یکی از گویش هایی که به صورت علمی ثبت نشده و در شرف از بین رفتن است، گویش آبادانی می- باشد. نگارنده بر آن است که در تحقیق حاضر به توصیف قاعده بنیاد نظام واجی گویش آبادانی بپردازد. در این پژوهش مواد زبانی از طریق پرسشنامه و مصاحبه گردآوری و آوانویسی شده اند، و نظام آوایی به شیوه ی استاندارد نگارش شده است. همچنین از منابع کتابخانه ای برای جمع آوری داده های مورد نیاز در ارتباط با مبانی نظری و پیشینه تحقیق استفاده شده است. از تحلیل تحقیق حاضر، گوناگونی های آوایی در سطح بازنمایی آوایی وبرخی از قواعد که از ویژگی های بارز این گویش است، مشخص می شوند. سپس عناصر سطح بازنمایی زیرین و واج های منحصر به فرد گویش آبادانی معرفی شده اند. مرحله ی بعد به قواعد واجی که سازنده ی هویت متمایز تلفظی این گویش اند، پرداخته است. در نهایت با توجه به میزان گرایش این گویش به فرایند های واجی، قواعد واجی از قبیل همگونی، ناهمگونی، قلب، حذف وغیره، در یک نظام سلسله مراتبی بسامد ارائه شده اند.