امروزه گردشگری شهری یکی از پرطرفدارترین و پردرآمدترین نوع گردشگری در جهان، بویژه در کشورهای توسعه یافته به شمار می رود و نقش فزاینده ای در سیاستهای توسعه محلی ایفا می کند. شهر مهمترین ، کامل ترین و پیچیده ترین شکل مکانی انسان است که در برگیرنده مراکز مهم اقتصادی ، سیاسی ، اجتماعی و فرهنگی است. از این رو گردشگری شهری می تواند در کاهش بسیاری از مشکلات شهری مانند بیکاری موثر باشد و موجب افرایش توان اقتصادی شهر و به تبع آن افزایش درآمد سازمان های اداره کننده شهر شود. همچنین از بعد فرهنگی و اجتماعی نیز گردشگری شهری به احیا و تقویت هویت ملی، انسجام و تبادل فرهنگی در شهرهاکمک می نماید. این پژوهش در صدد بررسی زمینه های توسعه گردشگری شهری در شهر هندیجان می باشد. جهت شناخت زمینه های توسعه گردشگری شهری این سئوالات طرح شد: 1- آیا مدیریت شهر هندیجان خواهان توسعه گردشگری در این شهر می باشند؟ 2- آیا تبلیغات لازم برای معرفی جاذبه های گردشگری شهر هندیجان صورت گرفته است؟ 3- آیا تسهیلات و زیرساخت های شهری هندیجان برای توسعه گردشگری شهری مناسب است؟

چکیده: مراکز شهرها بنا به دلایلی نظیر مرکزیت جغرافیایی و ارائه ی خدمات بهتر ، استقرار بازار و فعالیت های تجاری و هویت تاریخی و فرهنگی از توان های بالقوه ی نسبتاً بالایی برای تولید درآمد برخوردارند. تداوم این روند تا جایی که به فرسودگی فضاهای کالبدی وآلودگی های زیست محیطی در مرکز شهر منجر به حرکت گروه های توانمند از این محلات به سایر بخش های حاشیه ی شهر و جایگزین شدن گروه های اجتماعی غیر بومی و ناهماهنگ گردیده و در نتیجه فرآیند رکود و تنزل مشکلات شهری دو چندان می شود تا جایی که به شکل گیری بافت های نابسامان شهری می انجامد. سالهاست که بازسازی بافت ها ی نابسامان شهری ( بافت های فرسوده ، بخش مرکزی شهرها و... ) به عنوان یکی از مسائل مهم شهری در تمامی دنیا مورد توجه قرار گرفته است.در این رساله با روش توصیفی – تحلیلی با ماهیت نظری – کاربردی که به صورت کتابخانه ای و میدانی و با تاکید بر جنبه مشارکتی طرح های نوسازی به بررسی گروههای مردم نهاد در بازسازی بافت های نابسامان بخش مرکزی اهواز می پردازد همچنین در این پایان نامه فرضیات زیر مطرح شده است . 1-نبود روحیه مشارکتی عاملی تاثیر گذار بر تزلزل ساختارهای اجتماعی و نهاد های مردمی در امر نوسازی وبهسازی بافت های نابسامان شهری است . 2_با تاکید بر جنبه مشارکتی طرح های نوسازی و بهسازی می توان نهاد های مردمی تاثیر گذار را در جریان نوسازی و بهسازی وارد کرد . 3_مسائل قومیتی و نبود روحیه مشارکتی عاملی منفی در ایجاد انگیزه تشویقی در بخش مرکزی شهر اهواز جهت نوسازی و بهسازی است. و در پایان این پژوهش نتایج زیر حاصل شده است: - نبود مدیریت واحد یکپارچه شهری در بخش مرکزی اهواز باعث از همگسیختی برنامه های طرخ های فرداست جهت بازسازی و نوسازی در بافت قدیم شهر شده است . - مسئولین و برنامه ریزان شهری اگر چه به اهمیت نظرات و مشارکت آن پی برده ند ولی همچنان خود را متعهد و ملزم به رعایت این نظرات نمی دانند - مشارکت در بخش مرکزی اهواز از نوع شعاری بوده است و در هیچ کدام از برنامه ها و طرح های اجراء شده در چند سال اخیر اصول اولیه مشارکت رعایت نشده است .

نیادهای جغرافیایی، در فرآیند شکل گیری، ادامه حیات و تحولات تاریخی جوامع انسانی، نقش تعیین کننده دارند. به طوری که، عامل اصلی تمرکز و توزیع نامتعادل جمعیت و فعالیت در ایران به شمار می رود. لذا، می بایست در روند توسعه و برنامه ریزی شهری مورد توجه اساسی قرار گیرند. این تحقیق، با هدف بررسی بنیادهای جغرافیایی در ساختار محیطی و برنامه ریزی شهر لار بر اساس دیدگاهی جامع نگر صورت گرفته است. وجود دوگانگی شهری، عدم تناسب جمعیت با عملکرد، نابرابری در دسترسی به امکانات شهری و محدودیت منابع آب و خاک، مسائل اصلی پژوهش را تشکیل می دهند. روش تحقیق در این پژوهش، بر مبنای علی- پس رویدادی است. شیوه کار بر مبنای کلی نگری جغرافیایی و کشف رابطه علت و معلولی با بهره گیری از مبانی نظری پیرامون موضوع می باشد. احتمال دارد، عدم تناسب جمعیت و کارکرد؛ ناشی از موقعیت جغرافیایی است. به نظر می رسد، بنیادهای جغرافیایی، ریشه اولیه و نقطه عطف دوگانگی شهری است و نقش مهمی در روند توسعه و برنامه ریزی شهری لار، ایفا می کند. موارد یاد شده، به همراه، نقش آفرینی مدیریت شهری در تشدید دوگانگی، فرضیه های پژوهش را تشکیل می دهند. یافته های تحقیق، نشان می دهد که برخی کارکردهای شهر مانند وجود فرودگاه بین المللی و کارکرد گسترده بهداشتی- درمانی، با جمعیت محدود آن انطباق ندارد. زلزله 1339 ه.ش به عنوان ریشه اولیه و نقطه عطف دوگانگی شهری، عمل نموده است. تأثیر موقعیت در شکل گیری شهر و ادامه حیات آن، نقش مهمی دارد. مهاجرت ( ناشی از موقع ) در توسعه اقتصادی- اجتماعی شهر، اهمیت اساسی دارد. محدودیت توسعه ناشی از کمبود منابع آب و خاک، عاملی بازدارنده در روند توسعه لار، محسوب می شود. پدیده های مورفولوژیکی، از موانع جدی توسعه فیزیکی می باشند. کالبد سنتی شهر قدیم سازگار با طبیعت، در برابر کالبد مدرن شهر جدید ناسازگار با طبیعت، به خوبی نمایانگر دوگانگی ساختار شهری است. ضمن آنکه، در دسترسی به امکانات شهری، عدم تعادل وجود دارد. مدیریت ناکارآمد شهری به عنوان بنیاد انسانی، در جایگاه تشدیدکننده و تثبیت دوگانگی به ویژه دوگانگی کالبدی، عمل نموده است. بنابراین، می توان گفت: بنیادهای جغرافیایی نقش اساسی در ساختار و برنامه ریزی شهر لار دارد و عدم تعادل بستر طبیعی و فرهنگی، در سطح گستره را موجب شده است. ساختار کنونی شهر، حاصل عملکرد بنیادهای جغرافیایی است. برنامه ریزی جهت کاهش دوگانگی شهری، تناسب جمعیت و فعالیت با محیط، تحقق عدالت اجتماعی و افزایش پایداری در برابر مخاطرات محیطی، با محوریت توسعه پایدار، از مهمترین نکاتی است که می بایست مدنظر برنامه ریزان توسعه و مدیریت شهری قرار گیرد.

رشد و گسترش شهرها حاصل تأثیرات و تغییرات متقابل عوامل و عناصر مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و کالبدی است که شهرها آن را در تعامل با محیط بیرونی و در کنش با جنبه های درونی به دست می آورند. نقش مرکزیت منطقه ای و خدماتی شهر شیراز در جنوب کشور و وجود ساختارهای مختلف به تشدید مهاجرت ها و افزایش شتابان جمعیت شهرنشین انجامیده و باعث عدم انسجام کالبدی و عملکردی شهر، شکل گیری معضلات اجتماعی – اقتصادی و تخریب منابع ارزشمند زیست محیطی (خصوصا در بخش شمال غربی شهر) و ... گردیده است. به نظر می رسد تأثیر عوامل بنیادین و ساختاری و برنامه ها و طرح های فرادست و فرودست باعث دگرگونی در رشد و ساختار شهر گردیده است که حاصل این روند ضرورت تهیه طرحهای جامع و تفصیلی و رشد نابهنجار کالبدی بافت شهری در چند دهه اخیر بوده است. این پژوهش با تکیه بر روش های تحلیلی و مطالعات کتابخانه ای تحلیل رشد و گسترش بافت شهر شیراز از دیدگاه برنامه ریزی ساختاری – راهبردی را مورد بررسی قرار داده و به ارائه راهکارها و پیشنهادهایی در این زمینه پرداخته است. طرحهای جامع به عنوان ابزار ساماندهی شهر اولویت توسعه شهر را در بخش جنوبی و سپس توسعه درونی شهر معرفی می نماید اما بر خلاف اندیشه های کالبدی، قطعی و ایستایی این طرحها، رشد شهر به سمت شمال غربی جهت گیری می نماید و به عدم تحقق پیش بینی های طرح در زمینه های مختلف می گردد که بیانگر بیگانگی طرح با محیط شهر و عدم توجه اینگونه طرحها به ساختارهای سازنده فضای شهری است. در شهر شیراز اهداف، سیاست ها و چشم اندازهای توسعه آن مطرح گردیدند و در برنامه ریزی ساختاری – راهبردی مسائل شهر از دیدگاه ابعاد مختلف اقتصادی، رفاه اجتماعی، کیفیت شهری و زیست محیطی و مشارکت جمعی بررسی شده اند. نتیجه ای که از پژوهش حاصل شد بیانگر تحولات اساسی در نگرش برنامه ریزی شهر و توجه به عوامل ساختاری در سطوح مختلف شهری و فراشهری در نحوه شکل دهی و ساماندهی فضای شهر شیراز است.

سیستم های حمل ونقل در دودسته ی موتوری و غیر موتوری قرار می گیرند. سیستم های غیر موتوری، دوچرخه و پیاده هستندکه تحت عنوان سیستم های حمل ونقل پایدار شناخته می شوند زیرا آلودگی تولید نکرده، منابع انرژی را نیز مصرف نمی کنند. استفاده از سیستم دوچرخه در برخی کشورها به ویژه اروپای غربی به عنوان بخشی از حمل و نقل شهری جای خود را در کنار سایر شیوه های حمل و نقل تثبیت نموده است. سیستم حمل و نقل دوچرخه در ایران علی رغم وجود ظرفیت های مناسب، سهم ناچیزی از سفرها را به خود اختصاص داده است. در این پایان نامه تلاش شده است با بررسی نقش و جایگاه دوچرخه در کشورهای اروپای غربی، راهکارهای گسترش و ویژگی مناطق اولویت دار برای پیاده سازی سیستم حمل ونقل دوچرخه درشهرهای کشور تحقیق گردد. به این منظور9 شهر بر اساس تقسیمات اقلیمی کشور انتخاب وبا استفاده از فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) اولویت بندی شدند. در انجام تحلیل معیارهای ارزیابی تعیین و مقایسه شهرها با توجه به هر معیار بر اساس نظرات کارشناسان در نرم افزارصورت پذیرفت. درادامه نرخ ناسازگاری نیز محاسبه گردید و نشان داد نظرات کارشناسان قابل استناد است. روند تحلیل در نمودارهایی ارائه و اولویت های نهایی تعیین گردید. نتایج نشان دادند تراکم جمعیت شهری و پس از آن توپوگرافی و جمعیت جوان، بیشترین اهمیت را دارند. از شهرهای نمونه، شهر رشت بیشترین وزن نهایی را به دست آورد و به عنوان اولویت اول معرفی گردید و شهرهای قم و بوشهر در اولویت های بعدی قرار گرفتند. این تحلیل نشان داد پیاده سازی سیستم حمل ونقل دوچرخه می بایست از شهرهایی آغاز گرددکه دارای ویژگی هایی نزدیک به اولویت های معرفی شده باشند. ضمن اینکه نتایج این تحلیل به نوع معیارها ونظرات کارشناسان وابستگی نسبی دارد.

فرآیند جهانی شدن مدت هاست که آغاز گردیده و امواج گوناگونی را پشت سر گذاشته است. این فرآیند شامل سه بعد کلی اجتماعی و فرهنگی، سیاسی و اقتصادی می باشد. بعد اقتصادی جهانی شدن مهمترین و تأثیر گذارترین بعد این فرآیند به شمار می رود. این بعد یا به عبارتی دیگر، جهانی شدن اقتصاد، مشتمل بر چهار بعد جهانی شدن تجارت، جهانی شدن تولید، جهانی شدن فن آوری و سرمایه گذاری های مستقیم خارجی می باشد که در این تحقیق به این چهار بعد در قالب جهانی شدن اقتصاد پرداخته خواهد شد. فرضیه های این پژوهش در رابطه با تأثیرات جهانی شدن اقتصاد بر روند شهرنشینی معاصر استان خوزستان می باشند که با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی مورد بررسی قرار گرفته اند. بر این مبنا این تأثیرات در قالب سه فرضیه، که فرضیه ی نخست در خصوص افزایش جمعیت شهر اهواز و فرضیه های دوم و سوم نیز در رابطه با نظام شهری استان خوزستان می باشند تهیه شده است. بر این مبنا فرضیه ی دوم از منظر عملکردی(کیفی) به نظام شهری استان خوزستان و بالاخص شهر اهواز می نگرد و فرضیه ی سوم نیز از منظر جمعیتی(کمی) به نظام شهری استان خوزستان در قالب پدیده ی نخست شهری پرداخته که در این زمینه نیز از شاخص های رتبه-اندازه و چهار شهر استفاده گردیده است. یافته ها نشان می دهد، صنعت نفت سرمنشاء تحولات گوناگونی در شهر و شهرنشینی استان خوزستان در رابطه با جهانی شدن اقتصاد می باشد. در واقع پس از کشف نفت در این استان، روز به روز بر اهمیت این استان در اقتصاد کشور و همچنین اقتصاد جهانی افزوده گردید. از این دوره به بعد بود که سرمایه گذاری های خارجی و دولتی وارد این استان شد و این روند با روی کار آمدن حکومت پهلوی شتاب گرفت. نفت و صنعت نفت به عنوان عاملی اساسی در جهانی شدن اقتصاد ایران و استان خوزستان به شمار می رود. به گونه ای که بیشترین صادرات کشور مربوط به نفت بوده و همچنین بیشترین میزان سرمایه گذاری های خارجی نیز در این بخش صورت می گیرد. در این خصوص استان خوزستان و به ویژه شهر اهواز نیز از جایگاه خاصی برخوردار می باشند. صنعت نفت ایجاد صنایع عظیم دیگری را الزام آور ساخت که اکثراً با سرمایه گذاری های شرکت های خارجی و کمک های فنی و مهندسی این شرکت ها به انجام رسیدند. از جمله ی این صنایع می توان به پالایشگاه، کارخانجات لوله سازی، کارخانجات فولاد و ... اشاره کرد. در دهه ی 1355-1345 سهم اهواز از صنایع ایجاد شده نسبت به سایر شهرها منجمله آبادان بیشتر بود. در واقع از همین سال ها است که روز به روز بر جمعیت شهر اهواز افزوده می شود و شهر آبادان را پشت سر می گذارد و علائم ظهور نخست شهری در نظام شهری استان خوزستان نمایان می گردد. با ورود نیروهای جهانی شدن اقتصاد به این استان و بالاخص شهر اهواز، نیاز به دگرگونی در برخ عملکردهای شهری بود. به گونه ای که عملکردهای جدیدی به ضرر برخی عملکردهای کهن و سنتی در شهرهای این استان جایگزین گردید. از جمله این عملکردها می توان به عملکردهای صنعت و ساخت، پولی و بانکی، عملکردهای تخصصی، عملکرد تجاری و بازرگانی، عملکرد حمل و نقل و ارتباطات اشاره کرد که روز به روز بر شمار شاغلین این فعالیت ها که به نوعی نشانگر جایگزین شدن عملکردهای جدیدی می باشند افزوده گشت.

احداث خطوط انتقال نیرو یکی از مهمترین فعالیتهای صنعت برق کشور محسوب می گردد که با توجه به هزینه احداث این خطوط از یک طرف و تأثیرات متقابل عوامل طبیعی و محیطی بر روی این خطوط از طرف دیگر باعث شده است که در مسیریابی این خطوط پارامترهای مختلفی در نظر گرفته شود. کلیه این پارامترها در ارتباط مستقیم با موقعیت مکانی دکلها و تجهیزات خطوط انتقال نیرو می باشد. سیستم اطلاعات جغرافیایی دارای قابلیت های مختلفی از جمله امکان اخذ، بازیابی، بهنگام رسانی، نمایش، پردازش وتجریه و تحلیل اطلاعات مکان مرجع می باشد. بنابراین سیستم اطلاعات جغرافیایی بستر مناسبی را مهیا می سازد که در آن بتوان شرایط و پارامترهای مختلف را به صورت لایه های اطلاعاتی تعریف نموده و بر اساس الگوهای تعریف شده و مورد نظر کارشناسان مختلف، با هم تلفیق نموده و به نتایج مورد نظر رسید. امکان سنجی استفاده gis در شبکه انتقال نیرو و کاربردهای آن جهت مدیریت صنعت برق از اهداف این تحقیق می باشد. طراحی و پیاده سازی یک gis کاربردی جهت مسیریابی خطوط انتقال نیرو هدف اصلی این تحقیق می باشد. در این تحقیق ابتدا روش معمول و سنتی مسیریابی خطوط انتقال نیرو که شامل مراحل تعیین منطقه مطالعاتی، تهیه مدل مفهومی، انتخاب روش مسیریابی و ساختار داده، تعیین فاکتورهای موثر در مسیریابی خطوط انتقال نیرو، آماده سازی اطلاعات، ورود داده ها به نرم افزار matlab، تلفیق اطلاعات، تعیین موقعیت دکل ها، انتخاب مسیر بهینه و ارزیابی مسیرها می باشد، بیان گردیده است. در این تحقیق به منظور یافتن مسیر بهینه بین دو نقطه مورد نظر، ابتدا با نوشتن برنامه در محیط matlab و با استفاده از مدل استنباط فازی نقاط مناسب جهت نصب دکل و نقشه هزینه بدست آمده است. همچنین به منظور وزن دهی به فاکتورها از روش ahp استفاده شده است. سپس با استفاده از تابع short path کوتاهترین مسیر بین دو نقطه بدست آمده است. همچنین به منظور تلفیق اطلاعات، روشهای تلفیق اطلاعات مانند مدل بولین(boolean)، همپوشانی شاخص(index overlay)، مدل فازی(fuzzy logic)، مورد بررسی قرار گرفت. در نهایت مدل فازی گاما به عنوان بهترین مدل جهت تلفیق اطلاعات انتخاب گردید و این مدل جهت مسیریابی بین دو پست سبزآّب و حسینیه مورد استفاده قرار گرفت.

فضاهای سبز شهری به ویژه پارکها از جمله مراکز مهم خدماتی در شهر هستند که دسترسی با صرف زمان و هزینه کمتر به آنها در رسیدن به اهداف اساسی توسعه یعنی عدالت اجتماعی و توسعه عادلانه حائز اهمیت زیادی می باشد. در خدمات رسانی شهری تنها افزایش تعداد مراکز خدماتی، دلیل بر خدمات رسانی مناسب نبوده، بلکه آنچه حائز اهمیت است، توزیع بهینه این مراکز است. در این پژوهش چگونگی توزیع مکانی پارکها و سرانه آن برای هر نفر در شهر مُهر مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر ماهیت کاربردی آن و بر اساس منابع و داده های جمع آوری شده در پایگاه سیستمهای اطلاعات جغرافیایی و با کاربرد توابع و الگوریتم های موجود در مدل ahp انجام گرفته است. برای این منظور از معیارهای نزدیکی به مراکز آموزشی، مراکز مسکونی، مراکز مذهبی، معابر اصلی و فاصله از مراکز بهداشتی، مراکز تجاری، تاسیسات شهری، سد و پلیس و نیروی انتظامی استفاده شده است. سپس به منظور الگوسازی هر کدام از معیارها، بر اساس ارزش و اهمیت آنها در مکانیابی فضای سبز، وزن مناسبی اختصاص داده شده است. نتایج حاصل از تحلیل، سطوح مناسب برای انتخاب مکان بهینه فضای سبز(پارک) را براساس ارزش، اولویت بندی نموده و در نهایت بهترین مکان پیشنهادی با استفاده از expert choice بر روی نقشه نشان داده شده است. نتایج حاصله نشان می دهند که توزیع فعلی پارک ها در سطح محله های شهر مُهر مناسب نبوده است. همچنین نتایج حاکی از آن است که سطح و سرانه اختصاص یافته به کاربری فضای سبز(پارکها) در شهر مُهر با استانداردهای ارائه شده از سوی وزارت مسکن و شهرسازی مطابقت ندارد. همچنین میزان فضای سبز شهری(پارکها) با تراکم جمعیت محله های شهر مُهر مورد بررسی قرار گرفت و نتیجه حاصله نشان داد که 60% پارکها با میزان تراکم جمعیت محله ها تناسب ندارند.

سیستم مدیریت مواد زاید جامد شهری به عنوان جزئی از مدیریت شهری و به لحاظ ارتباط آن با توسعه پایدار شهری دارای اهمیت فراوانی می باشد و به دلیل سوء مدیریت این سیستم مشکلات زیادی گریبان گیر شهرهای بزرگ و کوچک کشورهای در حال توسعه از جمله ایران و شهر لامرد شده است.توجه به امر مدیریت پسماندهای شهری می تواند زمینه ارتقای سلامت افراد جامعه و ایجاد یک محیط زیبا و دلپذیر را برای شهروندان فراهم آورد. مدیریت پسماندها در شهرهای کوچک مورد غفلت واقع شده است که این امر می تواند آینده این شهرها را با خطر مواجه سازد. مدیریت پسماندها باید در اولویت طرح ها و برنامه های شهر قرار گیرد، هدف اساسی در این پژوهش، بررسی نحوه مدیریت مواد زاید خانگی در شهر لامرد، مشارکت شهروندان در امر مدیریت مواد زاید و یافتن مکان مناسب محل دفن زباله های شهری است. روش کار در این پژوهش توصیفی – تحلیلی با ماهیت کاربردی است. شیوه جمع آوری داده ها، بصورت کتابخانه ای، میدانی(پرسشنامه، بازدید پژوهشگر) و استفاده از پایگاه های اطلاعاتی می باشد و برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار های رایانه ای excel , spss و gis استفاده شده است. نتایج بدست آمده از این پژوهش موید آن است که مدیریت شهری با توجه به امکانات محدود خود، خدمات یکسانی را به محلات مختلف شهر ارائه می دهد و در حال حاضر مشارکت مردم در سطح بسیار پایینی قرار دارد اما مردم بسیار مشتاق هستند که در این زمینه با مدیریت شهری همکاری کنند. همچنین ضمن بررسی وضعیت مکان فعلی دفن زباله شهر بر اساس معیار های زیست محیطی، مکان بهینه نیز با توجه به ضوابط و معیارها پیشنهاد شد.

از مشکل های عمده ی شهرها در ایران که همیشه برنامه ریزان و مسئولان شهری را به فکر چاره اندیشی واداشته است، افت فیزیکی بخش های قدیمی و بافت های مسأله دار شهری و یا بافت های فاقد کیفیت در فضای شهری است. برخی از مسائل و مشکل های موجود در این بافت ها عبارتند از : وجود قطعات زمین بسیار کوچک، نامنظم، تأسیسات و تجهیزات شهری نامناسب، قدیمی بودن ساختمان ها و عدم استحکام و کارآیی لازم با نیازهای امروزی و... که نتیجه آن عدم بهره گیری درست زمین به عنوان یک عنصر ایستا است؛ لذا یکی از دغدغه های اصلی مدیران و برنامه ریزان و طراحان شهری، برنامه ریزی، بهسازی، نوسازی و ساماندهی این قبیل بافت ها در کنار بافت های جدیدتر بوده است. از آنجا که این امر در قالب شهر به وقوع می پیوندد و دخالت در امور شهر کاری فردی و یا گروهی نیست و با جریانی از اقدامات و تصمیمات پیچیده سروکار دارد، برای تحقق اصول فوق باید اطلاعات و داده های فضایی با اطلاعات توصیفی (معیارها) منطبق گردد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد تا با تجسم وضعیت موجود، بتوان گزینه ها و سناریوهای پیشنهادی مناسب را برای تجدید حیات بافت شهری فرسوده تحلیل نمود. سیستم های اطلاعات جغرافیایی امکان تجزیه و تحلیل های پیچیده را با مجموعه ای از داده های مکانی در ترکیب با مجموعه داده های توصیفی فراهم می کند و علاوه برداشتن توانایی ترکیب مجموعه داده های مختلف، توانایی ترکیب روش های مختلف جمع آوری، رسیدگی، ممیزی و به روز رسانی اطلاعات را نیز دارد. لذا این پژوهش سعی دارد با بکارگیری سیستم اطلاعات جغرافیایی به شناسایی و اولویت بندی بافت فرسوده ی منطقه دو شهر سقز با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی پرداخته و براساس آن سناریوی تنظیم مجدد زمین را به مرحله اجرا بگذارد . باتوجه به هدف پژوهش، این تحقیق از نوع نظری ـ کاربردی و روش مطالعه و بررسی اطلاعات و داده های مورد نیاز از نوع توصیفی ـ پیمایشی می باشد. براساس بررسی های اولیه، بافت فرسوده محدوده مطالعه معمولا ً دارای الگوی توسعه نامشخص و خودرو و همچنین سازمان فضایی مبهمی است، در جریان تغییرات پیچیده و غیرقابل پیش بینی شهری مداوم، بیشتر ادراک بیینده را دچار سردرگمی می کند و تصاویر نامنظم تری در اختیار او قرار می دهد. از جمله این تغییرات می توان به تفکیک زمین ها و ایجاد بافت های ریزدانه تر که نماهای کم عرض و خط آسمان داندانه ای، اضافه بناهایی به سمت معبر و در نتیجه از بین بردن و نامنظم کردن دسترسی ها و فضاهای عمومی و... اشاره کرد. نتیجه حاصل به صورت نقشه ای در سه کلاس اولویت اول ، اولویت کم و فاقد اولویت برای بهسازی و نوسازی ارائه شدکه بیانگر کارایی سیستم اطلاعات جغرافیایی در شناسایی مناطق بالقوه برای توسعه می باشد. با اجرای سناریوی تنظیم مجدد زمین و تغییر در بخش اولویت دار محدوده به روشنی و وضوح سازمان فضایی و نشانه ای در بافت در ذهن بیننده کمک و وی را از سردرگمی می رهاند و بستر مطلوبی برای تغییرات آتی فراهم می آورد و نقش موثری در تغییر نگاه مردم و به وجود آوردن چشم انداز مطلوب از بافت های فرسوده تداعی کند.

یکی از بلایای طبیعی که استان خوزستان را به دلیل موقعیت جغرافیایی و همجواری آن با پهنه های بزرگی از مناطق بیابانی تحت تاثیر قرار میدهد، پدیده گردوغبار است. عواملی از قبیل ربزدانه بودن ذرات و خشک بودن خاک مناطق بیابانی شمال آفریقا، شمال صحرای عربستان، جنوب شرق سوریه و نواحی خشک و بدون پوشش گیاهی سرزمین عراق به علت عدم بارندگی در یک دوره طولانی باعث ایجاد این پدیده در بخشهای وسیعی شده است. عوامل و تاثیرات موثر در تغییرات اقلیمی و ایجاد شرایط مناسب برای توفان گردوخاک، خشکسالی، بیابان زایی، اثرات آنها، روشهای کنترل آن، اثرات تخریبی حرکت شن های روان، اقدامات بیابان زدایی درون استانی و برون استانی به منظور کاهش گردوخاک، تاثیرات و نتایج بیابان زایی، تاریخچه فعالیتهای تثبیت شن در تپه‏ های‏ ماسه‏ های در خوزستان، تعریف گردوغبار، موقعیت و سرچشمه، نوع ذرات غبار، آثار و تبعات گردوغبار در بخش محیط زیست، غلظت، ساعات ماندگاری و مقایسه با استاندارد حد مجاز، بررسی تاثیر پدیده گرد و غبار بر محیط زیست، اثرات بهداشتی با آلایندهها و تنوع در آلایندههای هوا، شاخص های قابل ارائه در برنامه های بهداشت هوا، تاثیرگسترده گرد و غبار بر محیط اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، فقرگسترده و تخریب منابع در جهان و ایران، تاثیر گردوغبار برسلامتی انسان و بیماریهای عمده ناشی از آن، ارائه شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که این پدیده مرتبا رو به افزایش بوده و خسارات جبران ناپذیری را در بخشهای مختلف به خصوص سلامتی و جان انسانها به همراه داشته و ضرورت این امر اقدامات اساسی داخلی و فرا منطقه ای را می طلبد. روش تحقیق آن به صورت کتابخانه ای و میدانی و داده های گردوغبار از سازمانهای هواشناسی، محیط زیست، منابع طبیعی، استانداری خوزستان و نیز مصاحبه حضوری با کارشناسان آن سازمانها به عمل آمده است.

گسترش بی رویه شهرها و در نتیجه افزایش بی رویه جمعیت شهری به ویژه در سال هایاخیر موجب افزایش بیش ازپیش مصرف و در نتیجه افزایش تولید انواع پسماند در مناطق شهری گردیده است. مشکل دفن مواد زائدهمواره از سال های دور گریبانگیر بشر بوده است و شاید ساده ترین و ممکن ترین راهی که در ابتدا به نظر رسید تلنبار نمودن زباله در زمین های خارج از محدوده شهری و سپس سوزاندن آن به منظور جلوگیری از آلودگی بوده است و مسائل و مشکلات ناشی از دفن زباله ها در مکان های مذکور سبب شد تا در برخی از کشورهای جهان زباله دان های روباز جای خود را به محل دفن بهداشتی بدهند به همین دلیل موضوع دفن مواد زائد یکی از بحث های مهم در زمینه مهندسی محیط زیست است. در زمینه مکان یابی پسماند لازم است مطالعات وسیعی برای طراحی و مکان یابی محل دفن پسماند، با توجه به فاکتورهای موثر در این زمینه انجام گیرد. انتخاب فاکتورهای متعدد و در نتیجه تصمیم گیری، تصمیم گیران را ناخودآگاه به سمت استفاده از سیستمی سوق می دهد که علاوه بر دقت بالا از نظر سرعت عمل و سهولت انجام عملیات نیز در حد بالایی قرار داشته باشد. این تحقیق از نوع کاربری و روش آن توصیفی-تحلیلی می باشد. و هدف آن انتخاب محلی مناسب که در آن 1- خطر برای سلامت عموم مردم در محل دفن به حداقل رسانده شود. 2- محل مورد نظر حداقل تأثیرات زیست محیطی را داشته باشد. 3- محل مورد نظر حداقل هزینه و بالاترین سطح خدمات را برای کاربران تسهیلات و تجهیزات فراهم کند متغیرهای مورد مطالعه در این پژوهش عبارت از شیب، لندفرم، لیتولوژی، گسل، آب های سطحی، آب های زیرسطحی، عمق سطح ایستابی، مناطق متأثر از باد، مناطق تحت حفاظت، شهر و جهات توسعه آن، فرودگاه، خطوط انتقال نیرو، زمین های زراعی و حساس از نظر زیست محیطی و در نهایت نقشه کاربری اراضی می باشند. نتایج نهایی حاصل از تلفیق لایه های اطلاعاتی؛ چهار سایت که دارای بیشترین امتیاز وزنی بودند به عنوان سایتهای بهینه جهت دفن پسماند انتتخاب شدند.

حاشیه نشینی یکی از پاشنه آشیل های توسعه پایدار شهری تلقی می شود. از عوامل عمده ایجاد ناپایداری در مناسبات شهری به ویژه در کشورهای در حال توسعه، گونه ای شهرنشینی با مشکلات حاد موسوم به حاشیه نشینی(اسکان غیررسمی) است که بنا به مشاهدات جهانی در حال گسترش فزاینده است. این گونه سکونتگاه ها هر چند جلوه ای از فقر را نمایان می سازد، بازتاب کاستی ها و نارسایی دولت و بازار رسمی نیز محسوب می شود. هدف این پژوهش بررسی میزان رضایت مندی ساکنان محله منبع آب از اجرای طرح توانمندسازی ( برنامه ی اصلاح و توسعه ی تأسیسات روبنایی) مناطق حاشیه نشین در شهر اهواز(مطالعه ی موردی : کوی منبع آب)، می باشد. این پژوهش از نوع نظری- کاربردی و روش مطالعه ی آن توصیفی-تحلیلی می باشد. برای جمع آوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی استفاده شده است.در این پژوهش به سه شاخص اصلی مبحث توانمندسازی 1- رضایت مندی از خدمات رسانی 2) رضایت مندی از توانمندسازی ساکنان محله (ظرفیت سازی، ارتقای آگاهی-های ساکنان محله) 3) میزان مشارکت ساکنان در برنامه های بخش دولتی، مورد توجه قرار گرفته است. و به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارهای excel و spss استفاده گردیده است. نتایج حاصله نشان می دهد 1)رضایت مندی ساکنان محله در زمینه ی خدمات رسانی (روبنایی) در راستای توانمند سازی، نمره ی رضایت مندی نسبتا مطلوبی از دید مخاطبین ارزیابی شده است . 2) ساکنان محله از تلاش های صورت گرفته در جهت توانمندسازی ساکنان محله (ارتقای آگاهی اجتماعی ساکنان) از جمله: تجهیز دفتر مدیریت محله و آموزش بهداشت محیط به خانواده ها و برگزاری انتخابات شورای محله رضایت نسبی دارند و از تلاش های صورت گرفته در جهت تجهیز محله به کتابفروشی ها و محصولات فرهنگی و برگزاری دوره های آموزشی (آموزش شهروندی،) و رضایتی بالایی وجود ندارد.3) میزان مشارکت ساکنان در برگزاری انتخابات شورای محله و برگزاری جلسات عمومی توجیهی (مشارکت و همکاری ساکنان) در محله مطلوب ارزیابی شده است و میزان مشارکت در برگزاری کلاس های آموزشی در جهت توانمند سازی از نظر ساکنان محله مطلوب نمی باشد. به طورخلاصه می توان گفت این منطقه دارای کمبودهای زیاد دیگری بویژه در رابطه با زیر ساخت های شهری است که این کمبودها در منبع آب به چشم می خورد. چنین مناطقی به توجه بیشتری از سوی بخش دولتی نیاز دارند تا محیطی سالم و مطلوب برای زندگی ساکنان محله فراهم گردد.

اهمیت مسائل محیط زیست شهری، هیچ گاه به انداز ه امروز نمایان نبوده است. زیرا امروزه شهرها به عنوان مهم ترین دستاورد تلاش های تکنولوژیکی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی انسان محسوب می شوند،که به تناسب رشد سریع جمعیت شهری و شهرنشینی، مصرف منابع و انتشار آلودگی های زیست محیطی هم، در شهر ها افزایش پیدا کرده است. به طوری که تداوم این گونه رشد شهر نشینی، به ویژه با شکل و کارکردی که در کشور های در حال توسعه از جمله ایران دارد، بحران آفرین و هشداری بر ناپایداری شهر نشینی است. امروزه جهت حفظ سلامت و پایداری اکوسیتم شهری، وظیفه گونه انسانی،کاهش اثرات منفی حاصل از استفاده نادرست از سرزمین در شهرها از طریق برنامه ریزی جهت کاهش نرخ آنتروپی و تنظیم متابولیسم شهری، چرخه های مواد و انرژی و در نظر گرفتن ظرفیت منابع جهت تأمین نیاز های جمعیت اکوسیستم شهری می باشد. بنابراین درک و فهم رابطه عمیق شهر و محیط زیست، برای حل مشکلات شهر و محیط، و امتزاج و بهینه سازی سیستم ها و فرآیندهای چندگانه طبیعی و انسانی امری اساسی است. در این راستا، تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می باشد. هدف تحقیق، ارزیابی متابولیسم شهری و تأثیر آن بر وضعیت زیست محیطی کلانشهر اهواز است. برای دستیابی به هدف مذکور، پس از تبیین مفهوم متابولیسم شهری شاخص سازی مقدماتی در سه مرحله به صورت زیر انجام گرفت؛ مرحله اول؛ استخراج یافته ها از روش دلفی، مرحله دوم؛ استخراج یافته ها از مطالعه سوابق و تجارب مطالعات داخلی و خارجی و مرحله سوم؛ ترکیب یافته ها در قالب کلان معیارها. پس از شناخت معیارها، با توجه به اهداف مطالعه، فرآیند تبدیل معیارها به شاخص های کمی انجام و شاخص ها در چارچوب مدل وزنیahp ، وزن دهی و اولویت بندی گردیدند، و برای تحلیل مکانی- فضایی داده ها و معیار ها، از نرم افزار gis، استفاده شده است. در این راستا، نتایج بحث نشان داد که مهم ترین معیار های تبیینی برای ارزیابی متابولیسم شهری،عبارتند از: آلودگی صدا، آلودگی خاک، آلودگی هوا، آلودگی آب، آلودگی صنعتی و آلودگی پسماند های شهری.

زلزله از دیر باز در جهان به عنوان یکی از مخرب ترین و تهدیدآمیزترین عامل انهدام حیات انسانی و محیطی مطرح بوده است. و آسیب های ناشی از آن در ابعاد مختلف(فیزیکی، اجتماعی و غیره) متوجه جوامع شهری که مدرنترین و آسیب-پذیرترین شیوه سکونت در جهان است، میشود. اما این پدیده طبیعی به خودی خود در هر مکانی میتواند قابلیت ایجاد بحران و آسیب را نداشته باشد. بلکه آمادگی و برنامه ریزی دقیق برای تعیین درجات آسیب، کنترل، کاهش عواقب نامطلوب زلزله میتواند تعیین کننده درجه بحران آن باشد. در نتیجه شناخت ابعاد اجتماعی و فیزیکی موضوع که رابطه دوسویه در آسیب ناشی از زلزله دارد ضرورت می یابد. که پژوهش مورد نظر با ماهیت "توسعه ای – کاربردی" روش تحقیق "توصیفی- تحلیلی" به بررسی موضوع در شهر یزد پرداخته است. و از آنجا که تنها ابزار انسان جهت تعیین آسیب های ناشی از آن اطلاعات موجود و روش های کمی- آماری می باشد؛ این پژوهش با بهره گیری 117 متغیر از شاخص های اجتماعی – فیزیکی و استفاده از تکنیک های vikor، smart-entropy و topsis و همچنین نرم افزارهای gis excel و spss به ارزیابی آسیب لرزه ای پرداخته است. که نتایج مورد نظر نشان داده است خسارت ساختمانی در اثر زلزله تا شدت 3 الی 4 مرکالی تقریباً آسیبی ندارند و یا خیلی ناچیز است. همچنین نتایج مدل های آماری نشان داده است منطقه 2 و 1 به ترتیب با میزان 642/0 و 183/0 درصد بیشترین و کمترین آسیب پذیری شهر را در در برابر زلزله در مناطق شهر یزد دارا میباشند.

توسعه نواحی شهری و افزایش جمعیت شهرها، همراه با افزایش روزافزون سفرهای موتوری بوده که این مسئله سبب پدید آمدن مشکلات زیادی ازقبیل تراکم ترافیک،اتلاف وقت شهروندان،آلودگی صوتی،آلودگی هوا وافزایش مصرف سوخت شده است. مشکلات فوق در بسیاری از کلان شهرهای کشورمان ایران، نیز آشکارا وجود دارد. دوچرخه به عنوان وسیله نقلیه ای غیرموتوری، اقتصادی وسازگاربامحیط زیست،می تواند جایگزین مناسبی برای وسایل نقلیه موتوری باشد. هر چند برای سیستم حمل ونقل دوچرخه مزایا و محاسن زیادی بیان شده و در برخی از شهرهای جهان عملاً تأثیرات مثبت زیادی را در زمینه های ترافیکی، زیست محیطی و بهبود کیفیت زندگی داشته است؛ اما بررسی دقیق اثرات بهره گیری از این سیستم در کلان شهرهای ایران با توجه به شرایط و ویژگی های موجود باید بررسی و تحلیل شود. شهر اهواز با داشتن مشکلات ترافیکی و زیست محیطی زیاد به عنوان مطالعه موردی این پژوهش انتخاب شد. همچنین در این پژوهش ازنرم افزار aimsunکه علاوه بر تحلیل شاخص های ترافیکی، قابلیت تحلیل میزان مصرف سوخت و به تبع آن میزان نشر انواع آلاینده ها را داراست، استفاده شده است. برای بررسی شاخص های ترافیکی و میزان نشر آلاینده ها، سه گزینه متفاوت جهت پیاده سازی سیستم حمل ونقل دوچرخه در شهر اهواز تعریف شد. هر یک از این سه گزینه و حالت موجود(حالت پایه) در نرم افزار مدل شدند.در نهایت خروجی های نرم افزار شامل شاخص های ترافیکی و میزان نشر انواع آلاینده ها در همه ی گزینه ها و حالت پایه با یکدیگر مقایسه شدند. نتایج حاصل نشان داد که بهترین عملکرد در گزینه دو که در آن تنها مسیرهای شریانی دارای مسیر ویژه دوچرخه می باشند، حاصل می شود. در این گزینه شاخص های ترافیکی( متوسط سرعت و تأخیر وارده بر کل وسایل نقلیه) تغییرات چندانی را با حالت پایه نشان نمی دهد؛ ولی کاهش 19 درصدی مصرف سوخت، کاهش 19 درصدی مونوکسید کربن و 16 درصدیsox به عنوان دو آلاینده مهم هوا، در این گزینه قابل توجه است. ضمن این که در گزینه های دیگر نیز کاهش میزان نشر آلاینده ها را شاهد هستیم.

گسترش سریع شهرها، اکثر کشورهای جهان را با مشکلات متعددی مواجه ساخته است .تعداد زیادی از صاحب نظران معتقدا افزایش جمعیت علت اولیه ی گسترش سریع شهرها محسوب می شود و چنانچه رشد و گسترش کالبدی و فضایی شهر کنترل نگردد و برنامه ای برای آن اندیشیده نشود ، پدیده ای به نام اسپرال شهری یا پراکنش افقی بی رویه را به وجود خواهد آورد . به دلیل مسائل شهری به وجود آمده درکلانشهر اهواز و تبعاتی که گریبانگیر موقعیت حساس و خطیر این شهر روبه رشد شده است ، در این پژوهش برآن شدیم که تحقیقات و مطالعات بیشتری پیرامون مسائلی از قبیل عوامل موثر برگسترش فضایی و تعیین فرم فضایی کنونی این شهر بپردازیم. هدف اصلی این پژوهش تعیین مهمترین عوامل در گسترش فضایی شهر و همچنین تعیین فرم کنونی شهر از طریق شاخص های عملکردی است. روش پژوهش مورد استفاده توصیفی- تحلیلی است که برای مشخص کردن مهمترین عوامل در گسترش کلانشهر اهواز ، نظرسنجی دلفی و مدل fahp و مدل هلدرن را مورد استفاده قرار داده ایم و در ادامه برای تعیین فرم فضایی این کلانشهر طی دوره 1375 تا 1390 از مدل های آنتروپی شانون و ضریب آماره موران استفاده کرده و وضعیت را برای دوره های مختلف مورد مقایسه قرار داده ایم . نظریات کارشناسان برای تعیین مهمترین عامل گسترش فضایی شهر حاکی از آن است که عامل اجتماعی (جمعیتی ) تاثیر گذارترین عامل است ونتایج مدل هلدرن در دوره 90-1345 نیز 68 درصد عامل جمعیتی را در گسترش فضایی شهر موثر دانسته است . بررسی و مقایسه دوره های مختلف سالهای 1375 ، 1385 و 1390 با استفاده از آنتروپی شانون نشان می دهد فرم فضایی شهر پراکنده بوده و در طی این دوره ها نه تنها از پراکندگی کاسته نشده بلکه شاهد افزایش در این زمینه نیز بوده ایم .ضریب موران جمعیت و مساحت نیز طی همین دورها گویای این است که فرم شهر اهواز ازالگوی تصادفی تبعیت می کند (یعنی در برخی مناطق متراکم و در برخی مناطق پراکنده است ) .

یکی از بلایای طبیعی که استان خوزستان را به دلیل موقعیت جغرافیایی و همجواری آن با پهنه های بزرگی از مناطق بیابانی تحت تاثیر قرار میدهد، پدیده گردوغبار است. عواملی از قبیل ربزدانه بودن ذرات و خشک بودن خاک مناطق بیابانی شمال آفریقا، شمال صحرای عربستان، جنوب شرق سوریه و نواحی خشک و بدون پوشش گیاهی سرزمین عراق به علت عدم بارندگی در یک دوره طولانی باعث ایجاد این پدیده در بخش های وسیعی شده است. عوامل و تاثیرات موثر در تغییرات اقلیمی و ایجاد شرایط مناسب برای توفان گردوخاک، خشکسالی، بیابان زایی، اثرات آنها، روشهای کنترل آن، اثرات تخریبی حرکت شن های روان، اقدامات بیابان زدایی درون استانی و برون استانی به منظور کاهش گردوخاک، تاثیرات و نتایج بیابان زایی، تاریخچه فعالیت های تثبیت شن در تپه‏ های ‏ماسه‏ای در خوزستان، تعریف گردوغبار، موقعیت و سرچشمه، نوع ذرات غبار، آثار و تبعات گردوغبار در بخش محیط زیست، غلظت، ساعات ماندگاری و مقایسه با استاندارد حد مجاز، بررسی تاثیر پدیده گرد و غبار بر محیط زیست، اثرات بهداشتی با آلاینده ها و تنوع در آلاینده های هوا، شاخص های قابل ارائه در برنامه های بهداشت هوا، تاثیرگسترده گرد و غبار بر محیط اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، فقرگسترده و تخریب منابع در جهان و ایران، تاثیر گردوغبار برسلامتی انسان و بیماری های عمده ناشی از آن، ارائه شده است. نتایج تحقیق نشان میدهد که این پدیده مرتبا رو به افزایش بوده و خسارات جبران ناپذیری را در بخشهای مختلف به خصوص سلامتی و جان انسانها به همراه داشته و ضرورت این امر اقدامات اساسی داخلی و فرا منطقه ای را می طلبد. روش تحقیق آن به صورت کتابخانه ای و میدانی و داده های گردوغبار از سازمانهای هواشناسی، محیط زیست، منابع طبیعی، استانداری خوزستان و نیز مصاحبه حضوری با کارشناسان آن سازمانها به عمل آمده است.

فعالیت کشاورزی و روش بکار‏گیری از نهاده‏های کشاورزی، از مظاهر توسعه روستایی می‎باشد. توسعه به معنی تلاش برای بهبود زندگی، همراه تاریخ بشر بوده است ولی توسعه به مفهوم امروزی امری فراتر از رشد اقتصادی می‏باشد. هدف اصلی این تحقیق، ارزیابی نقش کشاورزی در توسعه پایدار روستایی دهستان حومه بخش مرکزی شهرستان اندیمشک بوده است. پژوهش حاضر از نوع مطالعات کاربردی است که از روش‏های تحقیق توصیفی– تحلیلی استفاده شده است به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از دو مدل سوات( sowat) و تاپسیس(topsis) استفاده گردید. نتایج بدست آمده از این پژوهش که با استفاده از مدل سوات انجام گردید بیانگر این امر بوده که توان‎ها و قابلیت‎های محیطی برای توسعه کشاورزی بیش از محدودیت‎ها و تنگناهای آن بوده است و میان برخورداری از امکانات و خدمات روستایی با توسعه کشاوری منطقه ارتباط مستقیمی وجود دارد.

اهمیت صنعت گردشگری امروزه به حدی رسیده است که به عنوان بزرگترین صنعت خدماتی جهان در آمده وسالانه میلیون ها گردشگر در سرتا سر جهان با انگیزه های گوناگون در حال جابجایی وسفر می باشند. گردشگری علاوه بر جاذبه های طبیعی و تاریخی به وجود امکانات متعدد زیر ساختی واجتماعی نیاز دارد. دهستان قلعه تل در شهرستان باغملک واقع شده است بررسی توان وقابلیت های گردشگری این دهستان مسئله اصلی این پایان نامه است. این پایان نامه ازنوع نظری - کاربردی واز نظر ماهیت توصیفی – تحلیلی می باشد. داده های پایان نامه از ازطریق اسنادی، کتابخانه ای، میدانی و پیمایشی جمع آوری شده است. مطالعه میدانی با استفاده از پرسشنامه و روش لیکرت صورت گرفته است، ججم نمونه 365 نفر است. فرضیه های پژوهش بوسیله ی تجزیه و تحلیل آماری با نرم افزار spss مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج پایان نامه گویای این است که قلعه تل دارای جاذبه های متعددگردشگری می باشد وجاذبه های طبیعی در توسعه گردشگری نقش موثری دارند و همچنین زیر ساخت ها وخدمات لازم در شهرستان وجود دارد .

چکیده:احداث واحدهای مسکونی در اطراف و محدوده شهرها برای خانواده های فاقد مسکن و اقشار کم درآمد، بدون تامین خدمات و امکانات ضروری زندگی، می تواند معضلات عدیده ی اجتماعی و فرهنگی را به دنبال داشته باشد. مسئله اصلی این این پژوهش «بررسی پیامدهای اجتماعی جدایی گزینی مکانی- فضایی طرح مسکن مهر در شهر امیدیه» است. پژوهش حاضر از نظر نوع نظری- کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی- تحلیلی است. اطلاعات این پایان نامه از روش کتابخانه ای، اسنادی، پیمایشی و مصاحبه با کارشناسان گردآوری شده است. جهت تجزیه و تحلیل این اطلاعات از نرم افزارهای spss(آزمون tتک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون، مجذور کای اسکوئر) وarcgis و مدل fahpجهت ارزیابی موقعیت مکانی مسکن مهر استفاده شده است. روش اندازه گیری لیکرت برای سنجش داده ها به کار گرفته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که ساکنان طرح مسکن مهر در فقر نسبی به سر می برند و بیش از نیمی از متقاضیان دارای ریشه ی شهری می باشند. ساکنان طرح مسکن مهر سکونت در این مکان را نوعی برچسب اجتماعی تلقی می کنند. از سویی اکثر ساکنان، از سکونت در طرح مسکن مهر شهر امیدیه رضایت ندارند. همچنین میان ریشه ی مکانی و میزان رضایت ساکنان رابطه معنادار و مستقیمی مشاهده می شود. در سنجش سطح ناامنی و ناهنجاری های اجتماعی، مشخص گردید که این میزان کمتر از حد متوسط است. طرح مسکن مهر از نظر موقعیت مکانی در وضعیت بسیار مناسبی قرار دارد. به گونه ای که حداقل 21درصد از مساحت زمین (40860 کیلومتر مربع) دارای تناسب بسیار کم و 50 درصد آن (98260 کیلومتر مربع) دارای تناسب بسیار زیاد است. استاندارد سازی سرانه ی کاربری ها، اولویت دادن به رفع محرومیت ها و فرهنگ فقر و دسترسی آسان به مراکز اشتغال از جمله پیشنهادات ارائه شده جهت کاهش آثار اجتماعی در سطح طرح مسکن مهر شهر امیدیه می باشد.

بافت های تاریخی هسته و کانون اولیه شکل گیری شهرها و قلب تپنده آن ها می باشند. این گونه بافت ها، سند تاریخ، فرهنگ، هویت و میراث ملت و شهر محسوب می شوند. از این رو به دلیل ارزش ها و ویژگی های منحصر به فردشان تکرار ناشدنی اند. و لذا در حکم سرمایه های ملی امروز ما و نسل های فردای آینده می باشند. این محلات به همراه تمامی عناصر آن ها، در معرض آسیب های جدی قرار گرفته اند. و نیازمند توجه جدی می باشند. خوزستان به عنوان بخشی از هلال خصیب (مهد شهرنشینی جهان)، آثار بی نظیری را به خود اختصاص داده است. بافت های قدیمی دارای موقعیتی ویژه، و نیازمند پروژه های مرمتی هستند. و ضامن تحقق این طرح ها، مشارکت مردم درهمه زمینه ها از جمله؛ تعیین هدف ها، گرفتن تصمیمات و از میان برداشتن موانع و مشکلات است. این پژوهش در تعریف الگوهای مشارکت در این راستا، فرضیات ذیل مطرح شده است: 1. به نظر می رسد بین وضعیت مالی و میزان مشارکت رابطه معنی داری وجود دارد. 2. بین میزان تعلق خاطر ساکنین به محل زندگی و تمایل آن ها به مشارکت رابطه معنی داری وجود دارد. 3. بین میزان مشارکت مردم و میزان رضایت آن ها، رابطه معنی داری وجود دارد. 4. به نظر می رسد بین شغل ساکنین و میزان مشارکت آن ها، رابطه معنی داری وجود دارد. 5. به نظر می رسد بین تحصیلات ساکنین و مشارکت آن ها، رابطه معنی داری وجود دارد. نتایج این تحقیق نشان می دهد که: 1. درآمد ساکنین تأثیری در میزان مشارکت آن ها ندارد. 2. رابطه مستقیمی بین حس تعلق خاطر ساکنین به محله و میزان مشارکت آن ها وجود دارد. 3. بین میزان رضایت ساکنین و میزان مشارکت رابط معنی دار و مستقیمی وجود دارد. 4. بین شغل ساکنین و مشارکت آن ها رابطه مستقیمی وجود دارد. 5. بین میزان تحصیلات ساکنین و میزان مشارکت آن ها رابطه مستقیمی وجود دارد.

اسکان غیر رسمی ،پدیده ای فراگیر است که وجه کالبدی آن به سبب بروز بیرونی اش ملموس تر و به همین سبب برای بسیاری قابل درک تر است. برخی از متخصصان سادگی ورود به گفتمان اسکان غیر رسمی را دلیل ساده بودن آن می پندارند و تصور می کنند موضوع از ماهیت پیچیده ای برخوردار نیست، در حالی که واقعیت خلاف آن را ثابت می کند. اسکان غیر رسمی مقوله ای چندوجهی است که بر بستری از تعاملات حاصل از مولفه های متعدد بروز می کند تشخیص تقدم و تاخر این مولفه ها بر یکدیگر مشکل بوده و همین نیز انسان را به خطا می اندازد. عوامل متعدد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موجب افزایش جمعیت شهرنشین و کاهش جمعیت روستاها شده است. موثرترین این عوامل، سرعت و ناهمگونی در فرایند توسعه ا ارزیابی شده است. در کشور ایران نیز طی دو دهه ی اخیر، هدف این رساله شناسایی سکونتگاه های غیر رسمی و یا همان حاشیه نشین در شهر نفت خیز مسجد سلیمان است و به دنبال ان است تا نهاد های مردمی و مشارکت را به عنوان یک الگوی برای ساماندهی این سکونتگاه مورد توجه قرار دهد .این رساله در شش فصل نگاشته شده است که در فصل اول به کلیات و اصول تحقیق ، فصل دوم به تعاریف و چهارچوب نظری تحقیق اشاره دارد ، در فصل سوم به بررسی محدوده مورد مطالعه یعنی شهر مسجد سلیمان ، فصل چهارم به شناسایی سککونتگاه های غیر رسمی در شهر مسجد سلیمان ، فصل پنجم به تجزیه وتحلیل با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتب و سوات و در آخرین فصل نیز به آزمون فرضیات و ارائه پیشنهادات و نتیجه گیری می پردازد . همچنین برای تشخیص و شناسایی سکونتگاه های غیر رسمی سعی شده است تا با استفاده از روش های نوین علمی در شناسایی سکونتگاه های غیرر سمی ( حاشیه نشین) همچون علوم gis استفاده شود . بدین منظور مدل ahp را برای ارزش گذاری محلات شهر مسجد سلیمان و اولویت بندی این محلات انتخاب نموده و بر اساس آن اقدام به تهیه نقشه های این مناطق کرده است . و در نهایت با توجه به اصول اساسی ساماندهی با تاکید بر راهبرد توانمند سازی نتیجه گرفته است که می توان با بهره گیری از مشارکت مردمی ، ظرفیت سازی و نهاد سازی اقدام به ساماندهی محلات غیر رسمی مسجد سلیمان کرد.