نام پژوهشگر: مهدیه آذین
مهدیه آذین محمد جوان
مقدمه: دمیلینه شدن، رویدادی پاتولوژیک و غیر معمول در سیستم عصبی است. معمولاً پس از دمیلینه شدن، رمیلیناسیون (پاسخ رژنریتیو خود به خودی) رخ می دهد که نمونه ای از توان ترمیم سیستم عصبی آسیب دیده توسط مشارکت سلولهای پیش ساز چندظرفیتی است. ms یک بیماری التهابی مزمن دمیلینه کننده سیستم عصبی مرکزی است که در آن الیگودندروسیت های میلین ساز هدف حملات التهابی و ایمنی قرار می گیرند. هیپوکمپ به شدت نسبت به صدمات مختلف از جمله بیماری ms آسیب پذیر و حساس است. این مطالعه با هدف ارزیابی تغییرات بیان ژن های mbp (نشانگر الیگودندروسیت های بالغ)، olig2 (نشانگر پیش سازهای الیگودندروسیتی)، gfap(نشانگر فعالیت آستروسیت ها) و nestin (نشانگر سلولهای بنیادی عصبی) و ارزیابی تغییرات ثبت پتانسیل های میدانی از سلولهای گرانولار شکنج دندانه دار به دنبال القای دمیلیناسسیون در هیپوکمپ انجام شد.روشها: این مطالعه بر روی موشهای نر بالغ نژاد اسپراگ-دالی با دامنه وزنی 280 تا 330 گرم انجام شد. موشها تزریق استریوتاکسیک سالین یا لیزولسیتین داخل هیپوکمپی دریافت کردند. بیان ژنهای mbp، olig2، gfap و nestin در روزهای 2، 7، 14 و 28 پس از تزریق ارزیابی شدند. با استفاده از دستگاه استریوتکس، الکترود تحریک دو قطبی و الکترود ثبت تک قطبی در هیپوکمپ راست قرار گرفت. ثبت پتانسیل های میدانی قبل از تزریق و در روزهای 2، 7، 14 و 28 پس از تزریق انجام شد.یافته ها: تفاوتی بین گروه های دریافت کننده سالین و بدون تزریق در بیان چهار ژن مورد مطالعه نبود. در روزهای 2 و 7 پس از تزریق، کاهش بیان mbp و افزایش بیان olig2، gfap و nestin مشاهده شد. در روز 28 بیان mbp تا سطوح کنترل افزایش و بیان olig2، gfap و nestin کاهش یافت. تغییرات معناداری در شیب پتانسیل پس سیناپسی تحریکی تجمعی یا در دامنه اسپایک تجمعی و نیز در روزهای یاد شده پس از تزریق سالین مشاهده نشد. در روز 2 پس از تزریق لیزولسیتین در پارامترهای مزبور کاهش معنادار مشاهده شد، اما پس از 28 روز این پارامترها افزایش یافته و تفاوت معناداری را با روز قبل از تزریق نشان ندادند.نتیجه گیری: یافته های ما وجود روندهای دمیلیناسیون و رمیلیناسیون را به دنبال تزریق موضعی لیزولستین به داخل هیپوکمپ نشان می دهد. به نظر می رسد سلولهای پیش ساز الیگودندروسیت و سلولهای بنیادی عصبی درونزاد در روند بازسازی میلین دخیل اند. همچنین یافته های به دست آمده حاکی از آن است که بین رخداد فرآیندهای دمیلیناسیون و رمیلیناسیون و تغییرات عملکردی در هدایت مسیر پرفورنت به سلولهای گرانولار شکنج دندانه دار همخوانی وجود دارد. تغییرات مشاهده شده در ثبت پتانسیل های میدانی، ممکن است شاخص عملکردی مناسبی برای فرآیندهای دمیلیناسیون و رمیلیناسیون محسوب شوند.