با توجه به شرایط جدید رقابت در بازارهای امروزی و وجود شرکت?های متعدد داخلی و خارجی در هر یک از زمینه ها، انتخاب بهینه تامین کنندگان را یکی از مهمترین بخش های زنجیره تامین قرار داده است. در ایران هنوز محیط بازار کاملاً باز و آزاد نگردیده اما در بعضی از صنایع با حضور تولیدکنندگان و عرضه کنندگان خارجی رقابت شدیدی برای کسب سهم بازار صورت می گیرد. یکی از این صنایع، صنعت خودروسازی است. مارک های مختلف و تنوع در محصولات این صنعت این امکان را به تولید کنندگان داده که بتوانند آنهایی را انتخاب نمایند که با نیازها و ارزش?های مورد نظر خود هماهنگی لازم را داشته باشند، البته با توجه به سرعت تغییرات در این صنعت باید در نظر داشت که انعطاف پذیری و سرعت عمل از عوامل تعیین کننده در انتخاب تامین کنندگان می باشد. در این پایان نامه مدلی ارائه شده که با توسعه مدل?های c&n six-phase , multi-agent , multi-attribute و ترکیب آنها سعی کرده تا مدل جدید و کاملتری به دست آید که از آن بتوان برای انتخاب تامین کنندگان با انعطاف پذیری و سرعت عمل بیشتر، استفاده نمود. از طرفی تلاش می شود تا مدل ارائه شده با سازمانهای ایرانی همخوانی داشته و قابل اجرا در صنایع باشد. در مدل ارائه شده، انتخاب تامین کنندگان به سه مرحله?ی پیش از انتخاب، انتخاب و پس از انتخاب تقسیم میشود، البته این مراحل نیز به زیر مراحلی که فاز نامیده شده تقسیم میشوند. تعداد فازها 6 عدد میباشد.تامین کنندگان طی این مراحل شناخته شده و بر اساس اهداف سازمان در لیست تامین کنندگان اولیه برای انتخاب قرار می گیرند، سپس با روشهای madm که اینجا ahp پیشنهاد می شود مورد ارزیابی قرار گرفته و بر اساس امتیاز، رتبه بندی می شوند و در پایان با تامین کننده منتخب همکاری ادامه یابد.

در این پژوهش چند مدل برنامه ریزی چند هدفه برای مسائل تخصیص منابع محدود آموزشی- دانشگاهی ارائه می گردد. سپس این مدلها، به روشهای مختلف حل و نتایج آنها با یکدیگر مقایسه می شود. ضرورت و اهمیت انجام این پژوهش را می توان مواردی از قبیل: زمینه سازی بستر توسعه ملی با ارائه خدمات آموزشی، تخصیص بخش قابل توجهی از تسهیلات فیزیکی و غیر فیزیکی کشور به برنامه های آموزشی و همچنین افزایش بهره وری از طریق تخصیص بهینه منابع را برشمرد. مطالعه منابع موجود نشان می دهد اگرچه استفاده از مدل برنامه ریزی آرمانی فازی به همراه الگوریتم ژنتیک در مسائل مختلف تخصیص کم نیست ولی سابقه پژوهشی با موضوع "ارائه مدل برنامه ریزی آرمانی فازی برای تخصیص منابع محدود آموزشی- دانشگاهی بوسیله الگوریتم ژنتیک" موجود نمی باشد. لذا در این پایان نامه مدلهای برنامه ریزی آرمانی خطی، غیر خطی و فازی غیر خطی برای مسئله تخصیص منابع محدود آموزشی- دانشگاهی ارائه شده است. دانشگاه مازندران برای مطالعه کاربردی انتخاب و برای تعیین ضرایب تابع هدف (وزن آرمانها)، ضرایب فنی و تعیین سطح آرمانها از نظر خبرگان (مدیران و کارشناسان) و تکنیک مقایسات زوجی استفاده شد. سپس مدلهای فوق بوسیله نرم افزارهای ds، matlab و برنامه نویسی الگوریتم ژنتیک با سیستم کد گذاری پیوسته در matlab حل و نتایج مورد مقایسه قرار گرفتند. ارزیابی نتایج نشان می دهد مدل برنامه ریزی آرمانی فازی غیرخطی که بوسیله الگوریتم ژنتیک حل شده است در مقایسه با سایرمدلها و روشها جواب مناسبتری ارائه می نماید. برای تحقیقات آتی پیشنهاد می شود پژوهشهای مشابه، با به کارگیری سایرالگوریتمهای توانمند فراابتکاری از قبیل: ژنتیک، انجماد شبیه سازی شده، جستجوی ممنوع و غیره صورت گیرد.

هر کشور سیستمی را تشکیل می دهد که شامل نهادهای مختلف فعال در آن، روابط این نهادها و محیط تأثیرگذار بر این روابط و نهادها است و برای برخورداری از عملکرد مناسب و با بهره وری مطلوب و امکان رقابت با سایر رقبا، باید در مسیر توسعه تکنولوژی و تقویت نوآوری حرکت کند. توانایی و قابلیت سرمایه گذاری و توفیق هر کشور در توسعه تکنولوژی، شدیداَ به این سیستم و ویژگی های آن بستگی دارد. بنابراین تفاوت عملکرد و توان رقابتی کشورها، ناشی از تفاوت ساختار و کارکرد این سیستم است. چنین سیستمی را «نظام ملی نوآوری» می نامند. از سوی دیگر، فرآیند تفکر با این نگرش ایجاد شد که در سازمان ها علاوه بر محدودیتهای فیزیکی، محدودیتهای مدیریتی و سیاسی و نیز محدودیتهایی که ناشی از بکارگیری الگوی ناصحیح و ناکارآمد است، وجود دارد و شناسایی و رفع آنها در کارایی و راندمان سیستم موثر است. تحقیق حاضر تلاش می کند تا از دیدگاه فرآیند تفکر تئوری محدودیت ها مشکلات و ضعف های اساسی نظام ملی نوآوری کشور را شناسایی کند و به زعم خود راهکارهایی را جهت مقابله و حذف این موانع ارائه دهد. جمع آوری اطلاعات در این تحقیق به وسیله روش تحلیل اسناد بوده است. در نتیجه ، به وسیله ابزار crt مشخص شد که عدم مشارکت بخش خصوصی در r&d عامل اصلی مشکلات در نظام ملی نوآوری کشور است. راهکارهای متفاوتی برای حذف این موجودیت ناخواسته ارائه شده اند و از طریق ابزار ec راهکارهایی جهت کاهش اثرات سوء تغییرات در نظام مطرح شده اند. به وسیله درخت frt آینده این نظام مشخص شده و برنامه اجرایی جهت زمان بندی اهداف از طریق ابزار prt ارائه شده است پیشنهاد می شود که با توجه به عدم استفاده از فرآیند تفکر ، این تئوری در دیگر نظام ها و سازمان های کشور اجرا و نتایج آن در اختیار دیگر محققین قرار گیرد.

طراحی و زمانبندی فعالیتها از نظر تولید طرحهای موفق و بیشینه نمودن بهره وری اهمیت فوق العاده ای دارند. به علاوه در محیط واقعی، مسائل شامل چندین هدف می باشند که باید به طور همزمان بهینه شوند و معمولا مشخصه محیط واقعی اطلاعات غیرقطعی و غیرقابل کنترل می باشد. بنابراین یافتن طرحهای شدنی و کارا چالشی مهم محسوب می شود. در همین رابطه، مساله rcpsp چندهدفه می کوشد تا فعالیتها را زمانبندی نماید و منابع را به منظور یافتن یک راهکار موثر برای کمک به مدیران پروژه و بهینه سازی چندین معیار اختصاص دهد. در این تحقیق، روشی مبتنی بر مفاهیم چندهدفه و الگوریتم فراابتکاری pso را به منظور حل rcpsp توسعه می دهیم. مساله چندهدفه rcpsp توسط الگوریتم pso چندهدفه حل شده و الگوریتمهای جدیدی مبتنی بر pso پیشنهاد می شوند. عملکرد الگوریتمهای پیشنهادی از طریق آزمایشهای عددی با الگوریتم چندهدفه ts مقایسه شده است. آزمایشهای عددی حاکی از برتری الگوریتمهای پیشنهادی می باشد.

در تحقیق حاضر، یک زنجیره تامین دو سطحی در نظر گرفته شد که در آن یک خریدار و یک فروشنده مطرح هستند که در پی مینیمم کردن مجموع هزینه های خود می باشند. در این تحقیق، خریداری که خود با تقاضای تصادفی روبروست، دارای نرخ تقاضای d واحد در سال است و فروشنده با نرخ p واحد در سال، (p>d) در هر راه اندازی تولید به میزان m برابر مقدار سفارش دهی خریدار، تولید می کند. با پرداخت هزینه اضافی از سوی خریدار، میزان هزینه سفارش دهی خریدار به فروشنده و نیز میزان زمان انتظار، قابل تنظیم می باشد. برای اجتناب از عدم دقت و ناکارآمدی تخمین پارامترهای هزینه کمبود، به جای استفاده از هزینه کمبود، از محدودیت سطح خدمت استفاده شده است. این محدودیت بیان می کند که میزان کمبودی که فروشنده در طی سال با آن روبرو می شود نسبت به موجودی در دست، نباید از مقدار مشخصی، بیشتر باشد. پس از ارایه مدل غیرخطی مربوط به تحقیق، به تشریح چگونگی حل مدل پرداخته شده است. برای حل این مدل، از یک سری تکنیک ها و روش های ریاضی و منطقی استفاده می شود. سپس در ادامه فصل سوم، الگوریتم حل مسأله ارایه شد. این الگوریتم توسط نرم افزار matlab کدنویسی شده است. صورت کدنویسی شده این برنامه کامپیوتری، در پیوست تحقیق ارایه شده است. پس از آن در فصل چهارم، یک مثال عددی آورده شد. این مثال توسط برنامه کامپیوتری حل شده است و نتایج آن در فصل چهارم ارایه شده است. در ادامه نتایج حاصل از حل این مثال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای بررسی تأثیر هر یک از فرضیات مسأله، دو مدل ساده-تر نیز ارایه شده است. در مدل اول، امکان کاهش هزینه سفارشدهی از مدل برداشته شده است. با این کار هزینه ادغامی کل سیستم، افزایش قابل توجهی پیدا کرده است. در مدل دوم، علاوه بر برداشتن امکان کاهش هزینه سفارش دهی، امکان شکست زمان انتظار نیز از مدل حذف گردیده است. این بار نیز نسبت به دو حالت قبل، افزایش هزینه ادغامی سیستم به چشم می خورد. تمام این نتایج و تجزیه و تحلیل ها، برای فهم بهتر، توسط جداول و نمودارهای مربوط به خود، در فصل چهارم ارایه شده اند. بدین ترتیب صحت و کارایی مدل و الگوریتم ارایه شده در این تحقیق تأیید شده است.

مساله انتخاب سبد سهام یا پرتفوی مساله ایست که بیشتر در سیستم های مالی مورد توجه قرار می گیرد. این مساله متشکل از یک تابع هدف از نوع کمینه سازی و چند محدودیت است . در این گونه مسائل سعی بر این است از میان سهام مختلف فعال در بورس سبد سهامی انتخاب شود که ضمن سودآوری مشخص، کمترین ریسک را داشته باشد. این نحوه فرمول بندی مساله، بر پایه مدل بندی مارکویتز توسعه داده شده است. در این تحقیق، مدل کاملتری برای حل مساله ارائه و چون محدودیت های این مدل فضای حل آن را گسسته و نامحدب می کند، بنابراین این مدل توسط یک الگوریتم فراابتکاری ، الکترومغناطیس حل گردیده است. مدل پیشنهادی و نیز حل آن توسط الگوریتم فراابتکاری الکترومغناطیس برای اولین بار، در این تحفیق مورد بررسی قرار گرفته است و مطالعات مشابهی در تحقیقات پییشین وجود ندارد . جواب ها و نتایج این الگوریتم فراابتکاری با جواب های الگوریتم ژنتیک مقایسه شده است . نحوه کار بدین ترتیب است که ابتدا سهام موجود به ترتیب صعودی بر اساس متغیر قیمت به درآمد (p/e)، مرتب شده اند. سپس این سهام به پنج گروه متمایز افراز شده اند، به نحوی که بالاترین گروه دارای پایین ترین p/e و پایین ترین گروه دارای بالاترین p/e می باشد. محدودیت اعمال شده بر این گروه بندی به نحوی است که اگر سهم یا سهامی از گروه بالاتری انتخاب شود، مجموع سهام وزن این گروه باید از مجموع سهام گروه های پایین تر بیشتر باشد. این نحوه مدل بندی باعث می شود تا ما ملزم به انتخاب سهام از گروه های بالاتر نباشیم. علاوه بر آن محدودیتی به مدل شده است که باعث می شود سهام را بین صنایع مختلف انتخاب کنیم تا از عدم اطمینان از پیروی از استراتژی انتخاب سهام با پایین ترین p/e، کاسته شود.

سالهای اخیر شاهد پیشرفت های شگرفی در استفاده از الگوریتم های نشأت گرفته از طبیعت در حل مسائل دشوار علمی بوده است که از جمله آن الگوریتم ها می توان به الگوریتم های ژنتیک، شبکه های عصبی مصنوعی و دستگاه ایمنی مصنوعی اشاره داشت. با توجه به توانمندی های قابل توجه دستگاه ایمنی بدن مهره داران، این دستگاه ها در طراحی الگوریتم های پیشرفته محاسباتی بکار می روند. در این پایان نامه، یک الگوریتم کارای دستگاه ایمنی مصنوعی براساس انتخاب جمعی در حل مسأله فروشنده دوره گرد متقارن ارائه شده است. در طراحی این الگوریتم، به ویژگیهای فضای جواب مسأله و استفاده از واکسیناسیون به عنوان ویرایش گیرنده توجه شده است. برای تنظیم پارامترهای مهم الگوریتم پیشنهادی، از یک مدل طراحی آزمایش استفاده شده است. عملکرد الگوریتم پیشنهادی بسیار بهتر از بکارگیری قبلی انتخاب جمعی در حل مسأله فروشنده دوره گرد بوده و نتایج آن قابل مقایسه با نتایج سایر روشهای فرا ابتکاری است.. این نتایج نشان دهنده قابلیت های بالای دستگاه ایمنی مصنوعی در حل مسائل دشوار بهینه سازی از جمله مسأله فروشنده دوره گرد است.

چکیده: کنترل کیفیت آماری رویکرد مهمی است که از ابزارهای آماری برای به تصویر کشیدن فرآیند کمک می گیرد. شوهارت نمودار های کنترل را که یکی از مهم ترین تکنیک های کنترل کیفیت است، برای نشان دادن انحرافات با دلیل و آزمون فرآیند، معرفی نمود. یکی از انواع نمودارهای کنترل، نمودار کنترل تعداد نقص است. هنگامی که در داده های مورد نیاز برای طراحی نمودارهای کنترل عدم قطعیت وجود دارد، برای مدل کردن سیستم می توان از نظریه فازی که توسط لطفی زاده مطرح گردید، استفاده نمود. در این تحقیق داده های مربوط به میزان نقص ها به طور قطع مشخص نمی باشد و از طرفی انواع نقص از نظر درجه اهمیتی که دارند، متفاوت هستند. بنابراین برای ارائه مدلی به منظور طراحی حدود کنترل از نظریه مجموعه های فازی و بالاخص اعداد فازی استفاده می شود. در تحقیق حاضرانواع مختلف نقص برای محصول در نظر لحاظ می گردد. به علت عدم قطعیت در میزان نقص هایی که در هر محصول رخ می دهد، میزان نقص از هر نوع در هر محصول یک عدد فازی ذوزنقه ای در نظرگرفته می شود. همچنین فرض می شود انواع مختلف نقص، توزیع پواسون فازی دارند. با استفاده از عملیات جبری پایه ای بر روی اعداد فازی، میزان کل نقص ها در هر واحد بازرسی محاسبه می گردد. برای محاسبه حدود کنترل دو رویکرد پیشنهاد می شود. رویکرد اول استفاده مستقیم از آماره تعداد نقص و محاسبه میانگین و واریانس آن و رویکرد دوم تبدیل آماره تعداد نقص به آماره ای با توزیع نرمال استاندارد با استفاده از قضیه حد مرکزی است. در نهایت روش نافازی سازیِ مرکز ثقل بر روی حدود کنترل اعمال می-گردد. درجه تحت کنترل بودنِ هر نمونه با محاسبه درصد مساحتی که داخل حدود کنترل قرار می گیرد به دست می-آید با پیاده سازیِ اندازه نمونه های مختلف بر روی رویکردهای پیشنهادی ملاحظه می گردد رویکرد دوم در اکثر موارد درجه تحت کنترل بودن کوچکتری را به نمونه ها تخصیص می دهد. اما از آنجا که در استفاده مستقیم ازآماره تعداد نقص (رویکرد اول)، هیچگونه تقریبی مورداستفاده قرار نمی گیرد، دقت این رویکرد بر رویکرد دوم برتری دارد. درادامه تأثیر روش های نافازی سازیِ ( میانه در سطح آلفا و محدوده میانی در سطح آلفا) بر رویکرد های پیشنهادی مورد بررسی قرار می گیرد. خروجی های برنامه نشان می دهد که تقریباً در همه موارد به ترتیب روش نافازی سازیِ محدوده میانی در سطح آلفا، مرکز ثقل و میانه در سطح آلفا کمترین درجه تحت کنترل بودن را برای نمونه ها ارائه می-دهند.

نقش راه آهن در ایران به دلیل پراکنده بودن مراکز جمعیتی و اقتصادی در کل کشور و مسافت نسبتاً زیاد بین آنها، از اهمیت بالایی برخوردار است. محدودیت منابع مالی و عدم سودآوری سریع پروژه های زیربنایی راه آهن، از موانع اصلی گسترش شبکه راه آهن است. بنابراین استفاده بهینه از منابع و امکانات موجود از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. در این تحقیق، سیستم حمل بار در شبکه ریلی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد شبیه سازی گسسته پیشامد مدل سازی شده است. تحلیل مدل نشان می دهد که مدت زمان تخلیه و بارگیری، بیشترین تاثیر را بر روی ظرفیت سیستم می گذارد. بنابراین به منظور جلب رضایت مشتریان و کاهش میانگین زمان انتظار تقاضا؛ باید به این متغیر توجه بیشتری نسبت به سایر متغیرهای تاثیرگذار بر ظرفیت شبکه نمود. حداقل سازی تعداد واگن های باری و در نتیجه تعیین تعداد بهینه لکوموتیوها، به عنوان یکی از راه های بهبود کارایی سیستم در نظر گرفته شده است. بهینه سازی سیستم به وسیله روش بهینه سازی شبیه سازی، نشان می دهد که بیش از 4% کل واگن های باری موجود در شبکه، مازاد بر نیاز است. از روش تحلیل پوششی داده ها به منظور تحلیل بهبود کارایی حاصل شده بعد از بهینه سازی استفاده شده است که با استفاده از دو مدل اصلی بازده به مقیاس ثابت و بازده به مقیاس متغیر، کارایی شبکه در قبل و بعد از بهینه سازی ارزیابی و مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد سیستم حمل و نقل ریلی در بخش بار در حال حاضر حدود 19% زیر ظرفیت اسمی فعالیت می کند و پس از بهینه سازی، بیش از 5% افزایش کارایی خواهد داشت.

در این تحقیق با توجه به هریک از مدلهای مختلف دستمزد، فرمول سازی ریاضی مسئله زمانبندی پروژه با محدودیت منابع در حالت چند حالته و با تابع هدف حداکثر ارزش خالص فعلی همه ی جریان های نقدی پروژه مورد مطالعه قرار می گیرد. جریان های نقدی مثبت و منفی و همچنین جریان حاصل از منابع مصرف نشده به منظور تسطیح منابع به عنوان یک جریان مثبت از دیدگاه پیمانکار لحاظ گردیده و همچنین مسئله با چهار مدل مختلف پرداخت دستمزد: پرداخت یکجا در زمان تکمیل پروژه، پرداخت در زمان تکمیل فعالیت ها، پرداخت در فاصله های زمانی مساوی، پرداخت بر حسب پیشرفت کار درنظر گرفته می شود. با توجه به np-hard بودن مساله برای حل آن از دو الگوریتم فرا ابتکاری به نامهای شبیه سازی تبرید و الگوریتم ژنتیک استفاده شده است. برای این منظور ساختار الگوریتم های پیشنهادی و عملگرهای آنها و ساختار جواب در این الگوریتم ها مورد بررسی قرار گرفته است. در ادامه برای بررسی کارایی الگوریتم های ابتکاری و بدست آوردن جوابی برای اثبات کارایی مدل در تسطیح منابع تجدید پذیر، 60 مساله از کتابخانه مسائل مربوط به زمانبندی پروژه های چندی-حالته انتخاب شده است. برای زمانبندی همه فعالیت ها طرح تولید برنامه زمانی برای حالت چند مدی پیشنهاد شده است. سپس نتایج حاصل از دو الگوریتم با هم مقایسه شده اند. نتایج بدست آمده نشان می دهند، که اضافه کردن جریان حاصل از منابع مصرف نشده به عنوان یک جریان مثبت به تابع هدف باعث کاهش واریانس منابع مصرف شده در دوره های زمانی اجرای پروژه خواهد شده. و همچنین نتایج حاصل از آزمایشها نشان می دهند که الگوریتم ژنتیک نتایج بهتری نسبت به شبیه سازی تبرید داشته است. بطور خلاصه موارد زیر در این تحقیق بررسی شده است: ? مدلسازی ریاضی مساله mrcpspdcf . ? اضافه کردن جریان حاصل از منابع مصرف نشده به مساله که باعث تسطیح منابع می شود. ? استفاده از الگوریتم های sa و ga برای حل مساله و استفاده از ساختار جواب و همچنین عملگرهای متناسب با مساله. ? انجام آزمایش های عددی گوناگون و مقایسه نتایج حاصل از دو الگوریتم.

در این تحقیق سیستم سفارشات مستمر با اضافه کردن محدودیت تاثیرپذیری تقاضا از متوسط درصد کمبود مورد بررسی گرفته که در آن بین افزایش مقدار کمبود و تعداد دفعات رخ دادن آن با کاهش تقاضا و انصراف مشتریان رابطه مستقیم وجود دارد. هدف از محدودیت فوق، مدلسازی هزینه های مرتبط با کسر اعتبار سازمان در فضای رقابتی میباشد. در این تحقیق، ابتدا مدل ریاضی مساله مورد بررسی ارایه و سپس با توجه به پیچیدگی آن با دو الگوریتم فراابتکاری ژنتیک و انجماد تدریجی حل گردیده است. در انتها بعد از تعدیل کردن پارامترهای الگوریتم ژنتیک نشان داده شده است که در این نوع مساله، الگوریتم انجماد تدریجی نتایج بهتری ارایه می نماید.

هدف این تحقیق شناسایی و ارزیابی ویژگی های کلیدی crm در شبکه بانکی کشور می باشد. در راستای تحقق این هدف، رویکرد اکتشافی را برای شناسایی ویژگی های کلیدی و عوامل ارزیابی کارایی crm اتخاذ کردیم. بر اساس مطالعات انجام شده، عناصر کلیدی crm، عواملی هستند که برای موفقیتcrm ضروری هستند. کارایی crm نیز از طریق عوامل ارزیابی کارایی آن سنجیده می شود. بر اساس عوامل به دست آمده، مدل مفهومی تحقیق طراحی شد.پس از طرح ریزی مدل مفهومی، تحقیق کمّی به منظور توضیح ارتباطات متغیرهای مدل انجام شد. بر این اساس، جمع‎ آوری داده از طریق پرسشنامه انجام گرفت. پس از حذف پرسشنامه های ناقص، 87 نمونه بررسی و آنالیز شد. مدل مفهومی به دست آمده ، مدلی را مشتمل بر 2 متغیر پنهان و 11 متغیر مشاهده شده ارزیابی می کند. از این مدل به منظور آنالیز اثر قدرت crm بر کارایی آن در بانک ها استفاده گردید. نتایج به دست آمده(با استفاده از نرم افزار لیزرل و آنالیز فاکتور تأییدی) نشان داد که قدرت crm رابطه مثبتی با تمام عناصر کلیدی آن دارد. فرآیند، مدیریت تغییرات، افراد و تکنولوژی اطلاعات همبستگی زیادی با قدرت crm دارند. از طرف دیگر، موفقیتcrm همبستگی مثبت بالایی با تمام شاخص های ارزیابی کارایی آن دارد. از میان کلیه شاخص ها، عملکرد درون گرا بیشترین همبستگی را با موفقیتcrm دارد. همچنین این مدل نشان می دهد که قدرتcrm بطور چشمگیری موفقیت آن را افزایش می دهد. لذا با توجه به نتایج فوق، می توان استفاده از crm را بعنوان ابزاری برای افزایش کارایی و بهبود وضعیت بازار به بانک های مورد مطالعه توصیه کرد.

خط مونتاژ مدل ترکیبی، نوعی خط تولید است که مدل های متنوعی از محصول ها روی آن مونتاژ می شوند. این خطوط مونتاژ به?صورت فزاینده ای در صنعت به منظور غلبه بر روند تنوع تقاضای مشتریان مورد پذیرش واقع شده است. خط مونتاژ مدل ترکیبی قادر به واکنش سریع به تغییرات ناگهانی تقاضا برای مدل های گوناگون از یک محصول بدون نگهداری موجودی زیاد می باشد. مساله خط مونتاژ مدل ترکیبی نه تنها شامل حل مسایل سنتی طراحی خط (تعیین زمان سیکل، تعداد و توالی ایستگاه ها و مساله بالانس) است، بلکه شامل تعیین توالی تولید خط مونتاژ نیز می باشد. در این تحقیق، مساله تعیین توالی محصولات روی خط مونتاژ مدل ترکیبی، در حالت چند هدفه بررسی می گردد. همچنین، در این مدل مساله ورود قطعات از خطوط فرعی نیز مورد بررسی قرار می گیرد. با توجه به اینکه در این تحقیق، مساله چندهدفه تعیین توالی در خط مونتاژ مدل ترکیبی با در نظر گرفتن خطوط تغذیه متصل به آن مورد بررسی قرار می گیرد، لازم به ذکر است که تا کنون تحقیقات کمی در این زمینه انجام شده است. این مطلب به طور کامل در بخش مرور ادبیات به طور کامل تشریح می گردد. در این تحقیق، ابتدا درمورد انواع خطوط مونتاژ و همچنین ساختار کلی خطوط مونتاژ مدل ترکیبی بحث شده و سپس تحقیقات پیشین در زمینه تعیین توالی خط مونتاژ مدل ترکیبی مورد بررسی قرار می گیرد. در ادامه، مساله مورد بررسی در این تحقیق تعریف شده، سپس یک مدل ریاضی برای آن توسعه داده می شود. با توجه به اینکه مساله مورد بررسی جزء مسایل پیچیده می باشد، سه الگوریتم ابتکاری برای حل آن توسعه داده می شود. نتایج آزمایش های عددی و همچنین تجزیه و تحلیل بر روی این نتایج برای ارزیابی کارایی الگوریتم های پیشنهادی مورد استفاده قرار می گیرد.

درسیستم های سنتی تولید، اندازه انباشته برای تولید یک کالا و خرید مواد اولیه، به صورت مجزا تعیین می شد. در مواردی که مقادیر سفارش مواد اولیه مورد استفاده در خطوط تولید وابسته به مقدار تقاضا باشد، تفکیک مساله خرید مواد اولیه از مقدار اقتصادی تولید، مطلوب نمی باشد. در نتیجه لازم است مقدار بهینه تولید یک کالا و مقدار سفارش دهی مواد اولیه مرتبط با آن همزمان تعیین گردد. به این منظور در این تحقیق ضریب تبدیل هایی به مواد اولیه برای تعیین حجم موردنظر ماده اولیه نسبت داده شده است. در تحقیق حاضر یک مدل یکپارچه موجودی در زنجیره تامین ارایه شده است. این مدل، سیاست موجودی دو سطحی شامل انبارمرکزی و کارخانه را، بررسی می نماید. در سیستم تحت مطالعه، کارخانه شامل دو ایستگاه تولید قطعات مورد نیاز کالای نهایی و ایستگاه مونتاژ می باشد، مواد اولیه خام پس از تغییرات لازم در مرحله پردازش، به قطعات پردازش شده تغییر یافته سپس، به همراه قطعات آماده ی تهیه شده از بیرون کارخانه وارد مرحله مونتاژ می گردند. کارخانه محصول مورد نظر را در بسته هایی تولید می کند و به انبار مرکزی که با تقاضای تصادفی روبرو است، می فرستد. در این مدل فرض شده، تقاضا دارای توزیع نامشخص است. هم چنین فرض شده است با سرمایه گذاری بیشتر، میزان هزینه سفارش دهی قابل کاهش است. علاوه بر این، در این مدل از پارامترهای مربوط به هزینه کمبود استفاده شده است. در سالهای اخیر علاقه به مساله تعیین مقدار بهینه تولید افزایش یافته است. از این رو محققان بسیاری سیاست های متفاوتی از مدل های مقدار بهینه تولید در فواصل ثابت با فرض تقاضای ثابت در طول افق برنامه ریزی توسعه دادند. عدم قطعیت به عنوان یک محدودیت مهم در مدل سازی سیستم های کنترل موجودی به حساب می آید. در این راستا مدل هایی که به نحوی بتوانند عدم قطعیت را در مدل وارد کنند تصویر بهتری از واقعیت بیرون ارایه داده در نتیجه، خروجی های معتبرتری نیز در پی خواهد داشت. یکی از پارامتر هایی که معمولاً با عدم قطعیت مواجه است تقاضای مشتری می باشد. با متغیر در نظر گرفتن پارامتر تقاضا در تعیین مقدار بهینه تولید به منظور کاهش هزینه کل، مدل کاربردی تر و به واقعیت حاکم بر جهان طبیعت نزدیک تر می گردد. با وجود تحقیقات بی شمار در مدل های موجودی، در مطالعات چاپ شده به عوامل مهمی مانند پردازش به ارایه یک مدل سیستم سفارشات مستمر با فرض تقاضای احتمالی و امکان کاهش هزینه سفارش دهی انبار مرکزی با استفاده از فرم لگاریتمی در یک سیستم یکپارچه دو سطحی متمرکز شده است. همان طور که قبلاً عنوان شد، با توجه به اهمیت مساله کنترل موجودی، در این تحقیق، ارایه الگوریتمی جهت تعیین مقدار بهینه تولید در یک زنجیره با تقاضای احتمالی موردنظر می باشد که هدف از ارایه این مدل با محدودیت کمبود در تقاضا، بدین شرح است: 1- کمینه نمودن هزینه کل زنجیره تولیدی که مجموع هزینه های حمل، سفارش دهی، مواد اولیه مصرفی و ... می باشد. 2- تعیین میزان بهینه هزینه کل سیستم 3- تعیین مقدار بهینه هزینه سفارش دهی 4- تعیین مقدار بهینه تولید در هر راه اندازی تولید 5- تعیین مقدار بهینه سفارش دهی در مراحل مختلف کارخانه و مقدار بهینه سفارش انبار به کارخانه

در این تحقیق، یک فرآیند کلی برای یافتن تمام راه حل های موثر از مسأله بهینه سازی ترکیبی چندهدفه ایجاد می شود. فرآیند موردنظر، که بر اساس شناسایی حدود هر هدف است، بر پایه روش قیود ارتجاعی می باشد. حدود اهداف، توسط حل مسائل برنامه ریزی عددصحیح تک هدفه، شناسایی می شوند. در این تحقیق، ابتدا روش قیود ارتجاعی بر روی مسأله دوهدفه، اجرا گردیده و سپس فرآیند مورد نظر بر روی مسأله سه هدفه ارائه شده و در نهایت برای مسائل برنامه ریزی عددصحیح چندهدفه کلی توسعه می یابد. به علاوه، روش های حل برای مسائل برنامه ریزی عددصحیح چندهدفه بر اساس عددی سازی، بررسی می شوند. برنامه ریزی چندهدفه، برنامه ریزی عددصحیح چندهدفه و بهینه سازی ترکیبی چندهدفه تعریف می گردند. سپس بر روی روش های عددی سازی مرسوم و برخی روش های غیرعددی سازی بحث می شود. همچنین اشاره می شود که روش های مذکور دارای معایبی هستند، از جمله اینکه فقط قادر به یافتن راه حل های موثر حمایت شده هستند و یا محدودیت هایی را معرفی می کنند که پیچیدگی محاسبات را خیلی زیاد می کند. ازاین رو روش های عددی سازی برای مسائل برنامه ریزی عددصحیح چندهدفه، نه تنها قادر به جمع آوری تمام راه حل های موثر نیستند بلکه برای استفاده در مسائل واقعی دشوارند. همان طور که نشان داده می شود، روش قیود ارتجاعی به عنوان یک تکنیک جدید عددی سازی، قادر به یافتن تمام راه حل های موثر و غلبه بر بار محاسباتی ناشی از عددی سازی است. روش قیود ارتجاعی، ویژگی های مثبت روش های ?- محدودیت و جمع وزنی را ترکیب کرده و از برخی مشکلات آنها اجتناب می کند. همچنین برای روشن شدن نحوه پیاده سازی مدل پیشنهادی، یک مثال عددی شامل مسأله تخصیص سه هدفه، ارائه شده و مورد تحلیل قرار می گیرد.

مدیریت پروژه اهمیت روزافزونی را در بهبود عملکرد سازمان ها پیدا کرده است. مساله زمان بندی فعالیت ها تنها با در نظر گرفتن محدودیت های اولویتی (مانند تکنیک مسیر بحرانی و تکنیک ارزیابی و بازنگری پروژه) برای مدت طولانی مورد مطالعه قرار گرفته است، با افزایش اهمیت محدودیت منابع، نیاز برای مورد توجه قرار دادن این محدودیت مشهود به نظر می رسد. و این مساله باعث ایجاد مساله زمان بندی پروژه با محدودیت منابع شده است. زمان بندی پروژه با محدودیت منابع یکی از مهم ترین مسائل در زمینه زمان بندی پروژه است. وقتی مطالعات با یک دیدگاه چند هدفی انجام می شود، زمان بندی پروژه با محدودیت منابع دشوارتر خواهد بود. این تحقیق به یک مساله زمان بندی پروژه با محدودیت منابع با اهداف چندگانه می پردازد. هدف ما دستیابی به یک تقریب خوب از مجموعه راه حل های غیر مغلوب مساله است. ما الگوریتم جستجوی پرندگان چندهدفه را برای مساله زمان بندی پروژه با محدودیت منابع به منظور دستیابی به اهداف حداقل زمان اتمام پروژه ، ماکسیمم ارزش خالص فعلی و نیرومندی به کار برده ایم.

در این تحقیق، یک الگوریتم برای یکپارچه سازی برنامه ریزی میان مدت و کوتاه مدت در زنجیره تامین ارایه شده است. هدف از برنامه ریزی میان مدت کمینه کردن هزینه های کل زنجیره تامین است و تمام زنجیره با هم بررسی می شود در حالی که دربرنامه ریزی کوتاه مدت هر تسهیل و یا کارخانه به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد و معمولا اهداف از جنس زمان هستند (مثلا کمینه کردن کل زمان انجام کار). بنابراین در این تحقیق یک زنجیره تامین (به لحاظ افق زمانی) در دو فاز میان مدت و کوتاه مدت مورد بررسی قرار می گیرد، این دو فاز برنامه ریزی ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند اما اهداف برنامه ریزی در این دو فاز از یک جنس نیستند(در برنامه ریزی میان مدت اهداف از جنس هزینه ها هستند و در برنامه ریزی کوتاه مدت اهداف معمولا از جنس زمان هستند)، به همین دلیل الگوریتمی برای یکپارچه سازی این دو فاز برنامه ریزی در زنجیره تامین ارایه شده است. یک مدل ریاضی چند هدفه برای برنامه ریزی میان مدت در یک زنجیره تامین چند سطحی با درنظرگرفتن ظرفیت برون-سپاری محدود ارایه شده است. سه تابع هدف برای برنامه ریزی میان مدت درنظر گرفته شده است که یک تابع هدف مجموع هزینه های تولید محصولات، هزینه ای حمل و نقل و هزینه های نگهداری را کمینه می کند، تابع هدف دیگر استفاده از ظرفیت برون سپاری را کمینه می کند و در نهایت سومین تابع هدف هزینه های ناشی از جریمه های دیرکرد و نرسیدن محصولات در افق زمانی را کمینه می کند. ارتباط برنامه ریزی میان مدت و زمانبندی به صورت یک الگوریتم تکرار شونده بازخوردی مدل شده است. محیط تولیدی کارخانه ها برای زمانبندی یک محیط تولید جریانی درنظرگرفته شده است. برای حل مدل برنامه ریزی میان مدت از نرم افزار lingo 8 استفاده شده است و برای حل مساله زمانبندی (با توجه به np-hard بودن مساله) از الگوریتم فراابتکاری انجماد تدریجی استفاده شده است. با چندین مثال کارآیی الگوریتم تکرار شونده ارایه شده برای برنامه ریزی و زمانبندی در زنجیره تامین نشان داده شده است.

از عوامل موثر بر نحوه زمان بندی کارها در یک محیط تولیدی، شرایط سفارش دهی توسط مشتری است. یکی از شرایط رایج در محیط های تولیدی، تکرار سفارشات تولید با فاصله های منظم است. این شرایط به ویژه در میان تامین کنندگان یک زنجیره تامین که تولیدات خود را در اندازه های معین و معمولا کوچک اما با فاصله های زمانی کوتاه ارسال می کنند، بسیار رایج است. این پایان نامه به بررسی زمان بندی کارهایی با این ویژگی ها در کارگاهی منطبق بر شرایط تولید کارگاهی انعطاف پذیر می پردازد. هدف از این زمان بندی حداقل کردن هزینه های تاخیر، راه اندازی و نگهداری کالا می باشد. از آنجا که مساله مورد بررسی در کلاس مسائل np-hard قرار می گیرد، برای حل آن از الگوریتم های فراابتکاری استفاده می شود. بعد از بررسی الگوریتم های موفق ارایه شده در حوزه های نزدیک به مساله مورد بررسی، یک الگوریتم ژنتیک با عملگرهای چندگانه برای حل آن طراحی و اجرا می گردد. به منظور ارزیابی کارایی الگوریتم پیشنهادی، یک مدل برنامه ریزی خطی برای حل مسایل، نوشته شده که بعد از آزادسازی برخی محدودیتها و ساده شدن مسایل، نتایج الگوریتم پیشنهادی با نتایج مدل ریاضی مقایسه می شود. همچنین به منظور ارزیابی الگوریتم پیشنهادی با دیگر الگوریتم های موفق در حوزه مساله مورد بررسی، یک الگوریتم انجماد تدریجی نیز مورد استفاده و مقایسه با الگوریتم پیشنهادی قرار می گیرد. نتایج آزمایش های عددی کارایی الگوریتم پیشنهادی را نشان می دهند.

زمانبندی نیروی کار عبارت است از پیش بینی تقاضا برای خدمات، تعیین شیف ت های کاری و تخصیص نیروی انسانی به شیف ت های مختلف که به منظور تامین خدم ا ت انجام م ی شود. مساله زمانبندی در بسیاری از سازما ن های خدماتی نظیر مراکز پاسخگوی تلفنی، بان ک ها، مراکز اورژانس و فروشگا ه های بزرگ به دلیل ارتباط مستقیم با مشتریان از اهمیت ویژ ه ای برخوردار بوده و همچنین به دلیل پویایی و احتمالی بودن تقاضای خدمات از پیچیدگ ی خاصی برخورداراست. در روش های سنتی حل مسائل زمانبندی نیروی کار، تقاضای مشتری بوسیله مدل صف به تقاضای نیروی انسانی در باز ه های زمانی مختلف تبدیل شده و سپس با در نظر گرفتن ساعات کار و استراحت پرسنل، زمانبندی با هدف حداقل سازی نیروی کار با حفظ حداقل سطح سرو ی س انجام م ی شود. این در حالی است که با توجه به اهمیت روز افزون توجه به رضایت مشتریان بویژه در سازما ن های خدماتی، بهینه سازی سطح خدمات جایگاهی معادل و یا بالاتر از حداقل سازی هزینهها پیدا کرده است. در این تحقیق مدلی چند هدفه برای زمانبندی نیروی کار توسعه د اده شده است که اهداف آن حداقل سازی هزینه، حداقل سازی نارضایتی شغلی کارکنان و حداکثر سازی سطح خدمات م ی باشد که با توجه به احتمال ارائه سرویس به موقع به مشتریان فرموله شده اس ت . همچنین روشی مبتنی بر الگوریتم ژنتیگ و روش معیار جامع برای حل مساله ارائه میشود و کارایی آن در مقایسه با مدل سنتی تعمیم یافته برای حل مدل جند هدفه ارزیابی میشود.

مساله تولید کارگاهی انعطاف پذیر توسعه یافته مساله تولید کارگاهی است. مساله تولید کارگاهی متشکل از تعدادی کار است که هر کار شامل تعدادی عملیات است و هر عملیات فقط بر روی یک ماشین قابل پردازش است. در حالت انعطاف پذیر هر عملیات می تواند روی یک یا چند ماشین با زمان های پردازش مختلف انجام شود. پس مساله دارای دو رویه حل یکی برای تخصیص عملیات به ماشین ها و دیگری توالی است. تصمیم گیری چند هدفه یک رویه تحقیق در عملیات است که در آن چند هدف باید در فضای حل( محدودیت ها) بهینه شوند، روش های حل این مسائل معمولا به دو دسته کلی بدون کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده و با کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده تقسیم می شوند. معمولا در مسائل توالی عملیات معیارهای عملکرد متنوعی مطرح می شوند، که گاه برخی از آنها یکدیگر را نقض می کنند. معیارهایی مانند زمان تکمیل کارها، ماکزیمم تاخیر یا دیرکرد، تعداد کارهای دارای تاخیر و ... . در این تحقیق سعی بر آن است تا تعدادی از این معیار های عملکرد بصورت چندهدفه برای مساله تولید کارگاهی انعطاف پذیر مطرح شوند و یک مجموعه غیرمسلط از راه حل ها در اختیار تصمیم گیرنده قرار گیرد. از طرفی به علت داشتن دو فضای بهینه-سازی تخصیص و توالیتغییر پذیری زیادی در فرآیند جستجو صورت می پذیرد، در این تحقیق سعی برآن است تا با استفاده از روش های فرا ابتکاری الگوریتمی ارائه گردد که این تغییر پذیری را در فرآیند جستجو کاهش داده و مجموعه های غیر مسلط بهتری را به تصمیم گیرنده ارائه نماید.

مسئله مکان یابی- مسیریابی وسیله نقلیه ظرفیت دار (clrp) یکی از حوزه های جدید تحقیقاتی در مدیریت پخش می باشد. این مسئله، دو مسئله مشکل مکان یابی تسهیلات (flp) و مسیریابی وسیله نقلیه ظرفیت دار (cvrp) را با یکدیگر ترکیب می نماید. هدف از clrp گشودن مجموعه ای از دپوها، تخصیص مشتری ها به دپو های احداث شده و سپس طراحی تورهای وسیله نقلیه به منظور کمینه کردن هزینه کل می باشد. محدودیت پنجره های زمانی کاربردهای زیادی در دنیای واقعی دارد، با این وجود اهمیت کمی به آن در clrp داده شده است. این مطالعه، مسئله مکان یابی- مسیریابی وسیله نقلیه ظرفیت دار را با پنجره های زمانی سخت (clrphtw) درنظر می گیرد. در ابتدا، یک مدل برنامه ریزی خطی عدد صحیح مختلط (milp) برای clrphtw ارائه می گردد و سپس روشی فراابتکاری بر مبنای الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر برای حل clrphtw پیشنهاد می گردد. به منظور ارزیابی عملکرد روش پیشنهادی، این چارچوب بروی یک مجموعه مثال آزمایش می گردد. آزمایشات محاسباتی کارایی روش پیشنهادی را نشان می دهد. در انتها پیشنهاداتی برای ادامه تحقیق در آینده ارائه می گردد.

سالیانه میلیونها مسافر و صدها هزار وسیله نقلیه در شبکه راههای کشور رفت و آمد می کنند که دارای نیازهای خدماتی متفاوتی در طول سفر خود هستند. برای پاسخگویی به این میزان از تقاضا و نیز ارائه خدمات مناسب، مکانیابی بهینه تسهیلات جانبی و حمایتی جاده ها بسیار حائز اهمیت است. آنچه در این پژوهش بررسی خواهد شد توسعه یک مدل ریاضی برای مکانیابی ایستگاههای خدماتی بر روی یک شبکه بین شهری است که با عنوان مجتمعهای خدماتی-رفاهی مطرح می شوند. مجتمعهای خدماتی-رفاهی یا تیر پارکها مکانهایی هستند که در محورهای اصلی و ترانزیتی کشور جهت ارائه خدمات مورد نیاز رانندگان، مسافران و وسایل نقلیه به صورت متمرکز احداث می گردند با توجه به ماهیت این گونه از تسهیلات از یک مدل مکانیابی بر مبنای جریان با عنوان "مدل مکانیابی قطع جریان" استفاده شده است که در آن تقاضا به صورت جریانهایی که بر روی مسیرهای از پیش تعیین شده، بین مبدا و مقصد سیر می شوند، تعریف می شود. در این نوع مدل به مکانیابی تسهیلاتی پرداخته می شود که جریان را تولید یا جذب نمی کنند بلکه آن را قطع می کنند. با توجه به نوع خدمات ارائه شده توسط مجتمعهای خدماتی-رفاهی و نیز استانداردها و شرایط احداث آنها، با اعمال مفروضات و تغییرات لازم بر مدل اصلی، مدلی تحت عنوان " مدل مکانیابی برای سرویسدهی جریان با در نظر گرفتن محدودیت ظرفیت " توسعه داده شده است. مدل حاصل یک مدل برنامه ریزی خطی دودویی است که توسط الگوریتم شاخه-کران حل می شود. مدل در یک شبکه حمل و نقل واقعی پیاده سازی شده و توسط برنامه نویسی در نرم افزار متلب حل شده است. نتایج حاصل مکانهای بهینه برای احداث یا توسعه مجتمعهای خدماتی-رفاهی را نشان می دهد.

یکی از مفروضات اولیه در بیشتر تحقیقات مرتبط با زمانبندی این است که ماشین ها به طور پیوسته در طول افق برنامه ریزی در دسترس می باشند در حالیکه در واقعیت به دلایلی همچون خرابی ماشین آلات، انجام فعالیت های نگهداری و تعمیرات، و تعطیلات، ماشین ها از دسترس خارج می شوند. همچنین در مسائل زمانبندی کلاسیک، زمان پردازش یک کار در طول افق برنامه ریزی، ثابت فرض می شود اما در بسیاری از شرایط واقعی به علت پدیده یادگیری، ممکن است زمان پردازش یک کار کاهش یابد. در این پایان نامه، مسأله زمانبندی کارگاه گردش کاری با اثر یادگیری و محدودیت دسترسی ماشین ها مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. کمینه سازی مجموع زمان در جریان ساخت، مجموع جریمه های دیرکرد و زودکرد، و مجموع هزینه های دیرکرد و هزینه های نگهداری و تعمیرات، به صورت مجزا به عنوان توابع هدف در نظر گرفته شده است. در بیشتر مواقع محققین جهت ساده سازی مسأله کارگاه گردش کاری، جواب های جایگشتی آن را به دست می آورند اما در این پایان نامه برای دستیابی به جواب های با کیفیت بالاتر، حالت غیرجایگشتی این مسأله درنظر گرفته شده است. چهار مدل مختلف برنامه ریزی عدد صحیح ترکیبی به منظور مدل سازی این مسائل پیشنهاد گردیده است. جهت اعتبارسنجی این مدل ها از نرم افزار gams استفاده شده است. به دلیل پیچیدگی بالای این مسائل برای به دست آوردن جواب های نزدیک به بهینه، دو روش ابتکاری، یک الگوریتم شبیه سازی تبرید و یک الگوریتم تلفیقی مبتنی بر الگوریتم شبیه سازی تبرید و الگوریتم کرم شب تاب ارائه شده است. برای به دست آوردن جواب های بهتر و پایدارتر، پارامترهای الگوریتم های ارائه شده با استفاده از روش تاگوچی تنظیم شده است. نتایج محاسباتی، عملکرد و کارایی روش های حل پیشنهادی و برتری الگوریتم شبیه سازی تبرید و الگوریتم تلفیقی را نسبت به روش های حل ابتکاری و نرم افزار gams تایید کرده است.

در این تحقیق مسأله بهینه سازی همزمان اندازه انباشته و زمانبندی در محیط تولید کارگاهی انعطاف پذیر با محدودیت ظرفیت ماشین ها بررسی شده است. در بررسی مسأله دو رویکرد بهینه سازی تک هدفه و چند هدفه مد نظر قرار گرفت. اهداف مسأله شامل کمینه سازی هزینه های سیستم ، کمینه سازی زمان اتمام سراسری کارها و کمینه سازی مجموع بار کاری ماشین ها است. پس از مروری بر مفاهیم ، مدل ها و روش های حل بکار گرفته شده در ادبیات موضوع ابتدا یک مدل برنامه ریزی ترکیبی عدد صحیح جدید در قالب مدل ظرف زمانی بزرگ glsp برای مسأله ارائه شد و با توجه به اینکه مسأله قویاً np-hard است یک روش ترکیبی مبتنی بر ترکیب الگوریتم ژنتیک و الگوریتم بهینه سازی توده ذرات برای حل مسأله در دو حالت تک هدفه و چند هدفه ارائه شده است. همچنین از آنجایی که ثابت شده است پیدا کردن یک جواب شدنی در مسأله تعیین اندازه انباشته با ظرفیت محدود منابع و داشتن زمان راه اندازیnp-hard است به دلیل جلوگیری از صرف بخش بسیاری از فرآیند جستجوی جواب بهینه به جستجو در نقاط نشدنی فضای مسأله یک روش ابتکاری موثر و کارآمد بنام رویه انتقال ارائه شده است. این روش در نتیجه یک جستجوی همسایگی به هدایت فرآیند کاوش به نقاط شدنی مسأله کمک می نماید. نهایتاً نتایج محاسباتی کارایی الگوریتم پیشنهادی را در دو حالت تک هدفه و چند هدفه نمایش می دهد.

همزمان با پیشرفت صنعت، عملیات نگهداری و تعمیرات نیز بسیار مورد توجه قرار گرفت. چرا که این عملیات در ارتباط بسیار تنگاتنگ با فاکتورهای مهمّی مانند کیفیت محصول، هزینه های محصول، ایمنی، محیط زیست و غیره است و همچنین نقش بسیار مهمی در تعیین بودجه شرکت ها دارد. از این رو در طول سالیان اخیر سیاست های متنوعی در ارتباط با تعمیر و نگهداری توسعه داده شد. یکی از این سیاست های که کاربرد زیادی در صنایع مختلف دارد نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه است که بسیار مورد توجه محققین فعال در این زمینه است. مدل های مختلفی برای یافتن افق های زمانی برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و سیاست بهینه تعویض قطعات بر اساس عمر آنها توسعه داده شده است. در حالی که تحقیقات قبلی بطور کلاسیک فقط تابع هزینه را در نظر می گرفتند. در این پژوهش یک مدل پویایی های سیستمی برای یافتن زمانی مناسب برای تعویض پیشگیرانه قطعات در یک افق برنامه ریزی پیشگیرانه بلند مدت توسعه داده شد. در این مدل چند هدف و موضوع کاربردی، مانند جایگزینی اصلاحی و پیامدهای آن، تابع عمر باقیمانده و همچنین شرایط محیطی را در نظر می گیریم. این مدل برای ماشین آلات و تجهیزاتی که قطعات معیوب آنها با قطعات جدید و نو تعویض می شوند کاربرد دارد. در این پژوهش فقط برنامه ریزی جایگزینی پیشگیرانه مورد بررسی قرار می گیرد. هم چنین هزینه در این پژوهش شامل مواردی مانند زمان شکست، خرید، نیروی انسانی و هزینه های غیرمستقیم است. مسئله ای که در این تحقیق مدل سازی شده، قطعاتی را در یک تجهیز در نظر می گیرد که باید بعد از خرابی با یک قطعه جدید جایگزین شوند. تابع عمر این قطعات یک متغیر تصادفی است که ممکن است به انتها خود برسند یا در زمان تعویض در هر مرحله ای از آن باشند. در ادامه و برای مورد واقعی در صنعت، کمپرسورهای سانتریفوژ موجود در پالایشگاه شازند اراک انتخاب می شوند و مدل توسعه داده شده را روی یک قطعه خاص از این دستگاه ها اجرا کرده و زمان مناسبی را برای تعویض این قطعه بدست می آوریم.

مسأله حداقل کردن ضایعات برش (csp)در بسیاری از صنایع همچون صنایع فولاد، کاغذ، پلاستیک، شیشه و چوب کاربرد دارد و امروزه تحقیقات گسترده ای بر روی آن در حال انجام است. با توجه به ابعاد وسیع این مسأله ، میزان ضایعات تولیدی در این صنایع بسیار قابل توجه می باشد به طوری که گاه تغییر کوچکی در الگوی برش، می تواند تاثیر بسزایی در فاکتورهای تاثیرگذار تولیدی همچون قیمت تمام شده محصول و میزان مواد اولیه داشته باشد. مسأله تمرکز ضایعات برش در سال 1385 در قالب روش حلی بر اساس شبیه سازی تبرید با تعریف نوعی هزینه مجازی تعریف و ارائه گردید. اما هرگز در خصوص بهینگی آن اثباتی صورت نگرفت. در این پایان نامه، ضمن مرورِ برخی از روش های استفاده شده در حل مسأله برش، مسأله تمرکز ضایعات برش مورد بررسی قرار گرفته و بهینگی بحث استفاده از هزینه مجازی اثبات شده است. سپس مدل تحقیق در عملیات آن مطرح و در نهایت روش حلی بر اساس روش فراابتکاری کلونی مورچگان ارائه می شود که علاوه بر کم کردن میزان ضایعات، می کوشد تا ضایعات بر روی حداقل شاخه های مصرفی متمرکز گردد. همچنین هنگام حل مسأله ، حالتی مورد بررسی قرار داده میشود که لبه دستگاه برش دارای طول قابل توجهی بوده و در هنگام برش، این مقدار طول به ضایعات تبدیل گردد. در خاتمه نیز به بحث و نتیجه گیری در این رابطه انجام میشود.

محققان در دهه های اخیر روش ها و تکنیک های بسیاری را جهت بهینه سازی مسائل معرفی نموده اند. اما بیشتر به مساله بهینه سازی تک هدفه پرداخته اند.این در حالی است که امروزه با تحول شیوه های تولید و تغییر نقش منابع و عوامل تولید در ساختار اقتصادی-اجتماعی< بسیاری از سازمان ها فعالیت های تولیدی خود را در قالب تولید انواعی از محصولات تعریف و مدیریت می کنند. با توجه به اینکه در این سازمان ها معمولا اهداف چندگانه در نظر گرفته می شوند وجود مدل ترکیبی با قابلیت درنظر گرفتن اهداف متفاوت می تواند بسیار مفید باشد. در این تحقیق مساله تولید ترکیبی با قابلیت برون سپاری و وجود چندین محدودیت و منابع محدود< با درنظر گرفتن دو تابع هدف ترکیبی مورد بررسی قرار گرفته است. یک مدل ریاضی ارائه شده است که قادر به حل مسائل کوچک می باشد. با درنظر گرفتن پیچیدگی و تعداد زیاد فعالیت هاالگوریتم فراابتکاری رقابت استعماری و الگوریتمnsga2 و یک روش فرا ابتکاری دیگر که ترکیبی از الگوریتم ژنتیک و الگوریتم ازدحام ذرات می باشد، برای حل مساله ارائه شده است. عملکرد الگوریتم های فوق از طریق آزمایش های عددی با یکدیگر و با روش مبتنی بر شاخه و کران مقایسه شده است. آزمایش های عددی انجام شده حاکی از برتری نسبی روش پیشنهادی مبتنی بر الگوریتم رقابت استعماری نسبت به سایر روشها میباشد.

چکیده : تحقیق حاضریک مطالعه میدانی در شرکتهای دولتی مستقر در استان چهارمحال و بختیاری جهت تحلیل مشکلات توسعه سیستم های اطلاعات مدیریت (mis) در این شرکتها می باشد. با توجه به این هدف، از تحقیقات قبلی صورت گرفته به عنوان یک راهنما استفاده گردیده و مشکلات ایجاد سیستم های اطلاعات مدیریت از این تحقیقات استخراج شده است. با توجه به آنکه در تحقیقات قبلی بر شناخت موانع و مشکلات موجود در اجرای سیستم اطلاعات مدیریت تاکید گردیده است و این مشکلات شناسایی گردیده اند لذا در تحقیق حاضر تلاش می گردد تا ضمن شناخت مشکلات موجود در مجموعه شرکتهای دولتی استان چهارمحال و بختیاری این مشکلات ارزیابی گردند و منشأ مشکلات پیش رو مشخص گردد. پس از بررسی منابع مختلف، عوامل مختلف موثر بر ایجاد مشکل در امر طراحی، پیاده سازی ، استقرار و بهره برداری از mis ناشی از نقص و ناتوانی در پنج گروه مشاورین ، راهبران پروژه، مدیریت، کاربران و وضعیت عمومی شرکت تعیین و دسته بندی گردید. بر اساس مطالعات و منابع موجود مراحل مختلف فرایند توسعه سیستم های اطلاعات مدیریت به صورت عمومی به چهار بخش تعریف مفهوم،توسعه مشخصات سیستم، طراحی سیستم و توسعه و ساخت سیستم تقسیم گردید و هر مرحله از اجرای سیستم به چند فعالیت اصلی تقسیم گردید. پرسشنامه ای برای مشخص کردن تاثیر هر یک از گروهها بر هر فعالیت اصلی تدوین گشت و جهت طراحی پرسشنامه تحقیق از تقسیم بندی های ذکر شده استفاده شد. پرسشنامه در اختیار متخصصین و کارشناسان مرتبط در شرکتهای دولتی استان قرار داده شد. بر اساس داده های پرسشنامه یک تحلیل توصیفی از نقش هر گروه بر فعالیتهای هر مرحله از ایجاد سیستم ارایه گردید. با توجه به مجموعه سوالات هر مرحله و استفاده از آزمون فرض مشخص شد که در هر مرحله از اجرای سیستم چه گروهی بیشترین تاثیر را در ایجاد مشکلات دارد. در مرحله اول ایجاد سیستم اطلاعات مدیریت مشخص گردید که تمرکز مدیریت و استفاده از تمام ظرفیتها در تخصیص منابع و تعیین اهداف باعث کاهش مشکلات پیش رو خواهد شد و در مرحله دوم ناتوانی و عدم تخصص دو گروه راهبران و مشاور در انجام وظایف خود دلایل اصلی بروز مشکل تعیین گردید. در مرحله سوم منشأ اصلی مشکلات عدم تخصص مشاور بوده و در مرحله چهارم ضعف و ناتوانی دو گروه کاربران و مدیریت با عث بروز مشکل در استقرار سیستم می گردد. در پایان پیشنهاداتی برای دانشجویان ، مدیران وکارشناسان سازمانهای دولتی و متخصصین پیاده سازی mis در جهت توسعه مفاهیم وکاربردی کردن آن در سازمانها ارایه گردیده است .

در چند دهه ی اخیر با توجه به رقابت فشرده ای که بین شرکت های تولیدی و خدماتی به وجود آمده است این شرکت ها تحت تأثیر فشار بازار ملزم شده اند که محصول خود را با بهترین کیفیت ارائه کنند تا سهم بیشتری در بازار مصرف داشته باشند، به همین جهت کنترل و بهبود کیفیت در قرن حاضر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. روش های زیادی برای این کار وجود دارند که مرسوم ترین آنها استفاده از نمودارهای کنترل شوهارت می باشد. در این نمودارها مراحل مختلف فرآیند مستقل در نظر گرفته می شوند و نمودارهای کنترل در هر مرحله ترسیم می شوند، اما بسیاری از محصولاتی که امروزه تولید می شوند نتیجه فرآیند های چند مرحله ای هستند. این فرآیند ها طی چندین مرحله متوالی انجام می شوند و در برخی از آنها خاصیت آبشاری وجود دارد یعنی مشخصه های کیفی فرآیند در هر مرحله تحت تأثیر وضعیت کیفی عملیات در مرحله یا مراحل قبلی خواهند بود. عملکرد یک مرحله همبستگی آماری با مرحله یا مراحل قبل از آن را دارد و انحراف در یک مرحله ی خاص ممکن است به دلیل انحرافاتی باشد که در مراحل قبل رخ داده است. در چنین مواردی به سختی می توان از نمودار شوهارت استفاده کرد چون تغییر نمودارها بسیار مشکل می باشد. یکی از روش های موجود برای اینکار استفاده از روش تحلیل رگرسیونی می باشد. ولی روش تحلیل رگرسیونی معمولاً قادر نخواهد بود همبستگی آماری بین پارامترهای داخل فرآیند را مدل کند. در این پروژه سعی شده است کنترل کیفیت این فرآیندها با استفاده از رویکرد شبکه های بیزین انجام شود. شبکه ی بیزین یک تکنیک مدلسازی احتمالی است که از روابط علت و معلولی بین متغیرها استفاده می کند این سیستم سه مزیت نسبت به سایر روش ها دارد: 1) یک توصیف کامل احتمالی از مسئله ارائه می دهد که در آن همه ی اجزای مسئله دیده می شود. 2) روش بهتری برای نمایش متغیرها نسبت به سایر تکنیک های مرسوم ارائه می دهد. 3) می تواند خود همبستگی بین متغیرهای فرآیند را مدل کند.و بعنوان مطالعه موردی کنترل کیفیت فرآیند تصفیه شکر با این رویکرد مدل سازی شده است. در این پایان نامه ابتدا به تعاریف کنترل کیفیت و فرآیندهای چندمرحله ای پرداخته شده است ، سپس راه حل های موجود برای کنترل کیفیت این فرآیندها را بطور مختصر مورد بررسی قرار گرفته است و از طرف دیگر شبکه بیزین بعنوان یک روش خلاقانه که در چند دهه اخیر برای حل مسائل مختلف بکار رفته است معرفی می گردد. فرآیند تصفیه شکر بعنوان فرآیندی چندمرحله ای معرفی می گردد. روش تحلیل رگرسیونی برای کنترل کیفیت این فرآیند ها استفاده شده و سپس با درنظر گرفتن خود همبستگی کارایی مدل رگرسیونی افزایش داده شده است. شبکه بیزین برای از بین بردن همبستگی آماری بین متغیرهای داخل فرآیند استفاده می شود. این شبکه برپایه داده های تجربی و با استفاده از روابطی است که در مدل رگرسیون بدست آمده است.

در این تحقیق مسئله جریان کارگاهی مونتاژ همراه با محدودیت های در دسترس بودن ماشین ها مورد مطالعه قرار می گیرد. جریان کارگاهی مونتاژ ، سیستم تولیدی ترکیبی است که در آن هر کار مجموعه ای از عملیات تولیدی متفاوتی است که به طور مستقل و همزمان روی ماشین های موازی انجام می شوند، سپس قطعات تولیدی جمع آوری شده و به خط مونتاژ منتقل می شوند. در این مرحله، مجموعه ای از قطعات توسط مرحله مونتاژ به محصول مورد نظر تبدیل می گردند. در این تحقیق محدودیت در دست بودن ماشین آلات در نظر گرفته می شود که با توجه به هزینه بالای ماشین آلات، مدل ما به واقعیت نزدیک تر می شود و توالی حاصله هزینه تولید را کاهش می دهد. در این تحقیق فرض می شود که محدودیت های دسترسی تنها برای ماشین های مرحله اول وجود دارند و برای حل این مسئله یک مدل برنامه ریزی ریاضی ارائه می شود، اهداف در نظر گرفته شده برای این مدل عبارتند از؛ جمع وزنی زمانهای تکمیل کارها و جمع وزنی دیرکردها به اضافه جمع وزنی تحویل های زودتر از موعد. از آنجا که مسئله مورد نظر np-hard است، دو الگوریتم فراابتکاری برای حل این مسئله ارائه می شود، این دو الگوریتم عبارتند از؛ الگوریتم ژنتیک با مرتب سازی نامغلوب (nsga ii) و الگوریتم شبیه سازی تبرید. نتایج محاسباتی نشان دهنده این است که برای مسائل کوچک، با تعداد کارهای کمتر از 25، الگوریتم شبیه سازی تبرید عملکرد بهتری داشته و برای مثال های بزرگ الگوریتم ژنتیک دارای عملکرد بهتری است.

مساله زمان بندی تولید کارگاهی، jsp، یکی از معروفترین مسائل در تئوری زمان بندی می باشد. به دلیل طبیعت سرسخت این مساله، معمولاً روش های حل دقیق، ناتوان از یافتن جواب های با کیفیت بالا می باشند. از این رو در سال های اخیر و با رشد روزافزون محاسبات عددی، روش های فراابتکاری فراوانی برای حل این مساله مورد استفاده قرار گرفته اند. به موازات بکارگیری روش های فراابتکاری گوناگون، روش های کدگذاری فراوانی نیز برای این مساله پیشنهاد شده است. با این همه، ارزیابی این روش های کدگذاری و همچنین مقایسه آن ها، نکته ای است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. از این رو، در این پایان نامه پنج روش مهم کدگذاری این مساله، با توجه به پاره ای از شاخص های کمی و کیفی، مورد مقایسه قرار گرفته است و رفتار الگوریتم ژنتیک تحت هریک از این روش های کدگذاری، بررسی شده است. در نهایت، با توجه به مقایسه های انجام شده، یک الگوریتم جدید برای حل مساله jsp با رویکرد jit، ارائه شده است.

خط مونتاژ مدل ترکیبی، نوعی خط تولید است که مدل های متنوعی از محصول ها روی آن مونتاژ می شوند. به منظور غلبه بر مشکلات تنوع تقاضای مشتریان از این نوع خط مونتاژ استفاده می شود. خط مونتاژ مدل ترکیبی قادر به واکنش سریع به تغییرات ناگهانی تقاضا برای مدل های گوناگون با حذف هزینه های نگهداری است. در اینجا مساله تعیین توالی محصولات روی خط مونتاژ مدل ترکیبی در حالت چندهدفه بررسی می شود. در این نوع خط مونتاژ ابتدا باید خط تولیدی را به صورت معقولی بالانس نموده و سپس توالی محصولات را به گونه ای برنامه ریزی کرد که در هر سیکل عملیاتی کارها طوری زمان بندی شود که هم از بیکاری اپراتور و هم از ناتمام ماندن عملیات جلوگیری به عمل آورد. محققین تحقیقاتی در این زمینه انجام داده اند و از آنجایی که مساله از نوع np-hard است، هیوریستیک هایی پیشنهاد شده است. در اینجا به منظور هر چه واقعی تر کردن مساله، سعی در وارد کردن تعدادی از محدودیت های موجود در دنیای واقع داریم. یکی از این محدودیت ها این است که بعضی از قطعات مورد استفاده در خط اصلی مونتاژ از خطوط مونتاژ فرعی تأمین می شود، در این حالت مساله تولید به موقع یا jit مطرح می شود. محدودیت دیگر این است که با تغییر مدل محصولات در خط مونتاژ مدل ترکیبی زمانی برای تغییر مکانیسم سیستم به عنوان زمان راه اندازی در نظر بگیریم. در ادامه مساله مورد بررسی تعریف شده و سپس یک مدل ریاضی با اهداف و محدودیت های ذکر شده بیان می کنیم؛ و از آنجایی که می دانیم مساله از نوع np-hard است، از روش های هیوریستیک برای حل آن کمک می گیریم. روش هیوریستیک بررسی شده در اینجا، استفاده از الگوریتم pso است. از آنجایی که این مساله به صورت چندهدفه می باشد، از نوع دیگری از این الگوریتم به نام mopso استفاده می کنیم. نتایج آزمایش های عددی و همچنین تجزیه و تحلیل بر روی این نتایج برای ارزیابی کارایی الگوریتم های پیشنهادی مورد استفاده قرار می گیرد.

جریان کارگاهی مونتاژ , یک سیستم تولیدی ترکیبی است که در آن عملیات تولیدی متفاوتی به طور مستقل و همزمان انجام می شوند، سپس قطعات تولیدی جمع آوری شده و به خط مونتاژ منتقل می شوند .در این مساله, مجموعه ای از قطعات توسط مرحله مونتاژ به محصول مورد نظر تبدیل می گردند. در اکثر مدل های مربوط به این محیط، تنها یک هدف و معمولاً هدف کاهش زمان اتمام کلیه کارها در نظر گرفته شده است. با این وجود برای زمانبندی در یک سیستم، ممکن است بیش از چند هدف حائز اهمیت باشد. معمولاً یکی از اهداف مهم در برنامه ریزی سیستم های تولیدی کاهش موجودی می باشد و هدف دیگر که معمولاً به دنبال رضایت مشتری است، هدف حداقل سازی میزان تاخیرها می باشد. براین اساس در این تحقیق مساله زمانبندی جریان کارگاهی مونتاژ با دو هدف حداقل سازی موجودی در جریان و حداقل سازی میزان تاخیر در نظر گرفته شده است. الله وردی و الانزی [1] در مقاله خود نشان دادند که مساله زمانبندی جریان کارگاهی مونتاژ دو مرحله ای با معیارهای حداکثر زمان اتمام کارها و میانگین زمان اتمام کارها جزء مساله های np-hard است، بنابراین مساله تحقیق حاضر نیز که توسعه ای از مساله ذکر شده می باشد نیز np-hard می باشد. از آنجا که مساله afsp جزء مسائل np-hard است، در نتیجه الگوریتمی که بتواند در زمان کوتاه به جواب بهینه مساله با اندازه بزرگ حتی متوسط دست یابد وجود نخواهد داشت و الگوریتمی که بتواند به جواب بهینه برسد، زمان بسیار زیادی لازم دارد. در نتیجه از الگوریتم های ابتکاری برای حل این مساله استفاده خواهد شد.

معمولا انجام فعالیتهای پروژه نیازمند استفاده از منبع و یا منابعی مشخص است که معمولا این منابع محدود می باشند. امروزه پیمانکاران با این مسئله مواجه اند که از یک طرف باید با خواسته کارفرمایان مبنی بر اتمام پروژه در سریع ترین زمان ممکن خود را وفق دهند و از طرف دیگر با مشکل محدودیت منابع که می تواند ناشی از کمبود سرمایه مالی باشد رو به رو هستند. بنابراین زمانبندی صحیح و اصولی فعالیتهای پروژه باید به گونه ای باشد که علاوه بر محدودیتهای تقدمی (توالی فعالیتها) به محدودیتهای منابع نیز توجه خاص گردد تا بطور همزمان، هم زمان تکمیل پروژه مورد پسند کارفرما باشد و هم سطح استفاده از منابع برای پیمانکار سطحی قابل قبول و سود آور باشد. ازین رو مسئله دو هدفه زمانبندی پروژه با محدودیت منابع جهت کمینه کردن همزمان زمان تکمیل پروژه و سطح استفاده از منابع مطرح می گردد. در این پایان نامه پس از آشنایی با مفاهیم، تعاریف و مدلهای رایج در ادبیات در مورد مسائل زمانبندی پروژه با محدودیت منابع، مسئله بهینه سازی دو هدفه زمانبندی پروژه با محدودیت منابع با اهداف کمینه کردن هزینه بکارگیری منابعی که دچار کمبود می شوند و حداقل سازی زمان تکمیل پروژه مورد تشریح و بررسی قرار می گیرد. سپس یک الگوریتم ترکیبی زنبورهای عسل چند هدفه (mohba) برای حل مسئله مورد نظر در این پایان نامه ایجاد می گردد. در پایان نیز مسائل نمونه بوسیله الگوریتم ارائه شده در این پایان نامه حل می گردند و با الگوریتم های موجود در ادبیات مورد مقایسه قرار می گیرند. نتایج نشان می دهد که کارایی الگوریتم پیشنهادی در حل مسائل تک هدفه و بخصوص در حل مسائل با ابعاد بزرگ تر نسبت به روش های دیگر در ادبیات بالاتر بوده و همچنین در مقایسه با روش فراابتکاری الگوریتم زنبورها نتایج نشان می دهد که الگوریتم هیبریدی پیشنهادی در حل مسائل دو هدفه توانایی خوبی در تقریب مرز پارتو را دارد.

الگوریتم های فرا ابتکاری یکی از ابزارهای توانمند جهت حل مسایل بهینه سازی به شمار می روند و کاربرد مسایل بهینه سازی در علوم مختلف موجب گردیده است که الگوریتم های فرا ابتکاری بعنوان راه حلی مناسب و قابل اطمینان در گستره وسیعی از مسایل وارد گردد. در این تحقیق به ارایه یک روش نوین در الگوریتم های فرا ابتکاری بنام "فرایند جریان آب باران" پرداخته شده است. الگوریتم rws با الگوبرداری از فرایند بارش باران و جریان آب ناشی از بارش تحت تاثیر نیروی جاذبه، به یافتن جواب های نزدیک به بهینه می پردازد. در این الگوریتم، مراحل مختلفی جهت یافتن جواب های مطلوب به کار گرفته می شود. این مراحل در تکرارهای مختلف الگوریتم، با استفاده از ترکیب دو فرایند تصادفی و انتخابی جهت رسیدن به نقطه بهینه سوق داده می شود. فرایند تصادفی با الگوگیری از فرایند بارش باران و فرایند انتخابی با الگوگیری از فرایند جریان آب باران ایجاد می گردد. به منظور ایجاد جواب های مطلوب در هر تکرار الگوریتم از دو لیست نقاط تصادفی و لیست همسایه ها استفاده می نماید. لیست تصادفی مجموعه ای از نقاط تصادفی را شامل می گردد که به تعداد مشخصی توسط نرم افزار و بصورت تصادفی در هر تکرار از الگوریتم ایجاد می گردد و لیست همسایه ها مجموعه ای از نقاط همسایه گیری شده از نقاط منتخب تکرار قبلی را شامل می گردد و لیست منتخب در هر تکرار مجموعه ای از عضوهای برتر این دو لیست را شامل می گردد که مبنای همسایه گیری در تکرار بعد خواهد بود. کدنویسی الگوریتم rws با استفاده از نرم افزار matlab انجام شده است و برای مساله فروشنده دوره گرد بطور خاص مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج حل مساله توسط این الگوریتم مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته و عملکرد الگوریتم در چگونگی کیفیت جوابها و زمان دستیابی به جواب، در سه رده مساله کوچک (10 شهر)، مساله متوسط (26 شهر) و مساله بزرگ (100 شهر)، ضمن مقایسه با الگوریتم ژنتیک، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

در این تحقیق مساله جریان کارگاهی انعطاف پذیر با عملیات مونتاژ بررسی شده و مدل سازی ریاضی آن انجام و چند الگوریتم حل برای حالات مختلف مساله ارائه می شود. در این سیستم که یک سیستم تولید دومرحله ای می باشد، هر محصول برای تکمیل نیازمند یک مجموعه از قطعات می باشد. ابتدا قطعات در یک جریان کارگاهی انعطاف پذیر پردازش شده و در مرحله دوم، عملیات مونتاژ قطعات و تکمیل محصولات صورت می گیرد. محدودیت های مساله شامل ماشین آلات و تقدم و تاخر برای پردازش قطعات و مونتاژ محصولات می باشد. تعداد مراحل جریان کارگاهی انعطاف پذیر و تعداد ماشین های موازی در هر مرحله از آن آزاد می باشد. ماشین های هر مرحله ثابت نبوده و هر قطعه می تواند توسط هرکدام از ماشین ها پردازش شود. از مهمترین فرضیات آن است که ظرفیت ماشین های موجود در هر مرحله یکسان می باشد. همچنین عملیات مونتاژ یک محصول زمانی شروع می شود که تمام قطعات آن پردازش شده و آماده مونتاژ باشد. در زمانبندی محصولات چنانچه محصول a قبل از b باشد، تمامی قطعات محصول a نیز می بایست قبل از تمامی قطعات محصول b پردازش شود. در این تحقیق، مدل سازی ریاضی مساله در حالت یک هدفه با تابع هدف c_max انجام و برای حل مساله با تولید انواع محصولات بدون درنظر گرفتن زمان های آماده سازی، چند الگوریتم پیشنهادی مبتنی بر قانون جانسون ارائه می شود. همچنین در حالت تولید انبوه یک محصول و با درنظر گرفتن زمان های آماده سازی، یک مدل حل سه مرحله ای مبتنی بر الگوریتم های فراابتکاری ga و sa و روش های neh و جانسون ارائه و یک روش حل دقیق مبتنی بر الگوریتم b&b نیز پیشنهاد می شود. برای همه شرایط، چندین حد پائین (lb) برای جواب مسائل طراحی و توسعه داده می شود و در ارزیابی عملکرد الگوریتم های پیشنهادی مورد استفاده قرار می گیرد. برای حالت چند هدفه با توابع c_max و d (مجموع انحراف از تحویل محصولات) نیز ابتدا مدل سازی ریاضی مساله انجام و یک الگوریتم پیشنهادی مبتنی الگوریتم ژنتیک چند هدفه ارائه می شود. نتایج الگوریتم پیشنهادی با دو الگوریتم معروف nsga-ii و spea-ii و همچنین روش ?-constraint مقایسه می شود.

این تحقیق به ارائه الگوریتمی برای حل مساله زمانبندی تولید کارگاهی انعطاف پذیر چند هدفه همراه با زمان آماده سازی وابسته به توالی که حالت توسعه یافته ای از زمانبندی تولید کارگاهی است، می پردازد. این مساله با در نظر گرفتن توابع هدف حداکثر زمان تکمیل، حداکثر بار کاری روی ماشین ها و مجموع بار کاری روی ماشین ها حل می شود. برای حل مسأله از رویکرد پارتو استفاده می شود که مجموعه جواب های بهینه پارتو را برای مسأله مورد بررسی ارائه می دهد. با توجه به ماهیت پیچیده مسأله که آن را در زمره مسایل np-hard قرار می دهد یک الگوریتم فراابتکاری چند هدفه بر مبنای روش جستجوی پراکنده برای حل آن پیشنهاد می گردد. به منظور تحلیل کارایی الگوریتم، آزمایشات عددی مورد استفاده قرار می گیرد و الگوریتم با الگوریتم های مشابه مقایسه می شود. نتایج عددی کارایی و مزیت الگوریتم پیشنهادی را نشان می دهد.

مکان یابی ایستگاه های بازرسی سبب افزایش کیفیت محصولات تولیدی با حداقل هزینه می شود. افزایش کیفیت محصول، یکی از مزیت های رقابتیِ فروش محصولات در برابر رقیبان تولیدی می باشد. در این تحقیق، مسئله مکان یابی بهینه ایستگاه های بازرسی در سیستم های تولید متوالی در نظر گرفته شده است. در این مسئله، بعد از تعیین ایستگاه های بازرسی، دو نوع بازرسی که عبارتند از: بازرسی صد درصد و بازرسی از طریق نمونه گیری تصادفی، بعد از ایستگاه های تولیدی قرار می گیرد. بیشتر محققین، بازرسی از طریق نمونه گیری را در حالت های بازرسی مدل خود قرار نداده اند که این امر سبب دور شدن از محیط واقعی خواهد شد. در مدل پیشنهادی، تخصیص انواع بازرسی با دو هدف حداقل کردن مجموع هزینه های بازرسی و حداقل کردن نرخ معیوب های خروجی از ایستگاه آخرِ تولید می باشد. هدف اکثر مدل های ارائه شده ی مسئله مکان یابی ایستگاه های بازرسی، حداقل کردن مجموع هزینه های بازرسی در نظر گرفته شده است. حداقل کردن نرخ معیوب های خروجی از ایستگاه آخر خط تولید به منظور اجرای آرمان تحویلِ صفر واحد محصول معیوب به مشتری در صورت درخواست مدیریتِ کنترل کیفیت می باشد. چند هدفه قرار دادن این مسئله از کارهای ابداعی می باشد که تابحال انجام نشده است. مدل پیشنهادی، توسط الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذراتِ چند هدفه، حل شده است. مثال های ارائه شده با هدف حداقل کردن مجموع هزینه های بازرسی به خوبی، قابلیت مدل ارائه شده ی این تحقیق را نشان می دهد. همچنین با استفاده از چهار معیار، کارائی الگوریتم پیشنهادی نشان داده می شود.

امروزه انجام عملیات ها بطور کارا برای بنگاه های تولیدی، به منظور باقی ماندن در بازار رقابتی جهانی ضروری است. تولیدکنندگان نیازمند پاسخ گویی سریع به نیازهای مشتریان و تولیدات با کیفیت بالا می باشند. ظهور تکنولوژی های جدید، بهبود پیوسته در کیفیت تولیدات و اتخاذ تکنیک های برنامه ریزی تولید پیشرفته این امر را میسر ساخته است. جریان محموله یکی از تکنیک های برنامه ریزی تولید است که بطور موثری به سرعت جریان مواد بین ماشین ها می افزاید و در نتیجه دوره ساخت را کوتاه می سازد. جریان محموله شامل تقسیم یک محموله(دسته) تولیدی از کارها به زیرمحموله های با اندازه کوچکتر و سپس درنظرگیری روی هم افتادگی در حین پردازش آنها است. ما در این پایان نامه یک مدل برنامه ریزی تولید کارگاهی انعطاف پذیر را با درنظرگیری جریان محموله توسعه می دهیم. به منظور حل موثر مدل، یک الگوریتم ترکیبی شامل جستجوی هارمونی و شبیه سازی تبرید پیشنهاد شده است. مثال های گوناگون برای نشان دادن تاثیرات جریان محموله روی دوره ساخت آورده شده و نتایج بدست آمده بسیار دلگرم کننده است.

در دنیای امروزی، برای کسب سود بیشتر که اصلی ترین هدف هر واحد تولیدی است، بطور روزافزون بر روی زمان تولید و کیفیت محصولات رقابت می شود. شرکت ها برای بقا در این محیط رقابتی شدید، دست به تولید محصولات و ارائه خدمات با کیفیت بالا در کوتاه ترین زمان ممکن می زنند. یکی از بزرگترین معضلات صنعت تولید وجود گلوگاههای مختلف در سیستمهای تولیدی است. شناسایی این گلوگاه ها و برنامهریزی بهینه آن، تاثیر بهسزایی در کاهش هزینههای عملیاتی، کاهش موجودی و همچنین افزایش خروجی تولید و افزایش بهره وری دارد. در سیستمهای تولید در دنیای واقعی، علاوه بر وجود گلوگاههای مختلف، به دلیل پویایی محیط های تولید، اطلاع دقیقی از پارامترهای سود، زمان پردازش، هزینه و ... در دسترس نیست و اغلب این پارامترها با عدم قطعیت مواجه اند. با توجه بهاینکه هر محصول از چندین مرکز کاری عبور میکند و همچنین غیر ثابت بودن زمانهای فرآیند و وجود گلوگاههای مختلف، سوال اصلی برای تعیین سیاستهای عملیاتی این است که چه محصولی، در چه زمانی و به چه میزان باید تولید گردد، به طوریکه توان عملیاتی و سود حاصل افزایش یابد. سربرنامه اصلی تولید ( mps) طرحی بسیار مهم در برنامهریزی و کنترل تولید است. کیفیت mps می تواند تاثیرات قابل توجهای بر قیمت تمام شده، ثبات زمانبندی و سطح خدماتدهی در یک سیستم تولیدی داشته باشد. بنابراین در این تحقیق به دنبال این هستیم که mps را در سیستمهای تولید چند گلوگاهی که زمان های فرآیند( پردازش)، زمان های آماده سازی و سود نیز در این محیطها از شرایط عدم قطعیت تبعیت میکند و فازی هستند، طراحی و مدلسازی کنیم.

در این تحقیق حل مساله تولید کارگاهی همراه با یک مرحله مونتاژ موازی مورد بررسی قرار گرفت. به علت پیچیدگی بالای مساله مورد بررسی برای حل مساله به صورت دقیق، تنها حل مساله با اندازه کوچک میسر می باشد. به همین دلیل از الگوریتم فراابتکاری جهت حل مساله مورد بررسی با اندازه های متوسط و بزرگ استفاده شد. به منظور کسب نتایج بهتر و پایدارتر از الگوریتم های فراابتکاری، از روش تاگوچی برای تنظیم پارامترهای این الگوریتم ها استفاده شد. همچنین نتایج محاسباتی عملکرد مناسب روش های فراابتکاری pso پیشنهادی و pso با ساختار spt موردنظر را نسبت به سایر الگوریتم ها در کسب جواب های با کیفیت و پایدار نشان داد. علاوه بر این مشاهده شد که الگوریتم pso با ساختار spt در مدت زمان کم تری قادر به بدست آوردن جواب های مورد نظر خواهد بود. همچنین نشان داده شد که الگوریتم فراابتکاری ga نسبت به سایر الگوریتم ها با زمان های محاسباتی کم تری به جواب های قابل قبول دست یافت. از طرفی طی انجام محاسبات مشاهده شد که الگوریتم pso(lpt) در تمام ابعاد مساله به نتایج محاسباتی ضعیف تری نسبت به سایر الگوریتم ها دست می یابد.

مقوله ی زمان بندی یک گستره ی وسیعی از مسائل مختلف زمان بندی با توابع هدف مختلف را در نظر می گیرد. یکی از توابع مهم که توجه زیادی به آن نشده است هزینه wip می باشد که با ارزشی که در فرآیند تولید کم یا زیاد می شود جمع می شود. در بسیاری از پروسه های تولیدی، کار و قطعات تولیدی به مواد خام اضافه می شود و ارزش wip افزایش می یابد و در نتیجه هزینه wip افزایش می یابد. برعکس برخی اوقات مانند تولیدات پیوسته ارزش wip در طول فرآیند تولید کاهش می یابد. این شرایط خاص در صنایع پالایش رخ می دهد که ارزش ماده خامی مثل نفت خام، بعد از یک فرآیند با کیفیت بالا ، به طور مثال با استخراج بنزین در طول اولین مرحله از فرآیند پالایش کاهش می یابد.در بسیاری از کارخانجات تولیدی ، کمینه کردن هزینه های wip به عنوان یکی از معیارهای مهم اندازه گیری عملکرد می باشد.یک تفاوت اساسی این مساله با مساله زمان بندی جریان کارگاهی کلاسیک این است که هزینه wip در این مساله در طول فرآیند تولید تغییر می کند.در این تحقیق یک مساله جریان کارگاهی جدید با 2 ماشین در نظر گرفته می شود که هدف کمینه کردن کل هزینه wip است. ما در این پایان نامه برای حل این مساله با توجه به پیچیدگی بالای آن، مساله را در چند حالت مختلف بررسی کردیم. سپس با الگوریتم بهینه سازی کلونی مورچگان مساله را با ساختار کدبندی ماتریسی کدبندی و حل کردیم . همچنین برای ارزیابی کارایی و عملکرد الگوریتم مورچگان، مساله را با روشهای حل دقیق مقایسه کردیم . مدل مساله را در نرم افزار gams کدنویسی کرده و مساله را با استفاده از حل کننده cplex حل کردیم و نتایج را با الگوریتم فرابتکاری مقایسه کردیم . نتایج به دست آمده نشان دهنده کارایی بالای روش حل الگوریتم پیشنهادی می باشد.

در این تحقیق مسأله ی تشکیل سلول احتمالی با ارائه سه مدل در چارچوب نظریه ی صف و با در نظر گرفتن قابلیت اطمینان بررسی می گردد. سه مدل مورد بررسی عبارتند از: مدل میانگین زمان انتظار، مدل میانگین بهره وری و مدل جابجایی های بین سلولی. مدل میانگین زمان انتظار با هدف ماکزیمم سازی قطعات درون سلول ها، مدل میانگین بهره وری با هدف ماکزیمم سازی احتمال مشغول بودن ماشین ها و مدل جابجایی های بین سلولی با هدف کمینه سازی جابجایی های بین سلولی مطرح شده است. در این مدل ها، ماشین ها به عنوان خدمت دهنده و قطعات به عنوان مشتری فرض می شود. به دلیل np-hard بودن مسئله ی تشکیل سلول روش های دقیق زمان بسیار طولانی برای حل نیاز دارند. بر این اساس دو الگوریتم ژنتیک و بهینه سازی توده ی ذرات تعدیل شده ای برای حل ارائه شد. از آنجا که کیفیت الگوریتم های فراابتکاری تا حد زیادی به پارامترها و عملگرهای انتخابی بستگی دارد، برای تنظیم پارامترها طراحی آزمایش ها صورت گرفت. برای ارزیابی الگوریتم های فراابتکاری، روش دقیق شاخه و کران نرم افزار لینگو استفاده شده است. جواب های حاصل از الگوریتم شاخه وکران و الگوریتم های فراابتکاری برای مسائل با اندازه های مختلف مورد مقایسه قرار گرفت. جواب های دو الگوریتم فراابتکاری هم توسط آزمون t مقایسه می شود.

مدیریت زنجیره تامین شامل مدیریت همزمان جریان های مالی، اطلاعات و لجستیک می باشد. مسئله مکانیابی – مسیریابی از زیر مجموعه های لجستیک است که در برنامه ریزی زنجیره تامین در اهداف استراتژیک، تاکتیکال، عملیاتی و در سیستم توزیع در زنجیره بالادستی و پایین دستی، نقش ایفا می نماید. این مسائل از دو قسمت مکانیابی و مسیریابی تشکیل شده است، که در برنامه ریزی استراتژیک بلند مدت، باید برای مکانهای کاندید تصمیم گیری گردد. برای تعیین مسیرهای وسایل نقلیه نیز در برنامه ریزی تاکتیکال تصمیم گیری شده و در نهایت برای تصمیم گیری میزان بارگیری و یا تخلیه در برنامه ریزی عملیاتی تصمیم گرفته می شود. حداقل کردن هزینه های مکانیابی- مسیریابی سبب کاهش هزینه های لجستیک و زنجیره تامین می شود. بدلیل تضاد در نوع تصمیم گیری و ماهیت مسئله، از مسائل دشوار بوده و بدین صورت تعریف می گردد:m دپو، n مشتری و k وسیله نقلیه موجود است بایستی n مشتری را به m دپو طوری تخصیص داده شود که هر وسیله نقلیه از دپو حرکت کرده و بعد از خدمت دهی به مشتریان با ایجاد تورهایی به دپو باز گشته بطوریکه: 1. تعیین تعداد دپو، 2. تعیین تخصیص مشتری ها به دپو ها و 3. تعیین مسیر کالا ها به مشتری ها مشخص گردند و تابع هدف مسئله مکانیابی-مسیریابی حداقل گردد. حل مسئله با روش دقیق در صورت بزرگ بودن تعداد مشتریان و مکانهای کاندید، کارایی پایینی خواهد داشت. در نتیجه محققان رویکردهای از قبیل ترتیبی، سلسله مراتبی و تکراری ارائه داده اند. رویکرد ترتیبی بدلیل یکپارچه نبودن و عدم ارتباط اطلاعات، بین فاز مکانیابی و مسیریابی دیگر منسوخ شده، و محققان با استفاده از رویکردهای سلسله مراتبی و تکراری و حل رویکردها با الگوریتم های فراابتکاری، سعی در بدست آوردن بهترین نتایج و مقایسه با مسئله های بین المللی می باشند. این پایان نامه مسئله مکانیابی – مسیریابی را از نظر نوع مدلسازی، رویکردهای حل و ابزار حل بررسی و طبقه بندی نموده و در ادامه مسئله مکانیابی – مسیریابی ظرفیت دار دپو و وسیله نقلیه را، مدلسازی نموده و با تولید تصادفی مسئله، با نرم افزار gams حل شده است. مسئله با رویکرد سلسله مراتبی بعلاوه فاز تولید جواب اولیه با الگوریتم سیستم کلونی مورچه کد نویسی شده و نتایج بدست آمده از مسئله تولید شده و مسئله بین المللی، بترتیب با نتایج روش دقیق و سایر الگوریتم ها مقایسه شده است.

زنجیره تامین شامل تمام کسب و کارها و واحدهایی است که به طور مستقیم یا غیر مستقیم تامین کننده و برطرف کننده ی تقاضای مشتری نهایی هستند. مدیریت زنجیره تامین، هماهنگی در تولید، موجودی، مکان یابی و حمل و نقل بین شرکت کنندگان در یک زنجیره تامین، برای دستیابی به بهترین ترکیب پاسخ گویی و کارایی برای موفقیت در بازار است. در این پایان نامه یک زنجیره تامین دو دوره ای یک تولیدکننده – یک خرده فروش را بررسی می کنیم. با به کار بردن سیاست های محافظت قیمت، برگشت میان عمر و پایان عمر یا تنها سیاست های برگشت میان عمر و پایان عمر به دنبال دستیابی به هماهنگی زنجیره تامین و همچنین وضعیت برنده-برنده بین تولیدکننده و خرده فروش هستیم. بر خلاف کارهای انجام شده ی قبلی در این پایان نامه نشان می دهیم که همیشه طرح محافظت قیمت، برگشت میان عمر و پایان عمر بهتر از طرح برگشت میان عمر و پایان عمر نیست و تحت برخی شرایط، طرح برگشت میان عمر و پایان عمر نیز می تواند منجر به وضعیت برنده - برنده شود. سر انجام درمی یابیم که با استفاده از سیاست کاهش-تا-حد می توان بهبود بیشتری در سود انتظاری کانال در سیستم متمرکز به بار آورد. به منظور بررسی نقش سیاست ها و عدم قطعیت تقاضا روی سود انتظاری کانال و سود تولیدکننده و خرده فروش از برخی تحلیل های عددی استفاده شده است که در قالب نمودار نمایش داده می شود.

هدف از این پژوهش مقایسه سیستم های تولید، فرآیندها و تکنولوژی جاری شرکتهای ولوو و رنو در شرکت سایپا دیزل ، به منظور تحلیل شکاف بین وضعیت موجود با مطلوب و تعیین اولویتهای بهبود بوده است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر جمع آوری داده ها از جمله تحقیقات غیر آزمایشی، پیمایشی بر مبنای رهیافت مطالعه درون موردی می باشد. جامعه این پژوهش خبرگان شرکت سایپا دیزل بودند. برای نمونه گیری از روش نمونه گیری طبقه ای متناسب با حجم جامعه بر اساس جدول گرجسی و مورگان استفاده شده و در نهایت 162 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند.نحوه گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای(مقالات و کتب معتبر داخلی و خارجی) و میدانی از طریق پرسشنامه محقق ساخته بوده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های «سیستم تولید» و «تکنولوژی» از روشهای آمار توصیفی و استنباطی مانند تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و به منظور اولویت بندی «فرآیند» از روش تحلیل سلسه مراتبی استفاده شده است. نتیجه این پژوهش نشان داد که در سیستم تولید، «اهداف سیستم تولید» بیشترین فاصله را تا وضعیت مطلوب دارد همچنین در فرآیند تولید و تکنولوژی به ترتیب باید«زیر فرآیند تدارکات مواد و خدمات» و «کارکنان» در اولویت توجه قرار بگیرند.

با در نظر گرفتن مناطق شهری و وجود 4 بیمارستان در شهر سنندج ابتدا مدل ریاضی با پارامترهای قطعی برای مکان استقرار با هدف حداقل کردن زمان رسیدن به محل و سپس انتقال بیمار به بیمارستان با توجه به منابع موجود(نیروی انسانی، آمبولانس و تجهیزات) به دست می آید و سپس حل مدل با استفاده از روش دقیق و نیز یک الگوریتم فرا ابتکاری ارائه خواهد شد

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

چکیده ندارد.

رقابت های شدید در صنایع خودروسازی موجب بوجود آمدن خودروهای جدید در بازار در فاصله های زمانی کوتاه خواهد شد. شرکتهای خودروسازی برای بقا نیازمند شناسائی بازار، طراحی و ارائه خودروهای جدید براساس نظرات مشتری هستند، زمان طراحی، طرح ریزی فرایند، تولید انبوه و ارائه به بازار در بدست آوردن بازار مهم است . طولانی شدن این زمان موجب از دست رفتن بازار خواهد شد. طرحریزی فرآیند یکی از فازهای مهم در تهیه خودرو جدید خواهد بود و وجود یک سیستم تضمین کیفیت برای نظارت بر فعالیتهای طرحریزی فرآیند بسیار حائز اهمیت است . بخش 9 استاندارد vda 6.1 بنام طرحریزی فرآیند الزاماتی را برای فاز طرحریزی فرآیند در صنایع خودروسازی ارائه کرده است که وجود یک سیستم که الزامات فوق را رعایت کند کمک فراوانی را در انجام بهتر و مطلوبتر فعالیتهای طرحریزی فرایند خواهد کرد. موارد مهم در بخش طرحریزی فرایند در استاندارد فوق عبارتند از برنامه ریزی توسعه فرایند، ارزیابی کیفی فرآیند و تایید کیفی فرایند که اهمیت آنها در فعالیت های طرحریزی فرآیند در صنایع خودروسازی روشن است . در این پروژه سیستم مناسب برای برآورده سازی الزامات بخش طرحریزی فرآیند استاندارد فوق در قالب مستندات دستورالعملها و فرمها ارائه شده است . به منظور برآورده سازی الزامات می بایستی منابع اجرای سیستم فوق در شرکت تهیه شده و سیستم به نحو مطلوب اجرا گردد.