نام پژوهشگر: حسین مهدوی عادلی
لیلا لکزیان احمد صباحی
نهضت نوسازی بافت های فرسوده شهری، به مفهوم یک خیزش عمومی برای نوسازی واحدها و محلات فرسوده شهری است. این خیزش عمومی در صورتی تحقق می یابد که بستر آن فراهم و پیش نیازهای آن تأمین شده باشد. اجرای طرح بهسازی و نوسازی شهر مشهد علاوه بر ایجاد شرایط استفاده کامل از ظرفیت های مسکونی، اقامتی و تجاری منطقه موجباب اعتلای شان و جایگاه جمهوری اسلامی را از دید بین المللی فراهم خواهد نمود. با توجه به هزینه های بالای اجرای طرح بازسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر امام رضا(ع)، بررسی های همه جانبه اقتصادی و مالی و اجتماعی در جهت پیدا کردن بهترین راه حل اجرای طرح و تامین مالی آن ضروری است. برای شروع هر سرمایه گذاری و یا طرح جدید، آنچه که بیش و پیش از همه باید مورد توجه قرار گیرد انجام تحلیل ها و بررسی های دقیق و یا به عبارت دیگر امکان سنجی طرح است. با استفاده از مطالعات و ارزیابی های اقتصادی و امکان سنجی می توان با نگاهی جامع و دقیق به منابع موجود و برنامه ریزی برای تخصیص بهینه آنها، به نتایج درخشانی از اجرای طرح دست یافت. چه آنکه، اجرای طرح های سرمایه گذاری بدون انجام این مطالعات، سازمان ها را با ریسک های بسیاری روبه رو می سازد. از طرف دیگر این امر یکی از اقدامات لازم و مثمر ثمر در برنامه ریزی های آتی در مورد چگونگی اجرای طرح می باشد و می تواند از طریق تعیین پروژه هایی که قابلیت واگذاری به سرمایه گذار و یا دریافت کمک های دولتی را دارا می باشند، به تخصیص بهینه منابع کمک شایانی نماید. در تحقیق حاضر به بررسی بازده اقتصادی محدوده دخالت مستقیم قطاع2 بافت پیرامون حرم مطهر حضرت رضا(ع) پرداخته شده است. همچنین در این راستا از نرم افزار جامع و بین المللی کامفار استفاده شده و تلاش بر این بوده است که نتایج به شکلی کاربردی و قابل ارائه در سطح سرمایه گذاران داخلی و خارجی باشد. در این راستا اهداف اساسی که این تحقیق به دنبال آن بوده عبارتند از: تعیین میزان بازده اقتصادی اجرای طرح بازسازی و نوسازی در محدوده مورد بررسی، ایجاد انگیزه و اشتیاق در سرمایه گذارن بخش خصوصی به منظور سرمایه گذاری درپروژه های محدوده بافت پیرامون حرم مطهر، تسریع در اجرای طرح از طریق جذب منابع بخش خصوصی و بانکها واستفاده از یک نرم افزار بین المللی مورد پذیرش بانکها و موسسات مالی داخلی و خارجی(comfar) به جهت تامین مالی از روشهای گوناگون، از قبیل مشارکت بخش خصوصی، تامین مالی ازطریق اعتبارات دریافتی از بانکهای داخلی و خارجی (فاینانس)، انتشار اوراق و... . در فصل اول به بیان مسئله اصلی تحقیق، ضرورت انجام آن، اهداف تحقیق، روش انجام و قلمرو آن پرداخته شده است و به طور کلی در این فصل شمایی از آنچه که انجام خواهد شد مشخص گردیده است. فصل دوم شامل ادبیات موضوع می باشد که در برگیرنده تشریح روشها و اصول اقتصاد مهندسی، معرفی نرم افزار، پیشینه مطالعات انجام شده در محدوده طرح بازسازی و نوسازی بافت پیرامون حرم مطهر می باشد. درفصل سوم محدوده مورد بررسی به تفکیک ریزطرح های تشکیل دهنده آن معرفی گردیده و اطلاعات پروژه های واقع در هر ریزطرح و جانمایی آن بر روی نقشه آمده است. فصل چهارم بازده اقتصادی طرح در محدوده ریزطرح های دخالت مستقیم قطاع دو را مورد بررسی قرار داده و با استفاده از اطلاعات پیش گفته شده توجیح اقتصادی مناسب طرح در محدوده مذکور را اثبات می نماید. این فصل شامل برآورد کلیه هزینه ها و درآمدهای اجرای طرح، فرایند مالی اجرای طرح و محاسبه فاکتورهای اقتصادی، از منظر یک سرمایه گذار می باشد. (لازم به ذکر است که کلیه ارقام محاسبه شده به میلیون ریال می باشد. ) در انتها و در فصل پنجم به نتیجه گیری از محاسبات انجام شده می پردازیم و پاره ای پیشنهادات کاربردی نیز در جهت تسریع اجرای طرح و جذب بیشتر سرمایه های بخش خصوصی، ارائه می گردد. در انتها پس از بیان فهرست منابع استفاده شده در متن تحقیق، پیوست های تحقیق که شامل جداول و منابعی است که در متن تحقیق به آن اشاره شده و همچنین خلاصه نتایج نرم افزار کامفار برای هر ریز طرح به طور جداگانه آورده شده است. لازم به ذکر است از آنجا که این محدوده به لحاظ موقعیتی از پتانسیل خوبی جهت اجرای مجموعه های تجاری و اقامتی در آینده، برخوردار می باشند، می تواند نقش قابل توجهی در جذب سرمایه های بخش خصوصی در راستای بازسازی و نوسازی بافت فرسوده اطراف حرم، ایفا کند و بدیهی است که اجرای سریعتر این ریز طرح ها در محدوده دخالت مستقیم می تواند به عنوان نقاط محرک توسعه در اجرای سریعتر سایر حوزه های دخالت غیر مستقیم و پروژه های شهری محسوب گردد.