نام پژوهشگر: معصومه شمسی
معصومه شمسی فاطمه هادوی
کاملترین توالی رسوبات کرتاسه در شمال شرق ایران، در حوضه کپه داغ یافت شده است. سازند آیتامیر یکی از سازندهای کرتاسه پسین در حوضه کپه داغ است. این سازند از دو بخش ماسه سنگ زیرین و شیل بالایی تشکیل شده است. سازند آب دراز نیز یکی دیگر از سازندهای شرق حوضه کپه داغ است. این سازند در بالای سازند آیتامیر واقع شده و اساسا از شیل خاکستری و 3 تا 4 باند چاکی تشکیل شده است. تا کنون چندین مطالعه میکروپالئونتولوژی بر اساس فرامینیفرها در این حوضه انجام شده است. بر اساس این مطالعات، مرز بین دو سازند آیتامیر ـ آب دراز ناپیوسته گزارش شده است. هادوی و موسی زاده ( 1384)، نانوفسیل های آهکی سازند های آیتامیر ـ آب دراز را در برش شوراب مورد مطالعه قرار دادند و مرز بین دو سازند آیتامیر ـ آب دراز را پیوسته گزارش کردند. در مطالعه پیش رو، 81 متر از قسمت فوقانی سازند آیتامیر و 126 متر از قسمت تحتانی سازند آب دراز از برش کوه دو برادر برداشت شده است. این برش در شمال شرق مزدوران واقع شده است. تعداد 19 نمونه از قسمت بالایی سازند آیتامیر و 28 نمونه از قسمت تحتانی سازند آب دراز برداشت و پس از آماده سازی جهت مطالعات بایواستراتیگرافی بررسی شدند. بر مبنای مطالعات نانوفسیل های آهکی با استفاده از میکروسکوپ نوری پلاریزان، 14 خانواده، 29 جنس و 48 گونه، شناسایی و معرفی شدند. بر اساس نانوفسیل های بدست آمده برای برش مذکور، زون های cc16 – cc22 ، cc12 از زون بندی سیسینگ (1977)، پیشنهاد می شود. بنابراین سن برش مورد نظر، تورونین پسین ـ کامپانین پسین می باشد. عدم وجود سه بایوزون cc13 ، cc14 و cc15، نشان دهنده عدم رسوبگذاری و فرسایش و در نهایت وجود یک ناپیوستگی با سن کنیاسین پیشین ـ سانتونین پسین، در برش مورد مطالعه است. با توجه به حضور بایوزون cc17 در بخش فوقانی سازند آیتامیر و بخش تحتانی سازند آب دراز، می توان نتیجه گرفت که وقفه رسوبی بین این دو سازند وجود ندارد. با توجه به حضور فراوان گونه w.barnesae در نمونه های مطالعه شده در بخش بالایی سازند آیتامیر وکاهش آن در نمونه های مطالعه شده در سازند آب دراز و از آنجا که فراوانی این گونه در عرض جغرافیایی کم می باشد، می توان نتیجه گرفت که رسوبگذاری سازند آیتامیر در عرض جغرافیایی پایین تا متوسط بوده و نهشته های این سازند در محیطی کم عمق و ساحلی شروع و در ادامه، به سمت حوضه آب دراز بر عمق حوضه افزوده شده است.