قادر به ایجاد چندشکلی نبودند که با توجه به گزارشات مربوط به پایین بودن سطح چندشکلی ژنتیکی در تحقیقات مولکولی انجام گرفته روی انار چندان دور از انتظار نبود و استفاده از تعداد بیشتری آنزیم با قابلیت مکان تشخیصی چهار جفت بازی میتواند نتایج بهتری را در پی داشته باشد. بررسی توالی نواحی 1its و 2its بین ژنهای rna ریبوزومی، تنوع بیشتر ژنوتیپ وحشی انار را نسبت به اهلی و زینتی و قابلیت تفکیک دو گونه انار را به خوبی نشان داد. همچنین در مقایسه انار با سایر گیاهان بر اساس این نواحی ارتباط بیشتر انار با گیاهان خانواده lythraceae و پس از آن myrtaceae قابل توجه بود که با نظر برخی گیاهشناسان در تعیین خانواده انار به نوعی مطابقت داشت و اهمیت این نواحی را در تعیین روابط فیلوژنی گیاهان و طبقهبندی آنها از نظر مولکولی به خوبی بیان میکند.
حمیده رستگاری هدشی علی تهرانی فر
میوه انار در ایران به دلیل کیفیت مرغوب، امکان صادرات و از نظر اقتصادی دارای اهمیت فراوان است. به منظور حفظ کیفیت انار، علاوه بر رعایت اصول باغداری، مساله نگهداری مناسب آن پس از برداشت و مدیریت محصول تا زمان فروش امری اجتناب ناپذیر است. به منظور کاهش ضایعات انار کاربرد موادی قبل از برداشت که بتوانند به حفظ کیفیت انار بعد از برداشت کمک کنند حائز اهمیت می باشد. در این پژوهش نیترات کلسیم با غلظت های صفر، 25/0، 5/0و 1% ، همچنین سالیسیلیک اسید با غلظت های صفر، 100 و 200 پی پی ام در دو مرحله (خرداد و مرداد ماه 1390) روی درختان محلول پاشی شد، اثر هر کدام از تیمارها و اثر متقابل آنها بر روی خصوصیات کمی و کیفی میوه انار رقم ملس یزدی در زمان برداشت، 2 و 4 ماه نگهداری در انبار°5 سانتی گراد، مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به صورت دو آزمایش جداگانه انجام شد. آزمایش اول، فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 2 فاکتور نیترات کلسیم، سالیسیلیک اسید و با 3 تکرار و آزمایش دوم اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 فاکتور نیترات کلسیم، سالیسیلیک اسید و زمان ( زمان برداشت، 2 ماه انبارمانی و 4 ماه انبارمانی ) با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل نیترات کلسیم و سالیسیلیک اسید بر روی پارامترهایی مانند درصد ترکیدگی میوه، درصد قهوه ای شدن سطح بیرونی و درونی پوست میوه، قسمت های سفید جداکننده آریل ها (غشاء)، وزن 100دانه انار، ویتامین ث، میزان آنتوسیانین و فعالیت آنتی اکسیدان آب انار، تاثیر مثبت داشته و کیفیت بهتری از میوه های شاهد داشتند در حالیکه متوسط وزن میوه انار با اثر متقابل نیترات کلسیم و سالیسیلیک اسید کاهش یافت. نیترات کلسیم روی میوه باعث کاهش برخی خصوصیات مانند درصد نشت الکترولیت ها، درصد میوه های پوسیده، درصدکاهش وزن میوه، درصد دانه سفیدی، درصد وزن بذر، درصد وزن پوست میوه انار شده و سبب افزایش مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، طول آریل میوه، درصد وزن آریل سالم، درصد تعداد آریل سالم، درصد وزن کل دانه ها، درصد آریل خشک و حفظ شاخص طعم شد. سالیسیلیک اسید شاخص طعم میوه انار را کاهش داد. برخی پارامترها مانند مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، ph، درصد دانه سفیدی، درصد قهوه ای شدن سطح بیرونی پوست میوه و غشاء، درصد کاهش وزن و درصد نشت الکترولیت ها با گذشت زمان در انبار افزایش یافت.
فهیمه فلاحی سید حسین میردهقان
به منظور بررسی اثر محلولپاشی کائولین بر آفتابسوختگی و قهوهای شدن آریل در انار، این پژوهش در سال 1390 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی مهریز (یزد) انجام شد. آزمایش اول بهصورت فاکتوریل بر پایه بلوک کامل تصادفی، شامل فاکتور اول در 3 سطح (کائولین 0 درصد (شاهد، آبپاشی با آب مقطر) و کائولین (2و 4 درصد)) و فاکتور دوم: چهار رقم ملس یزدی، ملس اصفهانی، قجاق قم و طوقگردن بود. در آزمایش دوم تیمارها شامل کائولین (0، 2 و 4 درصد) و زمان انبارمانی بود. محلولپاشی درختان با کائولین در زمانهای (20 خرداد، 22 تیر و 21 مرداد) بر روی ارقام ذکر شده انجام گردید. نتایج آزمایش اول نشان داد، کائولین بهصورت معنیداری موجب کاهش آفتابسوختگی میوه انار شد. ولی بین سطوح 2 و 4 درصد تفاوت معنیداری نبود. در بین ارقام مورد آزمایش رقم ملس اصفهانی و طوقگردن بهترتیب بیشترین و کمترین میزان آفتابسوختگی را نشان دادند. کائولین موجب کاهش معنیدار قهوهای شدن آریلها در ارقام ملس یزدی و ملس اصفهانی شد ولی در ارقام دیگر این کاهش معنیدار نبود. میزان فعالیت ضداکسیدانی در پوست و آریلها و ترکیبات فنلی در پوست میوههای شاهد بهصورت معنیداری کمتر از میوهای تیمارشده با کائولین بود. همچنین کائولین موجب افزایش معنیدار آنتوسیانین آریلها گردید. کائولین 4 درصد تنها موجب کاهش شاخص a* و شاخص hue angle رنگ پوست میوه در رقم قجاق قم در مقایسه با شاهد شد. تیمارکائولین تنها در رقم ملس اصفهانی موجب افزایش اسید کل آب میوه شد ولی بر مواد جامد محلول کل و شاخص رسیدگی در ارقام مورد بررسی اثر معنیداری نداشت. کائولین 4 درصد موجب افزایش معنیدار fv/fm و شاخص سبزینگی برگ شد ولی بین تیمار کائولین 2 درصد و شاهد تفاوت معنیداری مشاهده نشد. در آزمایش دوم اثر تیمار کائولین و انبارمانی بر روی رقم ملس یزدی بررسی شد. در این آزمایش مشخص گردید انبارمانی موجب افزایش معنیدار قهوهای شدن آریلها و کاهش فعالیت ضداکسیدانی، ترکیبات فنلی و آنتوسیانین آریلها پس از 100 روز انبارمانی در دمای 1±4 درجه سلسیوس شده است. میوههای تیمار شده با تیمار کائولین 4 درصد دارای فعالیت ضداکسیداسیونی، ترکیبات فنلی و میزان آنتوسیانین بیشتری بودند. در پایان دوره انبارمانی میزان اسید کاهش و موادجامد محلول کل، شاخص رسیدگی میوه و نشت یون پوست افزایش یافت.