در این پایان نامه توسعه یک کد عددی شش درجه آزادی برای شبیه سازی مسیر حرکت به همراه موضوع کنترل وحداقل یک موضوع دیگر در بهینه سازی طراحی چند موضوعی مورد بررسی قرار می گیرد. هدف اصلی در این تحقیق ایجاد یک کد شش درجه آزادی برای مسیر حرکت با دقت و سرعت قابل قبول برای حل مسائل بهینه سازی چند موضوعی می باشد که در آن صحت و دقت نتایج حاصله و همچنین زمان انجام محاسبات به دقت مورد بررسی قرار می گیرد. اصلی ترین مزیت تحقیق پیشنهاد شده‏ در نظر گرفتن موضوع کنترل در بهینه سازی طراحی چند موضوعی یک وسیله حمل و نقل فضایی است. لذا بر اساس اهداف عنوان شده، این پایان نامه به دو بخش اصلی تقسیم بندی شده است. بخش اول به مقدمه ای در رابطه با روش بهینه سازی چند موضوعی و توسعه کد شبیه سازی شش درجه آزادی مطابق با رویکرد سرعت و دقت مناسب پرداخته شده است. این بخش شامل اصول و مقدمات شبیه سازی شامل منطق کلی شبیه سازی شش درجه آزادی، معادلات حرکت، زیر سیستم ها با رویکرد کاربرد در بهینه سازی چند موضوعی پرداخته شده است. در واقع قسمت اصلی پایان نامه معطوف به این بخش شده است. همچنین در بخش دوم به اعمال روش پیشنهاد شده بر روی یک ماهوار بر سوخت جامد نمونه با در نظر گرفتن چهار موضوع کنترل، مسیر و هندسه و وزن آن پرداخته شده است. چهار چوب مورد استفاده در این پایان نامه روش تمام به صورت همزمان است. همچنین از الگوریتم ژنتیک جهت بهینه سازی استفاده شده است. در فصل انتهایی این بخش نتایج حاصل از الگوریتم پیشنهاد شده آورده شده است و نتیجه گیریهای مربوطه بیان شده است. البته با توجه به گستردگی بیش از حد مباحث مطرح شده در این کار جزئیات مربوط به شبیه سازی به صورت گزارش هایی موجود می باشد.

چکیده در این پایان نامه ناپایداری کمانش پانل های ساندویچی مستطیلی با هسته ای از جنس مواد هدفمند و رویه های چند لایه کامپوزیتی بررسی شده است. مواد هدفمند دارای تغییر تدریجی در ساختار میکروسکوپی می باشند که این تغییر دارای مزایای گوناگون از جمله استحکام بیشتر بین فازهای مختلف مانند فلز و سرامیک می باشد. پانل تحت بارگذاری درصفحه روی لبه های رویه ها می باشد. شرایط مرزی تکیه گاهی پانل مفصلی است و روی رویه ها اعمال می گردد. از روش انـرژی و اصل همـیلتون جهت استخراج معادلات تعادل و شرایط مرزی مورد نیاز استفاده گردیـده است. فرمولاسیون ریاضی در ادامه مراحل تئوری بهبود یافته مرتبه بالای ورق ساندویچی (ihsapt) می باشد. تئوری بکار رفته در رویه ها، تئوری برشی مرتبه اول (fsdt) است. جابـجایی های هسته در جهات مختلف با چندجـمله ای هایی با ضرایب نامشخص مدل سازی گردیـده است. فرض گردیده که هسته قابلیت تحمل تنش های برشی و نرمال صفحه ای را دارا می باشد و اثرات آنها در استخراج سیستم معادلات پانل لحاظ گردیده است. تحلیل در منطقه الاستیک می باشد و از اثرات درجه حرارت و رطوبت صـرف نظر می شود. بار بحرانی کمانش در مودهای مختلف و در شرایط هندسی گوناگون، مانند انواع ضریب منظری و نسبت های ضخامت بدست می آید. سیستم معادلات حاکم بر مساله با استفاده از روش ناویر حل گردیده است، بنابراین شرایط مساله نسبت به صفحه میانی، متقارن مدل گردیده است. این تقارن شامل تقارن در هندسه، مواد هدفمند، رویه ها و شرایط مرزی می باشد. با توجه به اینکه هدف اصلی کاربرد پانل ساندویچی در این پایان نامه، استفاده های سازه ای می باشد، اعمال این تقارن برخی ابهامات استفاده از مواد هدفمند بعنوان هسته پانل های ساندویچی را رفع می نماید. اما نظر به اینکه این سازه ها کاربردهای سازه ای-حرارتی نیز دارند، جهت تکمیل تر شدن این تحقیق پانل در نرم افزار ansys بصورت نامتقارن مدل سازی گردیده است. کد بکار رفته در این نرم افزار قابلیت مدل سازی نامتقارن مواد هدفمند، تغییر در ابعاد هندسی و خصوصیات مواد بکار رفته را دارا می باشد.

در این پایان نامه ابتدا به معرفی طرح مورد نظر که یک نوع هواپیمای بدون سرنشین پرتاب شونده از توپ می باشد، پرداخته شده است وتلاش شده تا با دید یک طراح سیستم به مسئله نگاه شود. بعد از تعریف هدف و بیان مأموریت برای این پرنده به استخراج اولویت ها و تداخلات موجود در طراحی پرداخته شده که برای این منظور از روشی به نام ماتریس ارتقاء خانه کیفیت کمک گرفته شده است. روند طی شده در طراحی سیستمی نظام مند شده و بصورت یک ماتریس طراحی ارائه شده است. سپس باب حل مسائل چند موضوعی باز شده که بعد از بیان توضیحات مکفی نهایتاَ منجر به بیان ایده ای جدید در مسائل طراحی چند موضوعی با چند هدف به کمک ماتریس ارتقاء خانه کیفیت شده است. از اینجا به بعد سعی شده تا ایده بهینه سازی روی پرتابه مورد بحث پیاده سازی گردد. لذا ابتدا شبیه سازی دینامیک پرتابه از زمان پرتاب تا لحظه باز شدن بال ها، بررسی شده است. مراحل بیرون آمدن پرنده بدون سرنشین از پوسته، باز شدن چتر و باز شدن بال ها همگی در شبیه سازی مد نظر قرار گرفته اند. ضرایب آیرودینامیک مورد نیاز در شبیه سازی، با استفاده از نرم افزار missile datcome بدست آمده و با استفاده از میانیابی دو بعدی بر حسب عدد ماخ و زاویه حمله در برنامه شبیه سازی مورد استفاده قرار می گیرند. سپس با در نظر گرفتن تابع هدف برد حداکثر و انتخاب متغیرهای طراحی مناسب شامل مسیر و هندسه، یک مسئله بهینه سازی چند موضوعی تعریف شده است. در انتهای پایان نامه با توجه به اینکه جرم کمینه لزوماَ برد بیشینه را سبب نمی گردد بالستیک داخلی و خارجی به هم کوپل و به عبارتی وزن کل پرتابه به عنوان یک متغیر طراحی به سایر متغیرهای طراحی مسئله بهینه سازی شبیه سازی و آیرودینامیک اضافه گردیده است. چرا که با تغییر وزن، سرعت دهانه نیز تغییر خواهد کرد و هر دو پارامتر فوق (وزن و سرعت دهانه) جزء ورودی های برنامه شبیه سازی محسوب می شوند. در نهایت نتایج بدست آمده بصورت یک جدول و برای وزن های متفاوت پرنده بدون سرنشین بیان شده اند.

در طراحی وسایل پرنده، خیلی از شاخه های تخصصی مهندسی مانند آیرودینامیک، پیشرانش، سازه و کنترل، دخیل هستند. تصمیم گیری در طراحی هر موضوع، شدیداً به تصمیماتی که در سایر موضوعات گرفته می شود، بستگی دارد. در فرآیند مرسوم طراحی، مهندسان هر رشته سعی می کنند بهترین طرح را در حوزه ی خود ارائه کنند، بدون اینکه توجه ویژه ای به نیازمندی های سایر موضوعات داشته باشند. برای حل این مشکل، رویکردی جدید در طراحی با نام طراحی چندموضوعی، توسط مهندسین طراح بنیانگذاری شد. در این روش نگرش موضوعی جای خود را به نگرش سیستمی می دهد و اثرات متقابل موضوعات مختلف در طراحی لحاظ می شوند. در دنیای پر رقابت امروز، برآورده شدن عملکرد مطلوب سیستم، به تنهایی کافی نیست، بلکه لازم است آن سیستم، بهترین باشد. این موضوع، طراحان را به فکر استفاده ی همزمان از مزایای رویکرد طراحی چند موضوعی و روشهای بهینه سازی عددی انداخت؛ حاصل این تفکرات روش بهینه سازی طراحی چند موضوعی (mdo) می باشد. تأکید در این پایان نامه، بر روی موضوع هزینه، به عنوان یکی از موضوعات مهم، در بین موضوعات mdo، می‏باشد. از آنجاییکه برای پرداختن به این موضوع، باید به موضوعاتی مانند روند تحلیل و تخمین هزینه و همچنین مهندسی هزینه و مدل‏های هزینه، مجهز بود، در حد امکان به آن‏ها پرداخته شده است. سپس، با انتخاب یکی از مدل های هزینه ماهواره بر، کد کامپیوتری مناسب برای پیاده سازی این مدل، تهیه شده است. در ادامه، چگونگی به کارگیری این مدل، در ساختار بهینه سازی طراحی چندموضوعی، بررسی می شود. در پایان، راهکارهای کاهش هزینه های پرتاب، مورد بررسی قرار گرفته و با استفاده از مدل هزینه ی تدوین شده، تصمیمات راهبردی در زمینه توسعه سامانه های پرتاب، بررسی می گردد.

در تمام مدت چرخه عمر یک وسیله، به طور ذاتی مقدار زیادی عدم قطعیت وجود دارد که از خود سیستم وسیله هوافضایی و همچنین محیط و شرایط عملیاتی ناشی می شوند. روش های تحلیلی دقیق و پیشرفته ای برای لحاظ کردن عدم قطعیت ها توسعه یافته اند که بر اساس آنها دو دسته روش به نام های بهینه سازی طراحی مقاوم و بهینه سازی طراحی بر مبنای قابلیت اطمینان وجود دارند. موضوعات دخیل در طراحی وسایل هوافضایی به شدت با یکدیگر کوپل هستند و این موضوع انتشار عدم قطعیت بین آنها را تشدید می کند بنابراین مطلوب آن است که در چنین سیستم هایی از روش های بهینه سازی طراحی چند موضوعی استفاده شود تا کوپلینگ بین موضوعات مختلف به خوبی انجام شود. با این دورنما، بهینه سازی طراحی چندموضوعی بر مبنای عدم قطعیت وارد عرصه مطالعات آکادمیک شده است. در این پایان نامه بهینه سازی طراحی مقاوم یک ماهواره بر سوخت مایع با احتساب عدم قطعیت ارائه شده است. موضوعات در نظر گرفته شده در این طراحی چند موضوعی عبارتند از: پیشران، آیرودینامیک و مسیر. عدم قطعیت در برخی پارامترهای طراحی که تأثیر بیشتری روی طراحی و تابع هدف دارند با استفاده از روش آنالیز احتمال و در نظر گرفتن توزیع نرمال لحاظ شده است. تابع هدف در نظر گرفته شده مینیمم کردن جرم کل وسیله است به طوریکه قیود مأموریتی و مسیر برآورده شوند و تابع هدف نسبت به عدم-قطعیت های اعمالی از مقاومت خوبی برخوردار باشد. از اینرو اینگونه مسائل بهینه سازی طراحی مقاوم به صورت یک مسئله بهینه سازی چند هدفی مدلسازی می شوند.

در پژوهش حاضر بعد از تشریح اجمالی عملکرد یک سامانه ستاره یاب، روش های بازشناسایی الگوی ستارگان به عنوان یکی از اجزای اصلی نرم افزار در دو گروه بازگشتی و گمشده در فضا مورد مطالعه قرار گرفته اند. در ادامه الگوریتم شناسایی بدون بعد که یکی از جدیدترین روش های تشخیص الگوی ستاره می باشد، به عنوان یک گزینه عملیاتی مناسب جهت کاربرد در سامانه ناوبری نجومی نصیر 1 انتخاب گردیده است. جهت پیاده سازی، در گام اول روش تولید پایگاه داده الگوریتم مذکور تشریح شده و پایگاه داده مربوطه تولید گشت. به منظور برآورده سازی الزامات مربوط به سامانه نصیر 1 شامل اندازه میدان دید، حجم حافظه ی در اختیار و فرکانس به روز رسانی وضعیت روش های مختلفی به کار گرفته شد و نهایتاً پایگاه داده مناسب با در نظر گرفتن ستارگان پرنورتر از قدر 5 تولید گشت. در گام دوم روش جستجوی بردار k معرفی و پیاده سازی شد؛ در ضمن برای صحه گذاری گام های فوق از مراجع مرتبط استفاده شده و نتایج ارائه شده اند. پس از اعمال انتخاب های مناسب و تصمیم گیری در مورد بهترین پارامترها جهت انجام شناسایی آنلاین، تست الگوریتم به صورت نرم افزار در حلقه صورت گرفت که نتایج رضایت بخشی در بر نداشت. در نتیجه با انجام اصلاحاتی بر روی روش بدون بعد و اضافه کردن مشخصه شناسایی جدید به آن، عملکرد این روش بهبود یافت. نتایج تست های نرم افزار در حلقه که با بهره گیری از نرم افزار شبیه ساز آسمان تدوینی در این پایان نامه و روش مونت کارلو انجام شده-اند، حکایت از موفقیت بالای روش اصلاح شده دارد. در انتها الگوریتم در ترکیب با سایر اجزا سامانه مورد تست سخت افزار در حلقه قرار گرفته و نتایج تست های نرم افزاری مورد تایید قرار گرفت.

مدل برنامه نویسی نگاشت کاهش که توسط گوگل معرفی شده است یکی از موفق ترین تلاش ها در راستای اداره کردن تقاضای فزاینده برای پردازش داده های بزرگ مقیاس است. اگرچه مدل برنامه نویسی مذکور رایانش موازی در خوشه های رایانه ای را بسیار ساده، کارآمد و مقیاس پذیر نموده است اما بستر های رایانش توزیع شده در سالهای اخیر دستخوش تغییرات شگرفی شده اند. امروزه بسیاری از مراکز داده و خوشه های رایانه ای با مولفه های پردازشی نوینی چون پردازنده های چند هسته ای، به ویژه پردازنده های برداری به عنوان شتاب دهنده های محاسباتی تجهیز شده اند. متاسفانه چارچوب های پیاده سازی شده کنونی از مدل برنامه نویسی نگاشت کاهش ناتوان از مهار توان محاسباتی این گره ها در خوشه های رایانه ای هستند. در این پایان نامه به ارائه فلسفه ای جدید در طراحی چارچوب های نگاشت کاهش خواهیم پرداخت که با رایانش موازی سلسله مراتبی موجود در مراکز داده امروزی منطبق باشد. ما به معرفی معماری جدیدی با هدف استفاده کارآمد از انواع مختلف پردازنده های برداری در بستر های رایانش توزیع شده پرداخته ایم. آزمایش ها و ارزیابی ها نشان می دهند که پیاده سازی ارائه شده در این پایان نامه نه تنها با خصوصیات برنامه های مدل نگاشت کاهش انطباق دارد بلکه از لحاظ تسریع کار و افزایش توان عملیاتی نیز بهتر عمل می کند.

هدف این رساله، بهینه سازی سیستم cchp با منبع انرژی هیبریدی جهت استفاده در یک ساختمان مسکونی اقلیمهای آب و هوایی ایران می باشد. پس از محاسبه بارهای ساختمان در 5 اقلیم، موتور احتراق داخلی بعنوان محرک اصلی با استفاده از دو روش تصمیم گیری چند معیاره فازی و gia انتخاب شد. روش تعیین ظرفیت چندمعیاره در این رساله معرفی شده است و نتایج آن با روشهای مرسوم دیگر مقایسه و تحلیل شده است. اگر قیمت سوخت و برق بصورت کنونی فرض شود، cchp غیرخورشیدی فقط در اقلیم کرمان اقتصادی می باشد، اما اگر متوسط قیمت جهانی سوخت و برق در نظر گرفته شود، cchp غیرخورشیدی در همه اقلیمها بصرفه خواهد بود. متوسط سالیانه صرفه جویی در مصرف سوخت برای cchp پایه در 5 اقلیم از حدود 26% تا %33 تغییر می کند. در cchp هیبریدی، بهترین موقعیت قرارگیری کلکتور خورشیدی جهت کسب بیشترین مقدار حرارت در سال برای 5 اقلیم محاسبه شده و اندازه بهینه کلکتور نیز با روش تعیین ظرفیت چندمعیاره تعیین شده است. سیستم cchp خورشیدی براساس قیمت سوخت و برق داخل کشور در هیچ اقلیمی مزیت اقتصادی ایجاد نمی کند. استفاده از موتور در بار نامی و ترکیب سیستم آبگرم مصرفی با cchp باعث کاهش مصرف انرژی و هزینه اولیه می شود.

گرفتگی قطره چکان ها مهمترین مشکل در آبیاری قطره ای است که به تدریج باعث عدم توزیع یکنواخت آب و بالا رفتن هزینه های نگهداری سیستم می شود. افزایش پتانسیل گرفتگی قطره چکان ها با آب های شور می تواند استفاده از این آب ها را در آبیاری قطره ای محدود نماید. از آنجا که راندمان سیستم آبیاری قطره ای به خصوصیات فیزیکی و هیدرولیکی و بویژه به یکنواختی توزیع آب از قطره چکان ها بستگی دارد، بنابراین ارزیابی قطره چکان ها، به منظور داشتن یک سیستم کارآمد بسیار مهم خواهد بود.

هدف از این پایان نامه ارئه روشی جدید برای تأیید امضاء بر خط با استفاده از بانک فیلتری طراحی شده برای استخراج ویژگی و استفاده از شبکه عصبی و ماشین بردار پشتیبان برای طبقه بندی است. وظیفه یک سیستم تأیید امضاء، پذیرفتن امضاء اصلی و رد امضاء جعلی می¬باشد. با توجه به اینکه تأیید امضاء برخط از امضاءهایی در ورودی استفاده می کند که توسط صفحه-های حساس به فشار بدست می آیند، این نوع صفحه ها ویژگی های پویای امضاء را بعلاوه شکل آن استخراج می کنند که باعث می¬شوند جعل امضاء مشکل تر شود و در نتیجه، تأیید امضاء بر خط قابل اعتماد تر از تأیید امضاء برون خط می¬باشد. از هر امضاء مختصات x(t)و y(t) آن استخراج می شود، سپس عملیات پیش پردازش از قبیل: هم طول کردن مختصات x(t) و y(t)، نرمالیزه کردن اندازه و مکان قرار گیری روی هر یک از امضاء ها انجام می گیرد. در مرحله یادگیری، با استفاده از بانک فیلتری طراحی شده، که مختص سیگنال های امضاء می باشد، ویژگی های مهم سیگنال امضاء استخراج، بردار ویژگی هر امضاء ایجاد می¬شود. از میان امضاءهای اصلی هر شخص، تعداد 10 امضاء بصورت تصادفی به عنوان مجموعه مرجع و یک امضاء که کمترین فاصله با بقیه دارد به عنوان امضاء الگو انتخاب می شود. سپس برای هر امضاء تست مقادیر ماکزیمم فاصله و مینیمم فاصله تا مجموعه امضاهای مرجع و فاصله تا امضاء الگو مربوطه محاسبه می شود. این سه مقدار نرمالیزه شده و در یک بردار ذخیره می شود. به این سه مقدار یک ویژگی دیگر که زمان انجام هر امضاء است اضافه می کنیم. این بردار را به ورودی طبقه بند مورد استفاده اعمال شده و در مورد اصلی یا جعلی بودن امضاء تست تصمیم گیری می شود. از دو طبقه بند ماشین بردار پشتیبان و شبکه عصبی استفاده کرده و نتایج را با هم مقایسه می کنیم. در انتها، نرخ درستی الگوریتم پیشنهادی برای هر مجموعه امضاء تست ارزیابی می شود. ما در این پایان نامه از دو پایگاه داده svc2004 و یک پایگاه داده ایرانی برای ارزیابی الگوریتم پیشنهادی استفاده می کنیم. نرخ درستی الگوریتم پیشنهادی برای پایگاه داده svc2004 و پایگاه داده ایرانی، به ترتیب، 97% و 97.2% می باشد.

سامانه ستاره یاب به عنوان دقیق ترین ابزار کمک ناوبری به همراه سیستم ناوبری اینرسی به منظور تعیین وضعیت مورد استفاده قرار می گیرد. یکی از مهم ترین قیود سامانه ستاره یاب، حجم حافظه سخت افزاری آن است. به منظور کاهش حجم اطلاعات مورد استفاده در نرم افزارهای این سامانه، راهکارهای مختلفی پیشنهاد شده است. یکی از اساسی ترین روش های کاهش حجم اطلاعات، یکنواخت سازی کاتالوگ ستارگان است که در انتها به صورت پایگاه داده در الگوریتم شناسایی الگوی ستارگان مورد استفاده قرار می گیرد. در پژوهش حاضر بعد از تشریح اجمالی عملکرد ستاره یاب، به معرفی کاتالوگ های ستاره مختلف پرداخته و با توجه به سابقه استفاده از کاتالوگ هیپارکوس در پروژه سامانه ستاره یاب نصیر 1، این کاتالوگ به عنوان کاتالوگ مرجع انتخاب می¬شود. کاتالوگ هیپارکوس دارای 5044 ستاره با قدر کمتر از 6 است. برای همگن سازی کاتالوگ، یکنواخت سازی با کمک کره یکنواخت در دستور کار قرار گرفت. سپس فرایند ایجاد کره یکنواخت توضیح داده می¬شود. سه روش قطاع¬های کروی، منحنی شیب¬دار و تامسون برای تولید کره یکنواخت انتخاب شدند. در روش قطاع¬های کروی، کره به قطاع¬های کوچکی تقسیم می شود که هر قطاع نماینده یک نقطه است. در بعدی یعنی روش منحنی شیب¬دار با شیب ثابت، با تولید یک منحنی با شیب یا آزیموت ثابت بر روی کره و ایجاد نقاطی با فاصله یکسان بر روی منحنی تولید شده، کره یکنواخت شکل می¬یابد. در روش آخر یعنی روش عنصر¬های شارژ شده یا تامسون، ذرات با بار مشابه بر روی سطح کره توزیع شده که اثرات متقابل ذرات بر یکدیگر باعث چیدمان یکنواخت آن ها و قرارگیری در حالت حداقل انرژی می شود. پس از ایجاد کره¬های یکنواخت متناظر با هر نقطه بر روی کره ستاره¬¬ای که دارای بهترین شرایط است، از کاتالوگ مرجع انتخاب می¬گردد. برای ارزیابی کاتالوگ¬های تولید شده و انتخاب بهترین روش یکنواخت سازی، هفت معیار ارزیابی تعریف شد. معیار حداقل انرژی، که یکنواخت ترین کره را مشخص می کند؛ معیار اندازه کاتالوگ که مشخص کننده حجم هریک از کاتالوگ¬ها است؛ معیار¬ احتمال حضور حداقل ستاره که بیان¬ کننده احتمال حضور تعداد حداقلی ستاره به منظور شناسایی در میدان دید ستاره یاب است؛ معیار¬های انحراف معیار و میانگین حضور ستارگان که مشخص کننده¬ی پارامترهای توزیع نرمال ستارگان هستند؛ معیار اندازه پایگاه داده که بیان¬گر حجم اطلاعات مورد نیاز برای شناسایی است و معیار صحت شناسایی الگوریتم بازشناسی که مشخص کننده¬ی عملکرد الگوریتم بازشناسی و میزان کارایی سامانه است و به صورت تست نرم¬افزار در حلقه انجام پذیرفت. در آخر با در نظر گرفتن مأموریت سامانه ستاره یاب نصیر 1، به هر یک از معیار¬های ارزیابی با توجه به اهمیتشان وزن داده شد و با جای دهی این اوزان در معادله¬¬ی معدل، کاتالوگ های تولید مورد مقایسه قرار گرفتند که کاتالوگ همگن شده با استفاده از روش عنصر¬های شارژ شده به¬عنوان کاتالوگ برتر انتخاب شد.

داده کاوی روشی جهت کشف قوانین و دانش ناشناخته است که به عنوان یک روش مفید به منظور کار روی پایگاه داده های بزرگ شناخته شده است. رقابتی شدن بازارهای جهانی و منطقه ای، موسسات را ملزم به ایجاد مزیت های رقابتی در تولید، ارایه خدمات و افزایش رضایت مندی و جذب بیشتر مشتریان نموده است. با رقابتی شدن خدمات مخابراتی مدیریت ارتباط با مشتری در این بخش اهمیت زیادی یافته است. بکارگیری تکنیک های داده کاوی روی داده های مخابراتی باعث کشف دانش پنهان در مورد رفتار مشترکین می گردد. بر همین اساس بسیاری از شرکت ها، موسسات و سازمان ها به این باور رسیده اند که گردآوری، سازماندهی و یکپارجه سازی داده ها در یک مخزن داده برای مدیریت بهینه و گرفتن تصمیمات کلان یک ضرورت می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل 2000 مشترک تلفن همراه شرکت ارتباطات سیار ایران اعم از دایمی و اعتباری می باشد. داده های مورد مطالعه در این پژوهش به صورت جزییات تماس مشترکین در دو دوره پیوسته می باشد که در مجموع 4000 رکورد برای 2000 مشترک وجود دارد. پژوهش از سه مرحله تشکیل شده است. در مرحله اول از قوانین انجمنی برای شناسایی ارتباط بین ویژگی های مشترک مورد استفاده شده است. در مرحله دوم با استفاده از تکنیک های خوشه بندی مشترکین را به چهار دسته تقسیم می شود. در مرحله سوم از درخت تصمیم cart که بیشترین دقت را در بین دیگر تکنیک های پیشگویی دارد استفاده می شود. قوانین تولید شده علت ترک مشترکین را توصیف خواهد نمود.