گرشاسب پهلوان اسطوره­ای و فرا تاریخی هند و ایرانی است که بازتاب شخصیت وی در منابع ایرانی قبل و بعد از اسلام و نیز منابع غیر ایرانی موید شهرت زایدالوصف وی در زمان­های کهن است. یکی از این منابع که اختصاصاً به شخصیت و کارکردهای گرشاسب پرداخته، منظومه­ی گرشاسب­نامه­ی اسدی طوسی است که به نظر می­رسد، بخشی از اعمال منسوب به وی در این منظومه که همان سفرهای دریایی و دیدن عجایب سرزمین و دریای هند است، الحاقی است؛ زیرا در هیچ کدام از منابعی که پیش از این به نوعی به شخصیت گرشاسب پرداخته­اند، چنین سفری به وی نسبت داده نشده­است.گمان می­رود، این بخش به تبعیت از عواملی چند وارد داستان گرشاسب شده باشد. این عوامل عبارت­اند از: 1 ـ افسانه­سرایی ملاحان خلیج فارس 2 ـ اسطوره­های ملل 3 ـ داستان اسکندر 4ـ عجایب نامه­ها و کتب جغرافیایی در این پایان­نامه به شیوه­ی کتابخانه­ای و سندکاوی موضوع سفرهای دریایی گرشاسب و ریشه­های تطبیقی آن مورد بررسی قرار گرفته، پس از جمع­آوری اطلاعات به طریق یادداشت ­برداری، از دو روش تحلیلی و مقایسه­ برای دست­یابی به نتایج مد نظر استفاده شده است. اهمیت موضوع از آنجاست که ریشه­ی بخشی از منظومه­ی گرشاسب­نامه را که در ابهام است، روشن می­سازد.

چکیده این رساله به تحلیل جریان موج نو با محوریت آثار احمدرضا احمدی از ابتدا تا امروز، به عنوان بنیان گذار این جریان می پردازد. فصل اول این رساله به بیان کلیات جریان موج نو، عوامل پیدایی آن، شعرحجم، بیانیه ی شعر حجم، انواع موج نو، ویژگیهای موج نو (ادبی و فکری) و معرفی برخی از شاعران این جریان اختصاص می یابد. در فصل دوم نگارنده برآن شد تا براساس نظریه ی ساختارگرایی به بررسی تقابلهای دو جزئی در اشعار احمدی بپردازد. این تقابلها در سه دسته کلی حضور و غیاب جای می گیرند: 1- بینش نوستالژیک (کودکی/ بزرگسالی، وضعیت مطلوب گذشته/ وضعیت نامطلوب امروز، حضور/عدم حضور خانواده)، 2- مرگ و زندگی، 3- شکوه و شکایت (ارزشها/ ضد ارزشهای شعری گذشته و زمان حال شاعر، ارزشها / ضد ارزشهای اخلاقی، انسانی....) تعداد اشعاری که در شکوه و شکایت جای می گیرند بیش از دیگر تقابلهاست. در فصل سوم نگارنده بر روایت و مشخصاً کانون روایت در اشعار احمدی متمرکز می شود و از دو منظربه کانون روایت در اشعار احمدی می نگرد:1- ارتباط کانون با موضوع روایت 2- ارتباط کانون با راوی.در ارتباط کانون با موضوع روایت ، کانون روایت از نظر فاصله و سرعت،زمان و کانون روایت،کانون و محدوده ی دانش و کانون عینی و ذهنی مورد بررسی قرار می گیرد ودر ارتباط کانون با راوی، کانون روایت متغیر،کانون دید درونی و بیرونی،کانون روایت از نظر مکان راوی و شخص دستوری آن بررسی می شود. در فصل چهارم اشعار این شاعر از دیدگاه فرما لیسم مورد بررسی قرار می گیرد ومفهوم شکل و فرم،نقد جدید و فرما لیسم، فرما لیسم روسی ود ستاورد های فرما لیستها تبیین می شود در انتها پس از نقد فرما لیستی چند نمونه از اشعار شاعر، در مورد چگونگی آشکار سازی صناعت از جمله طرح فر ما لیستی،هزل رسوم نوشتار و تحریف زمان و نمود برجسته سازی در اشعار شاعر که شامل کنار نهادن وزن نیمایی،فردیت شعر و فرم فرما لیستی ـ پست مدرنیستی است، بحث می شود. واژگان کلیدی: موج نو، تقابل های دو جزئی، روایت، فرمایسم و احمد رضا احمدی

هدف اصلی عرفان (معرفه الله) است و عارف با تمام وجود سعی بر این دارد که به این حقیقت هستی دست یابد.اما غافل از اینکه در راه موانعی وجود دارد که روح او را به غل و زنجیر می کشد و این موانع نه تنها تعلق خاطر به امیال نفسانی و اموال دنیایی است بلکه غرق شدن در عبادت و فراموش کردن معبود نیز می باشد که شناساندن و معرفی آن در مثنوی مولانا به عنوان کتابی مهم در عرصه عرفان آن چنان که شایسته ی آن هست انجام نشده و اگر کاری هم شده یا به صورت جسته و گریخته بوده و یا مطالب در کتب مختلف و متعدد پراکنده است. شیوه تحقیق ای پایان نامه توصیفی-تحلیلی است و این شیوه براساس فن تحلیل محتوا و بر مبنای سند کاوی طبق منابع کتابخانه ای انجام گرفته است.

در این رساله،آموزه های اسلامی در دواوین پنج شاعر برجسته سبک هندی بررسی شده است. از آنجاکه تاکنون تحقیقات انجام پذیرفته درباره اشعار سبک هندی، بیشتر در زمینه تصویرآفرینی و خیال بندی بوده و مسائل مذهبی، عرفانی و بویژه اخلاقی آنها، کمتر مورد ارزیابی واقع شده است و با توجّه به لزوم آگاهی و آشنایی با موارد اخیر، اهمّیّت و ضرورت انجام چنین پژوهشی در اشعار شاعران نامی سبک یاد شده مشخّص میشود. بدین مناسبت، ابتدا از میان تعالیم بی شمار اسلامی، پنجاه و هشت اصطلاح مهم، اعم از اخلاقی، فلسفی، فقهی و عرفانی، برگزیده شده است. سپس از بین سرایندگان آن دوره، دیوانهای پنج تن از مهمترین و معروفترین ایشان، یعنی: بابا فغانی، طالب آملی، کلیم کاشانی، صائب تبریزی و بیدل دهلوی که اشعار آنها، بر روی هم بیش از یک صد و پنجاه هزار بیت را تشکیل میدهد، به عنوان منابع اصلی تحقیق در نظر گرفته شده و آموزه های اسلامی موجود در این اشعار استخراج گردیده است. بدیهی است این پژوهش علاوه بر آنکه در بر دارنده منابع قرآنی و اسلامی،آمار، بسامد و جداول هم پیوند با هر آموزه میباشد، نمایانگر آگاهی دقیق و توجّه ویژه شاعران یاد شده، به مبانی اسلامی از یک سو و تبلیغ و ترویج تعالیم سر شار آن مکتب راستین، از سوی دیگر است. بی تردید، گرایش شدید این شاعران به سرچشمه های اعتقادی شیعه، موضوع دیگری است که از لابلای اشعارشان، به روشنی دریافت می شود. از این رو، اهتمام نگارنده در تدوین این رساله بر آن بوده است تا با نگاهی دگر گونه بر اشعار این شاعران بلند آوازه، دریچه ای تازه را، فرا روی پژوهشگران و محقّقان ادبیّات غنیّ فارسی بگشاید.

چکیده : هر نوع ادبی (literary genre) و مضمون شعری، می تواند حاوی انواع و مضامین دیگری نیز باشد. شعر عطّار در مثنوی هایش علی رغم اینکه جنبه ی تعلیمی دارد، در درون خود معانی و مضامین گوناگونی را جای داده است. آگاهی از اینکه چه انواع ادبی دیگری در این آثار به کار رفته و آیا بسامد یک نوع ادبی و مضمون شعری خاص در همه ی منظومه ها یکسان است یا خیر؟، بررسی این آثار را از منظر انواع ادبی لازم می نماید. بدین منظور، نخست به مطالعه و شناخت معنایی نسبتاً روشن از «انواع» پرداخته شد. در مرحله ی بعد چهار منظومه ی عطار، یعنی: الهی نامه، اسرارنامه، منطق الطیر و مصیبت نامه مطالعه و در حدّ امکان، انواع ادبی و مضامین شعری موجود در آنها استخراج گردید. این انواع و مضامین در منظومه های عطّار عبارت اند از: روایت، قصّه و تمثیل (شعر قصصی)، امثال و حکم، بث شکوی، پیغام، تحمیدیه، تعلیمی، تعلیمی – عرفانی، تغزل نمادین، تقاضا، تک گویی درونی، حدیث نفس، حسب حال، رویا، سوگند، طنز،غنایی، فریب، فلسفی، گفتگو، مدح و منقبت، مرثیه، معرا ج نامه، مفاخره، مناظره، نامه، نیایش، وصف و وعظی – اخلاقی. برخی از این انواع و مضامین، به زیرنوع یا زیرگونه هایی تقسیم شده اند. در نهایت آمار دقیق هر یک از انواع، از نظر تعداد موارد و تعداد بیت ها در هر یک از آثار مورد بحث، استخراج گردیده و به مقایسه ی نسبی تعداد موارد و تعداد بیت های هر زیرنوع به نوع و نیز بررسی نسبت بیت های هر نوع به کل بیت های هر اثر پرداخته شده است. تمام یافته های آماری در جداولی منظّم گردیده و نمودارها، نسبت های آماری را به نمایش گذاشته اند.

هدف این نوشته بررسی پنج عنصر روایت ( شخصیت، زمانمندی، گفتگو، کانون روایت و صحنه)، در دو مجموعه ی داستانی « کنیزو» و « نازلی» است. این بررسی علاوه بر شناخت عناصر روایت این دو مجموعه می تواند زمینه ی آشنایی با عناصر روایت دیگر داستان هایی از این دست را هم فراهم آورد. این نوشته شامل چهار فصل است: فصل اول، مروری مختصر دارد بر تعریف و اهمیت موضوع، روش و پیشینه ی پژوهش، فرضیه ها و پرسش ها، هدف پژوهش و توضیح مختصر واژگان کلیدی. فصل دوم، شامل بخش هایی دربار? زندگی شخصی و ادبی منیرو روانی پور، سالشمار آثار داستانی وی، سبک آثار و تأثیرپذیری او از مکتب های ادبی است. فصل سوم، به بررسی و معرفی هر یک از عناصر روایت به طور جداگانه اختصاص یافته است. فصل چهارم، مهم ترین و طولانی ترین فصل این نوشته است. در این فصل ابتدا خلاصه ی هر یک از داستان های این دو مجموعه ذکر شده و سپس هر یک از پنج عنصر روایت در این داستان ها مورد بررسی قرار گرفته است.

علم کلام از علومی است که تاریخی به بلندای تاریخ بشریت دارد؛ امّا بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) رونق و گسترش فوق العاده زیادی درعرصه ی سرزمین های اسلامی پیدا کرد؛ این گسترش تا به حدّی سریع پیش رفت که در همان سده های اوّل هجرت، فِرَق و مذاهب گوناگون با اندیشه های متفاوتی پدید آمد. علم کلام از بخشی از اختلافات انسان ها سخن می گوید که منبعث از اصول ایمانی و اعتقادی است و درباره ی اعتقادات دینی به شیوه ی عقلی و نقلی بحث می کند و به تبیین و اثبات عقاید دینی می پردازد؛ از این رهگذر، کمتر اثری از علوم اسلامی و حتّی (ادب فارسی) به وجود آمده که ازعلم کلام و اصطلاحات مهم و بحث انگیز آن مانند: جبر و اختیار، حدوث و قدم صفات الهی و کلام خدا و غیره تأثیر نگرفته باشد؛ بنابراین از آن جا که «کشف المحجوب هجویری» از آثار بسیار مشهور؛ امّا ناشناخته ی ادب فارسی و به اعتباری نخستین اثر صوفیانه، عارفانه به زبان فارسی می باشد که با وجود شهرت جهانی، همچنان برای دوست داران تصوّف وعرفان ناشناخته مانده است؛ به همین دلیل لازم و ضروری می نماید تا با بررسی کلام و اندیشه های کلامی در این اثرگرانقدر نقطه های تاریک آن برای مشتاقان عرفان و تصوّف روشن و مبرهن شود؛ از جمله مواردی که در این طرح تحقیقاتی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته به ترتیب عبارتند از: بررسی کلام و علم کلام به طور همه جانبه، علل به وجودآمدن علم کلام، فرقه گرایی و بررسی علل به وجود آمدن آن، تحلیلی بر مهمترین فِرَق و مذاهب کلامی، بررسی تأثیرگذارترین اصطلاحات کلامی که تأثیر زیادی بر اذهان مردم گذاشتند، پیدا کردن نقطه هایی تاریک از زندگی پر فراز و نشیب هجویری، بررسی اندیشه های کلامی در کشف المحجوب و تحلیل و بررسی ارتباط مرموز بین حال و مقام و بعضی اصطلاحات عرفانی با جبر و اختیار.

تاریخ ادبیات نویسی به مفهوم امروزی همراه با سایر تحولات ادبی، تحت تأثیر تحقیقات مستشرقان از 1285 ش. (مشروطه) به بعد در ایران شروع شده است و تا امروز هم چنان ادامه دارد. کتاب های تاریخ ادبیات به معنای متداول امروزی آن، در ایران پیشینه ی کهن ندارد. این نوع فعالیت ادبی، پس از دگرگونی در ساختار اجتماعی و فرهنگی ایران که موجب تبادل اندیشه ها و افکار بین ایرانیان و فرنگیان شد، به وجود آمد. پیش از تحول مذکور که در زمینه های مختلف ادبی ایجاد دگرگونی کرد، تاریخ ادبیات به گونه ی امروز وجود نداشت و مطالب این گونه آثار بیشتر در تذکره ها، فرهنگ ها، فهرست ها و تاریخ سلسله های حکومتی قابل مشاهده بود. ایرانیان تاریخ ادبیات نویسی به معنای نوین آن را در سده ی بیستم و به دنبال کارهای اروپاییان به ویژه ادوارد براون آغاز کردند و تاریخ ادبیات نویسی به شیوه ی جدید در ایران رایج شد. با آن که همه ی آثار غربی ها در این زمینه به طور کامل در دسترس محققان ایرانی نبود، به دلیل آشنایی آنان با روش های جدید تحقیق، در تبیین محققانه ی مسایل ادبی جهشی پدید آمد که آثار تألیف شده در این مدت نتیجه ی آن است. در این پژوهش کوشش شده است که ابتدا تعریفی نسبتاً جامع از تذکره و تاریخ ادبیات و تفاوت آن دو ذکر شود و سپس مروری کوتاه بر تاریخچه ی تاریخ ادبیات نگاری در ایران شده و کتاب های مهمی که در این حوزه تا سال 1389 تألیف شده است، نقد و بررسی گردد. به بیان دیگر در این پژوهش قصد آنرا نداریم که فهرستی از تمام آثار منتشر شده در حوزه ی تاریخ ادبیات ایران را ارائه دهیم، بلکه بیشتر برآنیم تا تصویری کلی از کتاب های تاریخ ادبیات ایران را پیش چشم خوانندگان محترم بیاوریم.

حکیم نظامی از شاعران بزرگ قرن ششم و یکی از قله های ادب پارسی است که با سرایش خمسه خویش، جریانی از خمسه سرایی را پس از خود ایجاد کرد.خمسه نظامی از جوانب گوناگون قابل بررسی است. از آنجا که بزرگان ادب پارسی، هر کدام دانشمندان زمان خود محسوب می شدند، لذا از اصطلاحات علوم عصر خود در آثارشان استفاده می کردند. نجوم از اهمّ علوم در گذشته به کار می رفته، بنابراین بازتاب وسیعی در ادبیّات داشته است. اشعار نظامی هم مشحون از اصطلاحات نجومی است. اساس این پژوهش بر این است که خمسه را از این جنبه بررسی کند تا درک معنی و مفهوم اشعار آن آسان تر شود. روش کار بر این قرار گرفت که ابتدا تعریفی جداگانه از هر جرم سماوی ارائه و تا حدّ امکان به پیشین? اسطوره ای آن و نیز جایگاهش در قرآن کریم هم پرداخته شود، سپس کاربردش در منظومه های نظامی مورد ارزیابی قرار بگیرد. بسامد اصطلاحات نجومی در خمسه زیاد است و شاعر با آگاهی از دانش خود در سرودن اشعارش استفاده کرده است و تصاویر زیبا و معانی بلندی از این طریق ایجاد نموده است. نظامی در عین آشنایی با خرافه های نجومی و کاربرد آن ها در خلق آثارش، به این خرافات عقیده نداشته و نگاه معنوی به این پدیده ها داشته است.

چکیده یکی از انواع ادبی، حماسه است. با توجّه به تقسیم بندی انجام شده، حماسه را به چهار دست? اساطیری – ملّی، تاریخی، دینی و عرفانی، طبقه بندی می کنند. اوّلین و مهم ترین دور? سرودن آثار حماسی در ایران، قرن چهارم هجری است. چرا که با ارزش ترین اثر، که بعدها، مرجع و مأخذی برای تمامی آثار حماسی می شود، توسط فردوسی طوسی، به منص? ظهور می رسد. تا پایان قرن پنجم هجری، منظومه های حماسی، البتّه از نوع اساطیری – ملّی، سروده می شوند. امّا از اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری، به دلیل فراموش شدن افتخارات نژادی – ملّی و کم شدن رغبت شعرا به سرودن این نوع از حماسه، به نظم کشیدن آثار حماسی تاریخی و دینی، شروع می شود. این جریان، همچنان ادامه پیدا می کند. از آغاز سرایش آثار حماسی، یعنی اواخر قرن چهارم، تا پایان قرن نهم هجری، 64 منظوم? حماسی تاریخی و دینی موجود است. که از این تعداد، 45 منظومه، حماسی تاریخی و 19 منظومه، حماسی دینی است. از نخستین آثار حماسی تاریخی و دینی، می توان به قسمت تاریخی شاهنام? فردوسی و علی نام? ربیع، اشاره کرد. اغلب این منظومه ها، در ایران و ما بین قرون هفتم تا نهم هجری، سروده شده اند. و بیشترآن ها، در بحر متقارب هستند.

چکیده: حماسه، یکی از کهن ترین انواع ادبی است، که بر اساس شخصیت قهرمان آن، به چهار نوع ملّی، تاریخی، دینی و عرفانی، تقسیم می شود. فردوسی، حماسه ملی ایران را، در قرن چهارم هجری، سرود. پس از فردوسی، به تدریج، نظم حماسه های ملی، از رونق افتاد. حماسه های تاریخی از قرن ششم و حماسه های دینی، از قرن نهم، جای خود را در میان دیگر انواع ادبی، باز کردند. یکی از دوره هایی که نظم حماسه های تاریخی و دینی، از رواج قابل ملاحظه ای برخوردار است، دوره صفوی می باشد. در این فاصله زمانی(قرن دهم، تا نیمه اول قرن دوازدهم)، نظم حماسه های ملی، اصلاً مطرح نبود و شاعران، قهرمان های خود را، از میان شخصیت های تاریخی و دینی انتخاب می کردند. با بررسی های انجام شده، در این محدوده زمانی 185 منظومه حماسی تاریخی و دینی، سروده شده است، که از این تعداد، 134 منظومه، حماسه تاریخی و 51 منظومه، حماسه دینی، می باشند. بیشتر این منظومه ها، در ایران و هند، به نظم درآمده اند؛ اما در مناطق دیگری چون عثمانی، فرارود و افغانستان نیز، به این نوع منظومه ها، پرداخته شده است. اغلب این منظومه ها، به تقلید از شاهنامه، در بحر متقارب سروده شده اند و بر خلاف تعداد قابل توجه آن ها، از ارزش ادبی چندانی، برخوردار نمی باشند.

هر نوع ادبی(genre) می تواند در درون خود انواع دیگری نیز داشته باشد؛ این امر در مورد کلیّات سعدی، به سبب گستردگی موضوعی آن صادق است، تا جایی که می توان کلّیّات سعدی را مجموعه ای متنوّع از انواع ادبی دانست. همین امر، بررسی آثار سعدی را ضروری می نماید؛ علاوه براین، شناخت نوع های متفاوت ادبی در درون کلّیّات، افق معنایی وسیع تری را برای مطالعه ی آثار سعدی در اختیار ما قرار می دهد. برای دست یابی به این اهداف، نخست به مطالعه و شناخت معنایی نسبتاً روشن از «نوع » پرداخته شد؛ در مرحله ی بعد، کلّیّات سعدی مطالعه و تمام انواع ادبی موجود در آن استخراج گردید؛ این انواع عبارتند از : 1- اسطوره، 2- اعتذار، 3- افسانه، 4- اقتباس، 5- امثال وحکم، 6- بثّ شکوی، 7- پند، 8- پیغام، 9- تاریخ، 10- تعلیمی- عرفانی، -11- تغزّل، 12- تفسیر، 13- تقاضا، 14- تک گویی درونی، 15- تهنیت، 16- حدیث نفس، 17- حسب حال، 18- خمریّه، مغنّی نامه و ساقی نامه، 19- داستان نمادین وتمثیلی، 20- رویا،21 – روایت، 22- ساختمان وایوان، 23- سوگند، 24- شهرآشوب، 25- طعنه، 26- طنز، 27- عتاب، 28- غنایی، 29- فال، 30- فریب، 31- فصول وماه، 32- فلسفی، 33-گفتگو، 34-گله، 35- مادّه تاریخ، 36- مدح، 37- مذهبی، 38- مرثیه، 39- مفاخره، 40- مناظره، 41- نامه، 42- نیایش، 43- وصف، 44- هجو. در این پایان نامه، بعد از این که در فصل دوّم و سوّم در مورد انواع ادبی و آثار سعدی توضیحاتی آورده شد؛ در فصل چهارم- که ارائه ی انواع ادبی در کلّیّات سعدی است – نخست درباره ی «نوع » مورد بحث، توضیحی مختصر داده شده و سپس، آمار آن نوع - و اگر زیرنوع یا زیرنوع هایی دارد. آمار آن ها نیز– در کلّیّات سعدی، آورده شده است. فصل پنجم را جدول ها و نمودارها پوشش می دهند و در فصل ششم، در هر جدول، موارد آمده در متن، با شماره ی صفحه مشخّص شده است. در جدول، هرگاه موردی در صفحه ای، موارد دیگر داشته باشد، تعداد تکرارشدن آن مورد در صفحه ی مذکور، داخل کمانک قرار گرفته است

شعر بستری مناسب برای بیان ذهنیات، تجسّم احساسات و تجلّی افکار، اندیشه ها و نگرش های انقلابی است. سبک شناسی ابزاری مفید برای شناسایی هویّت انسانی، علمی، ادبی و دیدگاه فکری شاعر است. امروزه انجام دادن پژوهش های نوین زبان شناسی و ارائه نظریه های جدید ادبی، سبک شناسی را در انجام دادن تجزیه و تحلیل های دقیق تر یاری رسانده است. سبک شناسی لایه ای (مدرن) که یکی از مدل های سبک شناسی نوین به شمار می رود، علاوه بر مباحث سبک شناسی سنتی، به محتوا، تأثیرگذاری افکار، اندیشه ها، ایدئولوژی، زاویه دید، مخاطبان و حتی فضای خلق اثر توجه دارد. بررسی اشعار و توجه به وجوه فردیت در آثار یک دوره، استنتاج و استخراج ویژگی های سبکی خاص یک دوره را در پی خواهد داشت. طاهره صفارزاده، سپیده کاشانی و فاطمه راکعی از بانوان شاعر انقلابی و صاحب سبک دوران معاصر هستند.آثار آنان به دلیل وجود مشخصه های سبک فردی، بستری مناسب برای شناسایی سبک شعر زنانه است. توجه به موسیقی درونی، برجسته سازی مفاهیم و مضامین، استفاده از واژگان نشان دار، روانی و سادگی هوشمندانه، استفاده هنرمندانه و هدفمند از عناصر زبانی و ادبی (نماد، استعاره و تشبیه)، تصویرسازی مخیّل و عاطفی، مخاطب محوری، مفهوم گرایی، تأکید بر نهادینه ساختن مضامین دینی، انقلابی، انسانی، اجتماعی و آرمانی و صدای دستوری فعّال از جمله مشترکات سبکی شعر آنان است. این پژوهش به روش تحلیل زبانی ـ محتوایی به بررسی ویژگی های بارز سبکی اشعار انقلابی و دوران دفاع مقدّس این شاعران پرداخته است.

در جهان امروز، ادبیات نمایشی سهمی به سزا در شکل گیری هویت ملی و دینی کودکان و نوجوانان دارد. لذا می توان با بهره گیری از میراث فرهنگی یک ملت و ارائه این میراث در قالب ادبیات نمایشی، به تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان و پرورش ذوق و انتقال باور های فرهنگی و فکری آنان اقدام کرد. در تاریخ ادبیات کلاسیک ایران، خلق آثار هنری و ادبی با بهره بردن از اندوخته های فرهنگ ملی و قصه ها و افسانه ها، سابقه ای طولانی و ماندگار دارد. با توجه به نتایجی که این بهره گیری ها داشته است، اهمیت مقوله های اقتباس، باز نویسی و بازآفرینی و غیره و لزوم مباحث نظری، توسط محققان و پژوهشگران عرصه ادبیات کودکان و نوجوانان بیشتر آشکار می گردد. در آفرینش آثار نمایشی کودکان و نوجوانان، توانایی فکری و هنری باز آفریننده و بهره بردن او از الگوها و روش های مناسب، دارای اهمیت بسیار است. بهترین روش برای رسیدن به یک الگوی مناسب، توجه به ویژگی های بارز و شاخص اثر و درک صحیح شیوه ی تأثیر پذیری، از ویژگی های آثار پیشینیان است. تحقیق و پژوهش و همچنین، نقد و تحلیل آثار باز آفرینی شده، نقشی مهم در رسیدن به یک الگوی مناسب دارد. به طور کلی، اگر نویسنده، موضوع اثر کهن و یا غیر کهن را تغییر دهد و ساختار نوین به موضوع کهن بدهد و اثری کاملاً جدید و مستقل ارائه دهد، به بازآفرینی دست زده است و اگر نویسنده در ساخت آثار جدید خود از قدرت خلاقیت خود استفاده نکند و فقط به تغییر موضوع بپردازد، اثر جدید او فاقد ارزش هنری خواهد بود. در این پایان نامه تلاش شده است بر اساس مبانی علمی و با استفاده از بررسی و تحلیل فنون داستان نویسی و نمایش نامه نویسی و تعیین مشترکات و تفاوت های آن ها، به الگو و روشی علمی و اصولی برای بازآفرینی آثار ادبی کودک و نوجوان به آثار نمایشی، دست یابیم.

ناتورالیسم بمنزله یک مکتب فکری و فلسفی دارای رویکردهای اجتماعی و ادبی نیز هست که این نشان دهنده گستره محتوایی این مکتب است. هر چند برخی آن را شکل افراطی واقعگرایی (رئالیسم) بر میشمرند اما بیشتر باید به بنیانهای فلسفی آن به عنوان مولفه های اصلیش توجه کرد. مکتبی که به قدرت محض طبیعت معتقد است و طبیعت را محکوم نظام و قدرت بالاتری نمیشناسد. ناتورالیسم، کردار، گرایش و اندیشه را زائیده غرایز و امیال طبیعی میداند و پدیده ها را در طبیعت و دایره علوم طبیعی تفسیر می کند. این مکتب با آثار ترجمه ای نویسندگان دوران مشروطیت وارد حوزه ادبیات ایران شد. غلامحسین ساعدی از نویسندگان صاحب سبکی است که تحت تأثیر این مکتب قرار گرفت. این نویسنده که به نوشتن نمایشنامه و فیلمنامه شهرت دارد. مولفه های مکتب ناتورالیسم را در بسیاری از آثارش به کار برده است. اما ناتورالیسم ساعدی با ناتورالیسم افراطی در بدو تولد این مکتب تفاوت هایی دارد. پرسش کلان در این پایان نامه، سبک شناسی فکری آثار نمایشی غلامحسین ساعدی بر پایه مولفه های مکتب ناتورالیسم است. بر مبنای رهیافت های این پژوهش مولفه های گونه گونی از تاثیر پذیری های این نویسنده برجسته معاصر از ناتورالیسم در قالب شخصیتهای آثار او دیده می شود که واکاوی چند و چون این تاثیر پذیری، مساله بنیادین این جستار است. کلمات کلیدی: سبک شناسی فکری، غلامحسین ساعدی، نمایشنامه و فیلمنامه ، ناتورالیسم

ادبیات داستانی در ایران قدمتی دیرینه دارد. قصه¬ها و افسانه های عامیانه از دیرباز جنبه تفریح و سرگرمی داشته و گاهی سینه به سینه نقل می¬شده است و با پاره ای وقایع تاریخی در هم می¬آمیخته است. نو¬آوری و هنرنمایی های امیر خسرو دهلوی، شیرین و خسرو را به یکی از شاهکارهای عرصه¬ی ادبیات روایی کلاسیک تبدیل نموده است. این اثر ادبی که از نگاهی در شمار ادبیات داستانی قرار می¬گیرد دارای جلوه ها و زوایای هنری بسیاری است، که ضرورت تحقیق در آن به شدت احساس می شود.دراین رساله شیوه پژوهش تا حد زیادی مرهون نظریه¬های نقد ادبی اروپا و به ویژه نظرات ساختار گرایان روسی و فرانسوی و بیش از همه روایت شناسی تودوروف است. این پژوهش به شیوه¬ی کتابخانه¬ای (سند کاوی) انجام می¬پذیرد و یافته¬های به دست آمده به روش توصیفی و تحلیلی ارائه گردیده است. فصل نخست مواردی از قبیل: روش تحقیق و پیشینه¬ی آن، همچنین اهداف تحقیق و فرضیه¬ها را در برمی¬گیرد. فصل دوم به تاریخچه مطالعات ساختاری در ادبیات گذشته ایران و یونان، همچنین در ادبیات معاصر ایران و یونان، شرح مفاهیم ساختاری و طرح نظریات منتقدان روایت شناس می¬پردازد. فصل سوم که مهم ترین بخش این رساله است به پنج قسمت عمده تقسیم می¬شود: در قسمت نخست بررسی نوع روایی شیرین و خسرو، در قسمت دوم طرح شیرین و خسرو از نظر نوع پی¬رفت¬ها مشخص می¬شود. قسمت سوم ساختار دستور روایی اثر مورد بررسی قرار می¬گیرد. در قسمت چهارم انواع وجوه روایت در شیرین و خسرو تعیین می¬¬شود.قسمت پنجم نمود کلامی رادر برمی گیرد.

از آنجا که مقدّمات قصاید عربی (تشبیب، تغزّل و نسیب) در نقد قدما از اهمّیت خاصی برخوردار بوده است و بزرگانی چون ابن رشیق قیروانی، ابو هلال عسکری، ابن اثیر، ثعالبی و دیگران، به نقد این قسمت از قصاید، اهتمام ویژه ای داشته اند، ضروری می نماید در ادبیّات فارسی نیز مقدّمات قصاید شاعران مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد؛ در این همین راستا، در این پایان نامه، مقدّمات قصاید فرّخی سیستانی و متنبّی مورد بررسی قرار گرفته شده است. روش تحقیق، به شیو? توصیفی- تطبیقی و حجم نمونه کلّ قصاید دیوان فرّخی و متنبّی است. با مطالعه و بررسی مقدّمات قصاید (تغزّلات) این دو شاعر، چند نکته مستفاد می شود از جمله این که: اهتمام متنبّی به مقدّمات قصاید خود بسیار چشمگیر و در خور توجّه می باشد و مقدّمات طللی، وصف فراق و شکوا، از بیشترین بسامد در دیوان متنبّی برخوردار است؛ هم چنین متنبّی در تشبیب قصاید خویش به وصف طبیعت، میدان رزم و آلات و ادوات جنگی نیز می پردازد. در دیوان فرّخی سیستانی، تشبیبهایی با مضامین وصف، از جمله وصف معشوق، حالات شکار، وصف طبیعت و لوازمات آن مانند بهار، خزان، خورشید و ستارگان از بسامد بیشتری برخوردار است و با بررسی این مضامین، می توان افتراقات و اشتراکات دو شاعر مورد بحث را همراه با دلایل آن، در این زمینه مشخّص نمود.

ترسّل و کتابت یکی از مشاغل دیوانی دربارهای پادشاهی محسوب می شد و قبل از اسلام نیز دارای اهمیت بسزائی بوده است؛همواره ارزش این فن ، شایستگی فرد دبیر و توانایی او برای اقدام به این امر در کتب گوناگونی که نگاشته شده مورد بحث بوده است؛و برای ترسل ویژگیهای بسیاری ذکر گردیده است.در این رساله علاوه بر تصحیح و ارائه متنی پیراسته، سعی برآن است تا معاییر کتابت و ترسل در این اثر باز نموده شده و سنجشی میان این موازین با سایر معیارهای ذکر شده در عصر مولف به عمل آید.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

در این پایان نامه به توصیف و تصویرپردازی از شب در شعر فرخی و ناصرخسرو از سبک خراسانی وعراقی و خواجو از سبک عراقی پرداخته شده است.