نام پژوهشگر: محمد رضا وظیفه شناس

تعیین تنوع ژنتیکی برخی از ارقام انار از مناطق مختلف ایران با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره‏ای و pcr-rflp
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه صنعتی اصفهان - دانشکده کشاورزی 1389
  مریم پرورش   مجید طالبی

انار یکی از قدیمی‏ترین میوه‏های شناخته شده و از جمله درختانی است که از دیرباز در ناحیه غرب آسیا و خاورمیانه کشت می‏شده است. بر اساس شواهد تاریخی به نظر می‏رسد که احتمالاً مبدأ پیدایش انار ایران بوده و از این منطقه به سایر نقاط دنیا پراکنده شده است. با توجه به سطح زیرکشت قابل توجه و موقعیت ممتاز ایران به عنوان یکی از بزرگ‏ترین تولیدکنندگان انار در جهان، تعیین خویشاوندی ژنتیکی ارقام و ژنوتیپ‏های انار برای حفظ تنوع ژنتیکی، شناسایی و انتخاب ژنوتیپ‏های مطلوب در جهت اصلاح انار بسیار حائز اهمیت می‏باشد. از آنجا که از بین نشانگرهای مولکولی مورد استفاده در انار نشانگرهای ریزماهواره‏ای به دلیل ماهیت وراثت هم‏بارز، تکرارپذیری بالا و داشتن سطوح بالای چندشکلی کارایی بیشتری را در تفکیک ژنوتیپ‏های انار نشان داده‏اند، بدین منظور در پژوهش حاضر بررسی تنوع ژنتیکی انار بر اساس نشانگرهای ریزماهواره‏ای روی 77 ژنوتیپ ایرانی و خارجی انار صورت گرفت. تجزیه و تحلیل داده‏ها نشان داد که از مجموع 25 جفت آغازگر ریزماهواره‏ای انار، 10 جفت آغازگر توانستند چند‏شکلی و تکثیر مناسبی را در ژنوتیپ‏های انار نشان دهند که در مجموع 38 آلل، با میانگین 1/3 به ازای هر مکان ژنی تکثیر شد و میانگین محتوی اطلاعات چند شکل در حدود 35/0 محاسبه گردید. بر اساس دندروگرام بدست آمده، ژنوتیپ‏های ایرانی تقریباً با توجه به موقعیت جغرافیایی‏شان از یکدیگر جدا وگروه‏بندی شدند. بر اساس نتایج حاصل، کمترین میزان تنوع ژنی در بین ارقام اهلی و تجاری و بیشترین آن در بین ارقام وحشی است. مقایسه جمعیت‏های انار ایران با کشورهای دیگر مورد مطالعه نشان می‏دهد که میانگین تنوع ژنی محاسبه شده در هر مکان ژنی در جمعیت ایران بیشتر از سایر جمعیت‏ها است و ژنوتیپ‏های ناشناخته ارتباط نزدیکی را با نمونه‏های ترکمنستانی و ایرانی نشان می‏دهند. قرارگرفتن بیشتر ژنوتیپ‏های روسیه‏ای در کنار ارقام اهلی و تجاری ایرانی و برخی ژنوتیپ‏های امریکایی در کنار نمونه‏های وحشی ایران و حتی نزدیکی دو نمونه ژاپنی به ارقام وحشی و زینتی ایران ارتباط نزدیک ژنوتیپ‏های خارجی با ارقام ایرانی و احتمالاً فرضیه گسترش یافتن انار از ایران به سایر مناطق دنیا را تأیید می‏کند. به منظور مطالعات تکاملی بیشتر روی انار برش محصول pcr ناحیه igs بین ژن‏های حفاظت شده rna ریبوزومی با شش آنزیم‏ محدود کننده روی برخی ژنوتیپ‏های انار انجام گرفت. نتایج نشان داد آنزیم‏های برشی مورد استفاده قادر به ایجاد چندشکلی نبودند که با توجه به گزارشات مربوط به پایین بودن سطح چندشکلی ژنتیکی در تحقیقات مولکولی انجام گرفته روی انار چندان دور از انتظار نبود و استفاده از تعداد بیشتری آنزیم با قابلیت مکان تشخیصی چهار جفت بازی می‏تواند نتایج بهتری را در پی داشته باشد. بررسی توالی‏ نواحی 1its و 2its بین ژن‏های rna ریبوزومی، تنوع بیشتر ژنوتیپ وحشی انار را نسبت به اهلی و زینتی و قابلیت تفکیک دو گونه انار را به خوبی نشان داد. همچنین در مقایسه انار با سایر گیاهان بر اساس این نواحی ارتباط بیشتر انار با گیاهان خانواده lythraceae و پس از آن myrtaceae قابل توجه بود که با نظر برخی گیاه‏شناسان در تعیین خانواده انار به نوعی مطابقت داشت و اهمیت این نواحی را در تعیین روابط فیلوژنی گیاهان و طبقه‏بندی آن‏ها از نظر مولکولی به خوبی بیان می‏کند.

بررسی اثر نیترات کلسیم و سالیسیلیک اسید بر روی ویژگی های کیفی و عمر انبارمانی میوه انار (رقم ملس یزدی)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1391
  حمیده رستگاری هدشی   علی تهرانی فر

میوه انار در ایران به دلیل کیفیت مرغوب، امکان صادرات و از نظر اقتصادی دارای اهمیت فراوان است. به منظور حفظ کیفیت انار، علاوه بر رعایت اصول باغداری، مساله نگهداری مناسب آن پس از برداشت و مدیریت محصول تا زمان فروش امری اجتناب ناپذیر است. به منظور کاهش ضایعات انار کاربرد موادی قبل از برداشت که بتوانند به حفظ کیفیت انار بعد از برداشت کمک کنند حائز اهمیت می باشد. در این پژوهش نیترات کلسیم با غلظت های صفر، 25/0، 5/0و 1% ، همچنین سالیسیلیک اسید با غلظت های صفر، 100 و 200 پی پی ام در دو مرحله (خرداد و مرداد ماه 1390) روی درختان محلول پاشی شد، اثر هر کدام از تیمارها و اثر متقابل آنها بر روی خصوصیات کمی و کیفی میوه انار رقم ملس یزدی در زمان برداشت، 2 و 4 ماه نگهداری در انبار°5 سانتی گراد، مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش به صورت دو آزمایش جداگانه انجام شد. آزمایش اول، فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 2 فاکتور نیترات کلسیم، سالیسیلیک اسید و با 3 تکرار و آزمایش دوم اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 فاکتور نیترات کلسیم، سالیسیلیک اسید و زمان ( زمان برداشت، 2 ماه انبارمانی و 4 ماه انبارمانی ) با 3 تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که اثر متقابل نیترات کلسیم و سالیسیلیک اسید بر روی پارامترهایی مانند درصد ترکیدگی میوه، درصد قهوه ای شدن سطح بیرونی و درونی پوست میوه، قسمت های سفید جداکننده آریل ها (غشاء)، وزن 100دانه انار، ویتامین ث، میزان آنتوسیانین و فعالیت آنتی اکسیدان آب انار، تاثیر مثبت داشته و کیفیت بهتری از میوه های شاهد داشتند در حالیکه متوسط وزن میوه انار با اثر متقابل نیترات کلسیم و سالیسیلیک اسید کاهش یافت. نیترات کلسیم روی میوه باعث کاهش برخی خصوصیات مانند درصد نشت الکترولیت ها، درصد میوه های پوسیده، درصدکاهش وزن میوه، درصد دانه سفیدی، درصد وزن بذر، درصد وزن پوست میوه انار شده و سبب افزایش مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، طول آریل میوه، درصد وزن آریل سالم، درصد تعداد آریل سالم، درصد وزن کل دانه ها، درصد آریل خشک و حفظ شاخص طعم شد. سالیسیلیک اسید شاخص طعم میوه انار را کاهش داد. برخی پارامترها مانند مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، ph، درصد دانه سفیدی، درصد قهوه ای شدن سطح بیرونی پوست میوه و غشاء، درصد کاهش وزن و درصد نشت الکترولیت ها با گذشت زمان در انبار افزایش یافت.

اثر کائولین بر کاهش آفتاب سوختگی، قهوه‏ای شدن آریل‏ها و ویژگی‏های کیفی میوه انار
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه ولی عصر (عج) - رفسنجان - دانشکده کشاورزی 1391
  فهیمه فلاحی   سید حسین میردهقان

به منظور بررسی اثر محلول‏پاشی کائولین بر آفتاب‏سوختگی و قهوه‏ای شدن آریل در انار، این پژوهش در سال 1390 در ایستگاه مرکز تحقیقات کشاورزی مهریز (یزد) انجام شد. آزمایش اول به‏صورت فاکتوریل بر پایه بلوک کامل تصادفی، شامل فاکتور اول در 3 سطح (کائولین 0 درصد (شاهد، آب‏پاشی با آب مقطر) و کائولین (2و 4 درصد)) و فاکتور دوم: چهار رقم ملس یزدی، ملس اصفهانی، قجاق قم و طوق‏گردن بود. در آزمایش دوم تیمارها شامل کائولین (0، 2 و 4 درصد) و زمان انبارمانی بود. محلول‏پاشی درختان با کائولین در زمان‏های (20 خرداد، 22 تیر و 21 مرداد) بر روی ارقام ذکر شده انجام گردید. نتایج آزمایش اول نشان داد، کائولین به‏صورت معنی‏داری موجب کاهش آفتاب‏سوختگی میوه انار شد. ولی بین سطوح 2 و 4 درصد تفاوت معنی‏داری نبود. در بین ارقام مورد آزمایش رقم ملس اصفهانی و طوق‏گردن به‏ترتیب بیشترین و کمترین میزان آفتاب‏سوختگی را نشان دادند. کائولین موجب کاهش معنی‏دار قهوه‏ای شدن آریل‏ها در ارقام ملس یزدی و ملس اصفهانی شد ولی در ارقام دیگر این کاهش معنی‏دار نبود. میزان فعالیت ضد‏اکسیدانی در پوست و آریل‏ها و ترکیبات فنلی در پوست میوه‏های شاهد به‏صورت معنی‏داری کمتر از میو‏های تیمارشده با کائولین بود. همچنین کائولین موجب افزایش معنی‏دار آنتوسیانین آریل‏ها گردید. کائولین 4 درصد تنها موجب کاهش شاخص a* و شاخص hue angle رنگ پوست میوه در رقم قجاق قم در مقایسه با شاهد شد. تیمارکائولین تنها در رقم ملس اصفهانی موجب افزایش اسید کل آب میوه شد ولی بر مواد جامد محلول کل و شاخص رسیدگی در ارقام مورد بررسی اثر معنی‏داری نداشت. کائولین 4 درصد موجب افزایش معنی‏دار fv/fm و شاخص سبزینگی برگ شد ولی بین تیمار کائولین 2 درصد و شاهد تفاوت معنی‏داری مشاهده نشد. در آزمایش دوم اثر تیمار کائولین و انبارمانی بر روی رقم ملس یزدی بررسی شد. در این آزمایش مشخص گردید انبارمانی موجب افزایش معنی‏دار قهوه‏ای شدن آریل‏ها و کاهش فعالیت ضداکسیدانی، ترکیبات فنلی و آنتوسیانین آریل‏ها پس از 100 روز انبارمانی در دمای 1±4 درجه‏ سلسیوس شده است. میوه‏های تیمار شده با تیمار کائولین 4 درصد دارای فعالیت ضداکسیداسیونی، ترکیبات فنلی و میزان آنتوسیانین بیشتری بودند. در پایان دوره انبارمانی میزان اسید کاهش و موادجامد محلول کل، شاخص رسیدگی میوه و نشت یون پوست افزایش یافت.