چکیده ویژگی های مطلوب مایع های یونی، سبب شده تا این ترکیب ها به عنوان جایگزین مناسبی برای حلال های کلاسیک در انجام واکنش های مختلف مبتنی بر اصول شیمی سبز مورد استفاده قرار گیرند. محیط واکنش سبزتر یا شرایط بدون حلال از جمله تکنیک های موثر و سازگار با محیط زیست می باشند که به منظور کاهش پسماندهای شیمیایی و زمان واکنش در سنتزهای آلی و معدنی به کار می روند. مکان کوئوردینه شونده در بیس پیریدیل آمیدها، از نیتروژن آمیدی به عنوان دهنده ? و نیتروژن پیریدینی به عنوان دهنده ? و پذیرنده ? تشکیل شده است. آمید دپروتونه قدرت ?- دهندگی بالایی دارد و یون های عناصر واسطه با عدد اکسایش بالا را پایدار می کند ‍. بنابراین، این کمپلکس ها را به عنوان کاتالسیت های اسید لوئیس، مدل آنزیم و برای کاربردهای دیگری، موثر می سازد. با انتخاب آمین مناسب برای ساختن آمید و نیز مشتقات استخلاف دار کینالدیک اسید، توازن الکترونی و پایداری حالت اکسایش مورد نظر برای یون فلزی تامین می شود. در این پروژه، لیگاند h2me2bqb با کمک مایع یونی تترا بوتیل آمونیوم برماید به عنوان محیط و کاتالیست واکنش سنتز شده و کمپلکس های آن (i-v) با امکان کاربرد فتوشیمیایی، الکتروشیمیایی و بیوشیمیایی با فرمول های زیر مورد بحث قرار گرفته اند. iii) [n(n-bu)4][co(me2bqb)(n3)2] i) [ni(me2bqb)] iv) [n(n-bu)4][co(me2bqb)(cn)2] ii) [cu(me2bqb)] v) [n(n-bu)4][co(me2bqb)(scn)2] وجود دو استخلاف متیل روی حلقه بنزنی در ساختار h2me2bqb در مقایسه با لیگاندهای h2bqb، h2mebqb و h2cbqb، موجب ویژگی های جدید از جمله تفاوت حلالیت و رفتار الکتروشیمی کمپلکس های ni(ii) و co(iii) می شود. h2me2bqb و کمپلکس های آن به کمک تکنیک های طیف سنجی uv- vis ، ft-ir ، 1hnmr و آنالیز عنصری مورد شناسایی قرار گرفتند. کمپلکس nime2bqb توسط پراش پرتو x تعیین ساختار شد. هم چنین خواص الکتروشیمیایی لیگاند و ترکیبات (i)،(iii) (iv) و (v) به کمک روش ولتـامتری چرخه ای مورد مطالعه قرار گرفت و ارتباط میــزان دهندگی لیگاند محوری با این خواص و تاثیـر ساختار لیگاند بر پتانسیل های ردوکس این ترکیبات بررسی شد. حلقه های کینولینی با ایجاد اثرات فضایی سبب شده تا کمپلکس [ni(me2bqb)] با ساختار مسطح مربعی انحراف یافته را اختیار کند. ساختار کمپلکس های کبالت(iii) نیز به دلیل ضرورت های فضایی لیگاند، هشت وجهی انحراف یافته می باشند. کلمات کلیدی: مایع یونی، شیمی سبز، بیس پیریدیل آمید، تترا بوتیل آمونیوم برماید، ولتـامتری چرخه ای، مسطح مربعی انحراف یافته.

چکیده مایع های یونی از دیدگاه نظری وتجربی, به عنوان محیط واکنش جدید و کاربرد های کاتالیستی بسیار مورد بررسی قرار گرفته است. این ترکیب های به دلیل خواصی چون فشار بخار پایین, پایداری گرمایی در گستره دمایی وسیع و غیر فرار بودنشان جایگزین سبزی برای حلال های آلی به شمار می روند. درتعدادی از فرآیند های شیمیایی از قبیل جداسازی, واکنش ها, کاتالیست های دو فازی, استخراج و پلیمرشدن از مایع های یونی به عنوان حلال استفاده می شود. یکی از کاربردهای مایع های یونی در سنتز ترکیب های آلی مانند آمید ها می باشد. امروزه شیمی کئوردیناسیون کمپلکس های فلزی واسطه با لیگاند های بیس پیریدیل آمید بسیار مورد توجه قرار گرفته است. حلال مورد استفاده در روش های کلاسیک سنتز این ترکیب های, پیریدین می باشد که بسیار سمی است. در این پایان نامه با استفاده از مایع های یونی به عنوان محیط واکنش روش جدیدی برای سنتز این ترکیب های ارائه گردیده است. لیگاند آمیدی h2me2bpb با بازده بیشتر و زمان واکنش کمتر نسبت به روش های کلاسیک تهیه و کمپلکس های کبالت [co(me2bpb)(amine)2]x با فرمول های : (1) [co(me2bpb)( prldn)2] clo4, (2) [co(me2bpb)( bzlan)2]clo4, (3) [co(me2bpb)( pprdn)2]clo4, (4) [co(me2bpb)( mrpln)2]clo4, (5) [co(me2bpb)( py)2]pf6, (6) [co(me2bpb)(3-mepy)2] pf6, (7) [co(me2bpb)( 3-acpy)2]clo4 (8) [co(me2bpb)(n-meim)2]clo4 سنتز و شناسایی شدند. گروه های متیل از طریق دهندگی القایی، باعث افزایش قدرت ?- دهندگی لیگاند استوایی شده و پیوند میان کبالت (iii) و آمین های پذیرنده ? را امکان پذیرمی سازد. بر این اساس کمپلکس هایی را که با لیگاند bpb2- قابل سنتز نبودند با لیگاند محوری پذیرنده ? با موفقیت سنتز و به کمک طیف سنجی های uv-vis ، ft-ir ، 1hnmr و آنالیز عنصری شناسایی شدند. ساختارکمپلکس (2و3) توسط پراش پرتو x تعیین گردید. هم چنین برخی از خواص الکتروشیمیایی ترکیبات (1) تا (8) به کمک روش ولتامتری چرخه ای مطالعه و ارتباط تأثیر لیگاند محوری بر این خواص بررسی شد. کلمات کلیدی : مایع های یونی, کمپلکس های بیس پیریدیل آمید, کبالت (iii), خواص الکتروشیمیایی, لیگاند محوری پذیرنده ?.

چکیده: در این پایان نامه، لیگاند جدید h2me-salabza و همچنین کمپلکس هایی با کاربردهای الکتروشیمیایی و بیوشیمیایی با فرمول های : (1) [cuii (me-salabza)] (3) [coiii(me-salabza)(py)2]pf6 (2) [niii(me-salabza)] (4) [coiii(me-salabza)(3-mepy)2]pf6 (5) [coiii(me-salabza)(bzlan)2]bph4 سنتز، شناسـایی ومورد بررســـی قرار گرفته است. کمپلکس (1) تا (5) با بازده مناســب سنتـز و با استفاده از طیف سـنـجی های ,ft-ir 1hnmr, uv-vis و آنالیز عنصری شناسایی گردیده اند. همچنین برخی از خواص الکتروشیمیایی این ترکیب ها به روش ولتامتری چرخه ای مطالعه شد. خاصیت الکترون دهندگی لیگاند mesalabza در مقایسه با لیگاند salabza با استفاده از داده های الکتروشیمی بررسی گردید. ارتباط بین ماهیت لیگاند محوری با این خواص بررسی شد و نتایج حاصله نشان داد کاهش کبالت (iii) به کبالت (ii) برگشت ناپذیر است. کلمات کلیدی: 1- لیگاند باز شیف، 2- الکتروشیمی، 3- خاصیت الکترون دهندگی

اخیراً توجه زیادی به سنتز و مطالعه لیگاندهای بازشیف چهاردندانه diimino و کمپلکس های آن ها معطوف شده است. جذابیت سنتز و مطالعه کمپلکس های فلزات واسطه با لیگاندهای بازشیف نامتقارن از آنجا ناشی می شود که یون فلز مرکزی در سیستم های طبیعی به صورت نامتقارن قرار دارد. این کمپلکس ها در تعداد زیادی از فرایند های شیمیایی به عنوان کاتالیست استفاده می شوند و هم چنین به عنوان مدل های بیولوژیکی برای درک ساختار بیومولکول ها کاربرد زیادی دارند. سنتز لیگاندهای باز شیف نامتقارن نسبت به آنالوگ های متقارن آن ها مشکل تر است. در طی تشکیل کمپلکس های فلزی با لیگاندهای بازشیف چهار کئوردینه نامتقارن، یکی از مشکل های اساسی و رایج، هیدرولیز این قبیل لیگاندها و تشکیل ترکیبات باز شیف متقارن است. بعد از سنتز اولین ایمین در قرن 19 به وسیله شیف، از آن زمان تا کنون روش های مختلفی برای سنتز ایمین ها به کار برده شده است. روش سنتز گزارش شده به وسیله شیف شامل تراکم بین ترکیبات کربونیل و آمین مورد نظر تحت شرایط تقطیر همدما است و در نهایت ازمولکولار سیو برای حذف آب و کامل کردن سنتز استفاده شده است. در سال 1990 روش in situبا استفاده از حلال های آبگیری مانند تترامتیل ارتو سیلیکات یا تری متیل ارتو فرمات برای حذف آب توسعه یافت. chakraborti در سال 2004 اثبات کرد که بازده روش فوق با استفاده از ترکیبات کربونیل الکتروفیل قوی و آمین های که نوکلئوفیل قوی هستند، افزایش می یابد. آن ها بیان کردند که اسیدهای برونستد و لوری یا اسیدهای لویس می توانند گروه های کربونیل را فعال کنند و حمله نوکلئوفیلی توسط آمین را کاتالیز نمایند. با گذشت حدود 12 سال روش های جدیدی برای سنتز ایمین ها گزارش شدند، که از آن جمله می توان روش های: بدون حلال، محمل رسی، تابش پرتو ریز موج و سنتز حالت جامد را ذکر کرد. از میان روش های فوق روش تابش پرتو ریز موج به دلیل سرعت بالای واکنش و هم چنین گزینش پذیری بالای آن عمومیت بیشتری دارد بر این اساس در این پایان نامه، لیگاند جدید h2pyrabza و هم چنین کمپلکس هایی با کاربردهای الکتروشیمیایی و بیوشیمیایی با فرمول های زیر سنتز، شناسـایی و مورد بررســـی قرار گرفته است. [niii(pyrabza)] [coiii(pyrabza)(py)2]bph4 [cuii(pyrabza)] [coiii(pyrabza)(3-mepy)2]bph4 [znii(l1)2(oac)2] [coiii(pyrabza)(4-mepy)2]bph4 [coiii(pyrabza)(n-meim)2]bph4 اثرات الکترونی متفاوت، واکنش پذیری متفاوتی را نیز بر روی یون فلزی مرکزی اعمال کرده و مسئله گزینش لیگاندها را در موقعیت محوری کمپلکس های کبالت(iii) به وجود آورده است. به طوری که تنها سنتز کمپلکس هایی با لیگاندهای محوری دهنده ? و پذیرنده ? قوی موفقیت آمیز بوده است. علاوه بر این، لیگاند pyrabzaبا ایجاد اثرات فضایی، باعث تشکیل کمپلکس [cuii(pyrabza)] با ساختار مسطح مربعی انحراف یافته شده است. ساختار کمپلکس های کبالت(iii) نیز به دلیل ضرورت های فضایی لیگاند، هشت وجهی انحراف یافته است. هیدرولیز گزینش پذیر یکی از پیوندهای آزومتین لیگاند pyrabza در حضور فلز روی باعث ایجاد یک ساختار جالب و نادر برای کمپلکس(3) شده است. h2pyrabza و کمپلکس های آن به کمک تکنیک های طیف سنجی uv- vis و ft-ir و 1h-nmr و آنالیز عنصری شناسایی شده اند. ساختار کمپلکس های (2)، (3)، (4) و (7) توسط پراش پرتو x تعیین شده است.

چکیده مایع های یونی هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ تجربی به عنوان کاتالیست ها و حدواسط واکنش های شیمیایی مورد استفاده واقع می شوند. این مایع های یونی بیشتر از سایر حلال های آلی دوستدار طبیعت هستند و حلال های سبز تری به شمار می آیند، این امر به علت فشار بخار پایین و پایداری گرمایی خوب در گستره دمایی زیاد آن هاست. این مواد می توانند برای تعدادی از فرآیندهای شیمیایی مثل فرآیندهای جداسازی، واکنش ها، کاتالیست های دو فازی، استخراج ها و پلیمره کردن ها به عنوان حلال به کار روند. یکی از کاربردهای جدید مایع های یونی استفاده آن ها در سنتز ترکیبات آلی مثل آمیدها است. لیگاند های کینولین کربوکسامیدی بخش مهمی از تحقیقات در زمینه شیمی ترکیبات کئوردیناسیون کمپلکس های فلزات واسطه را در بر می گیرد. حلالی که در روش های سنتز قدیمی به کار برده می شد پیریدین بود که حلالی بسیار سمی به شمار می آید. در این پروژه روش سنتز جدیدی با استفاده از مایع های یونی برای تهیه آمیدها مورد استفاده قرار گرفته است. لیگاند hqcq در شرایطی بهینه در مقایسه با روش قدیمی وگ، با افزایش بازده از 43% به 78% و کاهش زمان از 4 ساعت به 1 ساعت سنتز شده، و کمپلکس های مربوطه آن با فرمول های زیر تهیه شده اند: (1) [cu(qcq)(oac)(h2o)], (2) [cu(qcq)(ncs)], (3) [cu(qcq)(clo4)(h2o)], (4) [cd(qcq)(oac)(h2o)], (5) [zn(qcq)(oac)(h2o)], (6) [co(qcq)2]clo4, (7) [ni(qcq)2]h2o این کمپلکس ها با استفاده از روش هایuv-vis، ft-ir، 1h nmr و آنالیز عنصری مورد شناسایی قرار گرفته اند. همچنین برای تعیین ساختار کمپلکس های 1، 4، 5 و 6 از بلورنگاری پرتو ایکس استفاده گردیده است. داده های حاصل از بلورنگاری پرتو ایکس ساختار هشت وجهی انحراف یافته ای را برای کمپلکس های [cu(qcq)(oac)(h2o)]، [cd(qcq)(oac)(h2o)]، [co(qcq)2]clo4 ارائه می دهد. کمپلکس [zn(qcq)(oac)(h2o)] یک کمپلکس پنج کئوردینه با ساختار دو هرمی مثلثی انحراف یافته است. در کمپلکس های مس وکادمیم سه اتم نیتروژن لیگاند تک آنیونی qcq- موقعیت های استوایی را اشغال کرده اند و موقعیت های باقی مانده توسط یون استات به عنوان لیگاندی دودندانه و یک ملکول آب اشغال شده است. در کمپلکس روی یون استات به عنوان لیگاندی یک دندانه عمل کرده است. شیوه های مختلف کئوردینه شدن یون استات به کمپلکس های مس و کادمیم و روی نکات جالب توجهی را به همراه داشت که از مقایسه داده های بلور نگاری پرتو ایکس و طیف های ارتعاشی می توان به آن ها پی برد. از طرف دیگر، کمپلکس های روی و کادمیم از جمله کمپلکس های نادری هستند که تا کنون سنتز شده اند چرا که کئوردینه شدن لیگاند به این فلزات از طریق نیتروژن دپروتونه شده کربوکسامیدی دشوار بوده و معمولا صورت نمی گیرد. در این پروژه این کمپلکس ها با لیگاند دپروتونه شده کربوکسامیدی سنتز شده است. کلمات کلیدی: مایع های یونی، کمپلکس های کربوکسامیدی، مس (??)، کادمیم (??)، روی (??)، کبالت (???)، نیکل (??).

گروه های کربوکسامیدی جزء ساختارهای اولیه موجود در پروتئین ها بوده و به عنوان یک لیگاند مهم در شیمی کئوردیناسیون کاربرد دارند. همچنین کربوکسامیدها دارای فعالیت های ضد سرطانی می باشند. چندین کاربرد مهم بیولوژیکی و صنعتی برای ترکیبات با ساختار آمیدی مانند تهیه داروها (پنی سیلین و فولیک اسید) و صنایع رنگی (رنگ ایندیگو) شناخته شده است. از طرف دیگر اخیراً توجه زیادی به سنتز و مطالعه لیگاندهای بازشیف چهاردندانه diimino و کمپلکس های آن ها معطوف شده است. جذابیت سنتز و مطالعه کمپلکس های فلزات واسطه با لیگاندهای بازشیف نامتقارن از آنجا ناشی می شود که یون فلز مرکزی در سیستم های طبیعی به صورت نامتقارن قرار دارد. این کمپلکس ها در تعداد زیادی از فرایند های شیمیایی به عنوان کاتالیست استفاده می شوند و هم چنین به عنوان مدل های بیولوژیکی برای درک ساختار بیومولکول ها کاربرد زیادی دارند. شیمی کئوردیناسیون کبالت جذابیت های بسیاری داردکه از آن جمله می توان به کمپلکسهای کبالت (ii) و کبالت (iii) و مشتقات شیف باز آن با فعالیت های بیولوژیکی اشاره کرد. ویتامین b12 که محصول سلول های قرمز خون می باشد، یک نوع کمپلکس کبالت (iii) با حلقه کورین می باشد. کمپلکس های کبالت (iii) خصوصیات ویژه رادیو سنتز و ترموسنتز را در فعالیت های ضدتوموری از خود نشان می دهند. فعالیت ضدتوموری کمپلکس های کبالت (iii) با مشتقات شیف باز چهاردندانه ای دارای بتا کتون ها و دی آمین ها مشاهده شده است. همچنین کمپلکس های شیف باز کبالت (iii) دارای کاربردهایی به عنوان شناساگرهای ضدویروس نیز می باشند. از طرف دیگر آزیدها لیگاندهایی با کاربرد وسیع می باشند، که به روشهای مختلف مانند تک دندانه، پل انتهایی، اتصال دهنده دو انتها و روشهای دیگر می تواند به مرکز فلزی کئوردینه شود. آزیدها به عنوان بازدارنده در آنزیم های atp فعالیت می کنند. بنابراین، مطالعه کمپلکس های فلز-آزید و به خصوص کمپلکس های کبالت-آزید با لیگاند های شیف باز و کربوکسامید می توانند برای بررسی های بیولوژیک بسیار مفید واقع شوند. بنابراین، در این پروژه به تهیه دو دسته از کمپلکس های کبالت-آزید می پردازیم. در قسمت اول این پروژه هفت کمپلکس آمیدی با استفاده از لیگاند چهار دندانه h2me2bpb سنتز شده، که می توانند فعالیت های فوتو شیمیایی و بیولوژیکی داشته باشند: (1)[co(me2bpb)(prldn)(n3 )].(h2o) (2)[co(me2bpb)( pprdn)(n3)].(c2h5oh) (3)[co(me2bpb)(mrpln)(n3)].(c2h5oh) (4) [co(me2bpb)(4-mepy)(n3)].(h2o) (5) [co(me2bpb)(py)(n3)].(h2o) (6) [co(me2bpb)( 4-acpy)(n3)] (7) [co(me2bpb)( n-meim)(n3)].(h2o) در ادامه، در قسمت دوم پروژه با استفاده از لیگاند چهار دندانه h2salabza سه کمپلکس کبالت-آزید تهیه گردید: (8) [co(salabza)( py)(n3)].(h2o) (9) [co(salabza)(4-mepy)(n3)] (10) [co(salabza)( 4-acpy)(n3)] در کمپلکس های آمیدی سنتز شده در قسمت اول، گروههای متیل از طریق دهندگی القایی، باعث افزایش قدرت? دهندگی لیگاند استوایی شده و پیوند میان کبالت (iii) و آمین های پذیرنده ? را امکان پذیر می سازند. بنابراین ما در این پروژه موفق به سنتز چهار کمپلکس با آمین های پذیرنده ? و سه کمپلکس با آمین های دهندی ? در موقعیت محوری از این گروه شده ایم. تمام کمپلکس های آمیدی و شیف باز سنتز شده به وسیله تکنیک های uv-vis، ft-ir و آنالیز عنصری مورد بررسی قرار گرفتند. ساختار کمپلکس های 3، 5، 7، 9 و10 به وسیله پراش پرتوی x مورد شناسایی قرار گرفته است. نتایج حاصل نشان دهنده این مطلب است که مرکز کبالت (iii) در کمپلکس های مورد نظر دارای ساختار هشت وجهی انحراف یافته می باشد. دو موقعیت باقیمانده در ساختار کمپلکس بوسیله یون آزید و آمین های مختلف اشغال شده است.

مایع های یونی نقش بسیار مهمی در شیمی سبز ایفا می کنند و کاربردهای آزمایشگاهی و صنعتی زیادی دارند. این ترکیب ها استفاده از حلالهای آلی سمی وآلاینده را بواسطه ویژگی های منحصر به فردشان در واکنشهای گوناگون کاهش داده اند. با انتخاب مایع یونی مناسب می توان با افزایش بازده محصول، تولید محصولات جانبی را کاهش داد. اغلب مایع های یونی قابل بازیافت اند که این امر کاهش هزینه فرآیندها ی مورد استفاده را به دنبال دارد. یکی از کاربردهای مایع های یونی سنتز ترکیبات آلی مانند کربوکسآمیدها می باشد. لیگاندهای کربوکسآمیدی یکی از شاخه های توسعه یافته در شیمی کئوردیناسیون کمپلکس های فلزی می باشند. کمپلکس های فلزی با لیگاند های پیریدیل آمید به عنوان مدل های ساختاری برای تعدادی از متالو پروتیین ها مورد مطالعه قرار گرفته اند. برهمکنش یون فلز با لیگاند های پیریدیل آمید ذهنیت روشنی از ساختار پروتیین ها و متالو آنزیم ها با مراکز فلزی به دست می دهد. در روش کلاسیک ، مشتقات کربوکسامید از واکنش آمین یا دی آمین با کربوکسیلیک اسید مناسب در حضور کوپل کننده مانند تری فنیل فسفیت در حلال پیریدین سنتز شده اند. به دلیل سمیت حلال پیریدین ، بازده کم و ناکامی روش کلاسیک در سنتز برخی ساختار ها، از مایع های یونی به عنوان جایگزینی مناسب وبی زیان استفاده شده است. در این پژوهش با استفاده از tbab بعنوان محیط واکنش ملایم به سنتز لیگاندهای کربوکسآمیدی پرداخته ایم. لیگاندهای کربوکسآمیدی نامتقارنh2bpqbza و hbpq تحت شرایط بهینه با بازده بالا و زمان کوتاه واکنش نسبت به روش های کلاسیک سنتز آماده شده اند. در ادامه چهارکمپلکس جدید از لیگاند سه دندانه hbpq =n-(8-کینولین)پیریدین -2-کربوکسامید با فرمول کلی[m(bpq)x] (m = cu(ii), x = scn (1), n3 (2); m = ni(ii), x = scn (3), n3 (4)) سنتز شده اند. هم چنین کمپلکس مس با لیگاند دو آنیونی bqbza-2 سنتز شد. فرمول کمپلکس های سنتز شده در زیر آورده شده است. (1) [cu(bpq)scn] (2) [cu(bpq)n3] (3)[ni(bpq)scn] (4) [ni(bpq)n3] (5) [cu(bqbza)] لیگاندهای سنتز شده وکمپلکس های آنها به کمک تکنیک های طیف سنجی uv-vis , ft-ir,1hnmr وآنالیز عنصری مورد شناسایی قرار گرفته اند. لیگاند h2bpqbza و کمپلکس های(1) و (5) توسط پرتو x تعیین ساختار شده اند. نتایج حاصل از تکنیک های طیف سنجی و داده های ساختاری از بلور نگاری توسط پرتو x علاوه بر تایید یکدیگر اطلاعاتی در رابطه با ساختار سه کمپلکس (2) ، (3) و (4) به دست می دهند. درساختار بلوری لیگاند h2bpqbza حلقه بنزنی تقریبا هم صفحه با یکی از سیستم های حلقه کینولینی می باشد. هم چنین به علت ممانعت فضایی، دو حلقه کینولینی می پیچند. در کمپلکس (1) با ساختار هرم مربع القاعده انحراف یافته، از برهمکنش بین بون مس و اتم اکسیژن کربونیل مولکول مجاور ساختار پلیمری ایجاد شده است. هم چنین لیگاند- scn از سر نیتروزن به مرکز فلزی متصل شده است. کمپلکس (5) در شبکه اورتورومبیک متبلور شده است و چهار اتم نیتروژن، مس(ii) را احاطه کرده اند. طول پیوند cu-n آمیدکوتاهتر از دیگر پیوندهای cu-n می باشد. این امر بیانگر قوی تر بودن سیگما دهندگی نیتروژن های آمیدی دپروتونه نسبت به سایرنیتروژن ها می باشد . کلمات کلیدی: مایع یونی، لیگاندهای پیریدیل آمید، کمپلکس مس، کمپلکس نیکل

لیگاندهای باز شیف بالغ بر 150 سال در فهرست لیگاندهای مشهور شیمی قرار داشته اند. بدون شک این شهرت از آسانی سنتز، انعطاف پذیری فوق العاده و توانایی بالای تشکیل کمپلکس توسط آنها ناشی می شود. این لیگاندها نه تنها جایگاه ویژ ای در شیمی کوئوردیناسیون دارند، بلکه در پیشرفت بیوشیمی معدنی، کاتالیست ها، تصویربرداری پزشکی، مواد نوری و تهیه فیلم های نازک نقش کلیدی ایفا می کنند. در سال های گذشته کمپلکس های فلزات واسطه با لیگاندهای باز شیف توجه زیادی را به خود جلب کرده اند. این ترکیبات نقش مهمی در شیمی کوئوردیناسیون مرتبط با واکنش های آنزیمی و کاتالیتیکی، مگنتیسم و معماریهای مولکولی بر عهده دارند. علاقه به طراحی، سنتز و شناسایی لیگاندهای باز شیف با ساختار نامتقارن از این حقیقت ناشی می شود که یونهای فلزی مرکزی در سیستم های طبیعی نامتقارن هستند. اخیرا لیگاندهای باز شیف سه دندانه با ساختار نامتقارن و مشتق های آنها به منظور سنتز کلاسترهای دارای پل فنوکسو یا آلکوکسو و پلیمرهایی با ساختار مولکولی جالب و خواص مغناطیسی جذاب در زمینه شیمی کوئوردیناسیون به کار گرفته شده اند. محدوده پاسخ های غیر خطی گسترده ی این گروه از لیگاندهای نامتقارن موجب شده که از آنها در زمینه ی تکنولوژی اپتئوالکترونیک استفاده شود. سنتز لیگاندهای باز شیف با ساختار نامتقارن نسبت به همانندهای متقارن آنها مشکلتر است. در طی تشکیل کمپلکسهای فلزی با لیگاندهای بازشیف نامتقارن، یکی از مشکلهای اساسی و رایج، هیدرولیز و نوآرایی این قبیل لیگاندها می باشد. بر این اساس در این پایان نامه لیگاند جدید با ساختار نامتقارن [hbzabza] و همچنین کمپلکس هایی با کاربردهای الکتروشیمیایی و بیوشیمیایی با فرمول های: [cuii(bzabzaoac)] ((1) [cuii2(bzabza)2(n3)2h2o] (2) [coii(5-nitrocalicylidenbenzylamine)2(bzln)2] (3) مورد بررسی قرارگرفته است. [hbzabza] با ایجاد اثرات فضایی، باعث تشکیل کمپلکس [(oac)([cuii(bzabza با ساختار مسطح مربعی انحراف یافته شده است. پدیده جالب توجه هیدرولیز باز شیف سه دندانه از محل اتصال ایمین در کمپلکس آزید و تشکیل مجدد باز شیف از انتهای دیگر آمین می باشد که این پدیده به حضور آنیون مخالف واکنش نسبت داده می شود. تاکنون اثرات یون های فلزات واسظه به عنوان کاتالیست اسید لوئیس بر روی واکنش های آلی بطور گسترده ای مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده است که اگرچه پیوندهای ایمینی ناپایدار بوده و به سرعت هیدرولیز می شوند اما یون های فلزی این پیوندها را در حضور حلقه های ماکروسیکل پایدار می کنند. هرچند نقش آنیون مخالف در پایدار یا فعال کردن پیوند ایمینی هنوز بطور سیستماتیک مشخص نشده است، اخیرا نشان داده شده است که تشکیل کمپلکس باز شیف توسط آنیون حاضر در سیستم هدایت می شود. هم چنین هیدرولیز لیگاند در کمپلکس شماره (3) نیز رخ داده و منجر به ساختار جالب توجه و نادر پیرامون یون کبالت (ii) شده است که علت آن به حضور آمین و قلیایی شدن محیط واکنش توسط آن مربوط می شود. [hbzabza] و کمپلکس های فوق با بازده مناسب سنتز و با استفاده از طیف سنجی های ir–ft1h-nmr ,uv- vis , و تجزیه عنصری شناسایی گردیده اند. ساختار لیگاند وکمپلکس های (1), (2) و (3) توسط پراش پرتوی x تعیین شده و ارتباط بین ساختار و خواص طیفی آن بررسی گردیده است.

چکیده لیگاندهای باز شیف بالغ بر 150 سال در فهرست لیگاندهای مشهور شیمی حضور داشته اند. بازهای شیف به طور کلی از تراکم آمین نوع اول با آلدهید/کتون تشکیل می گردد ترکیب حاصل r1r2c=nr3 باز شیف نامیده می شود. روی هم رفته بازهای شیف لیگاندهای دودندانه، سه دندانه ، چهاردندانه یا چنددندانه هستند که قابلیت تشکیل کمپلکس های بسیار پایدار با فلزهای واسطه را دارند این ترکیبات نقش مهمی در شیمی کوئوردیناسیون مرتبط با واکنش های آنزیمی و کاتالیتیکی، مگنتیسم و معماری های مولکولی بر عهده دارند. علاقه به طراحی، سنتز و شناسایی لیگاندهای باز شیف با ساختار نامتقارن از این حقیقت ناشی می شود که یونهای فلزی مرکزی در سیستم های طبیعی نامتقارن هستند. محدوده پاسخ های غیر خطی گسترده ی لیگاندهای نامتقارن موجب شده که از آنها در زمینه ی تکنولوژی اپتئوالکترونیک استفاده شود. سنتز لیگاندهای باز شیف با ساختار نامتقارن نسبت به همانندهای متقارن آنها مشکل تر است. علاوه براین یکی از مشکل های اصلی و رایج فرایند در مسیر تشکیل کمپلکس های فلز با لیگاندهای باز شیف نامتقارن چهاردندانه هیدرولیز می باشد که سبب نوآرایی بازهای شیف نامتقارن به متقارن می گردد. براین اساس در این تز یک لیگاند جدید h2bzacabzanapht و کمپلکس های آن که کاربرد بیوشیمیایی و فتوشیمیایی دارند سنتز، شناسایی و مورد مطالعه قرار گرفت. 4.[ni(bzacabzanapht)] 1. [mniii(bzacabzanapht)n3]n 5. [cu(bzacabzanapht)] 2. [mniii(bzacabzanapht)ncs] 3.[feiii(naphtabza)cl] کمپلکس [feiii(bzacabzanapht)] به کمپلکس متقارن [feiii(naphtabza)cl] نوآرایی پیدا کرده است که این پدیده در حضور یون مخالف cl- و fe+3 اتفاق می افتد. لیگاند h2bzacabzanapht و کمپلکس های آن با استفاده ازuv-vis, ft-ir, 1h-nmr و آنالیز عنصری شناسایی گردید و رفتار الکتروشیمی این کمپلکس ها توسط ولتامتری چرخه ای مورد بررسی گردید. ساختار لیگاند و کمپلکس-های(1)، (4)، (3) و (5) توسط پراش پرتویx تعیین شد. کلمات کلیدی: 1. لیگاندهای بازهای شیف نامتقارن، 2. کمپلکس های فلزات واسطه، 3. هیدرولیز کمپلکس های بازشیف، 4. ولتامتری چرخه ای، 5. ساختار بلوری

ایمین های –nاستخلافی که به عنوان باز شیف شناخته می شوند، نمایانگر بخش وسیعی از ترکیب های آلی هستند. این ترکیب ها به طور معمول در واکنش های تراکمی یک آمین نوع اول با ترکیب های کربونیل دار حاصل می شوند. اولین گزارش از این نوع واکنش توسط هوگو شیف در دهه ی 1860 گزارش شد. پس از آن بازهای شیف به طور گسترده ای به عنوان حدواسط های سنتزی و به عنوان لیگاند در کوئوردینه شدن به یون های فلزهای واسطه و واسطه ی داخلی مورد استفاده قرار گرفتند. بازهای شیف به طور عام لیگاندهایی دو دندانه، سه دندانه، چهار دندانه و یا چند دندانه هستند که قادرند با فلزهای واسطه کمپلکس های بسیار پایداری را تشکیل دهند. کمپلکس های فلزی بازهای شیف به دلیل داشتن خواص ضد قارچی، ضد میکروبی، ضد سرطان، ضد ویروسی، علف کشی و نیز کاربردهای صنعتی شان به طور وسیعی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند. این ترکیب ها به عنوان مدل های گونه های مهم بیولوژیکی به کار می روند. از آن گذشته این ترکیب ها دارای کاربردهایی در واکنش های کاتالیتیکی شبه بیو نیز هستند. هم چنین می توانند به عنوان رادیوداروها برای هدف گیری سلول های سرطانی عمل کنند. به علاوه خواص ترموکرومیک و فوتوکرومیک حالت جامد نیز در این ترکیب ها دیده می شود که منجر به استفاده ی آن ها در در زمینه های مختلف علم مواد هم چون کنترل و اندازه گیری شدت تابش، سیستم های نمایشی و دستگاه های حافظه نوری شده است. در سال های اخیر سنتز و ساختار پژوهی لیگاندهای باز شیف نامتقارن مانند لیگاندهای h2salabza, h2naphtabza, h2pyrabza, hbacabza و... در گروه تحقیقاتی ما مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه ی این راه، لیگاند باز شیف چهار دندانه ی نامتقارن h2bzacabzasal و کمپلکس های فلزی: [mniii(bzacabzasal)(n3)(etoh)], [mniii(bzacabzasal)(ncs)(ch3oh)] [feiii(salabza)(cl)] , [niii(bzacabzasal)], [cuii(bzacabzasal)] در این پایان نامه سنتز و شناسایی شد. در تلاش برای سنتز کمپلکس آهن با لیگاند نامتقارن h2bzacabzasal هیدرولیز لیگاند فوق رخ داده و کمپلکس [feiii(salabza)(cl)] با روش قالب سنتز شد. تشکیل کمپلکس فوق را می توان به حضور آنیون مخالف کلر و فعال سازی پیوند ایمینی توسط این یون و مساعد کردن این پیوند برای هیدرولیز نسبت داد. لیگاند نامتقارن h2bzacabzasal و کمپلکس های سنتز شده توسط روش های طیف سنجی uv-vis و ft-ir ، آنالیز عنصری وnmr -1h مورد شناسایی قرار گرفتند. لیگاند و کمپلکس های 1-4 با پراش پرتو ایکس تعیین ساختار شدند. خواص الکتروشیمیایی این ترکیب ها نیز توسط ولتامتری چرخه ای مورد بررسی قرار گرفت.

در این پایان نامه لیگاند جدید نامتقارن سه دندانه بازشیف hnaphtabza (دهنده n2o ) سنتز شد، و واکنش آن با نمک های نیکل (ii) استات، نیکل (ii) کلرید، نیکل (ii) برمید، مس (ii) استات، مس (ii) کلرید، مس (ii) برمید و روی (ii) استات بررسی گردید که کمپلکس هایی با فرمول های: (1) [niii((napht)2abza)] (2) [cuii2(naphtabza)2(oac)2] (3) [cuii((napht)2abza)] (4) [znii((napht)2abza)(meoh)] حاصل شد. طی سنتز کمپلکس های (1)، (3) و (4) لیگاند سه دندانه hnaphtabza ( n - نفتیلیدن - 2-آمینوبنزیل آمین = hl1) در واکنش با نمک های مذکور (بجز مس (ii) استات) به دلیل اثر تمپلت فلزی و آنیون های حاضر در محیط واکنش هیدرولیز و با باز تراکم همزمان به لیگاند چهار دندانه h2(napht)2abza ( n’,n - بیس (نفتیلیدن) - 2-آمینوبنزیل آمین = h2l2) تبدیل شد. البته این لیگاند در واکنش با مس (ii) استات با همان شکل سه دندانه به مس کوئوردینه شده و کمپلکس دوهسته ای با پل استات (2) بدست آمد. لیگاند و کلیه کمپلکس های سنتز شده به کمک روش های طیف سنجی، آنالیز عنصری و پراش پرتو-x شناسایی و تعیین شدند و ارتباط بین ساختار و خواص طیفی آن ها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین خواص الکتروشیمیایی این ترکیب ها به کمک روش ولتامتری چرخه ای بررسی شد.

مایع های یونی هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ تجربی به عنوان کاتالیست و حدواسط واکنش های شیمیایی مورد استفاده واقع می شوند. مایع های یونی بیش تر از سایر حلال های آلی دوستدار طبیعت هستند و حلال های سبز تری به شمار می آیند، این امر به علت فشار بخار پایین و پایداری گرمایی خوب در گستره دمایی زیاد آن هاست. این مواد می توانند برای تعدادی از فرایندهای شیمیایی مانند فرایندهای جداسازی، انجام واکنش ها، کاتالیست های دو فازی، استخراج و پلیمره کردن به عنوان حلال به کار روند. یکی از کاربردهای جدید مایع های یونی استفاده آن ها در سنتز ترکیبات آلی مثل آمیدها است. لیگاند های کربوکسامیدی بخش مهمی از تحقیقات در زمینه شیمی ترکیبات کوئوردیناسیون کمپلکس های فلزات واسطه را در بر می گیرد. حلالی که در روش های سنتز قدیمی به کار برده می شد پیریدین بود، که حلالی بسیار سمی به شمار می آید. در این پروژه روش سنتز جدیدی با استفاده از مایع های یونی برای تهیه آمیدها مورد استفاده قرار گرفته است. شرایط بهینه ی واکنش برای تهیه ی لیگاند (1) hqpzc در کم ترین زمان و بالاترین بازده به دست آمد، و کمپلکس های ni(??)، cu(??)، zn(??) از -qpzc به فرمول های: (2)[ni(qpzc)n3] , (3)[ni(qpzc)2].h2o , (4)[cu(qpzc)(oac)].h2o , (5)[cu(qpzc)(oclo3)(h2o)] , (6)[cu(qpzc)(ncs)] , (7)[cu(qpzc)n3], (8)[zn(qpzc)(oac)(h2o)] سنتز شده و با استفاده از روش های uv-vis، ft-ir، 1h nmr و آنالیز عنصری مورد شناسایی قرار گرفته اند. داده های حاصل از بلورنگاری پراش پرتوx- ساختار مربع مسطح انحراف یافته ای را برای کمپلکس (2) [ni(qpzc)n3] ارائه می دهد. هم چنین برای تعیین ساختار کمپلکس های (4) [cu(qpzc)(oac)].h2oو (8) [zn(qpzc)(oac)(h2o)] از بلورنگاری پراش پرتوx- استفاده گردیده است. هر دو کمپلکس دارای ساختار هرم مربع القاعده ی انحراف یافته هستند. لیگاند تک آنیونی -qpzc به صورت یک لیگاند سه دندانه نامتقارن عمل کرده است و از طریق سه نیتروژن، حلقه کینولین، پیرازین و نیتروژن آمیدی موقعیت های استوایی را اشغال کرده است. یون استات به عنوان لیگاندی دودندانه در کمپلکس (4) و تک دندانه در کمپلکس (8) عمل کرده است. راس هرم در کمپلکس (8) به وسیله یک مولکول آب اشغال شده است. برهمکنش قوی o-h…o سبب تشکیل کمپلکس ستونی مس (با گروه میله ای p21(11) ) می شود ولی وجود برهمکنش اضافی ?-? در کمپلکس روی ساختار سه بعدی برای آن ایجاد می کند. رفتار الکتروشیمیایی لیگاند و کمپلکس های سنتز شده نیز مورد بررسی قرار گرفتند، همان طور که انتظار می رفت با کوئوردینه شدن لیگاند به مرکز فلز، فرایندهای کاهش مربوط به حلقه کینولین لیگاند در مقادیر مثبت تری نسبت به لیگاند آزاد ظاهر شده اند.

در قرن بیست و یکم سنتز ترکیبات مختلف با روش های ساده و با بازده بالا تحت شرایط ملایم واکنش مناسب و در یک مرحله از اهداف مهم شیمیدان هاست. برای این منظور لازم است تا واکنش ها به گونه ای طراحی شوند که در آن ها مراحل غیر ضروری حذف شود و جداسازی و خالص سازی محصولات به سادگی عملی گردد. پایداری گروه های عاملی، شرایط ملایم و زمان کوتاه واکنش، صرفه اقتصادی، و جداسازی آسان محصول نهایی از جمله عوامل مهمی هستند که در طراحی روش واکنش باید در نظر گرفته شود. بر این اساس، پژوهش انجام شده در این رساله در دو بخش انجام شده است: در بخش اول با استفاده از مایع یونی تترا بوتیل آمونیوم برماید، (tbab) ، به عنوان محیط سبز واکنش و تری فنیل فسفیت به عنوان کاتالیست برای اولین بار لیگاندهای آمید- تیو اتر و لیگاندهای جدید کربوکسامید متقارن هیدروکسیل دار و نامتقارن سنتز شده است. گروه عاملی کربوکسامید [c(o)-nh-] که دارای اهمیت بیولوژیکی چشمگیری است، یکی از واحدهای مهم در ساختار پروتئین ها به شمار می آید و به دلیل نقش ارزنده ی آن در ارائه الگوهای بیوشیمی معدنی توجه زیادی را به خود جلب نموده است. از آنجا که لیگاندهای جدید و کمپلکس های مربوط می توانند در گسترش کاربرد آنها در بیوشیمی معدنی موثر واقع شوند، لیگاندهای جدید زیر سنتز و با روش های دستگاهی مناسب مورد شناسایی قرار گرفتند. h2bqctb (h2l1) (1) h2bpzctb (h2l2) (2) h2bpctb (h2l3) (3) h2btctb (h2l4) (4) h2bfctb (h2l5) (5) h2bpabza (6) h4me2hybeb (7) h4me2hyneb (8) بخش دوم به سنتر کمپلکس های کربوکسامیدی با یون های فلزی که با سیستم های بیولوژیکی در ارتباط هستند، اختصاص دارد که به روش های الکتروشیمیایی و شیمیایی سنتز شده اند. کمپلکس های جدید 9، 10، 11، 12، 15، 16، 17 و 18 با روش های جدید الکتروشیمیایی برای اولین بار سنتز شده اند و کمپلکس های جدید 13، 14 و 15 نیز به روش شیمیایی سنتز گردیده اند. [znii(bqctb)] (9) [znii(bpzctb)] (10) [znii(bpctb)] (11) [coiii(bqctb)] (12) [coii(bqctb)] (13) [niii(bqctb)] (14) [cuii(bqctb)] (15) [znii(bpabza)] (16) [cuii(bpabza)] (17) [co(ii)-co(iii)(me2hybeb)] (18) [co(ii)-co(iii)(me2hyneb)] (19) هر یک از لیگاندها و کمپلکس های مربوطه به کمک تکنیک های ft-ir، 1h nmr و آنالیز عنصری مورد شناسایی قرار گرفتند. ساختار سه لیگاند و نه کمپلکس به کمک پراش پرتو ایکس تعیین گردیده است. از مهمترین دستاوردهای این پژوهش با استفاده از مایع یونی به عنوان محیط سبز واکنش برای سنتز لیگاندها و نیز استفاده از تکنیک الکتروشیمیایی برای سنتز کمپلکس های کربوکسامیدی با لیگاندهایی که پروتون آمیدی آنها بسیار ضعیف است می توان اشاره نمود. تنوع ساختاری کمپلکس های سنتز شده نیز بسیار جالب توجه است که به تفصیل به آنها پرداخته شده است. کلمات کلیدی: مایع یونی، آمید-تیواتر، سنتز الکتروشیمیایی، سنتز شیمیایی، کمپلکس های کربوکسامید

دوپامین به عنوان عضوی از خانواده کتکول آمینها است. دوپامین به عنوان انتقال دهنده عصبی در مغز و به عنوان هورمون در بدن نقش دارد. کمبود دوپامین میتواند باعث بروز بیماری پارکینسون شود. در نتبجه توسعه روشها، برای شناسایی دوپامین در خون و مایعات بیولوژیکی و دارویی موضوع مهمی است. در این پروژه با استفاده از تکنیک ولتامتری چرخه ای روشی سریع، نسبتا حساس و ساده جهت اندازه گیری دوپامین در نمونه های خون و دارویی ارائه گردد. در قسمت اول این پروژه با بکارگیری روش ولتامتری چرخه ای و با استفاده از الکترود خمیر کربن اصلاح شده با کمپلکس cu(ii)bpb در ph=5/0 و سرعت اسکن 90 میلی ولت بر ثانیه دوپامین اندازه گیری شد. اثر تقویت جریان این اصلاحگر بر روی سیگنال دوپامین مشاهده شد.

آمید دیروتونه ?-دهندگی بالایی دارد و کمپلکس های با عدد اکسایش بالا را پایدار میکند. بنابراین این کمپلکس ها به عنوان کاتالیست های اسید لوئیس مناسب هستند. از دیگر خواص کاتالیستی این ترکیبات آلکیلاسیون آلیل ها توسط کمپلکس های منگنز و مولییدن است. بدلیل مشابهت نیتروژن پیریدینی به نیتروژن ایمیدازولی، کمپلکس فلزی بیس پیریدیل آمیدها به عنوان متالوآنزیم مورد علاقه گروه های تحقیقاتی بسیاری است. علاوه بر خواص کاربرد که در بالا به آنها اشاره شد، شیمی کئوردیناسیون بیش پیریدیل آمیدها در سنتز دندریمری، پذیرنده مولکولی و کمپلکس های پلاتین ii با خواص ضد توموری، کاربرد دارند. گروه متیل از طریق دهندگی القایی، باعث افزایش قدرت –دهندگی لیگاند استوایی شده و پیوند میان کبالت و آمینهای پذیرنده را امکان پذیر میسازد. بنابراین ما موفق به سنتز کمپلکس هایی با لیگاند محوری پذیرنده شدیم که با لیگاند bpb قابل سنتز نبودند. این کمپلکس ها به کمک طیف سنجی های hnmr, ft-ir , uv-vis و آنالیز عنصری شناسایی شدند. کمپلکس 4 توسط پراش پرتو x تعیین ساختار شد. همچنین برخی از خواص الکتروشیمیایی ترکیبات 1 تا 7 به کمک روش ولتامتری چرخه ای بدست آمد و ارتباط لیگاند محوری با این خواص بررسی شد.

در قسمت اول این پروژه یک الکترود یون گزین حساس به یون جیوه با استفاده از لیگاند بیس(بنزوییل استون) پروپیلن دی آمین به عنوان یون پذیر جدید برای ساخت حسگر حساس به یون جیوه (ii)با غشای پلیمری pvc بررسی شد. الکترود فوق در محدوده غلظتیmol/l1-10 × 0/1 تا 6-10 × 0/1 پاسخ خوبی نشان داد. شیب نرنستی الکترود 75/0 ±8/29-، حد تشخیص پایین mol/l7-10 × 2/2، زمان پاسخ کوتاه کمتر از 60 ثانیه، تکرار پذیری خوب در طول 3 ماه(برای غلظت 3-10 × 0/1 برابر mv 50/0±s=)، محدوده وسیع پاسخ مستقل از تأثیر ph از 0/2 تا 0/12 از مزیت های این الکترود محسوب می شود. گزینش پذیری بالایی به کاتیون جیوه نسبت به سایر کاتیون ها از خود نشان داد. از این الکترود برای تعیین یون جیوه در نمونه های حقیقی و همچنین در تیتراسیون های پتانسیومتری استفاده شد. در قسمت دوم این پروژه یک الکترود یون گزین حساس به یون جیوه با استفاده از لیگاند بیس(بنزوییل استون) دی اتیل تری آمین به عنوان یون پذیر جدید برای ساخت حسگر حساس به یون جیوه(ii) با غشای پلیمری pvc بررسی شد. غشا ساخته شده حاوی بیس(بنزوییل استون) دی اتیل تری آمین، سدیم تترا فنیل فتالات، دی بوتیل فتالات و pvc با ترکیب درصد به ترتیب 21/11:4/25:2/43:60/33 بود. الکترود در محدوده غلظتی mol/l1-10 × 0/1 تا 6-10 × 0/1 پاسخ خوبی نشان داد. شیب نرنستی 1/0 ±8/29-، حد تشخیص پایین mol/l7-10 × 7/3، زمان پاسخ کوتاه کمتر از 1 ثانیه، تکرار پذیری خوب در طول 3 ماه(برای غلظت 1-10 × 0/1 برابر mv 69/0±s=)، محدوده وسیع پاسخ مستقل از تأثیر ph از 0/2 تا 5/11 از مزیت های این الکترود محسوب می شود. الکترود فوق گزینش پذیری بالایی به کاتیون جیوه نسبت به سایر کاتیون ها ازجمله یون نقره و کادمیم از خود نشان داد. از این الکترود برای تعیین یون جیوه در نمونه های حقیقی و همچنین در تیتراسیون های پتانسیومتری استفاده شد. در قسمت سوم این پروژه یک الکترود یون گزین حساس به یون داروی آمیلوراید با استفاده از جفت یون آمیلوراید با سدیم تترا فنیل بورات به عنوان یون پذیر و دی بوتیل فتالات به عنوان نرم کننده غشا جهت ساخت حسگر حساس به یون آمیلوراید با غشای پلیمری pvc بررسی شد. الکترود فوق در محدوده غلظتی mol/l2-10×0/1 تا 5-10×0/1 پاسخ خوبی نشان داد. شیب نرنستی mv 3/54-، حد تشخیص پایین mol/l6-10 × 9/9 ، زمان پاسخ کوتاه کمتر از 6 ثانیه، تکرار پذیری خوب در طول 2 ماه(برای غلظت 2-10 × 0/1 برابر mv 53/0±s=)، و محدوده وسیع پاسخ مستقل از تأثیر ph از 0/2 تا 0/7 از مزیت های این الکترود محسوب می شود. الکترود فوق گزینش پذیری بالایی به آمیلوراید نسبت به کاتیون ها، لاکتوز و سایر مواد از خود نشان داد. از این الکترود برای تعیین آمیلوراید در نمونه های حقیقی دارویی و همچنین در تیتراسیون های پتانسیومتری استفاده شد.

در این پایان نامه، سنتز و شناسایی کمپلکس هایی با کاربردهای فتوشیمیایی، الکتروشیمیایی و بیوشیمیایی با فرمول های : (1) [co(me-saldien)(pprdn)]b(ph)4; (2) [co(me-saldien)(prldn)]b(ph)4; (3) [co(me-saldien)(mrpln)]b(ph)4; (4) [co(me-saldien)(n3)]; (5) [co(me-saldien)(cn)]; (6) [co(me-saldpt)(n3)]; (7) [co(me-saldpt)(cn)] مورد بررسی قرار گرفته است. کمپلکس های (1) تا (7) با بازده خوب سنتز و با استفاده از طیف سنجی هایft-ir ، uv-vis ، 1h-nmr و آنالیز عنصری شناسایی گردید. ساختار کمپلکس های (1)، (3)، (4) و (6) به وسیله پراش پرتو-x تک بلور تعیین شد و ارتباط بین ساختار و خواص طیفی بررسی گردید. همچنین برخی از خواص الکتروشیمیایی این ترکیبات به روش ولتامتری چرخه ای مطالعه شد و ارتباط ماهیت لیگاند محوری با این خواص بررسی شد و نتایج حاصله نشان داد کاهش کبالت(iii) به کبالت (ii) در این کمپلکس ها برگشت ناپذیر است. این مطالعات نشان می دهد که لیگاند پنج دندانه به شکل نامتقارن در اطراف یون کبالت قرار گرفته است.

در قسمت اول این پروژه یک الکترود یون گزین حساس به یون تیوسیانات با استفاده از کمپلکس بیس (بنزوییل استون) پروپیلن دی ایمین مس(ii) به عنوان یک یون پذیر جدید ساخته شد. الکترود فوق در محدوده غلظتی 1-10×0/1-7-10×0/8 مولار از خود پاسخ خطی نشان داد. شیب نرنستی الکترود 4/57- می باشد. حد تشخیص پایین 7-10× 4/7 مولار، زمان پاسخ کوتاه بین 5 تا 15 ثانیه، تکرار پذیری خوب در طول 3 ماه (برای غلظت 3-10 مولار برابرmv0/1±) و محدوده کاربردی وسیع ph از 5/11 – 7/1 از دیگر مزایای این الکترود محسوب می شود. این الکترود گزینش پذیری بالایی به آنیون تیوسیانات نسبت به دیگر آنیون های معمول از خود نشان داد. از این الکترود برای تعیین تیوسیانات موجود در بزاق افراد سیگاری و غیر سیگاری استفاده شد. نتایج حاصل با داده های حاصل از روش اسپکتروفتومتری مطابقت خوبی نشان داد. در بخش دوم این پروژه از کمپلکس بیس( دی بنزوییل متاناتو) کبالت(ii) به عنوان یک یونوفور خنثی در تهیه الکترود غشایی حساس به پرکلرات استفاده شد. الکترود به دست آمده در محدوده وسیعی از غلظت پرکلرات (1-10×0/1-7-10×0/8 مولار) پاسخ خطی از خود نشان داد. . شیب نرنستی الکترود 3/60- می باشد. حد تشخیص پایین 7-10× 6/5 مولار، زمان پاسخ کوتاه کمتر از 10 ثانیه، تکرار پذیری خوب در طول 5/2 ماه (برای غلظت 3-10 مولار برابرmv 9/0±) و محدوده کاربردی ph از 0/9 – 0/2 از دیگر مزایای این الکترود محسوب می شود. این الکترود گزینش پذیری بالایی به آنیون پرکلرات نسبت به دیگر آنیون های معمول از خود نشان داد. از این الکترود در اندازه گیری پرکلرات موجود در چند نمونه آبی استفاده شد که درصد بازیابی بسیار خوبی از خود نشان داد. در سومین قسمت این پروژه، الکترود یون گزین کادمیم (ii) با استفاده از لیگاند 1و2-بیس (کینولین-2-کربوکسامیدو)-4-کلروبنزن به عنوان حامل خنثی در غشای pvc، ساخته شد. الکترود فوق در محدوده غلظتی 1-10×0/1-6-10×0/1 مولار از خود پاسخ خطی نشان داد. شیب نرنستی الکترود 3/30 می باشد. حد تشخیص پایین 7-10× 0/8 مولار، زمان پاسخ کوتاه کمتر از 10 ثانیه، تکرار پذیری خوب در طول 2 ماه(برای غلظت 3-10 مولار برابرmv 1/1±) و محدوده وسیع پاسخ مستقل از تاثیر ph از 0/9 – 4/2 از دیگر مزایای این الکترود محسوب می شود. از این الکترود در اندازه گیری کادمیوم موجود در یک نمونه فاضلاب صنعتی استفاده شد. نتایج حاصل، با داده های جذب اتمی مطابقت خوبی نشان داد.

مکان کیوردینه شونده در بیس پیریدیل آمیدها، از نیتروژن آمیدی به عنوان دهنده ? و نیتروژن پیریدینی به عنوان دهنده ? و پذیرنده ? تشکیل شده است. تنظیم چگالی بار روی فلز مرکزی در ایفای نقش کمپلکس به عنوان کاتالیست ، مدل آنزیم و یا هر کاربرد دیگری، بسیار موثر است. با انتخاب آمین مناسب برای ساختن آمید و نیز مشتقات استخلاف دار کینالدیک اسید، توازن الکترونی و پایداری حالت اکسایش مورد نظر برای یون فلزی تامین می شود. در این پایان نامه، لیگاند جدید h2mebqb و کمپلکس های [mii(mebqb)] و [n(n-bu)4][coiii(mebqb)(x)2]با امکان کاربرد فتوشیمیایی و بیوشیمیایی با فرمول های زیر سنتز و شناسایی شدند. v) [n(n-bu)4][co(mebqb)(n3)2] i) [co(mebqb)] vi) [n(n-bu)4][co(mebqb)(cn)2] ii) [ni(mebqb)] iii) [cu(mebqb)] iv) [cd(mebqb)] وجود حلقه فنیل در ساختار h2mebqb در مقایسه با لیگاند h2mebpbباعث افزایش قدرت پذیرندگی ? در h2mebqb شده است. اثرات الکترونی متفاوت، واکنش پذیری متفاوتی را نیز بر روی یون فلزی مرکزی اعمال کرده و مسیله گزینش لیگاندها را در موقعیت محوری کمپلکس های کبالت(iii) به وجود آورده است. به طوری که تنها سنتز کمپلکس هایی با لیگاندهای محوری دهنده ? و پذیرنده ? قوی (n3- , cn-) موفقیت آمیز بوده است. علاوه بر این، حلقه های کینولینی با ایجاد اثرات فضایی، باعث تشکیل کمپلکس [ni(mebqb)] با ساختار مسطح مربعی انحراف یافته شده است. ساختار کمپلکس های کبالت(iii) نیز به دلیل ضرورت های فضایی لیگاند، هشت وجهی انحراف یافته است. وجود استخلاف متیل روی حلقه بنزنی در ساختار h2mebqb در مقایسه با لیگاندهای h2bqb و h2cbqb، حلالیت کمپلکس ها را افزایش داد، به طوری که مطالعه طیف 1hnmr کمپلکس کادمیم در حلال dmso، طیف الکترونی کمپلکس نیکل در حلال کلروفرم و بررسی الکتروشیمی کمپلکس نیکل(ii) در حلال دی کلرومتان امکان پذیر شد. h2mebqb و کمپلکس های آن به کمک تکنیک های طیف سنجی uv- vis ، ft-ir ، 1hnmr و آنالیز عنصری شناسایی شدند. لیگاند h2mebqb توسط پراش پرتو x تعیین ساختار شد.همچنین خواص الکتروشیمیایی لیگاند و ترکیبات (ii)، (v) و (vi) به کمک روش ولتـامتری چرخه ای مورد مطالعه قرار گرفت و ارتباط میــزان دهندگی لیگاند محوری با این خواص و تاثیـر ساختار لیگاند بر پتانسیل های ردوکس این ترکیبات بررسی شد.

در این پروژه رفتار کاتالیستی دو کاتالیست جدید سنتز شده بر پایه مخلوط فلزی sio2-al2o3 در واکنش اکسایش ترکیب-های سیکلوآلکن مورد بررسی قرار گرفته است. مخلوط اکسید فلزی sio2-al2o3 به روش سل ژل تهیه شد در مرحله بعد دی-کلرو دی متیل سیلان به این اکسید فلزی اضافه شد بعد از آن آلدهید آروماتیک را روی بستر به دست آمده تثبیت کردیم و از (dien) برای تهیه باز شیف استفاده کردیم. برای تکمیل سنتز لیگاند مورد نظر سالیسل آلدهید با ترکیب به دست آمده از مرحله قبل وارد واکنش شد. تهیه مخلوط اکسید فلزی تا تشکیل کامل لیگاند با روش های ftirو uvبررسی شد و در نهایت لیگاند به دست آمده را برای تهیه کمپلکسی که فرایند سنتزی ما را کاتالیز کند با mncl2.4h2o وارد واکنش کردیم. ساختار کاتالیست به دست آمده از نقطه نظر توزیع قطر حفره ها، مساحت سطح با تکنیک های semو bet بر رسی شد و در واکنش اکسایش چند سیکلوآلکن از جمله سیکلوهگزن، سیکلواکتن و آلفاپاینن مورد استفاده قرار گرفت. تمام مراحل یاد شده در مورد کمپلکس سنتز شده بر پایه co(ch3coo)2.4h2o تکرار و نتایج به دست آمده با هم مقایسه شد. لازم به ذکر است در این فرایند از tbhp آلی به عنوان اکسنده و از سیکلوهگزان به عنوان حلال استفاده شد و محصولات واکنش به روش gc-mass شناسایی شدند و میزان درصد تبدیل و گزینش پذیری برای آنها تعیین شد.

در این پایان نامه سنتز و شناسایی کمپلکسهایی با امکان کاربرد فوتوشیمیایی وبیوشیمیایی با فرمول عمومی [co{(pyrol)2dien}(x)]b(ph)4 [co{(pyrol)2dien}(n3)2]و3(clo4)thiophen)2dien)2]))[coiiiو n3)3])(thiophen)2dien)2) ,[coiii که در آنهاmepy x=py,4-aclpy,4- مورد بررسی قرار گرفته است. .سنتز کمپلکسهای پیرولی با لیگاندهای دهنده ? به محصولات قابل قبول منتهی نگردید.مقایسه طیف الکترونی کمپلکسهای پیرولی و تیوفنی نشانگر قدرت میدان لیگاند ضعیفتر و در نتیجه مشخص بودن انتقال d-d در طیف ترکیبات تیوفنی در مقایسه با ترکیبات پیرولی است.همچنین قدرت میدان لیگاندهای پیرول و تیوفن دراین دو سری از کمپلکسها نسبت به برخی از لیگاندهای دیگر از جمله me-saldpt بیشتر است زیرا انتقال دوم d-d در این سری از کمپلکسها با انتقال ct آمیخته شده و قابل تشخیص نیست. با توجه به ساختارهای پیشنهادی لیگاند dienss به صورت سه دندانه و لیگاند dien nn به صورت پنج دندانه عمل می کند.فلز مرکزی colll سخت بوده و تمایلی برای برهمکنش با گوگرد نرم ندارد.اما نیتروژن به علت سخت بودن به خوبی با .فلز مرکزی colll برهمکنش دارد.داده های الکتروشیمی نشان دهنده آن است که رابطه منطقی میان پتانسیل کاهش co(iii)?co(ii) و قدرت بازی لیگاندهای محوری وجود دارد. هرچه قدرت بازی لیگاند محوری بیشتر باشد باعث میشود که تمایل مرکز فلزی به کاهش کمتر شده و در نتیجه احیا آن در پتانسیل های منفی تر صورت گیرد. ساختار مولکولی کمپلکس [co{(pyrol)2dien}(py)]bph4 توسط بلور نگاری پراش اشعه ایکس تایید شد .اهمیت تععین ساختار کمپلکس فوق در این است این است که این ترکیب اولین کمپلکس گزارش شده ای است که در آن گروههای پیرولی به اتم کبات (iii) کو یور دینه شده اند.

چکیده مایع های یونی هم از لحاظ نظری و هم از لحاظ تجربی به عنوان کاتالیست و حدواسط واکنش های شیمیایی مورد استفاده واقع می شوند. مایع های یونی بیش تر از سایر حلال های آلی دوست دار طبیعت هستند و حلال های سبز تری به شمار می آیند، این امر به علت فشار بخار پایین و پایداری گرمایی خوب در گستره دمایی زیاد آن هاست. این مواد می توانند برای تعدادی از فرایندهای شیمیایی مانند فرایندهای جداسازی، انجام واکنش ها، کاتالیست های دو فازی، استخراج و پلیمره کردن به عنوان حلال به کار روند. یکی از کاربردهای جدید مایع های یونی استفاده آن ها در سنتز ترکیبات آلی مثل آمیدها است. لیگاند های کربوکسامیدی بخش مهمی از تحقیقات در زمینه شیمی ترکیبات کوئوردیناسیون کمپلکس های فلزات واسطه را در بر می گیرد. حلالی که در روش های سنتز قدیمی به کار برده می شد پیریدین بود، که حلالی بسیار سمی به شمار می آید. در این پروژه مایع یونی tbab برای تهیه ی لیگاند کربوکسامید (1) h2bpbenzo مورد استفاده قرار گرفته است. شرایط بهینه ی واکنش برای تهیه ی این لیگاند به دست آمده و کمپلکس های ni(??)، cu(??)، zn(??) و co(iii) از bpbenzo2- به فرمول های: (2)[ni(bpbenzo)] (3) [cu(bpbenzo)] (4)[zn(bpbenzo)] (5) [n(n-bu)4][co(bpbenzo)(cn)2] (6)[n(n-bu)4][co(bpbenzo)(n3)2] (7)[n(n-bu)4][co(bpbenzo)(scn)2] سنتز شده و با استفاده از روش های uv-vis، ft-ir، 1h nmr و آنالیز عنصری مورد شناسایی قرار گرفته اند. داده های حاصل از بلورنگاری پراش پرتوx- برای کمپلکس (4) [zn(bpbenzo)] ساختار هرم مربع القاعده انحراف یافته و برای کمپلکس (5) [n(n-bu)4][co(bpbenzo)(cn)2] ساختار هشت وجهی انحراف یافته را اطراف یون مرکزی نشان می دهند. لیگاند دو آنیونی bpbenzo2-به صورت یک لیگاند چهار دندانه عمل کرده است و از طریق نیتروژن های پیریدینی و دو نیتروژن آمیدی موقعیت های استوایی را اشغال کرده است. در کمپلکس (4) اتم اکسیژن گروه کربونیل لیگاند مجاور در موقعیت محوری به یون فلزی کوئوردینه شده و یک ساختار پلیمری را تشکیل داده است. در کمپلکس (5) با ساختار هشت وجهی انحرف یافته دو لیگاند سیانید موقعیت های محوری را اشغال نموده اند. رفتار الکتروشیمیایی لیگاند و کمپلکس های سنتز شده مورد بررسی قرار گرفتند. رفتار فوتوفیزیکی لیگاند ارزیابی شده و تغییرات آن در حضور یون های فلزی مورد مطالعه قرار گرفته شده است. با استفاده از شیمی محاسباتی، ساختار هندسی بهینه شده لیگاند، طیف جذبی لیگاند و اوربیتال های مولکولی درگیر در انجام انتقال های الکترونی و نیز طیف نشری آن، به دست آمده است و سرانجام رفتار ضد باکتریایی ترکیب های سنتز شده بررسی شده است.

لیگاند های باز شیف بالغ بر 150 سال در فهرست لیگاند های مشهور شیمی قرار داشته اند. بدون شک این شهرت از آسانی سنتز، انعطاف پذیری فوق العاده و توانایی بالای تشکیل کمپلکس بوسیله آن ها ناشی می شود. باز های شیف به طور عام لیگاند های دودندانه، سه دندانه، چهار دندانه ویا چند دندانه هستند که قادرند با فلز های واسطه کمپلکس های پایداری را تشکیل دهند. کمپلکس های فلزی باز شیف به دلیل داشتن خواص ضد قارچی، ضد میکروبی، ضد سرطان، ضد ویروسی، علف کشی و نیز کاربرد های صنعتی شان به طور وسیعی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته اند. علاقه به طراحی، سنتز و شناسایی لیگاند های باز شیف با ساختار نا متقارن از این حقیقت ناشی می شود که یون های فلزی مرکزی در سیستم های طبیعی نا متقارن هستند. سنتز لیگاند های باز شیف با ساختار نا متقارن نسبت به همانند های متقارن آن ها مشکلتر است. در طی تشکیل کمپلکس های فلزی با لیگاند های باز شیف نا متقارن، یکی از مشکل های اساسی و رایج، هیدرولیز و نو آرایی این قبیل لیگاند ها است، بر این اساس در این پایان نامه لیگاند جدید با ساختار نا متقارن h2napsal(1) و هم چنین کمپلکس هایی با کاربرد های الکتروشیمیایی و بیو شیمیایی با فرمول های: (2) [cu(napsal)] (3) [ni(salnap)] (4) [ni(nappyr)] (5)[cu(napsal)hg(scn)2cu(napsal)] مورد بررسی قرار گرفته است. پدیده جالب توجه هیدرولیز باز شیف از محل اتصال ایمین در کمپلکس [ni(salnap)] وتشکیل مجدد باز شیف از انتهای دیگر آمین است که این پدیده به اثر یون فلزی نسبت داده می شود. لیگاند نا متقارن h2napsal و کمپلکس های فوق بوسیله روش های طیف سنجی,ft-ir ,uv-vis 1hnmrو آنالیز عنصری مورد شناسایی قرار گرفته اند. ساختار کمپلکس (2) و (3) بوسیله پراش پرتوی ایکس تعیین شده است. خواص الکتروشیمیایی این ترکیب ها نیز بوسیله ولتامتری چرخه ای مورد بررسی قرار گرفت. خواص ضد باکتری ترکیب های 2،1 و 3 بررسی و با آنتی بیوتیک پنی سیلین مقایسه شده است.

گروه کربوکسامید[–c(o)nh–] در سرتاسر طبیعت وجود دارد و استخوان بندی ساختار پروتئین را تشکیل می دهد و این گروه عاملی برای پژوهشگرانی که در زمینه شیمی کوئوردیناسیون به پژوهش می پردازند، بسیار اهمیت دارد. در میان ترکیبات دارای این گروه عاملی ، پیریدین کربوکسامیدها یک دسته روبه رشد از لیگاندهای چند دندانه ای به شمار می آیند که در سنتز کاتالیست ها ، مهماندارهای مولکولی، سنتز دندریمرها ، و کمپلکس های پلاتین (??) با ویژگی ضد سرطانی به کار می روند. زمانیکه لیگاند تشکیل کمپلکس می دهد اتم هیدروژن آمید ناپایدار شده و به طور معمول یک لیگاند تک یا دو آنیونی را ایجاد می کند، که یک ? دهنده قوی است. این گروه ها (دپروتونه) معمولأ از طریق اتم نیتروژن خود به فلزکوئوردینه می شوند در حالیکه لیگاندهای خنثی از طریق اتم اکسیژن با اتم مرکزی پیوند می دهند. در این پایان نامه لیگاند جدید (h2cbqb)(?) و کمپلکس های [m(cbqb)] و [co(cbqb)x2] n-bu)4])[n با امکان کاربرد فتوشیمیایی و بیوشیمیایی با فرمول های: ??) [co(cbqb)] v?) [n(n-bu)4] [co(cbqb) (n3)2] ???) [ni(cbqb)] v??) [n(n-bu)4] [co(cbqb) (cn)2] ?v) [cu(cbqb)] v) [cd(cbqb)] سنتز و شناسایی شدند. وجود حلقه فنیل و گروه کلر در ساختار cbqb در مقایسه با لیگاند (bpb) باعث افزایش قدرت پذیرندگی(?) در (cbqb) شده است. در نتیجه، واکنش پذیری co??در [co??(cbqb)] با لیگاندهای ? دهنده (مانند آمین ها)کاهش پیدا کرده است. بر این اساس، تنها سنتز کمپلکس هایی با لیگاند محوری دهنده ی ? و پذیرنده ی ? قویcn-) و (n3-، موفقیت آمیز بوده است. (h2cbqb) و کمپلکس های آن به وسیله تکنیک های طیف سنجی uv-vis ft-ir,و 1h-nmr و آنالیز عنصری بررسی شدند. کمپلکس (v?) توسط پراش پرتو x تعیین ساختار شد و ویژگی های الکتروشیمیایی کمپلکس های (v?) و (v??) نیز به وسیله ولتامتری چرخه ای مورد مطاله قرار گرفته است.

گروه پپتیدی یک واحد ساختاری مهم در شیمی و بیولوژی بوده و شباهت زیاد گروه های آمیدی با اتصالات پپتیدی در پروتئین ها، تحقیقات زیادی را روی شیمی کئوردیناسیون آن ها موجب شده است. بر این اساس لیگاند های پیریدینی متنوعی برای بررسی خواص فلز- پیوند آن ها، تهیه مدل ها از دیدگاه بیوشیمی معدنی، کاربرد کاتالیستی و پذیرنده های مولکولی ساخته شده است. به علاوه، این ترکیبات در سنتز دندریمری، کمپلکس های پلاتین (ii) با خواص ضد توموری وپایدار کردن کمپلکس ها با عدد اکسایش بالا کاربرد دارند. پروتون های آمیدی، با کمپلکس شدن لیگاندها فعال می شوند و لیگاندهای تک یا دو آنیونی را به وجود می آورند. گروه های آمیدی دپروتونه شده یک سیستم الکترونی نامستقر پایدار تشکیل می دهند و قدرت ?- دهندگی بالایی دارند. این لیگاندها معمولا از طریق اتم نیتروژن و لیگاندهای خنثی از طریق اتم اکسیژن کئوردینه می شوند. در این پایان نامه، لیگاند جدید 4- کلرو- 1و2- بیس (2- پیریدین کربوکسامیدو) بنزن (h2cbpb)و کمپلکس های [co(cbpb)(amine)2]x با امکان کاربرد فتو شیمیایی و بیو شیمیایی با فرمول های : (1) [co(cbpb)(n-meim)2]pf6 , (2) [co(cbpb)(py)2]clo4, (3) [co(cbpb)(3-mepy)2]pf6, (4) [co(cbpb)(4-mepy)2]pf6, (5) [co(cbpb)(prldn)2]pf6, (6)[co(cbpb)(pprdn)2]pf6, (7) [co(cbpb)(mrpln)2]clo4 , (8) [co(cbpb)(bzlan)2]pf6 سنتز و شناسایی شدند. ما موفق به سنتز کمپلکس هایی با لیگاندمحوری پذیرنده ? شدیم که با لیگاندهای bpb، bqb و لیگاندهای مشابه آن ها قابل سنتز نبودند. دلیل این مساله وجود گروه کلر روی لیگاند استوایی است که از طریق دهندگی القایی، باعث افزایش قدرت ?- دهندگی آن شده و پیوند میان کبالت (iii) و آمین های محوری پذیرنده ? را ممکن می کند. لیگاند و کمپلکس های حاصل از آن به کمک روش های طیف سنجی uv- vis ، ft-ir ، 1h-nmr و آنالیز عنصری شناسایی شدند. کمپلکس (3) توسط پراش پرتو x تعیین ساختار شد. هم چنین با استفاده از روش ولتامتری چرخه ای برخی از خواص الکتروشیمیایی ترکیب های (1) تا (8) بدست آمد و ارتباط لیگاند محوری با این خواص بررسی شد.

در این پروژه جهت اندازه گیری کاتیون های هافنیوم و کادمیوم به ترتیب از لیگاندهای mesaldpt و mebqb به عنوان یون پذیر های جدید برای ساخت الکترود غشایی پلیمری (pvc) استفاده شد. این حامل های یون پذیر دارای گزینش پذیری خوبی نسبت به کاتیونهای مذکور در مقایسه با سایر کاتیون ها از جمله فلزات قلیایی، قلیایی خاکی و عناصر واسطه می باشند. الکترود یون گزین هافنیوم با پاسخ نرنستی 1/15- میلی ولت به ازاء هر ده واحد غلظت و محدوده وسیع خطی از 1-10×0/1 تا 7-10×2 مولار را در بر می گیرد. این الکترود دارای زمان پاسخ حدود 18 ثانیه ،حد تشخیص 7-10×9/1 مولار و طول عمر بیش از 5/1 ماه است. محدوده ph کاربردی برای این الکترود بین 0/4 تا0 /8 می باشد و می توان از آن به عنوان یک وسیله اندازه گیری برای یون هافنیوم در نمونه های حقیقی نیز استفاده کرد. الکترود یون گزین کادمیوم نیز با پاسخ نرنستی 9/29- میلی ولت به ازاء هر ده واحد غلظت ومحدوده خطی از 1-10×0/1 تا 6-10×1 مولار دارای زمان پاسخ حدود 8 ثانیه ،حد تشخیص 7-10×0/8 مولار و طول عمر تقریباً 2 ماه است. محدوده ph کاربردی برای این الکترود بین 0/4 تا 0/9 می باشد. این الکترود نیز جهت اندازه گیری یون کادمیوم در نمونه های حقیقی دارای دقت وصحت بالایی است.

در این پروژه با استفاده از کمپلکس بیس( متیل-سل) دی پروپیلن تری آمین مس(ii)[cu(me-sal)2dpt] به عنوان حامل خنثی در غشای pvc، الکترود حساس به یون تیوسیانات ساخته شد. درصد نسبی ترکیبات در غشای بهینه شده حاوی )3/30 5/58: 6/5: 6/5pvc/ :dbp:ionophore:mtoac ( است. الکترود تهیه شده دارای پاسخ نرنستی 5/60- در محدوده خطی m1-10×0/1-5-10×0/1، ناحیه ph کاربردی 5/10-5/3 ، زمان پاسخ دهی کمتر از 15 ثانیه و حد تشخیص m6-10× 1/8 می باشد. با به کار بردن لیگاند 4- هیدروکسی سالوفن به عنوان حامل خنثی در غشای پلیمری الکترود حساس به یون کادمیم تهیه شد. غشای بهینه دارای ترکیب درصد نسبی )7/28:2/63:7/4: 3/3/ pvc:dbp:ionophore:natbp ( می باشد. الکترود ساخته شده دارای شیب نرنستی 1/30- در ناحیه خطی m 1-10×0/1-6-10×0/1، محدوده ph 1/8-8/2، زمان پاسخ دهی کمتر از 20 ثانیه و حد تشخیص m7-10×4/8 می باشد.

کمپلکس¬های فلزی باز¬شیف به دلیل داشتن خواص ضد¬قارچی، ضد¬میکروبی، ضد¬سرطان، ضد¬ویروسی، علف¬کشی و نیز کاربرد¬های صنعتی¬شان به طور وسیعی مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته¬اند. علاقه به طراحی، سنتز و شناسایی لیگاند¬های باز¬شیف با ساختار نا¬متقارن از این حقیقت ناشی می¬شود که یون¬های فلزی مرکزی در سیستم¬های طبیعی نا¬متقارن هستند. سنتز لیگاند¬های باز¬شیف با ساختار نا¬متقارن نسبت به همانند¬های متقارن آن¬ها مشکل¬تر است. بر این اساس در این پایان¬نامه کمپلکس باز شیف نامتقارن با فرمول: [ni(br2-salabza)] سنتز وبه وسیله طیف بینی مادون قرمز ، طیف الکترونی مریی – ماورای بنفش و آنالیز عنصری شناسایی گردید. ساختار کمپلکس به وسیله پراش پرتو ایکس تعیین گردید. همچنین نانو ذرات اکسید نیکل از این کمپلکس ساخته شد.نانو ذرات به وسیله میکروسکوپ الکترونی ، xrd و وزن سنجی گرمایی مورد شناسایی قرار گرفتند. مقایسه اثرحلقه اضافی بر شکل و ساختار پایانی نانو ذرات کبالت بدست آمده از دو کمپلکس: 1) [coii(bqbbenzo)] 2) [coii(bqb)] به انجام رسید. همچنین محاسبات تاتومری در فاز گازی و اتانول ودر حالت پایه و برانگیخته و محاسبه و بررسی اثر حلال بر طیف uv- vis در محیط کلروفرم و اتانول بر روی لیگاند [h-naphtabza] انجام شد.

در سال¬های اخیر مطالعه در زمینه مایع¬های یونی افزایش چشمگیری داشته است. ویژگی مهمی که مایع های یونی را به عنوان جایگزین های حلال های فرار آلی مطرح کرد، فشار بخار پایین و نقطه ذوب پایین آن ها بود. مایع های یونی نقطه ذوب زیر c?100 و فشار بخار ناچیزی دارند.مایع های یونی می توانند محیط مناسبی را برای واکنش های تولید لیگاندهای آمیدی و نیز لیگاندهای بنزوتیازولی فراهم کنند.در این پژوهش از روش مایع یونی برای سنتز لیگاند 2-کینولین بنزوتیازول(qbtz) استفاده شد. در میان تمام ترکیب های بنزوهتروسیکل، بنزوتیازول جایگاه ویژه و قابل توجهی در حوزه پژوهش به ویژه در سنتز و شیمی دارویی به خود اختصاص داده است. در این پایان نامه، لیگاند 2-کینولین بنزوتیازول با روشی ساده و زمانی کوتاه و بدون نیاز به استفاده از ستون کروماتوگرافی سنتز شده که قبلا در گروه تحقیقاتی دکتر امیرنصر گزارش شده است. از این لیگاند کمپلکس های زیر با مس(i) تهیه شد. 1) [cu(qbtz)(pph3)br] 2) [cu(qbtz)(pph3)i] 3) [cu(qbtz)(dppe)]clo4 ساختار و خواص طیفی مربوط به لیگاند و کمپلکس های سنتز شده با روش های chn, uv-vis, ft-ir, 1h nmr, x-ray بررسی شد. رفتار الکتروشیمیایی و همین طور خاصیت ضد باکتریایی آن ها نیز بررسی شد. کمپلکس های سنتز شده در یک نوع واکنش کاتالیتیکی مورد استفاده قرار گرفتند.