هدف این پژوهش تعیین رابطه بین احساس کارامدی معلمان با کیفیت آموزشی معلمان می باشد. از بین جامعه آماری، 60 نفر از دبیران متوسطه شهر تبریز(30 نفر دبیر روانشناسی و 30 نفر دبیر فیزیک) انتخاب شدند. برای ارزیابی کیفیت آموزشی از سیستم تجزیه و تحلیل کلامی فلندرز و برای ارزیابی احساس کارامدی معلمان از مقیاس احساس خودکارامدی معلمان اوهایو استفاده شد. نتایج همبستگی کانونیک نشان داد که تنها یک ریشه از تحلیل معنی دار است و از متغیرهای پیش بین احساس کارامدی دبیران با میزان استفاده از شاخص غیرمستقیم بر مستقیم و میزان تعامل بین معلم و دانش آموز معنی دار است. علاوه بر این رابطه احساس کارامدی دبیران با میزان کنش و واکنش آنها و با میزان واکنش فراگیران آنها غیر معنی دار است. همچنین هیچ کدام از متغیرهای شخصی نتوانستند شاخصهای روش فلندرز را پیش بینی کنند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش ساختار خانواده، شیوه های فرزندپروری و ادراک نوجوانان از تعارض میان والدین در پرخاشگری آنان بود. برای رسیدن به هدف 530 نوجوان به روش تصادفی خوشه ای انتخاب شدند. پس از غربالگری، آن ها شامل 82 نوجوان پرخاشگر و 82 نوجوان غیر پرخاشگر بودند. از روش تحقیق همبستگی و علی مقایسه ای در این پژوهش استفاده شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه های ساختار خانواده، پرسشنامه شیوه های فرزندپروری بامریند و شفر، مقیاس ادراک نوجوانان از تعارض میان والدین و پرسشنامه پرخاشگری استفاده گردید. نتایج نشان داد بین دو گروه پرخاشگر و غیر پرخاشگر از لحاظ شیوه های فرزندپروری تفاوت وجود دارد: به این صورت که میزان پرخاشگری در بین خانواده های مستبد نسبت به مقتدر بیشتر بود و همین طور میزان پرخاشگری در بین خانواده های سهل گیر بیشتر از مستبد بود. به علاوه بین میانگین نمرات دختران و پسران در میزان پرخاشگری تفاوت معنی داری وجود داشت. تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که از بین ابعاد شیوه های فرزندپروری، بعد محبت سهم بیشتری در پیش بینی میزان پرخاشگری نوجوانان دارد. نتایج همچنین نشان داد که دو گروه پرخاشگر و غیر پرخاشگر از نظر ادراکشان از تعارض میان والدین تفاوت معنی دار دارند، اما بین ساختار خانواده و پرخاشگری نوجوانان رابطه معنی داری وجود ندارد. یافته های این پژوهش در آینده می تواند استلزام هایی را برای بررسی پس رویدادی عوامل خانوادگی پرخاشگری در بر داشته باشد

هدف پژوهش حاضر بررسی تاُثیر روش آموزش حل مساُله و باز آموزی اسنادی بر کاهش اضطراب ریاضی و عملکرد ریاضی بود. آزمودنی های پژوهش 45 نفر دانش آموز پسر پایه چهارم ابتدایی دارای اضطراب ریاضی بودند و به طور تصادفی در گروه های آزمایش و کنترل قرار داده شدند. پژوهش حاضر شامل 2 گروه آزمایش و 1 گروه کنترل بود: گروه آزمایش نخست (15 n= ) طی 6 جلسه ی 45 دقیقه ای آموزش های لازم را برای روش حل مسئله و گروه آزمایش دیگر(15 n=) طی 8 جلسه ی 45 دقیقه ای آموزش های لازم را برای باز آموزی اسنادی دریافت کردند. گروه کنترل (15 n=) نیز به برنامه های عادی کلاس خود ادامه داده و برنامه خاصی را دریافت نکردند. در این مطالعه از طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد و به این ترتیب هرسه گروه پیش آزمون اضطراب ریاضی و عملکرد ریاضی را قبل از شروع برنامه های مداخله ای دریافت کردند و پس آزمون عملکرد ریاضی و اضطراب ریاضی نیز برای هر سه گروه پس از اجرای برنامه ها اجرا شد. نتایج به دست آمده با استفاده از آزمون t برای گروه های مستقل، مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند تا تاثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته مشخص شود. یافته ها نشان می دهد که دانش آموزان در گروه های آموزش روش حل مسئله و بازآموزی اسنادی که برنامه های مداخله ای را دریافت کرده بودند، توانستند درمقایسه با گروه کنترل، نمرات پایین تری را در اضطراب ریاضی و نمرات بالاتری را در آزمون عملکرد ریاضی کسب کنند. بنابراین تفاوت بین گروه های آزمایشی و کنترل به لحاظ آماری معنی دار بود (001/0p<). پژوهش حاضر کاربردهایی را برای والدین، معلمان به همراه دارد. آموزش روش حل مسئله و بازآموزی اسنادی می توانند به عنوان راهبردهای موثری جهت ایجاد تغییرات مثبت در نگرش ها، انگیزش و مهارت های فراشناختی دانش آموزان دارای اضطراب ریاضی به کار گرفته شوند.

پرسشنامه ی نظام سنجش آخنباخ - فرم معلم (trf)و پرسشنامه ی غربالگری دانش آموزان با مشکلات ویژه ی یادگیری به منظور جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفتند. برای تحلیل داده های بدست آمده و به منظور اطلاع از متوسط عملکرد و پراکندگی نمرات دانش آموزان در ابعاد اختلالات رفتاری و ناتوانی یادگیری، از روشهای آمار توصیفی ( میانگین و انحراف معیار ) و جهت تعیین رابطه بین اختلالات درون نمودی و برون نمودی با ناتوانی یادگیری کلامی و غیر کلامی، از« ضریب همبستگی پیرسون» استفاده گردیده است، درضمن جهت پیش بینی مشکلات یادگیری کلامی و غیر کلامی از اختلالات درون نمودی و برون نمودی، از روش« تحلیل رگرسیون چندگانه» استفاده گردید. نتایج نشان داد، تمامی متغیر ها در سطح معناداری 01/0 دارای همبستگی بالا و روابط بین آنها به شکل قوی معنی دار است. در ضمن جهت پیشبینی مشکلات یادگیری کلامی و غیر کلامی از اختلالات رفتاری درون نمودی، برون نمودی از رگرسیون چندگانه بهره گرفته شد که نتایج نشان داد، تمام متغیرهای اختلالات درون نمودی و برون نمودی پیشبینی کننده های مطلوبی برای تمام متغیر های مشکلات یادگیری کلامی و غیر کلامی هستند. با این توضیح که هر چه قدر متغیرهای (اضطراب/افسردگی، گوشه گیری/افسردگی، شکایت جسمانی، رفتارهای قانون شکنانه و پرخاشگری) افزایش یابد مشکلات یادگیری خواندن، ریاضی و نوشتن نیز افزایش می یابد.

ریاضیات از درس های مهمی است که یادگیری آن می تواند در تمامی عرصه های زندگی تاثیر گذار باشد. این پژوهش با هدف تدوین مدلی برای تبیین و پیش بینی پیشرفت ریاضی بر اساس متغیرهای محیط خانه، جو مدرسه، پیشینه دانش آموز و فرایند تدریس انجام شده است. روش پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی است. متغیرهای پژوهش شامل دو دسته از متغیرهای برون زا (محیط خانه دانش آموز، جو مدرسه) و متغیرهای درون زا (فرایند تدریس درس ریاضی، پیشینه دانش آموزو عملکرد ریاضی) می باشد که در قالب یک الگوی علّی به روش مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر، کلیه دانش آموزان پایه سوم، دوره راهنمایی در سال تحصیلی 87-1386 می باشد. نمونه آماری شامل دانش آموزان دختر و پسر ایرانی پایه سوم، دوره راهنمایی در سال تحصیلی 87-1386 که در مطالعه تیمز 2007 شرکت کرده و تعداد آن ها بعد از پالایش داده ها 3950 دانش آموز می باشد. ابزار مورد استفاده در این مطالعه شامل پرسشنامه دانش آموز جهت اندازه گیری متغیرهای محیط خانه، پیشینه دانش آموز، جو مدرسه و فرایند تدریس و آزمون پیشرفت رباضی مطالعه تیمز (2007) می باشد. پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرانباخ بررسی شد که مقدار آن برای هر یک از مقیاس های محیط خانه 68/0، پیشینه دانش آموز 67/0، جو مدرسه 55/0 و فرایند تدریس62/0 محاسبه شد. جهت روایی مقیاس های پژوهش از روایی سازه تحلیل عاملی تاییدی و تحلیل عاملی اکتشافی بهره گرفته شد. داده های پژوهش حاضر با استفاده از نرم افزارspss16 و lisrel8/50 و به شیوه مدل یابی معادلات ساختاری مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و مدل پیشنهای براساس فرضیه های پژوهش به آزمون گذاشته شد.یافته های به دست آمدهنشان داد که متغیر محیط خانه بر پیشینه دانش آموز اثر معنی دار ندارد اما بر عملکرد دانش آموزان در ریاضی تاثیر مثبت و معنی دار دارد.در حالی که جو مدرسه بر فرایند تدریس درس ریاضی، پیشینه دانش آموز، عملکرد دانش آموزان در درس ریاضی تاثیر مثبت و معنی دار دارد. در بین متغیرهای پژوهش، متغیر محیط خانه بیشترین تاثیر را بر پیشرفت ریاضی دانش آموزان دارد که نشان دهنده اهمیت نقش ساختار اجتماعی تحصیلی محیط خانه دانش آموز در پیشرفت ریاضی می باشد. هم چنین فرایند تدریس درس ریاضی بیشترین اثر مستقیم را بر پیشینه دانش آموز دارد. در مقایسه عملکرد ریاضی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت معنی داری بین آن ها مشاهده نشد. کلید واژه: پیشرفت ریاضی، تیمز 2007، محیط خانه، پیشینه دانش آموز، جو مدرسه، فرایند تدریس

هدف کلی: تعیین نقش هویت مذهبی و فعالیت های مذهبی بر بهزیستی روان شناختی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز. 1-5-فرضیه هاو سئوالات تحقیق 1)بین دانشجویان گروه های مختلف تحصیلی ،از نظر بهزیستی ،فعالیتهای مذهبی، هویت مذهبی و پیشرفت تحصیلی تفاوت وجود دارد. 2)بین دانشجویان دختر و پسر ،از نظر بهزیستی ،فعالیت های مذهبی، هویت مذهبی و پیشرفت تحصیلی تفاوت وجود دارد. 3)بین دانشجویان با وضعیت اقتصادی مختلف ،از نظر بهزیستی ،فعالیت های مذهبی، هویت مذهبی و پیشرفت تحصیلی تفاوت وجود دارد. 4)دانشجویانی که فعالیت مذهبی بیشتری دارند، سطوح بالاتری از هویت مذهبی موفق را گزارش خواهند کرد. 5)بین هویت مذهبی با بهزیستی روان شناختی دانشجویان رابطه مثبت وجود دارد. 6)بین پیشرفت تحصیلی دانشجویان و سطوح مختلف هویت مذهبی آنان رابطه وجود دارد. 7)افرادی که فعالیت های مذهبی بیشتری را گزارش می کنند، سطوح بالاتری از بهزیستی روان شناختی را گزارش خواهند کرد. 8)افرادی که فعالیت های مذهبی بیشتری را گزارش می کنند، سطوح بالاتری از پیشرفت تحصیلی را گزارش خواهند کرد. 9) هویت مذهبی و فعالیت مذهبی نقش پیش بینی کننده به بهزیستی روان شناختی دارند. 10)هویت مذهبی، فعالیت مذهبی و بهزیستی روان شناختی نقش پیش بینی کننده به پیشرفت تحصیلی دارند. 1-6-تعریف متغیر ها تعریف مفهومی هویت مذهبی:هویت مذهبی، کنش کنشگران اجتماعی در مواجهه با دین است و آنچه از رابطه خود با دین در ذهن دارند. هویت مذهبی را می توان در دو سطح مشاهده کرد: اول سطح فردی و شخصی که تقریبا مترادف با دینداری فردی است . اما در سطح دیگر هویت مذهبی به عنوان جمعی نیز مطرح است و متضمن آن سطح از دینداری است که با ما ی جمعی یا همان اجتماع دینی یا امت مقارنه دارد. در این معنی هویت مذهبی به معنای تعلق و تعهد به جامعه دینی است .رابطه آدمی و دین و نسبتی که با آن پیدا می کند، در مقوله هویت دینی، قابل تبیین و توضیح است. در واقع، هویت دینی نشان دهنده احساس تعلق به دین، جامعه دینی و تعهد به دین و جامعه دینی است. (احدی ، کجباف و هاتف نیا، 1387). تعریف عملیاتی:در این پژوهش، برای اندازه گیری هویت مذهبی از مقیاس هویت مذهبی بل (2009) استفاده خواهد شد. تعریف مفهومی فعالیت های مذهبی: منظور از فعالیت مذهبی ، التزام عملی داشتن به اعتقادات مذهبی است. یعنی اعتقاد داشتن به برنامه دین خاص و رفتار کردن در چار چوب این بر نامه است .در مذهب اثنی عشری ، عمل کردن به مفاد رساله های عملی مراجع تقلید، شاخص التزام عملی به اعتقادات مذهبی می باشد .این موارد شامل احکام و فروع این دین نیز می شود(عابدی،1388 ). تعریف عملیاتی: در این پژوهش، برای اندازه گیری فعالیت های مذهبی، از پرسشنامه فعالیت های مذهبی مدل گلاک و استارک که با اسلام و بویژه اسلام شیعی تطبیق داده و متناسب شده، استفاده خواهد شد. تعریف مفهومی بهزیستی روان شناختی : بهزیستی روانشناختی به معنای قابلیت یافتن تمام استعدادهای فرد است و 6 مولفه را در بر می گیرد: خودمختاری (احساس شایستگی و توانایی در مدیریت محیط پیرامون فرد؛ انتخاب یا ایجاد روابط شخصی مناسب)، رشد شخصی (داشتن احساس رشد مداوم؛ پذیرا بودن نسبت به تجارب جدید؛ احساس کارآمدی)، روابط مثبت با دیگران (داشتن روابط گرم، رضایت بخش و توام با اطمینان؛ توانایی همدلی، صمیمیت و مهربانی)، هدفمندی در زندگی (داشتن هدف در زندگی؛ فرد احساس کند زندگی گذشته اش معنایی دارد) و پذیرش خود (داشتن نگرش مثبت نسبت به خود؛ پذیرفتن جنبه های مختلف خود؛ داشتن احساس مثبت نسبت به زندگی گذشته خود)می باشد(رهبری ، 1387). تعریف عملیاتی: برای این منظور از پرسشنامه بهزیستی روان شناختی ریف استفاده خواهد شد. ابعاد این پرسشنامه در بر گیرنده مقیاسهای استقلال ، تسلط محیطی، رشد فردی، روابط مثبت، هدف در زندگی و پذیرش خود می باشد(ریف، 1989). تعریف مفهومی پیشرفت تحصیلی: عبارت است از میزان دستیابی دانش آموزان به اهداف آموزشی از پیش تعیین شده ، که از آنان انتظار داریم در کوششهای یادگیری خود به آن برسند(سیف،1380). تعریف عملیاتی:معدل ترم گذشته دانشجویان، به عنوان شاخص پیشرفت تحصیلی مد نظر قرار می گیرد. پژوهش حاضر، با توجه به ماهیت موضوع و اهداف مورد نظر از نوع تحقیقات توصیفی –همبستگی است.در مطالعات همبستگی ،علاوه بر تجزیه و تحلیل توصیفی،رابطه بین متغیر ها،کشف و تبیین می شود.در این پژوهش پیشرفت تحصیلی ، متغیر وابسته درون زاد ، بهزیستی روان شناختی،متغیر مستقل درون زاد و هویت مذهبی و فعالیت مذهبی به عنوان متغیر پیش بین در نظر گرفته شده است جامعه آماری پژوهش حاضر، از کلیه دانشجویان کار شناسی و کار شناسی ارشد دانشگاه تبریز تشکیل شد که در سال تحصیلی 90 - 91 مشغول به تحصیل هستند . براساس آمارهای موجود تعداد آنها 15000 نفر می باشد. در این پژوهش برای تعیین حجم نمونه با توجه به حجم جامعه که کلیه دانشجویان دانشگاه تبریز می باشد،تعداد 667نفر از دانشجویان با استفاده از فرمول کوکران که در زیر آمده، مشخص و با روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای به تصادف انتخاب شده اند. در تجزیه و تحلیل داده های پژوهشی حاضر،علاوه برارائه شاخص های توصیفی برای هر یک از متغیر ها،روشهای آمار استنباطی نیز بکار برده شد.مقیاس هویت مذهبی برای این منظور از مقیاس هویت مذهبی بل (2009)استفاده شد.این مقیاس دارای 28 سئوال می باشد. سوالات نگرشی بوده و در طول یک طیف 6 قسمتی از نوع لیکرت ارزش گذاری شده اند: (1) کاملاً مخالف (2) مخالف (3) متوسط به پایین (4) متوسط به بالا(5) موافق(6)کاملاً موافق. مقیاس فعالیتهای مذهبی این پرسش نامه براساس مدل گلاک و استارک تهیه و با اسلام و بویژه اسلام شیعی تطبیق داده و متناسب شده است. این پرسش نامه شامل 28 سوال است و 5 بعد دینداری را می سنجد که به ترتیب عبارتند از: 1) بعد اعتقادی یا باورهای دینی، 2) بعد عواطف دینی، 3)بعد پیامدی یا آثار دینی، 4)بعد مناسکی یا اعمال دینی.5)بعد شناختی. مقیاس بهزیستی روان شناختی این مقیاس توسط ریف(1989) طراحی شده است که نسخه اصلی آن شامل 6بعد و هر یک از ابعاد ان دارای 20 گویه می باشد. ابعاد بهزیستی روان شناختی ریف در بر دارنده مقیاسهای استقلال، تسلط محیطی،رشد فردی، روابط مثبت ،هدف در زندگی و پذیرش خود می باشد. پاسخ به هر پرسش با 6 گزینه از کاملاًمخالف تا کاملاًموافق مشخص می شود. برای آزمون فرضیه شماره 3،2،1از manova، فرضیه های 8،7،6،5،4، از همبستگی پیرسون، و برای آزمودن فرضیه شماره 9و 10 رگر سیون گام به گام استفاده شد.ضمناًدر تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss استفاده شد.

سواد علمی یکی از اهداف مهم آموزش علوم شناخته شده است. موضوعی که برای پیشرفت و رشد علمی هر جامعه ای از ضرورت ها محسوب می شود. راهبردهای فراشناختی نیز ابزار قدرتمندی در افزایش مهارت های خود آموزی و تسهیل توانایی های یادگیری می باشند. بنابراین هدف این تحقیق عبارت از تعیین تاثیر آموزش راهبردهای فراشناختی برسواد علمی و همچنین بر هریک از زیر مجموعه های سواد علمی دانش آموزان دختر در درس علوم می باشد. روش تحقیق از نوع شبه تجربی می باشد. دو گروه از دانش آموزان کلاس سوم راهنمایی به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده اند، یکی از گروه ها به عنوان گروه آزمایش (n=31) و گروه دوم به عنوان گروه کنترل (n=30) انتخاب گردیدو برای تحلیل نتایج پژوهش از تحلیل کو واریانس یک راهه استفاده گردیده است. با توجه به اهداف تحقیق حاضر دو فرضیه ارائه گردید که عبارتند از :-1آموزش راهبردهای فراشناختی بر سواد علمی دانش آموزان دختردر یادگیری درس علوم تاثیر مثبت دارد. 2 -آموزش راهبردهای فراشناختی بر هریک از زیر مجموعه های سواد علمی دانش آموزان دختر در درس علوم تاثیر مثبت دارد. نتایج حاصل نشان می دهد که آموزش راهبردهای فراشناختی بر سواد علمی در سطح01/0p? تاثیر مثبت و معنی داری دارد همچنین یافته ها حاکی ازرابطه مثبت و معنی دار بین آموزش راهبردهای فراشناختی بر زیر مجموعه های سواد علمی چون درک مفاهیم کلیدی، درک ماهیت علم، درک روش علمی و درک نگرش علمی دارد.

این پژوهش به دنبال مشخص کردن تأثیر جو اجتماعی مدارس بر تربیت شهروندی در تعامل با طبقه اجتماعی- اقتصادی و پایه های تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوسطه ی شهر همدان می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه شهر همدان است که تعداد آن برابر با (9664) نفر می باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده که در نهایت حجم نمونه (372) نفر به دست آمد. در پژوهش حاضر برای جمع آوری داده ها از سه ابزار اندازه گیری (پرسشنامه استاندارد بررسی وضعیت اقتصادی- اجتماعی نام – پاورز، پرسشنامه استاندارد سنجش جو اجتماعی مدرسه هالپین و کرافت، پرسشنامه تربیت شهروندی محقق ساخته)، استفاده شده است. طرح پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع علی- مقایسه ای است. داده های جمع آوری شده در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شدند. در بخش آمار توصیفی اطلاعات مربوط به متغیرهای پژوهش به صورت تعداد، میانگین، انحراف معیار، فراوانی و درصد فراوانی ارائه شده اند. در بخش آمار استنباطی بعد از بررسی پیش فرض های اساسی آمار پارامتریک و تحلیل واریانس، جهت بررسی فرضیه های پژوهش از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره و آماره-های t2هتلینگ در شرایط وجود دو متغیر مستقل، لامبدای ویلکز در شرایط وجود سه متغیر مستقل و آزمون تعقیبی lsdاستفاده شد. یافته های تحقیق: نتایج نشان می دهد که بین جو اجتماعی باز و بسته در مدارس، در مولفه های تربیت شهروندی (دانش شهروندی، مهارت شهروندی، نگرش شهروندی)، تفاوت معناداری وجود دارد. میزان یادگیری مولفه های تربیت شهروندی (دانش شهروندی، مهارت شهروندی، نگرش شهروندی)، دانش آموزان با توجه به جو اجتماعی باز و بسته مدارس متوسطه پسرانه در تعامل با طبقه اجتماعی- اقتصادی (طبقات ضعیف، متوسط و مرفه)، تفاوت معنادار وجود ندارد. بین جو باز و بسته مدارس در تعامل با پایه های تحصیلی سال اول، دوم و سوم تفاوت معناداری وجود ندارد. بین دانش آموزان پایه های مختلف تحصیلی در مولفه های تربیت شهروندی تفاوت معنادار وجود دارد.

چکیده سواد علمی یکی از اهداف مهم آموزش علوم شناخته شده است. موضوعی که برای پیشرفت و رشد علمی هر جامعه ای از ضرورت ها محسوب می شود. راهبردهای فراشناختی نیز ابزار قدرتمندی در افزایش مهارت های خود آموزی و تسهیل توانایی های یادگیری می باشند. بنابراین هدف این تحقیق عبارت از تعیین تاثیر آموزش راهبردهای فراشناختی برسواد علمی و همچنین بر هریک از زیر مجموعه های سواد علمی دانش آموزان دختر در درس علوم می باشد. روش تحقیق از نوع شبه تجربی می باشد. دو گروه از دانش آموزان کلاس سوم راهنمایی به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب شده اند، یکی از گروه ها به عنوان گروه آزمایش (n=31) و گروه دوم به عنوان گروه کنترل (n=30) انتخاب گردید. ابزاری که در این پژوهش مورد استفاده قرار گرفت آزمون سواد علمی بود که دارای چهار مولفه می باشندکه عبارتنداز: درک مفاهیم کلیدی علم،درک ماهیت علم،درک نگرش علمی،درک روش علمی بود و برای تحلیل نتایج پژوهش از تحلیل کو واریانس یک راهه استفاده گردیده است. با توجه به اهداف تحقیق حاضر دو فرضیه ارائه گردید که عبارتند از :-1آموزش راهبردهای فراشناختی بر سواد علمی دانش آموزان دختردر یادگیری درس علوم تاثیر مثبت دارد. 2 -آموزش راهبردهای فراشناختی بر هریک از زیر مجموعه های سواد علمی دانش آموزان دختر در درس علوم تاثیر مثبت دارد. نتایج حاصل نشان می دهد که آموزش راهبردهای فراشناختی بر سواد علمی در سطح01/0p? تاثیر مثبت و معنی داری دارد همچنین یافته ها حاکی ازرابطه مثبت و معنی دار بین آموزش راهبردهای فراشناختی بر زیر مجموعه های سواد علمی چون درک مفاهیم کلیدی، درک ماهیت علم، درک روش علمی و درک نگرش علمی دارد.

دوره نوجوانی مرحله پیچیده ای از رشد انسان است که طی آن افراد بلوغی را تجربه می کنند که به رشد جسمانی، فیزیولوژیکی و روانشناختی آنان تأثیر می گذارد. در این دوره، نوجوانان بحران هویت را تجربه می کنند و از نظر هوشی نیز به مرحله تفکر انتزائی می رسند، همچنین ارتباط آنها با گروه های همسالان افزایش می یابد. قرار گرفتن نوجوانان در این شرایط جدید و تغییرات ناگهانی، اغلب با فشار و بی ثباتی روانی همراه است که رفتار و عواطف آنها را تحت تأثیر قرار داده و گاهاً موجب بروز مشکلات عاطفی و رفتاری در آنان می شود (بیابانگرد،1384). دوره نوجوانی با این پرسش اساسی همراه است که فرد از خود می پرسد، من کیستم؟ پاسخ به این پرسش اساسی که چند سال ادامه خواهد یافت، منجر به افزایش آگاهی، شناخت و شکل گیری هویت می شود (برک، 2007). هویت بر اساس تأیید یا تکذیب کردن، همانند سازی های دوران کودکی به وسیله نوجوانان و وضعیت تاریخی-اجتماعی که فرد را برای دنباله روی از معیارهای اجتماعی راغب می کند، شکل می گیرد (اریکسون ،1986). شکل گیری هویت عبارت است از مشخص کردن این که چه کسی هستید؟ برای چه چیزی ارزش قایلید؟ و چه مسیری را می خواهید در زندگی دنبال کنید، می باشد. هویت سازمانی درونی، خود جوش و پویایی است که از سایق ها، توانائی ها، باورها و تجارب گذشته فرد نشأت می گیرد (احدی وجمهری، 1378). اریکسون وحدت هویت، در برابر سردرگمی نقش را تعارض اساسی دوره نوجوانی می داند. بر اساس این نظریه، وحدت بین هویت و سردرگمی نقش، جزء بحران های سن نوجوانی است. مارسیا به طور تجربی این تعارض را توصیف و چهار جنبه پایگاه هویت را بر اساس دو بعد جستجوگری و تعهد نسبت نقش های اجتماعی توصیف نمود. این چهار پایگاه شامل پایگاه های هویت موفق ، در حال هویت یابی ، هویت پیش رس و هویت پراکنده بود (نقل از حسین زاده، 1386). جدیدترین نظریه در زمینه هویت را برزنسکی (1990) مطرح کرده است. طبق دیدگاه شناختی- اجتماعی برزونسکی، برخی تفاوت های سبکی در پردازش و شیوه ترجیحی افراد در مواجه با اطلاعات و موضوعات مرتبط با هویت وجود دارد. نظریه سبک های هویتی بر فرایند شکل گیری هویت تأکید می کند، بر این اساس سه جهت گیری یا سبک پردازش هویت شامل سبک هویتی اطلاعاتی (این افراد اطلاعات مربوط به خود را فعالانه جستجو و با شک درباره سازه های ذهنی می خواهند آنها را بیازمایند)، سبک هنجاری (این افراد بیشتر به جنبه جامعه پسندی رفتار توجه می کنند و ملاک آنها برای پذیرش ارزش ها، تأیید افراد معتبر است) و سبک اجتنابی پراکنده (این افراد در برخورد بامسائل به قدری درنگ می کنند که شرایط باعث بروز رفتاری خاص ازآنها شود)، مشخص شده است ( برزنسکی وکاک، 2000). پژوهش های مختلفی در زمینه رابطه سبک های هویتی با متغیّرهای روانی- اجتماعی صورت گرفته است. مطالعه برزنسکی (2003) نشان داده که بین سبک هویتی اطلاعاتی با راهبردهای مقابله ای سازگارانه ارتباط وجود دارد، همچنین یافته های آنها نشان می دهد که بین سبک اجتنابی پراکنده با راهبردهای کمتر سازگارانه، ارتباط کمی وجود دارد. برزنسکی (2003) در پژوهش خود به این نتیجه رسید که سبک های تربیتی والدین در شکل گیری سبک های هویتی نوجوانان تأثیرگذار است. نتیجه این پژوهش نشان داده که سبک تربیتی والدین با اقتدار کم با جهت گیری هویتی اطلاعاتی، رابطه مثبت و سبک تربیتی والدین آسان گیر با سبک اجتنابی پراکنده، رابطه مثبت دارد. همچنین رابطه مثبتی بین سبک تربیتی والدین مستبد با جهت گیری هنجاری وجود داشت. علاوه بر آن تحقیقات این محقق نشان می دهد که ارتباط بین تعهد هویتی و سبک والدینی به وسیله نمرات سبک های هویتی میانجیگری می شود. مهارت های ارتباطی یکی از متغیر های مورد نظر در این پژوهش برای تحلیل و مقایسه نیمرخ سبک های هویتی نوجوانان می باشد. پژوهش رزاقی و حسین چاری (1389) در زمینه ارتباط بین وضعیت هویتی دانش آموزان با مهارت های ارتباطی آنان نشان می دهد که وضعیت هویتی پیشرفته در کلیه گروه ها به طور معنی داری پیش بینی کننده مهارت های ارتباطی می باشد. همچنین وضعیت هویتی آشفته به صورت منفی مهارت ارتباطی را پیش بینی می کند (رزاقی و حسین چاری، 1389). با توجه به اهمیت موضوع هویت یابی و پیامد های آن در مراحل بعدی رشد لازم است نیمرخ سبک های هویتی نوجوانان مورد تحلیل قرار گیرد. تحلیل نیمرخ در مطالعات روانشناسی عبارت است از طرح نیمرخ یک شخص، یا معرفی کلی صفات شخصیتی و ویژگی هایش نسبت به یک رشته هنجارهای خاص برای کل جمعیت (پورافکاری، 1374). بنا به این تعریف در این پژوهش نیمرخ سبک های هویت نیز عبارت است از شیوه های شناختی مورد استفاده فرد برای هویت یابی می باشد. برای شناخت نیمرخ سبک های هویتی نیز در این پژوهش از روش فرد محور به جای روش های سنتی متغیر محور استفاده خواهد شد. هدف اصلی در پژوهش های فرد محور (مثل تحلیل خوشه ای) دسته بندی افراد در گروه هایی می باشد که اعضای این گروه ها نیمرخ های مشابهی دارند (مگنوسان ، 1998). ولی کانون توجه در روش های متغیر محور بررسی تاثیرات ابعاد مختلف یک متغیر بر روی متغیر دیگر است. با توجه به این که در تحقیقات محدودی برای مطالعه ابعاد هویت، از روش فرد محور استفاده شده و با توجه به این که تحقیقات پیشین به بررسی رابطه ابعاد هویتی دیدگاه های مارسیا و برزنسکی پرداخته اند، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تعداد و انواع خوشه هایی است که می توانند تغییرات نمرات هویتی دانش آموزان دبیرستان را به حده اکثر میزان پیش بینی کنند. همچنین در این تحقیق این موضوع بررسی می شود که چگونه خوشه های هویتی به دست آمده در این پژوهش، با توجه به متغیرهای روانی- اجتماعی قابل تبیین هستند.

یکی از راهبردهای یاددهی- یادگیری که بر جنبه های شناختی و غیرشناختی فراگیران تاثیر مثبت دارد و یادگیری معنی دار را تسهیل می کند، نقشه مفهومی است. این پژوهش به منظور تعیین تاثیر آموزش ریاضی به روش نقشه مفهومی بر عملکرد حل مسئله و خودپنداره ریاضی دانش آموزان کلاس پنجم در مقطع ابتدایی انجام گرفت. برایارزیابی اثربخشی این راهبرد? از طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون - پس آزمون با گروه کنترل استفاده شد. 2 کلاس با نمونه ای به حجم 15 نفراز دو مدرسه ابتدایی شهرستان بستان آباد در استان آذربایجان شرقی? برای گروه آزمایش و کنترل به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید. در گروه آزمایش دانش آموزان مطالب آموزشی را به نقشه مفهومی دریافت کردند و دانش آموزان گروه کنترل نیز مطالب و موضوعات درسی را به روش سخنرانی دریافت کردند. آزمون حل مسئله ریاضی و پرسشنامه خودپنداره ریاضی در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون اجرا گردید. داده ها به کمک تحلیل کوواریانس و آزمون t مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های پژوهش نشان داد که گروه آزمایش در حل مسئله ریاضی نسبت به گروه کنترل عملکرد بهتری داشتند. هم چنین یافته ها آشکار کرد که نقشه مفهومی خودپنداره ریاضی دانش آموزان گروه آزمایش را ارتقا بخشیده است.

پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر هنر سفالگری بر میزان خلاقیت دانش آموزان مقطع ابتدایی انجام گرفت. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی می باشد. به این منظور 60 دانش آموز دختر با استفاده از نمونه-گیری تصادفی انتخاب شدند. 30 نفر از آن ها در گروه کنترل و 30 نفر در گروه آزمایش قرار گرفتند. محاسبات آماری توسط نرم افزار آماری spss انجام گرفت و روش آماری به کار رفته در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل داده ها mancova بود. جمع آوری اطلاعات به وسیله آزمون خلاقیت تورنس و آزمون هوش ریون انجام شده است، نتایج نشان داد آموزش هنر سفالگری ابعاد خلاقیت (سیالی، انعظاف پذیری، اصالت وبسط)دانش آموزان دختر را به طور معناداری افزایش داد. داده های پژوهش حاضر، اهمیت آموزش هنر سفالگری بر خلاقیت کودکان را نشان می دهد. بنابراین پیشنهاد می شود که با استفاده از آموزش هنر سفالگری در مدارس، می توان استعداد خلاق دانش آموزان را افزایش داد. کلید واژگان: خلاقیت، خلاقیت هنری، سفالگری

این پژوهش با هدفتعیین رابطه نیاز به شناخت و ویژگی های شخصیتی (گشودگی به تجربه و وجدان گرایی) با تفکر انتقادی انجام شد. برای این منظور 345 دانش آموز به شیوه نمونه گیری چند مرحله ای خوشه ای تصادفی از میان کلیه دانش آموزان دختر سال سوم متوسطه شهر تبریز (3250)، انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از مقیاس های ارزیابی تفکر انتقادی (واتسون ـ گلیزر)، ارزیابی نیاز به شناخت و پرسشنامه شخصیتی نئو (گشودگی به تجربه و وجدان گرایی) استفاده شد. داده های بدست آمده با استفاده از روش همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون گام به گام در نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاکی از آن بود که بین نیاز به شناخت و ویژگی شخصیتی گشودگی به تجربه با تفکر انتقادی رابطه معناداری وجود دارد. ولی، بین ویژگی شخصیتی وجدان گرایی با تفکر انتقادی رابطه معناداری وجود ندارد. نتایج بدست آمده نشان داد که متغیرهای پیش بین نیاز به شناخت و ویژگی شخصیتی گشودگی به تجربه قادرند تغییرات تفکر انتقادی را پیش بینی کنند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر بازی درمانی شناختی رفتاری روی کاهش علائم اختلال نافرمانی مقابله ای و افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر مدارس ابتدایی شهر شیراز انجام گرفت. نمونه این پژوهش 20 نفر می باشد که از میان دانش آموزان مدارس ابتدایی شهر شیراز پس از تکمیل پرسشنامه های سیاهه ی رفتاری کودک (cbcl) توسط والدین و فرم گزارش معلم (trf) توسط دبیران و مصاحبه تشخیصی از والدین دانش آموزان انتخاب و به دو گروه آزمایش و کنترل تقسیم شدند. جلسات بازی درمانی به مدت 5 هفته و در 10 جلسه 45 دقیقه ای، بر روی گروه آزمایشی توسط درمانگر صورت پذیرفت. پس از اتمام جلسات درمان دوباره پرسشنامه های مذکور در هر دو گروه تکمیل شده و مورد بررسی قرار گرفت. پیشرفت تحصیلی این دانش آموزان به وسیله ی انجام آزمون های محقق ساخته، قبل و بعد از جلسات بازی درمانی سنجیده شد.برای تحلیل نتایج از آزمونتحلیل کوواریانس یک طرفه (ancova)استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل آماری داده ها نشان دادند که: 1 ) بازی درمانی شناختی-رفتاری موجب کاهش علائم اختلال نافرمانی مقابله ای شده است. 2) بازی درمانی شناختی-رفتاری در افزایش پیشرفت تحصیلی دانش آموزان گروه مداخله موثر نبوده است.

پژوهش حاضر، با هدف بررسی نیمرخ های انگیزشی دانش آموزان سال اول دبیرستان و تفاوت نیمرخ گروه های مختلف از نظر میزان پیشرفت تحصیلی در درس ریاضی با استفاده از رویکرد فرد محور انجام شده است. جامعه آماری پژوهش، دانش آموزان دبیرستانی شهر تبریز بودند. مبتنی بر هدف پژوهشی، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای، از بین دانش آموزان سال اول دبیرستان، به تعداد 718 نفر انتخاب شدند که از این تعداد، 691 نفر وارد تحلیل شدند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنام? مقیاس انگیزش تحصیلی استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل خوشه ای، تحلیل واریانس یک راهه و چندمتغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج پژوهش چهار گروه از دانش آموزان: (الف) گروه انگیزشی با کیفیت خوب (خودمختاری بالا- کنترل شده پایین)، (ب) گروه انگیزشی با کیفیت ضعیف (خودمختاری پایین- کنترل شده بالا)، (ج) گروه انگیزشی با کمیت بالا (خودمختاری بالا-کنترل شده بالا) (د) گروه انگیزشی با کمیت پایین (خودمختاری پایین-کنترل شده پایین) را شناسایی کرد. از سویی، نتایج دیگر پژوهش نشان داد که دانش آموزان گروه انگیزشی با کیفیت خوب در درس ریاضی نسبت به همسالان خود در سایر گروه ها عملکرد بهتری داشتند.

قلدری، سبک های فرزند پروری، رگه های شخصیتی key word: , parenting styles, personality traits

بیگانگی به مفهوم عام آن که برخی از جامعه شناسان و روان شناسان اجتماعی از آن به گونه ای گسترده برای تبیین برخی از اشکال کنش ها و واکنش ها به جریانات اجتماعی و واقعیت های پیرامونی ، فشارهای روانی، تحمیلات بیرونی و نیز توضیح انفصال فرد از نظام ارزش ها، باورها، هنجارها و اهداف فرهنگی استفاده کرده اند، از مفاهیمی است که در تاریخ تفکر اجتماعی قدمت و سابقه ای طولانی دارد. در سالهای اخیر مفهوم بیگانگی توجه فزاینده ی متخصصان علوم اجتماعی را به خود جلب نموده است، زیرا بالا بودن میزان شیوع احساس بیگانگی می تواند زنگ خطری برای جوامع مختلف باشد. خودارزشمندی به عنوان شاخص سازگاری روانشناختی و کارکرد مناسب اجتماعی، می تواند به عنوان یکی از عوامل تأثیرگذار بر بیگانگی اجتماعی تلقی شود. خودارزشمندی بر این اساس تکیه دارد که مردم با توجه به تجارب فردی و اجتماعی خود، در می یابند که موقعیت های زندگی چگونه وضعیت هایی برای موفقیت و یا شکست آنها فراهم می کنند. هدف این پژوهش، مطالعه ی جامعه شناختی ارتباط بین احساس خودارزشمندی با بیگانگی اجتماعی می باشد. جامعه ی آماری این پژوهش دانشجویان دختر مقطع کارشناسی دانشگاه تبریز به تعداد 5973 بود که با استفاده از فرمول نمونه گیری کوکران، 384 نفر به صورت تصادفی از طریق پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفتند. اطلاعات پرسشنامه توسط spss مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفته است. در مجموع نتایج به دست آمده نشان داد بین احساس خودارزشمندی و بیگانگی اجتماعی رابطه ی معنی دار و معکوس وجود دارد.نهایت امر اینکه بر اساس تحلیل رگرسیونی 24 درصد واریانس متغیر وابسته را متغیرهای مستقلی که وارد معادله ی رگرسیونی می شوند تبیین می کنند.

علوم یکی از درس هایی است که دانش آموزان در یادگیری آن با برخی مشکلات مواجه می شوند. به دلیل ماهیت انتزاعی مفاهیم علمی، دانش آموزان نیاز دارند تصورات ذهنی از چیزهایی که نمی بینند ایجاد کنند. متخصصان آموزش علوم برخی الگوها و راهبردهای آموزشی مناسب ارائه نموده اند که درک مفاهیم انتزاعی را تسهیل می کنند. تدریس با قیاس گری یکی از این الگوهاست. تحقیقات زیادی درباره ی تأثیر قیاس گری ها ی آموزشی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بدون توجه به تفاوت های فردی آنها نظیر، سطح رشد شناختی و سبک های یادگیری ترجیحی انجام گرفته است. بنابراین، در این تحقیق تأثیر قیاس گری ها ی آموزشی در تعامل با توانایی تفکر منطقی و سبک یادگیری ترجیحی بر بازده های یادگیری دانش آموزان مورد بررسی قرار گرفت. آزمودنی ها، 183 دانش آموز دختر 6 کلاس سوم در مقطع راهنمایی شهر تبریز بودند. کلاس ها به طور تصادفی به دو گروه آزمایشی e1) و e2) و گروه کنترل (c) - هر کدام شامل دو کلاس - منتسب گردیدند. داده ها با استفاده از آزمون پیشرفت تحصیلی علوم، آزمون نگرش نسبت به علوم، آزمون توانایی تفکر منطقی و پرسشنامه ی سبک یادگیری ترجیحی گردآوری شدند. در این تحقیق از طرح نیمه آزمایشی پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل استفاده شدکه متشکل از یک متغیر مستقلِ شیوه های تدریس، دو متغیر تعدیل گرِ توانایی تفکر منطقی و سبک یادگیری ترجیحی و متغیرهای وابسته ی پیشرفت تحصیلی علوم و نگرش نسبت به علوم بود. در یکی از مدارس راهنمایی سه کلاس سوم به طور تصادفی به عنوان گروه های آزمایشی و کنترل تعیین شدند و یک معلم با سه شیوه متفاوت شامل: الگوی تدریس با قیاس گری (e1, n=30)، ارائه قیاس گری توضیحی متنی به عنوان فعالیت تکمیلی،(e2, n=31) و آموزش سنتی (c1, n=32) مفاهیم هدف را برای آنها تدریس کرد. در دو مدرسه دیگر سه معلم همان مفاهیم هدف را به سه کلاس متفاوت با روش الگوی تدریس با قیاس گری(e1, n=29) ، ارائه ی قیاس گری توضیحی متنی به عنوان فعالیت تکمیلی،(e2, n=33) و روش سنتی (c1, n=28) آموزش دادند. به منظور افزایش اعتبار درونی تحقیق و کنترل اثر انتشار کاربندی آزمایشی و معلم، گروه های آزمایشی و کنترل به صورت e1 (e1+e3)، e2 (e2+e4) و c (c1+c2)تلفیق گردیدند. داده ها با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس و کوواریانس چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که: 1) تفاوت معنی داری در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با سطوح متفاوت تفکر وجود ندارد، 2) سبک یادگیری دانش آموزان تأثیر معنی داری بر پیشرفت تحصیلی آنها دارد و دانش آموزان با سبک یادگیری دیداری در مقایسه با دانش آموزان دارای سبک یادگیری شنیداری و لامسه ای نمرات بالایی در آزمون پیشرفت تحصیلی علوم کسب کردند، 3) الگوی تدریس با قیاس گری بر بازده های یادگیری شناختی دانش آموزان تأثیر مثبتی داشت ولی تأثیرآن بر نگرش نسبت به علوم معنی دار نبود، 4) دانش آموزان دارای تفکر عینی و انتقالی که مفاهیم هدف را با روش الگوی تدریس با قیاس گری آموخته بودند عملکرد بهتری در آزمون پیشرفت تحصیلی علوم داشتند و 5) در گروه آزمایشی تدریس با قیاس گری، دانش آموزان دارای سبک یادگیری دیداری در مقایسه با گروه های ارائه قیاس گری توضیحی متنی و کنترل به طور معنی داری نمرات بالایی در آزمون پیشرفت تحصیلی علوم کسب کردند.

هدف از پژوهش حاضر، پیش بینی اضطراب ریاضی در دانش آموزان پایه سوم رشته تجربی بر اساس تاکید های جهت گیری هدف معلمان، والدین و دانش آموزان بود . بدین منظور تعداد 228 نفر دانش آموز ( 145 دختر و 83 پسر ) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای از جامعه دانش آموزان پایه سوم تجربی ناحیه یک شهر تبریز به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس اضطراب ریاضی کازلسکیس، پرسشنامه های هدف پیشرفت تصوری معلمان و والدین فرایدل و همکاران و هدف پیشرفت الیوت و مک گریگور استفاده شد. روش پژوهش از نوع همبستگی بود و برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون در نرم افزار spss و تحلیل مسیر در نرم افزار amos استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد بین جهت گیری تبحرگرایی دانش آموزان و اضطراب ریاضی آنها رابطه منفی معناداری وجود دارد و 10 درصد اضطراب ریاضی دانش آموزان، توسط تبحرگرایی آنها قابل پیش بینی است.

مشارکت افراد هر جامعه ، به ویژه جوانان و نوجوانان در امورات ا جتماعی از جمله مسایل بسیار مهم دولت ها و حکومت ها بوده و هست. مشارکت اجتماعی افراد جامعه نشان گر پیوند های عمیق بین مردم و مسئولین و از شاخص های اساسی رشد جوامع به شمار می رود . اما تحقیقات جامعی در خصوص نقش عوامل تربیتی خانواده روی این مساله مهم صورت نگرفته، همین امر انگیزه ای برای پژوهش حاضر شد. هدف اصلی پژوهش حاضربررسی نقش سبک های فرزندپروری و سبک های هویت فردی- اجتماعی بر مشارکت اجتماعی دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه می باشد. این پژوهش از نوع همبستگی است و نمونه ها به تعداد 320 نفر شامل 157 دختر و 163 پسراز طریق روش تصادفی خوشه ای از جامعه آماری دانش آموزان مقطع متوسطه شهر مراغه که در سالتحصیلی 91-92مشغول به تحصیل بودند، انتخاب و پرسشنامه-های سبک هویت برزونسکی، اشتیاق برای مشارکت در فعالیتهای اجتماعی برانیگان و گری، هویت اجتماعی صفاری نیا و روشن و سبک فرزند پروری شیفر روی نمونه ها اجرا شد و برای آزمون فرضیه ها از تحلیل واریانس یک راهه (anova)، آزمون t و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد تفاوت معنی داری بین مشارکت اجتماعی دانش آموزان با توجه به سبک فرزند پروری آنان وجود دارد بطوری که مشارکت اجتماعی در دانش آموزان با سبک اقتدار گرایانه بالاتر از سایرسبک هاست. همچنین نتایج بیان گر آن است که سبک هویتی اطلاعاتی و تعهدی میزان مشارکت اجتماعی بالاتری دارند و دانش آموزان با سبک غالب هویت اجتماعی نیز میزان مشارکت اجتماعی بالاتری دارند. همچنین نتایج نشان گر این است که سبک هویت تعهدی و سبک فرزندپروری مهمترین پیش بینی کننده مشارکت اجتماعی بودند و تفاوت معنی داری بین دختران و پسران در میزان مشارکت اجتماعی وجود ندارد. کلمات کلیدی : سبک های فرزندپروری - سبک های هویت فردی- اجتماعی - مشارکت اجتماعی

هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی مداخله برنامه پیش دبستانی بر اساس مدل اوفلیا در کاهش پرخاشگری رابطه¬ای دختران 5 تا 6 سال بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی کودکان دختر سنین 6 - 5 ساله بود که در مهد کودک¬های شهر تبریز تحت مراقبت بودند که از این میان 30 نفر دختر پرخاشگر رابطه¬ای (¬15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه¬ای انتخاب شدند که گروه آزمایش برنامه پیش دبستانی مدل اوفلیا را به مدت 10 جلسه دریافت کردند. برای جمع آوری داده-ها از پرسش نامه پرخاشگری رابطه¬ای _ فرم آموزگار و فرم همسالان استفاده شد. داده¬ها با استفاده از آزمون t مستقل و آزمون تحلیل واریانس چند متغیره (manova)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اجرای برنامه پیش دبستانی مدل اوفلیا بر کاهش پرخاشگری رابطه¬ای و افزایش محبوبیت دختران پرخاشگر تأثیر داشته و تفاوت معنی داری در کاهش پرخاشگری رابطه¬ای بین گروه آزمایش و گروه کنترل مشاهده شد (¬05/0 >p).

هدف این مطالعه بررسی اثر بخشی راهبرد آموزی مبتنی بر الگوی ویت بر بهبود عملکرد حافظه¬ی فعال و عملکرد ریاضی و کاهش مشکلات عاطفی- رفتاری دانش¬آموزان پایه¬ی سوم دبستان بود که حافظه¬ی فعال ضعیف، عملکرد تحصیلی ریاضی پایین و مشکلات عاطفی- رفتاری داشتند. روش: روش پژوهش از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش¬آزمون- پس¬آزمون با سه گروه (گروه آزمایش، گروه پلاسیبو و گروه کنترل) بود. متغیر مستقل، راهبردآموزی با 5 سطح(شامل راهبردهای تصویر¬سازی ذهنی، مرور ذهنی، کنترل بازداری، روزآمد کردن و تمرین یادآوری شمارش)، و متغیرهای وابسته عملکرد مولفه¬های حافظه¬ی فعال، عملکرد ریاضی دانش¬آموزان و مشکلات عاطفی- رفتاری دانش¬آموزان بود. سن و جنس، به¬عنوان متغیر کنترل انتخاب شدند. تمام دانش¬آموزان در پایه¬ی سوّم و از نظر سنی تقریباً یکسان بودند، و برای کنترل جنسیت فقط از دانش¬آموزان پسر استفاده شد. جامعه¬ی آماری این پژوهش دانش¬آموزان پسر پایه¬ی سوم دبستان(سال تحصیلی 93-92) شهر قره¬ضیاءالدین و نمونه شامل 36 نفر از دانش¬آموزان دارای حافظه¬ی فعال ضعیف، مشکلات ریاضی و مشکلات عاطفی- رفتاری بود که با روش نمونه¬گیری هدفمند پس از غربال¬گری از 4 مدرسه با استفاده از آزمون¬های حافظه¬ی فعال وکسلر (wisc-iv)، آزمون محقق¬ساخته ریاضی، و آزمون توانایی¬ها و مشکلات انتخاب شدند و به صورت تصادفی در سه گروه 12 نفری جایگزین گردیدند. دانش¬آموزان گروه آزمایش طی 6 هفته تحت آموزش راهبردی قرار گرفتند. به گروه پلاسیبو در همین مدت درس علوم با روش آموزش دوجانبه تدریس شد و گروه کنترل واقعی هیچ نوع مداخله¬ای را دریافت نکرد. برای تجزیه و تحلیل داده¬ها از روش آمار توصیفی، تحلیل واریانس چند متغیره، تحلیل کواریانس یک طرفه، تحلیل کواریانس چند¬متغیره و آزمون بن¬فرونی و نرم افزار spss-20 استفاده شد. یافته¬ها: نتایج پژوهش نشان داد که مداخله سبب بهبود عملکرد دانش¬آموزان در آزمون¬های یادآوری وارونه ویادآوری شمارش که مولفه¬ی اجراکننده¬ی¬مرکزی را اندازه می¬گیرند و یادآوری مکعب که مولفه¬ی لوح دیداری- فضایی را می¬سنجد، شده است، ولی افزایش در آزمون یادآوری مستقیم که عملکرد مولفه¬ی حلقه¬ی آوایی را می¬سنجد معنی¬دار نبود. همچنین نتایج نشان داد که عملکرد ریاضی دانش آموزان گروه آزمایش نسبت به دو گروه دیگر افزایش یافته است. در حیطه¬ی مشکلات عاطفی- رفتاری، راهبردآموزی سبب کاهش مشکلات عاطفی و اختلال سلوک شده است، لکن مشکلات بیش¬فعالی و مشکل با همسالان کاهش نیافته است. نتیجه¬گیری: مداخله¬های مناسب در حافظه¬فعال می¬توانند روشی موثر برای بهبود عملکرد حافظه¬ی فعال و عملکرد ریاضی دانش آموزان باشند. همچنین مداخلات راهبردی مناسب در حافظه¬ی فعال قادر است برخی از جنبه¬های مشکلات عاطفی- رفتاری دانش¬آموزان را کاهش دهد.

هدف از پژوهش حاضر تعیین تاثیر مداخله نقاشی درمانی در کاهش قلدری و افزایش تنظیم هیجان دانش آموان قلدر پسر ابتدایی بود. این پژوهش به روش نیمه آزمایشی طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش-آموزان قلدر پسر ابتدایی شهر تبریزکه از این میان 30 دانش آموز قلدر پسر ابتدایی( 15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل) به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای و غربالگری( سرند کردن) انتخاب شدند که گروه آزمایش برنامه نقاشی درمانی را به مدت 8 جلسه 60-45 دقیقه ای دریافت کردند. برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه قلدری الویوس و چک لیست تنظیم هیجان استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس چند متغیره (mancova)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد که اجرای برنامه نقاشی درمانی در کاهش قلدری و افزایش تنظیم هیجان دانش آموزان قلدر پسر ابتدایی تأثیر داشته و تفاوت معنی داری در کاهش قلدری و افزایش تنظیم هیجان بین گروه آزمایش و گروه کنترل مشاهده شد.( 05/0 >p)

پژوهش حاضر با هدف مقایسه سبک های دلبستگی و کیفیت زندگی مدرسه ای در دانش آموزان قلدر، همسالان قربانی و عادی انجام شد. نمونه پژوهش 900 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه پایه اول شهرستان صحنه(یکی از شهرستان های استان کرمانشاه) بودند که بوسیله روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله از طریق سرند کردن انتخاب گردیدند. پرسشنامه های قلدری الویوس، پرسشنامه سبک های دلبستگی هازن و شیور و کیفیت زندگی مدرسه ی به منظور جمع آوری اطلاعات مورد استفاده قرار گرفتند. برای تحلیل نتایج از آزمون تحلیل واریانس چند متغیره استفاده شد. نتایج حاصل از تحلیل آماری نشان دادند که: 1) بین سبک های دلبستگی دانش آموزان قلدر، همسالان قربانی و عادی تفاوت معنی داری وجود دارد. 2) بین کیفیت زندگی مدرسه ای دانش آموزان قلدر، همسالان قربانی و عادی تفاوت معنی داری وجود دارد. یافته های پژوهش حاضر را می توان در قلمرو نظری از لحاظ گسترش دادن تحقیق در زمینه قلدری و عوامل مرتبط با آن و نقش عوامل سبک های دلبستگی و کیفیت زندگی مدرسه ای را در بروز رفتار قلدری حائز اهمیت دانست.

دانش آموزان در مدارس ممکن است با موقعیت های اضطراب آفرین متعددی روبه رو گردند که این امر در برخی موارد منجر به کاهش تمایل دانش آموز نسبت به حضور در مدرسه و احیاناً افزایش میزان غیبت و در نتیجه کاهش عملکرد تحصیلی گردد بنابراین تحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر اصلاح رفتار شناختی بر کاهش رفتار امتناع از مدرسه رفتن و افزایش عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر شهر تبریز انجام گردید. در این پژوهش چهار دانش آموز دارای رفتار امتناع از مدرسه بر اساس مقیاس تجدید نظر شدهی امتناع از مدرسه (فرم دانش آموز (srar-cو مصاحبه ساختار یافته انتخاب شدند؛ این دانش آموزان در طرح تک آزمودنی با چندین خط پایه از رفتارهای متعدد مورد مشاهده قرار گرفته و در 8 جلسه تحت آموزش اصلاح رفتار شناختی قرار گرفتند و طی دو هفته پس از مداخله نیز مورد پیگیری قرار گرفته و با داده های خط پایه براساس تحلیل بصری (سطح، روند و تغییرپذیری)، درصد داده های غیر همپوش با استفاد از شاخص pand و ضریب اثر مقایسه گردید. عملکرد تحصیلی دانش آموزان نیز با نمراتشان در دروس مندرج در هرم اضطراب و معدل ماهانه اشان در دوره مشاهده مداخله و پیگیری مورد بررسی قرار گرفت. یافته¬ها: نتایج نشان داد که اصلاح رفتار شناختی، رفتار امتناع از مدرسه را در آزمودنی ها به طور معنی دار کاهش داده است اما در عملکرد تحصیلی، داده های حاصل بیانگر پراکندگی نتایج می باشد. نتیجه¬گیری: بکارگیری اصلاح رفتار شناختی در کاهش رفتار امتناع از مدرسه و تا حدودی در بهبود عملکرد تحصیلی موثر است.

در این پژوهش،رابطه دلبستگی شغلی،تعهد سازمانی و هوش اخلاقی معلمان با رضایت شغلی آن ها با روش همبستگی مورد مطالعه قرار گرفته است.نمونه آماری این پژوهش 200 نفر از معلمان مقاطع ابتدایی نواحی پنج گانه ی شهر تبریز بوده که با روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شده اند.به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های دلبستگی شغلی ادواردز و کیلپاتریک، تعهد سازمانی پورتر، هوش اخلاقی لنیک وکیل و پرسشنامه شاخص توصیف شغل استفاده شده است.

این تحقیق به منظور تعیین میزان پیش بینی پذیری میزان اهمالکاری تحصیل توسط باورهای فراشناختی و راهبردهای خودتنظیمی در بین دانشجویان دانشگاه های شهر اردبیل انجام خواهد شد. همچنین اثر جنس، مقطع تحصیلی و رشته تحصیلی نیز بررسی خواهد شد. به این منظور 556 نفر از دانشجویان دانشگاه های شهر اردبیل به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب و اطلاعات لازم گردآوری خواهد شد. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه تجربه های فراشناخت (mcq-30) پرسشنامه راهبردهای انگیزشی برای یادگیری (mslq) و پرسشنامه اهمالکاری تحصیلی سولومون و راث بلوم می باشد. پس از گردآوری اطلاعات، داده ها به کمک نرم افزار spss و با آزمون های همبستگی، t مستقل، تحلیل واریانس دوطرفه، رگرسیون چند متغییره و تجزیه و تحلیل خواهند شد.

این پژوهش باهدف تعیین اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب، افسردگی و بهبود مهارت های ارتباطی دانش آموزان دختر مدارس شبانه روزی اجرا شد. روش این پژوهش نیمه آزمایشی از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. برای انتخاب نمونه، از روش نمونه گیری غیر تصادفی هدفمند استفاده گردید.

شکل دهی و تقویت مهارت های ارتباطی در فراگیران و بهبود ادراکات آنها از این توانمندی ها از دغدغه های متولیان امور تربیتی بوده تا به واسطه این توانش اجتماعی و ارتباطی زمینه حضور موثر آنها در عرصه-های بین فردی مهیا گردد. هر چند تلاش های دامنه داری برای نهادینه کردن توانمندی احقاق حقوق فردی و اجتماعی و شکل گیری ادراکات خودکارآمدی در موقعیت های ارتباطی در سطح کلان و خرد در جوامع مدرن مدنظر متولیان امور تربیتی بوده و هست، با این حال کاستی های موجود در روشهای به کار رفته، زمینه را برای اتخاذ رویکردهای جدید مهیا نموده است که در این میان به حرکت های اصلاحی در زمینه آموزش حقوق شهروندی در این جوامع می توان اشاره نمود. در بیان اهمیت مهارت های ارتباطی و توانایی احقاق حقوق فردی اجتماعی در سامانه زندگی با توجه به میزان شیوع سوءرفتارهای جسمی، عاطفی و جنسی درکشورهای مختلف چگونگی زمینه سازی فقدان این مهارتها در شکل گیری سوءرفتارها روشن می گردد. از این رو آموزش حقوق شهروندی در عصر حاضر یکی از پایه های توسعه پایدار شهری محسوب می شود و توانمندسازی شهروندان برای ارتقاء دانش، ایجاد عادتهای صحیح زندگی اجتماعی و بروز رفتارهای مناسب شهروندی امری ضروری قلمداد می شود. پژوهش حاضر نیز در پی برای تعیین اثربخشی آموزش حقوق شهروندی بر توانایی احقاق حقوق فردی و اجتماعی و بهبودخودکارآمدی ارتباطی بود. یافته های این پژوهش می تواند در عرصه های تعلیم و تربیت به عنوان شاهدی در صحت و سقم بنیان های نظری آموزش حقوق شهروندی ارائه شود.

هدف پژوهش حاضر بررسی میزان دستیابی دانشجویان دوره کارشناسی ارشد رشته های فنی و مهندسی دانشگاه تبریز به مهارتهای مورد نیاز قرن 21 می باشد. پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی از نوع پیمایشی بوده و از نظر دسته بندی تحقیقات بر حسب هدف نیز یک تحقیق کاربردی می باشد. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان ترم آخر دوره کارشناسی ارشد رشته های فنی و مهندسی بوده که از بین آنها 190 نفر به شیوه نمونه گیری تصادفی انتخاب شده اند. برای جمع آوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است که روایی آن از طریق نظر متخصصان و پایایی آن بر اساس آلفای کرونباخ تائید گردید، که آلفای 90/0 بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. یافته های این بررسی نشان داد که میزان آشنائی دانشجویان با مهارتهای مورد نیاز قرن 21 درسطح شناختی– مهارتی ، عاطفی– نگرشی و فرهنگی– اجتماعی بالاتر از متوسط و مطلوبی قرار دارد و در همه ابعاد سطوح شناختی – مهارتی(مدیریت اطلاعات ، ساخت دانش، حل مساله ، نوآوری، توانائی پژوهش ، سواد فناوری، تبادل الکترونیک و اشتراک دانش)و عاطفی – نگرشی(خود تعینی، خود ارزشی، خود راهبری و خود مسئولیتی) بالاتر از میانگین نظری بوده و صرفاً در بعد عضویت اجتماعی از ابعاد سطح اجتماعی– فرهنگی(عضویت اجتماعی، جامعه پذیری، پذیرش اجتماعی، شکوفائی اجتماعی و قانونمندی)پائین تر از میانگین نظری می باشد.

این پژوهش با هدف تعیین اثر بخشی آموزش مهارت های نظم جوئی هیجان بر اساس رفتار درمانی دیالکتیکی بر سبکهای تنظیم هیجان و کاهش تعلل ورزی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان پسر متوسطه شهر رشت تشکیل دادندکه در ابتدا به صورت خوشه ای و سپس به صورت تصادفی ساده از بین آنها 60 نفر انتخاب شدند.نتایج نشان داد که آموزش مهارت های نظم جوئی هیجانی بر تعلل ورزی ناشی از خستگی جسمانی- روانی و تعلل ورزی ناشی از بی برنامگی و سازگاری و تحمل تأثیر دارد.

هدف این پژوهش تعیین رابطه هوش معنوی و بهزیستی معنوی با بهزیستی تحصیلی دانشجویان دانشگاه تبریز بود. نمونه این پژوهش 376 نفر (198 دختر و 178پسر) از دانشجویان کارشناسی دانشگاه تبریز بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش که یک طرح توصیفی-همبستگی است برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های هوش معنوی کینگ، پرسشنامه بهزیستی معنوی پالتوزیان و الیسون و پرسشنامه بهزیستی تحصیلی (فرسودگی تحصیلی برسو، سالانووا و اسکافلی؛ درگیری تحصیلی سالملا- آرو و همکاران و ارزش مدرسه نیمیویرتا) استفاده گردید. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گام به گام استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان داد که همبستگی معنی داری بین هوش معنوی و بهزیستی تحصیلی وجود دارد. همچنین همبستگی مثبت معنی داری بین دو متغیر بهزیستی معنوی و بهزیستی تحصیلی مشاهده گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نیز بیانگر آن بود که از بین ابعاد هوش معنوی و بهزیستی معنوی بعد بهزیستی وجودی از ابعاد بهزیستی معنوی و مولفه های آگاهی متعالی و توسعه حالت هوشیاری از مولفه های هوش معنوی به ترتیب بیشترین نقش را در پیش بینی بهزیستی تحصیلی دانشجویان داشتند.

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه توانمندسازی روانی- تحصیلی بر انگیزش پیشرفت، بهزیستی روان شناختی و عملکرد تحصیلی دانشجویان مشروطی دانشگاه تبریز انجام شد. برای این منظور30 دانشجو به شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای از میان کلیه دانشجویان مشروطی دانشگاه تبریز، انتخاب شدند. روش تحقیق پژوهش حاضر شبه آزمایشی از نوع پس آزمون با گروه کنترل بود. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های انگیزش پیشرفت هرمنس، بهزیستی روان شناختی ریف استفاده شد و معدل ترم گذشته دانشجویان ملاک ارزیابی عملکرد تحصیلی آنان در نظر گرفته شد. نتایج به دست آمده از آزمون t مستقل نشان داد که انگیزش پیشرفت تحصیلی، بهزیستی روان شناختی و عملکرد تحصیلی دانشجویان مشروطی گروه آزمایش به طور معنی داری بیشتر از گروه کنترل بود. بنابراین برنامه توانمندسازی روانی- تحصیلی می تواند انگیزش پیشرفت، بهزیستی روان شناختی و عملکرد تحصیلی دانشجویان مشروطی را افزایش می دهد.

چکیده ندارد.