نام پژوهشگر: فریبا مهرخو
فریبا مهرخو علی اصغر طالبی
کرم برگخوار چغندر، spodoptera exigua hübner (lep.: noctuidae) آفت مهم با دامنه میزبانی وسیع در ایران است. تأثیر نه رقم سویا (032، 033، hill، m4، m7، m9، m11، tms و zane) بر پارامترهای زیست شناسی، دموگرافیک، شاخص های تغذیه ای و فعالیتهای پروتئولیتیک آنزیم های گوارشی کرم برگخوار چغندر در آزمایشگاه تحت شرایط دمایی °c1 ± 25، رطوبت نسبی 5 ± 60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام گرفت. بیشترین و کمترین طول دوره مراحل نابالغ آفت به ترتیب روی ارقام hill (21/0 ± 56/24 روز) و 33 (14/0 ± 01/22 روز) بود. میانگین تخم های گذاشته شده توسط هر فرد ماده در طول عمر روی رقم 33 بیشترین میزان (20/1156 تخم در روز) را نسبت به سایر ارقام سویا داشت. بیشترین میزان نرخ خالص تولید مثل، نرخ ذاتی افزایش جمعیت به ترتیب 35/30 ± 75/636 (ماده/ماده/نسل) و 079/0 ± 374/0 (ماده/ماده/روز) روی رقم 33 به دست آمد. طول مدت زمان یک نسل و دو برابر شدن جمعیت نیز مربوط به رقم 33 بود. رقم 33 از نظر ترکیبات غذایی مطلوب تر و غنی تر از سایر ارقام بوده، به طوری که حتی تغذیه کمتر آن توانسته بود نرخ رشد نسبی (94/61 ± 50/7832 میلی گرم/میلی گرم/روز) لاروها را سبب شود، همچنان که بالاترین میزان بازدهی تبدیل غذای خورده شده و تبدیل غذای هضم شده مربوط به رقم 33 (88/3 ± 80/75 درصد) و (70/64 ± 20/94 درصد) بود. بهینه فعالیت پروتئولیتیک عصاره روده میانی لارو، با استفاده از آزوکازئین در ناحیه قلیایی (برابر 10-11) اتفاق افتاد. بررسی زایموگرام کازئین، وجود حداقل 6 باند پروتئینازی را در عصاره روده میانی لارو نشان داد و به ویژه وجود تریپسین پروتئینازها را مشخص ساخت. اگر چه بیشترین فعالیت پروتئولیتیک کل در لاروهای تغذیه شده با ارقام zane و bp بود، کمترین میزان فعالیت آنزیم تریپسین نیز روی این ارقام به دست آمد که به دلیل وجود مهارکننده سرین پروتئینازی تریپسینی (tlck) بود که منجر به ترشح بیشتر کیموتریپسین شده است. به طور کلی بررسی های انجام شده نشان دهنده وجود سرین پروتئینازهای تریپسین و کیموتریپسین در عصاره آنزیمی معده میانی لاروهای s. exigua است و در این میان تریپسین ها نقش بیشتری در فعالیت پروتئولیتیک کل برعهده دارند.
سعدیه محمدی فریبا مهرخو
شب پره مدیترانه ای آرد ephestia kuehniella (zeller)(lep:pyralidae) یک آفت مهم محصولات انباری با دامنه میزبانی وسیع است.تأثیر پنج میزبان مختلف غلات، شامل سه رقم گندم هما، میهن، زارع، رقم 704 ذرت و رقم ماکوئی جو بر پارامترهای زیستی و دموگرافی شب پره مدیترانه ای آرد در آزمایشگاه تحت شرایط دمایی °c 2±26 و رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 14 ساعت تاریکی و 10 ساعت روشنایی بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان داد که از نظر طول دوره های مختلف جنینی، لاروی، شفیرگی، حشره کامل شب پره روی میزبان های مختلف غلات اختلاف معنی داری وجود دارد. بیش ترین طول دوره جنینی با 57/0±65/3 روز روی گندم (رقم زارع) مشاهده شد. بیشترین و کمترین طول دوره لاروی به ترتیب روی گندم رقم زارع (00/1±81/46روز) و ذرت رقم 704 ( 35/0± 00/36) به دست آمد. طول عمر حشرات کامل نر، روی میزبان های مختلف بیشتر از ماده ها بود. نرخ بقا مراحل نابالغ آفت روی ذرت بیش ترین میزان (82/0) را نسبت به سایر غلات داشت. نتایج مطالعات پارامترهای تولید مثلی نشان داد که رقم 704ذرت، به دلیل بالا بودن پارامترهای تولید مثلی از جمله نرخ ناخالص بارآوری(a86/6±91/496)، نرخ خالص بارآوری(a53/4±72/289)، نرخ ناخالص تفریخ(a00/0±87/0) و نرخ خالص باروری(a28/8±40/343) از میزبان نسبتاً حساس در بین میزبان های مورد مطالعه بود. بالا بودن پارامترهای رشد جمعیت نظیر نرخ ذاتی افزایش جمعیت و نرخ متناهی افزایش جمعیت و کوتاه بودن مدت زمان یک نسل و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت لاروهای پرورش یافته روی میزبان ذرت بیانگر مناسب بودن این میزبان نسبت به میزبان های دیگر بود. نتایج تجزیه کلاستر بر اساس مجموع پارامترهای زیستی و دموگرافی نیز مکمل نتایج حاصله از تجزیه پارامترهای مذکور بود، به طوری که در دندروگرام حاصله، رقم زارع گندم در یک گروه جداگانه ای قرار گرفت.
مجید علیمحمدیان فریبا مهرخو
بااستفاده از سموم گیاهی نیمارین وسیرازین در ترکیب باخاک دیاتومه و کائولین و اسانس گیاهی سرو برعلیه پوره و تخم سفیدبالک گلخانه ای مورد بررسی قرار میگیردو باتوجه به طبیعی بودن این سموم و کاربرد بی رویه سموم شیمیایی ,احساس نیاز شدیدی در استفاده از بایوسایدها وجود دارد.
عبدالصمد زاهدی فریبا مهرخو
سفیدبالک گلخانه trialeurodes vaporariorum (westwood) (hemiptera: aleyrodidae) از آفات مهم محصولات کشاورزی در اکثر نقاط جهان می باشد. در این تحقیق میزان حساسیت مراحل مختلف زیستی سفیدبالک گلخانه در برابر پیری پیروکسی فن، تنداکسیر و سیرینول به تنهایی و در ترکیب با یکدیگر در شرایط گلخانه ای (2± 27 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 5 ± 65 درصد و 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی) مورد بررسی قرار گرفت. روش زیست سنجی مورد استفاده روش غوطه ورسازی برگ بود. میزان lc50 پیری پیروکسی فن برای حشره کامل، پوره و تخم به ترتیب 173/0، 116/0 و 315/0 گرم بر لیتر بود. میزان lc50 تنداکسیر و سیرینول بر روی مراحل فوق به ترتیب (084/0، 063/0 و 137/0) و (103/0، 083/0 و 181/0) گرم بر لیتر تعیین گردید. بر همکنش حشره کش های مذکور با یکدیگر پس از تعیین غلظت کشنده 25 درصد جمعیت آفت تعیین گردید. مرگ ومیر ناشی از اختلاط پیری پیروکسی فن با تنداکسیر برای حشره کامل، پوره و تخم سفیدبالک گلخانه به ترتیب برابر با 66/67، 50/74 و 60 درصد تعیین گردید. همچنین مرگ و میر ناشی از اختلاط پیری پیروکسی فن با سیرینول و تنداکسیر با سیرینول روی مراحل فوق به ترتیب (02/60، 62/63 و 55/53) و ( 32/55، 60 و 53/51) درصد برآورد شد. نتایج نشان داد که مرگ و میر ناشی از اختلاط هر کدام از حشره کش-ها با یکدیگر بیشتر از درصد تلفات ناشی از lc50 حشره کش های مذکور به تنهایی می باشد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که اختلاط این حشره کش ها خاصیت سینرژیستی دارد و با توجه به ارزان بودن عصاره های فراوری شده و سازگاری بیشتر آن با محیط زیست مخلوط عصاره های فوق با سموم قابل توصیه می باشد.