پژوهش حاضردرقالبهای خاطره ،اسناد، مقاله ،تحقیق وتدوین بقلم نویسندگان داخلی وخارجی درسه فصل براساس اهداف وسوالات تقسیم بندی شده است.درفصل اول باعنوان « قیام 29 بهمن 56 تبریز» تلاش شده با تجزیه وتحلیل منابع به انگیزه وماهیت قیام تبریزپاسخ داده شود. درفصل دوم «جنبش دانشجویی دانشگاه تبریز(57-56) » به این سوال مهم پاسخ داده شد که نقش دانشجویان درحرکت های انقلابی تبریزچه بود؟ فصل سوم این پژوهش تحت عنوان « نخبگان مذهبی وسیاسی تبریزدرپیروزی انقلاب اسلامی (57- 56)» با تکیه براسناد ومدارک تاریخی وکمک گیری ازفصول قبلی کوشش شده به این پرسش پاسخ داده شود که سردمداران وشخصیت های مذهبی قیام تبریزچه کسانی بودند؟ بی شک همه می دانند که تاریخ پرفرازونشیب آذربایجا ن درطول قرنهای متمادی،جولانگاه تاخت وتازاقوام بیگانه بوده است؛اما نپذیرفتن یوغ استبداد واستعمار را مردان این خطه ازسرزمین ایران به وضوح نشان داده اند. دراین پژوهش به نقش نخبگان مذهبی- سیاسی تبریز درواپسین سالهای انقلاب اسلامی (57-1356) پرداخته شده است. با پیروزی دموکراتها درآمریکا وایجاد فضای بازسیاسی موجب فروکش اختناق درکشورشد با احیاء شدن برخی ازاحزاب وگروهها که جرأت فعالیت نداشتند برسیرمخالفان شاه افزوده شد. شاه با حمایتهای بی دریغ امریکا (کارتر) که او را«رهبرمقتدر» وایران را«جزیره ثبات» درمنطقه ناآرام خاورمیانه خوانده بود با حمله به امام خمینی(ره) به صورت کینه توزانه چالش بزرگ خویش را با مردم ایران آغازنمود. ابتدا دستورچاپ مقاله موهن راعلیه ایشان صادرنمود. سپس با اعتراض مردم شهرقم روبروشد که عکس العمل رژیم به رگباربستن مردم بی دفاع این شهربود. دراربعین کشته شدگان این شهر قیام 29 بهمن تبریزبه وقوع پیوست که ازاولی گسترده تربود. درپی قیام تبریزنیروهای مذهبی با ارشاد قاضی طباطبایی رهبری نهضت اسلامی را به طورکامل بدست گرفتند وسایرجریانات نیزدرکنارآنها مجبوربه همراهی وهمگامی شدند. با اعلام عزای عمومی درچهلم کشته شدگان شهرقم درتبریزوتنظیم اعلامیه ای به امضاء 9 تن ازعلمای تبریزچون؛ قاضی طباطبایی، سیدحسن انگجی،عبدالحسین غروی،میرزا کاظم دینوری و...قیام صورت علنی به خود گرفت وبازار تبریزبه تعطیلی کشانده شد و بازاریان مذهبی درکنارسایراقشارمردم همسوبا نهضت اسلامی شدند. در روزحادثه با ممانعت شهربانی ازورود به مسجد قزللی وتوهین یکی ازمأموران رژیم به مکان امن خالق هستی درگیری آغازمی شود. خط قرمزرژیم با شعار«مرگ برشاه» دراین روزعظیم شکسته می شود. بطوری که پس ازاین قیام درتمام شهرهای ایران این شعارطنین اندازمی شود. دانشجویان دانشگاه تبریز نیزبه پیروی ازعلمای این شهربا رهبری قاضی طباطبایی اعلامیه ای صادرو مردم را به برگزاری مراسم چهلم کشته شدگان شهرقم دعوت نمودند. دانشگاه تبریزدردوجریان مختلف یعنی؛ قیام29 بهمن تبریز وجنبش دانشجویی دانشگاه تبریزنقش خود را به خوبی ایفا نمود بخصوص درجریان دوم که اساتید مسلمان تبریزدرکناردانشجویان با انتشاربیانیه ها وتحصن های اعتراض آمیزتا پیروزی انقلاب اسلامی درسنگرمبارزه با کفروالحاد حضورداشتند. انقلاب اسلامی ایران ازجنبه میزان شرکت نخبگان حایزاهمیت فراوان می باشد. به جزء وابستگان رژیمی همه مردم ایران دعوت امام خمینی (ره) را لبیک گفتند وهرکس نسبت به توان خود به صفوف مبارزه پیوست. ضربه مردم مسلمان ایران دراین روزها به نظام سلطنتی ترمیم ناپذیربود به صورتی که کمررژیم را استراتژی چهلم ها شکست. برخی ازشخصیتهای مهم سیاسی ازجمله ؛ رحمت الله مقدم مراغه ای ،احمد بنی احمد و.. با ایجاد شکاف میان شاه ومردم وگسترده ترشدن دامنه اعتراضات مردمی ازفرصت پیش آمده نهایت استفاده را بردند تا خود را فردی انقلابی ودلسوز مردم جلوه دهند ولی؛ درمعادله سیاسی پیش بینی آنها درست ازآب درنیامد . پس ازپیروزی انقلاب اسلامی نوک تیزحملات خود را متوجه امام خمینی کردند. اینها چه درکسوت روحانی و روشنفکر با سازمان دهی استعمارمی خواستند. هدایت اموررا به مسیردلخواه خود سوق دهند با تبلیغات خطرکمونیسم ازجانب رژیم اینها وجود شاه را مانعی دررا توسعه وگسترش کمونیسم می دانستند. خواستارسرنگونی شاه نبودند.بلکه ؛ درجهت حاکم کردن ارزشهای غربی بودند.

این پژوهش ،تلاشی است برای معرفی خاندانی عالم و دانش پرور از نژادی ایرانی که در مناصب مهم حکومتی سامانیان ظاهر شدند و از مقام و موقعیتشان در جهت ارتقای سطح علمی وفرهنگی این مرز و بوم گام برداشتند. اولین فرد خاندان جیهانی ابو عبدالله وزیربا کیاست وباسیاست امیر احمدبن اسماعیل و امیر نصر سامانی بود که بیشترین نقش و تاثیر را در تحولات سیاسی و فرهنگی عصرش داشت او با کمک دیگر درباریان امنیت و آرامش را در بخارا ایجاد کرد وآن دیار را به مأمنی امن برای دوستداران علم و دانش تبدیل کرد، همچنین با بهره گیری از دانشمندان و جهانگردان و نیز هوش و زکاوت شخصی اقدام به تأسیس دیوانسالاری جدیدی کرد که به واسطه آن پایه های سیاسی دولت محکم شد و از نظم نظام خاصی بر خوردار شد ،او در حین وزارت و پس از کناره گیری ازآن منصب اقدام به تألیف کتب در زمینه های علمی کرد که مهمترین آن کتاب المسالک والممالک در زمینه جغرافیاست که چراغی روشن برای دیگر نویسندگان در این عرصه قرار گرفت ، برادرش ابومنصور جیهانی در اوایل دوره امیر نصرچندی حاکمیت بست و رخج را بر عهده داشت و در آن دیار در عرصه سیاسی اقدماتی را انجام داد سومین فرد این خاندان ابوعلی جیهانی است که در منصب وزارت خوش درخشید و مانند جیهانی بزرگ به حمایت از جریان فرهنگی و علمی پرداخت. آخرین فرد این خاندان علم دوست ابو عبدلله جیهانی است که وزارت را در دوره امیر نوح و امیر منصور بر عهده داشت او تالیفات جیهانی اول را در زمینه جغرافیا تکمیل کرد و کتاب اشکال العالم را در ادامه مسالک الممالک تالیف کرد. کلید واژه ها : جیهان، جیهانی، ابوعبد الله جیهانی، ابو منصورجیهانی، ابوعلی جیهانی، مسالک والممالک

نقش محوری نفت در صنعت و اقتصاد جهان و رقابت کشور ها و شرکتهای نفتی بر سر آن، بر کسی پوشیده نیست. کشور ایران بواسط? دارا بودن ذخایر غنی نفت، از بدو کشف این ماده حیاتی تا مدت زمان مدیدی عرص? ستیز و رقابت پنهان و آشکار قدرتهای خارجی و به تبع آن شرکتهای نفتی بوده است. در این رساله که به تحولات نفت ایران از سالهای 1299 تا 1312ش پرداخته شده سعی شده است به موضوعاتی از قبیل ماجرای کشف نفت در ایران و چگونگی اخذ امتیاز دارسی و همچنین به رابط? قرارداد 1919 و کودتای سوم اسفند 1299 با نفت ایران و هدف انگلیس برای حفظ منابع نفتی ایران از این راه پرداخته شود. همچنین تلاش شده به موضوعاتی از قبیل امتیاز نفت شمال و نحو? برخورد کابینه های ایران از کابین? قوام تا کابین? دوم رضاخان، نفت شمال و برخورد شرکت نفت انگلیس و ایران و به تبع آن دولت انگلیس سهامدار اصلی شرکت نفت توجه شود. دربار? برخورد دولت انگلیس در جهت حفظ نفت ایران، با شیخ خزعل و رضاخان و در نتیجه کنار گذاشتن خزعل مطالبی هر چند ناقص ارائه شده است و در فصول چهارم و پنجم به مسئل? برخورد رضاشاه با شرکت نفت و مذاکرات طرفین از 1305 تا 1312 یعنی تا زمان انعقاد قرارداد 1312 پرداخته ایم.

قیام عشایر فارس در سالهای (1343- 1341ه ش) که از آن به غائله فارس یاد می شود یکی از حوادث مهمی است که در دوران سلطنت محمدرضا شاه رخ داده است که به گواه برخی از آگاهان رژیم، حکومت پهلوی دوم را متزلزل کرد. این قیام که مرکز وکانون اصلی مبارزه آن دو منطقه کوهمره سرخی و بویراحمد بوده است؛ بدنبال طرح اصلاحات ارضی شاه وچندین عامل دیگر پدیدآمده است؛ عواملی چون خلع سلاح عشایر، بی اعتنایی سران رژیم پهلوی نسبت به دو خان بزرگ بویراحمد- ضرغامپور و طاهری- در تهران، اقدامات خداکرم خان فرزند ارشد ضرغامپور و همچنین حمایت علما و روحانیون کشور – خاصه روحانیون فارس- از دیگر عواملی هستند که در برپایی قیام مذکور موثر بوده اند. این قیام که با پیشدستی رژیم شاه در بمباران روستای دروهان – محل تجمع سران بویراحمدی- آغاز شد وتا تابستان 1342- وبا شکست نیروهای عشایر- به طول انجامید منجر به چندین برخورد و درگیری مسلحانه گردید؛ نبرد توت نده، لوداب، پل پرین واز همه مهمتر نبرد گجستان که آخرین نبرد واقعی وجدی میان عشایر و حکومت شاه بود ازجمله این درگیری هاست. بی تردید فقدان رهبری و ایدئولوژی مشخص و واحد، عدم ارتباط میان عشایر قیام کنننده و همچنین سازش سران ایلات مهم جنوب همچون قشقایی و بختیاری با حکومت پهلوی عوامل اصلی شکست نیروهای عشایر بوده است. اما با وجود این شکست قیام مذکور تأثیرات و نتایج مهمی در منطقه به ویژه در بویراحمد داشته اشت؛ تأسیس فرمانداری کل کهگیلویه و بویراحمد به مرکزیت بویراحمد ؛ تشکیل ساواک کهگیلویه و بویراحمد و اتمام جنگ وغارتهای درون و برون ایلی از جمله این تأثیرات است.

در این پژوهش به روابط ایران و امریکا در دوره اول ریاست جمهوری نیکسون پرداخته شده و سعی گردیده است که به عوامل داخلی و خارجی تأثیرگذار در گسترش روابط سیاسی، نظامی و اقتصادی بین دو کشور اشاره شود. قدرت یافتن ایالات متحد? امریکا و اتحاد جماهیر شوروی پس از جنگ جهانی دوم و دستیابی هر دو کشور به سلاح های هسته ای باعث گردید که آنها به یک هدف مشترک که همانا دوری از جنگ اتمی بود فکر کنند. البته پیگیری این هدف به منزل? پایان یافتن جنگ نبود، چرا که نزاع بین دو ابر قدرت در بستری جدید که به جنگ سرد معروف شد، ادامه یافت. در چنین بستری بود که کشورهای ضعیف و بی ثبات جهان سوم به صحنه نبرد سرد این دو ابرقدرت تبدیل شدند. ایران هم با توجه بـه موقعیت ویژ? محیطی و زمینه های مساعد داخلی از قبیل ثروت و جمعیت فراوان، موقعیت استراتژیکی، ثبات نسبی و توان نظامی که آن را از دیگر کشورهای کوچک منطقه متمایز می ساخت، مورد توجه قرار گرفت و همین شرایط ویژه باعث گردید تا ایران بعد از به قدرت رسیدن نیکسون در امریکا عملاً وظیف? ژاندارمی منطقه را بپذیرد. در این میان عواملی چون قدرت طلبی محمدرضا شاه و توسع? گسترد? دستگاه نظامی ایران و صعود ناگهانی قیمت نفت، شرایط را مهیا ساخته و باعث گردید تا ایران در خط مقـدم این رقـابت و نـزاع قـرار گیرد. بنابراین دولت پهلوی با پذیرش نقش جدید سیاسی و امنیتی، به سرعت به کانون توجه غرب تبدیل گشت و به صورت کاملاً شتاب‎آلود به یک قدرت نظامی عمده دست یافت که نتیجه این دگردیسی، افزایش جو خفقان در داخل و مداخلات سیاسی- نظامی فرامرزی و فرامنطقه‎ای در آخرین ده? حکومت پهلوی بود.

رساله حاضر به بررسی تاریخ تحولات سیاسی لارستان از سقوط صفویه تا استقرار قاجاریه می پردازد. خلاء قدرت و به هم ریختگی سیاسی ایران در زمان سقوط صفویه، زمین? مساعد و مناسبی برای رشد و گسترش قدرت های محلی را در لارستان فراهم آورد. منطقه لارستان از 1135 تا 1190ه.ق. شاهد شورش های گسترده خان های محلی بود. ناامنی های شدیدی که بدنبال این درگیری ها بوجود آمد، حیات اقتصادی واجتماعی منطقه را به خطر انداخت و باعث از هم پاشیدن حیات سیاسی منطق? لارستان گردید. شیخ احمد مدنی در حوالی 1130ه.ق. با کمک مردم سنی مذهب لارستان، اوز را به صورت یک قلع? نظامی و مرکز فعالیت های ضد شیعی خود درآورد. وی پس از سقوط اصفهان با اهالی خنج، سده، بلوک و باغ، متفق گشته و به یاری افغانان شتافت و توانست با کمک افغانان و سنیان ناراضی، شورش بزرگی را بر علیه حکومت صفویه و افشاریه در لارستان تشکیل دهد. خاندان نصیرخانی پس از سرکوب شورش شیخ احمد مدنی، بعد از یک دوره جنگ ودرگیری در جنوب ایران به قدرت رسیدند. این خاندان با نبود حکومت مرکزی قدرتمند و هرج ومرج کشور درصدد تسلط بر شیراز و تاسیس حکومت در ایالت پهناور فارس برآمدند. با روی کار آمدن حکومت زندیه در شیراز، این دو سلسله به دلیل هم مرز بودن و رقابت برای تسلط بر مناطق تجاری، برای تضعیف و از بین بردن حکومت رقیب تلاش کردند. زندیان برای تسلط بر راه های تجاری جنوب که در اختیار خوانین نصیرخانی بود، بارها به دلایل مختلف به لار لشکرکشی نمودند. خوانین نصیرخانی نیز برای سرنگون ساختن حکومت زندیه و تسلط بر شیراز بارها به قلمرو زندیان تجاوز کردند و بیشترین کمک های مالی و نظامی را برای رقیبان حکومت زندیه فراهم نمودند. به طور کلی رساله حاضر ترسیم اوضاع سیاسی لارستان در دوره های یاد شده بر پایه منابع موجود است که نویسنده نهایت سعی خود را برای ارائه تصویری مطلوب از این موضوع نموده است.

خاندان برغانی در زمره ی مهمترین خاندان های تأثیرگذار در حوادث دوره قاجار به بعد می باشند. مهمترین چهره ی روحانی این خاندان ملامحمد تقی برغانی ملقب به شهید ثالث بود، در حاشیه زندگی ایشان و خاندان وی تحولاتی فراوانی به وقوع پیوست که از جمله آنها می توان به منازعات اخباری و اصولی، انشعابات در درون مذهب شیعه و نظایر آنها نام برد. رساله ی حاضر با تأکید بر نقش محوری ملامحمدتقی برغانی ، مهمترین حوادث دینی و سیاسی مرتبط با ایشان را مورد بحث قرار میدهد. روش تحقیق این پایان نامه توصیفی تحلیلی است که بر اساس منابع آرشیوی و کتابخانه ای همراه با تحقیق میدانی صورت گرفته است. پرسش اصلی پایان نامه این است که نقش ملامحمدتقی برغانی و خاندان او در تحولات دینی سیاسی دوره قاجار چه بوده است؟ فرضیه این پایان نامه آن است که برغانی با حکومت مرکزی ایران از یکسو و از سوی دیگر با استعماری خارجی چالش داشت، همچنین ایشان در تحول اوضاع دینی منطقه و حتی ایران طبق شرایط فکری دوره خود؛ نقش اساسی ایفا کرد.

چکیده موضوع اصلی رساله حاضر، بررسی شورش عشایری ممسنی و بویر احمد در دوره سلطنت رضاشاه است که به سیاست های عشایری رضاشاه، نبرد هایی که بین آن ها با نیروی دولتی صورت گرفته،علت ها و زمینه های شورش و پیامدهای حاصل از آن پرداخته شده است. این دوره فاصله زمانی 1304 تا 1313 را در بر می گیرد، هرچند به قبل و بعد از حوادث اشاره شده است.هدف این پایان نامه ارائه گزارشی توصیفی و تحلیلی از این شورش می باشد. پرسش اصلی رساله این است که علل و انگیزه شورش عشایر ممسنی و بویر احمد چه بوده، نتیجه حاصل از پژوهش حاضر این است که علت شورش،ادعای مالکیت معین التجار بوشهری بر املاک ممسنی ، اسکان اجباری عشایر ،خلع سلاح و تعویض لباس می باشند، هر چند عوامل دیگر نیز دخیل بوده است.ویژگی این پایان نامه در فعالیت های معین التجار بوشهری در املاک مزبور می باشد که پژوهشی مستقل در این زمینه انجام نگرفته است. واژگان کلیدی رضاشاه، عشایر، فارس، ممسنی، بویراحمد.

انقلاب مشروطیت ایران همانند انقلاب های بزرگ دیگر زمینه ایجاد مجموعه ی بزرگی از محافل، کانون ها و انجمن های آزاد و رسمی را به وجود آورد. این نهادها و ارگان های دمکراتیک به دنبال مبارزه با خودکامگی و گسترش مشارکت شهروندان در سامان زندگی سیاسی و اجتماعی بودند. در این میان قانون بلدیّه به عنوان نهادی مدنی جهت آسایش عمومی و ملموس ساختن دموکراسی و مشارکت عمومی در ذهنیت عامه مردم، در صحن مجلس مطرح و پس از جلسات متعدد تنقیح و تصویب گردید. با وجود تصویب و توشیح این قانون و ارسال آن به ایالات و ولایات ایران، شاهد شکوفایی آن فقط در 7 شهر ایران هستیم. که همین تعداد هم نمونه بزرگی از پذیرش الگوی مردم سالاری توسط جامعه می باشد. انجمن های بلدیّه تشکیل شده در این شهرها تلاش های زیادی برای سامان دهی امور اجتماعی شهر همچون حفظ بهداشت و تنظیفات شهری، تسطیح خیابان ها، انتظام امور نواقل و ... کردند. و این قبیل امور زمینه آشنایی بیشتر توده مردم را با نتایج انقلاب مشروطیت مهیا ساخت.

ایجاد رعب و وحشت از سوی حکومت، از ویژگی های بارز دوره سردار سپهی است. با توجه به این مسأله که ابزار ترور یکی از ابزارهای کاربردی در دست صاحبان قدرت است و هر روز هم این موج گسترش فزاینده ای دارد در این پژوهش سعی شده که نتایج ترور افراد در ایران آن دوره و تأثیری که در سقوط حکومت پهلوی اول داشته است مورد بررسی قرار گیرد. در ابتدا سعی شده تا با ارائه کلیتی از اوضاع سیاسی ایران از آغاز قدرت گیری تا سقوط رضاشاه توسط متفقین و سپس ارائه تعاریفی از کلمه ترور مقدمه ای ایجاد شود برای بحث اصلی که همان مسأله ترورهای سیاسی در این برهه از تاریخ معاصر ایران است. گروه ها و افرادی که در این دوره به نحوی ترور شده اند را می توان در سه دسته تقسیم بندی کرد: روزنامه نگاران، شاعران و روشنفکران و کلا قلم به دستان را می توان در یک دسته قرار داد، تقریبا اولین تصفیه ها برای حذف مخالفین از میان روزنامه نگاران، شاعران و روشنفکران بوده است. عده ای را نیز سران ایلات و عشایر شامل می شدند که بنا به مصالح حکومتی و برنامه های بلند مدت رضاخان و برخی تحرکاتی که خود در منطقه داشتند مشمول سیاست تصفیه مخالفین قرار گرفتند و هر یک به نحوی از انحاء از میان برداشته شدند. عده ای از افراد ترور شده نیز از نظامیانی بودند که عده ای از آنها از ارکان اصلی پایه گذاری رژیم پهلوی و در ابتدا از حامیان سردار سپه بودند که به مرور زمان مورد غضب وی قرار گرفتند و نه تنها از صحنه سیاسی بلکه از صحنه گیتی نیز حذف شدند. فصول این پژوهش هم بر همین اساس قرار گرفته است. در نهایت و با بررسی این ترورها و نقشی که این افراد در صحنه سیاسی ایران ایفا می کردند متوجه می شویم که این سیاست شاید در کوتاه مدت باعث مهار کشور و اعمال نفوذ مطلقه شخص رضاشاه شد ولی در بلند مدت و با حذف یاران و حامیان دیرین و دیگر مخالفین باعث تنهایی وی شد و نوعی بیزاری در میان عموم نسبت به شخص شاه ایجاد شد که کنار گذاشته شدنش از صحنه سیاسی ایران را آسان تر کرد.

سالهای 1296-1304 ه.ش، سال های پر چالشی برای یهودیان ایران بود؛ تحولات یهودیان جهان بر وضعیت یهودیان ایران نیز تأثیر داشت. اعلامیه بالفور مقدمه تشکیل انجمن ها و تشکلات زیادی در میان یهودیان ایران بود. تشکیل انجمن صفت عبر، مقدمه تأسیس انجمن صهیونیست ایران گردید. در این دوره فعالیت یهودیان در امور اجتماعی و سیاسی گسترش چشم گیری داشت. تلاش برای احقاق حقوق خود و همکاری با اکثریت جامعه ایران در امور اجتماعی میان یهودیان تشدید شد. روی کار آمدن رضا خان بر آزادی های یهودیان در همه ی امور افزود. گسترش روابط یهودیان با مسلمانان، از شدت تنش ها می کاست. در بین سالهای 1296-1304ه.ش، مدارس آلیانس فرانسه و مدارس آلیانس بنی اسرائیلی برای ارتقای سطح دانش یهودیان تلاش بسیاری نمودند و تا حد بسیار زیادی هم در این کار موفق بودند. از موارد مهم این دوره از تاریخ یهود، انتخابات دوره پنجم مجلس شورای ملی است که بر خلاف انتخابات دوره های قبل از شور و هیجان خاصی برخوردار بود. این تفاوت بیشتر ناشی از ورود شخص جدیدی به نام مسیو حییم به صحنه رقابت های انتخاباتی و سیاسی یهودیان است. وی توانست توجه بسیاری از یهودیان را به طرف خود جلب کند. از مسائل دیگر مربوط به یهودیان ایران، مسئله مهاجرت و ارتباط آن با صهیونیسم می باشد. با افزایش فعالیت صهیونیست ها، بر تعداد یهودیان مهاجر هم افزوده می شد. با وجود اقدامات پیشگیری کننده دولت ایران و وضعیت مبهم مهاجرین در سرزمین جدید، روند مهاجرت یهودیان به فلسطین ادامه داشت. به طور کلی می توان گفت یهودیان ایران آزادانه به فعالیت های مختلف سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و... مشغول بودند و هر چه زمان جلوتر می رفت از مشکلاتشان به عنوان یک اقلیت کاسته می شد.

روابط ایران و غرب در دوره های محمدشاه و به ویژه دوره سلطنت ناصرالدینشاه گسترش یافت و این امر منجر به رفت و آمد فراوان غربیان به ایران شد. کسانی که از ایران بازدید میکردند شرح مشاهدات خود را در قالب سفرنامه ها و خاطرات به رشته تحریر در میآوردند، در بخشی از این سفرنامه ها نگاه غربی نسبت به سنتهای رایج در جامعه ایرانی دوره یادشده به وضوح قابل مشاهده است. رساله حاضر قصد دارد این نگاه را مورد بررسی کند و نشان دهد غربیان به کدام وجه از وجوه جامعه ایرانی توجه داشتند و علت این توجه چه بود؟ فرضیه رساله حاضر این است که اروپائیان تحت تأثیر اندیشه های استعماری قرن نوزدهم به فرهنگ و جامعه ایران نظر می افکندند و البته این اندیشه ریشه در عصر روشنگری داشت. نتیجه رساله این است که غربیان با همین سفرنامه نویسی توانستند نسبت به مسائل فرهنگی و اجتماعی ایران آگاهی پیدا کنند و برنامه های بعدی خود را در این راستا تدوین کردند.

سید حسن مدرس چهره روحانی است که در طول پنج دوره ی حضور خود در مجلس، گرایش های فردی، حزبیی خود را در موضع گیری سیاسی خود در سیاست مطرح نساخت. با وجود اینکه شخصیتی- مذهبی بود، اما در برخورد با رقبایش به صورت سیاسی عمل کرد. هیچ گاه از ابزار دین یا فقه برای خارج نمودن رقیب از میدان استفاده نکرد و حتی در برخورد با رضا شاه نیز همین روش را دنبال کرد. وی همواره جایگاه والایی برای نهاد مجلس به عنوان یکی از سه رکن نظام مشروطه قایل بود.و در این راستا سعی داشت صرفا در جهت مصلحت جامعه و مردم عمل نماید.

کلیومتریک به عنوان روشی میان رشته ای در تاریخ و اقتصاد ? می تواند بستری برای تجزیه و تحلیل بسیاری از جریان ها و تحولات تاریخی واقع گردد. بویژه در دوره معاصر که محققین ? در مقایسه با دوره های ما قبل? انبوه اطلاعات خام را (مخصوصاً در حوزه اقتصاد و جامعه) در اختیار دارند. تحقیقاً این روش ? دست کم در پژوهش های تاریخی? می تواند نهایتاً در حوزه تاریخ اجتماعی کاربرد عمیقی پیدا کند. بنابراین در این رساله تلاش شده تا با تجزیه و تحلیل اطلاعات اقتصادی و سیاسی (بویژه در حوزه نفت و در آمدهای غیر نفتی) به ترسیم دیپلماسی دکتر مصدق در مقابله با تحریم های انگلیس پرداخته شود. مهمترین نتیجه این پژوهش? پاسخ به این پرسش است که اولاً این تحریم ها چقدر تاثیر گذار بود ? و ثانیاً چگونه می توان از آن در شرایط دیگری بهره برداری کرد.

پایان نامه ای که پیش رو دارید، با عنوان «سیاستهای اقتصادی – عمرانی خواجه نظام الملک»، گردآوری شده است که چنانکه از عنوان آن برمی آید، تلاشی است در جهت شناسائی سیاستهای اقتصادی و عمرانی یکی از وزرای ایرانی که همچنین از بزرگترین نظریه پردازان اندیشه سیاسی ایران در دوره اسلامی به حساب می آید. خواجه نظام الملک، از خاندانی دهقان و فرزند پدری در منصب امورات دولتی بود. وی پس از کسب تحصیل و سپری کردن دوره ای از فعالیتهای اداری ، به طریقی که خواهد آمد راه به دستگاه سلاجقه یافت و منصب مهم وزارت را عهده دار شد؛ که بحث اساسی این پایان نامه از زمان انتساب ایشان به این مقام آغاز می گردد. خواجه طی وزارت سی ساله خویش ،که همزمان با سلطنت دو تن ازسلاطین سلجوقی،یعنی آلب ارسلان و ملکشاه سلجوقی بود، کلیه امورات سیاسی و اجتماعی کشور را از جانب آنان در دست گرفته و منشأ آثاری عظیم گردید. بر این مبنا ما در پی پاسخ گویی به دو مسئله می باشیم. اول، نمایاندن بنیادی ترین اصلاحات وی و دوم، نمایاندن تأثیراتی که عملیات اصلاحی ایشان بر امور اقتصادی-عمرانی کشور داشت. در این راستا لازم به ذکر است که فعالیتهای وسیع ایشان در حیطه آموزشی و فرهنگی ایران عصر خویش، در امور اقتصادی ، اعم از رسیدگی به اوضاع کشاورزی ، مالیات، بازار و تجارت ، در امور عمرانی - در راستای آبادانی کشور- هم در کالبد فیزیکی ایران با عملیات معماری روح سازندگی دمید و هم به دنبال عملی سازی جریانات فکری خویش ، بر مبنای سیاستنامه ،که تألیف ایشان با مضمون عبرت آموزی است، سعی در پیاده سازی ایرانشهر آرمانی ذهن خویش در جهت پیشرفت کشور عمل می نمود.

چکیده: پایان نامه ای که پیش رو دارید با عنوان «نخبگان سیاسی و مذهبی و تأثیر آنها بر ساختار دولت صفوی از شاه صفی تا پایان صفویان» در پی روشن کردن رابطه ی نخبگان و دولت در دوره ی متأخر صفوی و بررسی تأثیر نخبگان بر ساختار دولت در این مقطع از تاریخ حکومت صفویه است. از این رو نقطه ی شروع مدعای خود را اندیشه های تصوف، سلطنت و تشیع که در تشکیل و تداوم حکومت صفویه نقش داشته اند قرار دادیم. و سپس با توجه به این اندیشه ها، نخبگان مربوط به هر یک در ساختار دولت بررسی گردید. و بعد آن تأثیر نخبگان بر ساختار دولت صفویه مورد بررسی قرار گرفت. برای پیدا کردن این رابطه چون بیشتر منابع مربوط به پژوهش را منابع دستِ اول نظیر سفرنامه ها و وقایع نامه ها تشکیل می داد روش کتابخانه ای برگزیده شد. به منظور اثبات یا رد مدعای بالا، ضروری می نمود پیش از هر چیز اندیشه های حاکم در جامعه ی ایران در آستانه ی تشکیل دولت صفویه بررسی گردد. و پس از ارئه ی طرح پژوهش و چارچوب نظری به اندیشه های مسلط در دوره ی اول و دوم صفویه و تأثیر نخبگان این اندیشه ها در ساختار دولت صفویه پرداخته شد. پس از آن اندیشه های رایج در دوره ی متأخر صفوی یعنی اندیشه ی سلطنت مشروعه و نخبگان مرتبط با این اندیشه مورد توجه قرار گرفت و در فصل سوم ویژگی های این نخبگان بررسی شده و در نهایت تأثیر گذاری این نخبگان در گروه قدرت و ساخت نهادی و قلمروی ساختار دولت در فصل پایانی بررسی گردید، واثبات گردید در دوره ی متأخر، دولت صفویه دو اندیشه ی سلطنتی و شیعی را برای کنترل اجتماعی و کسب مشروعیت و فراهم کردن ابزارهای لازم برای اجرای برنامه های خود برگزید و به تبع آن نخبگان فن سالار و ایدئولوژیک که وابسته به اندیشه شاهسونی و شیعی بودند، سطح مسلط را در گروه قدرت در اختیار گرفتند. این دو اندیشه با توجه به ویژگی هایی که داشتند ساختار سلطنت مشروعه را به وجود آوردند و نخبگان آنها ساختار دولت را تحت تأثیر قرار دادند، که طی آن گروه قدرت متکثر گردید و در ساخت نهادی، نهادهای دیوانی بر نظامی برتری یافتند و روحانیون نیز با پیوند با نهاد دیوانی بخش دیوان سالاری دینی را پدید آوردند. و در ساخت قلمرو گسترش ایالات خاصه و سیورغال و وقف از پیامدهای نخبگان مسلط در این دوره بوده است. اما تضاد بین هرم قدرت به تضعیف هر دو متغییر منتهی شد.

با روی کار آمدن حکومت هایی که بنیان گذارانش ایرا نی الاصل بودند مانند سامانیان ،زیاریان و آل بویه فرهنگ ایرانی دوباره زاده شد. مذهب شیعه هم به تدریج جای خود را در بین ایرانیان پیدا کرد وحکام علوی و بویهی این مذهب را در ایران تقویت کردند.آل بویه با دارا بودن دو ویژگی که در بالا آمد یعنی ایرانی بودن و شیعه بودن وجه تمایز خاصی با دیگر حکومت های همزمان خود پیدا کرد.قلمرو فرمانروایی آل بویه پس از قدرت یافتن به سه شاخه کلی تقسیم شد :عماد الدوله و جانشینانش در شیراز ،رکن الدوله و جانشینانش در جبال و معزالدوله و اخلافش در بغداد وجنوب ایران حکومت را به دست گرفتند. دو شهر ری و اصفهان از جمله نواحی تحت قلمرو رکن الدوله بود و پس از مرگ او به دو پسرش موید الدوله و فخر الدوله رسید. وی ابوالفضل بن عمید را به وزارت خود برگزید . رکن الدوله در ری رصد خانه ای ساخت .او دانشمند بزرگی چون ابن بابویه را به ری دعوت کرد تا خود و مردم بتوانند از محضر این عالم گرانقدر استفاده کنند.علاوه بر ابن عمید از جمله وزیرانی که خدمات شایان توجهی بر فرهنگ آن دوره ارائه کرده اند خاندان عباد است ابوالحسن عباد بن عباس که از جمله دانشمندان نامی دوره خود و منشی رکن الدوله بوده است اصالتاً از مردم اصفهان بودو فرزندش صاحب بن عباد بوده که شاگرد و کاتب ابن عمید بوده است.وی در زمان مویدالدوله به منصب وزارت رسید..وی ادیب و شاعری بلند آوازه بود و در ری شاگردان زیادی داشت ،علاوه بر این، کتابخانه او در ری دارای شهرت فراوانی بوده است . علاوه بر این که دو شهر مذکور از نظر علمی پیشرفت های زیادی کردند ،از نظر هنری و صنعتی هم توسعه پیدا کردند. صنایع پارچه بافی صنایع فلزکاری و سفالگری در ری بلند آوازه بود. اصفهان هم از نظر علمی بلند آوازه شده بود و عنوان دارالعلم شرق را نصیب خود کرده بود در این دوره شهر اصفهان بیش از بیش توسعه پیدا کرد و توسط رکن الدوله بارویی به گرد ان کشیده شد .

سلطنت محمدشاه قاجار(1264-1250 ه ق)، در زمره ی مهمترین ادوارتاثیر گذار در حوادث دوره قاجار وتاریخ مذهبی ایران به شمار می رود. در این دوره ارتباط فرهنگی ایران با کشورهای اروپائی افزایش یافت و به موازات آن فعالیت میسیونرهای مذهبی وتاسیس مدارس مذهبی در نقاط مختلف کشور بیشتر شد. همچنین فعالیت گروه شیخیه نیز افزایشی چشم گیر پیدا کرد و در کنار آن جنبش باب توسط سیدعلی محمد باب یکی از علمای شیخیه در اواخر این دوران شکل گرفت که در دوره های بعدی تأثیر زیادی بر اوضاع و احوال ایران باقی گذاشت. با روی کار آمدن حاج عباس آقا ایروانی مشهور به میرزا آقاسی صوفی مسلک به منصب صدارت عظمی و تمایل محمدشاه به وی وصوفیه ، متصوفه توانستند قدرت سیاسی و اجتماعی کشور را به دست بگیرند . در این دوره حکومت ، با کاستن از اقتدار روحانیت رسمی شیعه و محدود ساختن محاکم شرعی تلاش نمود موانعی در راه گسترش نفوذ روحانیت شیعه ایجاد نماید. رساله ی حاضر با تاکید بر نقش محوری روحانیت شیعه در فضای سیاسی وفرهنگی این دوره و اقدامات روحانیون سرشناس آن بویژه سیدمحمدباقر شفتی ،مهمترین حوادث دینی وسیاسی مرتبط با این دوره را مورد بحث قرار می دهد.

چکیده از جمله حوادث مهم تاریخ ایران انتقال قدرت از سلسله ی زندیه به قاجاریه می باشدکه دراین میان حاجی ابراهیم خان کلانتر،به عنوان یکی از شخصیت های مهم ومتنفذ سیاسی که منصب کلانتری فارس را برعهده داشت،دراواخر دوره ی زندیه باروی گردانی از لطفعلی خان زند،نقش مهم وموثری را درانتقال قدرت از زندیه به قاجاریه ایفا نمود.او به واسطه ی این خدمت به منصب صدارت اعظمی آقامحمدخان قاجار دست یافت و با لقب اعتمادالدوله، اولین صدراعظم سلسله ی قاجارشدو تا زمان قتلش دردوره ی فتحعلی شاه ،هم چنان به عنوان شخصیتی بانفوذ در مقام صدارت مطرح بود و نخستین فردی بود که باب مکاتبه و انعقاد قرارداد با کمپانی هند شرقی را گشود.قدرت ونفوذ وی در اواخر صدارتش فزونی گرفت،تا جایی که رسیدگی ونظارت بر کل امور را برعهده داشت وحتی فرزندان و برادران وبستگان خود را نیز عهده دار مناصب مهم حکومتی کرد وسرانجام به دستور فتحعلی شاه به قتل رسید. پژوهش حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی وباهدف بررسی زندگی وزمانه ی حاجی ابراهیم خان کلانتر وحوادث و وقایع مهمی که هم زمان با او رخ داده است تدوین گردیده تا نقش اولین صدراعظم سلسله ی قاجار را درجریان حوادث این برهه زمانی،روشن نماید وعوامل موثر برقتل وی را معلوم سازد. واژگان کلیدی: حاجی ابراهیم خان،کلانتر،زندیه،قاجاریه،صدارت

دوره افشاریه از معدود حوزه های تاریخ ایران است که می توان گفت تا حدودی مغفول مانده است در مورد شخصیت نادرشاه و لشکرکشی و اقدامات سیاسی وی کتب بسیاری تالیف شده است اما در زمینه اقدامات دینی مطالعات کم و پراکنده ای صورت گرفته است زیرا آیین شیعه در دوره نادرشاه افشار دچار بحران و تنش های شدیدی گردید، نادرشاه قبل از رسیدن به سلطنت تمایلات شیعی از خود نشان میداد اما با ورود به تخت شاهی دستور لغو آیین تشیع و ابداع مذهب جعفری به عنوان رکن پنجم را داد. وی در تمام دوران سلطنت خود درصدد قبولاندن این رکن به امپراطوری عثمانی بود. این عامل منجر گردید که برخی از مورخان نادرشاه را سنی بیانگارند. نگارنده در این رساله کوشیده است حقیقت سیاست مذهبی نادرشاه و اقدامات وی را بازگو کرده و از این طریق نشان داده که نادرشاه در پی مخالفت با آئین شیعه نبوده بلکه سعی در کاهش نفوذ علما حامی صفویان را داشته است. با این هدف است که دستور مصادره اوقاف را صادر می نماید که علاوه بر این عامل، خالی بودن خزانه مملکت نیز در صدور این فرمان نقش داشته است. برای نادرشاه بعد از سامان دادن به اوضاع داخلی مهمترین مسئله، امر مذهب بود. زیرا حکومت صفوی با ایجاد یک حکومت مذهبی شرایط برای ایجاد کشمکش و اختلاف بین مردم را به وجود آورده بود. نادرشاه در برابر نفوذ سلسلهء صفوی، از همان راه خود آنها وارد شده و شاه اسماعیل را که مبدع و محرک ترتیبات جدید بوده به باد انتقاد میگیرد. و او را متهم می‏کند که « بنابر صلاح دولت خود، مذهب‏ تسنن را متروک و تشیع را شایع و مسلوک داشته و به علاوه آن سب و رفض را که فعل بیهوده و مایهء مفاسد است در السنه و افواه عوام و اوباش دایر و جاری‏ کرده و شرر شرارت به چخماق دو برهم‏ زنی برانگیخته و خاک ایران را به خون‏ فتنه و فساد آمیخته است». مذهب در سیاست های نادرشاه وسیله ای برای نیل به مقصود بود. رفتاری او با اقلیتهای مذهبی وسعت نظر و تسامح مذهبی وی را نشان میدهد. در بخش پایانی به مقایسه و بررسی ارکان دولتی در دوره نادرشاه با دوره صفویه پرداخته میشود.

شناخت اوضاع مذهبی و سیاست های مذهبی شاهان زندیه از مهمترین مسائل دوره فترت بین صفویه تا قاجاریه می باشد چرا که این دوره کوتاه مدت به مثابه میان پرده ای بین دو دوره مهم و حساس صفویه و قاجاریه محسوب می گردد وشناخت صحیح و دقیق این دو دوره به منزله فهم حوادث و رویدادهای و وضعیت کنونی ایران تلقی می گردد. به منظور شناخت و بازخوانی حوادث عصر زندیه لازم است مسائل مذهبی و نگرش حکومت زندیه به این مقوله مورد توجه قرار گیرد . جامعه متنوع و متکثر عصر زندیه ترکیبی از پیروان ادیان و مذاهب گوناگون الهی به حساب می آمد و حکومت مرکزی به دلیل اینکه وارث عصر صفویه محسوب می شد برای کنترل و اداره چنین جامعه ی متکثر و متنوعی می بایست ظرائف و حساسیت های خاصی را مراعات می نمود. شاهان زندیه بویژه کریم خان با اتخاذ سیاست تساهل و تسامح مذهبی ضمن پایبندی به موازین شیعه با اقلیت های مذهبی در ایران در نهایت رأفت و عطوفت رفتار می کردنند. این پژوهش با تکیه بر منابع دست اول و برخی منایع تحقیقی معتبر می کوشد باپاسخ به این پرسش که سیاست مذهبی شاهان زندیه به چه صورتی بوده است؟ به بازخوانی سیاست مذهبی حکومت زندیه در قبال مذهبی رسمی کشور و سایر ادیان و مذاهب الهی بپردازند تا چگونگی زیست و حیات پیروان ادیان و مذاهب مختلف این دوره را تبیین نماید

این پژوهش به بررسی تاثیر انقلاب اسلامی بر جریانات اسلامی ترکیه با تاکید بر جنبش اسلامی آموزشی فتح الله گولن پرداخته است به همین دلیل سعی شده است ابتدا به جریانات اسلامی که بعد از انقلاب ایران در ترکیه بوجود آمده اند مورد بررسی قرار گیرند. موقعیت جغرافیای، تاریخی و سیاسی بگونه ای است که همیشه به ایران توجه خاصی داشته است با اتفاق افتادن انقلاب اسلامی در ایران ،کشور ترکیه نیز از تاثیر آن بی ثمر نماند بعد از این انقلاب جریان اسلام¬گرایی در ترکیه سریعتر شد هرچند با مقاومت نظامیان روبرو می شدند .اما احزاب و سیاستمداران اسلام گرا به راس قدرت رسیدند. احزابی مانند رفاه، فضیلت و عدالت و توسعه به رو کار آمدند و اقداماتی را در جهت اجرای قوانین اسلامی انجام دهند . علاوه بر احزاب، طریقت ها نیز در موضع گیری هایی متفاوتی نسبت به انقلاب داشتند و با انقلاب ایران موافق یا مخالف و بعضا نیز نسبت به آن نیز بی اعتنا بودند که جنبش نورچی ها نیز نمونه ای از آن ها است رهبر این جنبش سعید نورسی است که بعد از مرگش به شاخه های مختلفی تقسیم شده است یکی از این شاخه ها فتح الله چی ها می باشد که موضوع مورد بحث این پایان نامه است این جنبش بر سه اصل نظام آموزشی، اخلاقی و اسلام و ناسیونالیسم ترکی تاکید . مدارس و دانشگاه هایی در کشور های مختلف جهان دارد. همچنین بر تسامح و تساهل و گفتگو در بین ادیان تاکید دارد و با رهبران سایر ادیان دیدار و گفتگو داشته است.با ترور و خشونت مخالف است از این رو با هر حرکت انقلابی که آمیخته به خشونت باشد مخالفت می کند . و بر اختلافات سنتی بین تشیع و تسنن، شرایط کشور و زندگی خود با امام خمینی (ره) تاکید دارد. هر چند شباهت هایی بین رهبر انقلاب اسلامی و فتح الله گولن وجود دارد اما به این معنی نیست که از انقلاب ایران تاثیر پذیرفته است.

انقلاب اسلامی مهمترین حادثه دوران معاصر ایران و جهان است که توانست علاوه بر شهرهای بزرگ شهرهای کوچک را نیز در بر بگیرد. یکی از این شهرها قزوین بود که توانست نقش مهمی در حوادث این دوران ایفا کند پژوهش حاضر به دنبال نشان دادن نقش این شهر در تحولات دوران انقلاب اسلامی است و در همین رابطه با نگاهی به حوادث کشور نوع بازتاب و واکنش مردم این شهر را نسبت به این حوادث به نگارش می کشد و در سایه حرکات مردمی قزوین به بازگویی نقش اقشار مختلف و گروههای فعال سیاسی – مذهبی در این شهر پرداخته می شود.

در این پژوهش سعی خواهد شد به بررسی نقش قزوین در دفاع مقدس با تأکید بر حضور نظامی،پرداخته و به بررسی وقایع دفاع مقدس خصوصا رزمندگان و فرماندهان گردان های آفندی و پدافندی حاضر در برخی عملیات مهم و اشخاص تأثیرگذار قزوینی بپردازد. روش پژوهش در این تحقیق، مطالعه کتابخانه ای با استفاده از اسناد و گزارش های موجود و مصاحبه با صاحب نظران مربوطه مبتنی بر پرسشنامه محقق ساخته براساس متغیرهای مربوطه بوده و سعی نموده از زبان رزمندگان قزوینی حاضر در برخی عملیات مهم به بازخوانی وقایع دفاع مقدس بپردازد.

خاندانهای ایرانی از تاثیرگذارترین وجه تاریخ فرهنگی و سیاسی کشورند؛ یکی از خاندانهای مهم در دروه قاجار خاندان هدایت بودند. از میان این خاندان چهار تن نقش موثری نسبت به دیگر خاندان هدایت داشته اند. رضاقلی خان (1215 ـ 1288 ه.ق) حضور چمشگیری دردوران دو پادشاه قاجار، محمد شاه و ناصرالدین شاه داشته و همچنین توانست مناصبی چون سفارت خوارزم و ریاست دارالفنون رابه دست آوردو تالیفاتی چون مجمع الفصحا، روضه الصفای ناصری و . . . داشت. بعد از او علیقلی خان معروف به مخبر الدوله (1245 ـ 1315 ه.ق)به ریاست تلگرافخانه رسید و شکل انحصار به آن داد. از حوادث مهم دوران او، دیدار بیسمارک برای برقراری ارتباط بین دو کشور آلمان و ایران بود.

گسترش روابط فرهنگی ایران و آلمان بین سال های 1311 تا 1320 شمسی به اوج خود رسید. آلمان فعالیت های خود را برای نفوذ بیشتر در ایران بعد از جنگ جهانی اول گسترش داد. با به قدرت رسیدن هیتلر در آلمان و مطرح کردن برتری نژادی آریایی ها ، این موضوع نیز در ایران توسط افرادی مانند عبدالرحمان سیف آزاد طرح گردید . البته برتری نژادی که سیف آزاد از آن دفاع می کرد با آن چه که آلمانی ها در ذهن داشتند متفاوت بود و سیف آزاد برتری نژادی ایرانیان را به دوره ی ایران باستان گره زده بود . او با چاپ هفته نامه ی ایران باستان یگانگی نژادی ایرانیان با آلمانی ها را به صورت گسترده تبلیغ می نمود . آلمانی ها با مطرح کردن موضوع یگانگی نژادی و آرایی گرایی ، رضاشاه را که خود نیز دارای گرایش های نژادی و ناسیونالیست ایرانی بود ، از این طریق به برقراری روابط بیشتر با خود ترغیب کردند . روابط فرهنگی ایران و آلمان در این دوره در سه زمینه نمود بیشتری پیدا کرد. باستان شناسی و کشف آثار باستانی با محوریت ارنست هرتسفلد ،انتشار مجله ی ایران باستان در ایران به مدیر مسئولی عبدالرحمان سیف آزاد با حمایت آلمانی ها و با آغاز جنگ جهانی دوم با استفاده از رسانه ی تاثیر گذار آن دوران یعنی رادیو با نقش آفرینی بهرام شاهرخ از شاخص ترین برنامه های آلمانی ها برای نفوذ فرهنگی در ایران بود. فعالیت های تبلیغاتی آلمان در ایران و شیفتگی برخی از رجال سیاسی ایران نسبت به حکومت نازی ها در ایران آلمان موجب گردید تا به شیوه ی حزب نازی سازمانی به نام سازمان پرورش افکار در سال 1317 شمسی توسط دکتر متین دفتری تاسیس شود . کلمات کلیدی: ایران ، آلمان ، روابط فرهنگی ، سیف آزاد، آریایی گرایی

در این پژوهش به روابط و تاثیراتی که آلمانی ها و لهستانی ها از لحاظ فرهنگی و اقتصادی بر جامعه ما داشته اند، پرداخته شده است. ازجمله این برخوردها روابط اقتصادی ایران و آلمان و دیگری ورود مهاجرین لهستانی به کشور ما در اثر وقوع جنگ جهانی دوم می باشد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

از زمان ناصرالدین شاه، ایران به علت نفوذ و دخالت بیش از اندازه ی روس و انگلیس، به سیاست قدرت سوم روی آورد. اما این برنامه به علت ضعف دول مذکور هیچ گاه نتوانست آن چنان که باید و شاید به مرحله ی اجرا در آید. در زمان رضاشاه این سیاست با جدیت بیشتری دنبال شد؛ اما افراط و تمرکز بر یک کشور، دولت و ملت ایران را بسیار متضرر ساخت. رضاشاه با روی آوردن به سیاست قدرت سوم در پرتو افزایش روابط با آلمان، بیش از نیمی از تجارت خارجی کشور را به آلمان سپرد. در این راستا برنامه ی صنعتی شدن ایران از سویی و از سوی دیگر نیاز آلمان به مواد خام ایران بیش از پیش بر شتاب حادثه افزود. در این رساله، بررسی روابط سیاسی تجاری ایران و آلمان در دوره ی رضاشاه از رویکرد اهمیت موقعیت استرتژیک و منابع نفتی اش مورد بررسی قرار می گیرد.