چکیده مولتیپل اسکلروزیس (ms) یک بیماری التهابی تخریب کنند? میلین سیستم اعصاب مرکزی است که به ناتوانی حرکتی و اختلال در عملکرد حواس منجر می شود. این بیماری معمولاً بین 20 تا 40 سالگی بروز می کند و میزان ابتلای به آن در زنان 6/1 تا 2 برابر بیش از مردان است. از نظر بالینی 4 فرم کلی برای این بیماری در نظر گرفته می شود: پیشرونده- اولیه، پیشرونده- ثانویه، پیشرونده- عود کننده و تشدیدیابنده- بهبودپذیر. هر چند علت اصلی و دقیق این بیماری هنوز شناخته نشده است ولی پژوهش های صورت گرفته جهت درک سبب شناسی ms، آن را به عنوان یک بیماری خودایمن معرفی می کند که عوامل ژنتیکی و عوامل محیطی اعم از هورمونی، شرایط جغرافیائی و عفونی در بروز آن نقش دارند. در بین عوامل عفونی نقش ویروسهایی مانند اپشتین بار ویروس و هرپس ویروس که می توانند عفونتهای پایدار و مزمن در انسان ایجاد کنند مورد بررسی قرار گرفته است. از میان باکتریها نیز نقش استرپتوکوکها، اسینتوباکتر، هلیکوباکتر پیلوری و همچنین کلامیدیا پنومونیه در القای خودایمنی و بروز ms مورد مطالعه قرار گرفته است. کلامیدیا پنومونیه یک باکتری گرم منفی است که به دلیل نقصان سیستم تولید انرژی به سلول میزبان وابسته است و انگل داخل سلولی است. هدف از این پژوهش، بررسی ارتباط احتمالی عفونت با کلامیدیا پنومونیه و بروز بیماری مولتیپل اسکلروزیس است. در این تحقیق، 71 نمون? مایع مغزی- نخاعی شامل 35 نمونه از بیماران مبتلا به ms و 36 نمونه از افراد مبتلا به سایر بیماریهای عصبی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی ارتباط بیماری ms و سابق? عفونت با کلامیدیا پنومونیه حضور igg علیه آنتی ژنهای این باکتری در مایع مغزی- نخاعی (csf) از طریق آزمون الایزا مورد آزمایش قرار گرفت. وجود dna کلامیدیا پنومونیه در مایع مغزی- نخاعی بیماران نیز با استفاده از pcr بررسی شد. برای انجام محاسبات آماری، از آزمونهای آماری mann-whitney وx^2 استفاده شد. نتایج بدست آمده از آزمون elisa با آزمون mann-whitney مورد بررسی قرار گرفت و تفاوت معناداری در بین دو گروه مورد مطالعه در این پژوهش نشان نداده نشد (05/0=? ،<85/0=p value) . اما نتایج حاصل از pcr نشان داد که درصد نمونه-های مثبت از نظر وجود کلامیدیا پنومونیه در بین نمونه های csf بیماران مبتلا به ms%23 بیش از مبتلایان به سایر بیماریهای عصبی است. وجود تعدادی نمونه که از نظر igg علیه کلامیدیا پنومونیه مثبت هستند ولی نتیج? pcr آنها منفی است نشان دهند? آن است که برخی از افراد در هر دو گروه، در طول دوران زندگی خود با باکتری کلامیدیا پنومونیه برخورد داشته اند و به همین دلیل در سیستم اعصاب مرکزی آنها علیه این باکتری آنتی بادی ساخته شده است ولی عامل باکتریایی پس از مدتی از csfبیماران توسط سیستم ایمنی حذف شده است و تیتر igg در مایع نخاع آنها همچنان بالا مانده است. تعداد بالاتر نمونه های مثبت در گروه ms، نشان دهند? آن است که سابق? عفونت با کلامیدیا پنومونیه می تواند بعنوان یک عامل در سبب شناسی بیماری ms در نظر گرفته شود.