خود ناسازگاری گامتوفیتیک یک مکانیسم طبیعی است که در گلابی و سایر درختان میوه خانواده رزاسه وجود دارد و به وسیله یک مکان ژنی با چندین فرم آللی کنترل می شود. در تحقیق حاضر آلل های خودناسازگاری در 18 رقم گلابی ( 10 رقم گلابی ایرانی و 8 رقم گلابی خارجی ) با استفاده از 9 جفت آغازگر اختصاصی، برای شناسایی آلل های خودناسازگاری 1/2s، 5s، 6s، 7s، 8s، 9s، 11s، 12s و 14s و 2 جفت آغازگر عمومی مشخص گردید. با استفاده از این آغازگرها 34 آلل از مجموع 36 آلل خودناسازگاری شناسایی شد. آلل های 4s، 1s و 5s دارای بیشترین فراوانی بودند که به ترتیب در 8، 7 و 5 رقم مشاهده شدند. همچنین دو گروه دگرناسازگاری جدید با ژنوتیپ7s4 s و 8s4s در ارقام مورد مطالعه شناسایی شد. بر اساس اندازه تخمین زده شده از محصول pcr تکثیر شده با استفاده از آغازگرهای عمومی pycom ، دو باند با اندازه متفاوت از محصول پی سی آر مربوط به آلل های خودناسازگاری شناخته شده در ارقام ایرانی دم کج و کفتربچه تکثیر شد که ممکن است مربوط به آلل های جدید ناسازگاری باشد. محصول پی سی آر در این دو رقم توالی یابی گردید و با توجه به تفاوت در توالی نوکلئوتیدی و آمینواسیدی محصولات پی سی آر تکثیر شده با سایر آلل ها، احتمالاﹰ این باندها مربوط به دو آلل جدید می باشند. در مجموع برای 16 رقم هر دو آلل [بارتلت(2s1s)، بوره ژیفارد(6s1s)، کومیس(5s4s)، دوشس(7s4s)، کوشیا(8s4s)، لوئیزبون(8s1s)، پاس کولمار(5s1s)، فلسطینی(7s1s)، دم کج(sx4s)، قوسی(7s4s), کفتربچه(sy4s)، کنجونی(8s4s)، لاله(8s5s)، نطنزی(؟s4s)، سبری(4s1s) و سه فصله(5s1s) ] و برای دو رقم فقط یک آلل [پیغمبری(5s) و شاه میوه اصفهان (7s)] شناسایی گردید. اگرچه کلیه آلل های خودناسازگاری با استفاده از تکثیر اختصاصی آلل ها به روش پی سی آر مشخص نشدند، ولی نتایج این بررسی نشان می دهد که این یک روش سریع و موثر برای تعیین ژنوتیپ خودناسازگاری در ارقام گلابی می باشد.

وابستگی انسان به گیاهان دارویی همواره در طول تاریخ استمرار داشته است. حتی امروزه نیز استفاده از داروهای سنتتیک گیاهان دارویی بسیار رایج می باشد. کشور ما یکی از مناطق بسیار پر اهمیت از نظر تولید این گیاهان بوده و توانایی تامین نیازهای داخلی و صدور به سایر کشورها را نیز دارد. این گیاهان در اثر متابولیسم ثانویه، موادی را تولید می کنند که دارای آثار فیزیولوژیکی و اختصاصات درمانی می باشند. در این تحقیق از گیاهان دارویی نعناع فلفلی، مرزنجوش و بارهنگ کبیر به منظور بررسی وضعیت میزبانی آن ها نسبت به نماتد ریشه گرهی meloidogyne javanica و تاثیر این گونه نماتد بر برخی از ترکیبات دارویی گیاهان حساس به نماتد، استفاده گردید. طی سال های 89-87 ریشه گیاهان بادمجان، گوجه فرنگی و انار آلوده به نماتد ریشه گرهی از استان های اصفهان و چهار محال بختیاری جمع آوری گردید. به منظور شناسایی گونه نماتد و تکثیر انبوه، از هر نمونه ریشه حاوی گره درون تشتک پتری حاوی آب مقطر سترون، یک کیسه تخم بزرگ انتخاب شد و به آرامی از ریشه جدا و درون یک ویال حاوی آب مقطر سترون قرار داده شد. سپس در گلخانه، در مجاورت نشاء های 4-2 برگی گوجه فرنگی رقم rutgers شیاری ایجاد و یک کیسه تخم در آن قرار داده شد. بعد از گذشت 70-60 روز ریشه گیاهان به منظور شناسایی گونه نماتد مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور از روش های ریخت شناسی و نشانگرهای مولکولی استفاده و سپس با توجه به الگوی برشی از شبکه کوتیکولی انتهای بدن ماده های بالغ، تکثیر باند 670 و 1600 جفت بازی از dna استخراجی از تخم، لارو و خاک گلدان آلوده به نماتد، گونه نماتدm. javanica شناسایی گردید. وضعیت میزبانی سه گیاه نعناع فلفلی، مرزنجوش و بارهنگ کبیر، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار بررسی شد و پس از 30 روز تعداد سه تخم و لارو نماتدm. javanica در گرم خاک در اطراف ریشه این گیاهان تلقیح گردید. پس از 60 روز ریشه گیاهان از گلدان خارج و پس از بررسی شاخص های نماتدی مانند تعداد گال، تعداد تخم، تعداد کیسه تخم و تعداد لارو در خاک و همچنین با توجه به فاکتور تولیدمثلی (rf)، گیاهان نعناع فلفلی و مرزنجوش نسبت به این گونه نماتد مقاوم و گیاه بارهنگ کبیر حساس شناسایی شدند. پس از مشخص شدن وضعیت میزبانی، به منظور بررسی اثر سطوح متفاوت جمعیت اولیه نماتد روی گیاه حساس، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی طراحی گردید. پس از 100 روز داده های به دست آمده از فاکتورهای اندازه گیری شده با نرم افزار آماری sas مورد تجزیه آماری قرار گرفت و میانگین ها بوسیله آزمون دانکن چند متغیره مقایسه شدند. با توجه به نتایج به دست آمده، به طور کلی میانگین فاکتورهای رشدی در گیاه با افزایش مایه تلقیح اولیه کاهش می یابد. تجزیه و آنالیز ترکیبات شیمیایی (کوئرستین، یورسولیک اسید و کامپفرول) عصاره برگ های گیاه بارهنگ کبیر سالم و آلودهتوسط دستگاه کروماتوگرافی مایع با کارکرد عالی (hplc) صورت گرفت. نتایج تجزیه، آنالیز و مقایسه ترکیبات شیمیایی برگ های سالم و آلوده نشان داد که ترکیبات فلاونوییدی و تری ترپنوئیدی، کوئرستین و یورسولیک اسید که از ترکیبات دارویی دارای اثرات ضد سرطان، ضد تومور و ضد التهاب می-باشند در تیمار سه تخم و لارو در گرم خاک به ترتیب نسبت به شاهد 42/55% افزایش و 19/52% کاهش یافته است که به دلیل نقش این مواد در واکنش دفاعی میزبان در مقابل حمله حشرات و عوامل بیماریزا می باشد. با توجه به افزایش غلظت ترکیب دارویی کوئرستین در برگ های آلوده به نماتد نسبت به برگ های سالم انتظار می رود این گونه نماتد به عنوان القا کننده ترکیب کوئرستین در گیاه باشد که این ترکیب در گیاه نقش دفاعی داشته و از لحاظ دارویی نیز برای انسان دارای اهمیت است.

چکیده اهمیت و ارزش گیاهان دارویی در طول تاریخ و آثار دارویی و شفا بخشی این گیاهان از مباحث آشکار در پزشکی است. عمده استفاده ی این گیاهان از گذشته تاکنون در درمان بیماری های جسمی و روحی بوده است. در عصر کنونی با توجه به توسعه روز افزون علوم کشاورزی و سفارشات گسترده بازارهای جهانی و با توجه به مضرات داروهای شیمیایی و اقبال عمومی برای استفاده از داروهای گیاهی در درمان بیماری ها، کشت و کار این گیاهان روند رو به توسعه ای را نشان می دهد. گیاهان دارویی در حال حاضر از جمله گیاهان اقتصادی و درآمد زا محسوب می شوند و به جهت داشتن مواد بیوشیمیایی هر چند به مقادیر جزئی اما فعال و مفید، به طور گسترده در داروسازی مورد استفاده قرار می گیرند. در کشور ایران گیاهان دارویی به طور خودرو در اکثر مراتع وجود دارند و از منابع غنی و ارزشمند کشور محسوب می شوند و با توجه به بازارهای تجارت جهانی این گیاهان، کشور ما می تواند به عنوان یکی از صادر کنندگان این محصولات پر ارزش باشد . در این تحقیق حساسیت گیاهان دارویی بادرنجبویه و زیره سبز نسبت به نماتد مولد گره ریشه، meloidogyne javanica و تاثیر نماتد مذکور بر روی برخی ترکیبات دارویی گیاهان حساس به نماتد مورد بررسی گرفت. طی سال-های 1389-1388 تعدادی ریشه ی آلوده به نماتد ریشه گرهی از استان های اصفهان و چهارمحال و بختیاری جمع آوری گردید. به منظور شناسایی گونه نماتد و تکثیر انبوه، از هر نمونه، ریشه حاوی گره درون تشتک پتری حاوی آب مقطر سترون قرار داده شد. سپس در گلخانه، در مجاورت ریشه نشاهای 4-2 برگی گوجه فرنگی رقم (rutgers) شیاری ایجاد و یک کیسه تخم در کنار آن قرار داده شد. بعد از گذشت 70- 60 روز ریشه گیاهان به منظور شناسایی گونه نماتد مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور از روش های ریخت شناسی و نشانگرهای مولکولی استفاده شد و با توجه به الگوی خطوط شبکه کوتیکولی انتهای بدن ماده های بالغ، تکثیر باند 670 و 1600 جفت بازی از dna استخراجی از تخم، گونه m. javanica شناسایی گردید. وضعیت میزبانی در گیاه بادرنجبویه و زیره سبز، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با پنج تکرار بررسی گردید و پس از 30 روز از زمان کاشت، تعداد 5000 تخم و لارو نماتد m. javanica در 2 کیلوگرم خاک اطراف ریشه ی این گیاهان تلقیح گردید. 60 روز پس از تلقیح، ریشه گیاهان از گلدان خارج و پس از بررسی شاخص های نماتدی مانند تعداد گال، تعداد تخم و تعداد لارو در خاک و هم چنین با توجه به فاکتور تولید مثلی (rf)، زیره سبز نسبت به این گونه نماتد مقاوم و بادرنجبویه حساس تشخیص داده شدند. پس از مشخص شدن وضعیت میزبانی، به منظور بررسی اثر سطوح متفاوت جمعیت اولیه نماتد روی گیاه حساس، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی طراحی گردید. 100 روز پس از تلقیح، داده های به دست آمده از شاخص های اندازه گیری شده با نرم افزار آماری sas مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت و میانگین ها به وسیله آزمون دانکن چند دامنه ای در سطح احتمال 1% مقایسه شدند. نتایج به دست آمده، نشان دهنده ی کاهش میانگین شاخص های رشدی گیاه به جز وزن تر و وزن خشک ریشه با افزایش مایه تلقیح اولیه بود. تجزیه اسانس بادرنجبویه نمونه شاهد و تیمار توسط دستگاه (gc/ms) صورت پذیرفت. نتایج تجزیه و مقایسه ترکیبات شیمیایی برگ های سالم و آلوده حاکی از کاهش برخی ترکیبات شیمیایی، عدم تغییر برخی ترکیبات، حضور بعضی ترکیبات شیمیایی فقط در نمونه شاهد و افزایش ترکیبات شیمیایی terpinene-?، trans-carveol، (z)-caryophyllene، -humulene? ، carophyllene oxide و dihydro citronellol acetate می باشد. با توجه به افزایش غلظت ترکیبات دارویی مذکور در برگ های آلوده نسبت به برگ های سالم، انتظار می رود این گونه نماتد به عنوان عامل القا کننده ترکیبات مذکور در گیاه آلوده باشد. این ترکیبات در گیاه نقش دفاعی داشته و جز متابولیت های ثانویه و به لحاظ دارویی نیز برای انسان حائز اهمیت می باشند. کلمات کلیدی: بادرنجبویه، زیره سبز، meloidogyne javanica ، ترکیبات شیمیایی.

توت فرنگی با نام علمی fragaria ananassa از خانواده rosaceae می باشد. گیاهی بوته ای و چندساله است که با ساقه رونده و تقسیم بوته تکثیر می گردد. توت فرنگی در شرایط آب و هوایی مختلف رشد کرده و محصول خوبی تولید می کند. ایران به دلیل شرایط اقلیمی خاص و منحصر به فرد خود می تواند به عنوان یکی از تولیدکنندگان عمده توت فرنگی مطرح گردد. توت فرنگی گیاهی است حساس به شوری که در غلظت های بالای نمک رشد زایشی، عملکرد و کیفیت میوه آن کاهش می یابد. در حدود 50 درصد زمین های زراعی کل دنیا متاثر از شوری است. با توجه به کمبود آب های شیرین، استفاده از آب و خاک شور در تولید محصول از جمله توت فرنگی ضروری به نظر می رسد. لذا شناسایی ارقام مقاوم به شوری با عملکرد مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این آزمایش به منظور بررسی میزان رشد و عملکرد سه رقم توت فرنگی، تحت تنش شوری انجام گرفته است. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور رقم و شوری (کلریدسدیم)، در قالب طرح کاملا تصادفی در 5 تکرار انجام شد. ارقام شامل پاروس، کاماروزا و کردستان و تیمار کلریدسدیم در 5 سطح 0، 250، 500، 1000 و 1500 میلی گرم بر کیلوگرم خاک گلدان، بود. هر تکرار شامل یک گلدان 8 لیتری بود که در آن یک گیاه پرورش داده شد. نتایج نشان داد که وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه و بیوماس کل تحت تاثیر رقم و شوری قرار گرفت و همه آن ها با افزایش شوری کاهش یافتند. اما به طور کلی ریشه کمتر تحت تاثیر شوری قرار گرفت. تعداد برگ سبز، تعداد برگ خشک، تعداد کل برگ در بین ارقام دارای اختلاف معنی دار بودند. تعداد برگ سبز و تعداد کل برگ با افزایش شوری کاهش و تعداد برگ خشک و نکروزه افزایش یافت. تعداد رانر و گیاهچه در بین ارقام و سطوح مختلف شوری دارای اختلاف معنی دار نبودند. طول ریشه هم در بین ارقام دارای اختلاف معنی دار بود اما بین سطوح مختلف شوری اختلاف بین آن ها معنی-دار نبود. خصوصیات زایشی که شامل تعداد گل، تعداد میوه و درصد تشکیل میوه بود، تحت تاثیر ارقام مختلف قرار گرفت و اختلاف بین ارقام معنی دار بود. هم چنین با افزایش شوری تعداد گل، تعداد میوه و درصد تشکیل میوه در گیاهان کاهش یافت. البته تیمار 250 میلی گرم بر کیلوگرم اختلاف زیادی با تیمار شاهد نداشت و حتی درصد تشکیل میوه در این تیمار بیشتر از شاهد بود. کلروفیل a، b و کل تحت تاثیر رقم و شوری قرار گرفتند و با افزایش شوری میزان کلروفیل کاهش یافت. میزان پرولین هم در بین ارقام معنی دار نبود ولی در بین سطوح مختلف شوری اختلاف معنی داری بین تیمارها مشاهده شد. با افزایش شوری میزان پرولین افزایش یافت.

نتایج نشان داد که کاربرد نیتروژن سبب افزایش وزن تر و خشک، غلظت نیتروژن در اندام هوایی و عملکرد اسانس (1% p<) شده و بر شاخص درصد اسانس (5% p<) اثر معنی دار دارد. در این آزمایش با افزایش سطوح نیتروژن، وزن تر و خشک اندام هوایی افزایش یافت، به طوری که بیشترین وزن تر و خشک (به ترتیب با مقادیر 196 و 48/88 گرم در بوته) در تیمار 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن حاصل شد. همچنین با افزایش سطوح نیتروژن، غلظت روی در اندام هوایی کاهش یافت. اثر آهن روی شاخص های درصد نیتروژن اندام هوایی و نسبت وزن خشک به تر معنی دار بود (در سطح 1% p<) ولی با سایر شاخص ها تفاوت معنی داری نشان نداد. در اثر کاربرد تیمار آهن به صورت محلول پاشی، غلظت نیتروژن اندام هوایی کاهش یافت. کاربرد سولفات روی بر شاخص وزن تر، غلظت آهن و روی در اندام هوایی در (1% p<) و با وزن خشک و نسبت وزن خشک به تر اندام هوایی (5% p<) اختلاف معنی داری نشان داد. در تیمار سولفات روی، غلظت آهن در اندام هوایی کاهش یافت. اثر متقابل نیتروژن و آهن سبب افزایش نیتروژن در اندام هوایی و عملکرد اسانس در (1% p<) و افزایش وزن تر و خشک اندام هوایی و درصد اسانس در (5% p<) معنی دار گردید. در اثر متقابل نیتروژن و آهن، با افزایش سطوح نیتروژن درصد اسانس افزایش یافت. اثر متقابل نیتروژن و روی در هیچ کدام از شاخص ها اختلاف معنی داری نشان نداد. اثر متقابل آهن و سولفات روی فقط در شاخص عملکرد اسانس و نسبت وزن خشک به تر اندام هوایی در (5% p<) معنی دار بود. اثرات متقابل سه گانه نیتروژن، آهن و روی در شاخص وزن تر اندام هوایی و عملکرد اسانس در (1% p<) و شاخص وزن خشک اندام هوایی و ارتفاع در(5% p<) اختلاف معنی دار نشان داد. با افزایش مصرف نیتروژن، درصد اسانس تغییر پیدا نکرد به طوری که بین تیمارهای 75 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن به ترتیب مقادیر (21/1) و (27/1) درصد اسانس حاصل شد که اختلاف معنی داری بین آنها مشاهده نگردید ولی نسبت به تیمار شاهد (95/) درصد اسانس در (5% p<) اختلاف معنی دار شد. بیشترین عملکرد اسانس مربوط به تیمار150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بود که با میانگین تولید (13/1) گرم اسانس در بوته، نسبت به تیمارهای دیگر اختلاف معنی داری داشت. تیمار شاهد با میانگین تولید (4/.) گرم در بوته کمترین عملکرد اسانس را به خود اختصاص داد

کلزا واریته طلایه (brassica napus l. var talaayeh) ، گیاهی یک ساله از تیره شب بو (brassicaceae) می-باشد. در حال حاضر کلزا به عنوان یکی از مهمترین گیاهان زراعی حاوی ذخایر روغن و پروتئین محسوب می شود که آن را می توان در هر دو منطقه سرد یا نیمه گرم کاشت. تاکنون روش های زیادی برای افزایش مقاومت گیاهان زراعی در برابر تنش های محیطی پیشنهاد شده است. یکی از این روش ها استفاده از اسید سالیسیلیک می باشد. در پژوهش حاضر اثر سطوح مختلف اسید سالیسیلیک (0، 5، 50، 100، 500، 1000 و 10000 میکرومولار) بر گیاه کلزا رقم طلایه تحت تنش های شوری (کلرید سدیم 170 میلی مولار)، تنش خشکی (فواصل آبیاری دو برابر حد معمول) و قارچ alternaria brassicae در شرایط گلخانه ای برای دانه رست های 46 روزه کلزا ارزیابی شد. نتایج نشان داد که بر خلاف انتظار کلرید سدیم 170 میلی مولار باعث افزایش معنی دار وزن خشک اندام های هوایی (92%)، محتوای آب کل گیاه (15%) و محتوای کلروفیل کل (11%)، کاروتنوئیدها (%2/9) و نشت الکترولیتی غشاء به میزان 8/165 درصد شد. تنش خشکی باعث کاهش معنی دار وزن خشک اندام های هوایی (30%)، محتوای آب گیاه (2/1%)، کلروفیل کل (18%)، کاروتنوئیدها (11%)، محتوای نسبی آب برگ (3/2%) ولی افزایش معنی دار میزان وزن خشک ریشه (6/13%) و نشت الکترولیتی غشاء (17%) شد. تنش قارچ آلترناریا براسیکا به تنهایی باعث افزایش معنی دار فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (114%) شد. تحت تنش کلرید سدیم 170 میلی مولار، از نظر آماری موثرترین غلظت اسید سالیسیلیک در کاهش اثرات زیانبار شوری، غلظت 100 میکرومولار بود که موجب افزایش معنی دار وزن خشک اندام های هوایی (46%) و ریشه (2/23%) محتوای کلروفیل کل (5/9%)، کاروتنوئیدها (9/18%) ، محتوای نسبی آب برگ (9/4%) و کاهش معنی دار نشت الکترولیتی غشاء (8/18%) شد. تحت تنش خشکی همانند تنش شوری، اسید سالیسیلیک در سطح 100 میکرومولار موجب افزایش معنی دار وزن خشک اندام هوایی (6/76%) و ریشه (4/21%)، محتوای آب کل گیاه (2/3%)، محتوای کلروفیل کل (22%)، کاروتنوئیدها (11%) ، محتوای نسبی آب برگ (5/3%) و کاهش معنی دار نشت الکترولیتی غشاء شد. اگرچه تحت تنش قارچ آلترناریا براسیکا، اسید سالیسیلیک باعث کاهش شدت بیماری شد ولی غلظت موثر آن متفاوت از تنش های شوری و خشکی ارزیابی شد (1000 میکرومولار). در آزمایش پیش تیمار بذر و کاهش شدت بیماری، اسید سالیسیلیک (1000 میکرومولار) باعث کاهش شدت بیماری تا 7/19 درصد شد. تحت تنش قارچ، اسید سالیسیلیک باعث افزایش فعالیت هر دو آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز (107% ) و ?-1و3 گلوکاناز (3/85%) شد. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که اسید سالیسیلیک (اگرچه در غلظت های متفاوت) می تواند باعث تخفیف اثرات مضر تنش های زیستی و غیر زیستی در رقم طلایه کلزا شود.

لیزیانتوس با نام علمی eustoma grandiflorum گیاهی زینتی و متعلق به خانواده gentianacea می باشد. دارای انواع یک ساله، دوساله یا چند ساله های کوتاه عمر است. این گیاه انواع پاکوتاه و پابلند دارد که انواع پابلند، برای تولید گل بریدنی و انواع پاکوتاه برای کاشت گلدانی به کار می روند. در حال حاضر، این گل در رنگ ها و اشکال گوناگونی دیده می شود و در نقاط وسیعی از دنیا به عنوان گل شاخه بریده مورد کشت و پرورش قرار می گیرد. اکثر گل های شاخه بریده از قبیل لیزیانتوس، عمر گلدانی کوتاهی دارند که این امر بر روی تولید، فروش و صادرات محصول اثر می گذارد. طول عمر گلدانی گل ها از فاکتورهایی است که مورد توجه خریداران قرار می گیرد. همچنین امروزه، کوتاه بودن طول عمر گل های بریده و برگ ها یکی از مهم ترین مشکلات تولید به شمار می رود. در حالی که دوام عمر گلدانی، فاکتور مهمی در اولویت بندی مصرف کننده تلقی می گردد. حفظ طراوت و زیبایی گل ها در مناظر و بالا بردن عمر پس از برداشت گل های بریده به شیوه های مختلف اهمیت ویژه ای دارد. یکی از مهم ترین موارد تاثیر گذار در ظاهر گل های بریده، شرایط تولید گل ها از نظر فراهم بودن موادغذایی در طول دوره ی رشد و نمو گل ها است. تغذیه و کوددهی، دو فاکتور مهم برای تولید و کیفیت بهتر گل های بریده می باشد. این آزمایش به منظور بررسی میزان رشد و عملکرد گل لیزیانتوس رقم "mariachi grand white" در شرایط گلخانه ای تحت تیمارهای قبل از برداشت با کلرید کلسیم و سولفات پتاسیم به صورت محلول پاشی برگی انجام گرفته است. آزمایش به صورت فاکتوریل با دو فاکتور کلرید کلسیم (در چهار غلظت 0، 75/0، 5/1 و 25/2 گرم در لیتر) و سولفات پتاسیم (در چهار غلظت 0، 5/0، 1 و 5/1 گرم در لیتر)، در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. هر تکرار شامل یک گلدان 10 لیتری بود که در آن سه گیاه پرورش داده شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت کلرید کلسیم، طول و قطر ساقه، زمان آغاز گل دهی، تعداد و قطر گل ها، عمر گلدانی و شاخه بریده ی گل ها، میزان کلروفیل a، b و کل، همچنین وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه ها به طور معنی داری افزایش یافت. تعداد برگ ها و انشعابات گیاه نیز با افزایش غلظت کلرید کلسیم کاهش پیدا نمود. با افزایش غلظت سولفات پتاسیم، بر طول و قطر ساقه، عمر گلدانی و شاخه بریده ی گل ها، میزان کلروفیل a و کل برگ، و نیز وزن خشک اندام هوایی و ریشه ها افزوده شد. اگرچه تعداد برگ و انشعابات گیاه، زمان آغاز گل دهی و میزان کلروفیل b نیز تحت تاثیر سولفات پتاسیم قرار گرفت، اما از نظر آماری اختلاف معنی داری بین آن ها دیده نشد. وزن تر اندام هوایی نیز با افزایش غلظت سولفات پتاسیم کاهش یافت اما از لحاظ آماری معنی دار نشد. وزن تر ریشه ها تحت تاثیر سولفات پتاسیم قرار گرفت و در غلظت 1 گرم در لیتر آن، بیشترین مقدار وزن تر ریشه مشاهده شد. اثرات متقابل غلظت های مختلف کلرید کلسیم و سولفات پتاسیم تنها بر عمر گلدانی (در سطح احتمال 5%) و عمر شاخه بریده ی گل ها (در سطح 1%) معنی دار گردید، به طوری که با افزایش غلظت ها، بر عمر گلدانی و شاخه بریده ی گل افزوده شد.

توت فرنگی با نام علمیananassafragaria از خانوادهrosaceaeمی¬باشد. ایران به دلیل شرایط اقلیمی خاص و منحصر به فرد خود می¬تواند به عنوان یکی از تولیدکنند¬گان عمده توت فرنگی مطرح گردد. توت ¬فرنگی گیاهی است حساس به تنش خشکی که در شرایط کمبود رطوبت خاک میزان عملکرد رویشی و زایشی آن کاهش می¬یابد. مطالعه حاضر به منظور بررسی سرعت رشد و عملکرد دو رقم توت ¬فرنگی تحت تنش کم آبیانجام گرفته است. آزمایش به صورت فاکتوریلدر قالب طرح پایه کاملا تصادفی در 4 تکرار انجام گرفت. فاکتورها شامل 2 نوع رقم (آروما و گاویوتا)، 4 سطح آبیاری ( 0، 50%، 65% و 85%ظرفیت زراعی)و 2 دور آبیاری (3 و 5 روز) بودند.اثر سطوح خشکی بر وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در سطح احتمال 1% معنی¬دار شد و با افزایش سطوح خشکی این شاخص¬ها رو به کاهش نهادند. نوع رقم بر وزن خشک اندام هوایی و وزن تر ریشه در سطح 5% اثر معنی¬داری ایجاد کرد و رقم گاویوتا کاهش بیشتری در این شاخص¬ها داشت.دور آبیاری نیز اثر معنی¬داری بر وزن تر اندام هوایی داشت و دور آبی 5 روز باعث کاهش در وزن تر اندام هوایی گردید.اثر سطوح خشکی بر طول ریشه و تعداد برگ خشک در سطح احتمال 1% معنی-دار گردید و با افزایش خشکی طول ریشه و زیست¬توده کاهش و تعداد برگ خشک افزایش یافت. همچنین در ارقام مختلف نیز در فاکتورهای تعداد برگ سبز (در سطح 1%) و تعداد برگ خشک (در سطح 5%) اختلاف معنی¬دار مشاهده گردید. به صورتی که رقم آروما دارای برگ سبز بیشتر و رقم گاویوتا دارای برگ خشک بیشتری بود. سطوح خشکی بر تعداد گل، تعداد میوهو وزن میوه اثر معنی¬داری در سطح 1% داشت. با افزایش سطوح خشکی تعداد گل و میوه و وزن میوه کاهش یافت.اثرسطوح خشکی و ارقام بر کلروفیل¬ها معنی¬دار بود و خشکی باعث کاهش کلروفیل گردید.اثرسطوح خشکی بر پرولین، اسیدیته و مواد¬جامد¬محلول در سطح 1% معنی¬دار گردید.میزان پرولین تحت تاثیر رقم و خشکی و دور آبیاری قرار گرفت و اختلاف معنی¬دار بین تیمارها مشاهده شد و با افزایش خشکی و دور آبی 5 روز میزان پرولین افزایش یافت.با افزایش سطوح خشکی در هر دو رقم اسیدیته تا سطح 85% کاهش و سپس افزایش یافت.میزان قند تا سطح 85% افزایش و سپس کاهش یافت.به طور کل می¬توان گفت رقم آروما دارای مقاومت بیشتری به خشکی بوده و سطح آبیاری 85% و دور آبی 3 روز برای کشت این رقم مناسب می¬باشد.

نماتدهای ریشه¬گرهی (meloidogyne spp) از جمله عوامل بیماریزای بسیار مهم هستند که خسارت زیادی به محصولات کشاورزی وارد می سازند. به همین دلیل روش های متعددی (تناوب زراعی، ارقام مقاوم و ترکیبات شیمیایی) برای کنترل آنها بکار گرفته شده است. کنترل ناقص، هزینه بالا و یا مشکلات زیست محیطی (ترکیبات شیمیایی) بعضی از این روش ها توجه محققان را به استفاده از روش¬های غیر شیمیایی همچون استفاده از گیاهان و فرآورده¬های گیاهی برای مدیریت این نماتدها معطوف کرده است. برای بررسی فعالیت ضد نماتدی تعدادی از گیاهان خانواده نعناع در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه¬ای، از سه گیاه دارویی آویشن باغی (thymus vulgaris)، مرزه (saturea hortensis)و زوفا (hyssopus officinalis) استفاده شد. در بررسی های آزمایشگاهی اثر تأثیر غلظت¬های مختلف (0، 1، 5، و 10 درصد) انواع عصاره¬ها (متانولی، استونی و آبی) و غلظت¬های مختلف (0-500- 1500 میلی گرم در لیتر) اسانس¬ها سه گیاه دارویی، بر تفریخ تخم و مرگ و میر لاروها (j2) ارزیابی گردید. نتایج حاصل موید اثرات مثبت عصاره¬های متانولی، استونی و آبی و نیز اسانس گیاهان مذکور بر ممانعت از تفریخ تخم و مرگ و میر لارو سن دوم نماتد ریشه¬گرهی m. javanica بود. در گلخانه آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی با کشت تنها و مخلوط گوجه فرنگی با گیاهان دارویی زوفا، آویشن و مرزه، در حضور و بدون حضور نماتد انجام شد. ارزیابی نتایج سه ماه بعد از تلقیح نماتد و بر اساس شاخص¬های رشد ونموی گوجه فرنگی (وزن خشک و تر ریشه ، ساقه و برگ، طول ریشه ، ارتفاع ساقه) و نسبت سطح برگ و شاخص سطح برگ و بررسی پارامترهای رشد و نموی نماتد صورت گرفت. تجزیه و تحلیل نتایج نشان دهنده اثر معنی دار حضور گیاهان دارویی در کاهش خسارت نماتد روی گوجه فرنگی بود. به عبارت دیگر به دلیل حضور گیاهان مذکور در کنار گوجه فرنگی های آلوده به نماتد، کاهش کمتری در شاخص های رشدی آنها نسبت به شاهد (گوجه فرنگی تنها) ایجاد گردید. کاهش شاخص های رشد و نموی نماتد (تعداد گال، توده تخم و لارو در خاک) در تیمارهای مذکور نشان دهنده اثر ممانعت کنندگی گیاهان مذکور روی نماتد بود که به نوبه خود کاهش خسارت نماتد را بدنبال داشت. مقایسه میانگین شاخص های مورد بررسی نشان دهنده تفاوت معنی دار بین اثر ممانعت کنندگی گیاهان مورد بررسی بود. به عبارت دیگر موثرترین گیاه در کاهش خسارت و بیماری¬زایی نماتد مرزه بود و آویشن باغی، و زوفا در درجات بعدی قرار گرفتند. در مجموع بررسی های گلخانه ای و آزمایشگاهی گیاهان دارویی مورد آزمایش، اثرات کنترلی مطلوبی علیه نماتد ریشه¬گرهی از خود نشان دادند و می توان استفاده از آنها را در برنامه های مدیریت نماتد ریشه گرهی مورد توجه قرار داد.

امروزه مفاهیم تازه تری برای برنامه ریزی فضای سبز در مناطق شهری ایجاد شده است. در طراحی فضای سبز فقط زیبایی بصری مهم نیست بلکه دوام و پایایی گیاهان نیز مهم هستند ، یکی از بحران های فضای سبز تعمیر و نگهداری آن است که از دلایل آن نبودن پول کافی و دانش فنی و غیره می باشد. گیاهان چند ساله به نسبت گیاهان یکساله، دارای هزینه نگهداری کمتری می باشند، امروزه به طور چشمگیری از گیاهان چندساله در پوشش های طبیعی یا خودرو استفاده می شود. علف طلایی گیاهی است چندساله که دارای گل های زرد طلایی می باشد، این گیاه بومی آمریکای شمالی، قسمت هایی از اروپا و آسیا است. استفاده از علف طلایی در فضای سبز به صورت کشت حاشیه ای مورد توجه قرار گرفته است، یکی از مهمترین عوامل موثر بر کیفیت گیاهان، تغذیه صحیح می باشد، بدین منظور پژوهشی با هدف بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن و فسفر بر خصوصیات کمی و کیفی علف طلایی صورت گرفت. آزمایش در قالب فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهرکرد اجرا گردید. فاکتورها شامل سطوح مختلف نیتروژن (0، 50، 100 و 150) و فسفر (0، 50 و 100) بر حسب کیلوگرم در هکتار بودند. صفات کمی و کیفی از جمله ارتفاع، وزن تر و خشک، قطر ساقه، سطح برگ، تعداد برگ، کلروفیل کل برگ، کاروتنوئید و فلاونوئید در گل، نیتروژن و فسفر اندام هوایی، شروع گلدهی و مدت زمان گلدهی اندازه گیری شد. نتایج نشان داد نیتروژن و فسفر باعث بهبود شاخص های رشد، از جمله وزن تر و خشک، ارتفاع گیاه، قطر ساقه و سطح برگ شد. در اثر متقابل فسفر و نیتروژن این تغییرات مشهودتر بود و بیشترین میزان افزایش در تیمار 150 کیلو گرم در هکتار نیتروژن و 100 کیلو گرم در هکتار فسفر به دست آمد. این روند تغییرات با افزایش سطوح نیتروژن و فسفر افزایشی بود. تیمارهای نیتروژن و فسفر و اثر متقابل آن بر روی تعداد برگ تأثیر معنی داری را نشان نداد. اثر تیمارهای مختلف نیتروژن بر روی کلروفیل برگ و کارتنوئید گل اثر معنی داری را نشان داد، و با افزایش سطوح نیتروژن میزان این فاکتورها در گیاه افزایش یافت، ولی تیمارهای مختلف فسفر تأثیر معنی داری روی کلروفیل برگ و کاروتنوئید گل نشان نداد. میزان نیتروژن و فسفر و اثر متقابل آن بر میزان فلاونوئید اثر معنی داری را نشان داد و با افزایش سطوح این عناصر، میزان فلاونوئید در گیاه کاهش پیدا کرد و بیشترین میزان فلاونوئید در تیمار 50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و صفر کیلو گرم فسفر به دست آمد، ولی بیشترین محتوای فلاونوئید در در گیاه در تیمار 150 کیلو گرم در هکتار نیتروژن و 100 کیلو گرم در هکتار فسفر به دست آمد. با افزایش سطوح مختلف نیتروژن و فسفر میزان نیتروژن و فسفر در گیاه افزایش یافت ولی اثر متقابل آنها تأثیر معنی داری بر میزان این عناصر در گیاه نشان نداد. نیتروژن و فسفر اثر معنی داری در شروع گلدهی و مدت زمان گلدهی نشان داد، افزایش نیتروژن و فسفر باعث تسریع در گلدهی و افزایش مدت زمان گلدهی در گیاه شد و سریع ترین گلدهی و بیشترین مدت گلدهی در تیمار 150 کیلو گرم در هکتار نیتروژن و 100 کیلو گرم در هکتار فسفر به دست آمد.

امروزه استفاده از گیاهان دارویی در جهت مهار زیستی بسیاری از عوامل بیماری زا گیاهی گسترش یافته است. در این پژوهش اثر ترکیبات طبیعی 4 گیاه دارویی (آویشن باغی thymus vulgaris l.، کرچک ricinus communis l.، پونهmentha pulegium l. و زیره سیاه bunium persicum l.) بر کنترل نماتود ریشه گرهی در گوجه فرنگی در شرایط آزمایشگاه و گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از نقوش کوتیکولی انتهای بدن ماده، مشخصات لارو سن دو (j2) و استفاده از آغازگرهای اختصاصی، نماتود مورد شناسایی قرار گرفت. در مطالعات آزمایشگاهی در تاثیر عصاره های آبی و اتانولی و استونی گیاهان دارویی روی مرگ ومیر ?رو ن?ـز تعداد تفر?خ تخم بعد24 ، 48 و 72 ساعت قرارگ?ری ?روها و تخم ها در معرض عصاره ها با غلظت های 0, 250, 500, 750, 1000 پی پی ام تعیین شد. در مطالعات گلخانه ای با اضافه کردن غلظت های 0, 250, 500, 750, 1000 عصاره های آبی گیاهان ذکر شده به گلدان های حاوی نشاء گوجه فرنگی و خاک آلوده به نماتود فعالیت ضد نماتودی این ترکیبات بررسی شد. آزمایشات به صورت طرح فاکتوریل انجام و مقایسات میانگین بر اساس آزمون lsdصورت پذیرفت. نتایج مطالعات ازمایشگاهینشان داد غلظت 1000ppm عصاره کرچک بهترین اثر را بر مرگ ومیر لارو بهترین اثر را بر عدم تفریخ تخم نماتود m. javanica داشت. براساس مطالعات گلخانه¬ای هم مشخص شد کمترین آلودگی گیاه گوجه-فرنگی و بیشترین افزایش شاخص¬های رشدی مربوط تیمار آویشن بوده است. نتایج این بررسی نشان از توانایی گیاهان دارویی در مهار زیستی نماتود ریشه گرهی دارد.

شناخت اثر تنش¬های مختلف محیطی روی فیزیولوژی گیاهان زراعی برای آگاهی از مکانیسم¬های مقاومت و بقای گیاهان در برابر تنش ضرورت دارد. خشکی یکی از معمول¬ترین تنش¬هایی است که همواره تولید محصولات کشاورزی را تهدید کرده و سطح وسیعی از مناطق جهان را تحت تاثیر خود قرار داده و بنابراین ضروری است با توجه به کمبود منابع آبی، راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی افزایش یابد و توسعه و استفاده از روش-های کنترل کننده و ذخیره کننده آب مورد توجه بیشتر قرارگیرد. بدین منظور در تحقیق حاضر به بررسی اثر اعمال روش کم¬آبیاری موضعی ریشه و کم¬آبیاری سنتی بر عملکرد و برخی از اجزا عملکرد گیاه سیب زمینی رقم آگریا پرداخته شده است. همچنین با کشت گیاه در گلخانه و هیدروپونیک به مطالعه دقیق¬تر تغییرات ریشه در شرایط اعمال تنش رطوبتی پرداخته و با استفاده از نتایج بدست آمده امکان پیش بینی وضعیت ریشه در کشت مزرعه¬ای و شرایط اعمال تنش، مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق در بهار 1391 در دانشگاه شهرکرد و در قالب طرح بلوک¬های کامل تصادفی با سه تکرار و در سه محیط کشت مزرعه، گلخانه و هیدروپونیک انجام شد. در هر یک از محیط¬های کشت سه سطح تنش برابر با 60- ، 80- و 120- کیلوپاسکال بعد از مرحله غده¬زایی اعمال شد. برای آبیاری مزرعه از سیستم آبیاری قطره¬ای استفاده شد و برای کنترل رطوبت نیز از سنسورهای رطوبتی tdr)) نصب شده در خاک استفاده گردید. در گلخانه نیز کنترل رطوبت با استفاده از tdr انجام شد و در محیط هیدروپونیک نیز تنش خشکی با اضافه کردن مقادیر مشخصی از peg6000 به محلول غذایی اعمال شد. سپس برخی از صفات فیزیولوژی و مورفولوژی گیاه دربازه¬های زمانی مختلف اندازه¬گیری شد و با استفاده از نرم افزار sas v.9 مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مقادیر ثبت شده نشان داد که در اکثر صفات اختلاف بین تیمارهای آبیاری اعمال شده در هر سه محیط در سطح 1 درصد معنی¬دار است. همچنین با افزایش شدت تنش اختلاف بین روش کم¬آبیاری موضعی ریشه و کم¬آبیاری سنتی افزایش یافته و کم¬آبیاری موضعی ریشه قادر به حفظ بیشتر بیوماس تولیدی گیاه در شرایط اعمال تنش است. بیشترین مقدار وزن تر و خشک اندام هوایی گیاه در مزرعه، گلخانه و هیدروپونیک در تیمار fi مشاهده شد. بیشترین مقدار وزن تر ریشه در مزرعه، گلخانه و هیدروپونیک در تیمار fi مشاهده شد. بیشترین مقدار وزن خشک ریشه نیز در مزرعه در تیمار prd60 و در گلخانه و هیدروپونیک در تیمار fi دیده شد. بیشترین مقدار طول ، حجم و سطح ریشه در مزرعه در تیمار prd80 دیده شد و بیشترین مقدار این صفات در گلخانه در تیمار prd80 دیده شد و در محیط هیدروپونیک نیز بیشترین مقدار این صفات در تیمار fi دیده شد. بیشترین مقدار نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی در مزرعه، گلخانه و هیدروپونیک به ترتیب در تیمار prd80 ، fi و prd60 دیده شد. حداکثر مقدار کلروفیل a در هر سه محیط کشت در تیمار fi دیده شد. حداکثر مقدار کلروفیل b در مزرعه، گلخانه و هیدروپونیک نیز در تیمار fi، fi و prd60 دیده شد. حداکثر مقدار کلروفیل کل نیز در هر سه محیط در تیمار fi دیده شد. حداکثر تعداد روزنه در واحد سطح برگ نیز در مزرعه و گلخانه در تیمار di120 و در هیدروپونیک در تیمار prd80 دیده شد. بیشترین مقدار شاخص سطح برگ، سطح روزنه و محتوای نسبی آب برگ نیز در هر سه محیط در تیمار fi دیده شد. حداکثر تعداد غده در بوته در مزرعه در تیمار di120 و در گلخانه در تیمار prd120 دیده شد. بیشترین ابعاد غده، وزن تازه غده و نرخ افزایش وزن غده نیز در مزرعه و گلخانه در تیمار fi دیده شد. حداکثر درصد ماده خشک غده و درصد نشاسته در مزرعه و گلخانه نیز در تیمار prd120 دیده شد. همچنین حداکثر راندمان مصرف آب در مزرعه در تیمار prd120 و در گلخانه و هیدروپونیک در تیمار fi دیده شد. در مجموع نتایج بدست آمده نشان داد که اعمال تنش آبی در مزرعه و در سطوح 60- و 80- و 120- کیلوپاسکال باعث صرفه جویی 85/9، 16 و 45/22 درصدی در میزان آب مصرفی شده است و حداکثر راندمان مصرف آب در این محیط برابر با 11/5 (کیلوگرم بر مترمکعب) بدست آمد. همچنین اعمال سطوح تنش مذکور در گلخانه به ترتیب باعث صرفه جویی 46/9، 28/21 و 90/30 درصدی در میزان آب مصرفی شد و حداکثر راندمان مصرف آب در این محیط برابر با 00/3 (کیلوگرم بر مترمکعب) بدست آمد. در محیط هیدروپونیک نیز اعمال تیمارهای prd60، prd80، prd120 و di60 به ترتیب باعث صرفه جویی08/7 ، 17/14، 50/26 و 23/10 درصدی در حجم آب مصرفی شد. همچنین بررسی ضرایب همبستگی بین صفات نشان می¬دهد که راندمان مصرف آب در مزرعه با سطح و حجم ریشه و درصد ماده خشک و درصد نشاسته همبستگی مثبت و معنی¬دار در سطح 1 درصد دارد و در گلخانه و هیدروپونیک با وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن تر و خشک ریشه، کلروفیل، شاخص سطح برگ و محتوای نسبی آب برگ همبستگی مثبت و معنی¬دار در سطح 1 درصد دارد. کلمات کلیدی: سیب زمینی، تنش کم¬آبی، کم¬آبیاری موضعی ریشه، کم¬آبیاری سنتی.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.