نام پژوهشگر: حسن زهره وندی

مطالعه توزیع زمانی و مکانی بارش روزانه استان همدان
thesis وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه زنجان - دانشکده علوم انسانی 1389
  حسن زهره وندی   حسین میر موسوی

چکیده شناخت نظام تغییرات زمانی- مکانی بارش ، برنامه ریزی و به تبع آن چیرگی بر محدودیت منابع آب را افزایش داده، خسارات حاصل از اتلاف آب یا خشکسالی را کاهش می دهد. استان همدان در منطقه خشک و نیمه خشک کشور قرار دارد و شناخت نحوه توزیع زمانی_مکانی بارش می تواند برنامه ریزان را در مقابله با ناهنجاری های آن یاری نماید از این رو پژوهش حاضر برای دست یابی به این مقصود، تواتر و تداوم روزهای بارانی استان همدان را براساس قوانین احتمالاتی، به صورت فرایندهای تصادفی و با استفاده از تکنیک زنجیره مارکوف مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت. برای دستیابی به این مقصود از آمار بارش روزانه هفت ایستگاه در استان همدان بهره گرفته شد. آمار مزبور براساس ماتریس شمارش تغییر حالت روزهای بارانی و فاقد بارش مرتب شده، سپس ماتریس احتمال تغییر وضعیت بر اساس روش x2 و آزمون علیه روند اسپیرمن محاسبه گردید. با توان های مکرر این ماتریس، احتمال پایا و دوره بازگشت روزانه هر یک از دو حالت بارش و خشکی برآورد شد. و دوره های بازگشت خشکی 3، 4، 5، 6 و 7 روزه در طول سال برای تمامی ایستگاه های استان همدان برآورد گردید. همچنین احتمال دوره های خشکی های 3، 4، 5، 6 و 7 روزه برای52 هفته سال برآورد شد. سپس مقداراحتمالی بارش 52 هفته سال برآورد گردید نتایج نشان می دهد که بیشترین احتمال وقوع روزهای خشک متوالی، خشکیهای 3 روزه می باشد و کمترین احتمال وقوع، خشکی متوالی 7 روزه می باشد. همچنین، بالاترین احتمال وقوع بارش و مقدار بارش درهفته های اول زمستان و بهار قرار دارد. ودر مجموع این دو فصل دارای بالاترین مقدار واحتمال رخداد بارش می باشند. ودر نهایت مشخص شد تفاوت قابل توجهی بین، مقدار و احتمال بارش، ایستگاه های استان وجود دارد. کلمات کلیدی: روز بارانی، زنجیره مارکوف، احتمال پایا، روش x2، استان همدان.