امروزه، افزایش روزافزون جمعیت شهری، مسائل و مشکلات بسیاری را برای این سکونتگاهها بوجود آورده که کمبود زمین مناسب جهت کاربری های مختلف یکی از آنها بوده است. در همین راستا استفاده غیر اصولی و برنامه ریزی از زمین و تغییر کاربری ها بدون توجه به ظرفیت های محیطی موجب از بین رفتن تعادل و توازن محیط زیست گردیده و بهره گیری از خدمات شهری را دچار چالش نموده است. از این رو، تحلیل فضایی و مکان یابی بهینه کاربری های شهری، یکی از اهداف اصلی مدیران شهری است. امروزه خدمات بهداشتی و درمانی به عنوان یکی از زیر ساختهای شهری در جهت توسعه سکونتگاههای انسانی مطرح می باشد و هدف آن بالا بردن سطح سلامت افراد، پیشگیری از بروز و شیوع بیماری ها و معالجه به موقع آنها است، مکان یابی این نوع کاربری ها بایستی بر اساس نیاز های ضروری ساکنان ایجاد شود. شهر تهران به تناسب افزایش جمعیت و توسعه کالبدی از نظر مکانیابی مراکز خدماتی بویژه مراکز بیمارستانی مورد توجه قرار نگرفته و در این زمینه با مشکلاتی از جمله: پایین بودن سرانه خدماتی، تمرکز و تراکم شدید،آلودگی و شلوغی محیط استقرار، جانمایی نامناسب کاربری ها و مسائلی از این دست روبروست. منطقه 11 شهر تهران نیز از این مشکل مستثنی نمی باشد و در مکان یابی خدمات شهری خصوصا" خدمات بهداشتی –درمانی (بیمارستان) با مشکل روبرواست. متمرکز شدن تعدادی از این کاربری در شمال شرغی و کمبود آن در شمال غرب و بخش های دیگر منطقه همجواری با کاربری های ناسازگار، عدم تعادل ظرفیت بیمارستانها با پارکینگهای منطقه ، مکان گزینی در بافت مسکونی و پر جمعیت منطقه و در نهایت کمبود در تخصیص تخت بیمارستانی از این جمله است. پژوهش حاضر با درنظر گرفتن ضروریات فوق و با هدف تحلیل فضایی کاربری خدمات بهداشتی درمانی(بیمارستان) در منطقه 11 شهر تهران به بررسی و تحلیل 14 مرکز بیمارستانی در این منطقه نموده است. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی ضمن بررسی چگونگی توزیع فضایی-مکانی خدمات بهداشتی- درمانی و به طور خاص خدمات بیمارستانی در منطقه 11 شهر تهران، با استفاده از تکنیک سیستم اطلاعات جغرافیایی و وزن دهی به معیارها با روش تحلیل سلسله مراتبی به ارزیابی مکانی این خدمات پرداخته و سپس اقدام به تعیین مکانهای مطلوب جهت احداث کاربری بیمارستانی در منطقه مورد مطالعه نموده است. پاسخگویی به سوالاتی از قبیل اینکه؛ توزیع فضایی مراکز خدمات بهداشتی–درمانی(بیمارستان) در شهر تهران(منطقه 11) چگونه است؟ و چگونه می توان با انجام تحلیل فضایی و ارزیابی عملکردی ، کاربری های بهداشتی و درمانی را افزایش داد؟ با بررسی و تحلیل فضایی مراکز بیمارستانهای منطقه مورد مطالعه،شناسایی و تعیین معیارهای تاثیرگذار، تحلیل و ارزیابی مراکز خدمات درمانی صورت گرفته است. نگرش غالب در این تحقیق نگرش سیستمی می باشد.علت انتخاب رویکرد سیستمی به عنوان رویکرد تحقیق را می توان قابلیت و توانایی این رویکرد در شناخت و تجزیه و تحلیل عوامل متعدد در وقوع یا روند تحولات یک پدیده دانست. در این نگرش جغرافیدانان در بررسی پدیده های جغرافیایی آنها را به عنوان یک نظام یا سیستم مورد توجه قرار می دهند. این سیستم متشکل از اجزاء و عناصر متعددی است که با هم در یک ارتباط متقابل کارکردی برای رسیدن به هدف یا اهداف مشترک قرار دارند و ممکن است عملکرد آنها تحت تأثیر عوامل یا دلایل متعددی تقویت یا تضعیف شود. بنابراین زمانی می توانیم این تأثیر و تأثر را بخوبی بررسی کنیم که آنها را در کنار هم و در ارتباط با هم تحلیل کنیم و چنین مزیتی در سایه نگرش سیستمی میسر خواهد بود. در خاتمه پهنه های فضایی جهت تاسیس و استقرار مکانی مراکز خدمات درمانی در این منطقه پیشنهاد گردیده است.

اساساً شهـر به مثابه بستری برای نیل به شادی، نشاط و سرزندگی در نظر گرفته می شود. محله، فضایی خرد برای کنش های متقابل اجتماعی چهره به چهره و غیر رسمی تلقی شده است. فضاهای محلی و هویت اجتماعی آن به لحاظ همگنی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فضایی، سوژه منحصـر به فردی برای سیاست گذاری شهری در زمینه مشارکت شهروندی بوده است. رهیافت توسعه پایدار، به عنوان موضوع روز دهه آخر قرن بیستم از سوی سازمان ملل مطرح و به عنوان دستور کار 21 در سطوح بین المللی، منطقه ای و محلی تعیین گردید. توسعه پایدار شهری دارای ابعاد گسترده و پیچیده است. بهترین عواملی که باید در تکوین این پدیده شهری مورد توجه قرارگیرند، عبارتند از: عوامل اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و کالبدی. « تفکر جهانی و عمل محلی » که یکی از اصول توسعه پـایدار است، حـائز این نکته است که « جهانی بیندیش و محلی عمل کن »، شعار اصلی توسعـه پایدار بوده که جز با توجه واقعی و کافی به مشکلات محلی و حل آن از طریق مشارکت ذی نفع ها حاصل نمی شود. پژوهش حاضر در پی ارزیابی عملکرد مدیریت شهری در محلات شهری، مورد مطالعه محله اکباتان منطقه 5 شهر تهران بوده است. با توجه به فرضیات پژوهش، روش کار به صورت توصیفی- تحلیلی بوده است. بدین صورت که با مطالعه منابع کتابخانه ای و اسنادی مبانی نظری پژوهش تدوین گردیده است. در بخش تحلیلی نیز از نرم افزار spss استفاده به عمل آمده است. برای آزمون فرضیه اول از آزمون نسبت (binomial test) و برای آزمون فرضیه دوم از تحلیل رگرسیون بهره گرفته شده است. میانگین پایداری کلی در سطح محله اکباتان 5286/3 بوده است. با توجه به این که این میزان بالاتر از حد متوسط طیف لیکرت (3) بوده، پایداری در محله اکباتان در سطح بالایی قرار گرفته است. در آزمون فرضیه دوم نیز مشخص شد که، مدیریت شهری در پایداری محله ای محله اکباتان با ضریب تعیین 488/0 اثرات مثبت داشته است. بیشترین تأثیر در بعد کالبدی با 6/47 درصد و کم ترین تأثیر در بعد اجتماعی- فرهنگی با 8/15 درصد بوده است. واژگان کلیدی : مدیریت شهری، توسعه پایدار، توسعه پایدار محله ای، محله اکباتان، منطقه 5 شهر تهران.

مسئله ای که امروزه شهرهای کشورمان با آن مواجهه است مساله ترافیک وعدم دسترسی به موقع، آلودگی هوا، سفرهای روزانه برای انجام کارهای جزیی وسایر مسایل مرتبط با آن می باشد، یکی از راهکارهایی که در عرصه جهانی برای کاهش این مسایل انجام شده است، ایجاد شهر الکترونیک است. این پژوهش با روش های(پیمایشی و اسنادی) و منابع متنوع و جدید امکانات و ظرفیت های منطقه 8 شهرداری تهران را به لحاظ ایجاد شهر الکترونیک بررسی می کند و امکانات و ظرفیت های ایجاد شهر الکترونیک در منطقه هشت را بررسی می کند. هدف این پژوهش بیشتر بررسی امکانات زیرساختی و فرهنگی می باشد.رهیافت نظری این تحقیق براساس نظریه دانش محور می باشد.در تحقیق حاضر از مطالعات اسنادی، دانشگاه ها و مراکز پژوهشی و موسسات ذیربط استفاده شده است. در روش میدانی از ابزار سنجشگری شامل پرسشنامه استفاده می شود.جامعه موردم مطالعه شامل شهروندان منطقه هشت به تعداد378725هزار نفرمی باشد. در پرسشنامه هایی که برای جمع آوری داده های مربوط به ظرفیت های فرهنگی شهروندان تکمیل شده، 250 نفر آنرا مردان و 150 نفر را زنان تشکیل می دهند. از 400 نفر بیشترین گروه سنی بین 18 تا 30 سال می باشد. 210 نفر از نمونه مورد مطالعه دارای تحصیلات لیسانس می باشند. 117 نفر از پاسخ دهندگان دانش آموز و دانشجو می باشند. 335 نفر از افراد پاسخ دهنده به پرسش نامه دارای رایانه شخصی می باشند که در این میان 310 نفر طی چند ماه اخیر خرید اینترنتی داشته اند. ضمنا 227 نفر از نمونه مورد مطالعه آموزش رایانه را نیز سپری کرده اند ، نتایج نشان می دهد، عمده ترین دلیل عدم استفاده از اینترنت گرانی اتصال بیان شده است که این ضعف زیرساختی نه تنها شامل منطقه هشت بلکه شامل حال کل شهر تهران می باشد و دلیلی بر ضعف زیرساختی منطقه هشت نمی شود.336 نفر از پاسخ دهندگان در منزل خود از اینترنت استفاده می کنند که این گویه دلیلی بر بالا بودن ظرفیت زیرساختی و فرهنگی منطقه هشت می باشد. 182 نفر از پاسخ دهندگان اخبار و مطالب مورد نیاز خود را از طریق اینترنت کسب می کنند. در میان پاسخ دهندگان 58.8 درصد از مردان و 53.3 درصد از زنان آموزش های رایانه ای را گذرانده اند. در بررسی های مربوط به زیرساخت های فیزیکی برای ایجاد شهر الکترونیک یک سری امکانات از جمله: پلیس +10، خدمات الکترونیک شهر، بانک ها و موسسات اعتباری و غیره با استفاده از نرم افزار gis مورد بررسی قرار گرفته است. نقشه های خروجی نشان از تعداد و توزیع مناسب این امکانات در سطح منطقه هشت دارد.