نام پژوهشگر: فاطمه اسمعیل کاویانی
فاطمه اسمعیل کاویانی نادر شعبانی پور
بیش از نیمی از مهره داران را انواع ماهیان استخوانی تشکیل می دهند. یک ویژگی اصلی ماهیان استخوانی از نظر تکاملی ، موفقیت در مکانیسم تولیدمثلی آنها است که با شرایط متفاوت محیط آبی سازگار شده است. تخمک ماهیان استخوانی به وسیله لایه فاقد سلول به نام زونا ردیاتا(zr) احاطه می شود. مورفولوژی زونا ردیاتا بین گونه ها متنوع است و سازش به شرایط اکولوژیکی را منعکس می کند. جنبه های مورفولوژیک زونا ردیاتا برای اهداف تاکسونومیکی در ماهیان استخوانی مورد استفاده قرار می گیرد. در پژوهش حاضر ساختار زوناردیاتا(zona radiata) (zr) در تخمک zebrafish درمراحل مختلف رسیدگی تخمدان و رشد تخمک مورد مطالعه قرار گرفت. به این منظور جنس ماده zebrfish جمع آوری و هربار تخمدان در محلول بوئن تثبیت شد. نمونه ها پس از طی مراحل آماده سازی بافت توسط میکروسکوپ نوری و الکترونی مورد مطالعه قرار گرفتند. مطالعه مقاطع بافتی نشان داد که در zebrafish زونا ردیاتا در مرحله رشد ابتدائی ( مرحله i و ii) دیده نشد. در مرحله واکوئل های قشری(مرحلهiii) ، zr به صورت لایه نازک مشاهده شد. در مرحله زرده سازی (مرحلهiv) ضخامت آن افزایش یافته و در مرحله بلوغ (مرحله v) ضخامت آن کاهش می یابد. در اوایل مرحله iii شیارهای زونا ردیاتا شروع به تشکیل می کنند ، در مرحله زرده سازی شیارهای نرده ای به طور کامل تشکیل می شوند ، در اواخر این مرحله شیارها به تدریج شکل نرده ای حود را ازدست می دهند و در مرحله بلوغ این شیارها به طور کامل از بین می روند. درzebrafish هیچ فیلامنت چسبنده ای مشاهده نمی شود و سطح زونا ردیاتا صاف می باشد. کلمات کلیدی: zona radiata ، تخمک ، ماهی گورخری (zebrafish)