پژوهش حاضر به منظور ساماندهی و حفاظت از منظر طبیعی بستر حفاظت شده آبشار مارگون فارس به مثابه اثر طبیعی ویژه و برجسته استان فارس و به عنوان اکوسیستم زنده، پویا و حیات بخش منطقه مارگون بر مبنای اصول طراحی منظر پایدار در مناطق حفاظت شده، شکل گرفته است تا از این رهگذر علاوه بر ارتقاء کیفیت محیط طبیعی بستر، موجبات انگیزش حضور هر چه بیشتر گردشگران به این بسترها را فراهم آورد. روش تحقیق پژوهش حاضر از نوع توصیفی-تحلیلی در بستری از مطالعات کتابخانه ای است که در آن هدف، ارائه و تدوین اصول و معیارهای طراحی منظر در بستر آبشار های طبیعی و بسط اصول تعیین شده در محدوده مطالعاتی می باشد. در فرآیند ارائه این اصول و در جهت دستیابی به نقاط ضعف، قوت، فرصت ها و تهدیدهای منطقه، نخست به تحلیل و بررسی ویژگی های کالبدی، فرهنگی، تاریخی، اجتماعی، اکولوژیکی و اقلیمی محدوده مورد مطالعه با توجه به اسناد مستدل از جمله ، عکس های هوایی، نقشه ها و گزارشات موجود از منطقه در گذر زمان مورد ارزیابی قرار گرفته است. سپس با تحلیل و بررسی جریان ها و ساختار موزاییک منظر طبیعی آبشار مارگون فارس، آشفتگی های حال حاضر این منظر شناسایی شده است. در نهایت با تأکید به یافته های به بدست آمده از تحلیل و ارزیابی اکولوژی منظر این منطقه و دست یابی به ترجیحات بازدیدکنندگان بومی و غیر بومی منطقه برای حضور در سایت حفاظت شده مارگون، از طریق تهیه ی پرسش نامه، عکس برداری و مشاهده و تعیین میزان سازگاری فعالیت های انجام شده ازسوی این دو گروه با جاذبه های طبیعی بستر، پیشنهادات طراحی در زمینه حفاظت و ارتقاء تمامی ارزش های اکولوژیکی این بستر داده شده است.

راهکارهای مرمتی در گستره های طبیعی در مقیاس منظر صورت می پذیرد. مقیاسی که با سنجش بستر مطالعاتی در ابعاد فضایی (محلی، منطقه ای، ملی) از یک سو و بررسی تغییرات حادث شده آن منظر در بستر زمان از سویی دیگر در ارتباط است، تا از این طریق با برنامه ریزی هدفمند و ارایه روش متناسب میزان مداخلات انسانی مورد نیاز را جهت بازیابی ویژگی های ارزنده بستر تعیین کند. این روش مرمتی که در قالب مرمت مقیاسی منظر تجلی می یابد، بر ارزیابی ویژگی های فیزیکی و اکولوژیکی بستر تأکید دارد. از این رو هدف اصلی در رساله حاضر، ارایه روش مرمت منظر در مقیاس منظر بر مبنای رویکرد اکولوژی منظر در مناظر طبیعی و اولویت بندی انگاره های موثر بر این روش در فرآیند مرمت منظر است. در راستای دست یابی به هدف اصلی رساله، از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی در بستری پیمایشی بهره گرفته شده است. در این پژوهش در جهت دست یابی به تعاریف پایه و رویکرد های نظری به تحلیل و بررسی اطلاعات به دست آمده از مرور متون، اسناد کتابخانه ای و منابع اینترنتی پرداخته شده است. در گام بعدی با توجه به اینکه بخشی از این تحقیق یک تحقیق همبستگی و از نوع پیمایشی است، از پرسش نامه و مصاحبه عمیق از متخصصان حوزه طراحی منظر، طراحی محیط و محیط زیست انجام شده است. در گام بعدی جهت تعیین میزان روایی و پایایی تحقیق، روش مرمت منظر در 3 منطقه اکولوژیکی/جغرافیایی ایران توسعه داده شده و در نهایت با پالایش نتایج به دست آمده در مراحل قبل، نتیجه نهایی ارائه شده است. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که روش مرمت منظر بر پایه مراحل پنچ گانه 1-پیمایش و مشاهده دقیق، 2- ارزیابی در مقیاس منظر، 3-شناخت و ادراک اکولوژیکی، 4- طراحی و اقدام و در نهایت 5- مدیریت و کنترل صورت می پذیرد. این روش که با عنوان روش sardm نام گذاری گردیده، بر حضور طراح به عنوان فرد مقیم در مناظر مطالعاتی جهت ادراک صحیح از روابط و سیرکولاسیون فضایی عناصر ساختاری منظر تأکید دارد و امکان تحلیل و ارزیابی منظر در بعد فضایی و توالی زمانی، تطبیق ارزیابی ها با نتایج حاصل از پیمایش و در نهایت ادراک اکولوژیکی طراح از پویایی و پیچیدگی های موجود در مناظر را فراهم می آورد. انگاره های موثر بر فرآیند مرمت منظر در این روش شامل هشت انگاره اکولوژیکی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، آموزشی، مداخلاتی، بصری و تحلیلی می باشند که یافته های حاصل از نتایج تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نشان می دهد که انگاره های اکولوژیکی با tvalue:0. 790، انگاره های تحلیلی با tvalue:-1.447، انگاره های فرهنگی با tvalue:1.479 ، انگاره های سیاسی با tvalue:-3.188، 5- انگاره های ارزیابی بصری با tvalue:.116، 6- انگاره های آموزشی با tvalue: -2.966، 7- انگاره های اقتصادی با tvalue:-8.355، 8- انگاره های مداخلاتی با tvalue: -22.797 به ترتیب در اولویت اول تا هشتم قرار دارند.