چکیده «محکم و متشابه»، «نسخ» و «قرائات» از موضوعات مهم علوم قرآنی است. آیت الله معرفت در هر سه موضوع ضمن نقد دیدگاههای گذشته و رایج، به ارائه نظریاتی بدیع پرداخته اند. تعریف روشن از محکم و متشابه، تفاوت بین متشابه و مبهم، طبقه بندی تشابه به ذاتی و عرضی و ضابطه مند ساختن معانی تأویلی و باطنی، از جمله نوآوری های آیت الله معرفت در حوزه محکم و متشابه به شمار می رود. در موضوع نسخ، شاهد دو قرائت از نسخ در آثار آیت الله معرفت هستیم؛ قرائت نخست، پذیرش نسخِ مطلق، با رویکرد کاستن از شمار آیات منسوخ است و قرائت دوم، انکار نسخِ مطلق و توسعه ی نسخ در دو حوزه ی «نسخِ مشروط» و «نسخِ تمهیدی» است. در بحث قرائات، ایشان روایات «سبعه احرف» را از احادیث ضعیف دانسته که در صورت صحت نیز به «اختلاف لهجه ها» برمی گردد. همچنین ایشان «قرآن» و «قرائات» را دو حقیقت متمایز به شمار آورده و منشأ اصلی اختلاف قرائات را نیز اختلاف «مصاحف الأمصار» دانسته اند. ایشان با بررسی نقادانه ضوابط قرائت ابن جزری، تنها قرائت صحیح را «قرائت عامه المسلمین» می داند که نماینده آن قرائت «حفص بن سلیمان» است. کلید واژه ها: آیت الله معرفت، علوم قرآنی، محکم، متشابه، مبهم، تشابه ذاتی، تشابه عرضی، تأویل، باطن، نسخ، نسخ مطلق، نسخ مشروط، نسخ تمهیدی، قرائات، احادیث سبعه احرف abstract muhkam (clear verses) and mutashabeh (allegorical verses), naskh (abrogation) and qira’at (various recitations) are of the significant issues in quranic sciences. having criticized the previous and current views, ‘ayatullah ma’refat has developed new thoughts in the all three areas. as for the first issue, ma’refat has done four remarkable things: 1) making a clear definition of muhkam and mutashabeh, 2) explaining the differences between mutashabeh (allegorical) and mubham (ambiguous), 3) classifying mutashabeh into two kinds; innate mutashbeh and accidental mutashabeh, 4) developing criteria for ta’wil (inward meaning). regarding naskh, we have two readings in ma’refat’s works: 1) accepting absolute naskh with the approach of reducing abrogated verses, 2) denying the absolute naskh and developing conditional naskh and introductory naskh. concerning qira’at, ma’refat believes that the hadith so called sab’ah ahrof is a weak hadith. given it is a strong hadith, it refers to various accents that arab tribes has had at the time of the prophet. he holds that the qur’an and qira’at are two distinctive things and the latter mainly originate from the different copies of the qur’an sent to various cities by uthman. having criticized ibn jazari’s criteria for the standard qira’ah, he maintains that the majority of muslims kept the right qira’ah throughout the history. this qira’ah indeed was represented by hafs qira’ah. keywords: ‘ayatullah ma’refat, qur’anic sciences, muhkam, mutashabeh, mubham, innate mutashabeh, accidental mutashabeh, naskh, ta’wil, inward meaning, absolute naskh, conditional naskh, introductory naskh, qira’at, sabah ahruf hadiths.

در این پژوهش که به "بررسی اعجاز قرآن" اختصاص دارد برای اولین بار کوشش شده است تا با جمع آوری و بررسی تطبیقی دیدگاه های دو دانشمند بزرگ قرآنی، علامه طباطبائی; و آیت الله معرفت;، این ویژگی منحصر به فرد قرآنی به تفصیل – و البته با بضاعت نگارنده- تبیین شود. بنابر این فصول پنج گانه زیر طراحی شده است: درفصل اول، "کلیات" پژوهش است، که پس از بیان مسائل بنیادین پژوهش بانگاهی گذرا بر زیست نامه ی آن دو بزرگوار پرداخته شده است. آن گاه معنای لغوی واصطلاحی"اعجاز"بررسی شده است. از فصل دوم به بعد، کوشش شده است تا مهم ترین وجوه اعجازمعرفی و بررسی شود، که نخستین آن – بی تردید- "اعجاز بیانی"است؛ فصل دوم، اعجاز بیانی را از دیدگاه علامه و آیت الله در بردارد، که مفهوم، پیشینه، ابعاد و جنبه های اعجاز بیانی و در پایان مهم ترین شبهات این حوزه تحلیل و بررسی شده است. فصل سوم، به یکی دیگر از وجوه اعجاز، "اعجازعلمی"پرداخته شده است، در این میان علاوه بر بیان مفهوم، پیشینه، و نظریات علامه وآیت الله، سعی شده است تا نظریات مهم دیگر نیز به اشارت معرفی شود. به هر روی گستره ی وسیع آیت الله در پردازش، تبیین و ارائه ی شواهد کافی در میان مجموعه نگاران علوم قرآنی برجسته می شود. فصل چهارم، به یکی دیگر از جنبه های اعجاز؛ که البته شاید به راحتی نتوان برای آن پیشینه ای دامنه دار را جستجو کرد، یعنی "اعجاز تشریعی" پرداخته شده است. که باید آن را بیش تر در میان پژوهش های ارزنده و خجسته محققان معاصر جستجو کرد؛ علامه و آیت الله نیز بدان استدلال کرده اند، و آن را از برجسته ترین جنبه های اعجاز قرآن برشمرده اند. در نهایت در فصل پنجم "خاتمه ونتیجه گیری"، نتایج کلی پژوهش، که برآیند نظریات این دو اندیشمند قرآنی در "اعجازقرآن" منعکس شده است.

این پژوهش به آسیب شناسی تربیت اجتماعی ازنظر گاه قرآن وروایات می پردازد .ازآنجا که به سبب آسیب دیدن تربیت اجتماعی حریم های انسانی ومرزهای سلوک اجتماعی متزلزل می شود وحرمت شکنی ها وتباهی ها ظهور میکند تبیین وبررسی آسیبهای تربیت اجتماعی ضرورت دارد. این تحقیق درصدد پاسخگویی به چهار پرسش است .آسیبها وآفتها در تربیت اجتماعی در قالب چه موضوعاتی قابل بررسی است؟از دید گاه قرآن و روایات آسیب شناسی بینشی ،گفتاری ورفتاری تربیت اجتماعی چه مولفه ها و موضوعاتی را در بر می گیرد؟این پژوهش درشش فصل تنظیم شده وسیر حرکتی ما در این کار بدین صورت است:ابتدا به تبار شناسی واژگان پرداخته شده وآنگاه آسیبهای بینشی ،گفتاری ورفتاری مورد تبیین واقع شده است درمجموع یافته های پژوهش به اختصارعبارت از:تربیت اجتماعی کلیه آموزه های الهی ودینی است که موجب اصلاح رابطه انسان باخود ودیگران می شود وسرانجام انسان را به قرب الهی می رساند در نگاه قرآن وروایات انسان بر اساس فطرت خدادادی موجودی اجتماعی ست وچون اجتماعی بودن اوبر اساس بینش،گفتارورفتار اوشکل میگیرد لذا برای رسیدن به تربیت اجتماعی صحیح نیازدارد تا بینش، گفتار ورفتار خود را براساس ضابطه واصولی بنیان نهد تا مسئله تربیت اجتماعی حالت طبیعی خود راطی کند بنابراین چون رفتارهای انسان بر اساس بینش وشناختی است که او از مسائل دارد اگراین شناخت نادرست باشدآسیبها وآفتهایی را در بر خواهد داشت لذا شایسته است که اصول فکری وبینش انسان بر اساس ساختار صحیحی استوارگردد.

در قرآن کریم، بنی اسرائیل بیش از سایر اقوام مورد توجه قرار گرفته و داستان ها، انحرافات و کجروی های این قوم بارها و بارها در قرآن مطرح و افشا شده است. هدف قرآن از بیان شرح حال امت های گذشته، خصوصاً بنی اسرائیل، عبرت آموزی مسلمانان از آن داستان هاست. درپژوهش حاضرتلاش شده است، ضمن معرفی قوم یهود و نگاهی گذرا به تاریخچه این قوم با استناد به آیات و برخی روایات معتبر دیدگاه قرآن کریم نسبت به این قوم و جایگاه ویژه ی آنها در آیات و سوره های متعدد قرآن مورد کنکاش قرار گیرد. سرآغاز پیدایش این قوم در سوره یوسف آنگاه که آن حضرت بعد از تمکّن در مرکز تصمیم گیری حکومت مصر از برادران و خانواده خود برای آمدن به آن سرزمین دعوت به عمل آورد،به خوبی بیان شده است. سرانجام پس از چالش با فرعونیان و خروج آنها از مصر و سرگردانی در صحرای سینا و باز گشت به سرزمین موعود ودرنهایت پایان این قوم که آن نیز در سوره اسراء مطرح شده است. یهود علی رغم امتیازات ونعمت های فراوانی که خداوند به آنان ارزانی داشت، ازجمله اعطای حکم، نبوت، کتاب، روزی پاک و... که درقرآن نیزبه آن اشاره شده است، جایگاه خودرا ازدست داده وبه قومی منحرف تبدیل گشتند. در برابر انحرافات آن ها درابعاد مختلف اعتقادی،اخلاقی، علمی و...خداوندآنان را ازاوج عزت وفضیلت به ذلت وسرافکندگی مبتلاساخت وسزاوارغضب پروردگارگشتند.

پژوهش حاضر؛ به بررسی «آثار و پیامدهای کتمان حق از دیدگاه آیات و روایات» پرداخته است. کتمان حق با مصادیق: کتمان علم، شهادت و کتمان هرگونه ارزشی، به عنوان یکی از عوامل فرهنگی زمینه ساز گناه در قرآن کریم و روایات به شدت مورد مذمت واقع شده است؛ که بستر مهمی در ایجاد انحراف و مقابله با حق و ارزش های الهی معرفی شده است. بدین روی؛ در قرآن کریم و روایات فراوانی از آن شدیداً نهی شده است. از آنجایی که انسان به طور فطری؛ خواهان حق و سعادت است کسانی که حق را کتمان می کنند، در واقع جامعه بشریت را از سیر تکاملی فطری آن باز می دارند. بنابراین اظهار و بیان حقایق می تواند نسل هایی را برای همیشه از ضلالت و گمراهی نجات دهد. در این پژوهش ابتدا کتمان حق را از دیدگاه آیات و روایات بررسی می کنیم و سپس به آثار و پیامدهای کتمان حق از دیدگاه آیات و روایات می پردازیم.

چکیده پژوهش حاضر به معرفی چشم زخم، درمان های معنوی ارائه شده برای چشم زخم ونیزارتباط معنادار بین چشم زخم و حسادت از دیدگاه قرآن و روایات خواهد پرداخت.هدف کلی پژوهش حاضر؛ شناخت حقیقت چشم زخم، و اثبات خرافی بودن یا نبودن این پدیده با توجه به آیات قرآنی و روایات اسلامی موجود می باشد. هدف دیگر پژوهش حاضر تلاش در جهت ارتقای سطح آگاهی مردم نسبت به پدیده چشم زخم در جامعه می باشد. سوالات و فرضیه های پژوهشی این تحقیق شامل چهار محور مهم می باشند. محور اول بررسی ماهیت و حقیقت چشم زخم از منظر قرآن و روایات است. محور دوم بررسی ماهیت و حقیقت حسادت از دیدگاه قرآن و روایات می باشد. محور سوم تبیین کننده ی ارتباط حقیقی بین دو پدیده ی چشم زخم و حسادت از منظر قرآن و روایات می باشد و محور چهارم به بررسی و تبیین راهکارهای درمانی معرفی شده جهت درمان چشم زخم و حسادت از منظر قرآن و روایات می پردازد. روش پژوهشی مورد استفاده جهت جمع آوری اطلاعات روش توصیفی- کتابخانه ای می باشد. مراد از اصطلاح توصیفی بودن در این روش اینست که محقق صرفاً به گزارش اطلاعات حاصل از پژوهش های انجام شده می پردازد بدون آن که ابتدائاً راجع به آنها هرگونه قضاوت یا اظهار نظری بنماید و اصطلاح کتابخانه ای بودن دلالت بر مراجعه مستقیم به کتابخانه و استفاده از منابعی همچون کتب مرجع و غیر مرجع و نیزاستفاده از سایت ها ونرم افزارها ومقالات مختلف که در دسترس می باشنددارد. نتایج حاصل از مطالعه، مقایسه و تجزیه و تحلیل آیات نورانی قرآن، روایات اسلامی و نظرات اندیشمندان اسلامی و غربی گذشته و معاصر نشان می دهد که پدیده چشم زخم از منظر قرآن واقعیتی انکار نشدنی است ولی آیات مستقیمی در این خصوص یافت نشد. لازم به ذکر است که با توجه به منابع موجود بسیاری از اندیشمندان اسلامی به حقیقت این پدیده اذعان دارند. در خصوص حسادت، آیات و روایات مستقیم و غیر مستقیم متعددی واقعیت این پدیده را اثبات نمودند. همچنین معناداری ارتباط بین پدیده چشم زخم و حسادت با استناد به آیات و روایات متواتری اثبات گردید. نتایج این پژوهش همچنین وجود راهکارهای درمانی معرفی شده ی موثری را در قرآن کریم و روایات اسلامی برای چشم زخم تایید می نماید. تبیین بیشتر فرضیه ها و سوالات پژوهشی در متن پژوهش ارائه خواهد شد. کلید واژه : چشم زخم، حسادت، رابطه و درمان، قرآن و روایات

این پایان نامه که با عنوان بررسی روایات تفسیری امام صادق علیه السّلام درتفسیرقمی گردآوری شده می باشد. دراین تحقیق درباره زندگانی علمی وقرآنی امام صادق علیه السّلام چگونگی اوج ترویج روایات تفسیری درزمان ایشان وتربیت شاگردان قرآنی وشرح حال راویان این روایت ها وهمچنین زندگی نامه وجایگاه علمی وتفسیری علی بن ابراهیم قمی مطالبی آورده شده است. همچنین روایات امام صادق علیه السّلام در اجزاء20الی 24 تفسیر قمی ازنظر سندی ودلالی مورد بررسی قرار گرفت .