نام پژوهشگر: زهرا جعفری یزدی
زهرا جعفری یزدی ملک سلیمانی مهرنجانی
سلول های بنیادی مزانشیم مغز استخوان(mscs)، سلول هایی چندتوان هستند که توانایی تمایز به سلولی دیگر مانند استئوبلاست، کندروبلاست و آدیپوسیت را دارند. آرسنیک شبه فلزی است که از طرف آژانس سرطان شناسی جزء گروه i کارسینوژن های انسانی طبقه بندی شده است.مطالعاتی که تا کنون در مورد تاثیر سدیم آرسنیت بر روی سلول های مختلف انجام گرفته همگی اثر این نمک را در غلظت های بیشتر از غلظت مجاز ppm 10 و در کوتاه مدت بررسی کرده اند. با توجه به وجود سدیم آرسنیت بعنوان یک آلاینده زیست محیطی بخصوص در جوامع صنعتی و تماس مداوم انسان با آن از طریق آب و مواد غذائی تاثیر دوز پایین در مدت زمان طولانی این آلاینده بر mscs و میزان تمایز به استئوبلاست بررسی شد. پس از استخراج و کشت mscs رت بالغ،سلول های پاساژ 3 طی 21 روز در معرض دزهای مختلف سدیم آرسنیت(sa)(001/0 تا 100 نانومولار)قرار گرفتند و توانایی حیات سلول ها از طریق تست تریپان بلو و mtt ارزیابی شد.در ادامه دوزهای 8/0 و25 نانومولار برای ادامه کار انتخاب شد. توان تکثیر سلول ها به وسیله تست cfcو pdn سنجیده شد.مورفولوژی سلول ها توسط رنگ های فلورسنس و وقوع آپوپتوزیس توسط تست های dna ladder، کاسپاز، کامت و تانل ارزیابی شد. تاثیر sa بر میزان تمایز استئوبلاستی mscs از طریق تست های mtt، آلیزارین رد، سنجش میزان رسوب کلسیم و میزان فعالیت آنزیم آلکالین فسفاتاز ارزیابی شد.نتایج نشان داد دوز کم سدیم آرسنیت طی21 روز موجب کاهش توانائی زیستی mscs و کاهش میزان تمایز استئوبلاست شد.کاهش توانائی زیستی در نتیجه آپوپتوزیس وابسته به کاسپاز بود.تماس طولانی مدت با دوز کم این آلاینده می تواند بقای سلول های بنیادی بالغ موجود در بافت های مختلف را تحت تاثیر قرار دهد.در ادامه این تحقیق پیشنهاد می گردد در محیط ها و شهر های صنعتی احتمال بروز بیماری هائی مانند پوکی استخوان و رابطه آن با این آلاینده مورد بررسی قرار گیرد.