اشعار مرتبط به اهل بیت علیهم السلام جلوه گاهی از ادبیات غنیّ عربی می باشد ،در این میان اشعار فاطمی در عصر حاضر به جهت رویکرد جهانی به مسأله ی زن ، و استقبال از الگوهای ارزشی خصوصاً در مورد زن معاصر از اهمیّت ویژه ای برخوردار است. مبنای این پژوهش تدقیق و تحقیق در این متون و بررسی دیدگاه شعرای معاصر نسبت به ابعاد مختلف حیات حضرت اعم از ابعاد تاریخی ، سیاسی- اجتماعی ، و جنبه های ارزشی تقدسی آن است. که شاعر در آن علاوه بر تحلیل برخی مسائل ، عواطف و أحاسیس خود را به خوبی بازگو کرده است.در عصر حاضر علاوه بر ارائه موضوعاتی جدید و متناسب با خواسته های عصر چون الگو پذیری از حضرت ، شاهد تغییراتی کمی و کیفی در شعر فاطمی هستیم ؛ در این راستا تلاش بر نمایاندن گوشه ای از وجوه تشابه و تفاوت دیدگاه و شیوه ی ارائه معاصران نسبت به گذشتگان شده است.از مشخصه های بارز نقد جدید تأکید بر انواع عاطفه در شعر و تأثیر گذاری آن است . این خصوصیت که در اشعار فاطمی جلوه ای ویژه دارد ، زمینه ساز بررسی و تحلیل بُعد عاطفی سروده های معاصر فاطمی می باشد. در این پژوهش گونه های مختلف عاطفه در شعر معاصر از قبیل صدق ، قوت ، تنوع ، ثبات و والائی آن در شعر معاصر فاطمی مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. برای دستیابی به سطح فنی اشعار فاطمی و به جهت دخیل بودن عوامل مختلف فنی در عاطفه ، قسمتی از این بحث به ارائه ی نقد ادبی قصائد کاملی از این اشعار اختصاص یافته است. شیوه ی این پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و با استفاده از روش جمع آوری کتابخانه ای اطلاعات مورد بررسی را گرد آورده است.

چکیده فارسی دولت طاهریان، اولین دولت نیمه مستقل اسلامی ـ ایرانی است که در شرق ایران به وجود آمد. بنیانگذار این دولت ، طاهر بن حسین، سردار مأمون می?باشد که بر امین پیروز شد و خلافت را به مأمون انتقال داد. این خاندان شامل فرزندان طاهر و پسر عموهایشان (مصعبیان) بوده در خراسان حکومت کردند، و در بغداد نیز صاحب منصب شرطه یا نایب خلیفه بودند.? هنگامی که حکومتشان در خراسان روبه زوال رفت، قدرتشان در بغداد متمرکز شد.???????? طاهریان و مصعبیان به زبان و ادبیات عربی بسیار علاقه?مند بودند و ادباء ونویسندگان و شاعران را مورد تشویق و حمایت خود قرار می?دادند به طوری که دربارشان جلوه درخشانی از فرهنگ و تمدن اسلامی بود.?????????????????? از مشهورترین شعرایی که در بغداد نزد طاهریان بود، ابن الرومی است که دیوانش مملو از ذکر طاهریان و همچنین وقایع تاریخی دوران آنان می?باشد. در ذکر مدح آنان به اوصاف شجاعت و کرم و علم آنان پرداخته و در ذم طاهریان و مصعبیان اشاره به جنایت قتل یحیی بن عمر (علوی) دارد که توسط محمد بن عبدالله بن طاهر انجام شد.????????? طاهریان ، هرگز از دایره تمدن اسلامی و جهان عرب و حتی از مرکز خلافت، جدا نشده همواره می?کوشیدند از خلیفه اطاعت کنند. از این رو برای حفظ و نگهداری فرهنگ اسلامی در ایران تلاش می?کردند و نگاهبان ارتباط ایران با جهان اسلام و عرب بودند. ابن الرومی، به دلیل سطح بالای فرهنگ عبید الله بن عبدالله بن طاهر و پیروی او از مکتب تجدید گرایان، از میان طاهریان او را بیشتر برای مدحش برگزید،? ?و?? به همین دلیل هر دو به معارضه بحتری سنت?گرا، پرداختند.??????????????????????? تصویر عمومی که ابن الرومی از طاهریان ترسیم کرده، حاکی از شجاعت و سخاوتمندی و علم وتدبیر آنان است. همچنین گویای حفظ سنتهای فرهنگ فارسی در چهارچوب اسلامی است. با بررسی چگونگی ارتباط طاهریان و ابن الرومی، می?توانیم به زوایای مهمی از زندگی این حاکمان ایرانی، پی برده از نقش آنان در تمدن اسلامی آگاه شویم.????????? روش ما در این رساله وصفی تحلیلی می?باشد.???????

نام و آواز ((حافظ ابراهیم)) شاعر مشهور ملی گرای مصر، در صحنه ادبیات معاصر عرب نامی کاملا آشناست . او یکی از پرچمداران نهضت ادبی و شعر ملی محسوب می شود که در پرورش روحیه ناسیونالیسم عربی نقش بسزایی را ایفا کرد. عشق و عاطفه مردمی حافظ حد و مرز اقلیمی و موانع دینی و قومی را به رسمیت نمی شناخت ، بلکه این احساسات لطیف و صادقانه شامل حال تمامی انسانها می گردید و شیون و فریاد مظلومانه انسانهای رنج کشیده از دورترین نقاط عالم در دیوان وی انعکاس یافته است . او امور و مسائل ملی و اجتماعی را در اثر معاشرت و موانست با توده مردم و همدمی با پیشوایان و مصلحان دینی و سیاسی به خصوص ((محمد عبده)) به خوبی دریافته بود. این شاعر برجسته عرب به حق فردی حامی ملل مظلوم شرق بود. او با گیتار اشعارش الحان و نغمه های مجد و شکوه جاودان گذشتگان و آمال و احزان مشرقیان را می نواخت و در راه تحقق اهداف و آمال و الایش و احیای مجد دیرینه مشرقیان بسیار می کوشید. در دیوان حافظ ابراهیم، به عنوان یکی از پیروان مکتب کلاسیک ، پیروی از دو گرایش تقلید از قدما از یک طرف ، و نوآوری و تجدید از طرف دیگر کاملا مشهود می باشد. وی در وزن و سبک و اسلوب و خیال مقلد شعرای قدیم بود اما در قسمت دیگری از صحنه ادبیات توانست شخصیت مستقل ادبی خویش را به اثبات برساند. او دایره موضوعات شعری را محدود نساخت و با ابتکار و نوآوری در این ضمینه و با بیان حوادث زمانه اعم از سیاسی و اجتماعی، دیوانش را آینه تمام نمای اوضاع و احوال سیاسی - اجتماعی عصر خویش ساخت . همچنین شاعر در ایجاد تناسب بین موسیقی ناشی از وزن اشعار و موضوع قصاید کاملا موفق عمل کرده است . سهولت در معنی و سادگی تعبیرات و سبک روان نیز از دیگر مشخصات دیوان حافظ می باشد.

انقلاب اسلامی ایران یک بینش دینی است ، بینشی مبتنی بر دگرگونی درونی و همه جانبه فرد و جامعه است که درشکل یک پدیده اجتماعی سیاسی، فصل نوی را در تاریخ بشری گشوده است . انعکاس این بینش در پهنه گیتی به چشم می خورد. این رساله در خصوص پژواک این بینش در خطه شام (سوریه، لبنان، فلسطین و اردن) و بازتابش در شعر آن سامان می باشد پس ازگذشت 15 سال از پیروزی انقلاب برای اولین بار در ایران نگاشته می شود. مشکل عمده این رساله کمبود منابع بوده است که با تلاشهای پیگیر تااندازه ای جبران شده است . منابع بجز چند مورد، همه به زبان عربی بوده است . از امتیازات روش این پژوهش آن است که نگارنده، نگرش شاعران عربی را - بدون پیش داوری و تحصیل ذهن خود - نسبت به انقلاب و رخدادهایش و امام و اندیشه هایش مورد بررسی قرار داده است و در موارد عدیدی اشعار رابا دیدگاههای انقلاب و امام مقایسه کرده است . تلاش نگارنده براین بوده است که ابواب و فصول این رساله را بنا به سیرانقلاب و رخدادهایش تنظیم کند تاخواننده انقلاب را از آغاز تاکنون مرور کند . در پایان به این نتیجه رسیدیم که گویا شاعران عربی خود از جمله آحاد ملت ایران بوده اند که اینقدر دقیق، اندیشه های امام و رخدادهای انقلاب را به تصویر کشیده اند که گویا آنان با انقلاب از آغاز تاکنون زندگی کرده اند و در مکتب آن به تعلم پرداخته اند. این رساله در 5 باب تنظیم گردیده است . باب اول : انقلاب اسلامی ایران از آغاز تاکنون در آینه شعر معاصر عرب (شام) که شامل چهارفصل می باشد: -1 سیمای انقلاب در آینه شعرشام، -2 مردم و انقلاب ، -3 بدخواهان انقلاب و توطئه هایشان -4 جنگ تحمیلی، باب دوم : سیمای امام در رخ نمای شعر معاصر عرب که حاوی پنج فصل می باشد: صفات وویژگیهای برجسته امام، -2 اندیشه های امام، -3 جهاد و مبارزه امام، -4 ابعاد شخصیت امام، -5 عروج امام . باب سوم : آرمانها و مظاهر جهانی انقلاب اسلامی ایران در شعر معاصر عرب می باشد که دارای 5 فصل است : -1 مساله رهبری (ولایت فقیه)، -2 وحدت اسلامی،-3 قدس کعبه اول مسلمانان، -4 حج و اعلام برائت از مشرکین، -5 حرکتهای سیاسی، جهانی انقلاب اسلامی ایران . باب چهارم : تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر ملتهای عربی و بازتاب آن در شعر عربی معاصر که چهار فصل را در برمی گیرد: -1 احیاء دین و ارزشهای دینی،-2 بازتاب انقلاب اسلامی ایران بین ملتهای عربی، -3 استغاثه ملتهای عربی برای رهائی، -4 بازتاب و تاثیر امام بر ملتهای عربی . باب پنجم : ویژگیهای فنی شعر شام، درباره انقلاب اسلامی ایران که در برگیرنده چهارفصل می باشد : -1 تکنیکهای فنی معاصر -2 مباحثی از علم معانی و بدیع -3 بهره گیری از قدیم -4 الهام های فنی از میراث فرهنگی .

ابن ابی الحدید شارح و مفسر نامدار نهج البلاغه، از زمره دانشمندان و ادیبان و ناقدان و شاعران روزگار خود بوده است . وی همچنین در علم لغت ، صاحب نظر بوده و بر علوم قرآنی، حدیث شریف نبوی و ادبیات عرب تسلط داشته است . همین امر سبب گردیده تا وی در شرح لغات و مفردات ، ویژگیهای صرفی و معانی گوناگون کلمات و تفاوت وجوه معنایی را نیز مورد بحث قرار دهد و در بیان مطلب ، از اشعار و امثال متعدد به عنوان شاهد و سند بهره جوید، و در همه حال جای بحث و احتمالات معنایی را نیز برای احتهاد صاحب نظران باز نگهدارد. وی در علم صرف به آراء کوفیان متمایل بود و بر دیدگاههای کسائی و فراء و ابن سکیت اتکا داشت . ابن ابی الحدید همچنین در علم بلاغت صاحب نظر بوده و آرائی در زمینه وسعت دایره شمول کنایه، جناس ، موازنه، لزوم مالایلزم، تقسیم و اقتباس ارائه داده و در مواردی آراء کسانی مانند ابن الاثیر را محل نقد و تامل قرار داده است . او در نقد ادبی نیز دست داشته و در طرح برخی از نظریات انتقادی اعم از جنبه های علمی و یا مطابقه ای، برشماری از معاصران خود پیشی گرفته است . در نهایت باید گفت که ابن ابی الحدید، ادیبی توانا و شاعری گزیده گوی است و در کنار میراث ائبی عظیم یعنی شرح نهج البلاغه، اشعاری نظیر قصاید علویات سبع و مستنصریات را نیز به جای گذاشته است . نوشته حاضر، دربرگیرنده آرائ ابن ابی الحدید در زمینه ادبیات ، نقد ادبی، لغت و بلاغت است .

این پژوهش گامی است در جهت ارائه یک فرهنگنامه در زمینه مفاهیم در دو حوزه ایمان و کفر که در آن کوشش شده است تا تعاریف قرآنی هر یک از عناوین فوق از قرآن استخراج گردد.