چکیده هنر هر قوم، بازتاب فرهنگ، آداب و رسوم و نوع معیشت آن قوم است و صنایع دستی، اساس تشکیل فرهنگ یک کشور و نقطه ی تلاقی هنر و صنعت است. در این راستا سفالینه ها امین ترین راوی از دیار کهن محسوب شده که طرح و نقش اجرا شده روی آن ها، بازتاب عقاید، فرهنگ و توتم مردم آن منطقه بوده و حکایت از ناگفته ها و اسطوره های مردم آن منطقه دارد. به طبرستان، باوجود برخورداری از پیشینه ی تاریخی غنی از دوران پارینه سنگی تا به امروز، از سوی پژوهشگران بومی و غیر بومی آن گونه که در خور است، پرداخته نشده و مورد عدم توجه کافی قرار گرفته است. طبرستان نیز در قرون 4 و 5 ه.ق، با موازات سایر شهرهای بزرگ ایران، پیشرفت هایی در زمینه ی شهرسازی، معماری و هنر به خصوص در عرصه ی سفالگری نمود. سفالینه های طبرستان قرون 4 و 5 ه.ق که عمدتا به سفال ساری مشهور بودند، سبک و شیوه ای خاص را به سفالگری ایران معرفی نمودند : سفالینه های رنگارنگ با لعاب گلی روی زمینه ی سفید. غالب نقوش را پرندگان شامل هد هد،کبوتر، طاووس تشکیل داده و از چارپایان گاو، بز و اسب و از حیوانات دریایی، ماهی را به تصویر کشیده است که در تجربه ی زیست سفالگر وجود داشته و بر روی این سفالینه ها به صورت مسبک پیاده شده است. از ویژگی های خاص سفال این منطقه، وجود نقطه چین های سفید دور نقوش می باشد. فرم سفالینه ها از نوع ظروف کاربردی به شکل کاسه و بشقاب سفالی از جنس خاک رس قرمز، خاص منطقه طبرستان با پوششی از انگوب سفید تا شیری رنگ می باشد. تکنیک از نوع نقاشی زیرلعابی و طراحی نقوش رنگارنگ روی زمینه ی سفید با ترکیب رنگ های سبز، سفید، قهوه ای، قرمز، سیاه و زرد تشکیل می دهد. نکته ی جالب توجه که در این سفال ها به چشم می خورد، زمین و عناصر زمین را ازدید پرنده درحال پرواز به گونه ای خاص، زیبا و رمزآلود به تصویر می کشد. این پایان نامه تاحدی توانسته نسبت به سایرین، به معرفی سفال مازندران به صورت تخصصی تر در محدوده ی قرون4 و5 ه.ق بپردازد و به بررسی روش و شیوه ی اجرای این سفالینه ها همت گمارد. امید آن هست تا از سوی پژوهشگران بومی و غیربومی مفید واقع گردد و بستری مناسب ارائه دهد.

چکیده : فرش خشتی چهارمحال و بختیاری از نوع فرش های روستایی عشایری ایران است که به دلیل نوع و سبک زندگی مردمان این منطقه، نقوش آن کاملا برگرفته از طبیعت پیرامون، شامل درختان ( سرو، کاج، بید و... )، گل ها و کمتر حیوانات می باشد. متاسفانه فرش های دستبافت، امروزه به دلیل وضعیت معیشت مردم و قیمت تمام شده بالا، کمتر به عنوان هنر زیرپا مطرح می شود و بیشتر بصورت تزیینی و تابلویی در چیدمان های داخلی نقش ایفا می نماید. به همین دلیل تولیدات فرش های دستبافت رو به کاهش می باشد که این امر خطری برای نقوش اصیل ایرانی به کار رفته در این هنر- صنعت محسوب می گردد. بنابراین، نقوش این قبیل هنرها، برای احیای بیشتر نیازمند خارج شدن از حیط? صرفا فرش و تلفیق با سایر هنر های کاربردی به خصوص معرق چوب می باشد که می تواند گامی مهم در جهت حفظ و احیای هرچه بیشتر نقوش اصیل ایرانی با تزریق در زندگی امروزی و متناسب با سبک های معیشت مردم معاصر باشد. پژوهش حاضر با عنوان « تبلور باغ ایرانی در هنر مشبک، معرق چوب با الهام از نقوش فرش های خشتی چهارمحال و بختیاری با محوریت پنجره جهت کاربرد امروزین » تلاش می نماید تا جلو? زیبای این نقوش را در پنجره های سنتی و در کنار شیشه های رنگی، هرچه بیشتر نمایان سازد. هدف از این تحقیق شناخت بیشتر انواع نقش مایه های فرش های خشتی چهارمحال و بختیاری و به کارگیری این نقش هادر وسایل کاربردی یا تزیینی دکوراسیون های داخلی امروزه با استفاده از قابلیت های گوناگون انواع چوب هااست. در این تحقیق با نگاهی کارشناسانه و تخصصی از نقوش اصیل فرش چهارمحال و بختیاری و تلفیق آن با هنر چوب خصوصا معرق بهره گرفته و سعی در کاربردی بودن آن با پایبندی به اصالت به حفظ و احیای این نقوش می پردازم. روش این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش تجربی - همبستگی است. روش گردآوری داده ها از طریق مشاهده و منابع مکتوب بوده و روش تجزیه و تحلیل به صورت تطبیقی است.

چکیده: تزیینات معماری به عنوان عناصری جدا نشدنی از بناهای ایرانی-اسلامی نقش مهمی را در تاریخ هنر ایران به عهده دارند. در این رابطه نقوش اسلیمی و ختایی از مهمترین نقوشی هستند که در ادوار مختلف مورد توجه هنرمندان ایرانی قرار گرفته است. از جمله آثاری که از نقش اسلیمی و ختایی به وفور در کاشیکاریها استفاده شده مسجد جامع عباسی(مسجد نقش جهان) است، به گونه ای که فضای معماری را تلطیف نموده انسان را به عالم علوی هدایت می کند. از سوی دیگر کاربرد این نقوش در صنایع دستی مختلف از جمله چوب رایج است. در بیشتر وسایل کاربردی چوب از جمله منبت، معرق، برنزکوبی و ... نقوش مذکور استفاده می شود. بکارگیری نقوش اسلیمی و ختایی در آثار مختلف هنری نشان از گستردگی کاربرد آنها است. در این مجموعه به بررسی و پژوهش در باب نقش مایه اسلیمی وتوجه به سربند های اسلیمی پرداخته شده است.هدف از این بررسی شناخت انواع اسلیمی های به کار رفته در مسجد جامع عباسی-که خود از شاهکارهای عصرصفوی و هزار سال مسجدسازی در ایران به شمار می آید و در نوع خود بی نظیرو قابل مطالعه است و کاشیکاری این مسجد به تکنیک کاشی معرق و هفت رنگ که سراسر با نقوش گیاهی اسلیمی_ختایی پوشیده شده – و استفاده از آنها در وسایل کاربردی چوبی بر روی زمینه غیرهمسطح، با حفظ اصالت وطرح اصلی وایجاد تغییراتی متناسب باماده مورد استفاده- چوب- می باشد. از این تحقیق می توان چنین نتیجه گرفت که کاربست نقوش اسلیمی این دوره می تواند بر روی آثار چوبی به گونه ی غیر همسطح اجرا گردد و انتخاب فضاهای اجرا بر روی چوب تأثیرات متفاوتی را نشان می دهد. پژوهش صورت گرفته از نظر هدف کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی است و از نظرروش گردآوری اطلاعات،کتابخانه ای و میدانی، وروش تجزیه وتحلیل آن کیفی می باشد. لغات کلیدی:نقش مایه اسلیمی/کاشیکاری/مسجد جامع عباسی/کادر غیرهمسطح