نام پژوهشگر: مریم معزی

تاثیرات تحولات سیاسی ایران بر اقتصاد مشهد از1332 تا1344 ه.ق/1292 تا1304 ه.ش (جنگ جهانی اول تا انقراض قاجار)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1388
  حسین فرزانه بیمرغی   هادی وکیلی

در طول تاریخ، تحولات سیاسی تأثیراتی را بر جنبه های مختلف اجتماع گذاشته است. این تحولات از جمله تأثیرات آن بر اقتصاد به عنوان یک رکن اصلی جامعه بوده است. در طول تاریخ تحولات سیاسی ایران نیز تأثیرات مثبت و منفی بر اقتصاد کشور در مناطق مختلف آن داشته است. دوره مورد نظر از سال 1332 ه.ق تا 1344 ه.ق از حساس ترین ادوار تاریخ ایران به شمار می رود و تحولات آن بر اقتصاد کشور تأثیر شدیدی گذاشته است. شهر مشهد نیز به دلیل مرکز خراسان بزرگ بودن از این تحولات تأثیرات شدیدی را پذیرفته است. هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیرات اقتصادی این تحولات بر شهر مشهد و جستجوی اثرات مثبت و منفی این تحولات می باشد. در این راستا به بررسی مهمترین تحولات سیاسی کشور و تأثیرات آن بر اقتصاد مشهد پرداخته شده و تأثیرات تحولاتی همچون جنگ جهانی اول، حکمرانی قوام السلطنه و کلنل پسیان و تأثیرات اقتصادی تحولات اواخر دوره قاجار مورد بررسی قرار گرفته و به این نتیجه انجامید که شهر مشهد در این دوره دارای نوسانات منفی اقتصادی شده است. تحولات همچون جنگ جهانی اول باعث بحران اقتصادی و گرانی و کمیابی ارزاق،ورشکستگی تجار و کسری بودجه در مالیه مشهد شده است و سپس در حکومت حکمرانانی چون قوام السلطنه و نظام السلطنه و دیگر حکمرانان خراسان در این دوره به جزء حکمرانی کوتاه کلنل پسیان که اندکی در دوره او از این بحران ها کاسته شد و امور اقتصادی مشهد سامان گرفت، سراسر با تداوم بحران اقتصاد مشهد مواجه هستیم و می توان اوضاع اقتصادی مشهد را در این دوره سراسر بحرانی به شمار آورد.

مقایسه مقام وزیر در دستگاه ترکان(سلجوقیان)وعربها(عباسیان)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1389
  اعظم محمدی پور   مریم معزی

مقام و منصب وزارت در ایران پیشینه طولانی دارد.عربها و ترکان که دو قوم بدوی و بدون پیشینه دیوان سالاری و مقام وزارت بودند به تقلید از ایران عهد ساسانی برای اداره بهتر حکومت خود از مقام وزیر استفاده کردند و ایرانیان در جایگاه وزارت در استقرار این دو حکومت نقش ویژه ای داشتند. در این پژوهش سعی بر این است که با استفاده از روش تحقیق تاریخی از نوع توصیفی مقایسه ای جایگاه و موقعیت مقام وزیر در حکومتهای عباسیان و سلجوقیان مشخص شود. علاوه بر آن تعداد وزراء ،پیشینه شغلی، ویژگیهای فردی ،وظایف و اختیارات و چگونگی عزل و نصب و سرانجام وزراء در این حکومتها با یکدیگر مقایسه گردد.

آداب غذایی ایرانیان وتاثیر اسلام برآن(قرن دوم تا هفتم هجری)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1389
  کبری نودهی   هادی وکیلی

خوراک وآداب مربوط به آن یکی از مهمترین وجوه فرهنگی هر سرزمین را تشکیل می دهد که خود به دو بخش مواد غذایی وآداب غذایی تقسیم می شود .دین از مولفه های موثر بر این بخش بوده است.در ایران باستان آئین زرتشتی ودر ایران دوره اسلامی ،دین اسلام تاثیر بسیاری بر آداب غذایی ایرانیان به جاگذاشته اند.با ورود اسلام هم در نوع مواد غذایی وهم آداب غذایی تغییراتی بوجود آمد.با توجه به اینکه ایرانیان به گواهی تاریخ انسان هایی دین مدار بوده اند،این تغییرات وتعالیم اسلام در این باره در زندگی آنان نمود بارزی پیدا کرد.برخوردهایی که اسلام با این مولفه ی حیات اجتماعی- فرهنگی ایران انجام داد به یک گونه نبود؛گاه برخورد سلبی،گاه ایجابی وگاهی هم به صورت سومی یعنی عدم مداخله برخورد داشته است. در این پایان نامه تلاش خواهد شد به بررسی موارد ذکر شده پرداخته شود.

بدخشان دردوره تیموری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1390
  جمشید آدینه اف   مریم معزی

بدخشان همواره یکی از ولایات مهم تاجیکستان و افغاستان محسوب میشود. این ولایت در شمال شرقی افغانستان و جنوب شرقی تاجیکستان واقع شده است. این ولایت در سال ???? م توسط دو دولت استعمارگر – انگلیس و روسیه تزاری – به دو بخش تقسیم گردید. بدخشان یکی از ولایت نیمه مستقل خراسان در دورهی تیموریان بوده است. هدف این کار توصیف اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بدخشان در دورهی تیموریان می باشد. و بر آن است تا به این سوال پاسخ دهد که تیموریان چگونه بر این ایالت حکم راندند؟ روش تحقیق در این کار به شیوه ی توصیف و تحلیل تاریخی بوده است.

بررسی تنوع ژنتیکی فیتوپلانکتون های محدوده خلیج فارس و دریای عمان
thesis دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره) - قزوین - دانشکده فنی 1390
  عصمت عالم زاده   علیرضا احمدی

فیتوپلانکتون ها موجوداتی با تنوع بسیار بالا و پراکنش جهانی در زیستگاه های مختلف هستند. این تنوع بالا در نتیجه ی انعطاف پذیری اکولوژیکی و توانایی آن ها در تحمل به شرایط مختلف اقلیمی و استرس های محیطی است. فیتوپلانکتون ها به عنوان شاخص زیستی بسیار حساس در منابع آبی به شمار می روند و مطالعه تنوع و مشخص نمودن ترکیب گونه ای آن ها می تواند اطلاعات بسیار مفیدی را از شرایط کیفی آب حاصل نماید. هدف از این تحقیق بررسی اهمیت شناسایی و تشخیص گونه های فیتوپلانکتونی با تاکید بر استفاده از روش دی ا?ن ای بارکدینگ می باشد. در این راستا در زمینه خالص سازی نیز مطالعاتی صورت گرفت و نهایتاً هفت گونه از فیتوپلانکتون های بومی آب های خلیج فارس جداسازی شد. با توجه به بررسی های مورفولوژیکی انجام شده چهار نمونه خالص شده در گروه جلبک های سبز(nannochloris، chlorella، a1 و a2)، یک نمونه در گروه جلبک های قهوه ای (isochrysis) و یک نمونه دیگر در شاخه سیانوباکتری ها (merismopedia) قرار گرفتند. از بین نمونه های خالص شده دو نمونه a1 و a2 به دلیل اندازه کوچک شان ناشناخته ماندند. در این پژوهش کتابخانه همسانه از ژن 18s rdna با استفاده از جفت آغازگر های اختصاصی فیتوپلانکتون ها در آزمون pcr ساخته شد. پس از بررسی قطعه همسانه سازی شده، همسانه های مورد نظر تعیین ترادف گردیدند. از کل 42 قطعه همسانه سازی شده نهایتاً ده ترادف شناسایی و با اطلاعات موجود در پایگاه اطلاعاتی ncbi توسط برنامه blast مقایسه شد. بررسی های فیلوژنی، نمونه های تعیین ترادف شده از سواحل جنوبی را در شش شاخه کلروفایتا، رودوفایتا، دینوفایتا، هاپتوفایتا، باسیلاروفایتا و استرامینوپیلا قرار داد. بررسی های انجام شده در این تحقیق نشان می دهد که روش ساخت کتابخانه همسانه از ناحیه ژنی 18s rdna به عنوان یک روش دقیق برای شناسایی نمونه های دریایی به شمار می رود. از این رو به عنوان روشی کارآمد برای بررسی های فیلوژنی در محیط های دریایی پیشنهاد می شود.

هنر رنسانس و تاثیر آن بر هنر ایران زمین در دوره های صفویه و قاجار
thesis دانشگاه آزاد اسلامی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود - دانشکده علوم انسانی 1390
  مرضیه شاکری   محمد علی علیزاده

ر دوره رنسانس تغییرات زیادی در قسمت های مختلف هنر شکل گرفت از جمله نقاشی ؛معماری و مجسمه سازی. این تغییرات در هنر ایران در دوره های صفویه و قاجار بی تاثیر نبود

آسیب شناسی آثار معماری ایران از ظهور اسلامی تا برآمدن مغولان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده الهیات و معارف اسلامی شهید مطهری 1390
  سیده نرگس تنهایی   عبدالرحیم قنوات

این پژوهش به بررسی و شناخت عوامل موثر آسیب رسان به بناهای تاریخی ایران از ظهور اسلام تا برآمدن مغولان پرداخته است. بر اساس بررسی های صورت گرفته، بناهای تاریخی ایران بر اثر عوامل طبیعی و انسانی آسیب دیده و گاهی به طور کامل تخریب گردیده است. بر خلاف پندار رایج، عامل انسانی که خود به عوامل سیاسی، اقتصادی، مذهبی و فنی دسته بندی می شود، بیش از عوامل طبیعی در این میان نقش داشته و بیشترین آسیب ها را به بناهای تاریخی ایران وارد ساخته است. از آنجا که تاریخنگاران یا گزارش تخریب ها را به صورت کلی بیان کرده اند و یا تنها به ثبت جزییات وقایع در برخی مناطق مهم نموده و باز به این دلیل که آن ها بیشتر به ثبت گزارش های مربوط به آسیب دیدگی بناهای مذهبی به ویژه مساجد اهتمام ورزیده اند و از ثبت دیگر ابنیه ای که طی این دوران آسیب دیده و ویران شده است، غافل مانده اند، آمار دقیقی از بناهای ویران شده طی این دوران نمی توان به دست آورد، اما نبود گزارش های کامل و جامع تاریخی در این باره، دلیل عدم وجود آسیب دیدگی بناها در گذر تاریخ نیست.

آیین های سوگواری در ایران از قرن اول تا پنجم هجری
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1391
  تهمینه رییس السادات   مریم معزی

آیین های سوگواری از جمله مراسمی است که در حوزه فرهنگ یک جامعه قرار می گیرد و جزو آداب و رسومی است که همه ی جوامع با ادیان و فرهنگ های گوناگون به آن توجه دارند. در ایران نیز این مراسم همواره به مناسبت های مختلف و با اهمیت خاصی انجام می شده است. در این نوشتار سعی بر آن است تا به بررسی آیین های سوگواری در قرون نخست اسلامی یعنی پنج قرن اول هجری ، پرداخته شود. مراسم و آیین های سوگواری در این قرون هم شامل مردم مسلمان ایران و هم دربرگیرنده اعمال و رفتار اقلیت های مذهبی این سرزمین است. اهداف دیگر این پژوهش عبارتند از بررسی اشتراکات و تفاوت ها در اعمال و رفتار آیین سوگواری بین مسلمانان و دیگر اقلیت های مذهبی به خصوص زردشتیان، بررسی تغییراتی که به مرور زمان در آیین سوگواری در بین مسلمانان صورت گرفته و ریشه یابی مراسم عزاداری اسلامی. بدون شک مراسم سوگواری که ریشه در لایه های مختلف اجتماعی داشته با آئین های مذهبی پیوند خورده و شکل مراسم مذهبی به خود گرفته است. روند تاریخی این پیوند و نهادینه شدن آن نیز در این پژوهش مدنظر بوده است. این پایانامه به روش تاریخی از نوع توصیفی_ تحلیلی انجام پذیرفته است.

تاریخ اسماعیلیه انجدان(قرن 9 تا 12 هجری)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  رزا معماری   مریم معزی

تاریخ امامان نزاری پس از سقوط الموت، در هاله ای از ابهام فرو رفت.سالهای زیادی سپری گردید تا پژوهشگران به مطالعه ی آن پرداخته،گوشه هایی از حوادث مربوط به زندگی اسماعیلیان را عیان سازند. در این میان، در فاصله ای نزدیک دو قرن، امامان نزاری در روستای انجدان ساکن شدند.حضور امامان قاسم شاهی در انجدان باعث گردید،بررسی تاریخ این کیش در این دوران با تاریخ محلی این روستا،در هم آمیزد. بطوریکه بررسی هر یک از این تاریخ ها بدون در نظر گرفتن دیگری غیر ممکن است. از سوی دیگر آثار نزاریان و اسماعیلی،نیاز به کاوش میدانی داشت.در این تحقیق به بررسی علل انتخاب انجدان از سوی امامان نزاری به عنوان مقر امامت پرداخته شد. اهداف دیگر این پژوهش، مشخص نمودن امامان نزاری مقیم انجدان و حوادث مربوط به آنها بود. بررسی تاریخ محلی این روستای کهن در کنار تاریخ امامان قاسم شاهی از دیگر اهداف این تحقیق بود. تحلیل مطالب به دست آمده از تحقیقات میدانی از دیگر فعالیتهای این پژوهش بوده است . این پایان نامه به روش تاریخی از نوع توصیفی_ تحلیلی انجام پذیرفته است.

تجارت خارجی ایران عصر صفوی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  سمیه شعبان   مریم معزی

همزمان با روزگار صفویان، اروپا در حالی که عصر رنسانس را از سر میگذراند پا به قرون جدید گذارد. عصری که کشورهای این حوزه در حال پیشروی به سوی صنعتی شدن بودند و دیر یا زود به دنبال بازارهای فروش کالا و تهیه مواد خام مورد نیاز کارخانههایشان به شرق روی میآوردند. در این بین ایران که با وجود مسدود گردیدن راه سنتی تجاری عمده عثمانی هنوز نقش ترانزیتی خود را حفظ کرده بود مکان خوبی برای رسیدن به اهدافشان بود. بر این اساس کشور مذکور مورد توجه آنان قرار گرفت و یکی از شکوفاترین اعصار تجارت خارجی آن رقم زده شد. کار حاضر برآن است تا به واکاوی این بخش از اقتصاد عصر صفوی یعنی تجارت خارجی آن بپردازد. این پایان نامه به شیوه تحقیق تاریخی، مطالعه موردی و روش توصیفی- تحلیلی گردآوری شده است.

تاریخ اجتماعی زیاریان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  سهیلا اسلامی   مریم معزی

یکی از سلسله های کوچک ایرانی که در فاصله بین سالهای 316تا 433 ه ق در نواحی شمال ایران فرمانروایی کردند زیاریان را می توان نام برد. تاریخ اجتماعی زیاریان در برگیرنده نهادهای اجتماعی است که در این دوره وجود داشت که از جمله آنها: نهاد خانواده، نهاد آموزش، نهاد مذهب و گرایش های فکری، سبک و شیوه زندگی مردم و غیره که در روند حوادث می توان به آنها دست یافت. تاریخ اجتماعی دوره زیاریان به عنوان سلسله ای کوتاه مدت در منطقه ای محدود تاکنون کمتر مورد توجه قرار گرفته است و اگرچه پژوهش هایی درباره ی تاریخ زیاریان انجام شده ولی در آنها بیشتر به جنبه های سیاسی این سلسله پرداخته شده و به شکل جسته و گریخته اشاراتی به جنبه اجتماعی در آنها شده است؟ اهمیت کار حاضر نیز در همین است. تاریخ اجتماعی این دوره نشان دهنده بازتابی از جامعه اسلامی و ایرانی است که با ویژگی های محلی در جنبه های مختلف در هم تنیده شده و این تنیدگی و تلفیق به شکل زیبایی خود را نشان می دهد. هدف این تحقیق مشخص کردن تاریخ اجتماعی زیاریان با استفاده از روش تحقیق تاریخی از نوع توصیفی-تحلیلی است.

نقش قبایل عرب ساکن خراسان در قیام عباسی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1392
  معصومه حیدری   علی ناظمیان فرد

دولت عباسیان که بر ویرانه های حکومت نود ساله امویان پدید آمد، فصل نوینی را در تمدن اسلامی پی ریزی کرد که بالغ بر چهار صد و سی سال ادامه یافت. عباسیان با تمهید مقدمات توانستند نهضت خویش را از خراسان که دور از دسترس آسان امویان بود آغاز کنند و در این راه از حمایت قبایل عربی این منطقه برخوردار شوند. در پژوهش هایی که تاکنون پیرامون قیام عباسیان به عمل آمده ، کمتر به نقش ویژه قبایل عرب در همراهی یا عدم همراهی با ابومسلم پرداخته شده است. پژوهش حاضر با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی می کوشد تا به این پرسش پاسخ دهد که از میان قبایل مختلف عرب ساکن خراسان، اتکای ویژه عباسیان در طول نهضت، بر کدامیک از آنها صورت گرفت و کدامیک به حیث ملاحظات سیاسی از همراهی با عباسیان اجتناب ورزیدند؟ یافته های این پژوهش، ناظر به این معناست که از میان قبایل مختلف عرب ساکن خراسان، اتکا و اعتماد عباسیان بیشتر بر عرب جنوبی بود و اقبال چندانی نسبت به عرب شمالی صورت نگرفت.

مقایسه مالیات های مردم ایران در اواخر دوره ساسانی با اوایل دوره اسلامی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  میترا صارمی   مریم معزی

بر اساس شواهد تاریخی در دوران ساسانی به کشاورزی بسیار اهمیت میدادند چرا که بخش اعظم درآمد کشور فلاحتی ایران ، میبایست از مالیاتی که بر اراضی(خراج) مقرر شده بود ،تأمین گردد مالیات بر اراضی که سابقه کهنی داشت یکی از اقلام درآمدی دولت و ملت بود سنگینی بار این نوع مالیات ها را بیشترکشاورزان و روستاییان بر دوش می کشیدند. باج شخصی یا «جزیه» یکی دیگر از مالیات هایی بود که در عصر ساسانی آن را از صنعت گران و پیشه وران و شهرنشینان می گرفتند .اعراب مسلمان پس از ورود به ایران بر قلمرو ساسانیان دست یافتند و بر آن مسلط شدند . ازآنجایی که تجربه حکومت در سطحی وسیع بر اقوام و ملل دیگر را نداشتند برای اداره این سرزمین ناچار به استفاده از برخی از میراث حکومت پیشین شدند . از جمله این میراث مالیات بود . مالیات سرانه (سرگزیت) و مالیات ارضی (خراگ) . از آنجایی که خراج و جزیه درآمدهای تقریبأ مطمئنی برای شاهان و خلفا بودند به همین جهت آنها توجه زیادی به این دو منبع درآمد داشتند.بر این اساس هدف از انجام این پژوهش مشخص کردن مالیات دهندگان در هر دو دوره و مقایسه انواع مالیات ها و میزان آن، همچنین شیوه های وصول آنها در اواخر دوره ساسانی با اوایل دوره اسلامی است روش تحقیق در این پایان نامه روش توصیفی _مقایسه ای می باشد چرا که در روش توصیفی (شناخت میزان و انواع مالیات ها) به توصیف آنچه که بوده پرداخته شده است. در مطالعات مقایسه ای تغییرات آن ها در قبل و بعد از ورود عرب مورد بررسی قرار گرفته است. در این تحقیق با توجه به ابعاد موضوع جمع آوری داده ها از منابع کتابخانه ای صورت گرفته است.

بررسی اثر ضدجلبکی برخی از گیاهان عالی روی میکروجلبک cochlodinium polykrikoides
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه هرمزگان - دانشکده علوم پایه 1392
  مریم بارانی   مرتضی یوسف زادی

در سال های اخیر شکوفایی های مضر جلبکی (habs)، که به عنوان کشند قرمز شناخته می شود، به شدت افزایش پیدا کرده است. این پدیده می تواند به طور مستقیم یا غیر مستقیم بر سلامت انسان اثر بگذارد. همچنین موجب خسارات قابل توجهی به صنعت صیادی و آسیب به محیط های ساحلی و اکوسیستم ها می گردد. در خلیج فارس و دریای عمان، پدیده ی شکوفایی مضر جلبکی بیش از 36 بار در طول سال های 1370 تا 1381 به وقوع پیوسته است. شکوفایی گونه ی cochlodinium polykrikoides در خلیج فارس برای اولین بار در سال 1387 رخ داد. هدف از این مطالعه مبارزه با بروز این میکروجلبک با استفاده از اسانس و عصاره های گیاهان دارویی است. به همین منظور، اسانس و عصاره ی تعدادی از گونه ها ی خانواده ی نعناعیان،satureja rechingeri، satureja khuzestanica و zataria multiflora که به صورت وحشی در مناطق مختلف ایران می رویند، بر c. polykrikoides مورد آزمایش قرار گرفت. اسانس و عصاره ی محلول در dmso، تهیه شده از سه گیاه با غلظت های متفاوت 0/5، 1، 2، 3، 4و 5 میکروگرم در میلی لیتر و عصاره در غلظت های 2، 4، 6 و 8 میکروگرم در میلی لیتر در 24 ساعت مورد آزمایش قرار گرفت.lc50 درگونه های s. rechingeri، s. khuzestanica و z. multiflora برای اسانس به ترتیب 1/37، 2/12 و 1/35میکروگرم در میلی لیتر بود. این عامل در عصاره نیز به ترتیب5/50، 5/30 و 5/20 میکروگرم در میلی لیتر به دست آمد. lc50 اسانس در مقایسه با عصاره نتایج بهتری نشان داد. علاوه بر این نتایج نشان داد که این گیاهان با غلظت کم و موثر، زمان واکنش سریع و هم چنین ثبات کم در آب دریا آینده ای روشن برای استفاده به عنوان روش کنترل شکوفایی مضر جلبکی دارند. در نتیجه می توانند مقدمه ای برای مطالعات جامع تر در زمینه ی کنترل شکوفایی مضر جلبکی باشند.

امامان و بردگان (از امام یکم تا پایان حیات امام پنجم(ع))
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  سعیده کرمی   هادی وکیلی

بردگی وبرده داری که با قدمتی بسیار طولانی و آغازی نامعلوم در بین اقوام وملل جهان متداول بود،با ظهور اسلام نیز همچنان به عنوان یک پدیده اجتماعی مطرح شد.در این میان واکنش اسلام در مواجهه با این مسأله تلاش برای از میان بردن این رسم از طریق وضع قوانین مختلف در جهت آزادی تدریجی بردگان بود.اما پس از رحلت پیامبر اکرم (ص)،درعصر خلفا وبویژه سیاست فتوحات آنها بردگی که در آستانه امحاء و الغا بود،گسترش یافت و بردگان وارد زندگی مسلمانان شدند. مسلمانان و رهبران آنان برخورد های متفاوتی با این پدیده داشتند. از آن جمله امامان شیعه و اهل بیت پیامبر (ص) به عنوان کسانی که در نگاه مکتب تشیع استمرار معصومانه و کامل سنت نظری و عملی رسول الله (ص) بوده¬اند، در این مسأله نیز موضع¬گیری گفتاری و رفتاری داشته¬اند. این کار به دنبال یافتن پاسخی برای این پرسش است که امامان شیعه چه نگرشی به مسأله بردگی داشته اندوسیره عملی و نظری آنان در این زمینه چه بوده است.با توجه به گستردگی بحث درکار،سیره امامان نخست تا پایان حیات امام پنجم مورد بررسی قرار گرفته است.این کاربه روش تاریخی با استفاده از منابع کتابخانه¬ای و با اسلوب توصیفی–تحلیلی انجام شده است.

هویت و خاستگاه اجتماعی فدائیان اسماعیلی در دوران الموت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1392
  زهره گل افشان   مریم معزی

اسماعیلیان نزاری یکی از رمزآمیزترین جنبش¬های¬ سده¬های پنجم تا هفتم ه.¬ق بود که در ایران تشکیل شد. در این میان رازآلودترین گروه نزاریان را سازمانی به نام فدائیان اسماعیلی تشکیل می¬داد که بر پایه دعوت جدید حسن صباح به وجود آمده بود.در زمینه نزاریان پژوهش¬های زیادی انجام شده اما تاکنون کار خاصی با تمرکز بر روی فدائیان انجام نشده است. هدف از این پژوهش مشخص کردن هویت اجتماعی فدائیان اسماعیلی در دوران الموت است.در این پژوهش از روش تحقیق تاریخ تحلیلی از نوع موردی برای شناساندن خاستگاه ¬فدائیان استفاده شده است. نتیجه این پژوهش نشان داد که فدائیان عمدتاً ایرانی و از طبقات پایین جامعه شهرها و روستاهای نزدیک به مراکز نزاری برخاسته بودند.

رجال ایرانی اسماعیلی مذهب از آغاز تا سقوط الموت
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان خراسان رضوی - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی 1390
  فرشته مکی   مریم معزی

اسماعیلیه دومین شعبه پرجمعیت شیعه بعد از اثنی عشری است. این شعبه پس از وفات امام جعفر صادق (ع) در سال 148 هجری قمری، قائل به امامت اسماعیل فرزند بزرگتر امام شدند و از دیگر شیعیان جدا گشتند و برای براندازی حکومت عباسیان کوشیدند و در قرن های سوم تا هفتم هجری قمری پیروان بسیاری یافتند، ازآن جمله در ایران دست به تبلیغات مخفیانه زدند و کسان و گروه هایی به آنان پیوستند. در واقع اسماعیلیه نام عمومی تمام فرقه هایی شدکه بعد از امام جعفر صادق(ع) به امامت فرزندش اسماعیل یا نوه ایشان محمدبن اسماعیل اعتقادداشتند و گاه با نام های گوناگونی چون باطنیه،تعلیمیه،سبعیه،حشیشیه،ملاحده، قرامطه و نزاریه خوانده شد.این مذهب توسط داعیان و رجالی در ایران گسترده شد. 1- رجال ایرانی اسماعیلی چه کسانی بودند؟ 2- به کدام طبقه اجتماعی تعلق داشتند؟ 3- از چه زمینه های فکری و مذهبی برخوردار بودند؟ 4- چگونه و در کدام مناطق دعوت اسماعیلیه را گسترش دادند؟ سوالات این پایان نامه گردید و هدف های تحقیق را نیز مشخص کرد. این کار با استفاده از روش تحقیق تاریخی (توصیفی ـ تحلیلی) کوشش کرده است تا به پرسش های فوق پاسخ دهد.

تاریخ مهمانسرای آستان قدس رضوی: از صفویه تا پایان قاجاریه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  سهراب پورمحمدتقی جعفرآبادی   مریم معزی

مهمانسرای رضوی یکی از نخستین مؤسسات آستان قدس رضوی می باشد که در عصر صفویه در جوار بارگاه مطهر امام رضا با هدف تغذیه زائرین و خادمین تأسیس شده است و تا امروز هم چنان مشغول انجام وظیفه در قبال میهمانان و خدمت گزاران حضرت رضا (ع) می باشد. موضوع این پژوهش با عنوان "تاریخ مهمانسرای آستان قدس رضوی از صفویه تا پایان قاجاریه" پژوهشی است تاریخی که با روش تحقیق تاریخی از نوع توصیفی – تحلیلی و متکی بر اسناد آستان قدس رضوی ، با هدف مشخص کردن تاریخ مهمانسرا و خدمات آن در ادوار گذشته نظیر زمینه ها و تاریخ تأسیس، عناوین، مکان، موقوفات، نذورات، مقدار بودجه و مقدار هزینه های سالیانه، القاب و عناوین کارکنان و مقدار حقوق دریافتی ایشان و انواع حقوق و دستمزدها ، چگونگی تهیه مایحتاج مورد نیاز علاوه بر موقوفات و نذورات، خرید لوازم و تعمیرات مختلف ، کمیت و کیفیت انواع غذاها، وعده ها و اوقات پذیرایی و طبقات مختلف پذیرایی شده و انواع ظروف استفاده شده در مهمانسرای حضرت رضا (ع) می باشد.

نقش سادات در ایران عهد بوییان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات 1393
  مجتبی حسینی کفشدار   مریم معزی

اسکان غیررسمی پدیده ای است که به دنبال تحولات ساختاری و بروز مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی مانند جریان سریع شهرنشینی و مهاجرت روستائیان به نواحی آسیب پذیر شهری بوجود آمده است. جریان سریع شهرنشینی در 20 سال گذشته پدیده اسکان غیررسمی را به دنبال داشته است و این پدیده در حال رشد مشکلات اجتماعی، اقتصادی ، فرهنگی، امنیتی و زیست محیطی فراوانی را برای این شهرها بوجود آورده است. لذا در این پژوهش سعی شده است با توجه به رویکرد توانمندسازی اجتماع محور در محلات ناحیه 6 شهرداری مشهد به توانمندسازی این گونه سکونت گاهها و نقش مدیریت محلی اهالی در تقویت این روند پرداخته شود. روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد و جهت تحلیل داده ها از تحلیل های آماری و پرسش گری استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که با توجه به ابتکارات مردمی و تقویت نهادهای مدیریتی و تصمیم گیری درون ناحیه ای بر منطقه می تواند به عنوان راهکارهای موثری در توانمندسازی سکونت گاه های این منطقه عمل کند.

سیره اجتماعی امام دوم تا چهارم(ع)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1393
  اکرم جهاندیده   هادی وکیلی

از نظر اسلام انسان موجودی اجتماعی است و اجتماعی بودن انسان اقتضا می کند که روابط خود را با دیگران بشناسد و به درستی سامان دهد . سیره اجتماعی امامان معصوم(ع) به معنای رفتارهایی است که در ارتباط با اجتماع انجام داده اند و بیانگر ارزش های دینی و اخلاقی مورد نظر ائمه هستند.علاوه بر آن گفتار ایشان درباره موضوعات اجتماعی و نحوه تعامل با اقشار مختلف ذیل سیره اجتماعی قرار می گیرد. سیره نظری و عملی ایشان را می توان در حوزه های مختلف از جمله خانواده،تعاملات برون خانواده ،تعلیم و تربیت واقتصاد اجتماعی بررسی کرد. ائمه در زمینه اجتماعی و برخورد با جامعه، روابط خویش را بر اساس دستورات الهی و نبوی قرار داده و در پی ساختن جامعه ای متخلق به اخلاق اسلامی بودند.هدف این نوشتار بررسی سیره اجتماعی امام دوم تا چهارم(ع) است و به روش تاریخی با استفاده از منابع کتابخانه ای و با اسلوب توصیفی-تحلیلی انجام شده است.

روابط صوفیان گنابادی با دربار پهلوی دوم
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات 1393
  مجید نکاحی   هادی وکیلی

تصوف در قرن دوم هجری و پس از آن که عده ای برای در امان ماندن از آلودگی های دنیوی، حالت انزوا و گوشه نشینی به خود گرفتند، با استفاده از اندیشه ها و آداب و سنت های رایج دیگر ادیان در جامعه مسلمانان بویژه اهل سنت شکل گرفت. البته مشکلات و سختی های روزگار هم از عوامل گرایش مردم به صوفیگری می باشد. حمایت های حاکمان از صوفیان و بویژه اقطاب صوفیه را بایستی ناشی از اهداف سیاسی و عقیدتی دانست که البته جایگاه معنوی آنان را در نزد حاکمان ارتقاء می داد. تصوف به جای حفظ معنویت و جایگاه خویش بتدریج با ارتباط با سران حکومت ها، درباریان و برخی از گروه های سیاسی بخصوص در قرن اخیر با تشکل هایی مانند انجمن اخوت و فراماسونری در آمیخت و به حکومت و اشراف نزدیگ گردید، به طوری که گاه با بیگانگان هم ارتباطی پیدا کرد. در میان فرق صوفیه رایج در ایران، سلسله نعمت اللهی علیشاهی یا نعمت اللهی گنابادی بیشترین پیروان و نفوذ را در بین طبقات مختلف دارند. اقطاب نعمت اللهی گنابادی از یکسو مراودات زیادی با دربار پهلوی داشتند و از دیگر سو تلاش می کردند با علما و مراجع مرتبط باشند. بررسی روابط دوسویه این فرقه و رژیم پهلوی موضوع اصلی این نوشتار است.

پژوهشی در مصالحه نامه های خراسان در دوره قاجار (با تکیه بر مصالحه نامه های موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی)
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی 1391
  هادی کدخدا   مریم معزی

پژوهش در اسناد می تواند تکیه گاه محکمی در تحقیقات تاریخی به شمار آید خود اسناد شامل تقسیم بندی های مختلفی است . یک دسته از این اسناد ،مصالحه نامه ها می باشد. مصالحه نامه هاگوشه هایی از زندگی اجتماعی -اقتصادی دوره تاریخی معینی را در بر می گیرد .بنابراین با استفاده از همین ویژگی ،حدودا تعداد 150 برگه از مصالحه نامه های خراسان در دوره قاجار موجود در مرکز اسناد آستان قدس رضوی مورد بررسی قرار گرفته است. بنابراین استنساخ اسناد یک قسمت از کار را در بر می گیرد .علاوه بر خواندن و استنساخ مصالحه نامه ها ،مشخصات اسناد نیز مورد توجه قرار گرفته و استخراج شده است.هدف بعدی پرداختن به جوانب گوناگون زندگی اجتماعی مردم این دوره ،با استفاده از این اسناد بوده است . این اهداف با استفاده از روش توصیفی ، تحلیلی وآماری ارائه شده است.

رویارویی تشیع و تسنن در روابط صفویان و شیبانیان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1386
  بهجت کارگر زرندی   مریم معزی

چکیده ندارد.

تأثیر آموزه های بودایی بر نخستین جرگه های متصوفه در خراسان تا پیش از دوره ی مغول
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید بهشتی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1388
  پیمان ابوالبشری   مریم معزی

چکیده ندارد.