نام پژوهشگر: فیروزه صمیمی

مضامین قصر وحصر در نهج البلاغه
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه رازی - دانشکده ادبیات و علوم انسانی 1390
  فیروزه صمیمی   علی اکبر محسنی

در نهج البلاغه برای انتقال مفاهیم والا، اسلوب و شیوه های گوناگونی بکار گرفته شده است؛ که هرکدام از این اسلوبها، از ویژگی و کاربرد خاصی برخوردار است. قصر و حصر نیز، یکی ازاین شیوه ها برای بیان مقاصد است. روش قصر، یکی از مباحث مهم علم معانی، برای تأکید مضامین جمله هاست و عبارت است از اختصاص دادن چیزی به چیز دیگر به شیوه ای مخصوص و نفی ماسوای آن. هدف ما در رساله ی حاضر این است که روش مزبور را به طور دقیق در نهج البلاغه که یکی از مهمترین و شریف ترین میراث فکری امام علی علیه السلام محسوب می شود ، مورد بررسی قرار دهیم. با تأمل در خطبه ها، نامه ها و حکمتهای نهج البلاغه درمی یابیم که روش قصر و شیوه های گوناگون آن دراین کتاب گرانسنگ بکار رفته و در مضامین بسیار مهم اعتقادی، اخلاقی، اجتماعی – سیاسی بازتاب یافته است. درنهایت تحلیل روشهای اسلوب قصر به عنوان قوی ترین روش تأکید مضامین جمله ها ما را با بسیاری از دغدغه های فکری و اخلاقی مهم این امام همام آشنا می سازد. این پایان نامه شامل چهار فصل می باشد. 1.فصل اول: کلیات بحث؛ دراین فصل بیان و اهداف مسأله، فرضیات تحقیق و روش تحقیق و.. ارائه شده است. 2. فصل دوم: نگاهی گذرا به تأکید در ادبیات عرب؛ که شیوه ها و اسالیب متنوع و مختلف تأکید در ادبیات عرب را در برمی گیرد، به شکل مصداقی و نسبی مورد بررسی قرارگرفته است. 3. فصل سوم: قصروحصر؛ دراین فصل به تعریف قصر، اسالیب و روشهای آن و نیز انواع قصر وتفاوت آنها و... پرداخته شده است. 4. فصل چهارم: که به عنوان مضامین قصروحصر نهج البلاغه نام گذاری شده، سه بخش را دربردارد: بخش اول؛ مضامین اعتقادی، بخش دوم؛ مضامین اخلاقی و بخش سوم؛ مضامین سیاسی – اجتماعی را پوشش می دهد.