انقلاب اسلامی ایران به عنوان انقلابی فرهنگ ساز شناخته شده است؛ فرهنگی که هویت اصلی این انقلاب را شکل می دهد. این پژوهش به بررسی ابعاد گوناگون فرهنگ جمهوری اسلامی ایران می پردازد و برای تبیین آنها در قالب بیانیه ماموریت و سیاست های فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، بیانات مقام معظم رهبری را به عنوان ولی فقیه و سیاستگذار کلان کشور به عنوان مبنا برگزیده است. بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، ماموریت های کلان نظام در حوزه فرهنگ در سه بخش تبیین ارکان فرهنگ جمهوری اسلامی ایران، اقتدار فرهنگی و ارتفای فرهنگی خلاصه می شود. هر کدام از این ماموریت ها در بر گیرنده عناصر مختلفی هستند. ارکان اصلی فرهنگ جمهوری اسلامی ایران را سه عنصر توحید، عدالت و کرامت تشکیل می دهند. این سه عنصر در کنار یکدیگر شجره طیبه ای را شکل می دهند که توحید به عنوان اصل آن و کرامت و عدالت به عنوان فرع آن مطرح هستند. اقتدار فرهنگی به معنای توانایی اثرگذاری و اثرناپذیری فرهنگی است. دستیابی به ارتقای فرهنگی نیازمند بیداری، بهبود رفتارهای اجتماعی، جهاد فرهنگی، استقلال فرهنگی و صدور انقلاب است. ارتقای فرهنگی به جنبه تحول و پیشرفت فرهنگی می پردازد و عناصر مختلفی از جمله اهداف، مسیر، الگو، ابزارها و چشم انداز تحول فرهنگی را مورد توجه قرار می دهد. این مقوله ها پس از تجزیه و تحلیل در قالب بیانیه ماموریت و سیاست های کلان فرهنگی نظام در پایان گزارش شده اند. برای انجام این پژوهش از روش تئوری پردازی داده بنیاد استفاده شده است و بخش قابل توجهی از بیانات مقام معظم رهبری در حوزه فرهنگ در طول آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

ارزش ها در زمره ی مشخصه های مهم جوامع هستند که مبانی فکری تعاملات فردی و اجتماعی هر جامعه را رقم می زنند. در حوزه ی علم سازمان و مدیریت نیز این ارزش ها به ویژه در سالیان اخیر از جایگاه خاصی برخوردار گردیده اند، به گونه ای که اغلب سازمان های امروزی در بیانیه مأموریت، در کنار چشم انداز و رسالت سازمان، از ارزش های سازمان خویش سخن به میان آورده اند. این تحقیق به دنبال آن بوده است تا نحوه ی تأثیرگذاری این ارزش ها را بر تعدادی مشخص از فرآیندهای سازمانی در بانک کشاورزی مورد شناسایی قرار دهد. به همین منظور، تحقیق حاضر در دو گام به انجام رسیده است. در گام اول، با تعدادی از مدیران بلندپایه بانک کشاورزی مصاحبه صورت گرفته و با استفاده از روش تحقیق داده بنیاد، مدلی استخراج گردیده است که در حقیقت نشان دهنده ی ادعای مدیران این بانک در رابطه با نحوه ی اثرگذاری ارزش های سازمان بر فرآیندهای سازمانی است. در گام دوم، میان تعدادی از کارشناسان این بانک در بخش های مختلف پرسشنامه توزیع شده و آن ها در رابطه با نحوه ی اثرگذاری این ارزش ها بر فرآیندهای سازمانی مورد سوال قرار گرفته اند. در تحلیل پاسخ ها، به کمک نرم افزار spss، از دو آزمون آماری یعنی آزمون t استیودنت و آزمون توزیع دو جمله ای استفاده شده است. تحلیل نظرات کارشناسان مبین آن است که ارزش های این بانک بیشتر شکل نمادین داشته و تأثیر عینی قابل توجهی بر فرآیندهای سازمانی نداشته اند. واژگان کلیدی: ارزش، ارزش های محوری، فرآیندهای سازمانی، برنامه ریزی استراتژیک، بانک کشاورزی

سازمانها همواره به دنبال استخدام نیروی انسانی کارآمد و متخصص برای بکارگیری آنها در راستای اهداف سازمانی خود هستند. این نیروها برای انجام و اجرای مأموریت های محوله نیاز به مدیریت انگیزش دارند تا ضمن بالندگی و رشد در مسیر شغلی دچار روزمرگی و بی انگیزگی نشوند. مدیریت انگیزش با توجه به ویژگی های فرهنگی، طبقه اجتماعی و اقتصادی و طیف مذهبی هر فرد، سازمان و جامعه با یکدیگر متفاوت است که این امر بر پیچیدگی این موضوع می افزاید. از مواردی که ایجاد و مدیریت انگیزه در آن نقش کلیدی و اساسی دارد عرصه مدیریت فعالیت های نظامی و خاصه جنگ است. از طرفی، دوره دفاع مقدس در تاریخ انقلاب اسلامی نیز، یکی از برهه های حساس در بروز توانمندی های مدیریتی است که مدیریت انگیزش نیروها در یک جنگ کاملا نابرابر، از جمله رموز سرافرازی و عزت نظام دینی در آن دوره به شمار می رود. در این پایان نامه از طریق مصاحبه با کارشناسان، فرماندهان و رزمندگان دوران دفاع مقدس و رجوع به وصیت نامه های شهدای گرانقدر و انجام مطالعات کتابخانه ای با استفاده از روش داده بنیاد به تبیین مدل انگیزشی رزمندگان در طول دوران دفاع مقدس پرداخته شده که در نتیجه آن به 37 مفهوم اصلی دست یافته شد. پس از آن این مفاهیم در قالب مقوله های اصلی ثابتات مرجع (ثابتات اندیشه ای و ثابتات معطوف به هدف)، محرک های ورود به عرصه دفاع مقدس و عوامل تقویت و تضعیف کننده انگیزه دسته بندی گردید. در نهایت بر اساس یافته های مفهومی مدل فرآیندی ایجاد و شکل گیری انگیزه در رزمندگان در دوران دفاع مقدس ارائه گردیده است. واژگان کلیدی: انگیزه، مدیریت انگیزش، دفاع مقدس، مولفه های انگیزش اسلامی، فرآیند انگیزشی رزمندگان.

در مطالعات و تحقیقات انجام شده در رشته مدیریت، توجه وافری صرف اداره جوامع، سازمان ها، گروه ها و افراد شده و مقوله مدیریت خویشتن علی رغم ضرورت و اهمیت وافرش کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش تئوری پردازی داده بنیاد که از روشهای پژوهش کیفی است تلاش گردید به مسأله چگونگی مدیریت خویشتن بر اساس نظرات حضرت امام خمینی قدس سره در کتاب شریف چهل حدیث ایشان پاسخ داده شود. برای این منظور تعداد هشت حدیث از احادیث آن کتاب با روش نمونه گیری نظری انتخاب شده و مورد تحلیل قرار گرفت و ضمن استخراج نکات کلیدی و کدگذاری آنها، مفاهیم و مقولات مرتبط شناسایی گردید. بر اساس مدل بدست آمده از یافته های این پژوهش، مدیریت خویشتن دارای دو سطح است: سطح اول ناظر به ساحت ملکی انسان است و با اداره قوای ظاهری و اصلاح اعمال و رفتار تلازم دارد. سطح دوم به ساحت ملکوتی انسان مربوط میشود و با اداره قوای سه گانه واهمه، شهویه و غضبیه و اصلاح ملکات نفسانی متلازم است. راهکارهای مدیریت خویشتن درسطح اول عبارتند از تفکر، عزم، مشارطه، مراقبه، محاسبه، و تذکر؛ و راهکارها و راهبردهای سطح دوم مدیریت خویشتن عبارتند از حفظ خیال، موازنه و اصلاح ملکات نفسانی که خود شامل راهکار علمی و عملی می شود.

چکیده یکی از آرمان های تحقق چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، دستیابی به جایگاه اول فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی است. از نظر فناوری، کشور جمهوری اسلامی ایران با رقیبان خود در منطقه، در یک رقابت تنگاتنگ است که پیچیدگی محیط همواره باعث افزایش پویایی رقابت شده است. همه کشورهای منطقه با شتاب به سوی تحقق آرمان های فناوری خود در حرکت هستند. پویایی رقابت در این محیط، نیاز به تحلیل مزیّت رقابتی را بیشتر از گذشته بیان می کند. در این پژوهش با استفاده از نظریه مبتنی بر منابع، نظریه مبتنی بر محیط، مدل دلتا و همچنین شاخص های کلان رقابت پذیری، وضعیت مزیّت رقابتی کشور برای حصول آرمان های فناوری چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران تحلیل و بررسی می شود. هدف از این پژوهش بررسی وضعیت موجود اهدافِ سیاست های فناوری همچون: الف) ایجاد ظرفیت خلق علم، فناوری و نوآوری ب) ظرفیت انتقال و انتشار علم، فناوری و نوآوری و ج) ایجاد ظرفیت جذب علم، فناوری و نوآوری با وضعیت مطلوب آن هاست. برای کشف شکاف های بین وضعیت موجود و مطلوب فناوری سوالات و فرضیات پژوهش بر اساس اهداف شکل گرفتند. در ظرفیت خلق فناوری متناسب با 5 سوال اصلی و 13 سوال فرعی، فرضیات پژوهشی و آماری ساخته شدند. برای کشف شکاف در ظرفیت انتقال و انتشار علم، فناوری و نوآوری، متناسب با سوالات پژوهش، 5 فرضیه اصلی و 5 فرضیه فرعی ساخته شدند. برای کشف شکاف های بین وضعیت موجود و مطلوب در ظرفیت جذب علم، فناوری و نوآوری، متناسب با 6 سوال اصلی و 12 سوال اصلی، فرضیات پژوهشی و آماری ساخته شدند. وضعیت موجود و مطلوب فناوری، با رویکرد پژوهش کمی و استراتژی پیمایش با ابزار پرسشنامه که جامعه آماری آن خبرگان عرصه فناوری هستند بررسی می شود. نتایج حاصل از آزمون مقایسات زوجی بیانگر این است که در تمامی حوزه های بررسی شده در زمینه فناوری، بین وضعیت موجود و وضعیت مطلوب شکاف معناداری وجود دارد. لذا بدین منظور، برای پرکردن شکاف ها، استراتژی های کلان رقابتی متناسب شناسایی و پیشنهاد شدند. کلمات کلیدی: فناوری، مزیّت رقابتی، استراتژی های رقابتی، چشم انداز بیست ساله جمهوری اسلامی ایران، مدیریّت استراتژیک

موضوع کسب و کار و تامین معیشت زندگی یکی از مهم ترین و حیاتی ترین اجزای هر جامعه انسانی را تشکیل می دهد. این موضوع از آنجا که خاستگاه تمایلات مادی است، می تواند ریشه انحرافات مهمی تلقی شود. لذا سامان دادن به این حوزه رفتاری و تعاملی انسانی، امری ضروری به شمار می رود. تنظیم و بهبود این روابط بایستی با تکیه بر معارف دینی باشد که ضمن کارآمدی لازم می تواند زمینه تکامل فردی و اجتماعی را فراهم کند. در تحقیق حاضر تلاش شده است تا در سطح مبانی، سنت رزق از منظر قرآن کریم تبیین شده و تاثیر آن بر کسب و کار بیان شود. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش، روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم با رویکرد تفسیر قرآن به قرآن است. برای تبیین نگاه قرآن در موضوع سنت رزق، تمام آیاتی که از ریشه رزق هستند، احصا و مورد تدبر و تفسیرخوانی قرار گرفتند و مدل سنت رزق از آیات قرآن در سه بعد اصلی احصا شد: رزق، رازق و مرزوق. در بعد رزق، برخی از مصادیق رزق در قرآن، توصیفات رزق در قرآن، مفاهیم مرتبط با رزق، دوگان های رزق، ابعاد سنت رزق و ... مورد بررسی قرار گرفت. در قسمت رازق خداوند به عنوان رازق حقیقی در قرآن معرفی شد و در نهایت در قسمت مرزوق، رفتار مرزوقین در مقابل قبض و بسط رزق، آسیب شناسی رفتاری در بهره مندی از نعمت، وظایف مرزوقین در بهره از رزق و آثار ایمان به رزاقیت خداوند بیان شد. در نهایت نیز دو کارکرد اعتقاد به سنت رزق به اجمال بررسی شد. کارکرد اول در خصوص توجه به سنت های الهی در برنامه ریزی است و کارکرد دوم بازخوانی اصل رقابت با قرائت نظام سرمایه داری از منظر دینی است.

یکی از مناقشه برانگیزترین موضوعات در چند دهه اخیر پدیده جهانی شدن و چالش های ناشی از آن است که به باور بسیاری از صاحب نظران، بایستی برای جلوگیری از آسیب در مقابل آن ها به چاره جویی پرداخت. همکاری های چند جانبه و یکپارچه سازی، راهکاری است که می تواند با حمایت از کشورهای عضو برای اصلاح ساختارهای داخلی، آن ها را آماده ورود به فضای جهانی کند. به رغم اهمیت موضوع فوق، ضعف جدی در میان کشورهای اسلامی در این زمینه وجود دارد. هدف پژوهش حاضر، در درجه اول یافتن راهی برای ایجاد و گسترش همکاری ها در حوزه علمی در میان کشورهای اسلامی و در درجه دوم بهبود وضعیت علمی و سودآوری اقتصادی است. ایده محقق آن است که با توجه به فرایند شکل گیری یک همگرایی، بایستی از حوزه های مختلف در جهت شکل گیری همکاری های چندجانبه تلاش کرد و می توان با شروع از حوزه ای کوچک و موثر به همکاری های گسترده تر در آینده امیدوار بود. به همین خاطر، موضوع همکاری علمی در حوزه علوم انسانی اسلامی، بین دو کشور اسلامی ایران و مالزی بررسی می شود. سوال اصلی تحقیق آن است که « جمهوری اسلامی ایران چه قابلیت هایی در حوزه علوم انسانی اسلامی داراست که بتواند از آن ها در جهت تشکیل اتحاد دانشگاهی با کشور مالزی استفاده نماید؟». در این پژوهش، از مصاحبه کیفی با خبرگان جهت گردآوری اطلاعات و همچنین از روش تحلیل مضمون استفاده شده است. نتیجه به دست آمده حاکی از آن است که ایران در حوزه نرم افزاری قوت بالقوه قابل ملاحظه ای دارد. البته قوت هایی نیز در حوزه سخت افزاری شناسایی شدند. قوت های موجود به ترتیب بیشتر در حوزه هایی مانند منابع قابل توجه جهت تولید علم اسلامی، وجود نیروی انسانی اندیشمند و بهره مندی از نهادهای علمی اسلامی مانند حوزه های علمیه است. در نهایت با شکل گیری این همکاری ها می توان به توسعه و تقویت علمی دو کشور در این حوزه و همچنین همکاری در حوزه های گسترده تر امیدوار بود. این پژوهش به عنوان نمونه ای برای شکل گیری همکاری میان کشورهای عضو سازمان همکاری های اسلامی ارائه شده است که این همکاری ها می تواند به همگرایی میان این کشورها منجر شود.