به منظور تحلیل سینوپتیکی و تعیین منابع رطوبتی حوضه¬های اترک و گرگانرود از داده¬های بارشی روزانه 5 ایستگاه سینوپتیک در سطح منطقه طی دوره آماری 6 ساله(2002-1997) استفاده شد و نقشه-های هوای سطوح 1000، 850، 700 و 500 هکتوپاسکال برای پارامترهای نم¬ویژه، جهت باد و ارتفاع ژئوپتانسیل استخراج گردید. داده¬های شبکه¬بندی شده مربوط به روزهای با بارندگی بیش از 7 میلیمتر نیز از سایت noaa استخراج شد. پس از تحلیل عاملی نسبت به خوشه¬بندی این داده¬ها اقدام گردید و در آخر الگوهای سینوپتیکی که باعث ایجاد بارندگی¬ها در منطقه شده است، استخراج شدند. نتایج نشان می¬دهد علاوه بر این که دریای خزر حداکثر رطوبت بارندگی¬های منطقه را تأمین می¬کند، دو منبع رطوبتی دریای سرخ و منابع جنوبی(دریای عمان و خلیج¬فارس) تأثیر چشمگیری در تأمین رطوبت بارندگی¬های منطقه داشته¬اند. الگوهای استخراجی برای روزهای بارشی سطح زمین حکایت از تقابل یک مرکز پر¬فشار نسبتاً قوی در سمت غرب یا شمال¬غرب و مرکز کم¬فشار نسبتاً ضعیفی در مرزهای شرقی ایران دارد ضمن این¬که در سطح 500 هکتوپاسکال حضور یک فرود همواره مشهود بوده است.

به منظور تحلیل سینوپتیکی یخبندان ها در استان خراسان رضوی از داده های آماری روزانه8 ایستگاه سینوپتیک در سطح منطقه طی دوره آماری 10 ساله(2005-1996) و نقشه های فشار سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 500 هکتو پاسکال استفاده شد. داده های شبکه بندی شده5/2×2/5 درجه مربوط به روزهای دارای یخبندان شدید نیز از سایت ncep/ncar استخراج شد. پس از تحلیل عاملی نسبت به خوشه بندی این داده ها اقدام گردید و در نهایت الگوهای سینوپتیکی که باعث ایجاد یخبندان های شدید در استان شده است، شناسایی وبه تحلیل آنها پرداخته شد. یخبندان های ویژه شامل:زودرس ترین ،دیررس ترین وطولانی ترین یخبندان نیز به صورت جداگانه مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان می دهد که بیشتر یخبندان های استان از نوع انتقالی هستندکه به طور متوسط دردوره سرد سال از آبان ماه تا اواخر اسفند با میانگین 5/6 روز اتفاق می افتند. نواحی شمالی استان سردتر از نواحی جنوبی وغربی هستند.در یخبندان های ویژه ،وقوع طولانی ترین یخبندان تحت تاثیر شکل گیری متوالی پرفشارهای مهاجر بر روی کوههای اورال وحرکت آنها به سمت شرق بوده است در حالی که زودرس ترین ودیررس ترین آنها زمانی روی داده اند که پرفشاری بر روی شمال دریای خزر بسته شده است، پدیده غالب در همه موارد در جو بالا، وجود یک ناوه نسبتا عمیق در خارج از مرزهای شرقی ایران(کشور افغانستان) است که منطقه مورد مطالعه از جریان های سرد پشت آن تاثیر پذیرفته است.بر اساس4 الگوی استخراجی در سطح 500 هکتو پاسکال وجود پشته بر روی ایران کاملا مشهود می باشدودر6 الگوی سطح زمین نیز پرفشار سیبری نقش فعالتری دارد،اما در برخی الگوها ادغام پرفشار سیبری وپرفشار مهاجر غربی باعث ایجاد یخبندان در استان شده است.

گرمایش زمین به دلیل اثرهای محیطی و اقتصادی-اجتماعی آن و نیز به جهت تاثیر آن در برنامه ریزی های خرد و کلان، طی چند دهه اخیر مورد توجه محافل علمی بوده است. از نتایج این گرمایش می توان به تغییر رفتار و الگوهای فشار که یکی از عوامل اصلی تغییر در بارندگی به صورت کمی و کیفی است، اشاره کرد. هر چند کنترل عوامل جوی و اقلیمی و نزول بارش توسط آدمی تقریبا ناممکن و بعضا با مشکلات عدیده ای همراه می باشد، اما انسان با تلاشی که در جهت ارتقای دانش خود نسبت به تاثیر عوامل جوی و زیست محیطی دارد می تواند با به کار بردن مطالعات و بررسی ها و توانمندی های خود با برنامه ریزی بهینه در راستای بهتر استفاده کردن نسبت به مصرف آب اقدام مقتضی داشته باشد. شناخت شرایط موجود و نظم حاکم بر شرایط بارش منطقه ای بالاخص مناطق خشک و برنامه ریزی و به تبع آن چیرگی بر محدودیت ها و شرایط محیطی، تا حد زیادی انسان را در جلوگیری از خسارات و جبران کمبودهای پیش رو یاری خواهد نمود. در این پژوهش استفاده از آمار ثبت شده 50 ساله اخیر راهنمای کار مناسبی است که با استفاده از روش های آماری کمی و کیفی به تجزیه وتحلیل آن پرداخته می شود. در این مطالعه از روش هایی چون، آزمون کندال، آزمون دنباله ها و برخی روش های آمار کلاسیک و توصیفی بهره برده شد. تشخیص روند در دما و بارندگی سبزوار با استفاده از آزمون کندال، تعیین 4 فصل طبیعی متفاوت از فصول تقویمی با استفاده از داده های دمای روزانه، تشریح شرایط خشکسالی و ترسالی با استفاده از آزمون دنباله ها، تعیین تغییرپذیری بارندگی و تبیین سینوپتیکی رخدادهای دمایی و بارشی حداکثر و حداقل در طی 5? سال اخیر، تشریح شرایط بارش برف و رابطه آن با دما از نتایج این مطالعه بوده است.

شناخت ویژگی های طبیعی هرمنطقه،بخصوص آب وهوامی تواند درامربرنامه ریزی وآمایش آن سرزمین نقش عمده ای ایفا نمایدوپهنه بندی اقلیمی (یعنی شناسایی پهنه هایی که دارای آب وهوای یکسانی باشند)جهت دستیابی به توسعه ی همه جانبه درابعاد مختلف زمانی-مکانی ضروری می باشد.استان خراسان جنوبی درناحیه ی شرق ایران بخاطرعوامل محلی وگوناگونی توپوگرافی،دارای تنوع اقلیمی است.دراین تحقیق سعی شده برای پهنه بندی اقلیمی دقیق استان خراسان جنوبی،باتوجه به نارسایی های موجوددرروشهای طبقه بندی سنتی ،ازروشهای نوین ناحیه بندی مانندتحلیل عاملی وتحلیل خوشه ای استفاده شود.برای این منظورتعداد33متغیراقلیمی از10ایستگاه هواشناسی استان انتخاب گردید.سپس طی فرایندمیانیابیidw،ماتریس پهنه ای داده هابه ابعاد33×105بدست آمدومبنای ناحیه بندی قرارگرفت.بررسی اقلیم استان باروش تحلیل عاملی نشان دادکه اقلیم استان ساخته ی 6عامل است که این عوامل به ترتیب اهمیت عبارتنداز عامل بارش، عامل ابری ورطوبت، عامل بادی،تابشی وغبار،عامل دمایی وتوفان،عامل یخبندان وعامل دمایی ودید.تحلیل خوشه ای روی 6عامل اقلیمی وجود6ناحیه ی اقلیمی رادراستان نشان داد.

به منظوربررسی آماری وسینوپتیکی پدیده شرجی دراستان های شمالی داده های دما،رطوبت نسبی وفشار بخارآب اشباع ساعت12(utc) در11ایستگاه سینوپتیک منطقه طی دوره2007-1992ازسازمان هواشناسی کشورتهیه شد. سپس شاخص شدت شرجی وفشاربخارآب جزئی ساعت12(utc) درهرروزمحاسبه شد. براساس آستانه تعریف شده، روزهای شرجی به چهارگروه طبقه بندی شدند. به این ترتیب 63روزفوق العاده شرجی باتداوم دووبیشترازدوروزانتخاب شدند. داده های فشارسطح دریاوارتفاع ژئوپتانسیل شبکه بندی شده (5/2×5/2) درجه مربوط به روزهای منتخب برای سطح زمین وسطح 500هکتوپاسکال ازسایت مرکزملی اقلیم شناسی آمریکا استخراج گردید.پس ازانتخاب چهارچوب پوشش مناسب، تحلیل عاملی انجام گرفته وبامشخص شدن نمرات عاملی نسبت به خوشه بندی این داده هابااستفاده ازروش ادغام (ward)اقدام گردید. درانتها الگوهای مهم سینوپتیکی مرتبط باروزهای فوق العاده شرجی استخراج شدند. درالگوهای سطح زمین استقرارکم فشارپاکستان درنیمه جنوبی کشوروبعضانفوذاین فروباربه منطقه موردمطالعه وهمچنین استقرارزبانه ای ازپرفشاردریای سیاه، شمال اروپاواروپای غربی به منطقه کاملا مشهوداست. علاوه برآن الگوهای استخراج شده ارتفاع ژئوپتانسیل درسطح 500نیزحاکمیت پرفشارآزوررانشان می دهد. همچنین نتایج حاصل ازتحلیل های آماری نشان می دهندکه شرجی ترین ماه درسواحل شمالی کشور، ماه آگوست است. ایستگاه نوشهرومنجیل به ترتیب بامتوسط149روزشرجی و33روزشرجی، بیشترین وکمترین روزهای شرجی راتجربه کرده اند. درکل، سواحل غربی ازشدت شرجی بیشتری نسبت به سواحل شرقی برخورداراست.

به منظورتعیین نواحی مستعد کشت زیره با توجه به عوامل اقلیمی موثر در کشت این محصول در منطقه ی شمال شرق ایران (خراسان شمالی، جنوبی و رضوی) پس از شناخت ویژگی های اکولوژیکی گیاه زیره سبز عناصر اقلیمی دما، بارش، رطوبت نسبی و ساعات آفتابی روزانه در دوره آماری 2005-1990 از تعداد 28 ایستگاه منطقه اخذ شد با استفاده از روابط، معیارها و آستانه های موجود داده ها، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پس از پردازش ابتدایی داده ها هر یک از ویژگی های مورد نیاز در تعیین نواحی مستعد کشت زیره استخراج گردید و با تحلیل و بررسی این ویژگی ها و تهیه جدول و نقشه های مربوطه نواحی مستعد برای کشت زیره شناسایی شدند. نتایج این تحقیق نشان داد که شرایط اقلیمی نقش برجسته ای بر تولید و گسترش کشت زیره در منطقه داشته و توسعه این گیاه به صورت دیم تقریباٌ در تمام مناطق استان با محدودیت جدی روبروست. این در حالی است که پائین بودن رطوبت نسبی در ماه های دوره رشد وضعیت مناسبی را در سراسر محدوده مورد مطالعه فراهم آورده که محدود کننده رشد انواع قارچ هاست. گر چه در نواحی شمالی تعداد روز های یخبندان بیشتری تجربه می کند اما انتقال دوره کاشت به ماه مارس می تواند تا حد زیادی این معضل را حل کند ضمن اینکه به لحاظ دریافت بارش بیشتر نیز این مناطق وضعیت مناسب تری را دارا بوده و در کل نواحی شمالی منطقه مورد مطالعه از لحاظ اقلیمی وضعیت بهتری جهت توسعه کشت محصول زیره داراست. هر چند که وجود کشت های با ارزش اقتصادی مناسب تر عرصه را بر گسترش محصول زیره در این نواحی تنگ کرده است و نواحی مرکزی و غربی به لحاظ سطح زیر کشت جایگاه مناسب تری را بخود اختصاص داده است.

به منظور تحلیل آماری و سینوپتیکی وقوع دماهای حداکثر در شمال شرق ایران از داده های آماری روزانه 13 ایستگاه سینوپتیک و کلیماتولوژی در سطح منطقه طی دوره آماری 21 ساله (2007-1987) و نقشه های فشار سطح زمین و ارتفاع ژئوپتانسیل سطح 500 هکتو پاسکال استفاده شد. پس از رفع نقایص داده های آماری و استاندارد سازی داده های دمایی روزانه ؛ روزهایی که نمرات استاندارد ( z ) آنها یک و بالاتر از یک بود ودر در بیش از 70 درصد ایستگاهها باتوجه به پراکنش مکانی ایستگاهها رخ داده باشد به عنوان روزهای وقوع دماهای حداکثر انتخاب شدند. براین اساس در طول دوره آماری 565 روز وقوع دمای حداکثر مشخص گردید. نتایج آماری مطالعات نشان می دهد درصد فراوانی وقوع این رخداد در ماههای سرد سال بیشتر بوده است به گونه ای که میانگین درصد وقوع برای ماههای فصل سرد 46/9 و برای ماههای فصل گرم 28/6 بوده است. در میان ایستگاههای مورد مطالعه ؛ ایستگاه گناباد با متوسط سالانه 38/5 روز بیشترین و ایستگاه اسدآباد تربت حیدریه با متوسط سالانه 63/4 روز کمترین تعداد روز وقوع دمای حداکثر را در سطح منطقه به خود اختصاص داده اند. همچنین به جهت استخراج الگوهای سینوپتیک وقوع دماهای حداکثر در سطح منطقه، داده های شبکه-بندی شده 5/2×5/2 درجه مربوط به روزهای منتخب وقوع دمای حداکثر از سایت ncep/ncar استخراج شد. پس از تحلیل عاملی نسبت به خوشه بندی این داده ها اقدام گردید و در نهایت الگوهای سینوپتیکی که باعث وقوع دماهای حداکثر در محدوده مطالعاتی شده است، شناسایی وبه تحلیل آنها پرداخته شد. نتایج نشان می دهد که در الگوهای سطح زمین در دوره گرم سال ؛ حضور کم فشار حرارتی پاکستان که با هسته های کم فشار جنوب شرق عربستان و شرق دریای خزر تلفیق گردیده است و در دوره سرد سال ؛ حضور زبانه کم فشار و یا یک مرکز کم فشار بسته در شمال شرق ایران ؛ در وقوع دماهای حداکثر کاملا مشهود است . همچنین در الگوهای سطح 500 هکتوپاسکال در دوره سرد سال ، استقرار فرود در دریای مدیترانه و ایجاد شرایط احتمالی ناپایداری و بارش در منطقه که سبب افزایش دما در این فصل می گردد و در دوره گرم سال نفوذ زبانه پرفشار آزور که سراسر کشور و منطقه مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار داده است در وقوع دماهای حداکثر در محدوده مطالعاتی نقش اساسی داشته است.

امروزه مطالعات وبررسی های بیوکلیمای انسانی پایه واساس برنامه ریزی های شهری، عمرانی، سکونتگاهی، معماری،بهداشت، جهانگردی، وغیره است.به منظورارزیابی شرایط زیست اقلیمی درشهر سبزوار داده ها واطلاعات مربوط به عناصر اقلیمی در بازه زمانی سی ساله به صورت روزانه ماهانه وسالانه از ایستگاه هواشناسی سبزوار دریافت شد.در بررسی شرایط آسایش یاعدم آسایش انسان، مدل ها وشاخص های زیست اقلیمی مختلف همچون؛ترجونگ، بیکر ،سوزباد،ترموهیگرومتریک، اولگی، ماهانی، اوانز، pet، pmv، thi مورد استفاده قرار گرفت وبر این اساس نمودارها وجداول بیوکلیمابی شهر سبزوار تهیه شدند. نتایج نشان می دهندطیف بیوکلیمای این شهردر طول دوازده ماه سال از بیوکلیمای گرم تا بیوکلیمای بسیار خنک را تجربه می کند.ارزیابی به عمل آمده از روش ها نیزنشان می دهد دربررسی بیوکلیمایی انسانی استفاده ازیک شاخص بتنهای پاسخگونخواهدبود ویک مطالعه ترکیبی را می طلبد . مقایسه نتایج حاصل از شاخص های متعدد مورد استفاده در این تحقیق نشان می دهد در بین شاخص های زیست اقلیمی سنتی، شاخص ترموهیگرومتریک که از عناصر اقلیمی موثر استفاده شده است، هماهنگی بیشتری با شرایط اقلیمی منطقه مورد مطالعه دارد. ضمن اینکه بهترین نتایج را می توان از شاخص های جدید،pet و pmv استنباط کرد که شرایط بیوکلیمایی را، حتی به صورت روزانه مشخص کرده است. نتایج مطلوب تری حاصل آمده است.

چکیده استان خراسان شمالی به دلیل دارا بودن شرایط ویژه جغرافیایی، مناظر بدیع طبیعی، برخورداری از اقلیم مناسب و منابع آبی فراوان در ردیف یکی از مهمترین مناطق گردشگری کشور می باشد. در این پژوهش با استفاده از شاخص های زیست اقلیمی ترجونگ، بیکر و شاخص های pet و pmw مناطق مختلف استان از نظر اقلیم آسایش مورد بررسی قرار گرفته و محدوده های زمانی مناسب برای گردشگری و طبیعت گردی در هر کدام از مناطق بر اساس شاخص های فوق مشخص گردیده است. نتایج شاخص ترجونگ به صورت ماهانه و سایر شاخصهای به کار رفته در این تحقیق به صورت روزانه ارائه شده است. همچنین با استفاده از شاخص eet علاوه بر تعیین محدوده های زمانی محدوده های مکانی مناسب نیز جهت انجام تفریحات و ورزشهای آبی در سطح استان تعیین شده است و با استفاده از نرم افزار arc gis اقدام به تهیه نقشه های پراکندگی مقادیر eet در طول فصل گرم سال در سطح استان شده است. نتایج به دست آمده از شاخص های زیست اقلیمی حاکی از آن است که به طور کلی دوره آسایشی استان از ماه می شروع می شود و تا اوایل نوامبر ادامه می یابد. و طی ماههای دسامبر، ژانویه، فوریه، مارس و آوریل به دلیل سردی هوا هیچ کدام از مناطق استان در محدوده آسایش قرار نمی گیرند، ضمن آنکه مناطقی از استان در طول ماههای ژولای و اوت به دلیل گرمای هوا از شرایط آسایشی خارج می شوند ولی بر اساس نتایج شاخص eet در این محدوده یعنی ماههای (ژولای و اوت) شرایط برای استفاده از منابع آبی رودخانه ها و دریاچه ها جهت انجام تفریحات و ورزشهای آبی در بیشتر مناطق استان فراهم می باشد. بر این اساس ایستگاه جاجرم با 126 روز و سی ساب با 58 روز بیشترین و کمترین تعداد روزها ی مطلوب جهت استفاده از تفرجگاههای آبی را به خود اختصاص داده اند. واژگان کلیدی شاخص زیست اقلیمی- اقلیم آسایش- گردشگری- استان خراسان شمالی

به منظور بررسی آماری و سینوپتیکی بارش های بهاره شمال شرق کشور، از داده های روزانه بارش در طی دوره 10 ساله (1385-1376)برای 10 ایستگاه منتخب منطقه و داده های شبکه بندی سطح زمین که از سایتnoaa اخذ گردید، استفاده شده است. پس از آماده سازی داده ها جهت ورود به نرم افزارspss بررسی آماری بارش انجام گردید. سپس با بهره گیری از روش تحلیل عاملی و خوشه بندیward، شش الگوی سینوپتیک استخراج گردید. با تهیه نقشه های ترکیبی در سطح زمین و همچنین سطوح500، 700و 850هکتوپاسکال و نقشه های امگا و نم ویژه برای هر کدام از الگوهای مستخرج، از 48 ساعت قبل از وقوع مورد بررسی و ردیابی قرار گرفتند. بررسی آمار و ارقام بارش و همچنین رصد نقشه های بدست آمده برای منطقه نشان میدهدکه در طول دوره آماری فوق، میانگین بهاره منطقه 98/61 میلی متر بوده است که در این میان 1382 با میانگین بهاره 6/103 میلی متر بیشترین و سال 1379 با متوسط فصلی 3/10میلی متر کمترین مقدار بارش را نشان می دهد. درصد ضریب تغییرات بارش در این فصل در سطح منطقه 45% می باشد. از لحاظ سینوپتیک نیز به طور کلی در زمان بارش بهاره، منطقه مورد مطالعه در زیر چرخندگی مثبت(pva) واقع شده و تزریق تاوایی از عرضهای بالاتر به منطقه صورت می گیرد. ضمن اینکه تأمین منابع رطوبت در هر الگو متفاوت بوده و از مسیرهای رطوبتی جنوب(دریای سرخ، خلیج فارس) و غرب کشور(دریای مدیترانه، دریای سیاه) وشمال کشور(دریای خزر)تأمین می شود.

. طی دو مرحله روزهای بارشی استخراج گردیده است . مرحله اول : از نظر زمانی (روزهایی که بارش آنها 1/0 میلیمتر و بیشتر از 1/0 است) مرحله دوم : از نظر مکانی (روزهایی که بارش در 40 درصد ایستگاهها رخ داده است). داده های آماری 10ساله (1376-1385) بارش روزانه10 ایستگاه سینوتیکی تهیه وپس از تجزیه و تحلیل این داده ها ، به منظور شناسایی و ردگیری الگوها نقشه های 1000،500،700 و 850 هکتوپاسکالی از سایت noaa تهیه گردید . با استفاده از روش تحلیل خوشه ای چهار الگوی بارشی برای روزهای بارشی منطقه مشخص شــد.( الگوهای a1-1 ; a1-2 ; a2 ; b1 ; b2 ) . نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که منطقه شمال شرق ایران بیشترین میزان بارش خود را در فصل سرد سال و تحت تاثیر مستقیم سیکلون های وارد شده دریافت می کند . منشأ این سیستم ها عمدتأ 75% بر روی دریای مدیترانه و25% بر روی فرود دریای سرخ تشکیل شده است . بیشترین میزان رطوبت این سیستم ها 25% از دریای سرخ , 25% دریاهای جنوب (خلیج فارس ، دریای عمان) ، و 75% بصورت مشترک توسط رطوبت تقویت شده ی دریای سرخ بر روی دریاهای جنوب تامین می شود . همچنین میزان بارش منطقه از شمال به طرف جنوب و از غرب به شرق کاهش می یابد . این منطقه در بیشتر فصل سرد سال تحت تاثیر سامانه پرفشار سیبری است که باعث می شود هوای بسیار سرد و خشکی از منطقه شمال و شمال شرق وارد کشور شود و در صورت برخورد با توده های هوای مرطوب که از غرب وارد کشور می شوند منجر به تشکیل جبهه و بارش می شود

به منظور تحلیل آماری و سینوپتیکی بارش های پاییزه شمال شرق کشور (استان های خراسان شمالی و رضوی) از داده های بارش روزانه 10 ایستگاه واقع درسطح منطقه طی دوره آماری 10ساله (2006-1997) استفاده گردید. روز های بارش بیشتر از 1/0 میلی متر که در 40 درصد از ایستگاه رخ داده اند، انتخاب شدند و داده های فشار سطح دریا شبکه بندی شده (5/2 × 5/2 درجه) مربوط به این روز ها استخراج و نسبت به خوشه بندی این داده ها اقدام گردید و الگو های سینوپتیکی مرتبط با روز های بارشی در فصل پاییز استخراج شدند. بررسی الگو های سینوپتیک نشان می دهد که با گسترش شدت و نفوذ زبانه پر فشار سیبری در منطقه، میانگین بارش افزایش می یابد و بیشترین میانگین بارش (33/8 میلی متر) در زمانی رخ می دهد که پر فشار سیبری با پر-فشاری در اورال ادغام می شود و محور فرود در سطوح 500، 700 و 850 هکتوپاسکال بر روی منطقه شمال شرق ایران قرار گرفته است . نتایج حاصل از بررسی های آماری نشان می دهد که بیشترین روزهای بارندگی منطقه در ماه آذز (52 درصد) رخ می دهد. ایستگاه قوچان با میانگین بارندگی 94/75 میلی متر و گناباد با 14/38 میلی متر دارای بیشترین و کمترین میانگین بارندگی پاییزه در سطح منطقه هستند.

فرم چکیده ی پایان نامه ی دوره ی تحصیلات تکمیلی دفتر مدیریت تحصیلات تکمیلی نام خانوادگی دانشجو:فاطمه نام:رحیمی ش دانشجویی:8833542104 استاد راهنما:دکترمحمد باعقیده استاد مشاور: دکتر علیرضا حمیدیان دانشکده:ادبیات و علوم انسانی رشته:جغرافیای طبیعی گرایش:اقلیم شناسی مقطع: کارشناسی¬ارشد تاریخ دفاع:13/7/1390 تعداد صفحات: 102 عنوان پایان نامه:تعیین فصول اقلیمی با استفاده از شاخص های زیست اقلیمی در راستای توسعه گردشگری(مطالعه موردی:شهرستان بجنورد) کلیدواژه ها: بجنورد، توریست، روش خوشه بندی، تعیین فصول طبیعی، تحلیل عاملی چکیده به منظور تعیین فصول طبیعی شهرستان بجنورد، آمار متوسط دمای خشک و دمای روزانه ایستگاه سینوپتیک در دوره 2007- 1997 مورد بررسی قرار گرفت. متوسط های دما به متوسط های پنج روزه به نام پنجک تبدیل شدند. با استفاده از روش خوشه بندی دوره های اقلیمی شناسایی گردید و بر اساس الگوی تقویمی، چهار فصل بهار، تابستان، پائیز و زمستان مشخص شد. بر اساس آستانه های حرارتی کمتر از 10 درجه برای زمستان و بیشتر از 22 درجه سلسیوس برای تابستان ، فصول سال تعیین شدند. در بجنورد، بهار از 14 فروردین شروع و تا 18 خرداد ادامه دارد. آغاز تابستان از 19 خرداد تا 16 شهریور به مدت 91 روز می باشد.پائیز کوتاهترین فصل و به مدت 59 روز می باشد. طولانی ترین فصل زمستان در بجنورد از 15 آبانشروع و تا 13 فروردین به مدت 118 روز می باشد. همچنین در این پژوهش با استفاده از شاخص های زیست اقلیمی، ترجونگ، بیکرpmv , pet, tci مناطق مختلف شهرستان از نظر اقلیم آسایش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج شاخص ترجونگ به صورت ماهانه و سایر شاخص های بکار رفته در این تحقیق به صورت روزانه ارائه شده است. نتایج به دست آمده از شاخص های زیست اقلیمی حاکی از آن است که به طور کلی دوره آسایش از ماه می شروع شده و تا اوایل نوامبر ادامه دارد.

آب و هوا عامل مهم تأثیرگذار بر تمام فعالیت های انسان است. در صورت افزایش همزمان رطوبت و دمای روزانه فعالیت های عادی اندام های بدن دچار اختلال گردیده و انسان احساس ناراحتی خواهد نمود. با توجه به اینکه درصد قابل توجهی از جمعیت ایران در سواحل جنوب زندگی می کنند، افزایش توأم دما و رطوبت می تواند موجبات ناراحتی روحی و جسمی مردم این مناطق را فراهم سازد. در این مطالعه سعی شده با استفاده از شاخص های استرس گرمایی (hi و ssi) و شدت شرجی، اثرات دما و رطوبت بر احساس ناراحتی انسان از شرایط آب و هوایی مشخص شود و تنش های گرمایی و پدیده شرجی درمنطقه ی مورد مطالعه گروه بندی گردد. بدین منظور از داده های روزانه 17 ایستگاه سینوپتیکی در بازه ی زمانی 15ساله(1994-2008) استفاده گردید. نتایج که در قالب تحلیل های آماری و سینوپتیکی آورده شده حاکی از این است که تنش های گرمایی با درجات مختلف در تمامی ماه های سال، اقلیم سواحل جنوب را تحت تأثیر قرار می دهند. به طور کلی حداکثر شدت شاخص ها مربوط به ماه آگوست می باشد. از بین ایستگاه های مورد مطالعه نیز بندر دیلم به عنوان گرم ترین ایستگاه و چابهار به عنوان شرجی ترین ایستگاه شناخته شد. ضمن اینکه بررسی الگوهای سینوپتیکی، نقش مشترک کم فشار حرارتی پاکستان و زبانه ی پرفشار جنب حاره را در شدت و ضعف شاخص ها نشان می دهد.

کشورایران باتوجه به اینکه دارای تنوع اقلیمی زیادمی باشد ازمنظر ابرناکی بسیارمتنوع بوده بطوریکه شرایط ابرناکی بسیارمتنوعی درآن حکمفرما می باشد وانواع ابرهاباشرایط متفاوت درطول سال ودرنقاط مختلف دیده می شود.ابرناکی آسمان درطول سال به سه حالت (8/2-0)،(8/6-3)و(8/8-7)وجوددارد.برای مطالعه ابرناکی وبدست آوردن رابطه ابرناکی باارتفاع ،عرض وطول جغرافیایی ومشخص نمودن مناطق دارای انرژی خورشیدی آمارهاازروی داده های ایستگاههای سینوپتیک هواشناسی استخراج گردید وپس ازمحاسبات لازم جداول ونمودارهای آنهاترسیم شد. دربررسی آمارهای میانگین سالانه روزهای ابرناکی مشخص شدکه بین میزان ابرناکی وعرض جغرافیای رابطه تقریباًمستقیم برقرارمی باشداما میزان ابرناکی باطول جغرافیایی رابطه زیادی نداردهمچنین ارتفاع درمیزان ابرناکی به تنهایی تاثیرگذارنبوده بطوریکه مناطق دارای ارتفاع مشابه دارای میزان ابرناکی های متفاوت می باشند . کلیه جداول ونمودارهای ابرناکی کشورایران نشان می دهد که 1-مناطق سواحل دریای خزر بیشترین ابرناکی رادارابوده مناطق شمال غرب ،شمال شرق، نواحی البرزدارای ابرناکی بطورنسبی متوسط می باشند 3-مناطق شرق،جنوب غرب وقسمتهایی ازغرب ونواحی مرکزی ایران دارای ابرناکی کم بوده است4-مناطق جنوبی ،جنوب شرقی وقسمتهایی ازمناطق مرکزی دارای ابرناکی بسیار کمی می باشند ودر نقشه های پهنه بندی انرژی خورشیدی که براساس ابرناکی تهیه گردیده چهار منطقه انرژی خورشیدی بصورت کم،متوسط،زیادوخیلی زیاد می توان پیدا نمودکه چهارمنطقه ابرناکی ذکر شده باچهارمنطقه انرژی خورشیدی بدست آمده کاملاًمطابقت دارد تحقیقات محققین قبلی نیز بگونه ای این تقسیمات مناطق دارای انرژی راتایید نموده اند لذابطورکلی ابرناکی معیارخوبی برای مشخص نمودن مناطق دارای انرژی خورشیدی می باشدودرپایان کار ازروی میزان ابرناکی آسمان، کشور ایران به 11 منطقه تقسیم شدوبه تحلیل وتفسیرآن پرداخته گردید. کلیدواژه : تنوع اقلیمی ، ابرناکی ، انرژی خورشیدی ، سینوپتیک ، پهنه بندی

اثر اقلیم بر سلامتی و مرگ و میر قرن هاست که شناخته شده است. از آن جا که تغییرات دما سهم قابل ملاحظه ای بر میزان مرگ و میر دارد؛ هدف این مقاله تحلیل تاثیر دمای حداکثر روزانه بر مرگ و میر جمعیت زنان بالای 60 سال شهر اصفهان در دوره ی گرم سال در بازه ی زمانی (1389-1380) می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش های آماری چون رگرسیون، همبستگی و تاخیر زمانی به تجزیه و تحلیل تعداد فوت شدگان به تفکیک بیماری های قلبی- عروقی، تنفسی و سکته مغزی با دمای حداکثر روزانه در دوره ی گرم سال (اردیبهشت، خرداد، تیر، مرداد و شهریور) پرداخته شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد بین حداکثر درجه حرارت روزانه با مرگ و میر ناشی از بیماری های فوق رابطه ی معکوس وجود دارد. تحلیل های آماری نشان دهنده ی آن است که در ماه های گذر یعنی اردیبهشت و شهریور (ماه های گذر از سرما به گرما و بر عکس) که حداکثر دما نسبت به سه ماه دیگر پایین تر است، تعداد مرگ و میر افزایش یافته است. میزان ضریب همبستگی بین حداکثر دما با مرگ و میر در دو ماه اردیبهشت و شهریور (ماه های گذر) نسبت به سایرماه ها (خرداد، تیر و مرداد) افزایش نشان می دهند همچنین از بین بیماری های مورد مطالعه بیماری قلبی- عروقی همبستگی و حساسیت بیشتری نسبت به دیگر بیماری ها داشت. ضمن این که بررسی نتایج حاصل از تحلیل سینوپتیکی نشان داد که در بین 5 الگو، دو الگوی (b) و (d) که دارای رتبه ی اول و دوم از نظر بیشترین میزان مرگ و میر هستند، الگو هایی هستند که پرفشار آزور به اصفهان نرسیده و دما نسبت به سایر الگوها پایین تر است.

شناخت توان آسایش زیست اقلیمی یا بیوکلیماتبک در مناطق مختلف جغرافیایی می تواند به فرایند برنامه ریزی و توسعه منطقه کمک نماید.راحتی و سلامت انسان در محیط طبیعی ،رابطه مستقیمی با وضعیت اقلیمی از قبیل درجه حرارت ،رطوبت ، نور خورشیدی ، ساعت آفتابی دارد. در این پژوهش سعی شده است آسایش یا عدم آسایش انسان بر اساس مدل ها و شاخص های زیست اقلیمی بیکر ، اوانز ، ترجونگ، ماهانی ،سوزباد، مدل های pmv.pet.thi با استفاده از اطلاعات آماری ایستگاه هواشناسی کاشمر طی سال های 1368تا 1388 ارزیابی شود . نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد طیف بیوکلیمای شهر کاشمر در طول دوازده ماه سال از شرایط بسیار داغ تا خنک برخوردار است . د ر این مدل ها و شاخص ها ، رهنمود ها و ارزیابی های لازم از نظر آسایش و عدم آسایش انسان در مواقع مختلف سال ، مناسب با ویژگی ها و خصوصیات اقلیم کاشمر ارائه شود .که می تواند بسیاری از برنامه ریزی های این شهر که مراحل رشد و شکوفایی خود را طی می کند تحت تاثیر قرار دهد .در بین شاخص های زیست اقلیمی سنتی شاخص ترجونگ از عناثر اقلیمی موثر استفاده می کند که هماهنگی بیشتری با شرایط اقلیمی منطقه مورد مطالعه دارد .ضمن اینکه استنباط کرد که شرایط بیوکلیمای راحتی به pmv,petبهترین نتایج را می توان از شاخص های جدید به صورت روزانه مشخص کرد نتایج بهتری حاصل آمده است .

در این تحقیق، جهت مطالعه پدیده یخبندان و بررسی آن با عملکرد محصولات گردو و بادام در استان کرمانشاه، پس از استخراج شاخص های یخبندان داده ها روز شمار و در چهار آستانه دمایی قرار گرفتند. روش تجزیه و تحلیل سری های جزئی با دوره بازگشت های مختلف جهت پیش بینی یخبندان ها با شدت کمتر از ?- درجه سانتیگراد برای ایستگاه های منتخب بکار برده شد و از روش همبستگی پیرسون جهت بر آورد رابطه بین آغاز و خاتمه یخبندان ها در آستانه های مختلف و عملکرد گردو و بادام استفاده شد. یخبندان های فراگیر با تداوم بیش از دو روز به عنوان یخبندان فرارفتی گزینش شده و با دیدگاه محیط به گردش، با روش دستی اقدام به شناسایی الگوهای جوی مرتبط با این پدیده گردید. نتایج نشان دادند؛ مناطق شرقی استان از یخبندان های آستانه d (شدیدترین آستانه ها) تاثیر بیشتری می بینند. شدید ترین یخبندان ها در ایستگاه کنگاور روی می دهد. مناطق غربی استان از یخبندان های آستانه a ( ضعیفتر) تاثیر بیشتری می پذیرند بطوریکه ایستگاه سرپل ذهاب و قصرشیرین با ?? درصد بیشترین درصد یخبندان های این آستانه را به خود اختصاص داده است همچنین پیش بینی یخبندان ها با دوره های باز گشت مختلف نشان داد که ایستگاه کنگاور می تواند یخبندان های شدید(?c??-) را تجربه کند. در همه ایستگاه ها بیشتر یخبندان ها فرارفتی هستند که عمدتاً مرتبط با نفوذ پرفشار سیبری، پرفشار اروپا و گاهاً عملکرد پرفشار های محلی است.

به منظور بررسی عمق نفوذ یخبندان در شهرستان بجنورد، داده های مربوط به دمای روزانه هوا و دمای خاک در اعماق مختلف(5، 10، 20، 30، 50 و 100 سانتی متری) طی دوره آماری 2009-1992 از ایستگاه سینوپتیک بجنورد دریافت گردید. بین دمای هوا و دمای اعماق مختلف خاک رابطه همبستگی برقرار شد که ضرایب همبستگی به دست آمده از سطح اطمینان بالا و قابل قبولی بر خوردار بوده و در سطح 01/0 معنی دار می باشند. سه روش آمریکایی، فنلاندی و نروژی جهت برآورد شاخص یخبندان مورد استفاده قرار گرفت و بین مقادیر محاسبه شده شاخص های afiو میانگین دمای روزانه هوا رابطه همبستگی بر قرار شده که ضرایب به دست آمده برای روش آمریکایی همبستگی بسیار ضعیفی را نشان داد. روش نروژی از سطح اطمینان قابل قبولی برخوردار بوده و در سطح 01/0 معنی دار می باشد. روش فنلاندی نیز همبستگی مناسبی را نشان می دهد. در این تحقیق عملکرد روش مک کوین و روش استاندارد نیز در برآورد عمق نفوذ یخبندان مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج نشان داد روش استاندارد عمق نفوذ یخبندان را بسیار بیشتر از مقدار واقعی برآورد می کند و در روش مک کوین نیز تنها استفاده از داده های شاخص آمریکایی آن هم برای اعماق زیاد از اعتبار نسبی برخوردار است.

یکی از پدیده های مناطق خشک و نیمه خشک و مناطق همجوار با این مناطق پدیده گرد و غبار است..عوامل طبیعی و انسانی مختلفی در ایجاد و شدت گرفتن این پدیده نقش دارند. در این پژوهش وضعیت طوفان گرد و غبار در ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه، ابلام، سنندج، اهواز بر اساس داده های دید افقی ایستگاه های سینوپتیک طی دوره آماری (2009-1990) بررسی گردید و نتایج نشان داد که ایستگاه اهواز در طی 20 سال اخیر در دید 5000 و کمتر، با 3276 روز گرد و غباری بیشترین فراوانی این پدیده را در بین ایستگاه های مورد مطالعه به خود اختصاص داده است. بعد از مشخص شدن روزهای همراه با غبار و طبقه بندی آنها اقدام به استخراج نقشه های سطوح مختلف از noaa شد. در نتیجه الگوی سینوپتیکی گرد و غبار طی دوره 20 ساله تعیین و مشخص گردید سیستم های مهاجر بادهای غربی و کم فشار سطح زمین در زمانیکه بر روی ایران، عراق و عربستان استقرار دارد از ساز و کارهای اصلی شکل گیری گرد و غبار در ایران هستند. در شرایطی که مراکز کم فشار بر روی فلات مرکزی ایران قرار گیرد و در سطح بالا پرفشار بر روی عراق و عربستان استقرار یابد جریانات غربی و بتدریج گرادیان فشار افزایش و خطوط فشار بهم نزدیکتر و فشرده تر شده و پدیده گرد و غبار شدت گرفته و حتی تا تهران نیز کشیده می شود. با بررسی تصاویر ماهواره ای می توان مناطق غبار خیز را به دو دسته تقسیم کرد شمال عراق(منطقه غبار خیز جدید)و جنوب شرق سوریه ونیمه جنوبی عراق و عربستان(منطقه غبار خیز کلاسیک).

فرم چکیده ی پایان نامه ی دوره ی تحصیلات تکمیلی دفتر مدیریت تحصیلات تکمیلی نام خانوادگی دانشجو: یگانه نام: محمود ش دانشجویی: ????????51 استاد راهنما: دکتر محمد باعقیده استاد مشاور: دکتر علیرضا انتظاری دانشکده: جغرافیا و علوم محیطی رشته: جغرافیای طبیعی گرایش: اقلیم شناسی مقطع: کارشناسی ارشد تاریخ دفاع: 13/4/1391 تعداد صفحات: 112 عنوان پایان نامه: تحلیل سینوپتیکی خشکسالی ها در استان فارس کلیدواژه ها: خشکسالی، استان فارس، شاخص استاندارد شده بارش، تحلیل سینوپتیکی خشکسالی به عنوان یکی از بلایای طبیعی شناخته می شود. استان فارس به دلیل قرار گیری در منطقه خشک و نیمه خشک از جمله مناطقی است که همواره در معرض خشکسالی و خسارتهای ناشی از آن بوده است. در این تحقیق آمار بارش ماهانه 8 ایستگاه سینوپتیک استان فارس طی سالهای(2008-1979) مبنای کار قرار گرفته و با استفاده از شاخص spi، ویژگی های خشکسالی استان از نظرفراوانی، شدت، و گستره مکانی آنها در بازه های (3،6،12،24،48) ماهه بررسی شده و در نهایت از بین شدیدترین ماهها و طولانی ترین دوره های خشک الگوهایی به روش دستی انتخاب و از نظر سینوپتیکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاکی از این بود که با افزایش بازه های spi از کوتاه مدت به بلند مدت، طولانی ترین دوره ها و شدیدترین دوره های خشک افزایش و تعداد دوره ها و شدیدترین ماههای خشک کاهش می یابند. همچنین از نظرفراوانی بیشترین فراوانی ها مربوط به خشکسالی های ضعیف بود و خشکسالیهای بسیار شدید در مناطق شمالی استان نمود بیشتری داشتند. از نظر سینوپتیکی در فصول گرم سال حاکمیت شرایط پشته و پرفشار جنب حاره ای آزور در سطوح میانی جو و گسترش کم فشار پاکستان در سطح زمین الگوهای غالب را تشکیل می دادند. در فصول سرد ایجاد شرایط پشته و شکل گیری سیستمهای مانع در سطوح میانی جو و گسترش پرفشار سیبری در سطح زمین عوامل سینوپتیکی بروز پدیده خشکسالی را تشکیل می دادند. امضای استاد راهنما

اثر اقلیم بر سلامتی و مرگ و میر قرن هاست که شناخته شده است. از آنجا که تغییرات دما سهم قابل ملاحظه ای بر میزان مرگ و میر دارد؛ هدف این پژوهش تحلیل تاثیر دما بر میزان مرگ و میر در گروه های سنی مختلف در شهر مشهد در بازه ی زمانی 89-1383 می باشد. در این پژوهش با استفاده از روش های آماری همبستگی و تاخیر زمانی به تجزیه و تحلیل و ارتباط تعداد فوت شدگان به تفکیک بیماریهای تنفسی، قلبی- عروقی و سکته مغزی با دمای حداکثر و حداقل در طول 7 سال آماری پرداخته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد درجه حرارت حداکثر تاثیر خود را فورا می گذارد و حداکثر ممکن است تا 2 روز به تاخیر بیفتد در حالیکه تاثیر دماهای حداقل ممکن است تا 14 روز به تاخیر بیفتد که البته این تاخیر زمانی در بیماریهای مختلف متفاوت است. بین درجه حرارت حداکثر و حداقل با مرگ و میر در گروه های سنی کودکان، نوجوانان و جوانان ارتباطی وجود ندارد یا بسیار ضعیف است. در گروه سنی میانسالان بین مرگ و میر و دمای حداکثر رابطه معنی داری مشاهده نشد و این ارتباط با دمای حداقل نیز فقط در بیماریهای تنفسی و قلبی- عروقی معنادار بود. درگروه سنی بزرگسالان بین مرگ و میر و درجه حرارت ارتباط معنی داری وجود داشت، تنها استثناء بیماریهای تنفسی (مردان و زنان) و سکته مغزی (مردان) با درجه حرارت حداکثر است که معنی دار نیست. با نتایج بدست آمده مشخص شد در مجموع تاثیر دمای حداقل بر مرگ و میر بیشتر از دمای حداکثر است و مردان نسبت به بیماریهای تنفسی و قلبی- عروقی و زنان نسبت به سکته مغزی حساسیت بیشتری را نشان داده و آسیب پذیرترند.

درجه حرارت از مهمترین عوامل محیطی موثر بر رشد و نمو گیاهان است. دماهای بالاتر از حد مقاومت گیاهان موجب کاهش فعالیت فیزیولوژیک آنها می گردد که اصطلاحاً تنش گرمایی گفته می شود.زمان پر شدن دانه دوره ای بحرانی برای گیاه گندم محسوب می شود. طی مرحله رسیدن چنانچه دمای بیشینه از 30 درجه سلسیوس فراتر رود و رطوبت نسبی کمینه کمتر از 30 درصد و همزمان وزش باد بیش از 3 متر بر ثانیه باشد، روز بحرانی حادث شده که سبب بروز تنش گرمایی در محصول گندم و کاهش عملکرد آن را به دنبال دارد. در این تحقیق به منظور بررسی پدیده تنش گرمایی محصول گندم برای استان های شمال شرق ایران ( خراسان رضوی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی) از داده های روزانه پارامترهای اقلیمی دما، رطوبت و باد، ایستگاه هواشناسی استفاده شد بر اساس شاخص های تعریف شده روزهای بحرانی در باز? مورد نظر برای هر ایستگاه مشخص شد و با استفاده از قابلیت نرم افزار xele مورد پردازش قرار گرفتند. خروجی ها که در قالب جداولی ارائه شده، بیانگر این است که میانگین تعداد روزهای بحرانی در طول دوره پرشدن دانه در مناطق عمده کشت گندم در استان خراسان رضوی 1 تا 25 روز متغیر است. در استان خراسان شمالی به علت بالا بودن رطوبت نسبی در دوره مورد نظر تعداد روز بحرانی ناچیز است و صرفاً در برخی از سال ها رخ می دهد. در استان خراسان جنوبی وقوع حداکثر روزهای بحرانی در بیرجند 28، بشرویه 14، خور 26، فردوس 29، قاین 24 و نهبندان به 29 روز می رسد. نتایج حاصل از بررسی داده های ایستگاه های مورد مطالعه به مناطق هم اقلیم آنها نیز می تواند تعمیم داده شود.

چکیده توفان های گردوغباری یکی از مخاطره آمیز ترین بلایای طبیعی است که منشاء اقلیمی داشته و همه ساله خسارت های مالی و جانی جبران ناپذیری را تحمیل می نماید در این پژوهش سعی بر آن است با تحلیل و بررسی آماری سینوپتیکی توفان های گردوغبار استان خراسان جنوبی بر اساس کدهای هواشناسی در دوره آماری(2009-2000)به عنوان یکی از عوامل کنترل کننده اقلیم این استان ،وضعیت پهنه های مختلف استان از نظر گروه های مختلف سرعت ،وزش باد و شدت های مختلف طوفان های گردوغباری شناسایی شده و در ادامه ارتباط میان وقوع طوفان های شدید گردوغباری با الگوهای جوی بررسی گردد. بدین منظور از آمار ساعتی سرعت و جهت باد در 6 ایستگاه سینوپتیک بیرجند-خور-نهبندان-فردوس-بشرویه و قاین و نیز نقشه های جوی فشار،ارتفاع ژئوپتانسیل، امگا و باد مداری و نصف النهاری ،تاوایی و دما در تراز سطح دریا و سطوح استاندارد 850و700و500 استفاده شد.براساس نتایج هیچ یک از سال ها فاقد توفان گردوغباری نبوده و از میان فصول، بهار بیشترین و پاییز کم ترین توفان ها و از میان ماه ها نیز بیشترین توفان ها در ماه مارس و کم ترین توفان ها در ماه دسامبر بوده همچنین توفان ها بیشتر در روز و در ساعت 12گرینویچ، در ساعاتی پس از گرمایش روزانه رخ داده است.نتایج حاصل از تحلیل و بررسی نمونه موردی توفان 17 آوریل2004 به عنوان شدید ترین توفان فراگیر نشان داد که منطقه مورد مطالعه در قسمت جلوی فرود قرار گرفته است و منحنی های فرود سطح 500 هکتوپاسکال به غیراز هسته فرود ،فشرده و به هم نزدیک اند(که نشان دهنده ناپایداری و سرعت زیاد باد است) به این ترتیب هوای خشک فاقد رطوبت بیابان لوت و دشت های مرکزی در زیر منطقه وزش تاوایی مثبت این فرود صعود و ایجاد گردوخاک شدید نموده است.در مجموع موقعیت قرارگیری و عمق فرود ،وضعیت قرارگیری مناطق وزش تاوایی مثبت و منفی ،خشکی زمین و افزایش دمای سطحی به همراه وجود مناطق مستعد (دشت لوت وکویرهای داخلی)،شرایط تشکیل و تقویت توفان گردوغباری را در منطقه فراهم آورده اند.

ناخنک از بیماری های شایع چشمی است که از عوامل محیطی بخصوص پارامترهای اقلیمی نیز تأثیر می پذیرد. آستیگماتیسم، محدودیت میدان بینایی و مشکلات زیبایی از عوارض شایع آن محسوب می شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی ارتباط عناصر آب و هوایی با بیماری ناخنک چشم در یک مطالعه مقایسه ای برای شهرهای مشهد و زاهدان در نیمه ی شرقی ایران است. به این منظور از آمار مراجعین به کلینیک های فوق تخصصی چشم پزشکی الزهراء زاهدان و خاتم الانبیاء مشهد در بازه ی زمانی(1390-1385) استفاده شد و داده های مربوط به عناصر آب و هوایی شامل: ساعات آفتابی، روزهای گرد و غباری، سرعت باد، تابش کل، حداکثر، حداقل دما و رطوبت برای دو ایستگاه هواشناسی زاهدان و مشهد از سازمان هواشناسی کشور اخذ گردید. جهت بررسی و مقایسه ارتباط بین عناصر آب و هوایی با بیماری ناخنک چشم از مدل های آماری همبستگی پیرسون و چندگانه، برای در نظر گرفتن تأخیرهای زمانی از توابع خودهمبستگی(acf) و (pacf) استفاده شد، تفاوتهای فصلی شیوع بیماری ناخنک نیز با مدل(anova) و برای مقایسه شیوع بیماری در بین مراجعین چشمی در دو شهر از آزمونt دو نمونه ای مستقل استفاده شده است. نتایج نشان می دهد در شهر زاهدان در بین عناصر آب و هوایی، روزهای گرد و غباری،ساعات آفتابی، سرعت باد،شاخص ماوراءبنفش و تابش به ترتیب بیشترین ارتباط را با شیوع بیماری ناخنک نشان می دهند.در حالی که برای شهر مشهد سرعت باد، روزهای گرد و غباری و شاخص ماوراء بنفش در اولویت قرار دارند.نتایج حاصل از مدل(anova) تفاوت معنی داری از حیث شیوع بیماری در فصول مختلف نشان نداد. همچنین نتایج آزمونt نشان داد که شیوع بیماری در بین مراجعین بیماران چشمی در شهر زاهدان بیشتر از مشهد می باشد. اعمال تأخیرهای زمانی حاکی از وجود یک تأخیر زمانی فصلی در تأثیرپذیری بیماری ناخنک از عناصر آب و هوایی است

به طور یقین بخش کشاورزی بیشترین ارتباط و تأثیرپذیری را از شرایط محیط اطراف و به خصوص اقلیم دارد، به گونه ای که ویژگی های اقلیمی(پتانسیل ها و محدودیت های اقلیمی) در بلند مدت، منجر به تعیین الگوی کشت و توجیه پراکنش گونه های گیاهی مختلف شده است. در واقع همه محصولات، نیازهای آب و هوایی خاصی را طلب می کنند و تولید آنها زمانی افزایش می یابد که آب و هوا مساعد پرورش آنها باشد. زعفران یکی از مهمترین محصولات صادراتی ایران است که با صدور آن همه ساله ارز قابل توجهی وارد کشور می شود. از طرف دیگر، افزایش مصارف صنعتی_ غذایی و دارویی آن موجب افزایش قیمت زعفران و توسعه سریع سطح زیرکشت گردیده است. این پژوهش به منظور بررسی محدودیتها و توانمندیهای اقلیمی کشت این محصول در استان آذربایجان غربی انجام شده است. در این راستا، ابتدا اطلاعات هواشناسی(حداقل، حداکثر و میانگین دما، حداقل مطلق دما، دمای خاک در عمق10و20 سانتیمتری و بارش) مربوط به 7 ایستگاه سینوپتیک در بازه زمانی(1388- 1368شمسی) جهت مطالعه ویژگی های اقلیمی استان، و اطلاعات داده های مکانی مانند لایه های ارتفاع، شیب، جهت شیب، کاربری اراضی، منابع آب و منابع خاک جهت مطالعه ویژگی های طبیعی استان مورد استفاده قرار گرفته است. در ادامه براساس شرایط و نیازهای زعفران، معیارهای موثر در کشت این محصول مشخص گردید و سپس با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) با توجه به اهمیت و ارزش هر معیار بر معیار دیگر، به مقایسه زوجی بین معیارها در محیط نرم افزار (expert choice) پرداخته شد. سپس وزن نهایی هر معیار محاسبه گردید. وزن های نهایی بدست آمده در محیط (gis/arc map) بر تک تک لایه ها اعمال گردید و در نهایت نقشه نواحی مستعد کشت بدست آمد. نقشه نواحی مستعد کشت در پنج اولویت و سطح کیفی طبقه بندی شد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مناطق شمال شرق استان و جنوب دریاچه ارومیه در اولویت اول توسعه کشت قرار گرفته اند. با نزدیک شدن به نوار غربی استان از اولویت کشت کاسته شده است.

نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان می دهد که حداقل مطلق دما در نواحی مرتفع بالاتر از آستانه تحمل چوب انگور(20- درجه سانتی گراد) می باشد و در نتیجه از محدوده کشت حذف گردید. بررسی نقشه های مراحل مختلف فنولوژی نشان می دهد که نواحی جنوبی و جنوب غربی از نظر دمایی جزء مناطق کاملاً مساعد جهت کشت انگور می باشند و طول دوره رشد انگور از جوانه زنی تا رسیدن میوه در این مناطق از 21 اسفند تا 12 مرداد می باشد. و همچنین طول فصل رشد نیز در این مناطق طولانی است. اما در نواحی مرکزی و شمالی به علت داشتن ارتفاع بالاتر و دمای پایین تر، مراحل فنولوژی دیرتر از مناطق جنوبی آغاز می شود، (از 1 خرداد تا 28 آذر). همچنین طول فصل رشد در این نواحی کوتاه می باشد. بررسی نقشه های توزیع مکانی دما در مراحل مختلف فنولوژیکی نشان می دهد که دما از الگوی طول جغرافیایی تبعیت می کند. به دلیل وجود ارتفاعات در منطقه با افزایش طول جغرافیایی، بر میزان دما افزوده می شود به طوری که مناطق واقع در غرب منطقه مورد مطالعه نظیر استان خراسان-شمالی با دمای 26- 9/17 درجه سانتی گراد کمترین دما و مناطق واقع در شرق و جنوب شرق منطقه مورد مطالعه با دمای 35 - 4/21 درجه سانتی گراد بیش ترین میزان دما را به خود اختصاص داده اند. باتوجه به این نقشه ها از نظر دمایی نواحی شرقی و جنوب شرقی نسبت به نواحی شمال-غربی مساعدتر هستند. نقشه های توزیع مکانی بارش در مراحل مختلف فنولوژیکی نشان می دهد که بارش نیز از الگوی طول جغرافیایی تبعیت می کند (به دلیل جهت وزش بادهای غربی و جهت ارتفاعات)، به طوری که میزان بارش با حرکت از غرب به شرق کاهش می یابد، بیش ترین میزان بارش در نواحی غربی و شمال غربی و کم ترین مقدار بارش در نواحی جنوب شرقی منطقه مورد مطالعه می باشد، همچنین میزان بارش از مرحله اول فنولوژیکی به سمت مراحل آخر فنولوژیکی کاهش می یابد به طوری که در مرحله چهارم (رسیدن میوه) بارش در نواحی جنوب شرقی صفر می شود. با توجه به این نقشه ها از نظر بارش نیز نواحی مرکزی و جنوبی مناطق مساعدتری هستند نسبت به نواحی غربی، زیرا بارش در مرحله گل دهی و رسیدن میوه انگور اثرات منفی دارد و باعث از بین رفتن گل و پوسیده شدن حبه های انگور می شود. بررسی نقشه های توزیع مکانی ساعات آفتابی در مراحل مختلف فنولوژیکی نشان می دهد که، بیش ترین مقدار ساعات آفتابی(830 -330 ساعت) در نواحی غربی و مرتفع(بجنورد و قوچان) و کم ترین میزان آن(510-220 ساعت) در نواحی شرقی و جنوب شرقی منطقه مورد مطالعه است. به طورکلی می توان گفت که مقدار و کیفیت محصول انگور بستگی به نوری دارد که تاکستان دریافت می کند. احتیاجات نوری مو در طول دوره رشد فعال مو تغییر می کند، در طول مراحل گل دادن زیادتر و بعد از برداشت کم تر است. نور نیز مانند درجه حرارت در تشکیل مواد رنگی و مواد معطر در مو موثر است. در نتیجه نواحی غربی و مرتفع به علت داشتن ارتفاع بالاتر از ساعات آفتابی بیش تری برخوردارند و نواحی مساعدتری هستند نسبت به نواحی پست و دشتی که از ساعات آفتابی کم-تری برخوردارند.(ساعات آفتابی در مراحل مختلف فنولوژیکی محاسبه شده و تاریخ شروع مراحل فنولوژی در مناطق مختلف متفاوت می باشد. مراحل فنولوژی در مناطق مرتفع دیرتر آغاز می شود در نتیجه از تعداد ساعات آفتابی بیشتری برخوردار است نسبت به نواحی دشتی و پست که مراحل فنولوژی در این مناطق زودتر آغاز می شود). نقشه های توزیع مکانی تعداد روزهای داغ در مراحل مختلف فنولوژیکی نشان می دهد که بیش ترین تعداد روزهای داغ در نواحی شرقی و جنوبی و کم ترین تعداد روزهای داغ متعلق به نواحی مرکزی، شمالی و شمال غربی است. لازم به ذکر است که مرحله اول فنولوژیکی فاقد روزهای داغ می باشد. با توجه به اهمیت نور و گرما در مراحل مختلف فنولوژیکی به خصوص در مرحله رسیدن میوه که تاثیر زیادی در طعم و رنگ میوه دارد نواحی مرکزی و جنوبی به علت داشتن روزهای داغ بیش تر نسبت به نواحی شمالی و غربی مساعدترند. با بررسی هایی که بین تاریخ آغاز و خاتمه یخبندان با ارتفاع ایستگاه های انتخابی انجام گرفت، مشخص شد که بین ارتفاع و تاریخ وقوع یخبندان زودرس پاییزه رابطه معنی داری وجود دارد. در این نوع یخبندان ها، این رابطه به صورت معکوس می باشد و با افزایش ارتفاع، یخبندان زودتر آغاز می شود. این موضوع نشان می دهد که در فصل پاییز یخبندان های زودرس در مناطق کوهستانی زودتر از دشت ها رخ می دهد. همان طورکه نقشه آغاز یخبندان(شکل 6-23) نشان می دهد در دشت ها زمان رخداد اولین یخبندان حدود 3 ماه دیرتر از مناطق مرتفع می باشد. در یخبندان های دیررس بهاره رابطه ارتفاع با خاتمه یخبندان به صورت مستقیم می باشد و با افزایش ارتفاع تاریخ وقوع آخرین یخبندان بهاره به تعویق می افتد. این موضوع نشان می دهد که در مناطق دشتی یخبندان دیرتر شروع می شود و زودتر هم خاتمه می یابد، به عبارت دیگر فصل یخبندان در این مناطق کوتاه و فصل رشد طولانی تر است. بر عکس در نواحی مرتفع طول فصل یخبندان افزایش و طول فصل رشد کاهش می یابد. این مسئله از نظر کشاورزی قابل توجه می باشد و در مناطق مرتفع از واریته-های مقاوم به دماهای پایین و زودرس استفاده کرد. در مجموع با استفاده از نتایج به دست آمده از این تحقیق می توان مناطق مساعد کشت انگور را در منطقه مورد مطالعه شناسایی و بر اساس آن تقویم کشت و میزان تولید این محصول ارزشمند را در سطح منطقه ارتقا بخشید.

پیشینه ی طراحی و ساخت و ساز با توجه به معیارها و ویژگی های طبیعی و اقلیمی در معماری سنتی ایران به صدها سال می رسد و از شاهکارهای معماری در جهان به شمار می آید. رشد تکنولوژی و دستیابی به انرژی های فسیلی موجب شد تا رعایت معیارهای اقلیمی در ساخت ساز مسکن به بوته فراموشی سپرده شود. این پژوهش سعی دارد، که با مطالعه وضعیت زیست اقلیم شهر سبزوار با استفاده از مدل ماهانی به ارائه راهکارهایی جهت طراحی ساختمانی که همساز با اقلیم این منطقه باشد بپردازد، و با بررسی ویژگی های مساکن بافت های قدیم، میانی و جدید این شهر میزان سازگاری بافت های سه گانه با شرایط آب و هوایی شهر سبزوار مورد ارزیابی قرار گیرد. لذا جهت نیل به این هدف مساکن موجود براساس قدمت و ویژگی های معماری به سه بافت قدیم، میانی و جدید تقسیم شدند، و با توجه به ویژگی های معماری ساختمان ها پرسشنامه ای با 195 نمونه از بافت های معماری در مناطق مختلف شهر سبزوار انتخاب و تکمیل شد. در ادامه آمار و اطلاعات ایستگاه سینوپتیک شهر سبزوار در یک دوره آماری 30 ساله شامل دما، رطوبت، باد و بارندگی استخراج و با استفاده از مدل ماهانی وضعیت زیست اقلیمی این شهر مورد بررسی قرار گرفت و پیشنهادات زیر برای طراحی ساختمان ها ارائه گردید: جهت شمالی- جنوبی ساختمان ها، فاصله گذاری ساختمان ها به صورت فشرده، اختصاص 40-25 درصد مساحت دیوار به بازشوها، انتخاب مصالح سنگین ساختمانی برای دیوارهای داخلی و خارجی و کف و طراحی مکانی برای استراحت در فضای آزاد. نتایج حاصل از پرسشنامه ها و مدل ماهانی نشان دادند در بین بافت های شهری سبزوار بافت قدیم از سازگاری بیشتری با شرایط اقلیمی برخوردار است.

یکی از اشکال تغییر دما،نوسانات نابهنگام آن بویژه افت آن تا نقطه انجماد است. یخبندان به وضعیتی گفته می شود که در آن دمای سطح زمین و اشیایی که در تماس با آن قرار دارند، به صفر یا کمتر از صفر درجه سلسیوس کاهش یابد. گرچه یخبندان پدیده ای هوا شناختی است و شدت و زمان وقوع آن ماهیتی تصادفی دارد، اما آن چه در کشاورزی از اهمیت زیادی برخوردار است اولین یخبندان های پاییزه و آخرین یخبندان های بهاره می باشد. در این تحقیق، جهت مطالعه پدیده یخبندان و بررسی رابطه آن با تولید و عملکرد محصولات باغی مختلف در استان، داده های دمای کمینه برای 10 ایستگاه منتخب مورد استفاده قرار گرفت. پس از روز شمار کردن، داده ها در پنج آستانه دمایی قرار گرفتند و شاخص های یخبندان استخراج گردید. از روش همبستگی پیرسون جهت برآورد رابطه بین آغاز و خاتمه یخبندان ها در آستانه های مختلف و تولید و عملکرد محصولات باغی استفاده شد. همچنین فراوانی وقوع یخبندان ها در آستانه های دمایی مختلف تهیه شد و نقشه های آن ترسیم شد. نتایج نشان داد که مناطق شمالی استان از یخبندان های آستانه a تاثیر بیشتری می بینند. نتایج حاصل از بررسی همبستگی بین محصولات مختلف نشان داد که آغاز و خاتمه ی یخبندان و فراوانی وقوع یخبندان تاثیر بیشتری بر کاهش یا افزایش میزان تولید و عملکرد دارد.

توفان های حاره ای،یکی از مخاطرات جوی و محیطی است که در بخش هایی از اقیانوس های حاره ای رخ می دهند. این سامانه های کم فشار در طول دوره گرم سال به دفعات مناطق جنوب وجنوب شرق ایران را تحت تأثیر خود قرار می دهند. در این پژوهش ساختار توفان های حاره ای منطقه دریای عرب برای یک دوره 37 ساله (2011-1975) مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی توفان ها از داده های دپارتمان هواشناسی حاره ای هند (imd) استفاده شد.جهت انجام تحقیق ابتدا داده های بارش ایستگاه های جنوب شرق ایران از سازمان هواشناسی کشور دریافت شد،سپس داده های مولفه باد مداری(u) و باد نصف النهاری(v) و نم ویژه و ارتفاع ژئوپتانسیل و امگا و فشار سطح دریا از مرکز ncep/ncar أخذ و نقشه های چرخندگی نسبی، امگا ،ارتفاع ژئوپتانسیل، جریان باد و فرارفت رطوبت تهیه شد و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با پردازش و تجزیه وتحلیل داده ها،در نهایت 4 توفان حاره ای بسیار قوی که جنوب شرق ایران را تحت تأثیر خود قرار داده اند،انتخاب گردید.یافته های تحقیق بیانگر آن است که توفان های حاره ای دریای عرب در دو دوره مشخص، یکی در ابتدای فصل مونسون (می و ژوئن) و دیگری در انتهای این فصل(سپتامبر،اکتبر و نوامبر) بیشینه وقوع خود را تجربه می نماید. نتایج پژوهش همچنین حاکی از آن است که توفان های دریای عرب به میزان دمای متوسط سطح دریا حساس بوده و عمدتا در دمای بالاتر از ?/?? درجه سانتی گراد شکل می گیرند. نتایج تحقیق همچنین مبین آن است که شیو افقی چرخندگی نسبی و شیو افقی باد در بخش های مرکزی و جنوبی دریای عرب در پایین ترین ترازهای جو نقش برجسته ای در تشکیل و تکوین توفان های حاره ای دریای عرب دارند. تمامی توفان های مورد مطالعه،از چنین الگویی را در مراحل تشکیل و تکوین خود تجربه نموده اند. در توفان های پایان فصل موسمی تسلط یک سامانه گردش واچرخندی از مولفه های اصلی وقوع توفان ها به شمار می رود.

به منظور پیش بینی بارندگی سال زراعی استان خراسان رضوی همبستگی بارندگی سال زراعی با میانگین های کمینه و بیشینه دمای شش ماه منتهی به سال زراعی در هفت ایستگاه هواشناسی منتخب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد همبستگی معنی داری بین بارندگی سال زراعی ایستگا ه های منتخب و میانگین های دمای کمینه و بیشینه در خرداد، تیر، مرداد و شهریور ماه وجود دارد. جهت برازش و تست مدل های پیش بینی، دوره آماری موجود به دو قسمت تقسیم شد. 1367-1366 تا 1388-1387 جهت برازش مدل و سال های 1388-1387 تا 1393-1392 برای تست مدل انتخاب شده است. با استفاده از رگرسیون چند متغیره و روش کمترین مجموع مربعات خطاها اقدام به برازش مدل های مختلف برای تک تک ایستگاه های منتخب شد. در مرحله بعد مدل هایی که بیشترین ضریب همبستگی و ضریب تبیین را برای بارندگی استان داشتند، انتخاب شدند. این مدل ها دارای سه متغیر پیش بینی کننده شامل میانگین های دمای بیشینه مرداد کاشمر، کمینه خرداد کاشمر و یک متغیر ترکیبی از دمای بیشینه خرداد سرخس و کمینه تابستان کاشمر می باشد. مدل های تعریف شده به وسیله این سه متغیر توان بالایی در تبیین و پیش بینی مقدار میانگین بارندگی سالانه استان و ایستگاه های منتخب دارند.

گردشگری به عنوان یکی از بخش های پویا و اساسی از اقتصاد بسیاری از ملت ها و کشورها از تاثیرات تغییرات آب و هوایی مستثنی نخواهد بود. در دهه های آینده، تغییرات آب و هوا یک موضوع حیاتی در توسعه و مدیریت گردشگری به شمار خواهد آمد. این پژوهش به منظور بررسی اثرات تغییر اقلیم بر مولفه های بیوکلیماتیک در خراسان رضوی انجام شده است. در این راستا، ابتدا داده های هواشناسی (درجه حرارت، رطوبت نسبی، سرعت باد) مربوط به 10 ایستگاه سینوپتیک در بازه ی زمانی جهت مطالعه ویژگی های اقلیمی استان و داده های تغییر اقلیم اخذ شده از مرکز ملی تغییر اقلیم کانادا تحت درگاه اینترنتی (www.cccsn.ir) مورد استفاده قرار گرفته است. با استفاده از مدل همبستگی پیرسون ارتباط بین داده های مشاهده ای (ایستگاهها) و داده های اخذ شده از سایت مذکور در سناریوها و مدل های مختلف بررسی و با استفاده از آماره های r و rmseاعتبارسنجی گردید و در نهایت مدل تغییر اقلیم ingv-sxg-run1 تحت دو سناریو a2 و a1bجهت برآورد داده های اقلیمی در دوره های آتی انتخاب گردید. نمایه های بیوکلیماتیک مورد استفاده در این پژوهش مجموعه ای از نمایه های قدیم و جدید شامل شاخص های دمای موثر، دما-رطبت تام، سوزباد، ترجونگ،eet و تنش فیزیولوژیک، استرس گرمایی، شدت آب و هوا بوده است. در گام اول این نمایه ها برای ایستگاههای مورد مطالعه در دوره مشاهده ای محاسبه و تحلیل گردید و در مرحله بعد با استناد به داده های اخذ شده از مرکز تغییر اقلیم کانادا خروجی این مدلها برای دوره های آتی(2060-2020) برآورد و با استفاده از قابلیت نرم افزارهای spss، excel و arc gis نمودارهای توزیع نرمال و نقشه های پهنه بندی ترسیم و تحلیل گردید. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از بین شاخص های بررسی شده شاخص eet با واقعیت های اقلیمی منطقه تطبیق ندارد. این عدم تطبیق در هر دو دوره مشاهداتی و دهه های آتی صدق می کند. به طور کلی دوره آسایش طی چهار دهه ی آتی (2060-2020) در کل استان در ماههای آوریل، می، اکتبر برقرار خواهد بود. ماههای نوامبر ، دسامبر ژانویه، فوریه و مارس، به دلیل سردی هوا و ماههای ژوئن، ژولای و اوت به دلیل گرمای هوا دارای شرایط آسایش نخواهند بود و برای شرایط گردشگری محدودیت ایجاد خواهند کرد. با توجه به نتایج بدست آمده از نقشه های پراکندگی در اکثر شاخص های محاسبه شده (دمای موثر، دما-رطوبت تام، تنش فیزیولوژیک) پهنه های آسایشی غالب اغلب نواحی شمالی استان می باشند و نواحی شرقی و جنوبی دارای شرایط نامطلوبی خواهند بود.

در مدیریت جامع منطقه ای، مهار و کاهش مخاطرات محیطی (سیل) جایگاه ویژه ای دارد. بر این اساس شناسایی دقیق منطق سیل گیر در سطح حوضه ضروری است. بر این اساس با به به کارگیری روش های عددی، موفقیت پیش بینی و در گام بعدی مهار افزایش خواهد یافت. در پژوهش حاضر به ارزیابی سیل خیزی حوضه آبخیز هراز واقع در استان مازندران با استفاده از مدل hec-hms، روش های آماری و gis پرداخته شد. حال به منظور دست یابی به هدف مطروحه ابتدا الگوهای بارشی با استفاده روش های آمار فضایی و تحلیل های طیفی بررسی شدند. نتایج آماره های فضایی مبیّن الگوی خوشه ای بالای بارش در هراز بوده است. ارزیابی چرخه های بارش نقش چرخه های کوتاه و میان مدت را در بارش سالانه حوضه آشکار کرده است. ارزیابی منحنی های زمان جریان 12 ایستگاه آب سنجی دو دوره اوج را برای زمان جریان آبراهه ها نشان داد:1- پاییزه، 2-بهاره. دوره اول ناشی از سامانه همدید پرفشار سیبری؛ و دوره دوم مرتبط با ذوب ناشی از برف بود. درنهایت تحلیل حساسیت مدل hec-hms نسبت به پارامترهای مختلف نشان داد که تأثیرگذارترین عامل بر مدل زمان تأخیر است. بر این اساس میزان مشارکت زیر حوضه ها در سیل خروجی با مساحت آن ها رابطه مستقیم ندارد. انجام تحلیل عاملی با 59 مولفه نیز نتایج مدل hec-hms را بر روی زیر حوضه ها و مناطق همگن هیدروکلیماتولوژیک تأیید نمود، چراکه زمان تمرکز مهم ترین عامل در سطح مناطق همگن هیدروکلیماتولوژیک شناسایی گردید. مطالعه حاضر نشان داده است اگرچه شکل حوضه و تغییرات کاربری اراضی در سیل خزی نقش دارند ولی عامل اصلی سیل های اخیر بی نظمی سامانه های بارشی بوده نه آنچه در مطالعات سنتی مبتنی بر روش های تجربی و مدل های بسط یافته منطقه ای بدان تکیه می گردید.

تحقیق حاضر تحت عنوان ((تحلیل رژیمی و پیشبینی دبی های سیلابی با تاکیدبر پارامترهای فیزیکی)) در منطقه ای از غرب دریاچه ارومیه (محدوده زولاچای تاگادارچای) انجام گرفته است. به این منظور 17 حوضه آبریز دارای ایستگاه هیدورومتری در منطقه مورد مطالعه، انتخاب شده که ویژگیهای مورفولوژیکی و پارامترهای فیزیکی مربوط به هر یک از آنها بررس و محاسبه شدند. داده های مربوط به دبی پیک لحظه ای، حداکثر متوسط روزانه، میانگین سالانه و ماهانه برای هر یک از ایستگاههای هیدرومتری منطقه در دوره آماری 25 ساله استخراج شده و پس از بازسازی، آزمونهای مختلف در مورد آنها اعمال شد و شاخص های آماری در مورد داده های هر یک از ایستگاهها مورد محاسبه قرار گرفتند و با استفاده از بررسی دبی های میانگین ماهانه و سالانه در مورد رژیم حاکم بر رودخانه های منطقه اعمال نظر شد که در این رابطه رژیم برفی - بارانی، بعنوان رژیم غالب در منطقه تشخیص داده شد. در مرحله بعد دبی های سیلابی مورد تحلیل نقطه ای قرار گرفتند و مقادیر دبی با دوره برگشت های 2، 5، 10، 25، 50 و 100 سال برآورد گردید.از بین پارامترهای فیزیکی 12 مورد آنها یعنی؛ مساحت، محیط، ارتفاع متوسط، ضریب گراولیوس، عرض و طول مستطیل معادل، شیب متوسط حوضه، طول آبراهه اصلی، شیب خالص آبراهه، زمان تمرکز، بارندگی متوسط سالانه و مساحت اراضی کشاورزی انتخاب شده و ضرایب همبستگی بین آنها و مقادیر دبی پیش بینی شده حاصل از تحلیل نقطه ای، مورد محاسبه و بررسی قرار گرفت که در این بین پارامترهای مساحت، محیط، بارندگی سالانه، شیب و طول رودخانه بالاترین همبستگی ها را با مقادیر دبی نشان دادند در نهایت روابط گراسیوین بین متغیرهای وابسته (دبی پیک لحظه ای، حداکثر متوسط روزانه و متوسط ماهانه و سالانه) و متغیرهای مستقل (پارامترهای فیزیکی) برقرار شد که نتیجه آن ارائه مدل ها و معادلاتی است که مقادیر دبی را با دوره برگشت های مختلف برای حوضه هایی که فاقد ایستگاه آب سنجی هستند پیش بینی می کند.