به منظور تعیین بهترین موقعیت نیام روی گیاه مادر (1/3پایینی، بالایی و میانی بوته ) بذر چهار رقم نخود (جم، هاشم، آرمان و ilc) که در آن حداکثر کیفیت بذر تحت رژیم های مختلف آبیاری (i1، i2 و : i3 پس از 70،120و 170 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a) حاصل می شود، یک آزمایش اسپلیت اسپلیت پلات با طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز به اجرا در آمد. کیفیت بذر که از طریق هدایت الکتریکی مواد نشت یافته از بذر، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، وزن خشک ریشه چه، ساقچه و گیاهچه تعیین شده بود به طور معنی داری تحت تاثیر آبیاری قرار نگرفت، اما میانگین وزن بذر با افزایش سطوح آبیاری کاهش یافت. درشت ترین بذرها با بالاترین کیفیت از قسمت های پایینی بوته بدست آمد. اثر متقابل غیر معنی دار آبیاری × موقعیت بذر نشان داد که بذور موقعیت پایینی در هر دو شرایط آبیاری مطلوب و محدود از کیفیت بالایی برخوردار بودند. ilc در مقایسه با سایر ارقام بذرهای درشت تر و قوی تری داشت .همبستگی میان وزن بذر، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، وزن خشک ریشه چه، ساقچه و گیاهچه مثبت و معنی دار بود. بنابراین، انجام فقط یک آزمون قدرت می تواند اطلاعات مطمئنی در رابطه با کیفیت بذر فراهم کند. تامین آب کافی موجب بهبود تعداد نیام در بوته، بذر در بوته، وزن هزار بذر، بیوماس، عملکرد بذر و شاخص برداشت شد. ilcدارای بیشترین تعداد نیام در بوته، وزن هزار بذر ، عملکرد بیولوژیک، عملکرد بذر و شاخص برداشت تحت همه تیمارهای آبیاری بود. بنابراین، محدودیت آب می تواند عملکرد بذر ارقام نخود را به طور قابل ملاحظه ای کاهش دهد، ولی اثر معنی داری بر کیفیت بذر ندارد. به علاوه درجه بندی بذور نخود بر اساس یکنواختی و بزرگی اندازه بعد از برداشت می تواند یک روش عملی در بهبود کیفیت بذر باشد.

در سالهای اخیر با پیشرفت تحقیقات در زمینه بیوتکنولوژی گیاهی و ابداع روشهای مهندسی ژنتیک، کشت و پرورش تجاری گیاهان و تولید متابولیت های ثانویه در شرایط درون شیشه مورد توجه قرار گرفته است. باریجه با نام علمی boiss ferula gummosa از تیره چتریان (apiaceae)، گیاهی چند ساله و منوکارپیک است. با توجه به منوکارپیک بودن آن و دوره خواب طولانی بذر، تولید انبوه این گیاه با مشکل جدی مواجه است. در این تحقیق از بذور دو اکوتیپ باریجه (اکوتیپ سمنان و اکوتیپ فریدونشهر) استفاده شد. بذور پس از اعمال 14 تیمار ضدعفونی در محیط کشت دارای نمکهای ماکرو و میکرو ms و ویتامین b5 کشت شدند. تیمار با اتانول 70% به مدت 3 دقیقه، هیپوکلرید سدیم 3% به مدت 15 دقیقه و پراکسید هیدروژن 2.5 % به مدت 10 دقیقه به عنوان بهترین تیمار ضدعفوی شناسایی شد. پس از بدست آوردن گیاهچه های مناسب ریزنمونه های کوتیلدون، هیپوکوتیل و ریشه در محیط کشت ms حاوی غلظت های مختلف naa و bap کشت شدند. حداکثر کالوس زایی در محیط کشت حاوی 1 میلی گرم در لیتر naa و 5/1 میلی گرم در لیتر bap بدست آمد. ریزنمونه ریشه بهترین کالوس زایی را نشان داد. کالوس های حاصله به محیط کشت باززایی منتقل شدند. در محیط کشت باززایی از غلظت های مختلف naa، bap، kin و 2,4-d استفاده شد. حداکثر شاخه زایی در محیط کشت حاوی 3 و 4 میلی گرم در لیتر bap صورت گرفت. شاخساره های بدست آمده در محیط کشت حاوی یک میلی گرم در لیتر iba ریشه دار شدند. پس از ریشه دار شدن انتقال به گلخانه صورت گرفت.

تولید ارقام مقاوم به بیماری ها، یکی از روش های زیست محیطی برای تولید پایدار و کنترل بیماری های گیاهی است. لازمه این کار شناسایی ژن های مقاومت و انتقال آن به ژنوتیپ -های مطلوب می باشد. به منظور جداسازی و توالی یابی آنالوگ های ژن های مقاومت به بیماری در جو، از 11 ترکیب آغازگرهای دژنره در شش رقم زراعی دایتون رانی، ماکویی، آبیدر، قره آرپا، سهند1 و urb81-3 و سه گونه وحشی hordeum marinum، h. spontaneum و h. bulbosum استفاده شد که شش ترکیب آغازگر قطعاتی را در ژنوتیپ های مورد مطالعه تکثیر کردند. از قطعات تکثیری هر ترکیب، سه تا چهار نوار از ژل جداسازی و پس از تکثیر، توالی-یابی شدند. توالی قطعات متناظر همردیف شده و تنوع نوکلئوتیدی و شباهت بین توالی ها محاسبه گردید. بیشترین شباهت بین ارقام زراعی در قطعات تکثیر شده توسط جفت آغازگر cre3gene536-556/cre3gene1040-1060 مشاهده شد. در تعدادی از قطعات تکثیری نیز ارقام زراعی شباهت نسبتاً بالایی با گونه های وحشی نشان دادند. نسبت جایگزینی ناهمنام به همنام در مقایسه دو به دوی توالی اسیدآمینه ای رمز شده توسط قطعات برای برخی مقایسه ها بزرگتر از یک و در تعدادی کوچکتر از یک بود. حذف و اضافه شدگی هیچ کدام از قطعات تکثیر شده معنی دار نبود. تعدادی از توالی ها دارای چارچوب قرائت آزاد بودند. همردیفی توالی قطعات تکثیری با توالی های موجود در داده پایگاه ncbi نشان دهنده شباهت بالای توالی برخی از قطعات با ژن های مقاومت شناخته شده و rgaها بود. به عنوان مثال، قطعات تکثیری توسط جفت آغازگر cre3gene536-556/cre3gene1040-1060 با ژن های مقاومت به زنگ ساقه rpg4 و rpg5، ژن مقاومت rym4 و ژن مقاومت به سفیدک سطحی mla در جو و rga1 و rga2 گندم شباهت بالایی نشان دادند. همچنین قطعات تکثیری توسط جفت آغازگرh2016/h1146 با ژن های مقاومت lr34 گندم و ژن مقاومت rpg1-b سویا شباهت داشت. قطعه شماره 3 تکثیری توسط جفت آغازگر h2016/h2020 در رقم سهند1 با ژن yr36 در گندم وحشی emmer و قطعات تکثیری توسط جفت آغازگر h2016/h2022 با ژن مقاومت به زنگ ساقه جو (rpg1) شباهت نشان داد. تعدادی از قطعات تکثیری توسط جفت آغازگر h2016/h2027 با ژن های مقاومت lr1، lr34، rpg4 و rpg5 شباهت بالایی داشتند.

به منظور بررسی اثرات آللوپاتیک عصاره آبی سورگوم وحشی (قیاق) و روشهای متداول کنترل علف های هرز روی برخی صفات مورفولوژیک، فنولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد سویا، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه تبریز به صورت طرح فاکتوریل و بر پایه بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در سال 1387 اجرا شد. فاکتور اول کاربرد عصاره آبی قیاق در 4 سطح شامل شاهد (عدم کاربرد)، یکبار پاشش در 15 روز پس از سبز شدن سویا (dae)، دو بار پاشش در 15 و 30 dae، سه بار پاشش در 15، 30 و 40 dae و فاکتور دوم روشهای متداول کنترل علف هرز در 4 سطح شامل 2 بار وجین دستی، کاربرد علف کش تریفلورالین (قبل از کشت)، 2 بار وجین دستی به همراه تریفلورالین و شاهد (بدون کنترل) بودند. اثر عصاره آبی قیاق روی تراکم، وزن خشک و پوشش سبز علف های هرز و ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی در بوته، روز تا گلدهی و رسیدگی فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دانه، پوشش سبز و کیفیت دانه سویا معنی دار بود. تمام روشهای کنترل علفهای هرز و تیمارهای کاربرد عصاره آبی، عملکرد دانه، پروتئین و روغن سویا را به طور معنی داری افزایش دادند. کاربرد تلفیقی علف کش قبل از کاشت و پاشش عصاره آبی در مقایسه با کاربرد فقط علف کش، وزن خشک و درصد افت وزن خشک علفهای هرز را بیشتر تحت تاثیر قرار داد. ادامه چکیده همچنین کاربرد عصاره آبی در سه زمان افزایش قابل توجهی را در افت وزن خشک علفهای هرز و کاهش قابل توجهی را در درصد پوشش سبز علفهای هرز در مقایسه با سایر تیمارهای کاربرد عصاره نشان داد. دو بار پاشش برگی عصاره آبی به عنوان علف کش طبیعی (با نسبت 1:10) طی 15 و 30 dae می تواند جانشین علف کش شیمیایی شده و با روشهای فیزیکی (دو بار وجین دستی) تلفیق شود. تیمارهای وجین دستی به همراه تریفلورالین رقابت علفهای هرز با سویا را نسبت به سایر تیمارها بیشتر کاهش داد، با این حال عصاره آبی قیاق به تنهایی یا در ترکیب با سایر روشهای متداول راه حل امید بخشی در افزایش عملکرد سویا بوده و در طراحی موفقیت آمیز سیستم های مدیریت تلفیقی علف های هرز می تواند به کار گرفته شده و نیاز به علف کشهای شیمیایی را کاهش دهد.

دمای پایین عامل محیطی مهمی است که توزیع، بقا و عملکرد گیاهان را در سراسر جهان محدود می کند. از این رو، ارزیابی مقاومت به سرما و یخ زدگی یکی از راهکارهای اصلی کاهش خسارت سرما به شمار می رود. در این راستا، پژوهشی برای ارزیابی مقاومت 40 لاین جو به سرما بر اساس درصد بقای طوقه و ارتباط آن با برخی ویژگی های مورفوفیزیولوژیکی انجام شد. ارزیابی گلخانه ای زنده مانی طوقه در قالب طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار اجرا شد. لاین های جو به عنوان عامل فرعی و پنج سطح دما (8-، 11-، 13-، 15- و 17- درجه سانتی گراد) به عنوان عامل اصلی منظور شدند. با توجه به این که اغلب داده های مربوط به درصد زنده مانی در دماهای 15- و 17- درجه سانتی گراد صفر بودند و سبب غیر نرمال شدن و غیر یکنواختی واریانس خطاها شدند، تجزیه واریانس درصد زنده مانی طوقه در سه دمای 8-، 11- و 13- درجه سانتی گراد انجام شد. نتایج نشان داد که بین لاین ها اختلاف معنی داری در دماهای اخیر وجود دارد. تجزیه واریانس داده های مربوط به صفات lt50، وزن تر برگ، درصد وزن خشک برگ، وزن تر طوقه، درصد وزن خشک طوقه، درصد آب برگ، درصد آب طوقه، درصد آب گیاهچه، درصد اتلاف آب برگ و میزان پرولین در شرایط قبل و بعد از عادت دهی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار انجام پذیرفت. بین لاین های مورد مطالعه از نظر lt50، وزن تر برگ، درصد وزن خشک برگ، درصد وزن خشک طوقه، درصد آب برگ، درصد آب طوقه، درصد آب گیاهچه، درصد اتلاف آب برگ و میزان پرولین در شرایط بعد از عادت دهی اختلاف معنی داری مشاهده شد. همبستگی بین lt50 و درصد زنده مانی در دماهای 8-، 11- و 13- درجه سانتی گراد منفی و معنی دار بود. درصد زنده مانی در دمای 11- درجه سانتی گراد همبستگی مثبت و معنی داری با درصد وزن خشک برگ و همبستگی منفی و معنی داری با درصد آب گیاهچه و درصد آب برگ نشان داد. صفات lt50، درصد وزن خشک برگ، درصد آب برگ، درصد آب گیاهچه و میزان پرولین بعد از عادت دهی از وراثت پذیری بالایی برخوردار بودند. وراثت پذیری درصد اتلاف آب برگ در حد متوسط و وراثت پذیری درصد وزن خشک طوقه، درصد آب طوقه و وزن تر برگ پایین بود. میزان پرولین بعد از عادت دهی بیشترین توان دوم ضریب تغییرات ژنتیکی را دارا بود و برای سایر صفات توان دوم ضریب تغییرات ژنتیکی پایین بود. لاین schulyer از ثبات بیشتری نسبت به سایر لاین ها از نظر مقاومت به سرما برخوردار بوده و می توان آن را به عنوان مقاوم ترین لاین در بین 40 لاین مورد مطالعه معرفی کرد.

اطلاع از سطح تنوع ژنتیکی و روابط ژنوتیپ ها برای تولید ارقام جدید با عملکرد کمی و کیفی بالا و مقاوم به تنش های زیستی و غیر زیستی ضروری است. در این پژوهش، تنوع ژنتیکی و روابط خویشاوندی 12 اکوتیپ بومی و دو رقم خارجی بادرنجبویه با استفاده از نشانگرهای رتروترانسپوزونی irap و remap بررسی شد. نمونه برگی از گیاهان جوان کشت شده در مزرعه برای استخراج dna ژنومی برداشت شد. استخراج dna با استفاده از چهار روش مورد استفاده در گیاهان دارویی و زراعی، یک روش تغییر یافته سریع و آسان با قابلیت حذف آلودگی های پروتئینی و پلی ساکاریدی مبتنی بر ctab و دو کیت شامل کیت استخراج dna ژنومی و کیت همسانه سازی انجام شد. نمونه های dna استخراج شده با روش تغییر یافته و کیت استخراج dna ژنومیدارای کیفیت و کمیت بالایی بودند. از هفت آغازگر رتروترانسپوزونی مبتنی بر ltrهای جو و ترکیبات آن ها در تکنیک irap برای تکثیر نواحی ژنومی استفاده شد. از مجموع 28 آغازگر منفرد و جفت، هشت آغازگر تکثیر مناسب و قابل امتیازدهی تولید کردند. در تکنیک remap از ترکیب شش آغازگر issr با هفت آغازگر رتروترانسپوزونی استفاده گردید که 22 از 35 ترکیب ممکن تکثیر نشان دادند. تکثیر تعداد زیاد قطعات ژنومی حاکی از وجود رتروترانسپوزون هایی بانواحی ltr مشابه جو در ژنوم بادرنجبویه است. متوسط میزان اطلاعات چند شکلی برای نشانگرهای irap و remap به ترتیب 27/0 و 28/0 بود. میانگین شاخص نشانگر برای این دو نشانگر برابر با 39/14 و72/11 برآورد شد. مقایسه دو گروه نشانگر بر اساس این معیارها نشان دهنده کارآیی نشانگرهای remap در مقایسه با irap بود. تجزیه واریانس مولکولی با استفاده از داده های irap و remap نشان داد که تنوع درون جمعیتی بیشتر از بین جمعیتی بود. تجزیه خوشه ای بر اساس الگوریتم ها و ضرایب فاصله مختلف با استفاده از داده های irap و remap و ترکیب داده ها، ژنوتیپ ها را به به پنج گروه اصلی منتسب کرد. این گروه بندی تا حدودی با منشاء جغرافیایی آنها مطابقت داشت. تجزیه به بردارهای اصلی به عنوان روش مکمل تجزیه خوشه ای انجام گردید. با استفاده از داده های هر دو نشانگر، دو بردار اول درصد بیشتری از واریانس مولکولی بین ژنوتیپ ها را تببین کردند. گروه بندی جمعیت ها با استفاده از داده های irap و remap و براساس ضریب فاصله نی، آنها را به سه گروه تقسیم کرد.

تعیین سطح تنوع ژنتیکی مجموعه های ژرم پلاسمی و روابط خویشاوندی افراد، گام اول در برنامه های به نژادی گیاهان دارویی است. در این مطالعه روابط خویشاوندی و تنوع ژنتیکی هشت اکوتیپ ایرانی به همراه سه رقم خارجی با استفاده از نشانگرهای رتروترانسپوزونی irap و remap مورد ارزیابی قرار گرفت. در تکنیک irap، 311 نشانگر با استفاده از نه ترکیب هفت آغازگر رتروترانسپوزونی و ترکیبات دوتایی آن ها تولید شد که 298 نشانگر چندشکل بودند (81/95%). متوسط تعداد نشانگر چندشکل ایجاد شده توسط هر ترکیب آغازگری در کل نمونه ها (np) و متوسط تعداد نشانگر برای هر ترکیب آغازگری در واحد فرد به ترتیب برابر 11/33 و 04/4 برآورد شد. متوسط میزان اطلاعات چندشکلی (pic) و شاخص نشانگر (mi) به ترتیب برابر 31/0 و 83/9 بود. در remap، 19 ترکیب آغازگری حاصل از هفت آغازگر رتروترانسپوزونی و نه آغازگر issr، در مجموع 864 نشانگر تولید کرد که 838 نشانگر چندشکل بودند (35/96%). در این سیستم نشانگری، np برابر 10/44 و متوسط تعداد نشانگر برای هر ترکیب آغازگری در واحد فرد 20/5 برآورد شد. متوسط pic و mi به ترتیب برابر 27/0 و 44/11 بود. با استفاده از داده های irap، ضریب فاصله تکاملی p- distance و الگوریتم minimum-evolution ، ژنوتیپ های مورد مطالعه به چهار گروه منتسب شد. در این گروه بندی، ژنوتیپ های ارقام خارجی بجز برخی ژنوتیپ های topas با هم گروه بندی شدند. خوشه بندی با استفاده از داده های remap، الگوریتم neighbor-joining و ضریب فاصله تکاملی jukes-cantor، بهترین الگوی گروه بندی را ارایه کرد که مطابق با شرایط اکولوژیکی محل های جمع آوری ژنوتیپ ها بود. در دندروگرام حاصل، ژنوتیپ ها به سه گروه منتسب شدند. گروه اول و دوم شامل افراد اکوتیپ های ایرانی بود و تمام ژنوتیپ های ارقام خارجی با هم گروه بندی شدند. برای تعیین روابط بین جمعیت ها براساس داده های irap، remap و ترکیب آن ها، از ضریب فاصله نی و الگوریتم neighbor-joining استفاده شد. مقایسه نتایج حاصل نشان داد که گروه بندی بر اساس داده های remap متناسب با منشاء و شرایط اکولوژیکی مناطق جمع آوری جمعیت ها بود.

برای تهیه نقشه ژنتیکی و مکان یابی qtlهای عملکرد و اجزای آن 150 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی رقم yecora rojo (زودرس) به عنوان والد پدری و ژنوتیپ no.49 (دیررس) به عنوان والد مادری تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی مورد ارزیابی قرار گرفتند. چندشکلی والدین با استفاده از نشانگرهای رتروترانسپوزونی irap وremap و نشانگرهای ssr بررسی و 32 نشانگر remap، 19 نشانگر irap و 14 نشانگر ssr چندشکل برای تجزیه ها استفاده گردید. نقشه پیوستگی 51 نشانگر رتروترانسپوزونی دارای طول 20/1060 سانتی مورگان با متوسط فاصله بین دو نشانگر مجاور 18/27 سانتی-مورگان بود. در این نقشه، 23 نشانگر در گروه پیوستگی یک و 16 نشانگر در گروه پیوستگی دو واقع شدند و 12 نشانگر در هیچ گروه پیوستگی جای نگرفتند. نقشه پیوستگی دوم شامل نشانگرهای ssr و رتروترانسپوزنی، طولی برابر 70/1570 سانتی مورگان با متوسط فاصله بین دو نشانگر 04/28 سانتی مورگان بود. در این نقشه، از 65 نشانگر چندشکل، 34، 18، 2 و 2 نشانگر به ترتیب به گروه های پیوستگی 1 تا 4 منتسب شدند و هفت نشانگر در هیچ گروه پیوستگی قرار نگرفت. برای کلیه صفات مورد مطالعه در جمعیت تفکیک متجاوز مشاهده شد. با استفاده از نقشه پیوستگی دوم و مکان یابی فاصله ای مرکب، چهار و یک qtl برای عملکرد دانه به ترتیب تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی شناسایی شد. برای وزن هزاردانه، سه qtl در شرایط تنش کم آبی و برای تعداد دانه در سنبله در هر دو شرایط یک qtl مکان یابی گردید. در نهایت یک qtl برای تعداد سنبله در متر مربع در شرایط آبیاری نرمال شناسایی شد. برای عملکرد دانه، یک qtl در هر دو شرایط مشترک بود. علاوه بر این، برای وزن هزار دانه و تعداد دانه در سنبله در شرایط تنش کم آبی یک qtl مشترک شناسایی گردید که می تواند ناشی از پیوستگی ژنی یا اثر پلیوتروپیک باشد.

به منظور بررسی پاسخ ژنوتیپ های گندم نان به تنش کم آبی، 79 لاین اینبرد نوترکیب حاصل از تلاقی رقم yecora rojo (به عنوان والد پدری) و ژنوتیپ no. 49 (به عنوان والد مادری) به همراه والدین، در قالب طرح لاتیس مربع (9×9) با دو تکرار و تحت دو شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی بررسی شدند. صفات مورد مطالعه عبارت از ارتفاع بوته، طول سنبله، تعداد روز تا سنبله دهی، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد کاه و شاخص برداشت بودند. تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بین لاین های مورد مطالعه اختلاف معنی داری از نظر کلیه صفات وجود دارد. بر اساس تجزیه مرکب داده ها اثرات متقابل لاین × شرایط آبی برای کلیه صفات غیر معنی دار بود. لاین های 86، 65 و 52 از لحاظ عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن به عنوان برترین لاین ها شناسایی شدند. محاسبه ضرایب همبستگی ساده نشان داد که عملکرد دانه با ارتفاع بوته، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد کاه و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی دار و با تعداد روز تا سنبله دهی همبستگی منفی و معنی داری در سطح احتمال یک درصد دارد. تجزیه رگرسیون گام به گام در متوسط شرایط بیان داشت که عملکرد کاه، تعداد روز تا سنبله دهی، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه از اجزای موثر بر عملکرد دانه هستند. تعداد دانه در سنبله بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه و عملکرد کاه بشترین اثر غیر مستقیم را بر آن از طریق تعداد دانه در سنبله داشت. در تجزیه خوشه ای به روش ward بر اساس کلیه صفات و نیز عملکرد دانه و صفات موثر بر آن، ژنوتیپ ها را به دو گروه منتسب کرد. مقایسه انحراف از میانگین کل گروه ها نشان دهنده برتری گروه اول در هر دو حالت نسبت به گروه دوم بود. با انجام تجزیه به عامل ها بر اساس روش تجزیه به مولفه های اصلی و چرخش کوآتری ماکس، سه عامل 14/76 درصد تغییرات مربوط به صفات اولیه را توجیه کردند. در ارزیابی لاین ها بر اساس شاخص های تحمل به خشکی mp، gmp و sti لاین های 52، 65 و 86 در متوسط شرایط نرمال و دارای تنش کم آبی به عنوان متحمل ترین لاین ها شناخته شدند.

به منظور برآورد ترکیب پذیری عمومی و خصوصی لاین های اینبرد و اجزای واریانس ژنتیکی در آفتابگردان، 20 هیبرید حاصل از تلاقی پنج لاین نرعقیم سیتوپلاسمی و چهار لاین برگرداننده باروری (تلاقی لاین × تستر) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تبریز واقع در کرکج مورد بررسی قرار گرفتند. صفات زمان ظهور طبق، زمان شروع گلدهی، زمان پایان گلدهی، ارتفاع بوته، تعداد برگ، قطر ساقه، قطر طبق، زمان رسیدن، وزن خشک طبق، تعداد دانه در طبق، تعداد دانه پوک در طبق، وزن دانه های هر طبق، عملکرد دانه بر حسب تک بوته، وزن هزار دانه، درصد روغن اندازه گیری شدند. بر اساس نتایج حاصل زمان شروع گلدهی و عملکرد دانه بیشتر تحت کنترل اثرات غالبیت بوده و نوع عمل ژن برای این صفات به صورت فوق غالبیت به دست آمد که این امر تولید ارقام هیبرید آفتابگردان را توجیه می کند. صفات تعداد برگ، ارتفاع بوته، قطر طبق، وزن خشک طبق، تعداد دانه در طبق، وزن دانه های طبق، درصد روغن، وزن هزار دانه، زمان رسیدگی و قطر ساقه عمدتاً تحت کنترل اثر افزایشی ژن ها بوده و نوع عمل ژن برای این صفات به صورت غالبیت ناقص یا کامل بود. از نظر عملکرد دانه لاین نرعقیم 52 و تستر r50 از ترکیب پذیری عمومی بهتری برخوردار بودند و ترکیبات r26×52 و r50×222 بالاترین ترکیب پذیری خصوصی را داشتند. تجزیه رگرسیون چندگانه و تجزیه علیت نشان داد که گزینش غیر مستقیم برای عملکرد دانه در نسل های در حال تفکیک می تواند با در نظر گرفتن حد مطلوبی از قطر طبق، تعداد دانه در طبق و قطر ساقه صورت گیرد.

ایران جزو مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب می گردد و گندم به عنوان یک محصول استراتژیک در اکثر نقاط کشور با مشکل کمبود آب مواجه است. بنابراین شناسایی ارقام متحمل به تنش خشکی یکی از اهداف اصلی اصلاحگران می باشد. به منظور بررسی اثر تنش خشکی در مرحله سنبله دهی، 72 لاین اینبرد نوترکیب گندم بهاره حاصل از تلاقی رقم آمریکایی yecora rojo (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی 49 .no (پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین لاین ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. اختلاف بین شرایط عادی و تنش خشکی نیز برای کلیه صفات بجز شاخص برداشت، تعداد دانه در سنبله و تعداد روز تا ظهور سنبله معنی دار شد. اثر متقابل لاین × شرایط برای هیچکدام از صفات معنی دار نشد. بنابراین امکان مقایسه لاین ها در متوسط شرایط محیطی فراهم شد. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه تعداد روز تا ظهور سنبله، وزن هزاردانه و طول سنبله بیشترین میزان وراثت پذیری خصوصی و ارتفاع بوته کمترین میزان وراثت پذیری خصوصی را دارا بودند. عملکرد دانه بیشترین و تعداد روز تا ظهور سنبله کمترین درصد بازده ژنتیکی را به خود اختصاص دادند. از نظر عملکرد دانه، لاین های 96، 122، 123 و 155 به عنوان برترین لاین ها شناخته شدند. شاخص های mp، gmp و stiبه عنوان موثرترین شاخص ها جهت شناسایی لاین های برتر و ضعیف شناخته شدند. با توجه به شاخص های مذکور لاین های 96، 122، 123، 138، 149 و 155 به عنوان لاین های برتر شناسایی شدند. براساس تجزیه رگرسیون گام به گام عملکرد دانه با سایر صفات، به ترتیب تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع و وزن هزاردانه به عنوان متغیرهای تأثیر گذار بر عملکرد دانه وارد مدل نهایی شدند. با حضور این متغیرها ضریب تبیین مدل به 819/0 درصد رسید. نتایح حاصل از تجزیه علیت عملکرد دانه و صفات وابسته بر اساس رگرسیون گام به گام نشانگر اثرات مستقیم مثبت و معنی دار تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع و وزن هزاردانه بر عملکرد دانه بود. تجزیه خوشه ای یکبار براساس کلیه صفات مورد ارزیابی و بار دیگر بر اساس عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن بر اساس رگرسیون گام به گام انجام گرفت. که در هر دوحالت دو گروه حاصل شد که لاین های برتر از نظر صفات مورد ارزیابی در گروه اول قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه به عامل ها، سه عامل استخراج گردید که این سه عامل در مجموع 506/77 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه کردند. عامل اول به عنوان عامل موثر بر رشد رویشی، عامل دوم به عنوان عامل موثر بر عملکرد دانه و عامل سوم به عنوان عامل موثر بر قدرت پنجه زایی نامگذاری گردید.

بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی لاین ها به منظور استفاده از آن ها به عنوان والدین در ایجاد جمعیت و یا واریته های هیبرید جدید ضروری است. افزون بر این، بـرآورد وراثت صفات می تواند در تصمیم گیری برای تعیین روش های اصلاحی مناسب و پیش بینی میزان پیشبرد ژنتیکی ناشی از گزینش برای این صفات کمک نماید. بنابراین، به منظور بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی، اثرهای ژنی و اثر متقابل آن ها با سال در آفتابگردان، پنج لاین نر عقیم و چهار تستر بازگرداننده باروری به صورت لاین × تستر تلاقی داده شده اند. هیبریدهای حاصل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های 1388 و 1389 در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل، ارتفاع بوته، قطر طبق، تعداد دانه های پوک در هر طبق، تاریخ شروع گلدهی، قطر ساقه و وزن هزار دانه تحت کنترل اثرهای افزایشی بودند. در حالی که با توجه به بالا بودن درجه غالبیت برای تاریخ پایان گلدهی اثرهای فوق غالبیت نقش موثری داشتند. عملکرد دانه با پوسته و زمان رسیدگی تحت تاثیر هر دو نوع اثر افزایشی و غالبیت بود. در مورد صفات عملکرد روغن، وزن خشک طبق، وزن دانه-های هر طبق و عملکرد دانه اثرهای افزایشی برای لاین ها و اثرهای غالبیت برای تسترها وجود داشت. در حالی که برای درصد روغن و تعداد دانه های هر طبق اثر غالبیت در لاین ها و اثرهای افزایشی و غالبیت در تسترها مشاهده شد. از نظر عملکرد دانه و روغن لاین های نر عقیم 344، 52 و 148 و تسترهای r50، r26 و r23 از ترکیب پذیری عمومی بهتری برخوردار بودند. ترکیبات -r50 × 222 و r25 × 148 به ترتیب از نظر عملکرد دانه و روغن بالاترین ترکیب پذیری خصوصی را داشتند

محدود بودن اراضی کشاورزی و افزایش رشد جمعیت باعث شده است که تلاش های زیادی برای افزایش عملکرد در واحد سطح از راه های مختلف مانند عملیات پیشرفته زراعی و گزینش ژنوتیپ های برتر صورت گیرد. در امر گزینش برای تولید ارقام جدید مطلوب و سازگار، اولین و مهمترین گام، اطلاع از وجود تنوع ژنتیکی است. در این مطالعه تنوع ژنتیکی 96 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی دو رقم روشن (متحمل به خشکی) و سوپرهد 2 (پرمحصول) به همراه والدین برای شناسایی ژنوتیپ های مناسب با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. به غیر از دو صفت تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبلچه در سنبله از نظر بقیه صفات بین لاین های مورد مطالعه اختلاف معنی داری مشاهده شد. عملکرد دانه، بیوماس، تعداد سنبله و عملکرد کاه تنوع ژنتیکی بالاتری نسبت به سایر صفات داشتند. تعداد روز تا سنبله دهی، ارتفاع بوته، طول گردن سنبله، سطح برگ پرچم و وزن هزاردانه از وراثت پذیری بالایی برخوردار بودند. طول گردن سنبله، تعداد سنبله، عملکرد دانه و سطح برگ پرچم بیشترین درصد بازده ژنتیکی را داشتند. در مقایسه میانگین ها، لاین های 172، 123، 110 و 106 به عنوان برترین لاین ها از نظر عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن شناسایی شدند. تجزیه رگرسیون چندگانه و علیت نشان داد که تعداد سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه و وزن هزاردانه مهمترین اجزای موثر بر عملکرد دانه هستند. تجزیه خوشه ای بر اساس کلیه صفات و نیز بر اساس عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن در رگرسیون گام به گام با داده های استاندارد شده و به روش ward لاین ها را در چهار خوشه گروه بندی کرد. در هر دو تجزیه لاین های گروه اول از نظر عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن برتر بودند.

چکیده آفتابگردان یکی از گیاهان روغنی مهم در ایران است. جهت تولید هیبرید های پرمحصول آفتابگردان، نیازمند اطلاعاتی در رابطه با وراثت پذیری و ترکیب پذیری های عمومی و خصوصی لاین های مورد استفاده هستیم. به منظور بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی و اثرهای ژنی در آفتابگردان، نه لاین نرعقیم و چهار تستر به صورت لاین × تلاقی داده شدند. هیبریدهای حاصل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در منطقه کرکج در سال 1389 مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل، ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد دانه های پوک در هر طبق، تاریخ پایان گلدهی، زمان رسیدگی و درصد روغن تحت کنترل اثرهای افزایشی بودند. در حالی که برای قطر طبق، وزن هزار دانه، وزن دانه های هر طبق، تعداد دانه های هر طبق، شروع گلدهی، عملکرد دانه و عملکرد روغن نقش هر دو نوع اثر افزایشی و غالبیت دیده شد. اما نقش اثرهای افزایشی بیشتر بود. از نظر عملکرد دانه و روغن لاین های نر عقیم 38، 33 و 148 و تسترهای r50 و r56 از ترکیب پذیری عمومی بالاتری برخوردار بودند. ترکیبات r19 × 344، r50 × 262 و r50 × 330 به ترتیب از نظر عملکرد روغن و دانه بالاترین ترکیب پذیری خصوصی را داشتند.

برنج (oryza sativa l.) دومین غله مهم دنیاست و از لحاظ تولید دانه بعد از گندم رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. یکی از عمده ترین عوامل بیماری زای برنج قارچ های بیماری زا هستند و در بین بیماری های قارچی، بلاست بیشترین اهمیت اقتصادی را دارد. بیماری بلاست ناشی از قارچ (magnaporthe grisea) یکی از مهمترین بیماری های برنج در اکثر مناطق برنج خیز جهان از جمله ایران است. بنابراین ارزیابی و بررسی علت مقاومت به بیماری بلاست در ارقام محلی از طریق رهیافت پروتئومیک که از اهداف این پژوهش می باشد، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به این منظور آزمایشی در سال 1390 درون اتاقک رشد تحت شرایط کنترل شده در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز اجرا گردید. این آزمایش با دو رقم هاشمی (حساس) و خزر (مقاوم) در دو سطح بیماری بلاست و شاهد بر پایه طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار اجرا شد. زمان اعمال تنش بیماری بلاست 20 روز پس از رشد گیاهچه ها بود. حدود 10 روز پس از اعمال بیماری بلاست، صفات فیزیولوژیکی مرتبط با مقاومت به بیماری مورد ارزیابی قرار گرفتند. اختلاف بین دو رقم برای صفات مرتبط با مقاومت به بیماری نظیر تیپ آلودگی، تعداد لکه اسپورزا، متوسط اندازه لکه اسپورزا و طول برگ در سطح 1% معنی دار گردید. اختلاف بین سطوح تنش بیماری بلاست برای صفات تیپ آلودگی، تعداد لکه اسپورزا، متوسط اندازه لکه اسپورزا و طول برگ در سطح احتمال 1% معنی دار بدست آمد. اثر متقابل رقم و تنش بیماری بلاست فقط برای صفات تیپ آلودگی، تعداد لکه اسپورزا و متوسط اندازه لکه اسپورزا معنی دار گردید. با توجه به اطلاعات بدست آمده از صفات فیزیولوژیک مرتبط با بیماری، رقم هاشمی با تیپ آلودگی (5-3) به عنوان رقم حساس و رقم خزر با تیپ آلودگی (2-1) به عنوان رقم مقاوم تایید شدند. تجزیه پروتئوم بافت برگ از طریق الکتروفورز دوبعدی برای رقم هاشمی و مقایسه الگوی پروتئوم برای دو سطح شاهد و بیماری بلاست منجر به شناسایی 118 لکه پروتئینی شد که از بین آنها تعداد 28 لکه از نظر عامل القا تغییرات بیان داشتند که با انجام آزمون t در سطح 5% و 10% به ترتیب 2 و 5 لکه پروتئینی با تغییرات بیان معنی دار شناسایی شدند. تمامی پنج لکه پروتئینی(401، 1601، 3101، 4202 و 5404) افزایش بیان نشان دادند. در رقم خزر تجزیه پروتئوم بافت برگ از طریق الکتروفورز دوبعدی و مقایسه الگوی پروتئوم برای دو سطح شاهد و بیماری بلاست منجر به شناسایی 118 لکه پروتئینی شد که تعداد 26 لکه پروتئینی از نظر عامل القا تغییرات بیان داشتند که با انجام آزمونt در سطح 5% و 10% به ترتیب 2 و 5 لکه پروتئینی شناسایی شدند. تمامی پنج لکه پروتئینی (4202، 4204، 4205، 5402 و 5505) افزایش بیان نشان دادند. بر اساس مطابقت نقطه ایزوالکتریک و جرم مولکولی لکه های پروتئینی دارای تغییرات بیان با اطلاعات موجود در پایگاه های اینترنتی این پروتئین ها شناسایی شدند. افزایش بیان لکه های شماره 401 (بتا 1 و 3 گلوکاناز یک 1 ?-1, 3- glucanase) و 4202 (بتا 1و 3 گلوکاناز دو ?-1, 3- glucanase 2) در رقم هاشمی، به فرایندهای بیماری و فعالیت ضد قارچی گیاه مربو ط می شود. افزایش بیان لکه شماره 4205 (پروکسیداز peroxidase) در رقم خزر نشان دهنده افزایش مقاومت گیاه در مقابل صدمات ناشی از بیمارگر و توسعه موانع فیزیکی جهت جلوگیری از نفوذ بیمارگر به دیواره سلولی است. افزایش بیان لکه شماره 4202 (بتا 1 و 3 گلوکاناز دو? -1,3 glucanase 2) در همین رقم، نشان دهنده افزایش فعالیت ضد قارچی گیاه در پاسخ به بیماری بلاست است. افزایش بیان لکه شماره 5404 (ایزوفلاوان ردوکتاز isoflavane reductase) در رقم هاشمی نشان دهنده افزایش میزان بیوسنتز و متابولیسم فیتوآلکسین های ایزوفلاونوئید در پاسخ به بیماری می باشد. افزایش بیان لکه شماره 1601 (ترانس کتولاز putative transketolas) در رقم هاشمی نشان دهنده افزایش میزان بیوسنتز و متابولیسم مولکول ها در پاسخ به بیماری است. افزایش بیان لکه شماره 5402 (مالات دهیدروژناز putative malate dehydrogenase) رقم خزر که احتمالا به فرایند های بیوسنتز و متابولیسم مولکول ها مربوط می شود. افزایش بیان لکه شماره 3101 (سوپراکسید دیسموتاز superoxide dismutase) در رقم هاشمی نشان دهنده افزایش میزان فعالیت آنتی اکسیدانی گیاه است. افزایش بیان لکه های شماره 5505 (کاتالازputative catalas ) و 4204 (گلوتاتیون استرانسفرازgluthation s-transferase ) دررقم خزر بیانگر نقش این آنزیم به عنوان یک آنتی اکسیدان در سمیت زدایی زنوبیوتیک ها است.

بادرنجبویه (melissa officinalis l.) با داشتن متابولیت های ثانویه متنوع به عنوان یک گیاه دارویی ارزشمند در درمان و تسکین بیماری ها و ناراحتی های روحی و روانی کاربرد فراوان دارد. از آنجایی که اثر متقابل ژنوتیپ × سال می تواند هرگونه پیشرفت ناشی از گزینش را کاهش دهد، پایداری بایستی به عنوان یکی از جنبه های مهم آزمایش های مقایسه عملکرد در نظر گرفته شود. در این پژوهش پایداری نه توده بومی ایران شامل جمعیت های تهران، کرج، اردبیل، اصفهان، قزوین-2، قزوین-3، کردستان، همدان و فارس به همراه دو توده خارجی شامل ژاپن و آلمان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در طی دو سال مورد مطالعه قرار گرفت. صفات مورد استفاده برای ارزیابی اثر متقابل ژنوتیپ × سال شامل شاخص کلروفیل، تعداد ساقه، تعداد گره، ارتفاع بوته، وزن تر بوته، وزن خشک بوته و غلظت سیترال بود. علاوه بر آن در سال دوم ارزیابی، تنوع ژنتیکی جمعیت های مورد بررسی از نظر 20 صفت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه مرکب دو سال نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ × سال برای شاخص کلروفیل و تعداد ساقه معنی دار است. با توجه به پارامترهای پایداری که شامل واریانس محیطی، ضریب تغییرات محیطی، اکووالانس ریک و روش ناپارامتری کتاتا بود، مشخص گردید جمعیت های اردبیل و قزوین-2، فارس، تهران، اصفهان و ژاپن جمعیت هایی پایدار با میانگین بالا از نظر شاخص کلروفیل بودند و جمعیت های ژاپن و اردبیل پایدارترین جمعیت ها به ترتیب از لحاظ تعداد ساقه و غلظت سیترال بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده در سال دوم ارزیابی نشان داد که اختلاف معنی داری بین جمعیت های مورد بررسی از لحاظ تعداد ساقه، ارتفاع بوته، وزن تر بوته، وزن خشک بوته، طول برگ، عرض برگ، وزن تر برگ های واقع در نیمه پایینی بوته، وزن تر برگ های واقع در نیمه بالایی بوته، وزن تر ساقه های واقع در نیمه پایینی بوته، وزن خشک برگ های واقع در نیمه پایینی بوته، وزن خشک برگ های واقع در نیمه بالایی بوته، وزن خشک ساقه های واقع در نیمه پایینی بوته، درصد اسانس و عملکرد اسانس وجود دارد. این امر نشان دهنده تنوع بالای ژنتیکی در 11 جمعیت مورد ارزیابی از نظر صفات مورفولوژیکی و اسانس می باشد. تجزیه خوشه ای بر اساس صفات اندازه گیری شده در سال دوم، جمعیت های مورد بررسی را در دو گروه قرار داد. تجزیه های همبستگی ساده، رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت حاکی از آن بود که غلظت سیترال، وزن خشک ساقه در نیمه بالایی بوته و تعداد گره مهم ترین اجزای موثر بر عملکرد اسانس هستند.

به منظور ارزیابی واکنش لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط تنش کمبود آب، آزمایشی به صورت طرح اسپلیت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس a) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه تبریز در سال 1390 اجرا گردید. 38 لاین اینبرد نوترکیب حاصل از تلاقی ژنوتیپ های no.49 به عنوان والد پدری (پا بلند، دیررس، مقاوم به خشکی، با منشا ایرانی) و yecoro rojo به عنوان والد مادری (پا کوتاه، زودرس، حساس به خشکی، با منشا آمریکایی) به همراه والدین در این آزمایش استفاده شدند. به منظور تثبیت خطای نوع اول از تجزیه واریانس چند متغیره استفاده گردید و وجود اختلاف بین لاین ها و سطوح مختلف آبیاری از نظر حداقل یک صفت اثبات گردید. بین سطوح مختلف آبیاری و همچنین بین لاین های مورد ارزیابی از نظر اکثر صفات اختلاف معنی دار وجود داشت. لاین های شماره 19، 20، 26، 30، 34، 35 و 37 از نظر بیشتر صفات جزو لاین های برتر بودند. عملکرد دانه با شاخص برداشت، عملکرد کاه، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله و تعداد پنجه بارور همبستگی مثبت و معنی داری داشت. تجزیه علیت، بعد از تجزیه رگرسیون گام به گام، نشان داد عملکرد کاه، تعداد دانه در سنبله، روز تا سنبله دهی و تعداد پنجه بارور از اجزای موثر بر عملکرد دانه هستند. تجزیه خوشه ای براساس کلیه صفات مورد ارزیابی به روش ward لاین ها را به دو گروه منتسب کرد. گروه بندی براساس عملکرد و صفات موثر بر آن منجر به ایجاد سه خوشه شد. در هر دو گروه بندی لاین های 19، 20، 26، 30، 34، 35 و 37 جزو لاین های خوشه برتر بودند. در ارزیابی لاین ها براساس معیارهای مقاومت به خشکی با توجه به اکثر شاخص های مورد بررسی، لاین های 37، 26 و 22 به عنوان متحمل ترین و رقم yecoro rojo و لاین های 36 و 33 به عنوان حساس ترین لاین ها در سطح آبیاری 120 میلی متر و لاین 27 به عنوان متحمل ترین و رقم yecoro rojo به عنوان حساس ترین لاین در سطح آبیاری 160 میلی متر شناسایی شدند. در گروه بندی لاین ها به روش فرناندز و با استفاده از نمودار سه بعدی لاین های 18، 19، 26، 30، 34، 35 و 37 جزو لاین های گروه a محسوب شدند.

افزایش جمعیت و محدود بودن اراضی کشاورزی باعث شده است که تلاش برای افزایش عمکرد در واحد سطح از راه های مختلف ازجمله عملیات پیشرفته زراعی و گزینش ژنوتیپ های پرمحصول و مقاوم ادامه یابد. اطلاع از سطح تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم های گیاهی اولین گام در امر گزینش برای تولید ارقام جدید مطلوب و سازگار می باشد. در این پژوهش وجود تنوع ژنتیکی بین 41 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی ارقام اصلاح شده نوراستار و زاکرس به همراه رقم الوند به عنوان شاهد، در قالب طرح لاتیس مستطیل با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت. صفات مورد اندازه گیری شامل تعداد روز تا ظهور سنبله ، ارتفاع بوته، طول × برگ پرچم، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، وزن دانه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد کاه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بودند. بین لاین های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات اختلاف معنی دار مشاهده شد. شاخص برداشت، عملکرد کاه، تعداد دانه در سنبله و عملکرد بیولوژیک از صفات مهمی بودند که تنوع ژنتیکی بالایی نسبت به سایر صفات داشتند. صفات عملکرد کاه، تعداد روز تا ظهور سنبله، ارتفاع بوته، طول سنبله، طول پدانکل، طول × عرض برگ پرچم و وزن هزار دانه از وراثت پذیری بالای 9/0 برخوردار بودند. شاخص برداشت، عملکرد کاه، تعداد دانه در سنبله و طول × عرض برگ پرچم بیشترین درصد بازده ژنتیکی را داشتند. در مقایسه میانگین صفات و با در نظر گرفتن معیار رتبه بندی، لاین های 14، 3، 1، 23، 42، 21، 6 و 41 به عنوان برترین لاین ها شناسایی شدند. تجزیه های همبستگی ساده، رگرسیون گام به گام و علیت نشان داد که صفات عملکرد کاه، طول × عرض برگ پرچم و تعداد دانه در سنبله مهمترین اجزای موثر بر افزایش عملکرد دانه هستند. تجزیه خوشه ای براساس کلیه صفات انجام شد. این تجزیه براساس میانگین داده های استاندارد شده و به روش ward انجام گرفت و 5 گروه به دست آمد. در مجموع لاین های گروه چهارم از لحاظ عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن برتر بودند. با انجام تجزیه به عامل ها، چهار عامل 45/80 درصد تغییرا ت مربوط به صفات اولیه را توجیه کردند که در این میان عامل اول با توجیه 18/23 درصد از تغییرات به عنوان عامل رشد رویشی، عامل دوم و سوم به ترتیب به عنوان عامل اجزای عملکرد و عامل عملکرد و عامل چهارم به عنوان عامل موثر بر وزن هزار دانه و رشد طولی معرفی شدند. تجزیه خوشه ای لاین ها بر اساس چهار عامل، آنها را به 5 گروه تقسیم کرد که لاین های گروه چهارم از نظر عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن برتر بودند.

برنج یکی از غلات دانه ریز مهم در جهان است که بیش از 50% از جمعیت جهان را تغذیه می کند. عامل بیماری بلاست برنج، بیمارگر magnaporthe grisea است که یکی از مهم ترین بیماری های قارچی برنج در اغلب نواحی جهان به شمار می رود. به منظور بررسی اثر تنش قارچ بلاست بر الگوی بیان پروتئوم در کشت سوسپانسیون سلولی برنج، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با دو رقم نعمت و طارم در دو سطح شاهد و تنش بیماری بلاست در سه تکرار اجرا شد. هر دو رقم در محیط کشت و در شرایط استریل رشد داده شد و سپس با قارچ بلاست با غلظت 105×1 به مدت 48 ساعت آلوده گردید. 48 ساعت پس از اعمال تنش، نشت یونی و مشاهدات میکروسکوپی مورد ارزیابی قرار گرفتند. اختلاف بین سطح شاهد و تنش بیماری بلاست برای صفت نشت یونی در سطح یک درصد معنی دار گردید. در مشاهدات میکروسکوپی در رقم حساس طارم میسیلیوم ها کاملا کالوس را احاطه کرده و اسپور های فراوانی در این رقم مشاهده شد درحالی که در رقم مقاوم نعمت میسیلیوم های خیلی کمی مشاهده گردید. این نتایج نشان می دهد که رقم طارم جزء ارقام حساس و رقم نعمت جزء ارقام مقاوم به بیماری بلاست برنج است. در این مطالعه برای شناسایی پروتئین های درگیر در مقاومت گیاه برنج به قارچ بلاست، پروفایل پروتئینی کشت سوسپانسیون رقم نعمت و طارم 48 ساعت بعد از آلودگی با قارچ مقایسه شد. مقایسه الگوی پروتئوم دو رقم در سطح شاهد و تنش بیماری بلاست منجر به شناسایی 119 لکه پروتئینی شد. در رقم مقاوم نعمت با انجام آزمونt سه لکه پروتئینی بوسیله تیمار با قارچ بلاست تغییرات بیان معنی داری را نشان دادند که از این تعداد دو لکه پروتئینی افزایش بیان و یک لکه پروتئینی کاهش بیان نشان داد. همچنین در رقم حساس طارم با آزمونt ، چهار لکه پروتئینی بوسیله تیمار با قارچ بلاست تغییرات بیان معنی داری را نشان دادند که از این تعداد دو لکه پروتئینی افزایش بیان و دو لکه پروتئینی کاهش بیان نشان دادند. بر اساس مطابقت نقطه ایزوالکتریک و جرم مولکولی لکه های پروتئینی دارای تغییرات بیان با اطلاعات موجود در داده های پایگاه های اطلاعاتی این پروتئین ها شناسایی شدند. پروتئین-های شناسایی شده در چهار گروه عملکردی شامل پروتئین های دخیل در واکنش های دفاعی، ترارسانی علامت، پروتئین های درگیر در بیوسنتز و متابولیسم مولکول ها و پروتئین های تنظیمی طبقه بندی شدند. پروتئین های دفاعی شناسایی شده شامل ?1, 3glucanaseو pathogen related protein بودند. پروتئین مسیر های ترارسانی علامت شامل receptor like protein kinase و پروتئین های درگیر در بیوسنتز و متابولیسم مولکول ها در این پژوهش شامل ترانس کتولاز و تریوز فسفات ایزومراز و ایزوفلاون ردوکتاز بودند.putative uncharacterized protein پروتئین درگیر در مسیر های تنظیمی بود. افزایش بیان معنی دار و بالای پروتئین های ?1,3glucanase و receptor like protein kinase در رقم مقاوم نشان دهنده افزایش فعالیت ضد قارچی، القای پاسخ های دفاعی موثر در مقابل قارچ بلاست، درک تغییرات محیطی مربوط به تنش، پاسخ مناسب به آن ها و سازش بهتر گیاه در مقابل تنش است. افزایش بیان معنی دار پروتئین های pathogen related protein و transketolase در شرایط تنش نمایانگر نقش این پروتئین ها در کاهش اثرات تنش و محافظت گیاه از تنش های قارچی می باشد.

به منظور ارزیابی 149 لاین اینبرد نوترکیب گندم بهاره حاصل از تلاقی رقم آمریکایی yecora rojo (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی 49.no (پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، آزمایشی در دو شرایط آبیاری نرمال و قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه بطور مجزا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار به اجرا درآمد. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین لاین ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی دار وجود دارد. اثر متقابل لاین × شرایط برای هیچکدام از صفات معنی دار نبود. میانگین کلیه صفات به جز طول سنبله در شرایط تنش کم آبی در مقایسه با شرایط آبیاری نرمال، کاسته شد. از نظر عملکرد دانه، لاین های 28، 52، 65، 156 و 139، لاین-های برتر بودند. شاخص های mp، gmp و sti به عنوان موثرترین شاخص ها جهت شناسایی لاین های متحمل به تنش کم آبی شناخته شدند. با توجه به شاخص های مذکور، لاین های 28، 52، 65، 156 و 139 به عنوان لاین های متحمل با عملکرد بالا شناسایی شدند. نتایج حاصل از تجزیه علیت به روش رگرسیون گام به گام نشانگر اثرهای مستقیم مثبت و معنی دار تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزاردانه، تعداد دانه در سنبله و طول سنبله بر عملکرد دانه بود. بیشترین اثر غیر مستقیم را طول سنبله بر عملکرد دانه از طریق تعداد دانه در سنبله و پس از آن تعداد دانه در سنبله از طریق وزن هزاردانه داشت. تجزیه خوشه ای به روش ward با استفاده از داده های استاندارد شده کلیه صفات مورد ارزیابی و نیز بر اساس عملکرد دانه و صفات مرتبط، لاین ها را به گروه منتسب کرد. در این گروه بندی، لاین های برتر از نظر کلیه صفات در گروه دوم و لاین های برتر از نظر صفات موثر بر عملکرد در گروه اول جای گرفتند.

پاسخ لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان به تنش کم آبی، حاصل از تلاقی yecora rojo (به عنوان والد پدری) و لاین no. 49 (به عنوان والد مادری) به همره والدین، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار و تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش کم آبی از نظر عملکرد دانه و صفات فیزیولوژیکی مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس تجزیه مرکب داده ها اثر متقابل لاین × شرایط برای کلیه صفات به جز عملکرد دانه غیر معنی دار بود. با انجام مقایسه میانگین در متوسط شرایط لاین 26 و والد پدری از نظر تمامی صفات به جز سطح ویژه برگ به عنوان برترین لاین ها شناسایی شدند. ضرایب همبستگی در هر دو شرایط آبیاری نشان داد که عملکرد دانه با تعداد برگ، درصد آب برگ، فلوئورسانس کلروفیل، شاخص کلروفیل برگ و سطح برگ پرچم همبستگی مثبت و معنی دار دارد. قابل ذکر است که در شرایط نرمال آبی دمای برگ و سطح ویژه برگ و در شرایط تنش کم آبی دمای برگ با عملکرد دانه همبستگی منفی و معنی داری داشت. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در شرایط نرمال آبی سطح برگ پرچم، شاخص کلروفیل برگ، سطح ویژه برگ و فلوئورسانس کلروفیل، و در شرایط تنش کم آبی دمای برگ و تعداد برگ از اجزای موثر بر عملکرد دانه هستند در شرایط نرمال آبی سطح برگ پرچم بیشترین اثر مستقیم و شاخص کلروفیل برگ بیشترین اثر غیر مستقیم را از طریق سطح برگ پرچم بر عملکرد دانه داشتند در حالیکه در شرایط تنش کم آبی، دمای برگ بیشترین اثر مستقیم و تعداد برگ بیشترین اثر غیر مستقیم از طریق دمای برگ بر عملکرد دانه داشتند. در شرایط نرمال آبی تجزیه خوشه ای به روش ward با استفاده از داده های استاندارد شده بر اساس کلیه صفات و نیز عملکرد دانه و صفات موثر بر آن، لاین های اینبرد را به چهار گروه منتسب کرد. مقایسه انحراف از میانگین کل گروه ها نشان دهنده برتری خوشه دوم در هر دو حالت بود. برش دندروگرام مربوط به تجزیه خوشه ای لاین های اینبرد بر اساس تمامی صفات در شرایط تنش کم آبی منجر به تشکیل سه خوشه گردید. لاین های خوشه سوم از نظر عملکرد دانه و تعداد برگ دارای ارزش بالاتر از میانگین کل بودند. لاین های خوشه چهارم از نظر کلیه صفات به جز دمای برگ نسبت به میانگین کل در موقعیت برتری قرار داشتند. در شرایط تنش کم آبی بر اساس عملکرد دانه و صفات موثر بر آن، لاین ها در چهار خوشه گروه بندی شدند.

چکیده گندم مهمترین گیاه زراعی جهان و کشور می باشد که خود کفایی در آن یکی از سیاست های کلی بخش اقتصادی و تامین امنیت غذایی کشور است. با وجود تلاش های انجام شده میانگین عملکرد گندم در کشور با میانگین جهانی آن فاصله دارد. در این راستا، به منظور شناسایی لاین های گندم پر محصول با خصوصیات مطلوب، 40 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی ارقام نورستار (پاییزی) و زاگرس (بهاری) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. صفات مورد اندازه گیری شامل وزن پدانکل، وزن میانگره دوم، وزن سنبله، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در کرت، بیوماس کل، عملکرد دانه، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول میانگره دوم، طول سنبله، شاخص برداشت، مساحت برگ پرچم و عملکرد کاه بودند. بین لاین های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات بجز وزن سنبله، مساحت برگ پرچم و شاخص برداشت اختلاف معنی داری مشاهده شد. تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در کرت، بیوماس و عملکرد کاه از صفات مهمی بودند که تنوع ژنتیکی بالایی نسبت به سایر صفات داشتند. صفات وزن پدانکل، وزن میانگره دوم، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در کرت و وزن هزار دانه از وراثت پذیری بالایی برخوردار بودند. وزن پدانکل، وزن میانگره دوم و تعداد دانه در سنبله بیشترین درصد بازده ژنتیکی را داشتند. در مقایسه میانگین صفات، لاین های 93، 28، 296 و 31 به عنوان برترین لاین ها شناسایی شدند. تجزیه همبستگی ساده، رگرسیون گام به گام و علیت نشان داد که صفات تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در کرت مهمترین اجزای موثر بر افزایش عملکرد دانه هستند. تجزیه خوشه ای بر اساس کلیه صفات و نیز بر اساس عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن در رگرسیون گام به گام انجام شد. این تجزیه بر اساس میانگین داده های استاندارد شده و به روش wardانجام شددر حالت اول چهار گروه و در حالت دوم سه گروه به دست آمد.در حالت اول لاین های گروه اول و در حالت دوم لاین های گروه سوم از لحاظ عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن برتر بودند. با انجامتجزیه به عامل ها چهار عامل 262/82 درصد از کل تغییرات داده ها را توجیه کردند. تجزیه خوشه ای لاین ها بر اساس چهار عامل، آنها را به چهار گروه تقسیم کرد که لاین های گروه یک از نظر عملکرد دانه و صفات مرتبط با آن برتر بودند.

در تولید و معرفی ارقام جدید گیاهان اثر متقابل ژنوتیپ × محیطاز اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تعیین ارقام پایدار، 38 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان حاصل از تلاقی ارقام زاگرس (تیپ رشدی بینابین، زودرس و مقاوم به خشکی) و نورستار (تیپ رشدی پاییزه، دیررس و مقاوم به سرما) به همراه والدین در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در دو سال زراعی 1390-1389 و 1391-1390 مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیهواریانسچند متغیره اختلاف معنی دار بین سال ها، لاین ها و اثر متقابل لاین × سال را از نظر کلیه صفات مورد مطالعه نشان داد. اختلاف معنی داری بین سال ها و لاین ها از نظر کلیه صفاتدر تجزیه واریانس مرکب مشاهده گردید. اثر متقابل لاین × سال نیز از لحاظتعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در مترمربع و وزن هزار دانه معنی دار بود. در متوسط دو سال، از نظر تعداد دانه در سنبله، لاین های 51، 32، 296، 15 و 58، از نظر تعداد سنبله در مترمربع، لاین های 183، 145، 293، 328، 195 و 184، از نظر وزن هزار دانه، لاین های145،زاگرس و93 و از نظر عملکرد دانه،لاین های 28، 31، 145، 281، 15، 93، 328، 296، 239، 195، 293 و 23 به عنوانلاین های برتر شناسایی شدند. لاین های 23، 95، 293 و 296 بر اساس واریانس و ضریب تغییرات محیطی و لاین های 28، 31 و 281 بر اساس روش ناپارامتری کتاتا و اکووالانس ریک به عنوان لاین های پایدار با عملکرد بالا بودند.بیشترین میزان ضریب تغییرات ژنتیکی و فنوتیپی و بازده ژنتیکی مربوط به عملکرد دانه و نیز بالاترین میزان وراثت پذیری به ترتیب به وزن هزار دانه و عملکرد دانه تعلق داشت. تجزیه خوشه ای به روش ward و بر اساس عملکرد و اجزای عملکرد، لاین ها را در سه گروه قرار داد. بر اساس انحراف از میانگین کل گروه ها، لاین های گروه 2 نسبت به لاین های دو گروه دیگر برتر بودند.

به منظور ارزیابی صفات مرتبط با کیفیت نانوایی در لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان و بررسی اثر تنش کمبود آب بر این لاین ها، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی دانشگاه تبریز در سال زراعی 91 – 1390 انجام شد. آزمایش در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. شرایط آبیاری عادی و تنش کمبود آب در کرت های اصلی و 28 لاین اینبرد نوترکیب حاصل از تلاقی ارقام نورستار و زاگرس به همراه ارقام نورستار و الوند (شاهد منطقه) در کرت های فرعی قرار گرفتند. در شرایط تنش کمبود آب، آبیاری در مرحله شیری قطع شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین لاین ها از نظر صفات وزن هزار دانه، درصد پروتئین، حجم رسوب زلنی، شاخص سختی، شاخص گلوتن و عملکرد دانه اختلاف معنی دار وجود دارد که این امر نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی بین لاین ها از نظر عملکرد دانه و برخی صفات مربوط به کیفیت نانوایی است. اثر متقابل لاین با شرایط آبیاری برای صفات حجم رسوب زلنی و شاخص گلوتن معنی دار شد. بیشترین میزان وراثت پذیری را شاخص گلوتن و وزن هزار دانه دارا بودند. همچنین شاخص گلوتن بیشترین بازده ژنتیکی را داشت. از نظر عملکرد دانه لاین 44 به عنوان برترین لاین شناخته شد. لاین مذکور از نظر شاخص گلوتن نیز جزو لاین های برتر بود. همبستگی بین درصد پروتئین و عملکرد دانه منفی و معنی دار به دست آمد. تجزیه خوشه ای، لاین ها را در دو خوشه گروه بندی کرد. اکثر لاین هایی که در گروه دوم قرار گرفتند، از نظر تعدادی از شاخص های کیفیت نانوایی مطلوب ولی از نظر عملکرد دانه دارای ارزش پایین تر از میانگین بودند. این موضوع گزینش هم زمان برای عملکرد دانه و کیفیت نانوایی را گوشزد می کند.

رازیانه با نام علمی (foeniculum vulgare miller.) گیاهی علفی، معطر، به ارتفاع یک تا دو متر است. گیاه رازیانه در صنایع مختلف دارویی، غذایی، بهداشتی و آرایشی کاربردهای فراوانی دارد. اسانس میوه رازیانه محتوی اترهای فنلی می باشد که عامل اصلی خاصیت دارویی آن محسوب می شود. کشت سلول، بافت-ها و اندام های گیاهی امکان تکثیر سریع و انبوه بسیاری از گیاهان دارویی مهم را فراهم نموده است. گیاهان تکثیر شده از طریق کشت های in vitro عاری از بیماری و از لحاظ ژنتیکی و کیفی یکنواخت می باشند. هدف از این پژوهش بررسی اثر هورمونی بر کمیت و کیفیت ماده موثره موجود در کالوس بدست آمده از کشت بافت پنج جمعیت ایرانی رازیانه و مقایسه آن با ماده موثره موجود در بذر همان جمعیت ها می باشد. آزمایش کشت بافت به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی انجام خواهد شد. عامل ارزیابی شامل ریز نمونه هیپوکوتیل پنج جمعیت رازیانه متعلق به مناطق مختلف ایران می باشد که در محیط کشت ms پایه با دو ترکیب هورمونی 1mg/l ba+0/5 mg/l naa و 1mg/l kinetine+0/5 mg/l 2,4-dدر پنج تکرار برای القای کالوس زایی مورد استفاده قرار خواهند گرفت. بعد از ایجاد کالوس مواد موثره آن در پنج جمعیت رازیانه و همچنین اثر تیمارهای هورمونی مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. عصاره کالوس با استفاده از حلال های آلی استخراج شده و ترکیبات موجود با استفاده از gc-mass تعیین خواهد شد. همچنین اسانس گیری از بذرهای پنج جمعیت به روش تقطیر با آب و بوسیله دستگاه کلونجر انجام شده و ترکیبات موجود در عصاره بذر نیز با استفاده از gc-mass مشخص خواهد شد. در نهایت ترکیبات حاصل از بذر و کالوس بدست آمده از هیپوکوتیل جمعیت های مختلف رازیانه مورد مقایسه قرار خواهند گرفت.

اطلاع از سطح تنوع ژنتیکی ژرم¬پلاسم¬های گیاهی اولین گام در امر گزینش برای تولید ارقام جدید مطلوب و سازگار به حساب می¬آید. افزون بر این، در معرفی ارقام جدید گیاهان اثر متقابل ژنوتیپ × محیط از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تعیین ارقام پایدار، 28 لاین اینبرد نوترکیب گندم، حاصل از تلاقی دو رقم زاگرس و نورستار، به همراه ارقام الوند و نورستار، در شرایط مزرعه¬ای بر پایه¬ی بلوک¬های کامل تصادفی در شش تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طول فصل زراعی صفاتی مانند ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در سنبله، بیوماس، شاخص برداشت، عملکرد دانه و وزن هزار دانه اندازه¬گیری شدند. هر دو تجزیه واریانس چند متغیره اختلاف معنی-دار بین سال¬ها، لاین¬ها و اثر متقابل لاین × سال را از نظر کلیه صفات مورد مطالعه نشان داد. اختلاف معنی¬داری بین سال¬ها و لاین¬ها از نظر اکثر صفات مورد ارزیابی در تجزیه واریانس مرکب برای هر دو مجموعه از داده¬ها مشاهده گردید. از نظر عملکرد دانه در سنبله، در متوسط سه سال، لاین¬های 114، 11، الوند، 44، 83، 141 و 156، و در متوسط دو سال، لاین¬های 114، 141، 44، 50، 83 و 139 به عنوان لاین¬های برتر شناسایی شدند. در هر دو مجموعه، عملکرد دانه در سنبله با تعداد دانه در سنبله و طول سنبله همبستگی بالایی نشان داد. تجزیه رگرسیون گام به گام در هر دو مجموعه نشان داد که صفات تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه مهم¬ترین اجزای مؤثر بر افزایش عملکرد دانه در سنبله هستند. در مجموعه اول، لاین 277 از نظر واریانس و ضریب تغییرات محیطی و لاین 155 از لحاظ هر سه روش پایداری (واریانس و ضریب تغییرات محیطی و روش ناپارامتری کتاتا) پایدارترین و برترین لاین¬ها از نظر عملکرد دانه در سنبله بودند. در مجموعه دوم نیز، لاین¬های 60 و 99 از نظر واریانس و ضریب تغییرات محیطی پایدارترین و برترین لاین¬ها از نظر عملکرد دانه در سنبله بودند. و لاین¬های 114 و 287 از نظر روش ناپارامتری کتاتا پایدارترین لاین¬¬ها بودند. تجزیه پایداری برای صفات عملکرد دانه در سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه براساس روش چند¬متغیره gge بای پلات انجام گرفت به طور کلی براساس نتایج حاصل، ژنوتیپ 141 علاوه بر داشتن میانگین عملکرد دانه در سنبله بالا و تعداد دانه در سنبله بالا و ژنوتیپ 155 علاوه بر داشتن میانگین وزن هزار دانه بالا از نظر پارامتر¬های پایداری به خصوص روش ناپارامتری کتاتا و روش چند متغیره gge بای پلات نیز، پایدارترین و برترین ژنوتیپ¬ها بودند. در مجموعه اول، وراثت¬پذیری¬های بالا به شاخص برداشت، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در سنبله و در مجموعه دوم به وزن هزار دانه، ارتفاع بوته و شاخص برداشت متعلق بود. براساس تجزیه خوشه-ای در مجموعه اول، لاین¬ها در سه گروه مجزا قرار گرفتند که لاین¬های گروه سوم به عنوان برترین ژنوتیپ¬ها شناخته شدند. در مجموعه دوم لاین¬ها در دو گروه قرار گرفتند که لاین¬های گروه دوم به عنوان برترین ژنوتیپ¬ها شناخته شدند.

به منظور شناسایی لاین های اینبرد نوترکیب گندم پرمحصول و مقاوم به کم آبی و مقایسه این لاین ها در محیط های مختلف و جهت مطالعه اثر متقابل ‍‍‍‍‍ژنوتیپ × محیط و تعیین ارقام پایدار، آزمایش مزرعه ای روی 38 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان به همراه والدین زاگرس (تیپ رشدی بینابین، زودرس و مقاوم به خشکی) و نورستار (تیپ رشدی پاییزه، دیررس و مقاوم به سرما) در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز طی سه سال زراعی اجرا شد. در دو سال اول، ارزیابی لاین ها فقط در شرایط آبیاری مطلوب انجام شد ولی در سال سوم علاوه بر آبیاری مطلوب، لاین ها در شرایط تنش کمبود آب (قطع آبیاری از مرحله گلدهی) نیز ارزیابی شدند. بنابراین در سال های اول و دوم از طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در سال سوم از طرح کرت های خرد شده برمبنای بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار استفاده شد. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین محیط ها از نظر تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه اختلاف معنی داری وجود دارد. بین لاین ها نیز از نظر تمامی صفات مورد ارزیابی، در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی داری مشاهده شد. اثر متقابل لاین × محیط از لحاظ تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع معنی دار بود. لاین های 51، 58، 300، 296، 182، 86، 94 و 281، از نظر تعداد دانه در سنبله، لاین های 328، 28، 27 و 102، از نظر تعداد سنبله در متر مربع، لاین های 93، 145 و 159، از نظر وزن هزار دانه و لاین های 28، 281، 23، 93، 328، 159، 195 و 239، از نظر عملکرد دانه به عنوان لاین های برتر شناسایی شدند. لاین های 8، 28، 93، 23 و 195 بر اساس واریانس و ضریب تغییرات محیطی و لاین های 281، 86، 143، 195، 63 و زاگرس بر اساس روش های رتبه ای کتاتا و اکووالانس ریک، به عنوان لاین های پایدار از نظر عملکرد دانه محسوب شدند. بر اساس تمامی پارامترهای پایداری مورد استفاده لاین 195 به عنوان پایدارترین و برترین لاین از لحاظ عملکرد دانه شناسایی شد. لاین 225 از نظر تعداد دانه در سنبله، لاین 328 از نظر تعداد سنبله در متر مربع و لاین 293 از نظر وزن هزار دانه به عنوان پایدارترین لاین ها شناسایی شدند.

تنش کمبود آب به عنوان مهمترین تنش غیر زیستی، نقش مهمی در کاهش تولید محصول گیاهان زراعی در نواحی خشک و نیمه خشک جهان دارد و اصلاح برای تحمل به خشکی از کار آمدترین راهها برای جلوگیری از کاهش عملکرد در شرایط خشک است. به منظور بررسی اثر تنش خشکی، 66 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از ارقام آمریکایی yecorea roja (پر محصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین no.49 (عملکرد متوسط، پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، آزمایشی با استفاده از طرح کرتهای خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار به اجرا درآمد. جهت بررسی صفات مربوط به ریشه، لاین ها درون لوله های پولیکا به طول 1-20/1 متر و قطر 20 سانتی متر که از خاک زراعی پر شده بود، کشت شدند. به منظور تثبیت خطای نوع اول از تجزیه واریانس چند متغیره استفاده گردید و وجود اختلاف بین لاین ها، سطوح مختلف آبیاری و اثر متقابل لاین در شرایط از نظر حداقل یک صفت اثبات گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین تیمارها ی تنش آبی برای کلیه صفات به جز صفات تعداد سنبله بارور، تعداد بذر سنبله، طول سنبله، وزن هزار دانه و تعداد ریشه معنی دار بود. اختلاف بین لاین های گندم نیز برای همه ی صفات در سطح 1% معنی دار بود. اثر متقابل لاین در شرایط نیز برای همه ی صفات به جز تعداد ریشه در سطح احتمال 1% معنی دار بود. در شرایط عادی، لاین های 55 و73 و در شرایط تنش لاین های 31، 84 و 51 از نظر بیشتر صفات موثر بر عملکرد دانه، جزو لاین های برتر بودند. در بررسی وراثت پذیری بیشترین وراثت پذیری به صفات طول پدانکل، ارتفاع بوته، وزن خشک ریشه و عملکرد دانه نسبت داده شد. بیشترین ضریب تغیرات ژنتیکی مربوط به عملکرد دانه و کمترین آن به نسبت ریشه به ساقه اختصاص یافت. تجزیه علیت براساس تجزیه رگرسیون گام به گام، نشان داد در شرایط عادی ارتفاع بوته، طول ریشه، طول سنبله و تعداد سنبله بارور و در شرایط کمبود آب ارتفاع بوته، طول ریشه، طول پدانکل و حجم ریشه از اجزای موثر بر عملکرد دانه بودند. تجزیه خوشه ای بر اساس کلیه صفات و با داده های استاندارد شده و به روش ward، لاین ها را برای شرایط عادی و تنش در 4 خوشه گروه بندی نمود. در شرایط آبیاری عادی لاین های گروه 4 و در شرایط تنش لاین های گروه اول از نظر عملکرد دانه برتر بودند. تجزیه خوشه ای بر اساس عملکرد دانه و اجزای مرتبط با آن در شرایط عادی 3 خوشه و در شرایط تنش نیز 3 خوشه را مشخص نمود. که در شرایط عادی گروه سوم و در شرایط تنش گروه اول از لحاظ عملکرد دانه برتر بودند. در ارزیابی لاین ها بر اساس معیار های مقاومت به خشکی با توجه به اکثر شاخص های مورد بررسی، لاین های 20، 18، 41 و 51 به عنوان متحمل ترین و لاین های 15، 16، 14، 52، 62، 76 و yecorea roja به عنوان حساس ترین لاین ها شناسایی شدند. تجزیه خوشه ای برای شاخص های مقاومت به تنش نیز 3 خوشه را مشخص نمود که لاین های خوشه اول نسبت به خشکی تحمل بیشتری داشتند. تجزیه به عامل ها براساس تجزیه به مولفه های اصلی برای شرایط عادی 4 عامل (تبیین 28/71 درصد تغییرات) و در شرایط تنش نیز 5 عامل (تبیین 85/79 درصد تغییرات) را مشخص نمود. در شرایط آبیاری 3 عامل اول به ترتیب به عنوان عامل رشد ریشه ای، عامل موثر بر عملکرد دانه و عامل رشد رویشی و زایشی و در شرایط تنش 4 عامل اول به ترتیب عامل پایداری عملکرد ناشی از شاخساره، پایداری عملکرد ناشی از ریشه، عامل رشد وزنی ریشه و عامل موثر بر باروری سنبله نام گذاری شدند.

تنش کم آبی به عنوان مهم ترین تنش غیر زیستی، نقش مهمی در کاهش تولید محصول گیاهان زراعی در نواحی خشک و نیمه خشک جهان دارد و اصلاح برای تحمل به خشکی از کارآمدترین راه ها برای جلوگیری از کاهش عملکرد در شرایط خشک است. به منظور بررسی اثر تنش خشکی، 65 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از رقم آمریکایی yecoro roja (پرمحصول، پاکوتاه و زودرس) به عنوان والد پدری و لاین ایرانی no.49 ( با عملکرد متوسط، پابلند و دیررس) به عنوان والد مادری، آزمایشی با استفاده از طرح کرت های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی با دو تکرار به اجرا درآمد. به منظور تثبیت خطای نوع اول از تجزیه واریانس چند متغیره استفاده گردید و وجود اختلاف بین لاین ها، سطوح مختلف آبیاری و اثر متقابل لاین در شرایط از نظر حداقل یک صفت اثبات گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تفاوت بین تیمارهای تنش آبی برای عملکرد دانه، ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه، وزن هزار دانه، طول ریشه و حجم ریشه در سطح احتمال 5% و برای وزن ریشه در سطح احتمال 1% معنی دار است. اختلاف بین لاین های گندم و همچنین اثر متقابل لاین در شرایط آبیاری برای همه صفات مورد بررسی در سطح احتمال 1% معنی دار شد. در شرایط عادی، لاین های 95، 132 و 138 و در شرایط تنش لاین های 117، 128 و 149 از نظر بیشتر صفات موثر بر عملکرد جزو لاین های برتر بودند. تجزیه علیت بعد از تجزیه رگرسیون گام به گام، نشان داد در شرایط عادی ارتفاع بوته، طول پدانکل، تعداد دانه در سنبله، عملکرد کاه، تعداد سنبله بارور و طول ریشه و در شرایط تنش کم آبی تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنله بارور، طول ریشه و وزن ریشه از اجزای موثر بر عملکرد دانه هستند. تجزیه خوشه ای بر اساس کلیه صفات و با داده های استاندارد شده و به روش ward، لاین ها را برای شرایط عادی در سه خوشه و برای شرایط تنش در دو خوشه گروه بندی کرد. در شرایط عادی لاین های گروه سوم و در شرایط تنش لاین های گروه دوم از نظر عملکرد دانه برتر بودند. در ارزیابی لاین ها بر اساس معیارهای مقاومت به خشکی با توجه به اکثر شاخص های مورد بررسی، لاین های 128، 124، 132، 155، 156 و 165 به عنوان متحمل ترین و لاین های 89 و 60 به عنوان حساس ترین لاین ها شناسایی شدند.

به منظور شناسایی لاین های اینبرد نوترکیب گندم پرمحصول و مقاوم به کم آبی و مقایسه این لاین ها در محیط های مختلف و جهت مطالعه اثر متقابل ‍‍‍‍‍ژنوتیپ × محیط و تعیین ارقام پایدار، آزمایش مزرعه ای روی 38 لاین اینبرد نوترکیب گندم نان به همراه والدین زاگرس (تیپ رشدی بینابین، زودرس و مقاوم به خشکی) و نورستار (تیپ رشدی پاییزه، دیررس و مقاوم به سرما) در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز طی سه سال زراعی اجرا شد. در دو سال اول، ارزیابی لاین ها فقط در شرایط آبیاری مطلوب انجام شد ولی در سال سوم علاوه بر آبیاری مطلوب، لاین ها در شرایط تنش کمبود آب (قطع آبیاری از مرحله گلدهی) نیز ارزیابی شدند. بنابراین در سال های اول و دوم از طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در سال سوم از طرح کرت های خرد شده برمبنای بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار استفاده شد. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین محیط ها از نظر تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه اختلاف معنی داری وجود دارد. بین لاین ها نیز از نظر تمامی صفات مورد ارزیابی، در سطح احتمال یک درصد اختلاف معنی داری مشاهده شد. اثر متقابل لاین × محیط از لحاظ تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله در متر مربع معنی دار بود. لاین های 51، 58، 300، 296، 182، 86، 94 و 281، از نظر تعداد دانه در سنبله، لاین های 328، 28، 27 و 102، از نظر تعداد سنبله در متر مربع، لاین های 93، 145 و 159، از نظر وزن هزار دانه و لاین های 28، 281، 23، 93، 328، 159، 195 و 239، از نظر عملکرد دانه به عنوان لاین های برتر شناسایی شدند. لاین های 8، 28، 93، 23 و 195 بر اساس واریانس و ضریب تغییرات محیطی و لاین های 281، 86، 143، 195، 63 و زاگرس بر اساس روش های رتبه ای کتاتا و اکووالانس ریک، به عنوان لاین های پایدار از نظر عملکرد دانه محسوب شدند. بر اساس تمامی پارامترهای پایداری مورد استفاده لاین 195 به عنوان پایدارترین و برترین لاین از لحاظ عملکرد دانه شناسایی شد. لاین 225 از نظر تعداد دانه در سنبله، لاین 328 از نظر تعداد سنبله در متر مربع و لاین 293 از نظر وزن هزار دانه به عنوان پایدارترین لاین ها شناسایی شدند.

رازیانه یکی از گیاهان دارویی بسیار مهم بوده و با داشتن متابولیت های ثانویه متنوع در درمان نفخ، سرفه، اختلالات گوارشی و افزایش شیر زنان کاربرد دارد. در این مطالعه تنوع ژنتیکی 16 جمعیت بومی رازیانه به¬همراه چهار جمعیت از آلمان و ترکیه بر اساس صفات مورفولوژیکی، خصوصیات فیتوشیمیایی و نشانگرهای issrمورد بررسی قرار گرفت. علاوه بر این پاسخ به کشت کالوس و مواد موثره موجود در آن ارزیابی و با مواد موثره موجود در اسانس بذر جمعیت¬های رازیانه مقایسه شد. آزمایش مزرعه¬ای به-صورت کرت¬های خرد شده در زمان بر پایه طرح بلوک¬های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر جمعیت در همه صفات مورد ارزیابی (زراعی و اسانس) معنی¬دار بود. اثر متقابل جمعیت × سال برای همه صفات فنولوژیک، قطر ساقه، تعداد میانگره، طول میانگره اول، طول بلندترین میانگره، تعداد چتر، وزن هزار دانه و تعداد دانه در چتر معنی¬دار و برای سایر صفات غیرمعنی¬دار بود. عملکرد اسانس، عملکرد دانه و شاخص برداشت بالاترین مقادیر ضریب تغییرات ژنتیکی را داشتند. صفات فنولوژیک بیشترین مقادیر وراثت¬پذیری عمومی و عملکرد دانه بیشترین بازده ژنتیکی را دارار بودند. نتایج تجزیه همبستگی و رگرسیون گام به گام نشان داد که صفات تعداد چتر، تعداد دانه در چتر و وزن هزاردانه بیشترین تأثیر را در افزایش عملکرد دانه داشتند. تعداد پنجه، طول میانگره آخر و تعداد چتر نیز صفات موثر در عملکرد ترانس¬آنتول بودند. مقایسه میانگین جمعیت¬ها نشان داد که خروسلری مغان بیشترین مقدار عملکرد دانه و اسانس را دارا بود. تجزیه خوشه ای براساس کلیه صفات و نیز براساس عملکرد دانه و صفات مرتبط به روش ward و با داده¬های استاندارد انجام شد. در حالت اول دو گروه به¬دست آمد که جمعیت¬های گروه دوم از لحاظ عملکرد دانه و اسانس و اجزای عملکرد برتر بودند. درحالت دوم چهارگروه تشکیل شد که جمعیت¬های گروه دوم از لحاظ عملکرد دانه و اجزای عملکرد بیشترین میانگین را داشتند. در مطالعه کشت کالوس از محیط پایه ms استفاده شد. اختلاف معنی¬داری بین جمعیت¬ها از لحاظ درصد و تعداد روز تا جوانه¬زنی بذور وجود نداشت. از بین پنج ریزنمونه مورد آزمون هیپوکوتیل بهترین پاسخ را به کالزایی داشت و فقط این ریز نمونه برای ادامه کار انتخاب شد. کال¬زایی هشت جمعیت با استفاده از چهار تیمار تنظیم کننده¬های رشد شامل 2,4-d+ kin (با نسبت¬های 0/5 به 1 و 1 به 1) و naa+ba (با نسبت¬های 5/0 به 1 و 1 به 1 میلی¬گرم در لیتر) مورد ارزیابی قرار گرفت. نه جمعیت دیگر فقط با نسبت¬های 1 به 1 دو ترکیب تنظیم کننده¬های رشد بیان شده مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات وزن تر و خشک و قطر کالوس اندازه¬گیری شد. نتایج تجزیه واریانس در هشت جمعیت نشان داد که اثرات اصلی جمعیت و تنظیم کننده¬های رشد و اثر متقابل جمعیت × تنظیم کننده رشد در هر سه صفت معنی¬دار بود. جمعیت های خور و بیابانک اصفهان و آلمان 11486 بیشترین وزن تر کالوس، تربت جام بالاترین وزن خشک و قاضی¬آنتپ ترکیه قطورترین کالوس را داشتند. در مجموع نتایج مقایسه میانگین 32 تیمار از لحاظ ویژگی¬های کالوس نشان داد که نسبت 1 به 1 دو ترکیب تنظیم کننده¬های رشد مورد استفاده در این پژوهش نسبت به ترکیب 5/0 به 1 آنها نتایج مطلوبتری در کالزایی داشتند. بر اساس مقایسه میانگین نه جمعیت دیگر جمعیت خروسلری از لحاظ هر سه صفت کالوس جزء برترین جمعیت¬ها بود. نتایج gc-ms عصاره کالوس نشان داد که ترانس¬آنتول به میزان قابل توجهی (67/23 درصد) در کالوس حاصل از جمعیت قاضی¬آنتپ با اعمال تیمار تنظیم کننده¬های رشد naa+ba (با نسبت 1به 1) تولید شد. ترانس¬آنتول، استراگول، لیمونن و فنچون مهمترین مواد موثره موجود در اسانس بذر جمعیت¬های رازیانه (بر اساس درصد آنها) بودند. با استفاده از 16 آغازگر issr در 180 بوته رازیانه، در مجموع 381 نشانگر چند شکل تولید شد. تعداد نوار چندشکل از 11 (issr35) تا 47 نوار (issr37) متغیر بود. میانگین میزان اطلاعات چندشکلی، شاخص نشانگر و هتروزیگوتی مورد انتظار برای آغازگرها به ترتیب برابر 0/314، 8/034 و 0/282 به¬دست آمد. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که واریانس بین و درون جمعیتی به ترتیب 38 و 62 درصد از واریانس مولکولی کل را تبیین می¬کنند. گروه¬بندی جمعیت¬ها بر اساس داده¬های issr و با استفاده از الگوریتم upgma و ضریب فاصله نی، آن¬ها را به دو گروه اصلی منتسب کرد. جمعیت¬های آلمانی در گروه اول و جمعیت¬های ترکیه¬ای در گروه دوم در کنار هم قرار گرفتند. جمعیت تبریز نیز به تنهایی در گروه سوم قرار گرفت. با استفاده از تجزیه رگرسیون گام به گام در مجموع 156 نشانگر informative برای چهارده صفت شناسایی شد. بیشترین درصد تغییرات تبیین شده توسط نشانگرهای informative مربوط به صفت درصد ترانس آنتول (78%) بود.

خشکی یا کم آبی یکی از مهمترین تهدیدهای جهانی برای تولید مواد غذایی به شمار می آید و در حال حاضر مشکل اصلی تولید گندم در بسیاری از نقاط جهان محسوب می شود. به منظور مطالعه اثر تنش کم آبی روی 75 لاین اینبرد نوترکیب گندم حاصل از تلاقی لاین آمریکایی yecora rojo به عنوان والد پدری و لاین ایرانی no.49 به عنوان والد مادری، آزمایشی در قالب طرح اسپلت پلات بر پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس برای شرایط آبیاری برای صفات ارتفاع بوته، طول سنبله، طول پدانکل، تعداد سنبله بارور، تعداد سنبله نابارور، طول ریشه، حجم 30 سانتی متر ریشه، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد کاه، حجم کل ریشه و وزن ریشه را اثر معنی دار نشان داد. تفاوت بین لاین های گندم و اثر متقابل لاین × شرایط برای همه صفات در سطح احتمال 1% معنی دار شد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

بمنظور بررسی تعداد روزنه و ارتفاع بوته و ارتباط آنها با سطح پلوئیدی در یونجه های یکساله دو آزمایش جداگانه (یکی در هوای آزاد و دیگری در گلخانه) بااستفاده از 14 نمونه مختلف یونجه های یکساله بصورت فاکتوریل با طرح پایه کاملا تصادفی انجام گرفت . برای مشخص کردن تعداد روزنه، در زمان گلدهی از سطوح مختلف برگها نمونه هایی بااستفاده از مخلوط چسب مایع و الکل اتیلیک تهیه و تعداد روزنه دریک حوزه میکروسکوپی مشخص گردید. باتوجه به نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگینها، بین گونه های مختلف یونجه های یکساله مورد ارزیابی، از نظر تعداد روزنه اختلاف معنی داری وجود داشت . مقایسه میانگین تعداد روزنه نشان داد که گونه های m.rugosa,m.lupulina,medicago scutellata (هرسه تتراپلوئید)، بترتیب با داشتن کمترین روزنه و گونه های m.orbicularis , m.minima (هر دوپلوئید) بترتیب با داشتن بیشترین تعداد روزنه از بقیه گونه هابطور معنی داری اختلاف داشتند. گونه ها m.littoralis , m.truncatulas (هردوپلوئید)نسبت به هم اختلاف معنی داری رانشان ندادند. بنابراین باتوجه به میزان همبستگی منفی و معنی دار بین سطوح پلوئیدی و تعداد روزنه (r=-/93) میتوان نتیجه گرفت که تعداد روزنه میتواند شاخص مطلوبی در تعیین سطح پلوئیدی باشد. همچنین نتایج حاصل از تجزیه واریانس و مقایسه میانگینهای مربوط به تعداد روزنه در سطح فوقانی و تحتانی برگچه های مسن وجوان و همچنین در برگچه های کناری و وسطی نشان دادند که تعداد روزنه درسطوح فوقانی و برگچه های جوان بطور معنی دار بیشتر از تعداد آن در سطوح تحتانی و برگچه های مسن میباشد در حالیکه برگچه های کناری و وسطی از نظر تعداد روزنه اختلاف معنی داری را نداشتند. از نظر ارتفاع بوته نتایج متفاوتی حاصل شد، بطوریکه m.radiata که یک گونه دیپلوئید است اکثرا دارای ساقه های برافراشته بود، در حالیکه m.scutellata که یک گونه تتراپلوئید است در شرایط گلخانه ای، دارای ساقه های خوابیده نیز بود.البته گونه ها دردو آزمایش جداگانه هم دارای ساقه های برافراشته وهم خوابیده ای نیز بود. بدینترتیب تحت شرایط موجود درآزمایشها، مشخص شد که ارتفاع بوته نمی تواند شاخصی جهت تعیین سطوح پلوئیدی باشد، و لازم است مطالعات بیشتری در شرایط متفاوت جهت نتیجه گیری کلی انجام گیرد. صفات زراعی دیگر نیز دراین مطالعات مورد بررسی قرارگرفتند. دربین گونه هاm.scutellate کوتاهترین و m.minima بیشترین طول دوره گلدهی راتاشروع گلدهی داشتند. از نظرطول ساقه درزمان گلدهی m.littoralis, با داشتن کوتاهترین و m.orbiculkaris با درازترین طول ساقه از سایر گونه ها مشخص تر بودند. ولی باتوجه به میزان، همبستگی مثبت و غیر معنی دار بین طول ساقه و سطح پلوئیدی، این کمیت نیز نمیتواند شاخص پایداری جهت تعیین سطح پلوئیدی باشد.