لومینسانس کمپلکس های لانتانیدی بخاطر خواص بی نظیر آنها مانند شیفت استوکس زیاد و زمان زوال طولانی توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است. خواص لومینسانس کمپلکس های لانتانیدی بستگی زیادی به یون فلز مرکزی، سطح انرژی و ساختار لیگاند دارد. این لیگاندها به اصطلاح آنتن نامیده می شوند که با جذب و انتقال انرژی به فلز لانتانید، باعث فلوئورسانس دار شدن فلز لانتانید می شوند. از روش لومینسانس حساس شده ی تربیوم به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم در کارهای پژوهشی استفاده می شود که در روش غیر مستقیم لیگاند دوم با تربیوم تشکیل کمپلکس می دهد و با افزودن آنالیت شدت فلوئورسانس کمپلکس (یا پروب) تغییر می کند. در کار پژوهشی حاضر فولیک اسید و دفریپرون به ترتیب به روش های غیر مستقیم و مستقیم اندازه گیری شده اند. برای اندازه گیری فولیک اسید به روش غیر مستقیم، از پروب تربیوم-1و10-فنانترولین استفاده شده است. در این کار پژوهشی از اثر خاموش سازی فولیک اسید جهت تعیین این دارو در نمونه های حقیقی استفاده شده است که میزان خاموش سازی در طول موج 545 نانومتر با غلظت فولیک اسید رابطه ی مستقیم دارد. برای انجام این کار اثرات ph، زمان، ترتیب افزایش معرف ها، دما، غلظت تربیوم و 1و10-فنانترولین بهینه شد. محدوده ی خطی روش برای اندازه گیری این دارو 0/01 تا 1/1 میلی گرم بر لیتر می باشد. حد تشخیص 0/003 میلی گرم بر لیتر و rsd% برای پنج اندازه گیری فولیک اسید 1 میلی گرم بر لیتر، 1.2 درصد می باشد. از این روش برای اندازه گیری فولیک اسید در فرمولاسیون های داروئی و نمونه های ادرار استفاده شده است. برای اندازه گیری دفریپرون از روش مستقیمِ فلوئورسانس حساس شده ی تربیوم استفاده شده است. در این روش از تشکیل کمپلکس تربیوم با دفریپرون استفاده شده است که با تشکیل کمپلکس، تربیوم فلوئوسانس دار می شود و این فلوئورسانس با غلظت دفریپرون رابطه ی مستقیم دارد. طول موج های ماکزیمم نشر و تحریک برای اندازه گیری دفریپرون بترتیب 295 و 545 نانومتر می باشد. محدوه ی خطی و حد تشخیص روش بترتیب 9-10 × 7/2 تا 5-10 × 1/4 مولار و 9-10 × 6/3 مولار می باشد. از این روش برای اندازه گیری دفریپرون در سرم و ادرار استفاده شده است.

در این کار پژوهشی یک روش حساس، قابل اعتماد و سریع برای جداسازی و پیش تغلیظ مس از محلولهای آبی با استفاده از نانو ذرات اکسید آلومینیم اصلاح شده معرفی شده است. پس از اصلاح سطح نانو ذرات اکسید آلومینیم با sds، 0/03 گرم از جاذب درون یک میکروستون پلی اتیلنی قرار می گیرد سپس محلولهای دارای مس پس از افزودن مقدار معینی از محلول لیگند apdc توسط پمپ پریستالتیک از میکروستون عبور داده می شوند. کمپلکس مس- apdc جذب شده بر روی جاذب توسط ml2 محلول hno3 m5 شسته (واجذب) شده و پس از جمع آوری توسط دستگاه جذب اتمی شعله ای مورد بررسی قرار می گیرد. در این پژوهش تاثیر پارامتر هایی همچون ph محلول نمونه، مقدار لیگند، سرعت جریان محلولهای نمونه و شوینده، نوع شوینده، حجم شوینده، حجم محلول نمونه، تکرار پذیری ستون و حضور یونهای مزاحم مورد بررسی قرار گرفته است. تحت شرایط بهینه، مقادیر مس در حدود ngml-1با این روش قابل اندازه گیری است. انحراف استاندارد نسبی (r.s.d.) روش پیشنهادی 3/31% و حد تشخیص آن برابر µgl-1 2/5 محاسبه شده است. اعتبار داده های تجزیه ای این روش به وسیله اندازه گیری مس در نمونه استاندارد بافت صدف oyster tissue (nist 1566b) بررسی و مورد تایید قرار گرفت. روش یاد شده با موفقیت برای اندازه گیری مقادیر آثار مس در نمونه های مواد غذایی مانند آب آشامیدنی، قارچ خوراکی و چای خشک به کار رفته است.

از روش لومینسانس حساس شده ی تربیوم به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم در کارهای پژوهشی استفاده می شود که در روش غیر مستقیم لیگاند دوم با تربیوم تشکیل کمپلکس می دهد و با افزودن آنالیت شدت فلوئورسانس کمپلکس (یا پروب) تغییر می کند. در کار پژوهشی حاضر بوتالکس و دفراسیروکس به ترتیب با روش های غیر مستقیم و مستقیم اندازه گیری شده اند. قسمت اول: اندازه گیری دفراسیروکس به روش مستقیم در این قسمت یک روش تازه، سریع و حساس فلوئوریمتری برای اندازه گیری دفراسیروکس در ادرار، سرم و فرمولاسیون های داروئی ارائه شده است که بر مبنای حساس سازی فلوئورسانس تربیوم می باشد. طول موج های ماکزیمم نشر و تحریک برای اندازه گیری دفراسیروکس بترتیب 328 و 545 نانومتر می باشد. در ادامه شرایط بهینه برای اندازه گیری دفراسیروکس با در نظر گرفتن فاکتور های مختلف بررسی شد. تحت شرایط بهینه شدت فلوئورسانس با غلظت دفراسیروکس در محدوده ی 9-10 × 5 تا 6-10 × 5 مولار رابطه ی مستقیم دارد. حد تشخیص 9-10 × 1.5 مولار و دقت روش 1.1 تا 2.3 در صد می باشد. قسمت دوم: اندازه گیری بوتالکس به روش غیر مستقیم برای اندازه گیری بوتالکس به روش غیر مستقیم، از پروب تربیوم- دفراسیروکس استفاده شده است. در این کار از اثر خاموش سازی بوتالکس جهت تعیین آن در نمونه های حقیقی استفاده شده است. میزان خاموش سازی در طول موج 545 نانومتر با غلظت بوتالکس رابطه ی مستقیم دارد. خاموش سازی فلوئورسانس تربیوم به علت تشکیل کمپکس پایدار تربیوم- بوتالکس می باشد. طول موج های ماکزیمم نشر و تحریک برای اندازه گیری دفراسیروکس بترتیب 328 و 545 نانومتر می باشد. در این کار تاثیر ph، زمان، ترتیب افزایش معرف ها، دما، غلظت تربیوم و دفراسیروکس بر روی شدت فلوئورسانس خاموش شده بررسی شد و تحت شرایط بهینه شده محدوده ی خطی روش 0.01 تا 1.5 میلی گرم بر لیتر می باشد. حد تشخیص 0.03 میلی گرم بر لیتر می باشد. محدوده ی خطی، تکرار پذیری، میزان بازیابی و حد تشخیص این روش را برای اندازه گیری بوتالکس در ادرار، سرم، شیر، پنیر، گوشت، خامه و فرمولاسیون های داروئی استفاده شده است.

در کار پژوهشی حاضر، امکان استفاده از تجمعات مایسل معکوس دکانوئیک اسید /thf برای استخراج و پیش تغلیظ مقادیر بسیار کم یون های ag و (iii) as در نمونه های حقیقی و اندازه گیری آن ها به روش اسپکترومتری جذب اتمی الکتروترمال مورد بررسی قرار گرفت. جهت استخراج یون هایag و as و تبدیل آن ها به گونه های مناسب به ترتیب از لیگند های دی تیزون و o,oدی اتیل دی تیو فسفات استفاده شده است. برای استخراج، ابتدا مقادیر مناسب از محلول سورفکتنت (دکانوئیک اسید /thf ) به لوله سانتریفوژ با دهانه باریک منتقل و سپس بر روی آن، محلول آبی حاوی آنالیت ها و غلظت های بهینه از لیگندهای مذکور و همچنین اسیدهای سولفوریک و هیدروکلریدریک به ترتیب برای استخراج agو as اضافه گردید. مخلوط حاصل ابتدا بر روی همزن مغناطیسی همزده شده و سپس سانتریفوژ گردید. در این حالت فاز استخراجی بر روی فاز آبی و در دهانه لوله سانتریفوژ جمع می شود. برای اندازه گیری نقرهµl 10 از این فاز استخراجی و برای اندازه گیری آرسنیک lµ10 از این فاز به همراه lµ10 از محلول اصلاحگر شیمیایی پالادیم به درون کوره گرافیتی تزریق گردید. در قسمت دیگری از این کار پژوهشی اقدام به انجام گونه شناسی آرسنیک با اندازه گیری آرسنیک کل پس از احیای as(v) به as(iii) شده است. بدین منظور از معرف های پتاسیم یدید و اسکوربیک اسید استفاده گردید

بدلیل ارزش اقتصادی بالا و کاربردهای صنعتی زیاد طلا اندازه گیری آن از اهمیت بالایی برخوردار است. اکثر تکنیک های به کار رفته برای اندازه گیری طلا وقت گیر و هزینه بر می باشند. در کار پژوهشی حاضر، اندازه گیری طلا با استفاده از اپتود مبتنی بر تثبیت 5-(4-دی متیل آمینو بنزیلیدن) رودانین (pdr) به عنوان عامل حس کننده بر روی غشا تری استات سلولز مورد بررسی قرار گرفت. اندازه گیری سیگنالها با استفاده از دو سیستم اسپکتروفتومتر تجاری و سیستم led-ldr انجام گرفته و با هم مقایسه شدند. تاثیر پارامتر هایی همچون مقدار pdr تثبیت شده روی غشا و زمان برهمکنش آنها با یکدیگر، نوع حلال، ph محلول نمونه، زمان واکنش طلا با اپتود و حضور یونهای مزاحم مورد مطالعه قرار گرفت. تحت شرایط بهینه، برای سیستم اسپکتروفتومتر منحنی درجه بندی در محدوده ppm 4/5 – 0/3 خطی بوده و حد تشخیص ppm 0/096 و rsd برای 9 مرتبه تکرار اندازه گیری 0/47% محاسبه شده است. با استفاده از سیستم led-ldr محدوده خطی ppm 6-0/3 و حد تشخیص ppm 0/122و rsd برای 9 بار اندازه گیری نیز 1/76% میباشد. روش پیشنهادی با موفقیت برای اندازه گیری مقدار طلا در نمونه های سنگ معدن و پساب آلیاژی به کار گرفته شد.

در کار پژوهشی حاضر، روشی جدید و ساده بر اساس تکنیک پراکندگی رایلی رزونانسی (rrs) و با استفاده از نانوذرات طلا برای اندازه گیری تیوریدازین هیدروکلراید و کلرپرومازین هیدروکلراید در فرآورده های دارویی مختلف، ارائه شده است. در این تکنیک، طول موج تابش فرودی در محدوده باند جذبی یا نزدیک طول موج جذبی مولکول پراکنده کننده قرار دارد که باعث افزایش چشمگیر در شدت پراکندگی می شود. اساس روش پیشنهادی، برهمکنش میان نانوذرات طلا و داروهای فنوتیازنی است که باعث تجمع نانوذرات در محلول می شود. این امر به نوبه خود، شدت سیگنال rrs نانوذرات طلا را افزایش می دهد. در محیط اسیدی ضعیف، نانوذرات تهیه شده با روش احیای سیترات اغلب به صورت [(au)n(h2l)m(h3l)p]x-در محلول حضور دارند. گونه های -ooc-ch2-c(oh)(cooh)-ch2-coo- و ooc-ch2-c(oh)(cooh )-ch2-cooh سیترات، به ترتیب با h2l2- و h3l- نشان داده شده اند. تحت شرایط واکنش، تیوریدازین هیدروکلراید و کلرپرومازین هیدروکلراید به فرم کاتیونی (a+) در محلول حضور دارند و از طریق جاذبه الکتروستاتیکی و نیروی آبگریزی، کمپلکس [(au)n(h 2l) m(h3l)p]x- (a+)y را تشکیل می دهند. شدت پراکندگی محلولها با روبش همزمان طول موجهای تحریک و نشر در دستگاه اسپکتروفلوریمتر معمول بدست می آید. نتایج حاصل نشان داد که گستره ی خطی در سیستم نانوذرات طلا- تیوریدازین هیدروکلراید µgml-1 036/0- 003/0 و در سیستم نانوذرات طلا- کلروپرمازین هیدروکلراید µgml-1 030/0- 003/0 بدست آمد و حد تشخیص این روش برای داروهای ذکر شده به ترتیب برابر با ngml-1 1/1 و ngml-1 0/1 می باشد. روش پیشنهادی برای اندازه گیری تیوریدازین هیدروکلراید و کلرپرومازین هیدروکلراید در فرآورده های دارویی مختلف با موفقیت به کار رفت.

یک روش نورتابی شیمیایی جدید برای اندازه گیری اتیلن دی آمین تترااستیک اسید (edta) در حد میکرومولار پیشنهاد شد. اساس روش عبارت است از بازداری نشر واکنش نورتابی شیمیایی ناشی از اکسیداسیون تیوسمی کاربازید (tsc) توسط آب اکسیژنه در محیط قلیایی و در حضور کاتالیزور مس . بازداری با تشکیل شلات بین edta و کاتالیست اتفاق می افتد. بهینه سازی متغییرهای موثر در بازداری نورتابی شیمیایی توسط روش تاگوچی انجام شد. روش پیشنهادی برای اندازه گیری edta در برخی از فرمولاسیونهای دارویی بکار گرفته شد. علاوه براین، در این کار پژوهشی دو سیستم نورتابی شیمیایی جدید شامل 1و10 فنانترولین و تیوسمی کاربازید گزارش شد. سیستمهای توصیف شده (سیستمهای جدید و به آرامی میرا شونده) از جفت شدن واکنش نوسانی شیمیایی معروف اپستاین-اوربان با واکنشهای نورتابی شیمیایی اکسیداسیون 1و10 فنانترولین و تیوسمی کاربازید با آب اکسیژنه تولید شدند. اثر تغییرات غلظت ترکیبات درگیر در سیستم نورتابی شیمیایی نوسانی روی دوره های القا ، نوسان و دامنه بررسی شد. همچنین اثر عوامل شلاته کننده و حلالهای ناآبی روی رفتار سیستم نوسانی بررسی شد. علاوه براین سیستم نورتابی شیمیایی افزایش یافته tsc–h2o2 برای اندازه گیری آنتی بیوتیک های بتا لاکتام (آمپی سیسلین و آموکسی سیسلین ) در حد میلی گرم بر لیتر پایه گذاری و پیشنهاد شد. اساس روش عبارت است از بازداری نشر واکنش نورتابی شیمیایی اکسیداسیون tsc با آب اکسیژنه در محیط قلیایی. اثر سورفکتانتهای آنیونی، کاتیونی و غیریونی بر روی نشر نورتابی شیمیایی سیستم بررسی شد. روش پیشنهادی با موفقیت برای اندازه گیری آمپی سیلین سدیم و آموکسی سیسلین در برخی از فرمولاسینهای دارویی استفاده شد. یک روش ساده و انتخابگر برای اندازه گیری پنیسیلین وی پتاسیم با نورتابی شیمیایی نیز توسعه یافت. اکسیداسیون پنیسیلین وی پتاسیم توسط آب اکسیژنه نورتابی شیمیایی را موجب می شود. روش پیشنهادی روشی بسیار ساده، دارای حساسیت بالا و انتخاب گری مطلوب است و قابلیت استفاده در پروسه های کنترل را دارد. روش با موفقیت برای اندازه گیری پنیسیلین وی پتاسیم در داروها و ادرار اسپایک شده انسان استفاده شد. در کار پژهشی حاضر ما ابزاری اتوماتیک نیز برای کنترل ظرفیت سوپر اکسید خورندگی در شرایط مشابه شرایط درون سلولی با استفاده از تکنیک تزریق در جریان و با آشکار سازی نورتابی شیمیایی ارایه دادیم. سوپراکسید بوسیله گزانتین- گزانتین اکسیداز یا pms/nadh تولید و بلافاصله با مولکول خورنده در دما و ph بیولوژیکی واکنش می دهد وسپس سوپراکسید باقیمانده توسط لومینول در شرایط قلیایی آشکارسازی گردید.

مایعات یونی بعنوان حلال های سازگار با محیط زیست در بخش های مختلف شیمی جایگزین حلال های آلی رایج شده اند. این ترکیبات که در محدوده وسیع دمایی بصورت مایع می باشند ترکیبی از کاتیون های آلی و آنیون های مختلف آلی و معدنی هستند. ترکیباتی که در دمای اتاق مایع بوده، مایعات یونی در دمای اتاق نامیده می شوند. از خصوصیات فیزیکوشیمیایی جالب توجه ترکیبات مذکور می توان به دارا بودن فشار بخار ناچیز، غیرقابل اشتعال بودن و قابلیت استخراج ترکیبات آلی و یون های فلزی اشاره نمود. در بخش اول کار حاضر از مایع یونی 1- بوتیل-3- متیل ایمیدازولیوم هگزافلورو فسفات بعنوان حلال استخراج کننده با روش میکرو استخراج با تک قطره در پیش تغلیظ و اندازه گیری منگنز بهره برداری شد همچنین از tan بعنوان عامل کمپلکس کننده و از دستگاه جذب اتمی الکتروترمال برای اندازه گیری ها استفاده شده است. در شرایط بهینه آزمایشی، حد تشخیص روشgl-1µ 024/0 و فاکتور بهبود برابر با 3/30 بدست آمد. همچنین انحراف استاندارد نسبی روش برای شش بار اندازه گیری % 5/5 محاسبه شد. در بخش دوم سرب با بکار گیری روش میکرو استخراج با تک قطره بهبود یافته پیش تغلیظ و با دستگاه جذب اتمی الکتروترمال اندازه گیری شد. کمپلکس سرب با آمونیوم پیرولیدون دی تیو کربامات به داخل هفت میکرولیتر از مایع یونی استخراج گردید پس از بهینه سازی شرایط آزمایش فاکتور بهبود و حد تشخیص روش به ترتیب 76 وgl-1µ 015/0 بدست آمدند. انحراف استاندارد نسبی روش % 2/5 بدست آمد. صحت روش توسعه یافته با تجزیه مواد استاندارد بررسی و همچنین روش با موفقیت برای اندازه گیری سرب در نمونه های مختلف آب به کار برده شد. بخش سوم استفاده از روش میکرواستخراج بهبود یافته در اندازه گیری کبالت و نقره در نمونه های بیولوژیکی را شامل می شود. میکرو قطره ا- هگزیل- 3- بوتیل ایمیدازولیوم هگزافلوروفسفات بعنوان حلال استخراج کننده استفاده شد. پارامترهایی از قبیل، دماهای اتمیزاسیون و پیرولیز، ph، زمان استخراج، اندازه قطره و همچنین سرعت بهم زدن بررسی شدند. روش توسعه یافته با موفقیت برای اندازه گیری کاتیون های مورد مطالعه در نمونه های مختلف آبی به کار برده شدند. در قسمت آخرکار حاضر یک روش ساده و موثر بر اساس میکرواستخراج بر پایه هالو فایبر با استفاده از مایع یونی ا- هگزیل- 3- بوتیل ایمیدازولیوم هگزافلوروفسفات در اندازه گیری کاتیون های سرب و نیکل در نمونه های بیولوژیکی با دستگاه جذب اتمی الکتروترمال توسعه یافت. ازآمونیوم پیرولیدون دی تیو کربامات بعنوان عامل کمپلکس کننده بهره برداری شد.پارامترهایی که در بازده استخراج و سیگنال جذبی موثر می باشند از جمله، ph، غلظت عامل کمپلکس کننده، زمان استخراج، مقدار مایع یونی سرعت بهم زدن، دماهای اتمیزاسیون و پیرولیز مورد مطالعه قرار گرفتند. پس از بهینه سازی شرایط آزمایش، حد تشخیص روش به ترتیب 03/0 وgl-1µ02/0 برای کاتیون های نیکل و سرب حاصل شدند همچنین انحراف استاندارد نسبی روش برای نیکل و سرب به ترتیب% 2/4 و 5% محاسبه شد. با استفاده از روش مذکور نیکل و سرب در نمونه های استاندارد آبی و بیولوژیکی استخراج و اندازه گیری شدند.

طیف بینی جذبی کاهش چرخه ای یکی از روشهای شناسایی در حال رشد برای ساختارهای ریز تجزیه ای مانند ساختارهای تجزیه کل می باشد. روشهای کاهش چرخه ای بر پایه تارهای نوری برای نمونه های مایع حدود تشخیص پائین، حساسیت بالا و پاسخ سریع را ارائه می کنند. طیف بینی کاهش چرخه ای در تارنوری حلقه ای (flrds) یکی از تکنیکهای کاهش چرخه ای بر پایه تارنوری است که توسط loock در سال 2002 معرفی شده است. روشهای مختلفی برای تنظیم تارهای نوری در مقابل یکدیگر برای تشخیص شیمیایی پیشنهاد شده اند که بیشترین گزارشات در مورد سلهای میکرونی نگهداشته شده در چیپ های ریزسیالی یا آداپتورهای تجاری تارنوری بوده است. هدف این پایاننامه، گسترش این شیوه طیف بینی لیزری به توسط شکافنده های نوری تجاری و قطعات الکترو نوری مانند gbic برای انجام آزمایشات تجزیه ای در 1550 نانومتر پروژه بوده است. دو شکافنده نوری با درصد شکافت 10:90 و 5:95 به طول 50 متری از تار نوری تک مُد از طریق متصل کننده های sc وصل شده است تا حلقه تار نوری ایجاد گردد. یک میکروکنترلر avr ساخته شد تا پالسهایی با پهنای 100 نانوثانیه را از لیزر موج پیوسته gbic تولید نماید. در مرحله اول برای ساخت یک چیپ ریزسیالی، یک سیستم حک لیزری دی اکسیدکربن برای ایجاد یک دسته کانال بر روی لایه های pmma استفاده شد. سه لایه پلیمری چیپ ریزسیالی به وسیله یک شیوه غیرپیوسته به کمک کلروفرم به عنوان عامل جوش حلالی به همدیگر متصل شدند. برای ساختن یک رابط مناسب بدون نشت مابین تارنوری و نمونه در حال پمپ در درون کانال ریزسیالی توسط یک پمپ سرنگی، یک آداپتور تارنوری بریده شد تا لوله استوانه ای سفیدرنگ درونی آن در درون چیپ قرار بگیرد. به کمک ساختار معرفی شده، 6 پیک در حال کاهش توسط یک اسیلوسکوپ mhz 100 قابل تشخیص بود. آنالیت d-(+)-گلوکز حل شده در dmso بود. تزریق این آنالیت با غلظتهای متفاوت درون رابط استوانه ای شدت پالس در حال چرخش در درون تار را تغییر می دهد. نرم افزار matlab برای انجام برازش پیکها بر روی یک تابع دونمائی بکار برده شد. برای ترسیم منحنی زمان کاهش چرخه ای (rdt) برحسب غلظت، زمان کاهش چرخه ای برای دامنه گسترده ای از غلظتهای گلوکز محاسبه شد. نمودار نشان داد که گلوکز با غلظت ppm 6000 می تواند زمان کاهش چرخه ای برای dmso خالص (216 نانوثانیه) را در حدود 100 نانوثانیه بکاهد. حدتشخیص برابر با ppm 554 گلوکز در dmso بود.

کادمیم(cd) به عنوان یک عنصر بسیار سمی شناخته می شود و روی(zn) یک عنصر بسیار ضروری برای انسانها،گیاهان و حیوانات می باشد. استفاده از استخراج فاز جامد برای این منظور دارای مزایایی مانند ساده وسریع بودن ، فاکتور تغلیظ بالا و جداسازی آسان فازها است. در کار پژوهشی حاضر از نانو ذرات آلومینای اصلاح شده با سورفکتانت سدیم دودسیل سولفات(sds) به عنوان جاذب در استخراج فاز جامد عناصر واسطه کادمیم و روی در حد آثار به صورت کمپلکس apdc ( (ammonium pyrrolidine dithiocarbamate استفاده شده است. اثر متغیرهای تجربی موثر بر پیش تغلیظ مانندph، سرعت عبور و حجم محلول نمونه ، شرایط شویش و اثر یونهای مزاحم روی درصد بازیابی، بررسی شده و شرایط بهینه برای هر کدام مشخص شد.ظرفیت جذب این جاذب برای کادمیم و روی به صورت کمپلکس شده با apdc به ترتیب mg g-1 33/83 و 67/66 به دست آمد. بعد از رسم نمودار کالیبراسیون تحت شرایط بهین? آزمایشی محدود? خطی برای کادمیم ng ml-1 200 - 5 و برای روی ng ml-1 150- 5 حاصل شد. همچنین حد تشخیص روش برای کادمیم و روی به ترتیب ng ml-1 06/1 و 78/0 میباشد. صحت این روش با اندازه گیری روی در شیر خشک استاندارد) (non fat milk powder 1549مورد تائید قرار گرفت. این روش برای اندازه گیری کادمیم در نمونه های آب طبیعی و توتون و همچنین برای اندازه گیری روی در شیر و چای خشک بکار رفت و نتایج رضایت بخشی ارائه داد.

در سالهای اخیر، استخراج با فاز جامد، به یک روش بسیار مهم برای فلزات تبدیل شده است، که به خاطر مزایایش در مقابل استخراج مایع-مایع است، مانند سادگی، تکرارپذیری خوب، فاکتور تغلیظ بالا، انتخابگری بالا، ظرفیت جذب بالا و امکان ترکیب این روش با جدیدترین تکنیکهای شیمی تجزیه مانند اسپکترومتری جذب اتمی (aas) و اسپکترومتری نشر اتمی پلاسمای جفت شده القایی (icp-aes). در استخراج فاز جامد، از جاذبهای متعددی چون جاذبهای آلی و معدنی، استفاده می شود. امروزه برای اصلاح سطح فازهای بکار رفته در spe جامد و امکان کاربرد انواع لیگندها و افزایش انتخابگری، از سورفکتانتها اسفاده می شود. سورفکتانتها بدلیل داشتن دو گروه با خاصیت متفاوت در ساختار مولکولی خود (یک گروه آبدوست یا هیدروفیل و یک گروه آبگریز یا هیدروفوب)، می توانند نقش میانجی بین محیط آبی و غیرآبی داشته باشند. سورفکتانتها به طور کلی به سه گروه تقسیم بندی می شوند: سورفکتانتهای کاتیونی، آنیونی وغیریونی. در کار پژوهشی حاضر، یک روش جدید، حساس و قابل اعتماد برای جداسازی و پیش تغلیظ آثار کبالت از نمونه های حقیقی معرفی شده است. در این کار، سطح نانوذرات آلومینا به وسیله سورفکتانت سدیم دودسیل سولفات (sds) اصلاح شده است. سپس جامد بدست آمده، به عنوان بستر مناسبی در جداسازی با فاز جامد به کار رفته است. جداسازی و پیش تغلیظ کبالت در یک ستون که با آلومینای اصلاح شده با sds پر شده، انجام شده است. محلول کبالت و لیگند مورد نظر (2-نیتروز-1-نفتول) از این ستون عبور داده شده و کمپلکس کبالت و لیگند، بر روی جاذب جذب شدند. کمپلکس جذب شده در ستون، به وسیله 2 میلی لیتر استونیتریل به طور کمی شسته شده است. اثر عواملی چون ph، مقدار لیگند، سرعت عبور محلول نمونه، حجم محلول نمونه، نوع شوینده، حجم شوینده و سرعت عبور محلول شوینده مورد مطالعه قرار گرفته است. انحراف استاندارد نسبی (rsd) برای روش (برای 5 بار تکرار و غلظت µg l-150) برابر 2/28% بدست آمده است. هم چنین حد تشخیص روش برابر با µg l-1 2/16 است. روش پیشنهادی برای اندازه گیری کبالت در نموهای آبی، چای و سیگار به کار رفته است. و نتایج حاصله، صحت روش بکاررفته را اثبات نمود.

مایعات یونی اخیرا به عنوان حلال های سبز جهت جایگزینی حلال های آلی متداول توجه زیادی را به خود جلب کرده اند. این مواد نمک هایی هستند که در دامنه وسیع دمایی و از جمله دمای محیط مایع می باشند و از ترکیب کاتیون های آلی و آنیون های مختلف تشکیل می شوند. مایعات یونی دارای خواص فیزیکوشیمیایی بی نظیری مانند فشار بخار ناچیز، غیرقابل اشتعال بودن و قابلیت استخراج بالا برای ترکیبات آلی و یون های فلزی می باشند که آنها را برای استفاده در استخراج مایع-مایع و میکرواستخراج فاز مایع مناسب می سازد. در کار حاضر مایع یونی 1-هگزیل-3-متیل ایمیدازولیوم هگزافلوروفسفات به عنوان حلال استخراج کننده در میکرواستخراج با دمای کنترل شده و امواج اولتراسونیک بکار رفته است. مس و نقره پس از کمپلکسه شدن با دی تیزون، از محلول های آبی به درون قطرات ریز مایع یونی استخراج شدند. مایع یونی با سرد کردن و سانتریفوژ از فاز آبی جدا شده و پس از انحلال در متانول به دستگاه جذب اتمی شعله ای تزریق می شود. تحت شرایط بهینه آزمایشی حدتشخیص برای کاتیون مس ?gl-12 و فاکتور افزایش 5/37 محاسبه گردید. برای کاتیون نقره حدتشخیص معادل ?gl-12/1 و فاکتور افزایش 3/33 می باشد. rsd برای پنج بار تکرار آزمایش در?gl-1100 مس 03/3% و برای ?gl-150 نقره 94/2% بدست آمد. روش های توسعه یافته، برای اندازه گیری مس و نقره در نمونه های حقیقی مختلف بکار رفت و نتایج رضایت بخشی حاصل شد.

بنزیمیدازول ها (تیابندازول و فوبریدازول)، آفت کش هایی هستند که به صورت گسترده به عنوان مواد فعال اساسی فرمول های تجاری مختلف در کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند. بنابراین اندازه گیری این آفت-کشها در مقادیر آثار، در نمونه های محیطی از اهمیت بالایی برخوردار است. در کار پژوهشی حاضر، روشی ساده با حساسیت بالا، جهت اندازه گیری تیابندازول و فوبریدازول در آب رودخانه و آب معدنی توسعه داده شده است. هر کدام از آفت کشها توسط سیستم ادمایسلی که از اضافه کردن ذرات آلومینا و sds در phمناسب به محلول نمونه ایجاد می شد، تغلیظ شدند. پس از کمی همزدن، سوسپانسیون حاصل از یک فیلتر غشایی عبور داده شد تا ادمایسل های sds حاوی آفت کشهای تغلیظ شده روی فیلتر جمع آوری شود. پدیده ی adsolubilizationآنالیت ها از طریق برهمکنش های الکترواستاتیک و هیدروفوبیک انجام می گیرد. فیلتر مذکور قبل از قرار داده شدن در دستگاه اسپکتروفلوریمتر، روی یک اسلاید شیشه ای جاگذاری شده و با صفحه ی شیشه ای از جنس سیلیکا پوشیده شد. تیابندازول و فوبریدازول به وسیله ی پویش فلورسانس همگام و با ثابت نگه داشتن فواصل طول موجی 50 نانومتر برای تیابندازول و 30 نانومتر برای فوبریدازول، اندازه گیری شدند. محدوده ی خطی برای تیابندازول ng/ml 35- 5/0 با حد تشخیص ng/ml 058/0 و محدوده ی خطی فوبریدازول ng/ml 4- 01/0 با حد تشخیص ng/ml 0077/0 به دست آمد. مقادیر rsd برای 5 بار اندازه گیری آفت کشها به ترتیب 2/2% برای تیابندازول ng/ml10 و 2/1% برای فوبریدازول ng/ml2 بدست آمد. نتایج بازیابی برای نمونه های طبیعی رضایت بخش بود.

کمپلکس های لانتانیدی (مخصوصاً کمپلکس های تربیوم و اروپیوم) به علت داشتن خواص ویژه از جمله جابجایی استوکس زیاد، زمان زوال طولانی، حساسیت بالا، دقت خوب، پایداری خوب و گزینش پذیری نسبی می توانند برای اندازه گیری ترکیبات آلی، داروها، اسیدهای نوکلئیک، پروتئین ها و آثار یون های خاک نادر در محیط های پیچیده ی بیولوژیکی مورد استفاده قرار گیرند. در این روش لیگاند کمپلکس شده به لانتانید باعث انتقال موثر انرژی به تراز برانگیخته ی یون لانتانید می شود و فلوئورسانس آن را تشدید می کند. در روش مستقیم آنالیت به عنوان لیگاند عمل می کند که شدت فلوئورسانس متناسب با غلظت آن است. در روش غیر مستقیم شدت فلورسانس کمپلکس لانتانیدی(پروب) با افزایش غلظت آنالیت افزایش یا کاهش می یابد که میزان فلوئورسانس افزایش یافته یا کاهش یافته متناسب با غلظت آنالیت است. در این کار یک روش اسپکتروفلوریمتری جدید برای اندازه گیری dna تیموس گوساله (ctdna) و داروی سفکسیم با استفاده از تربیوم-دانوفلوکساسین به عنوان پروب فلوئورسانس ارائه شده است. آزمایش‏ها نشان دادند که در حضور ctdna شدت فلوئورسانس پروب تربیوم-دانوفلوکساسین افزایش می‏یابد (enhancement) و در حضور سفکسیم شدت فلوئورسانس پروب کاهش می یابد (quenching). میزان فلوئورسانس افزایش یافته یا کاهش یافته در طول موج تحریک nm 347 و طول موج نشر nm 545 متناسب با غلظت ctdna و سفکسیم است. تأثیر ph، غلظت بافر، غلظت تربیوم، غلظت دانوفلوکساسین، دما، ترتیب افزایش معرف ها، زمان، اثر بعضی حلال آلی و سوفکتانت های مختلف بررسی شد و تحت شرایط بهینه، محدوده‏ی خطی و حد تشخیص به ترتیب ppb 3289-36 و ppb 8 برای ctdna بدست آمد. از این روش برای اندازه گیری dna در نمونه ی استاندارد، سرم انسانی و نمونه ی استخراج شده از باکتری اشرشیاکولای استفاده شد . همچنین تحت شرایط بهینه محدوده ی خطی و حد تشخیص به ترتیب ppb 400-40 و ppb 13 برای اندازه‏گیری سفکسیم بدست آمد. از روش پیشنهاد شده برای اندازه گیری سفکسیم در فرمولاسیون دارویی و سرم انسانی استفاده شد.

در این مطالعه یک روش اسپکتروفلوریمتری جدید برای اندازه گیری آلبومین سرم انسانی(hsa) و هپارین با استفاده از تربیوم-دانوفلوکساسین به عنوان پروب فلوئورسانس ارائه شده است.(پروب تربیوم-دفراسیروکس نتایج رضایت بخشی بدست نداد.) آزمایش‏ها نشان دادند که در حضور hsa وهپارین شدت فلوئورسانس پروب تربیوم-دانوفلوکساسین افزایش می‏یابد. میزان فلوئورسانس افزایش یافته در طول موج تحریک nm 347 و طول موج نشر nm 545 متناسب با غلظت hsa و هپارین است. تأثیر ph، غلظت بافر، نوع بافر، غلظت تربیوم، غلظت دانوفلوکساسین، دما، ترتیب افزایش معرف ها، زمان، اثر بعضی از حلال های آلی و سوفکتانت های مختلف بررسی شد و تحت شرایط بهینه، محدوده‏ی خطی m 6-10×3/1-m6-10×2/0وحد تشخیصm 8-10×7/8 ، محدوده‏ی خطی m 6-10×4/1-m6-10×2/0 وحد تشخیص8-10×2/6، محدوده‏ی خطی m 6-10×1-m6-10×2/0 وحد تشخیص m8-10×1/8 به ترتیب برای bsa (آلبومین سرم گاوی) ، hsa وhsa در پلاسما بدست آمد. از این روش برای اندازه گیری hsa در نمونه ی استاندارد و پلاسمای انسانی استفاده شد . همچنین تحت شرایط بهینه محدوده ی خطی و حد تشخیص ppb 5/1-1/0 و ppb 62/24 به ترتیب برای اندازه‏گیری هپارین بدست آمد. از روش پیشنهاد شده برای اندازه گیری هپارین در نمونه استاندارد استفاده شد وهمچنین امکان اندزه گیری آن در نمونه تزریقی بررسی شد.

در کار پژوهشی حاضر از روشی جدید و ساده بر اساس تکنیک اسپکتروفتومتری و با استفاده از نانوذرات نقره برای اندازه-گیری برخی از گونه های بیولوژیکی و معدنی پیشنهادی استفاده شده است. این روش مبتنی بر تأثیر گونه های مورد مطالعه بر رزونانس پلاسمون نانوذرات بوده که در نهایت منجر به تغییر طیف نانوذرات مربوطه می گردد. این تغییرات شامل تشکیل طیف خاموشی نانوذرات و افزایش شدت آن متناسب با غلظت آنالیت کاهنده یا کاهش شدت طیف خاموشی نانوذرات متناسب با غلظت آنالیت، به دلیل تغییر ماهیت نانوذرات می باشند. در بخش اول روشی آسان و حساس برای اندازه گیری نیکوتین آمید آدنین دی نوکلئوتید (nadh) و اوریک اسید به عنوان عوامل کاهنده برای تولید نانوذرات نقره ارائه می شود. تشکیل نانوذرات در اثر واکنش با این گونه های بیولوژیکی و آشکارسازی طیف پلاسمون سطحی آن ها توسط روش اسپکتروفتومتری، آنالیز کمی این ترکیبات را در محیط های بیولوژیکی امکان پذیر می-سازد. بعد از بهینه سازی شرایط، منحنی های کالیبراسیون با ضرایب همبستگی 9989/0 و 9991/0 ، محدوده خطی mµ 25-5/0 و m 8-10× 20-8-10× 1 و حد تشخیص های mµ 31/0 و m8-10×33/0 با انحراف استاندارد نسبی 16/3% و 7/2% به ترتیب برای nadh و اوریک اسید به دست آمد. اثر مزاحمت یون و مواد آلی متداول بررسی گردید. در نهایت روش پیشنهادی برای اندازه گیری هر کدام از آنالیت ها در نمونه سرم بکار گرفته شد. در بخش دوم نیز تاثیر سلنیم(iv) بر باند پلاسمونی نانوذرات نقره بررسی می شود. اساس روش تغییر ماهیت نانوذرات نقره در حضور سلنیم(iv) می باشد. نتایج حاصل نشان می دهد که کاهش شدت طیف خاموشی نانوذرات در محدوده یmµ 8/0-05/0 خطی بوده و حد تشخیص روش در حدود mµ 024/0 و نیز ضریب همبستگی آن 999/0می باشد. روش پیشنهادی برای اندازه گیری سلنیم (iv) در نمونه های حقیقی مختلف بکار گرفته شد.

سینتیک سنجی، اندازه گیری سینتیکی و پردازش نتایج حاصل از سیستم های سینتیکی با استفاده از روش های کمومتریکس است. روش های سینتیکی قدیمی (روش محاسبه مستقیم) از تعداد داده کمی استفاده می کردند که این روش-ها با روش های چند نقطه ای جایگزین شده اند. چنین روش هایی اطلاعات زیادی را به دلیل استفاده از کل طیف منحنی سینتیکی، فراهم می کنند. در کار پژوهشی حاضر یک روش سینتیکی سریع برای اندازه گیری هم زمان دوپامین و اوریک اسید بکار گرفته شده است. دوپامین و اوریک اسید می توانند آهن iii را در محیط بافری استات در3 ph= به آهن ii کاهش داده و آهن ii با فنانترولین کمپلکس رنگی تولید می کند که ماکزیمم جذب آن در nm510=? است. تغییرات جذب به روش اسپکتروفوتومتری ثبت شد. سرعت واکنش دوپامین و اوریک اسید متوسط بوده و بر ثابت سرعت یکدیگر تأثیر می-گذارند. تفکیک ua و da با استفاده از روش های آنالیز خطی هیبرید hla/go و hla/xs و شبکه عصبی مصنوعی انجام گرفت. برای اولین بار در این پروژه روش افزایش استاندارد مبتنی بر سیگنال خالص آنالیت (nassam) برای اندازه گیری برومات در حضور یدات به روش اسپکتروفوتومتری سینتیکی با موفقیت به کار رفت. یدات و برومات در محیط اسیدی با یدید واکنش می دهند، واکنش یدات سریع بوده ولی واکنش برومات در همان شرایط نیمه سریع و مرتبه اول است.

باتری ها به دلیل محتوای زیاد فلزاتشان و نیز به دلایل زیست محیطی و اقتصادی بایستی به عنوان مواد قابل بازیافت بررسی شوند و نبایستی در دفنگاه ها دفع شوند. در این کار پژوهشی باتری های نیکل متال هیدرید مستعمل به منظور جداسازی قالب فلزی از لایه های درونی باتری، به صورت طولی برش داده شدند. مواد فعال الکترود مورد استفاده در این کار پودر سیاه و آلیاژ نیکل بود که به صورت دستی از باتری های مستعمل جدا شدند. پودر سیاه به منظور حذف رطوبت به مدت 4 ساعت در دمای oc 110 قرار داده شد سپس به صورت همگن در آمده و مورد عمل لیچینگ قرار گرفت. تعیین مشخصات پودر سیاه به وسیله ی آنالیز های پراش اشعه ی ایکس و فلورسانس اشعه ی ایکس، وجود نیکل به عنوان جزء اصلی تشکیل دهنده ی پودر سیاه را تایید کرد. غلظت نیکل در آلیاژ آن به وسیله ی انحلال کامل آن در تیزاب سلطانی تعیین شد. نتایج به دست آمده از جذب اتمی نشان داد که بیش از 99% آلیاژ، نیکل بود. در این مطالعه پودر سیاه به وسیله ی سولفوریک اسید مورد عمل لیچینگ قرار گرفت. تاثیر پارامترهایی مانند دما، غلظت اسید سولفوریک و نسبت مایع به جامد بر استخراج نیکل در یک سیستم ناپیوسته در زمان ثابت تماس دو فاز مطالعه شد. به منظور مدلسازی و بهینه سازی فرایند لیچینگ از تکنیک طرح مکعب مرکزی (ccd) روش رویه ی پاسخ ) rsm) استفاده شد. اهمیت هر متغیر با استفاده از مقادیر p تعیین شد. مطابق با نتایج به دست آمده پارامترهای غلظت اسید سولفوریک، دما، نسبت مایع به جامد و برهم کنش غلظت اسید با خودش در استخراج نیکل مهم بودند. مطابق با روش ccd شرایط بهینه ی لیچینگ به این ترتیب به دست آمد: دما oc 82/61، غلظت اسید mol l-1 15/1 و نسبت مایع به جامد برابر با cm3.g-1 4/33. در شرایط بهینه بازده لیچینگ 4/96% حاصل گردید. در مرحله ی بعدی خالص سازی محلول حاصل از لیچینگ به وسیله ی سدیم هیدروکسید و ترکیبی از کربنات سدیم و هیدروکسید سدیم بررسی شد. در مرحله ی آخر هیدروکسید سدیم به محلول خالص سازی شده اضافه شد تا نیکل به شکل هیدروکسید نیکل رسوب کند. نتایج به دست آمده از آنالیز های جذب اتمی، پراش پرتو ایکس و فلورسانس اشعه ی ایکس نشان داد که مقداری از کبالت، منگنز، روی و بیش از 83% وزنی از عناصر خاک های کمیاب حذف شده اند و بیش از 5/98% از یونهای نیکل بازیافت شده است.

امروزه مایعات یونی به عنوان حلال های سبز جهت جایگزینی حلال های آلی متداول توجه زیادی را به خود جلب کرده اند. این مواد نمک هایی هستند که در دامنه وسیع دمایی و از جمله دمای محیط مایع می باشند و از ترکیب کاتیون های آلی و آنیون های مختلف تشکیل می شوند. مایعات یونی دارای خواص فیزیکی و شیمیایی بی نظیری مانند فشار بخار ناچیز، غیرقابل اشتعال بودن و قابلیت استخراج بالا برای ترکیبات آلی و یون های فلزی می باشند که آنها را برای استفاده در استخراج مایع- مایع و میکرواستخراج فاز مایع مناسب می سازد. در کار حاضر مایع یونی 1- هگزیل-3- متیل ایمیدازولیوم هگزافلوروفسفات به عنوان حلال استخراج کننده در میکرواستخراج با کنترل دما و به کمک امواج اولتراسونیک به کار رفته است. قلع پس از کمپلکسه شدن با آمونیوم پیرولیدین دی تیو کاربامات، از محلول های آبی به درون قطرات ریز مایع یونی استخراج شد. مایع یونی با سرد کردن و سانتریفوژ از فاز آبی جدا شده و پس از انحلال در متانول به دستگاه جذب اتمی شعله ای تزریق می شود. تحت شرایط بهینه آزمایشی حدتشخیص برای کاتیون قلع µg l-142 و فاکتور افزایش 7/52 محاسبه گردید. rsd برای پنج بار تکرار آزمایش در mg l-10/1 قلع 6/1% بدست آمد. روش توسعه یافته، برای اندازه گیری قلع در نمونه های حقیقی مختلف به کار رفت و نتایج رضایت بخشی حاصل شد.

تعیین عناصر فلزی در حد آثار در مایعات زیستی بسیار ضروری بوده و در شناسایی و کنترل بیماری ها نقش مهمی دارد. آلومینیوم یک عنصر غیرضروری برای بدن انسان است ولی بدن ما از طرق مختلف در معرض تماس با این فلز است که در افراد سالم از راه ادرار دفع می شود ولی مقدار این عنصر در بدن بیماران کلیوی افزایش پیدا می کند و نقش این عنصر به عنوان یک عامل مهم در برخی از بیماری های بالینی مانند آلزایمر مورد توجه است. هدف از کار پژوهشی حاضر ارائه روش های نوین و کاربردی برای استخراج و پیش تغلیظ آلومینیوم در نمونه های ادرار و اندازه گیری آن با روش جذب اتمی کوره گرافیتی می باشد. برای این منظور دو روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی (dllme) و همچنین میکرواستخراج با امولسیون سازی توسط امواج فراصوت(usaeme) مورد استفاده قرار گرفت که بعد از بهینه سازی پارامترهای موثر بر کارایی هر دو روش استخراج، گستره خطی و حد تشخیص برای روش dllme به ترتیب (µg l-170-1) و µg l-1 80/0 وهمچنین گستره خطی و حد تشخیص روش usaemeبه ترتیب (µg l-160-1) و µg l-1 43/0 بدست آمد.

فوروزماید (fd) یک داروی مدر قوی است که به طور گسترده برای درمان حالت های ادم همراه با نارسایی های مزمن قلبی و کلیوی، فشار خون بالا، نارسایی های احتقانی قلبی و سیروز کبدی استفاده می شود. لذا روشی ساده و دقیق برای تعیین غلظت این دارو در مایغات بیولوژیک، مورد نیاز آزمایشگاه های تجزیه ای بیومدیکال می باشد.در این کار پژوهشی، چنین روشی برای استخراج و اندازه گیری غلظتهای فوروزماید موجود در سرم خون انسان و ادرار با استفاده از روش استخراج مایع = مایع پخشی – اسپکتروفلوریمتری گزارش شده است. تحت شرایط بهینه، محدوده ی خطی 20-3/0 و 18-5/0 میکروگرم بر میلی لیتر و حد تشخیص 12/0 و 07/0 میکروگرم بر میلی لیتر به ترتیب برای سرم و ادرار بدست آمد که با توجه به غلظت سرمی فوروزماید (9/4-8/1 میکروگرم بر میلی لیتر) و اینکه بخش اعظم این دارو بصورت دست نخورده از طریق ادرار دفع می شود و با توجه به اندازه گیری نمونه های حقیقی، روش ارایه شده از کارایی قابل توجهی برخوردار می باشد. روش ارائه شده برای اندازه گیری کمی فوروزماید در سرم و ادرار، دارای خطیت، دقت و صحت قابل قبولی بوده و می تواند برای آنالیز های بیومدیکال به کار گرفته شود.

بیش از صد سال است که توانایی پرتو فرابنفش در غیرفعال سازی میکروارگانیسم های بیماری زا مورد توجه قرار گرفته است و از این توانایی در جهت ضدعفونی سازی آب، سطوح و هوا استفاده می شود. آثار سوء پرتو فرابنفش بر پوست و چشم انسان، سبب شد تا ایده ی استفاده از صفحات موازی کننده در مقابل لامپ مطرح شود. این صفحات میدان تشعشع لامپ را به یک لایه ی نازک در بالای اتاق محدود کرده و ساکنین از قرارگیری در معرض پرتو فرابنفش در امان خواهند ماند. پژوهش حاضر به شبیه سازی عددی فرایند غیرفعال سازی میکروارگانیسم های موجود در هوا تحت تابش فرابنفش پرداخته است. محیط حل مسئله، فضایی مشابه با اتاق یک بیمار است. شبیه سازی جریان دوفازی هوا میکروارگانیسم با استفاده از دینامیک سیالات محاسباتی و با اعمال فرض تعامل یک طرفه انجام شده است. همچنین شبیه سازی فاز هوا با دیدگاه اولری و شبیه سازی فاز میکروارگانیسم با دیدگاه لاگرانژی انجام شده است. شبیه سازی میدان تشعشع لامپ با استفاده از نرم افزار ویژوال – که عملکرد آن مبتنی بر روش های ترکیبی تجربی و عددی است – به انجام رسیده است. همچنین به منظور مدل سازی مکانیزم غیرفعال سازی میکروارگانیسم ها از یک مدل نمایی استفاده شده است. نتایج حاصله حاکی از این است که در یک میدان تشعشع معین، با افزایش نرخ تهویه، بازدهی سیستم فرابنفش کاهش می یابد. بنابراین به منظور استفاده از قابلیت ضدعفونی سازی این سیستم ها لازم است تا در نرخ های تهویه بالا از سیستم هایی با میدان تشعشع قوی تر استفاده شود. از دیگر نتایج بدست آمده اینکه توان مصرفی بالای لامپ، الزاماً به معنای بازدهی بالای فرایند ضدعفونی سازی نیست. زیرا میدان تشعشع لامپ علاوه بر توان مصرفی، به عوامل دیگری چون تعداد، جنس، زاویه و فاصله ی بین صفحات بستگی دارد.

کار پژوهشی حاضر کاربرد یک تکنیک کم هزینه برای آنالیز رنگ ها می باشد که برای این منظور ازیک اسکنرمسطح استفاده می شود. اسکنرهای مسطح رومیزی ابزار بسیار شناخته شده ای هستند که با استفاده از آن ها می توان اطلاعات رقمی شده ای را از سطوح مسطح بدست آورد. اطلاعات بدست آمده از اسکنر برای آنالیز تصویر و دستیابی به اهداف تجزیه ای و کمّی مورد استفاده قرار می گیرد. تصویر رقمی یک سیستم چند متغیره و شامل مجموعه ای از اطلاعات ذخیره شده در پیکسل ها است. هر کدام از پیکسل ها مرتبط با پیکسل مجاور خود می باشد. اطلاعات عددی در هر پیکسل می تواند به سه کانال نوری متناظر با نور قرمز، سبز و آبی تجزیه شود، که به روش های مختلفی برای تولید مجدد آرایه ی وسیعی از رنگ ها ترکیب می شوند. این روش بعنوان مدل rgb شناخته می شود. بنابراین یک رنگ در مدل rgb با نمایش مقدار هر یک از اجزاء ( قرمز، سبز، آبی) توصیف می شود و هر یک از اجزای فوق می تواند از مقدار صفر تا مقدار ماکزیمم معینی تغییر کند. مقادیر اجزاء معمولا بصورت اعداد صحیح در محدوده 255-0 ذخیره می شوند. در این پروژه فرایند ذخیره سازی اطلاعات در پیکسل ها با استفاده از نرم افزار matlab انجام گرفته و مقدار کمّی هر کدام از کانال های r، g و b در لکه های اسکن شده اندازه گیری می شود. هدف از کار پژوهشی حاضر توسعه یک روش بسیار موثر و کم هزینه برای بدست آوردن تصاویر رقمی شده و آنالیز کمّی لکه های رنگی با استفاده از اسکنر های در دسترس و ارزان قیمت می باشد. نمونه های رنگی مورد استفاده تعدادی از رنگ های خوراکی متداول از جمله سانست یلو، کینولین یلو، کارمویزین و بریلیانت بلو بصورت منفرد و مخلوط می باشند. در این روش محلول هایی با غلظت های مشخص از رنگ های مختلف تهیه شده و روی یک سطح مناسب لکه گذاری می شوند. لکه های فوق با استفاده از اسکنر مسطح رومیزی اسکن شده و تصویر حاصل با استفاده از نرم افزارهای مناسب از جمله نرم افزار matlab به اطلاعات رقمی شده تبدیل می گردد. نتایج حاصل برای بدست آوردن اطلاعات کمّی مورد استفاده قرار می-گیرد. تعدادی از پارامترهای موثر از جمله سطح لکه گذاری شده، حجم لکه گذاری، زمان لازم برای خشک شدن لکه هاو غیره در این آنالیز مورد بررسی قرار گرفته اند. روش حاضر شامل محدوده خطی مناسب (250-20 میلی گرم بر لیتر)، ضریب هم بستگی بالاتر از 998/0 و دقت اندازه گیری مطلوب (?5/4(rsd? می باشد. در این روش آنالیز تصویری، تجهیزات و نرم افزارهای بکار رفته از نظر هزینه پایین و شرایط آزمایش بسیار ساده می باشد.

در بخش اول این کار پژوهشی یک روش اسپکتروفتومتری – سینتیکی برای اندازه گیری همزمان یک سیستم دوتایی محتوی کبالت (ii) و قلع (ii) بر اساس تفاوت سرعت واکنش های اکسایشی آنها با آهن (iii) درمحیط مایسلی بدون هیچ جداسازی اولیه به کار برده شده است. محصول کاهشی آهن (ii) می تواند تشکیل یک کمپلکس رنگی با 1 و 10 فنانترولین دهد که یک سیگنال اسپکتروفتومتری مرئی برای نمایش مستقیم غلظت کبالت (ii) و قلع ((ii ایجاد می کند. این روش بر اساس محاسبه تغییرات پروفایل های سینتیکی استوار است که ابتدا پروفایل های سینتیکی نسبی بوسیله تقسیم پروفایل سینتیکی نمونه به پروفایل سینتیکی گونه مزاحم بدست می آید. سپس اولین سیگنال از سیگنال های دیگر کسر می گردد تا تغییرات پروفایل های سینتیکی نسبی به دست آید که این سیگنال با غلظت آنالیت رابطه خطی دارد. این روش به طور موفقیت آمیز در آنالیزنمونه های مختلف آب و محتویات قوطی های کنسرو شده (آب کمپوت آناناس) جهت آنالیز قلع (ii) و کبالت (ii) مناسب می باشد. در بخش دوم این کار پژوهشی کاربرد روش تفکیک منحنی چند متغیره – حداقل مربعات متناوب در اندازه گیری اسپکتروفتومتری – سینتیکی همزمان دو کاتیون به کار گرفته می شود. این فرایند شامل یک ماتریس داده کلی است که از سر هم زده شدن ماتریس داده های دستگاهی نمونه های مختلف در جهت های مختلف به دست می آید. در کار حاضر از سرهم زدن ماتریس ها در راستای ستون ها جهت شکستن نقص مرتبه ماتریس تحت شرایط هم پوشانی شدید طیف دو نمونه استفاده شده است. طیف جذبی برای دو سیستم یکسان است چرا که فقط کمپلکس آهن (ii) با فنانترولین ترکیب فعال در این دو سیستم می باشد. بنابراین ارتباط خطی در مد طیفی دلیل اصلی در سرهم زدن ماتریس های کالیبراسیون و مجهول در مد طیفی می باشد. این روش به طور موفقیت آمیز در آنالیز نمونه های مختلف آب و محتویات قوطی های کنسرو شده (آب کمپوت آناناس) و آمپول سیانوکبال آمین جهت اندازه گیری قلع (ii) و کبالت (ii) مورد استفاده قرار گرفت.

امروزه استفاده از آنتی بیوتیک ها به خاطر اثرات درمانی و فعالیت ضد باکتریایی آنها گسترش زیادی پیدا کرده است که از آنها به عنوان داروهای درمانی در انسان، خوراک حیوانات و داروهای دامپزشکی استفاده می شود. از جمله ی این آنتی بیوتیک ها تتراسایکلین و استرپتومایسین است. اندازه گیری این داروها در انواع فرآورده های دارویی برای کنترل کیفی این داروها ضروری است. در کار پژوهشی حاضر روشی آسان بر اساس تکنیک اسپکتروفتومتری و با استفاده از نانو ذرات نقره برای اندازه گیری گونه های دارویی مورد نظر پیشنهاد شده است. گونه های دارویی مورد آنالیز به خاطر داشتن گروه های کاهنده در ساختارشان به عنوان یک عامل کاهنده عمل می کنند و باعث کاهش نقره نیترات به نانو ذرات نقره می شوند. نانو ذرات سنتز شده در ناحیه ی مرئی- فرابنفش دارای جذب می باشند که به وسیله ی اسپکتروفتومتر قابل اندازه گیری است. شدت جذب متناسب با مقدار نانو ذرات نقره و غلظت نانو ذرات نیز متناسب با غلظت گونه ی دارویی موردنظر می باشد. بعد از بهینه سازی شرایط، منحنی های کالیبراسیون با ضرایب همبستگی 998/0 و 999/0، محدوده ی خطی mg l-15- 05/0 و mg l-16- 01/0 و حد تشخیص های mg l-1 013/0 و mg l-1003/0 با انحراف استاندارد نسبی 6/3% و 6/4% به ترتیب برای تتراسایکلین و استرپتومایسین بدست آمد. روش پیشنهادی با موفقیت برای اندازه گیری گونه های دارویی مذکور در انواع نمونه های دارویی به کار گرفته شد

در کار پژوهشی حاضر، از روش های اسپکتروفتومتری و پراکندگی رایلی رزونانسی، با استفاده از نانوذرات نقره و طلا برای شناسایی تریامترن در نمونه های ادرار و سرم انسانی بهره گرفته شده است. در اندازه گیری تریامترن با نانوذرات طلا، از روش پراکندگی رایلی رزونانسی (rrs) استفاده شد. پراکندگی رایلی رزونانسی مربوط به حالتی است که طول موج تابش فرودی در محدوده باند جذبی یا نزدیک آن قرار داشته باشد که در این صورت افزایش چشمگیری در شدت پراکندگی مشاهده می شود. در این حالت، مقیاس اکثر ذرات پراکنده کننده نور در محدوده رایلی می باشد. اساس روش پیشنهادی برای نانوذرات طلا، برهمکنش میان نانوذرات و داروی تریامترن است که باعث تجمع نانوذرات در محلول می شود. این امر به نوبه خود، شدت سیگنال پراکندگی نانوذرات طلا را افزایش می دهد. در شرایط بهینه، گستره ی خطی در سیستم نانوذرات طلا- تریامترن µg/l60-5 و حد تشخیص این روش برای داروی ذکر شده برابر با µg/l 27/1 می باشد. از این روش برای اندازه گیری تریامترن در نمونه های ادرار و سرم انسانی استفاده شد. در اندازه گیری تریامترن با نانوذرات نقره، از روش اسپکتروفتومتری استفاده شد. ساختار داروی ذکر شده به گونه ای است که دارای گروههای عاملی مناسب برای احیای نقره نیترات و در نتیجه سنتز نانوذرات نقره می باشد. نانوذرات نقره سنتز شده با تریامترن دارای باند جذبی قوی در طول موج nm 413 می باشند و میزان افزایش شدت جذب در این طول موج متناسب با غلظت تریامترن است، بنابراین می توان از روش اسپکتروفتومتری برای اندازه گیری تریامترن استفاده کرد. در شرایط بهینه، در سیستم نانوذرات نقره- تریامترن، گستره ی خطی mg/l 5/1-05/0 ، حد تشخیص این روش، برابر با mg/l017/0?بدست آمد. از این روش برای اندازه گیری تریامترن در نمونه های ادرار و سرم انسانی استفاده شد.

در کار پژوهشی حاضر، با هدف توسعه سیستم های جدید cl ، نقش تعدادی از نانومواد با ساختار و جنس متفاوت روی سیستم های کمی لومینسانسی پرمنگنات بررسی شده و مکانیسم عملکرد آن ها روی واکنش های مربوطه مورد بحث قرار گرفته است. همچنین سیستم های cl معرفی شده، برای اندازه گیری برخی ترکیبات مهم در نمونه های حقیقی بکار رفته است. در بخش اول کار، اثر افزایشی نانوذرات آلیاژی طلا/نقره در واکنش cl پرمنگنات-فرمالدهید در حضور مایسل های سدیم دودسیل سولفات مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که نانوذرات آلیاژی طلا/نقره، سنتز شده با احیای شیمیایی همزمان، فعالیت کاتالیزوری بالاتری از نانوذرات تک فلزی دارند. از طرفی، براساس خاصیت بازدارندگی ملامین و سیستئین بر روی این سیستم، که به کاهش در شدت نشر cl منجر می شود، یک روش حساس برای اندازه گیری غلظت های کم این ترکیبات در نمونه های حقیقی ارائه شد. این اثر کاهشی، به اتصال مولکول های ملامین یا سیستئین بر روی سطح نانوذرات مربوط می شود که متناسب با غلظت این گونه ها است. در بخش دوم کار، نانومیله های طلا توسط روش رشد حدواسط های نانوذرات کوچک سنتز و بعنوان کاتالیزور در واکنش رودامین b- پرمنگنات بکار برده شد. نانومیله های تهیه شده با این روش، فعالیت کاتالیزوری خیلی بیشتری از نانوذرات کروی نشان داد. از طرفی معلوم گردید که پروتئین آلبومین می تواند از طریق اتصال بر روی نانومیله ها و در نتیجه کاهش فعالیت کاتالیزوری آن ها، کاهش شدیدی در شدت cl سیستم مربوطه ایجاد کند. کاهش مشاهده شده با غلظت آلبومین متناسب بوده و بر همین اساس، یک روش ساده و حساس برای اندازه گیری مقادیر کم آلبومین در نمونه های سرم انسانی و گاوی ارائه شد. در بخش سوم، ما نشان دادیم که در حضور نانوذرات طلا ، واکنش رودامین b-پرمنگنات در محیط بازی می تواند به نشر cl با شدت بالا منجر شود. در حالیکه در غیاب نانوذرات، نشر مربوطه از شدت خیلی پایینی برخوردار است. این اثر به خاصیت کاتالیزوری نانوذرات بکار رفته ربط داده شد. از طرفی خاصیت بازدارندگی یون سیانید و فلووکسامین در این سیستم، به اندازه گیری آن ها در نمونه های بیولوژیکی و زیست محیطی منجر گردید. یون سیانید می تواند در محیط بازی با اتم های سطحی نانوذرات طلا واکنش داده و موجب کاهش اندازه یا حذف نانوذرات و در نتیجه کاهش شدت نشر cl در سیستم مربوطه شود. فلووکسامین نیز بعنوان کاهنده، می تواند موجب مصرف پتاسیم پرمنگنات و در نتیجه پایین آمدن شدت نشر cl شود. بخش چهارم به واکنش پرمنگنات با برمید در محیط اسیدی مربوط می شود که نشر cl ضعیفی را ایجاد می-کند. نشان داده شد که نانوذرات نقره اثر افزایشی قابل توجهی بر روی این سیستم دارد که به اثر کاتالیزوری این نانوذرات مربوط می باشد. همچنین بر اساس اثر کاهشی کاپتوپریل و گلوتاتیون در شدت نشر این سیستم، روشی حساس برای اندازه گیری این ترکیبات ارائه شد. در بخش پنجم، نشر cl واکنش پرمنگنات- نقاط کوانتومی cds پوشیده با سیستئین ارائه شده است. در این سیستم، نقاط کوانتومی در اثر اکسیداسیون توسط پرمنگنات، خود به عنوان لومینوفر عمل کرده و نشر قابل ملاحظه ای را ایجاد می کند که در حضور سورفکتانت ctab شدت آن افزایش خواهد یافت. از این سیستم برای اندازه گیری متامفتامین در نمونه بیولوژیکی استفاده شد. متامفتامین کاهشی را در شدت نشر سیستم مذکور باعث می شود که با غلظت آن متناسب است.

in the present work, a simple and sensitive method was developed for determination of morphine and heroin using gold nanoparticles as resonance rayleigh scattering (rrs) and colorimetric technique’s probe. synthesized gold nanoparticles by sodium citrate reduction method have a negative charge layer on their surfaces because of self-assembled citrate anions on their surface. binding of morphine and heroin to gold nanoparticles results in the aggregation of gold nanoparticles, which leads to the enhancement of the rrs signals. the rrs intensities were measured using a common spectrofluorometer by the synchronous scanning at ??=0 nm. also the aggregation changes color of gold nanoparticles to blue. the degree of blue to red color changes quantitatively by increasing these drugs concentrations, this change of color makes it’s colorimetric detection possible. absorbance of different concentrations measured at the 623nm by uv-vis spectrophotometer. the linear range for rrs method is 0.03-0.3 ?gml-1 for morphine and 0.01-0.1 ?gml-1 for heroin and the corresponding detection limits are 12 ngml-1 and 1.13 ngml-1. the linear range for spectrophotometry method is 0.03-0.3 ?gml-1 for morphine and 0.01-0. 1 ?gml-1 for heroin and the corresponding detection limits are 12 ngml-1 and 3.4 ngml-1. the proposed method were applied to determination of morphine and heroin in some bioilogical samples.

در پایان نامه ی حاضر هدف استفاده از روش افزایش استاندارد به منظور تبدیل داده های مرتبه اول به داده های مرتبه ی دوم با هدف استفاده از مزیت مرتبه دومی و همچنین اصلاح اثر ماتریس می باشد. بدست آوردن داده های مرتبه ی دوم نیاز به تجهیزات پیشرفته و بالطبع هزینه های بیشتر دارد اما در این کار با کمک دستگاه اسپکتروفتومتر و هزینه های کمتر، داده های مرتبه دوم بدست آمده است. داده های مورد نظر با روش تفکیک منحنی چند متغیره با حداقل مربعات متناوب آنالیز شد اما از آنجایی که پاسخ های روش mcr دارای ابهام میباشند، به محاسبه ی محدوده ی پاسخ های ممکن برای آنالیت توسط روش جستجوی شبکه ای پرداخته شده است. در این کار به منظور کاهش محدوده ی پاسخ های ممکن وبا توجه به شناخت از پراکندگی داده ها در فضای طیفی مبنی بر تشخیص نواحی گزینش پذیر برای گونه ها، برای یافتن اطلاعاتی از طیف جذبی مزاحم تلاشی صورت گرفته است. از روی پراکندگی داده ها در فضای طیفی نواحی عدم حضور مزاحم شناسایی شده و در روش جستجوی شبکه ای به عنوان محدودیت اعمال شده است. اعمال این محدودیت توانست پروفایل غلظتی آنالیت در نمونه های سنتزی را منحصربفرد کند. همچنین روش جستجوی شبکه ای به منظور اندازه گیری محدوده ی پاسخ های ممکن ترکیب کوئرستین در نمونه های عسل و پیاز به کار رفته است.

بیس فنول aتکپاری است که در ساخت پلاستیک های سخت اما سبک موسوم به پلی کربنات بکار می رود. این ماده خواصی شبیه به استروژن دارد و فعالیت غدد درون ریز بدن را بر هم می زند. از این رو توجه زیادی را به خود جلب کرده است. استفاده از نانوذرات نقره در اندازه گیری گونه های آلی و معدنی بدلیل مزایایی مانند ساده و سریع بودن، حساسیت و گزینش پذیری بالا افزایش یافته است. در کار پژوهشی حاضر یک روش ساده، سریع و حساس برای اندازه گیری بیس فنول a بر پایه تولید نانوذرات نقره در محیط آبی ارائه شده است. در این روش بیس فنول a بعنوان عامل کاهنده برای تولید نانوذرات نقره عمل می کند. باند پلاسمون نانوذرات تولید شده اندازه گیری کمی بیس فنول a را ممکن می سازد. اثر متغیرهای تجربی موثر بر شدت تغییرات جذب مانند اثر زمان، دما، نوع و حجم سورفاکتانت، غلطت نقره نیترات، آمونیاک، سود، حجم بذر نقره و اثر برخی عوامل مزاحم بررسی شد. در غیاب بذر نقره ماکزیمم جذب در طول موج nm415 و در حضور بذر نقره در طول موج nm 425 بدست آمد. بعد از رسم نمودار کالیبراسیون در شرایط بهینه آزمایشی،محدوده خطی برای اندازه گیری بیس فنولa در غیاب بذر نقره mgl-14-06/0 و در حضور بذر نقره mgl-16-2/0 حاصل شد و حد تشخیص روش در غیاب و در حضور بذر نقره به ترتیب mgl-1 02/0 و 063/0 بدست آمد. روش پیشنهادی برای اندازه گیری بیس فنول a در کاغذهای حرارتی و دیسک فشرده (cd) و بطری شیرخوری نوزاد به کار برده شد.

چکیده کمی لومینسانس (cl) به دلیل حساسیت بالا، محدوده ی خطی وسیع، دستگاهوری ساده و عدم وجود مزاحمت پراکندگی نور زمینه کاربرد وسیعی در شیمی تجزیه پیدا کرده است. در دو دهه گذشته مطالعه cl فاز مایع بیشتر مبتنی بر سیستم هایی بوده است که بهره ی کوانتومی پایینی دارند و این امر کاربرد آنها را در آنالیزها محدود کرده است. برای افزایش سیگنال cl از روش ها و ترکیبات مختلفی استفاده شده است. یکی از این روش ها cl حساس شده با لانتانیدها است. همچنین نانومواد نیز به دلیل ویژگی های منحصر به فردی که دارند در آنالیزهای cl کاربرد پیدا کرده اند. اخیراً مطالعه ی cl نانومواد کربنی فلورسانس کننده که در مقایسه با سایر نانومواد از مزایایی همچون پایداری شیمیایی، زیست سازگاری و سمیت پایین برخوردار هستند، مورد توجه قرار گرفته است. این نانومواد می-توانند در واکنش های cl نقش کاتالیست، لومینوفر و پذیرنده انرژی را داشته باشند. در کار پژوهشی حاضر روش ها و سیستم های جدید cl برای اندازه گیری تعدادی از ترکیبات دارویی، بیولوژیکی و زیست محیطی توسعه داده شده است. در این راستا ابتدا امکان کاربرد روش cl حساس شده با تربیوم در اندازه گیری دو ترکیب دارویی مورد بررسی قرار گرفته است. در بخش دیگر نانوذرات لومینسانس-کننده ی کربنی مانند نقاط کربنی و نقاط گرافنی سنتز و نقش آنها در سیستم های cl مختلف مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنین کاربردهای تجزیه ای سیستم های cl مبتنی بر نانوذرات لومینسانس کننده ی کربنی مورد ارزیابی قرار گرفته است. در بخش اول از کار پژوهشی از cl حساس شده با لانتانیدها برای اندازه گیری دو داروی سلکوکسیب و رابپرازول استفاده شد. اساس این روش اثر افزایشی قابل ملاحظه ی این داروها روی سیستم tb(iii)-ce(iv) na2so3 بود. مکانیسم واکنش با استفاده از طیف های cl و فلورسانس مورد بررسی قرار گرفت. تاثیر پارامترهای مختلف شیمیایی بر روی این سیتسم مطالعه شد. بررسی ها نشان که تحت شرایط بهینه ی آزمایشی میان شدت cl و غلظت سلکوکسیب و رابپرازول به ترتیب در محدوده ی غلظتی µg/ml (15/0-01/0) و (2/0-015/0)، با حد تشخیص هایی برابر با ng/ml 5/2 و 6 رابطه ی خطی وجود دارد. از این روش برای اندازه گیری سلکوکسیب و رابپرازول در نمونه های دارویی و بیولوژیکی و همچنین برای مطالعه حلالیت آنها استفاده شد. در بخش دوم، cl حاصل از اکسیداسیون شیمیایی مستقیم نقاط کربنی فلورسانس کننده(c-dotها) که به روش سولوترمال سنتز شده بودند، مورد مطالعه قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که k3fe(cn)6 قادر است c-dotها را به طور مستقیم اکسید کند و منجر به ایجاد نشر cl نسبتا شدیدی از آنها شود. به منظور بررسی کاربرد تجزیه ای سیستم cl c-dot/k3fe(cn)6 اثر بازداری برخی یونهای فلزی و مولکولهای بیولوژیکی روی شدت cl مطالعه شد. از این روش برای اندازه گیری cr(vi) در نمونه های آب و آدرنالین در نمونه ی آمپول استفاده شد. در بخش سوم، اثر c-dotهای سنتز شده در بخش قبل روی سیستم های cl بسیار ضعیف s2o32--ce(iv) و hco3-h2o2 بررسی شد. نتایج حاصل نشان داد که c-dotها اثر افزایشی قابل ملاحظه ای بر روی این سیستم ها دارند و شدت آنها را بیش از 100 برابر افزایش می دهند. همچنین مشاهده شد که برخی آنالیتها مانند دوپامین و بیس فنول a حتی در غلظتهای بسیار کم قادرند شدت cl افزایش یافته ی سیستم را کاهش دهند. بر همین اساس روشهایی برای اندازه گیری دوپامین و بیس فنول a به ترتیب با حد تشخیص هایی برابر باm 9-10×0/1 و µg/l 1-10×0/3 ارائه شد. در بخش چهارم پایانامه cl نقاط گرافنی (gqds) که با استفاده از یک روش کربونیزاسیون ساده تهیه شده بودند، در اثر اکسیداسیون شیمیایی مستقیم مورد بررسی قرار گرفت. بررسی ها نشان داد که ce(iv) قادر است gqdها را اکسید کند و نشر cl نسبتاً شدیدی تولید کند. نشر cl gqdها به بازترکیبی حفره های ایجاد شده توسط اکسنده و الکترونهایی که در اثر حرارت به تراز برانگیخته رفته اند، نسبت داده شد. از این سیستم برای اندازه گیری اوریک اسید با حد تشخیصی برابر با m 7-10×0/5 در نمونه های بیولوژیکی استفاده شد. در بخش آخر، gqd ها با استفاده از کربونیزاسیون گلوکز سنتز شده و رفتار cl آنها در حضور هیپوکلریت (clo-) مورد مطالعه قرار گرفت. clo- قادر بود که مستقیماً gqdها را اکسید کند و نشر cl ایجاد کند. شدت نشر cl این واکنش در حضور سورفکتانت کاتیونی ctab به طور چشمگیری (حدود 18برابر) افزایش پیدا می کند. روش ساده و حساسی با حد تشخیصی برابر با m 7-10×0/3 برای اندازه گیری clo- در نمونه های آب شیر و آب استخر براساس cl سیستمgqd/clo- /ctab ارائه شد.

روش های تجزیه ی مبتنی بر نورتابی شیمیایی یا کمی لومینسانس (cl) به دلیل برخورداری از مزایایی از قبیل حساسیت زیاد، حدتشخیص کم، گستره ی پویای خطی وسیع، دستگاهوری ساده و به نسبت ارزان، اجرای آسان، و فقدان تداخل ناشی از نور زمینه از محبوبیت و کابرد وسیعی برخوردار است. لومینول مشهورترین و احتمالاً پرکاربردترین ماده ی به کاررفته به عنوان سوبسترا در واکنش های cl است. این ماده به دلیل بهره ی کوانتومی زیاد و ویژگی های خاص ساختاری به وفور در سیستم های آبی به همراه طیف وسیعی از اکسنده ها و کاتالیزگرهای در دسترس به کار برده شده و سیستم واکنشی آن مورد مطالعه قرار گرفته است و معمولاً حین ظهور هر دسته ی جدیدی از واکنش ها جزء اولویت های مطالعاتی پژوهشگران قرار می گیرد. از میان انواع متنوع نانومواد، نانوبلورینه ها (ncها) یا نقاط کوانتومی (qdها) جزء پرکاربردترین ها و خوش آتیه ترین ها به شمار می روند. ویژگی های خاص این مواد آن ها را به کاندیداهای مناسبی برای ایفای نقش در واکنش های cl بدل می کند. این مواد در واکنش های cl هم به عنوان سوبسترا و هم به عنوان کاتالیزگر به کار برده می شوند. در ضمن کاربرد آن ها به عنوان پذیرنده در واکنش های انتقال انرژی تشدیدی نورتابی شیمیایی (cret) نیز گزارش شده است. در کار پژوهشی حاضر دو هدف عمده دنبال شد: اولاً پنج نوع qd با هسته ی کادمیم تلوراید (cdte-qd)، هرکدام در پنج اندازه ی مختلف، در فاز آبی سنتز شد و خصوصیات ساختاری آن ها به کمک تکنیک های مختلفی از قبیل رسم طیف های فلورسانس و طیف های جذب uv-vis، و نیز با رسم پروفایل های پراش اشعه ی x (xrd) و تصویربرداری میکروسکوپ الکترونی عبوری (tem)، بررسی و تأیید شدند و پس از خالص سازی، اثر این cdte-qdها بر روی سیستم های مبتنی بر لومینول به صورت منسجم بررسی شد و ثانیا سیستم های جدیدی یافته و ارائه شدند و کاربردهای تجزیه ای آن ها، به ویژه در آنالیز گونه های مختلف نشان داده شدند. در راستای هدف اول، مشخص شد که qdهای سنتز شده همگی موجب تقویت سیگنال cl می شوند و این تقویت تا حد نسبتا زیادی در phهای قلیایی شدیدتر است، هرچند وابستگی به ph از نظم صلبی برخوردار نیست. از میان اکسنده های بررسی شده (پریدات، پتاسیم پرمنگنات، هیدروژن پروکسید، هگزاسیانوفِرّات، و سریم(iv)) بهترین تقویت ها با سدیم پریدات و آب اکسیژنه حاصل شد اما سیگنال های حاصل از آب اکسیژنه از تکرارپذیری مطلوبی برخوردار نبودند. از میان لیگندهای به کار گرفته شده (گلوتاتیون، l-سیستئین، مرکاپتواتانول، مرکاپتوپروپیونیک اسید، و تیوگلیکولیک اسید)، سیگنال های مربوط به گلوتاتیون از ضعیف ترین تکرارپذیری اما بیش ترین میزان تقویت برخوردار بود. qdهای پایدارشده با گلوتاتیون، l-سیستئین، و مرکاپتواِتانول نسبت به qdهای پایدارشده با تیوگلیکولیک اسید و مرکاپتوپروپیونیک اسید از ضریب تقویت بزرگ تری برخوردار بودند. در راستای به کارگیری سیستم لومینول تقویت شده با qdها، روشی حساس و دقیق برای اندازه گیری تتراسایکلین هیدروکلراید (tc.hcl) و اکسی تتراسایکلین هیدروکلراید (otc.hcl) ارائه شد. ساز و کارِ واکنش مطالعه و مکانیزم احتمالی برای آن پیشنهاد شد. گستره ی خطی روش برای tc و otc به ترتیب برابر با 6-10×0/6 - 8-10×0/5 و 6-10×0/8 - 8-10×0/5 مول بر لیتر به دست آمدند. ضرایب همبستگی معادله ی کالیبراسیون روش برای tc.hcl و otc.hcl به ترتیب برابر با 9991/0 و 9978/0 و حدود تشخیص (lodها) به ترتیب برابر mol/l 8-10×2/2 و mol/l 8-10×0/3 بودند. روش با ضریب تغییرات کلیِ (cv) کم تر از 4 % از تکرارپذیری قابل قبولی برخوردار بود. روش ارائه شده با دقت و صحت مناسب برای اندازه گیری آنالیت ها در نمونه های آب، عسل و فرآورده های دارویی به کار گرفته شد. برای بهینه سازی سیستم واکنش از روش شناسی رویه ی پاسخ (rsm) از نوعِ طرح مرکب مرکزی (ccd) استفاده شد. به عنوان کاربردی دیگر، از سیستم لومینول/پریدات/qd برای اندازه گیری نافازولین هیدروکلراید (nh) در نمونه های دارو و مایعات بیولوژیکی استفاده شد. باز هم برای بهینه سازی سیستم واکنش از rsm از نوعِ ccd استفاده شد. گستره ی خطی سیستم nmol l–1 200-5/0 بود و ضریب همبستگی نمودار کالیبراسیون و حد تشخیص به ترتیب برابر با 9993/0 و nmol l–1 19/0 محاسبه شدند. ضریب تغییرات سیستم برای پنج بار اندازه گیری مکرر نمونه های 0/2 و nmol l–1 150 کم تر از 3/1 % محاسبه شد. از این روش برای اندازه گیری این دارو در نمونه های فرآورده های دارویی و نیز برای اندازه گیری دارو در مایعات بیولوژیکی بهره گرفته شد. صحت روش به کمک روش استاندارد ارائه شده در دارونامه ی بریتانیا و نیز با کمک آزمون های مضاف سازی-بازیابی تأیید شد. ساز و کارِ واکنش مطالعه و مکانیزم احتمالی آن پیشنهاد شد. به عنوان آخرین کاربرد، از سیستم لومینول/پریدات/cdte-tga برای اندازه گیری آنتی بیوتیک های بتالاکتامِ آموکسی سیلین و آمپی سیلین استفاده شد. این روش بر اثر افزایشی شدید این آنتی بیوتیک ها بر روی سیستم نورتابی لومینول/پریدات/qd استوار است. در این جا برای بهینه سازی از روش سنتی و متداول یک-به-یک برای بهینه سازی و حصول بیشینه ی شدت نور از سیستم استفاده شد. گستره ی خطی روش برای آموکسی سیلین و آمپی سیلین به ترتیب برابر با µg/l 200-0/5 و µg/l 150-0/2 به دست آمد. مقادیر lod مربوط به آموکسی سیلین و آمپی سیلین به ترتیب برابر با µg/l 7/0 و µg/l 3/0 و مقادیر cvیِ مربوط به آن ها نیز به ترتیب کم تر از 2/5 و 2/6 % محاسبه شدند. از این روش برای اندازه گیری این آنتی بیوتیک ها در نمونه های فرآورده ی دارویی استفاده شد و صحت روش با آزمون های مضاف سازی-بازیابی بررسی و با کمک آزمون آماری t تأیید شد.

در بخش اول کار حاضر انتقال انرژی رزونانسی ما بین نانوذرات طلا با ابعاد مختلف ( nm8، 20، 75) و فلوروکینولون ها (دانوفلوکساسین، سیپروفلوکساسین، نورفلوکساسین و اوفلوکساسین) بررسی شده است. در این سیستم نانوذرات طلا در نقش گیرنده و فلوروکینولون ها در نقش دهنده عمل می کنند. فلوروکینولون ها به صورت غیرکووالانسی جذب سطحی نانوذرات طلا می شوند، در نتیجه در اثر پدیده ی انتقال انرژی رزونانس فلورسانس (fret) ما بین نانوذرات طلا و فلوروکینولون ها، خاموش سازی فلورسانس فلوروکینولون ها صورت می گیرد. منحنی های استرن -ولمر رسم شد سپس برهم کنش انواع تیول ها با سیستم نانوذرات طلا (nm20)- فلوروکینولون ها بررسی شد. به علت برهم کنش قوی ما بین نانوذرات طلا و تیول ها، فلوروکینولون ها از سطح نانوذرات جدا شده و شدت فلورسانس فلوروکینولون ها بازیابی می-شود. بر این اساس یک روش برای اندازه گیری آمینوتیول های کل در نمونه ی پلاسما توسعه داده شد. در بخش دوم برهم کنش هارمان و هارمین (دهنده) با نانوذرات طلا (گیرنده) بررسی شد. نتایج نشان می دهد که فلورسانس هارمان و هارمین شدیداً توسط نانوذرات طلا خاموش می شود. با افزودن مقادیر کمی از یونهای نقره فلورسانس هارمین بازیابی می شود بنابراین از سیستم نانوذرات طلا - هارمان و هارمین در اندازه گیری یون نقره استفاده شده است. تحت شرایط بهینه نمودارهای کالیبراسیون برای یون نقره توسط سیستم های نانوذرات طلا - هارمان و هارمین رسم شدند. در سیستم های نانوذرات طلا - هارمان و هارمین، نمودارهای کالیبراسیون به ترتیب در محدوده ی 1-mg l 63/0 – 03/0 و 47/0 – 009/0 خطی بوده و حدود تشخیص به ترتیب برابر1-µg l 10 و 0/5 بدست آمده است. با استفاده از روش مذکور کاتیون نقره در نمونه های آبی اندازه گیری شد. در بخش سوم انتقال انرژی (fret) ما بین نانوذرات نقره (گیرنده) و هارمین (دهنده) بررسی شد. در اثر این فرایند فلورسانس هارمین خاموش می شود. مقدار ثابت استرن-ولمر (ksv) توسط منحنی استرن -ولمر برابر با l/mol11 10× 61/3 بدست آمد که نشان دهنده ی برهم کنش قوی ما بین هارمین و نانوذرات نقره می باشد. در اثر افزودن داروی ضد سرطان 6-تیوگوانین (6-tg) در اثر جذب سطحی رقابتی، فلورسانس هارمین بازیابی می شود. نمودار کالیبراسیون تحت شرایط بهینه رسم شد. رابطه ی خطی ما بین شدت فلورسانس افـزایش یـافته (?f=f-f0 ، f و f0: شـدت فلـورسـانـس در حـضور و غیـاب 6-tg) و غـلظـت 6-tg در محـدوده ی غـلظتـی m7- 10×5/7-8- 10×5/1 وجود دارد. حد تشخیص بدست آمده برابر با nm7/9 می باشد. روش فوق با موفقیت برای اندازه گیری 6-tg در نمونه های حقیقی (نمونه ی قرص و پلاسما ) به کار برده شد. در قسمت آخر کار حاضر انتقال انرژی رزونانسی ما بین نانوذرات نقره در نقش گیرنده و آکریدین اورانژ (ao) در نقش دهنده بررسی می شود. مولکول های ao در اثر جاذبه الکتروستاتیکی جذب سطحی نانوذرات نقره می شوند در نتیجه فلورسانس ao خاموش می شود. در اثر افزودن متی مازول به علت جذب سطحی قوی متی مازول بر روی نانوذرات نقره، مولـکول های ao از سطح نانوذرات نقره جدا می شوند. در شـرایط بهینه منـحنی کالیبراسیون بدست آمد که در محدوده ی m7- 10×75/3-9- 10×8 خطی بوده و حد تشخیص روش برابر nm5/5 بدست آمده است. روش پیشنهادی برای اندازه-گیری متی مازول در نمونه های قرص و پلاسما بکار گرفته شد.

در این پایان نامه روابط مربوط به المان های فشرده شامل خازن، سلف و مقاومت در روش fdtd با روابط روش split-field که از روش های بسیار مناسب برای تحلیل ساختارهای پریودیک است، ترکیب و برخی تغییرات به منظور پیاده سازی این روش با مرز جذبی upml در جهت پایدار شدن تکنیک ایجاد شده است که نتایج بدست آمده با نتایج روش fem تطابق دارند. با استفاده مناسب از المان های فشرده شامل خازن، سلف و مقاومت در ساختار سطوح انتخابگر فرکانس، چند ویژگی مهم در مشخصه فرکانسی آن ها بدست می آید که عبارتند از: کاهش حساسیت فرکانس تشدید نسبت به زاویه تابش امواج الکترومغناطیسی، کوچکتر شدن ابعاد ساختار، حذف فرکانس های تشدید بالاتر که نزدیک به فرکانس تشدید اصلی می باشند، کاهش پهنای باند و افزایش ضریب کیفیت برای کاربردهای باند باریک، قابلیت تغییر مشخصه فرکانسی با تغییر ولتاژ بایاس دیود pin یا دیود varactor و همچنین امکان جبران خطای ساخت و تنظیم فرکانس رزنانس با استفاده از تغییر مقدار خازن دیود varactor با تغییر ولتاژ بایاس. در مورد ساختارهایی که در آن ها از دیود pin یا دیود varactor استفاده شده است.، مدار معادل این المان ها به منظور تحلیل ساختار در نظر گرفته شده است.

در بخش اول کار، انتقال انرژی رزونانسی بین نانوذرات نقره و طلا با نقاط کربنی مورد بررسی قرار گرفت. در این سیستم نانوذرات نقره و طلا در نقش گیرنده و نقاط کربنی در نقش دهنده عمل می¬کنند. نتایج حاصل نشان داد که نانوذرات نقره¬¬ی سنتز شده با احیای شیمیایی، اثر خاموشی فلورسانس بیشتری نسبت به نانوذرات طلا دارند. از طرفی، بر اساس خاصیت افزایشی سیستئین بر روی این سیستم، که به افزایش در شدت فلورسانس منجر می¬شود، یک روش حساس برای اندازه¬گیری غلظت¬های کم سیستئین در نمونه¬های حقیقی ارائه شد. حد تشخیص روش 4 نانومولار به دست آمد. در بخش دوم کار، اثر کاتیونهای جیوه بر روی فلورسانس نقاط کربنی- نانوذرات نقره بررسی شده است. با افزودن +hg2 به محلول حاوی نقاط کربنی- نانوذرات نقره، کاتیونهای جیوه در اثر جاذبه¬¬ی -الکتروستاتیکی، جذب سطحی نانوذرات نقره شده و در نتیجه نقاط کربنی به علت برهم کنش قوی¬تر ایجاد شده بین نانوذرات نقره و کاتیون جیوه از سطح نانوذرات نقره جدا می¬شوند و به این ترتیب فلورسانس نقاط کربنی بازیابی می¬شود. در شرایط بهینه منحنی کالیبراسیون بدست آمد. بر اساس این نتایج غلظت جیوه در محدوده¬ی 0/2-0/003 میکرومولار خطی بوده و حد تشخیص روش برابر 1/2 نانومولار بدست آمده است. روش پیشنهادی برای اندازه¬گیری جیوه در نمونه¬های آبی بکار گرفته شده است. در بخش سوم کار، یونهای کادمیم با استفاده از سیستم نقاط کربنی- نانوذرات نقره، اندازه¬گیری شده است. تحت شرایط بهینه، شدت فلورسانس افزایش یافته، وابستگی خطی با کاتیونهای کادمیم در محدوده¬ی غلظتی 16-2/0 میکرومولار با حد تشخیص 0/1 میکرومولار دارد. روش پیشنهاد شده برای اندازه¬گیری کادمیم در نمونه¬های حقیقی آب با نتایج قابل قبول بکار رفته است.

هدف از کار پژوهشی حاضر، تهیه gqd ها توسط یک روش جدید و ساده، تعیین مشخصات ساختاری gqd های سنتز شده با تکنیک های مختلف، بررسی فلورسانس gqd های تهیه شده در شرایط مختلف و تاثیر کاتیون ها و گونه های مختلف روی شدت فلورسانس gqd ها و ارزیابی کاربردهای تجزیه ای آن و بررسی انتقال انرژی میان gqd ها و نانو ذرات نقره و طلا و ارزیابی کاربردهای تجزیه ای آن می باشد.

این پژوهش به منظور بررسی غلظت فلزات سنگین مس، روی، آهن و کادمیم در بافت های آبشش، عضله، پوست و گناد ماهی کلمه در نواحی جنوبی دریای خزر و در دو ایستگاه ساری و بندرترکمن انجام شد.

در کار پژوهشی حاضر چندین جاذب جدید بر پایه اکسیدهای فلزی نانوساختار به منظور پیش تغلیظ کاتیونهای مختلف و اندازه گیری آنها با روشهای اسپکترومتری معرفی شده است.

واکنش های شیمیایی نوسانی سیستم های پیچیده ای شامل تعداد زیادی گونه شیمیایی هستند. در این سیستم ها برخی از گونه ها (معمولاً حدواسط) دچار افت و خیز غلظت می شوند و حداقل یک مرحله ی خودکاتالیز بین دو مرحله ی مکانیسم واکنش وجود دارد. بسته به شرایط آغازین بعضی از این نوسان ها می توانند به صورت تغییر رنگ نیز منعکس شوند. واکنش بلوزوف – ژابوتنسکی شامل اکسیداسیون یک ماده آلی (مانند مالونیک اسید) توسط یون های برومات در یک محیط آبی شدیداً اسیدی است. این واکنش توسط مقادیر ناچیزی از یون های فلزات واسطه که دارای دو حالت اکسایش متفاوت (با اختلاف در یک الکترون) می باشند کاتالیز می شود. روش های مختلفی برای مطالعه ی این سیستم ها بکار رفته است. در واکنش مورد مطالعه ی ما منگنز به عنوان کاتالیزور استفاده شد که دارای خاصیت نورتابی شیمیایی یا کمی لومینسانس است. در قسمتی از این کار پژوهشی به شبیه سازی واکنش نوسانی بلوزوف – ژابوتنسکی در محیط ساده اکسل پرداخته شد و همه ی پارامترهای موثر از جمله ثابت های سرعت و غلظت های اولیه مواد واکنش دهنده مورد بررسی قرار گرفت. در ادامه این کار پژوهشی واکنش نوسانی بلوزوف-ژابوتنسکی و پارامترهای موثر در شدت و نحوه ی لومینسانس نشر شده به ویژه غلظت مواد واکنش دهنده و اثر برخی سورفاکتانت ها و حلال های آلی با استفاده از دستگاه لومینومتر به صورت تجربی مورد بررسی قرار گرفت و همچنین منگنز (ii) با بهره گیری از تأثیر غلظت آن در دوره ی القای منحنی کمی لومینسانس اندازه گیری شد. این اندازه گیری شامل تعیین زمان القای منحنی کمی لومینسانس در غلظت های مختلف و رسم نمودار کالیبراسیون می باشد و پس از آن حد تشخیص و محدوده ی خطی روش محاسبه شد. هم چنین اندازه گیری منگنز (ii) را در نمونه حقیقی آب آشامیدنی شهر تبریز با این روش انجام گرفت.

در ســــالهای اخیر، هیدرومشتقاتی مانند دی هیدروپیریدینهای هانش(dhps) و دی هیدروپیریمیدین-اونها و یا تیونهای بیگینلی(dhpms) جایگاه زیادی در شیمی دارویی به خود اختصاص داده اند که ناشی از فعالیتهای وسیع بیولوژیکی آنها مانند فعالیت ضد میکروبی، ضدفشارخون و مسدودکننده کانالهای کلسیم می باشد. هدف از این کار پژوهشی سنتز سبز و آسان dhps از طریق واکنش تراکمی آلدهید آروماتیک، آمونیوم استات و الکیل استواستات و همچنین تهیه ی تراکمی سه جزئیdhpms با استفـــــاده از آلـــــدهید آروماتیک، اوره و یا تیواوره و الکیل استواستات کاتالیز شده در حضور نانو ساختارهای دوفلزی بر پایه ی زئولیت به عنوان کاتالیزورهای هتروژن کارا، سازگار با محیط زیست و مقرون به صرفه مانند m–cu/zsm– (m: ag, ni, v, zn cr, mn, co, and fe) در حلال آب می باشد که در تهیه این هیدرو-مشتقات بیوفعال، کاتالیزور فاز جامد fe–cu/zsm–5 بیشترین فعالیت را از خود نشان داد.

بخش اول- روش کالیبراسیون تک متغیره یک روش ساده و آسان برای استفاده در شیمی تجزیه است. اگر سیگنال انتخابی برای آنالیت یافت شود، آنالیز تک متغیره موفق خواهد بود. در این کار پژوهشی، دو روش ساده برای پیدا کردن سیگنال انتخابی معرفی شده است، روش نسبت طیفی (srp) و پراکندگی داده در فضای بار (lp) که هر دو قادر به انجام یک جستجوی نقطه به نقطه در داخل مجموعه ای کامل از متغیرها می باشند.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.