نام پژوهشگر: شادی شفاعی

تاثیر نانوپودرآهن در فراهمی و توزیع شیمیایی cd، ni، pb و zn در یک خاک آهکی
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی 1389
  شادی شفاعی   امیر فتوت

ترکیبات آهن (به شکل صفر ظرفیتی و اکسید) به علت داشتن توانایی حذف یا کاهش آلاینده های متعدد آلی و معدنی به عنوان اصلاح کننده آلودگی محیط زیست به ویژه در محیط های آبی به کار می روند. مطالعات زیادی در مورد استفاده از آهن صفرظرفیتی به ویژه نانوذرات آهن در اصلاح خاک های آلوده به فلزات سنگین صورت نگرفته است؛ بنابراین با هدف بررسی تاثیر پودرهای آهن بر فراهمی فلزات نیکل، روی، کادمیوم و سرب در یک خاک آهکی آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار پودرهای آهن صفر ظرفیتی و اکسید آهن در اندازه نانومتر و میکرومتر در سه دوره زمانی 1، 2و 4 هفته و 2 تکرار به انجام رسید. نتایج نشان دادند به طور کلی غلظت عناصر سنگین قابل استخراج با dtpa در خاک تحت تیمار منابع آهن دار صفر ظرفیتی نسبت به خاک شاهد کاهش معنیدار داشت. غلظت نیکل، کادمیوم، روی و سرب به ترتیب 28، 32، 37 و 28 درصد کاهش در تیمار آهن صفرظرفیتی میکرومتر و 12، 0، 25 و 21 درصد کاهش در تیمار نانوذرات آهن صفرظرفیتی داشت. برخلاف انتظار اکسیدهای آهن باعث افزایش معنی دار فراهمی فلزات سنگین در خاک شدند (به استثناء نیکل) و این افزایش در مورد عنصر روی بسیار چشم گیر بود. هم چنین در بازه زمانی یک تا چهار هفته به استثناء فلز نیکل اختلاف معنی داری در غلظت سایر فلزات سنگین قابل استخراج با dtpa مشاهده نشد. بررسی توزیع شیمیایی فلزات سنگین در تیمارهای مختلف نشان داد تغییرات بخش محلول و تبادلی (به استثناء کادمیوم) و باقی مانده ناچیز و در موارد کمی معنی دار بود؛ در حالی که با توجه به کمبود ماده آلی خاک، این بخش تحت تاثیر تیمارهای منابع آهن قرار نگرفته بود. بخش های کربناتی و اکسیدهای آهن و منگنز تغییرات چشم گیری در اثر منابع آهن نشان دادند و نقش اصلی در فراهمی فلزات سنگین را در این پژوهش داشتند. به طور کلی در این مطالعه کارایی آهن صفر ظرفیتی میکرومتر در کاهش فراهمی فلزات سنگین بیش تر بود و تاثیر نانوذرات آهن صفرظرفیتی در محیط خاک چشم گیر نبود.