چکیده: شهریار مندنی پور از نویسندگان نسل سوم داستان نویسی است، که هم چون نویسندگان هم نسل خود در عرصه ی داستان نویسی دست به تجربه و نوآوری زده است. با توجه به این که فهم کامل تکنیک ها و شگردهای رمان، با آگاهی از شالوده های نظریِ آن میسر می شود، در این پژوهش بر مبنای نظری عناصر داستان، رمان دلِ دلدادگی مورد تحلیل قرار گرفته است تا نوآوری های نویسنده در این حیطه نمایان شود. شگردها و عناصر داستانی از قبیل شخصیت، زمان و مکان، زاویه دید، روایت، روایت ریزبین، تعلیق، کشمکش و... مورد بررسی قرار گرفته اند. شهریار مندنی پور در زمینه ی به کارگیری سازه های داستان نویسی دست به ابتکار و نــــوآوری زده، که این استفاده ی بدیع از عناصر داستانی او را در زمره ی داستان نویسان نسل سوم قرار داده است که عمده ترین خصوصیتشان تجربه گرایی در این عرصه است. شیوه ی روایت در رمان دلِ دلدادگی از روال خطی زمان تبعیت نمی کند، که با درونمایه ی اثر همخوان است. زمان و مکان در این رمان در حین نشان دادن عملکرد شخصیت ها نمایان می شود که به خوبی آن را از انواع کلاسیک رمان متمایز می نماید. انتخاب زاویه دیدهای موازی نیز از خصوصیات جالب توجه این اثر است.شخصیت پردازی، نحوه ی ارائه ی گفت و گوها، به کارگیری لحن، جریان سیال ذهن، تک گویی درونی و در کنار هم قرار گرفتن اسطوره و واقعیت در این رمان از دیگر جنبه هایی است که آن را در حیطه ی رمان های نویسندگان نسل سوم قرار می دهد.

بر خلاف دیدگاه سنتی در مطالعات سبک شناختی ادبیات، در مطالعه ی حاضر فرض نگارنده بر این بوده است، که این دو شاخه ی علمی می توانند از یافته های یکدیگر به شکل مطلوبی بهرمند شوند. با چنین فرضی مطالعه ی حاضر بر آن است که نشان بدهد، از یافته های علم زبان شناسی می توان در تجزیه و تحلیل عینی تر زبان ادبیات بهر جست. در راستای تحقق این هدف در چهار چوب طرح پیشنهادی لیچ ( 1969) انواع هنجار گریزی های زبانی در چهار مجموعه ی «صدای پای آب»، «حجم سبز»، «ما هیچ، ما نگاه» و «مسافر» سهراب سپهری استخراج و تجزیه و تحلیل شد. پس از ارائه نتایج بدست آمده به صورت نمودار و جدول های آماری، پیشنهادهایی در مورد امکان و ضرورت انجام مطالعات مشابه بدست داده شد.

chapter i provides an overview of structural linguistics and touches upon the saussurean dichotomies with the final goal of exploring their relevance to the stylistic studies of literature. to provide evidence for the singificance of the study, chapter ii deals with the controversial issue of linguistics and literature, and presents opposing views which, at the same time, have been central to the development of linguistic approach to the study of the language of literature. chapter iii provides an overview of the functional taxonomy of language. included in the chapter are taxonomies provided by buhler, halliday and jakobson. the section dealing with jakobsons functional taxonomy of language is somewhat detaied due to the importance and comprehensive nature of his work. chapter iv touches upon the characteristic features of the language of literature in general and the language of poetry in particular. the chapter introduces the devices through which a literary writer distinguishes his language from the language of the man in the street. chapter v as the main body of the present work, presents the application of the theoretical notions discussed in the previous chapters to the turkish divan of shahriar, and provides a detailed account of the eight types of linguistically deviant structures explored in the divan. chapter vi provides in the form of diagrams the frequency of different types of deviant structures found in the divan. one diagram has been provides for each piece of poem analysed. further to this, a diagram has been provided which includes the frequency of the deviations in the whole divan. chapter vii summarizes the theoretical finding of the study and concludes with suggestions for further studies of similar kind in future.