تدوین اصول و مبانی طراحی سنتی نیازمند بررسی های تطبیقی و تجزیه و تحلیل نقوش و ترکیب بندی آنهاست. در این پروژه سقف تالار مرکزی چهلستون به عنوان یک منبع دست اول از شیوه طراحی سنتی به شیوه صفوی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و سعی شده تا با آنالیز طرحها و بررسی نسبت ترکیب بندی در نقوش ختایی و اسلیمی با کادر ها به اصول تدوین شده در آنها برسد. برای این منظور به روش تاریخی - همبستگی و با استفاده از مشاهده میدانی و تصویر برداری و سپس آنالیز دقیق نقش مایه ها و ترکیب بندی انجام شده است . پس از تطبیق داده ها نسبت های دقیقی میان ترکیب بندی و کادر بندی ها بدست آمده که در بسیاری موارد نسبت های طلایی را نشان می دهد. این پژوهش می تواند در تدوین اصول طراحی سنتی به شیوه صفوی و نیز اهداف آموزشی، پژوهشی و کاربردی به کار آید.

متاسفانه امروزه علی رغم پیشرفت های فنی بسیار در زمینه ساخت جواهرات، با نوعی بی هویتی و کمرنگ شدن اصالت ها و ارزش های فرهنگی در جواهر سازی معاصر روبرو هستیم که با فرهنگ و هنر ایران زمین بیگانه است. وجود کالاهای خارجی و طرح های تقلیدی و تکراری در بازار طلا و جواهر از جمله آسیب هایی است که لازمه رفع آن پرداختن به طرح ها و نقوش اصیل ایرانی است تا توسط هنرمندان امروز، احیاء شده و با اعمال تغییرات مناسب و اصولی در جواهرسازی کاربردی شود. یکی از تمدن های عظیم با آثار فراوان که می تواند منبع الهام بسیار خوبی برای ساخت زیورآلات به شمار رود تمدن جیرفت است که از مهم ترین تمدن-های شرق ایران محسوب می شود. آثار کشف شده از مواد مختلفی چون سنگ صابون، سنگ مرمر، سفال، مفرغ و ... بوده که عمدتا منقوش می باشد. از جمله عمده ترین این آثار، اشیاء سنگ صابونی جیرفت است ( ظروف، صفحه بازی، اشیایی با کاربردهای ناشناخته، ... ) که دارای تزئیناتی با نقوش برجسته و گاه کنده کاری به جهت ترصیع می باشد. نقشمایه های تزئینی این اشیاء را انواع خاصی از جانوارن (مار، پلنگ، شیر، عقاب، عقرب، بز، گاو، گاو کوهاندار)، موجودات هیولایی و افسانه ای، انسان و نیز گونه های چند از گیاهان (نخل، سرو و نباتات ناشناخته) و نمای باروی دور شهرها در بر می گیرد. آنچه در این تحقیق مدنظر است شناخت تمدنی است که باستان شناسان آن را هم ارز بین-النهرین می دانند و بررسی نقوش گیاهی و حیوانی در اشیاء سنگ صابونی آن و آشکار نمودن قابلیت هایی نقوش اصیل ایرانی در طراحی و تولید زیورآلاتی که امروزه نیز با سلیقه ما همخوانی دارد.

فولادسازی سهم عمده ای از فلزکاری دوره ی زند و قاجار را به خود اختصاص داده است. در این دوره به سبب ارتباط با غرب و ورود کالاهای کارخانه ای، به مرور، سبک تلفیقی از سبک صفویه و اروپایی شکل گرفت که منجر به خلق آثاری شد که همچنان روح هنر ایرانی در آنها موج می زند. آثار به جا مانده از این دوره عمدتاً دارای فرم های حیوانی، گیاهی، انتزاعی و هندسی؛ و با فنونی از قبیل مشبک کاری، قلم زنی، طلاکوبی، حکاکی و تیزابی تزیین شده اند. در طراحی و ساخت زیورآلات به سبب ماهیت کاربردی-تزیینی آنها، ارتباط تنگاتنگی بین فرم، تزیین و کارکرد وجود دارد که همین ویژگی در اکثر آثار فولادی قابل مشاهده است، بدین جهت این آثار منبعی غنی برای طراحی و ساخت زیورآلات می باشند. چگونگی دسته بندی آثار فولادی زند و قاجار، اصول زیبایی شناسی، و چگونگی بهره گیری از فرم و نقش این آثار در طراحی زیورآلات مهمترین پرسش های این رساله بوده اند. در این رساله ابتدا به شناسایی و دسته بندی آثار فولادی زند و قاجار بر اساس فرم و نقش و کاربرد آنها، و سپس به زیبایی شناسی بصری این آثار اقدام نموده و در نهایت به طراحی و ساخت زیورآلات با الهام از آنها پرداخته شده است. روش تحقیق از نظر هدف، کاربردی؛ و از نظر روش، تاریخی، توصیفی و تجربی است. از مهمترین نتایج به دست آمده این است که سبک فولادسازی زند و قاجار بیشتر متأثر از سبک دوره ی صفویه می باشد و ورود کالاهای اروپایی بیش از آن که بر فرم و نقش آثار این دوره تأثیر نهاده باشد، موجب آشفتگی در روند تولید هنرهای صناعی و در مواردی کپی برداری عین به عین شده است.