نام پژوهشگر: شکوفه ناصر
شکوفه ناصر غلامرضا بخشی خانیکی
حفظ ذخایر ژنتیکی و جلوگیری از فرسایش گونه های گیاهی، به ویژه گونه های بومی و در حال خطر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. فراسرمانگاهداشت یا نگهداری دردمای نیتروژن مایع (?c196-)، کارآمدترین روش ذخیره سازی طولانی مدت منابع ژنتیکی گیاهی با حداکثر ثبات فنوتیپی و ژنوتیپی است. این تکنیک برای نگهداری بذر، جنین، جوانه و سلول های گونه بومی smirnovia turkestana مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تولید مواد گیاهی (جوانه و کالوس) در شرایط درون شیشه ای، بذور سترون شده با هیپوکلریت سدیم %25/1، در محیط ms بدون هورمون با نصف غلظت سوکروز کشت شدند. محیط کشت ms با mgl-1 5/0 2ip: ، mgl-1 5/0 ba: و mgl-1 01/0 iba:، جهت ازدیاد شاخه ها انتخاب شد. به منظور تولید کالوس از دیسک های برگی، از محیط ms حاوی mgl-1 5/0 2,4-d: استفاده گردید. مواد گیاهی با استفاده از روش های انتقال مستقیم (برای بذر)، شیشه ای شدن و کپسوله کردن -آبگیری، پیش تیمارها و پس تیمارهای مختلف با موفقیت در دمای فراسرد نگهداری شدند. بذور در همه روش ها با % 100 زنده مانی، بازیابی شدند. بالاترین میزان زنده مانی جنین ها (%86) با پیش تیمار آبگیری در روش کپسوله کردن-آبگیری و بدون اختلاف معنی دار با روش شیشه ای شدن (%78) به دست آمد. از تیمار فراسرد توده های سلولی در همه پیش تیمارها و روش های به کار گرفته شده، زنده مانی %100 به دست آمد. جوانه ها نیز در هر دو روش شیشه ای شدن و کپسوله کردن -آبگیری با پیش تیمار آبگیری تدریجی برش های ساقه ( به طول یک سانتی متر) در دمای ?c 4-2، با بالاترین زنده مانی (100%) بازیابی شدند. با توجه به میزان بالای زنده مانی بذور، جنین، جوانه و سلول های این گونه تحت همه روش های فراسرد می توان نتیجه گرفت که روش به کار گرفته شده در میزان زنده مانی ژرم پلاسم دم گاوی نقش چندانی ندارد. اما با توجه به سهولت شیشه ای شدن، این روش به عنوان یک روش کارآمد جهت فراسرمانگاهداشت این گونه بیابانی پیشنهاد می شود.