نام پژوهشگر: ملیحه اسکندری تربقان
ملیحه اسکندری تربقان مسعود فریدونی
مطالعات درد در حیوانات آزمایشگاهی با نگرانی های اخلاقی روبروست, لذا انجام تحقیقات درد در بی مهر گان به ویژه حشرات مورد استقبال محققان قرار گرفته است. در این تحقیق مگس سرکه به عنوان مدل درد و جایگزین خوبی به جای مهره داران بکار برده شد و اثرات درد و بی دردی کپسایسین، عصاره فلفل قرمز، مرفین و آسپیرین نیز بررسی شد، لارو سن 3 و مگس بالغ تیپ وحشی استفاده شد. آستانه و شدت پاسخ به درد حرارتی (روش hot plate) در دماهای مختلف و درد شیمیایی (روش writhing) درغلظت های مختلف اسید استیک، کپسایسین و عصاره هیدروالکلی فلفل قرمز سنجش و پاسخ پیچ وتابی لارو در گروه های مجزا (n=7) ثبت شد. پاسخ مگس سرکه بالغ نیز به روش hot plate در دماهای مختلف ارزیابی و مدت زمان استقرار مگس روی صفحه داغ ثبت شد(n=10). همچنین اثر غلظت های مختلف مرفین و آسپیرین روی درد مورد بررسی قرار گرفت. با توجه به این که دوزهای فوق العاده ناچیز مرفین باعث بروز پردردی در مدل درد حرارتی شیمیایی شدند، اثر oseltamivir در رفع پردردی ایجاد شده به وسیله دوزهای ناچیز مرفین بررسی شد. در آزمایشی تحمل به اثر بی دردی مرفین mg/lit300 در مگس بالغ و همچنین از طرف دیگر تاثیر مرفین در دوران جنینی در مگس بالغ بررسی شد. افزایش دما، غلظت اسید، کپسایسین و عصاره فلفل قرمز باعث افزایش حرکات پیچ وتابی لارو می شود. در مگس بالغ افزایش دما باعث کاهش زمان تحمل حرارتی روی صفحه داغ می شود. در مدل های ذکر شده، افزایش غلظت مرفین و آسپیرین، اثر ضددردی معنی داری نشان دادند. oseltamivirاثر پردردی ایجاد شده به وسیله دوزهای ناچیز مرفین را معکوس می کند. به دنبال تجویز مرفین mg/lit200 به مدت چندروز) نسبت به اثر ضددردی مرفین mg/lit300 تحمل ایجاد می شود. بر طبق نتایج، ییشنهاد می شود که مگس سرکه می تواند به عنوان مدلی برای ارزیابی درد و داروهای ضد دردی بکار رود. احتمالا کانال painlessمگس (مشابه کانال trpa1پستانداران) در انتقال درد حرارتی و شیمیایی نقش دارد و مرفین اثر خود رااز طریق پروتئین gi وآسپیرین از طریق مهار 2 cox مگس اعمال می کند. احتمالاً کپسایسین و عصاره فلفل قرمز نیز از طریق کانال painless اثرات پردردی خود را اعمال می کنند، اما چون اثرات مستقیم کپسایسین ده ها مرتبه از عصاره فلفل بیشتر بوده، ممکن است بتوان برای جستجوی عوامل بی دردی بالقوه در عصاره هیدروالکلی فلفل پیشنهادی مطرح نمود. زمانی که گیرنده های اپیوئیدی به مدت طولانی در معرض اپیوئیدها قرار گیرند، وابستگی و تحمل به اثر بی دردی مرفین ایجاد می شود. تحمل به مرفین می تواند به وسیله درونی شدن گیرنده های اپیوئیدی µ و متعاقب آن غیر حساس سازی گیرنده اپیوئیدی ایجاد شود.