نام پژوهشگر: حمید عبدالهی

ریز ازدیادی پایه های پاکوتاه کننده گلابی(.pyrus communis l) oh×f333 و oh×f69
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه بوعلی سینا - دانشکده علوم کشاورزی 1389
  فاطمه خدایی چگنی   حمید عبدالهی

پایه‏های همگروه گلابی (pyrus communis l.) نسبت به پایه‏های همگروه به (cydonia oblonga mill.) دارای برتری‏های متعددی از جمله تحمل به بیماری آتشک هستند. این تحقیق با هدف تعیین پروتکل مناسب و تکثیر درون شیشه‏ای دو پایه هیبرید گلابی oh×f69 و oh×f333 در قالب چهار آزمایش مجزا انجام شد. طی آزمایش اول، اثر محیط‏های پایه ms،ql وql تغییر یافته روی صفات رویشی شامل طول گیاهچه، تعداد شاخه، تعداد برگ، توسعه برگ، طول میانگره و میزان نکروز بررسی شد. در بین این محیط‏ها، محیط کشت ql تغییر یافته با بهترین پرآوری شاخه و بلندترین طول میانگره به عنوان محیط کشت پایه برای آزمایشات بعدی در نظر گرفته شد. در آزمایش دوم و سوم ارزیابی اثر دو نوع سایتوکینین 2ip و bap طی دو آزمایش جداگانه به ترتیب برای 2ip در چهار غلظت صفر (شاهد)، 5/.، 1 و 2 میلی‏گرم در لیتر 2ip و برای bap در سه غلظت 5/.، 1 و 2 میلی گرم در لیتر انجام شد. نتیجه این دو آزمایش نیز بیانگر برتری غلظت 5/. میلی گرم در لیتر 2ip و 1 میلی‏گرم در لیتر bap با بهترین تعداد و کیفیت ریزشاخه‏ها بود. در آزمایش چهارم بهترین شرایط ریشه‏زایی تحت تیمار طولانی مدت و کوتاه مدت غلظت‏های مختلف iba بررسی شد، تیمار کوتاه مدت نسبت به تیمار بلند مدت، ریشه‏زایی بالاتری را ایجاد نمود. بیش‏ترین درصد ریشه‏زایی، توسعه برگی، طول ریشه و کیفیت ریشه در غلظت 2 میلی‏گرم در لیتر iba ایجاد شد. به طور کلی به منظور ریز‏ازدیادی این دو پایه گلابی و بقاء مطلوب ریز شاخه‏ها محیط رشدی مشتمل بر نمک‏های پایه ql تغییر یافته غنی شده با 5/. میلی‏گرم در لیتر 2ip، 1 میلی‏گرم در لیتر bap برای بهبود پرآوری شاخه و تیمار کوتاه مدت با 2 میلی‏گرم در لیترiba برای توسعه ریشه‏زایی این پایه‏ها قابل توصیه می‏باشد.

تحلیل اندازه گیری های تعادلی غیرهم دما: تعیین پارامترهای ترمودینامیکی تعادلات واکنش های تشکیل کمپلکس براساس اندازه گیری های طیف سنجی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه اراک - دانشکده علوم پایه 1390
  اکبر فتاحی   حمید عبدالهی

چکیده: تعادلات شیمیایی همواره از نقطه نظر علمی و صنعتی مورد توجه بوده است. در بین پارامترهای مختلفی که توسط محقققین در تعادلات شیمیایی بررسی می شود به نظر میرسد که ثابت های تعادل ترمودینامیکی و مشروط بیشتر مورد توجه قرار می گیرند. درروش های مرسوم برای تعیین ثابت تعادل، به واکنش مورد بررسی فرصت داده می شود تا در دمای ثابت به تعادل برسد، سپس غلظت گونه های مختلف موجود در تعادل با روش های مختلف جهت محاسبه ثابت-های تعادل تعیین می شوند. تیتراسیون نسبت مولی به همراه روش های اسپکتروفتومتری یکی از عمومی ترین و دقیق ترین روش هایی است که توسط شیمی دان ها به منظور مطالعه تعادلات شیمیایی مختلف از قبیل تعادلات پروتونه شدن و تشکیل کمپلکس مورد استفاده قرار می گیرند. در روش های تیتراسیون نسبت مولی، جهت دست یابی به نتایج قابل قبول باید دما در کل آزمایش ثابت نگه داشته شود. در این تحقیق، اندازه گیری های تیتراسیون نسبت مولی ناهم دما برای تعیین ثابت پایداری تعادلات مختلف سیستم کمپلکس بر اساس روش کمومتریکس (مدل سخت) معرفی می شود. در روش پیشنهادی به جای ثابت پایداری، k، پارامترهای ترمودینامیکی (تغییر آنتروپی استاندارد، ?s°، و تغییر آنتالپی استاندارد،?h° ) محاسبه می شوند. توانایی این روش ابتدا توسط یک مجموعه از داده های شبیه سازی شده از نسبت مولی مختلف اثبات شد. در طول آزمایش نسبت مولی، دما طبق یک پروفایل دمایی تعریف شده تغییر کرد و تغییرات طیفی در مقابل مقدار تیترانت شبیه سازی شد. در پایان، مدل های مختلف واکنش های تشکیل کمپلکس به طور عملی بررسی شد. داده های اسپکتروفتومتری نسبت مولی به همراه پروفایل دمایی به مدل های مناسب منطبق شد. مقادیر پارامترهای ترمودینامیکی برای هر کدام از سیستم های تعادلی با دقت و صحت بالا محاسبه شدند. علاوه بر این، ثابت های پایداری محاسبه شده توسط رابطه وانت-هوف، با مقادیری که مستقیماً با روش عمومی نسبت مولی در دمای ثابت تعیین می شود، مقایسه شدند. نتایج نشان می دهد که روش پیشنهادی می تواند به طور مطمئن برای تعیین ثابت پایداری از اندازه گیری ناهم دما به کار برده شود.

بررسی همبستگی بین پارامترهای مدل های شیمیایی بر عدم قطعیت آنها در برازش چند متغیره
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده شیمی 1390
  علی براتی   حمید عبدالهی

همبستگی بین پارامترهای مدل، مسئله ای است که برخی از کاربردهای رگراسیون غیر خطی را پیچیده می-کند. دو پارامتر مربوط به یک مدل که وابستگی داخلی داشته باشند، گفته می شود که با هم همبستگی دارند. مقدار نهایی این پارامترهای وابسته، بستگی به مقدار دیگر پارامترها و نقطه شروع برازش دارد. اگر همبستگی خیلی شدید باشد همگرایی و/یا تخمین واحد هر یک از پارامترها ممکن است به سختی حاصل شود. در این شرایط همگرایی یا اصلاً حاصل نمی شود یا نیاز به جستجوی طاقت فرسا برای پیدا کردن یک سری مقادیر اولیه برای پارامترها می باشد که با آنها همگرایی حاصل گردد. مدل های با همبستگی جزئی ممکن است اغلب با موفقیت استفاده شوند اما کاهش دقت در برازش پارامترها در مقایسه با مدل های ناهمبسته (مستقل) بهایی است که باید پرداخته شود. این یک مسئله مهم است زیرا اگر پارامترها وابسته باشند اثر تغییر در یکی از آنها توسط تغییر دیگر پارامترها جبران می شود. در نتیجه خطای موجود در بعضی از پارامترها تعیین دیگر پارامترها را تحت تأثیر قرار می دهد. به عنوان یک روش شیبی، الگوریتم نیوتن- گوس لونبرگ/مارکوات به طور مستقیم تخمینی از عدم قطعیت پارامترهای برازش شده را بر اساس ماتریس واریانس- کواریانس از تنها یک داده آزمایشگاهی حاصل می-کند. همچنین با استفاده از ماتریس انحنا که در هر مرحله از تکرار الگوریتم محاسبه می شود، همبستگی بین پارامترها و سهم همبستگی بین پارامترها در عدم قطعیت آنها را می توان بدست آورد. این تحقیق به همبستگی بین پارامترها در مدل های خطی و غیر خطی مربوط می شود. در قسمت اول، برای درک بهتر، انوع حالت های ناهمبسته (مستقل)، همبستگی جزئی و همبستگی کامل برای دو پارامتر موجود در یک مدل خطی با طراحی های متفاوت بررسی شد. چند نوع نمودار که تصویر واضحی از همبستگی بین پارامترها را حاصل می کنند نمایش داده شد. در قسمت دوم بررسی به دو مدل غیر خطی بسط داده شد: الف) یک واکنش سنتیکی مرتبه اول متوالی ب)یک تعادل دو مرحله ای تشکیل کمپلکس فلز/لیگاند. برای هر دو نوع مدل غیر خطی از داده های اسپکتروسکوپی چند متغیره استفاده شد. اثر برخی از شرایط متفاوت آزمایشگاهی مانند غلظت اولیه متفاوت، طیف معلوم به عنوان اطلاعات اولیه، میزان پیشرفت واکنش (یا تیتراسیون) و مقادیر متفاوت پارامترها بر همبستگی بین پارامترهای مدل و عدم قطعیت آنها مورد بررسی قرار گرفت.

آنالیز چند متغیره داده های دوخطی و غیر دوخطی مرتبه دوم الکتروشیمیایی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده شیمی 1390
  مجتبی کوشکی   حمید عبدالهی

مهم ترین اهداف این پایان نامه به دست آوردن داده مرتبه دوم الکتروشیمیایی و مزیت مرتبه دوم الکتروشیمیایی هستند. برای به دست آوردن داده مرتبه دوم الکتروشیمیایی دو تغییر ساده در ارتفاع و زمان پالس ولتامتری پالس تفاضلی اعمال شد. به علت غیر دوخطی بودن بسیاری ازداده های الکتروشیمیایی در کار اول و دوم جابجایی پتانسیل با الگوریتمی که قبلاً ارائه شده بود، تصحیح شد. در کار سوم با توجه به وجود ابهام چرخشی در روش های مدل سازی نرم، همه جواب های ممکن در آنالیز ولتامتری داده مرتبه دوم محاسبه شد. در کار چهارم یک الگوریتم جدید برای تفکیک داده های غیر دوخطی ارائه شده است. در کار پنجم نیز یک روش چند متغیره جدید برای به دست آوردن ضریب انتقال در فرآیند های انتقال الکترون ارائه شده است. در بخش اول، تفکیک منحنی چند متغیره با حداقل مربعات متناوب (mcr-als) با هدف رسیدن به مزیت مرتبه دوم الکتروشیمیایی بر روی داده های مرتبه دوم پتانسیل – زمان به کار گرفته شد. در این کار برای نخستین بار یک روش آسان برای تهیه داده دستگاهی مرتبه دوم الکتروشیمیایی با ولتامتری پالس تفاضلی ارائه شد. در نمونه های مخلوط بین پروفایل های زمان پالس گونه ها وابستگی خطی وجود دارد که منجر به کمبود مرتبه داده حاصله می شود. کمبود مرتبه داده ها با سرهم زدن ماتریس ها بر طرف شد. به علت وجود جابجایی پتانسیل در داده های به دست آمده، mcr-als نتوانست در آنالیز داده های سرهم زده شده به همگرایی برسد، بنابراین، این جابجایی توسط الگوریتم تصحیح جابجایی پتانسیل، تصحیح شد. نتایج mcr-als پس از تصحیح داده ها، نشان داد که روش پیشنهادی می تواند برای اندازه گیری سرب در حضور مزاحم های ناشناخته در آب رودخانه بکار گرفته شود. در بخش دوم، داده های سه بعدی به دست آمده از تغییر ارتفاع پالس ولتامتری پالس تفاضلی با روش mcr-als آنالیز شدند. ولتاموگرام های پالس تفاضلی تریپتوفان بر روی الکترود کربن شیشه ای اصلاح شده با نانولوله های کربنی چند دیواره تزیین شده با نانوذرات طلا (gce/mwcnts-nanoau) ثبت شدند. اندازه گیری تریپتوفان حتی در حضور مزاحم های ناشناخته انجام شد. به دلیل غیر دو خطی بودن هر دو داده شبیه سازی و تجربی، الگوریتم تصحیح جابجایی برای تصحیح جابجایی موجود در داده ها بکار گرفته شد. پس از تصحیح، داده سرهم زده شد و mcr-als برای آنالیز آن بکار گرفته شد. خطای نسبی پیش بینی حدود 8 درصد آنالیت مورد نظر در نمونه های شبیه سازی و تریپتوفان در نمونه های تجربی دست ساز نشان داد که روش ولتامتری بکارگرفته شده و الگوریتم مرتبه دوم می تواند در آنالیز نمونه های تجزیه ای پیچیده بکار گرفته شود. در بخش سوم، روش تفکیک منحنی خود مدل سازی (smcr) برای به دست آوردن همه جواب های ممکن داده های ولتامتری مرتبه دوم بکارگرفته شد. روش پیشنهادی برای اندازه گیری تریپتوفان در عصاره گوشت بکار گرفته شد. از یک الکترود خمیر کربن اصلاح نشده به عنوان الکترود کار استفاده شد. برای تهیه داده مرتبه دوم الکتروشیمیایی یک تغییر ساده در زمان پالس ولتامتری پالس تفاضلی ایجاد شد. داده به دست آمده با روش smcr آنالیز شد و نتایج آن با mcr-als مقایسه شد. در این تحقیق نشان داده شده است که mcr-als تنها یکی از جواب های ممکن را به دست می دهد نه همه را. توجه به این نکته ضروری به نظر می رسد که به علت وجود ابهام چرخشی، نتایج همه روش های مدل سازی نرم کمومتریکسی دارای یک خطای سیستماتیک هستند. همچنین نشان داده شده است که بکارگیری محدودیت های مناسب در smcr و تبعاً همه روش های مدل سازی نرم، در مقایسه با عدم اعمال محدودیت، نتایج به مراتب صحیح تری را به دست می دهد. در بخش چهارم، پیک نامتقارن لجستیکی به عنوان یک تابع برای برازش پارامتری سیگنال (psf) داده های بسیار نامتقارن الکتروشیمیایی مانند داده های ولتامتری پیمایش خطی (lsv) و یا در حضور فرایندهای الکتروشیمیایی برگشت ناپذیر بکار گرفته شد. این استراتژی جدید تفکیک منحنی چند متغیره (psf-alpa) بر روی ولتاموگرام های پیمایش خطی ثبت شده برای تیتراسیون کادمیم با گلوتاسیون بر روی الکترود آویزان قطره جیوه (hmde) که بر روی آن کادمیم برگشت پذیر احیا می شود و سپس بر روی ولتاموگرام های پالس تفاضلی بر روی الکترود کربن شیشه ای که روی آن کادمیم برگشت ناپذیر احیا می شود، به صورت موفقیت آمیزی بکار گرفته شد. سرهم زدن ماتریس ها با استفاده از lsvهای ثبت شده در سرعت های روبش مختلف نتایج خوبی را به دست داد و باعث شد از روش psf در داده های مرتبه سوم نیز استفاده شود. در بخش پنجم، یک روش جدید برای بکارگیری معادلات کلاسیک پلاروگرافی جریان مستقیم و پالس نرمال فرایندهای برگشت ناپذیر در داده های چند متغیره تولید شده در تیتراسیون ولتامتری مخلوط کمپلکس هایی که به صورت برگشت ناپذیر احیا می شوند، ارائه شده است. بدین منظور دو کمپلکس شناخته شده pb(ii)-nta و cd(ii)-nta انتخاب شدند. روش پیشنهادی بر اساس برازش حداقل مربعات است و می تواند در یک زمان مشخص و نسبت مولی های مختلف یا در یک روش وابسته به زمان در یک نسبت مولی معین و زمان های مختلف که شامل برازش ماتریس های جریان برحسب پتانسیل برحسب زمان است. در هر دو روش نتایج غیر متناقض و واقعی به دست آمد. بنابراین روش حاضر برای سیستم های پیچیده توانایی دارد.

مطالعه اسپکتروفتومتری چند متغیره فرایند های شیمیایی میکرو در مخلوط های آب/متانول با استفاده از روش های سخت-نرم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده شیمی 1391
  صدیقه کارگر شورکی   حمید عبدالهی

مخلوط متانول/آب خصوصیات حلالی بسیار عالی دارد و به عنوان فاز متحرک در کروماتوگرافی مایع با کارایی بالای فاز- معکوس به طور گسترده استفاده می شود. بررسی میکروسکوپی حلالیت شناساگرهای اسید- باز در محیط به شدت اسیدی حضور سه گونه اصلی را نشان داد. در این کار با استفاده از ثابت تشکیل کمپلکس متانول/آب و رابطه حجم مولی جزئی، حجم مولی جزئی کمپلکس گونه متانول/آب را محاسبه شد. استفاده از مدل سازی سخت، با در اختیار قرار دادن ثابت های توزیع این امکان را فراهم می کند که با مقایسه ی این ثابت ها در مورد قطبیت شناساگرهای مختلف قضاوت شود. بررسی میکروسکوپی تعادل تفکیک اسید می تواند حضور سه ذره اصلی را برای هر اسید و باز مزدوج آن نشان دهد. داده اسپکتروفوتومتری به دست آمده از تیتراسیون phمتری یک اسید تک پروتونه در مخلوط دوتایی متانول/آب دارای مشکل کمبود مرتبه است. در جهت رفع این مشکل استراتژی سرهم زدن ماتریس ها برای ساختن ماتریس های داده مرتبه کامل به کار برده شد و با استفاده از تفکیک منحنی چند متغیره حداقل مربعات متناوب (hs-mcr-als ) پروفایل های غلظتی و طیفی گونه ها استخراج شد. در نهایت ثابت های توزیع و ثابت اسیدی در فاز آبی به عنوان اطلاعات اضافی از hs-mcr-alsاستخراج شد.

بررسی امکان دستیابی به موتانت های گلابی مقاوم به بیماری آتشک با استفاده از تنوع سوماکلونال و موتاژن های شیمیایی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده کشاورزی زنجان 1391
  ماندانا علی خوانساری   علی وطن پور ازغندی

بروز بیماری آتشک که از بیماریهای بسیار مهم و خطرناک درختان میوه دانه دار، از جمله گلابی می باشد، در طی سال های اخیر در بعضی مناطق کشت، خسارات هنگفتی را به باغ ها بویژه در مناطق کرج و قزوین وارد ساخته است. بعلاوه، خسارت این بیماری از سایر نقاط استان تهران و مناطقی از آذربایجان غربی و شرقی نیز گزارش شده است ( حسن زاده، 1374 ). با توجه به اینکه مناطق نامبرده از مهمترین مناطق تولید گلابی در کشور می باشند، پرورش درختان گلابی در این مناطق نیز مورد تهدید جدی قرار گرفته است و به خاطر خسارات سنگین بیماری و نیز تحمیل هزینه های کنترل، تولید گلابی در مناطق آلوده رفته رفته غیر اقتصادی می شود ( داوودی و همکاران 1384 ). بیماری آتشک گلابی (fire blight) در اثر آلودگی به باکتری erwinia amylovora ایجاد می گردد که یکی از شدیدترین و مخرب ترین بیماریهای مهم درختان میوه دانه دار به خصوص سیب (malus domestica) و گلابی (pyrus communis) محسوب می شود. معمولا اولین علائم بیماری در فصل بهار به صورت سوختگی شکوفه ظاهر می گردد. شکوفه ها ابتدا حالت آبسوخته پیدا کرده، کمی بعد چروکیده و پژمرده گشته و به رنگ قهوه ای تا سیاه در می آیند. عامل بیماری از طریق دمگل پیشرفت کرده و برگهای مجاور خود را آلوده می کند. برگها نکروزه و خشک می شوند. با پیشرفت بیماری شاخه های انتهایی درخت سوخته و انتهای این نوع شاخه ها به شکل سر عصایی در می آیند. با آلوده شدن تعداد زیادی از شاخه ها به همراه برگهای خشکیده، درخت ظاهری آتش گرفته به خود می گیرد ( van der zwet, 2002 ). در مجموع علایم نکروز و ترشح شیرابه باکتریایی روی شاخه و میوه آلوده از مهم ترین علایم پیشرفت بیماری می باشد ( داوودی و همکاران، 1384 ). کنترل و مهار بیماری آتشک برای کشاورزان و باغداران امری بسیار دشوار است . بیماری آتشک با کاربرد یک روش منفرد قابل کنترل نبوده و بهترین نتیجه زمانی حاصل می شود که پرورش دهندگان برنامه کنترل شیمیایی را همراه با رعایت بهداشت باغ، هرس، ریشه کنی، تنظیم برنامه تغذیه ای درخت و کنترل حشرات ناقل تعقیب نمایند. بر این اساس روش های کنترل بیماری را می توان به: رعایت بهداشت و قرنطینه، هرس، ریشه کنی، تغذیه درخت، پیش آگاهی، کنترل شیمیایی و استفاده از ارقام مقاوم تقسیم بندی نمود ( نیک نژاد کاظم پور و همکاران، 1386 ). در میان روش های کنترل بیماری، استفاده از ارقام مقاوم موثرترین روش به حساب می آید. در بین ارقام متعلق به گونه گلابی معمولی یا اروپایی ( pyrus communis ) هیچکدام از ارقام نسبت به این بیماری مقاومت کامل ندارند و به نظر می رسد که ارقام مقاوم یا متحمل ژن های مقاومت را از گونه های مقاوم تر جنس pyrus نظیرp. ussuriensis و p. calleriana دریافت کرده اند. در گونه سیب یاmalus pumila مقاومت بیشتری نسبت به این بیماری مشاهده می شود. از سوی دیگر رویارویی سیب های وحشی بومی آمریکای شمالی با عامل بیماری در طی سالیان دراز چشم انداز امیدوار کننده ای را در راستای اصلاح ارقام سیب مقاوم به آتشک پیش روی اصلاح کنندگان درختان میوه دانه دار قرار می دهد ( نیک نژاد کاظم پور و همکاران، 1386 ). نظر به اینکه منابع مقاومت بسیار محدود است استفاده از موتاسیون را می توان به عنوان روشی برای ایجاد مقاومت پیشنهاد کرد. انتخاب برای مقاومت به بیماری در شرایط آزمایشگاهی در محصولات باغی یک پدیده ی دخیل در برهم کنش بین میزبان و عامل بیماری زا می باشد. کشت بافت گیاهی اساس کار کنترل ساختار گیاه و برآوردن نیاز به تغییر در کشاورزی مدرن در باغبانی و جنگل داری می باشد. در حال حاضر به وسیله ی کشت بافت می توانیم کشتهای کالوس مورد آزمایش را بر اساس تغییرات سوماکلونال انتخاب کنیم. برهم کنش میزبان و عامل بیماری زا، مقاومت به بیماری و ژرم پلاسمی که دارای افزایش قدرت مقاومت به بیماری است و انتخاب در جهت اصلاح مقاومت به بیماری در محصولات باغی، جایگزینی برای مهندسی ژنتیک می باشند (chandra, et al. 2010). چندین نوع ماده موتاژن شیمیایی شامل ems ( ethyl methan sulphonate )، 5bu ( 5-bromo-deoxyuridine ) ، ( maleichydrazide ) mhو nan3 (sodium azide) برای تولید این گونه تغییرات بکار می روند. سدیم آزید یک موتاژن شیمیایی و ابزاری مناسب در جهت افزایش ویژگی های اگرونومیک در محصولات گیاهی است. این ماده جهش-زا برای تولید مقاومت گیاهان مختلف در جهت بهبود عملکرد و کیفیت ویژگی های آنها در برابر پاتوژن های مضرمورد استفاده قرار می گیرد. سدیم آزید با ایجاد موتاسیون نقطه ای در ژنوم گیاهان و از طریق تاثیر برمتابولیت در گیاه دارای موتاسیون، تولید پروتئینی با عملکرد متفاوت در مقایسه با گیاهان نرمال می کند. گیاهان موتانت شده با سدیم آزید توانایی زیست تحت شرایط نامطلوب را دارند و عملکرد در آنها بهبود یافته ، همچنین افزایش تحمل تنش ها، طولانی تر شدن عمر مفید را می توان در مقایسه با گیاهان نرمال در آنها مشاهده کرد. انتخاب گیاهان موتانت بر پایه خصوصیات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و نشانگرهای dna است (khan, et al. 2009). استفاده از مواد موتاژن برای اصلاح درختان می تواند بر محدودیتهای تحمیلی در اصلاح در طول دوره ی جوانی نهال های گیاهی غلبه کند (hansche and beres, 1980). این مساله در مورد اصلاح گلابی نیز صادق می باشد که دوره ی جوانی حدود 4 سال و گاهی اوقات طولانی تر دارد تا گیاه از حالت نهال جوان به دوره گل دهی برسد .(zimmerman, 1996) مواد موتاژن بر روی درختان میوه برای معرفی صفات مهم زراعی از جمله کاهش سایز گیاه، زودرس کردن میوه، تغییر رنگ، خودسازگاری، آبکی کردن میوه مورد استفاده قرار گرفته اند (donini, 1982; lapins, 1982). استفاده از مواد موتاژن و تیمارهای موتاژنیک روی گلابی توسط بروجس و وان هارتن (1983) گزارش شده است. کارهای زیادی در زمینه ی القاء موتاسیون نیز با ems انجام شده است. تاثیر بالای ems برای ایجاد تنوع شبیه تغییرات فنوتیپی در شکل برگهای سیب زمینی، کاهش اندازه ی میوه و افزایش مقاومت به بیماری در سیب زمینی مشاهده شده است .( yudhvir, 1996 ) ems بطور معمول برای القاء موتاسیون مورد استفاده قرار می گیرد به این دلیل که باعث عدم جفت شدگی بین جفتهای مکمل بازی ازطریق ایجاد نوکلئوتیدهای اضافی می گردد که این مساله باعث تغییرات اساسی پس از تکثیر می شود (watanabe, 2007). تولید موتاسیون بوسیله ems تکنیک استانداردی برای ایجاد موتاسیونهای نقطه ای است ( greene et al. 2003 ). حساسیت ژنوتیپ های مختلف سیب و گلابی به بیماری آتشک بوسیله ی تلقیح مصنوعی ساقه های انتهایی و/ یا شکوفه ها با اروینیا امیلوورا تعیین می شود. معمولا استرینهای این باکتری میزبان اختصاصی در گونه ندارند و بطور معمول از سیب به گلابی و دیگر گیاهان میزبان بیماریزا هستند. (vanneste, 1995) . اگر چه نشان داده شده که استرینهایی از گونه ی rubus بطور اختصاصی عمل می کنند sobiczewski et al. 2008 )). بعضی معتقدند برای جداسازی نژادهای حساس به آتشک از اینوکلومی شامل مخلوطی ازنژادهای با بیماری زایی بالا را که از میزبانهای مختلف در طبیعت وجود دارند جدا کرده و استفاده کرد زیرا بازتابی از آلودگیهای متقاطع موجود در طبیعت می باشند (lespinasse and aldwinckle, 2003). طبق نظر برخی از محققین مخلوط نژادها ممکن است باعث اثرات متقابل مختلف بین آنها شده و نتیجه به صورت کاهش بیماریزایی پس از تلقیح بروز کند (paulin and lespinasse, 1990). هدف ازاین بررسی ایجاد مقاومت به بیماری آتشک از طریق استفاده از تنوع سوماکلونال و نیز موتاژن های شیمیایی می باشد . نظر به اینکه منابع مقاومت بسیار محدودی به صورت طبیعی وجود دارد این روش ها احتمالا خواهند توانست در تولید ارقام مقاوم به بیماری نقش ارزنده ای داشته باشند.

استفاده از روش های تفکیک منحنی خود مدل ساز برای مطالعه ی مزیت مرتبه ی دوم در داده های دارای همپوشانی مرتبه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده علوم 1392
  الناز توکلی   حمید عبدالهی

راه های متفاوتی برای ساخت داده ی مرتبه ی دوم وجود دارد. در این رساله راهی آسان، کم هزینه و عملی برای ساخت داده ی مرتبه ی دوم ارائه می شود. فرض اصلی این است که فقط یک نمونه حاوی آنالیت و مزاحم ها در دست باشد. روش پیشنهاد شده به این صورت می باشد که این نمونه چند بار و هر بار به درصد مشخصی رقیق می شود و از سرهم گذاری طیف ثبت شده در هر مرحله، داده ی مرتبه ی دوم ساخته می شود. در این رساله ، روش جستجوی شبکه ای سیستماتیک مورد استفاده قرار گرفته و با توجه به محدودیت هایی که با شناخت از سیستم اعمال شده، یک محدوده از غلظت های ممکن و یا پاسخ منحصر به فرد تعیین می شود.در این رساله اثر اعمال محدودیت های متفاوت و شرایط رسید به پاسخ منحصر به فرد بررسی شده است. در شرایط یکسان، و در حضور محدودیت نامنفی بودن پروفایل های به دست آمده, پاسخ آنالیز داده ی مرتبه ی اول و دوم یکسان است، در بخش دیگر این کار دقت پاسخ های به دست آمده از آنالیز این داده ها با هم مقایسه شد. بررسی ها نشان داد که دقت پاسخ حاصل از آنالیز داده های مرتبه ی دوم به مراتب بیشتر از پاسخ داده ی مرتبه ی اول می باشد.

بررسی دردسترس بودن قسمت های مختلف ناحیه جواب های ممکن در روش های تفکیک منحنی خود-مدل ساز
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان - دانشکده شیمی 1393
  جمیله محمد جعفری   حمید عبدالهی

استفاده از روش های مدل سازی نرم منجر به جواب منحصر به فرد نمی شود، وجود ابهام سبب می شود به جای یک پاسخ منحصر به فرد یک محدوده ی جواب برای هر گونه وجود داشته باشد که هر کدام از این جواب های ممکن به خوبی داده را بازسازی می کند. از طرفی روش هایی مثل rfa و mcr-als که از جمله روش های نرم هستند، یکی از این جواب های ممکن را بدست می آورند، در کار تحقیقاتی پیش رو عوامل موثر بر رسیدن به جواب های مختلف ناحیه جواب توسط روش های آنالیز نرم بررسی می شود

برهمکنش پایه و پیوندک و مکانیسم ناسازگاری پیوند در برخی پایه های گلابی (pyrus spp.)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس - دانشکده کشاورزی 1393
  مصطفی رحمتی   عباس یداللهی

در درختان گلابی، بسیاری از خصوصیات مرتبط با رشد رویشی و زایشی، تحت تأثیر پایه مورد استفاده در باغ قرار می گیرد، بنابراین به منظور احداث باغ های نوین و استاندارد گلابی اروپایی (p. communis l.) و آسیایی (p. serotina rehd.) در کشور، انتخاب پایه مناسب بسیار حائز اهمیت است. در راستای پیدا نمودن پایه مطلوب برای ارقام گلابی آسیایی ‘ks’ در شرایط اقلیمی ایران و همچنین بررسی برهمکنش پایه و پیوندک و مکانیسم ناسازگاری پیوند در گلابی، پژوهشی از سال 1389 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس، طراحی و آغاز گردید. بدین منظور چهار پایه مورد استفاده برای گلابی شامل پایه دانهالی گلابی اروپایی، پایه دانهالی "به" (cydonia oblonga l.)، پایه دانهالی زالزالک (crataegus aronia bosc.) و پایه رویشی کوئینسa، از نهالستان های منطقه اصفهان جمع آوری شده و در فضای آزاد کشت گردیدند. این پایه ها در سال 1390 با دو رقم گلابی تجاری اروپایی شامل ویلیامزدوشس و بوره بوسک و یک رقم گلابی آسیایی به نام ‘ks’10 پیوند زده شدند. در پژوهش حاضر، در سال سوم و چهارم رشد نهال، صفات مورفولوژیک مرتبط با رشد رویشی و زایشی، میزان کلروفیل و ترکیبات کاروتنوئیدی برگ، غلظت عناصر غذایی در برگ، خصوصیات فتوسنتزی و الگوی تجمع مواد فنولی و فلاونوئیدی در بالا و پایین محل پیوند، در برهمکنش های مختلف پایه و پیوندک، مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج به دست آمده بیانگر کاهش رشد رویشی ارقام گلابی برروی پایه دانهالی زالزالک بوده و در مجموع، با توجه به درصد پایین گیرایی پیوند و القاء رشد رویشی بسیار محدود، این پایه برای ارقام بوره بوسک و ‘ks’10، مناسب ارزیابی نشد. همچنین با توجه به نتایج، گلابی آسیایی رقم ‘ks’10 از نظر میزان رشد رویشی و ناسازگاری با پایه های گونه "به"، در حدفاصل رقم ویلیامزدوشس به عنوان رقمی نسبتا پررشد و سازگار و رقم بوره بوسک، به عنوان رقمی کم رشدتر و ناسازگار با گونه "به"، ارزیابی شد. در پژوهش حاضر، رابطه ای منطقی و مشخص بین میزان ناسازگاری پیوند با میزان کلروفیل برگ، غلظت عناصر غذایی در برگ و خصوصیات فتوسنتزی، مشاهده نگردید. در حالی که الگوی تجمع ترکیبات فنولی به ویژه آربوتین در بالا و پایین محل پیوند، به وضوح با میزان سازگاری یا ناسازگاری پیوند مرتبط بود. همچنین مشاهده شد که میزان ترکیبات فلاونوئیدی در بالای محل پیوند، در ارقام گلابی اروپایی و آسیایی در برهمکنش با پایه زالزالک افزایش یافت.

تعیین خودسازگاری، خودناسازگاری و نیاز سرمایی برخی از ژنوتیپ های گلابی آسیایی (pyrus serotina rehd.)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تربیت مدرس 1387
  ثریا سادات موسوی   کاظم ارزانی

به منظور تعیین نیاز سرمایی و خودسازگاری ارقام گلابی آسیایی این تحقیق به مدت دو سال انجام شد. برای تعیین نیاز سرمایی پس از تعیین عمق رکود از درختان قلمه برداشت شد و به گلخانه منتقل شد تا زمان 50% گلدهی قلمه های تعیین شود. به منظور تعیین میزان خودگرده افشانی قبل از باز شدن گلها روی آنها کیسه کشیده شد و پس از گرده افشانی با گرده خودی در صد تشکیل میوه تعیین شد.مطالعه نیاز سرمایی نشان داد که نیاز سرمایی در آنها بین 800-1000 ساعت بود و مطالعه خودسازگاری نشان داد که بیشتر ارقام خودناسازگار هستند.

بررسی سینتیک و مکانیسم نوآرایی فریز در محیط اسید متان سولفونیک
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان 1380
  امیرعلی حسینی گوران آباد   بابک کبودین

دراین تحقیق به بررسی بیشتری در مورد سینتیک و مکانیسم نوآرایی فریز در محیط اسید متان سولفونیک می پردازد. سرعت های نوآرایی فریز یک سری از مشتقهای پاراتولیل بنزوات در محیط اسید متان سولفونیک مورد بررسی قرار می گیرد. از مقادیر سرعت اطلاعات مکانیسمی زیادی به دست می آید . از درجه واکنش در این مورد می توان به تعداد مولکولهایی که در مرحله تعیین کننده سرعت شرکت می کنند، پی برد. اثرات درجه حرارت بر روی سرعت واکنشهای شیمیایی به وسیله معادله آرنیوس و معادله آیرینگ مورد بررسی قرار می گیرد و از روی معادله های فوق و داده های تجربی مقادیر انرژی فعالسازی ، آنتالپی فعالسازی ، آنتروپی فعالسازی و انرژی آزاد فعالسازی محاسبه می شود.